TAD LEIDEN
PvdA houdt vast aan
portefeuille financiën
Laatste ronde voor Leidse
melkboer Kees van Schie
Een intellectueel verdwaald in de politiek
LEIDSCH ill DAGBLAD
actief in vrije tijd
Aftreden
s
MAANDAG 25 MAART 1991
Afscheid van een lopend monument
Fractieleider De Vreeze wellicht wethouder
LEIDEN PvdA-fractielei-
der Steven de Vreeze is de
meest waarschijnlijke op
volger van P. Bordewijk, die
zaterdag aftrad als wethou
der van financiën. De finan
ciële specialist van de PvdA
weigert zelf in te gaan op
suggesties over zijn mogelij
ke kandidatuur: "Dat is nu
helemaal niet aan de orde".
De PvdA beslist vanavond
tijdens een fractievergade
ring wie de nieuwe wethou
der van financiën moet wor
den.
De PvdA wil in elk geval de porte
feuille financiën beheren en voelt
niets voor verschuivingen van por
tefeuilles, zo bleek afgelopen zater
dag bij de fractievergadering. Dui
delijk is dat de nieuwe wethouder,
die een zeer zware taak staat te
wachten, een financiële specialist
moet zijn. In de raadscommissie fi-
worden uitgesloten, dat zij deze proberen de gemeenteraad te over-
keer wel bezwijkt voor de aandrang tuigen van zijn standpunt". D66
haar partij, is het niet
schijnlijk dat zij veel voelt
zware klus. Daardoor blijft
alleen De Vreeze als mogelijke kan
didaat
Het aftreden van Bordewijk bete
kent een forse aderlatingrHHÉ|
vraagt zich af of er geen sprake
>r de van een bestuurscrisis. "CDA-wet-
feite houder Hettmga is opgestapt om
morele redenen. Van Dongen, toch
de leidster van de PvdA gaat ook al
weg".
IH^HHde Fractieleider Jan Laurier van
PvdA. Ruim een week geleden Groen Links is vooral teleurgesteld,
maakte wethouder H. van Dongen "Het is spijtig dat de politieke carri-
nanciën hebben voor de PvdA S. de alitie-partner het CDA heeft de be-
opgevolgd door H. Koek, die sinds helemaal terecht. Bordewijk heeft
1987 in de raad zit. Na het vertrek het als wethouder niet gemakkelijk
van Bordewijk is T. van Rij
volkshuisvesting de meest erv
PvdA-wethouder. Hij trad vorig leuke dingen
jaar mei aan, na de gemeenteraads- Leiden konden worden gedaan",
verkiezingen. "Het is niet goed voor
de partij, waar ik een volledige wis-
seling van de wacht constateer",
zegt Van Dongen over het vertrek
van Bordewijk. "Zijn jarenlange
kennis en ervaring zullen worden
gemist".
Het plotselinge aftreden van Bor
dewijk is voor de andere politieke
partijen gekomen als een donder
slag bij een bewolkte hemel. Bij
I 'aaskennis bij
Groenoordhal
Vreeze en A. Boot zitting.
Boot weigerde vorige week ech
ter het wethouderschap onderwijs,
dat vrij komt door het vertrek van
H. van Dongen. Hoewel niet moet
slissing
LEIDEN Ook dit jaar staat tij
dens de paasdagen weer een kermis
Bordewijk dTd'iscussie ?p he' 'errHe,n van dc Groenoordhal-
ingehaald. CDA-wethouder Joop Zaterdag en maandag kunnen
Walenkamp zei gisteren dat zijn °e er \anaf 10.00 uur te-
partij ook distel wil van het raadsde- ™=h1t' °P *>ndag begmt de kennis
bat dat morgen moet plaatsvinden, j u iinaar^el"
"Om de opvolger de kans te geven den «*a»}d do°r de Stichting Eve-
LEIDEN De bouten, glanzende
melkwagen heeft ooit toebehoord
aan melkboer Brouwer en is nu
weggehaald uit het bejaardentehuis
Roomburg. Met deze ouderwetse
melkkar en de al even oude trans
portfiets zetten de zoons van melk
boer Kees van Schie de achtervol
ging in op hun vader. Deze beweegt
zich voort in een gammele elektri
sche melkwagen, alsof hij op de
vlucht is voorde melkkar uit het be
jaardentehuis en misschien het be
jaardentehuis zelf.
ten blazen leven in de kleumende
groep. Door de witte Pierrot-gezich
ten steken brillen en zwarte sikken.
Het is koud, maar de muziek en de
vrolijkheid bevriezen niet, en lang
zaam zet de stoet zich in beweging
op zoek naar Kees van Schie. Een
afscheidsreceptie heeft van Schie
niet gewild - "het is al dramatisch
genoeg" - vandaar dat zijn kinderen
hem verrassen met een laatste fees
telijke ronde.
De muziek lokt de buurtbewo-
de vensters, een mongool-
Zaterdagmiddag verzamelt zich op tje drukt haar neus tegen de ruiten,
de
voor de laatste ronde van melkboer onverstoorbaar blijft afrekenen.
Kees van Schie. De dochters klonte- Vriendelijk en gelaten accepteert
achter de houten melk
wagen, de zoons lopen luid roepend
rond in hun witte schorten i
hij de felicitaties a
en van zijn klanten.
Alle klanten rekenen
kleinkinderen zitten opeengepakt laatste maal af en laten nog een keer
bolderwagen.
Een man van een jaar of veertig
haalt een dierbare herinnering op:
"Vroeger toen ik klein was heb ik
Van Schie vaak geholpen met het
bezorgen van melk. Aan het eind
i de dag kreeg je dan een reep
de rekening opmaken in het kleine
boekje. Een man, op zijn vrije zater
dag verrast, rent op zijn sokken naar
buiten voor een bestelling en rekent
bibberend af. Sommige klanten ha
len snel een fototoestel om de
laatste echte melkboer voor eeuwig
chocola. Zo zullen velen honderden vast te leggen. Wie had trouwens ge-
jongetjes hem hebben geholpen".
Na 60 jaar houdt de 75-jarige Kees
van Schie eindelijk op met het huis
aan huis bezorgen van zuivel. 'Melk
en kaas van wie? Niet meer van
Kees van Schie', staat er hoopvol op
een bord. Van Schie heeft lang niet
willen stoppen, omdat zijn werk
hem dierbaar is. De auto valt echter
bijna uit elkaar en de melkwinkel in
de Kraaienstraat, waar alles ooit is
begonnen, is ter ziele: de bevoorra
ding is daardoor moeilijk gewor
den.
Een troepje mannen en vrouwen
met grote koperen blaasinstrumen-
zich in te werken
ke materie lijkt het
nieuwe wethouder kan meedoen".
WD-fractieleider T. van der Nat
was zeer verrast. "De discussie bin
nen de VVD en in de raad over on
der meer de positie van Bordewijk
moest nog plaatsvinden. De kans
was aanwezig dat wij met een motie
van wantrouwen zouden komen,
omdat wij Bordewijk wel verant
woordelijk vinden voor de proble
men. Dat was echter verre van ze
ker, omdat Bordewijk ook heel goe
de dingen heeft gedaan".
De andere oppositiepartij D66
vindt het jammer dat de Bordewijk
nu niet in de gelegenheid is zich te
verdedigen in de raadsvergadering
van morgen. Fractieleider P. Lan-
genberg: "Bordewijk had kunnen
r moeilii nementenfonds Leiden,
ral als de f'naPciale steunpilaren
Beetje berouw
LEIDEN - De dader van een in
braak in een woning aan de
Schelpenkade heeft blijkbaar
gedeeltelijk berouw gekregen.
Hij heeft een gedeelte van de
waar die 16 maart bij een in
braak werd ontvreemd, terugge
bracht naar de rechtmatige eige-
De 47-jarige bewoonster van
het pand vond zondagochtend
een tasje aan de voordeur met
daarin twee ontvreemde horlo
ges en ringen. Het andere deel
van de buit, onder meer een
armband, buitenlands geld en
een waardevolle munt, blijft
vermist.
dacht, dat zulke melkboeren nog
bestaan.
"Mijn vader is een lopend monu
ment", zegt een van zijn zoons. Een
oudere broer van Van Schie, zelf
ook melkboer geweest, mijmert:
"De sociale functie is verdwenen.
Vroeger troffen wij iemand met een
gebroken heup aan in de keuken, te- LEIDEN - Een uitslaande brand in een studentenwoning op de hoek van
genwoordig kan iemand twwe man- de Haarlemmerstraat en de Koestraat heeft zaterdagavond flinke schade
den dood liggen aan de Lange- aangericht. Twee kamers brandden volledig uit, terwijl verscheidene an-
gracht". Een moeder van jonge kin- dere kamers rook- en waterschade opliepen.
deren is nuchter: "Met de kar van Het vuur werd rond 21.00 uur ontdekt door bezoekers van een pizzeria
Van Schie verdwijnt een verkeers- aan de Haarlemmerstraat. Door de hitte sloegen alle ruiten uit het pand.
drempel, want hij stond behoorlijk De brandweer had het vuur snel onder controle. De brand is vermoedelijk
door kortsluiting ontstaan op de kamer van een 20-jarige bewoner.
KNOV
Het KNOV-afdeling Leiden houdt op 3
april een algemene ledenvergadering in
café Nieuw Minerva aan de Boommarkt.
Ir. W. van der Hoeven, hoofd van de ge
meentelijke dierctie grondzaken houdt er
een lezing over het stationsgebied. De nlng
aanvang is 20.00 uur.
Vrouw aangerand
in eigen woning
Zijlwijkschool
De Zijlwijkschool in de Merenwijk houdt
dinsdag 26 maart een kijkavond. Daarop
worden resultaten gepresenteerd van
het schoolproject 'vroeger en nu'. Van
LEIDEN - Een 27-jarige Leidse
vrouw is in de nacht van zaterdag
op zondag aangerand in haar wo-
de St. Aagtenstraat. De
vrouw kwam omstreeks 2.00 uur
thuis. Toen ze de deur opende en
naar binnen liep, stond plotseling
een onbekende man achter haar die
zich naar binnen drong.
Hij gaf de vrouw enkele klappen
hield zijn hand op haar mond.
18.30 tot 20.00 uur kan worden gespeurd Het slachtoffer slaagde er toch
Hie
Kuipci
Commentaar
Wethouder P. Bordewijk van financi
ën, die zaterdag besloot af te treden,
was als eerste verantwoordelijk voor
de chaotische financiële administra
tie bij de gemeente. Bovendien is
het vertrouwen in hem de laatste
weken zodanig aangetast, dat zijn
positie niet sterk genoeg meer is om
de problemen daadkrachtig aan te
pakken. Zijn besluit om af te treden
is dan ook terecht.
Om hem als enige 'schuldig' te ver
klaren, gaat te ver. Het college heeft
Bordewijk altijd in zijn eentje laten
worstelen. Sterker nog, bij het ma
ken van hun beleidsplannen hielden
de collega's van Bordewijk weinig
rekening met de kosten.
Maar ook de overige leden van de
gemeenteraad hebben jarenlang zit
ten slapen, slechts af en toe uit de
dommeling opgeschrikt door een
alarmerend rapport. Na de 'Schouw
burgaffaire' besloot de raad dat zo
iets nooit meer mocht gebeuren.
Een onthutsend accountantsrapport
verdween vorig jaar even zo vrolijk
in de la. waar het pas weer uitkwam
na een onderzoek van een interim
manager bij de directie financiën.
Met het oplossen van de administra
tieve problemen is veel geld ge
moeid. terwijl de gemeente Leiden
al voor enorme kosten staat: bijvoor
beeld voor de stationsplannen en de
lasten van een nieuwe bezuinigings
ronde Een Schouwburgaffaire en
een keihard rapport van de commis
sie voor de rekeningen hebben aan
getoond dat Leiden voor alles de ei
gen huishouding op orde dient te
brengen.
Maar het is te hopen dat de gemeen
teraad méér leert van het aftreden
van de derde wethouder binnen een
jaar. Dat is dat de controle op het fi
nanciële reilen en zeilen van de ge
meente veel serieuzer moet worden
genomen en dat de financiële on
derbouwing van beleid niet een bij
zaak is. maar een essentieel onder
deel.
Hoofdletsel bij
aanrijding met bus
LEIDEN - Een 20-jarige Leidenaar
heeft zondag een schedelbasisfrac-
tuur opgelopen bij een botsing met
en NZH-bus. De man fietste van de
Rijnsburgersingel richting Mors
singel.
Hij verzuimde voorrang te verle
nen aan een bus op de Steenstraat.
De chauffeur, een 56-jange Koude-
kerder, kon de man ondanks stevig
remmen niet meer ontwijken.
De fietser knalde op de bus en
liep hierbij zwaar hoofdletsel op.
Hij is afgevoerd naar het AZL. De
fiets zit totaal in elkaar, de bus is
licht beschadigd aan de voorzijde.
AANRIJDING - Een 52-jar.ge Ha
genaar heeft zaterdag op de I
weg A4 een aanrijding met drie au
to's veroorzaakt. De man remde te
laat voor een file bij het Plesmanvia-
duct en botste achterop de wagen
van eën 34-jarige Naardenaar. Die
schoof op zijn beurt tegen de auto
van een 58-jarige inwoners uit Put-
tershoek.
LEIDEN Ik gaf een ontwij
kend antwoord en vroeg weer wat
hij nu eigenlijk uitvoerde.
'Lijmen', antwoordde hij. Hij
zag dat ik met zijn antwoord wei
nig opschoot. 'Nu ja, lijmen. De
mensen bepraten en dan doen te
kenen. En als zij getekend hebben,
krijgen zij het ook werkelijk
thuis'.
'Wat krijgen zij dan thuis,
Laarmans?' vroeg ik, want ik wil
de alles weten, 'Hun exemplaren',
zei de man. Hij lachte weer.
'Exemplaren van het Wereldtijd
schrift', verklaarde hij nader.
Een aantal jaren geleden ver
scheen er een boekje, waarin le
den van de Leidse gemeenteraad
hun lievelingsboek met een frag
ment presenteerden. Wethouder
Paul Bordewijk, die dit weekein
de zijn aftreden aankondigde,
koos voor de roman Lijmen, een
van de meesterwerken van Wil
lem Elsschot. "In géén boek uit
1923 vindt u de jaren van '80 van
de twintigste eeuw zo kernachtig
beschreven", gaf Bordewijk als
reden op.
Zowel de keuze als het com
mentaar zijn tekenend voor de in
tellectueel Bordewijk, die ook als
hedendaags politicus op zoek
bleef naar grote verbanden, paral
ellen met het verleden en diepere
mechanismen. De windhandel
die staat beschreven in Lijmen
was voor Bordewijk weer zicht
baar in de afgelopen jaren, waarin
speculanten luchtkastelen bouw
den en politici illusies verkoch
ten. In een beschouwing over de
laatste bezuinigingen bij de Tus
senbalans plukte de chemicus
Bordewijk moeiteloos vergelij
kingen uit de geschiedenis van
Leiden.
Scherpzinnigheid
Bordewijk stak in belezenheid en
scherpzinnigheid met kop en
schouders uit boven de overige
Leidse politici, die doorgaans niet
verder komen dan de bijbel of een
detective-roman. Collega's en
partijgenoten prijzen zijn scherpe
en vaak spijkerharde oordeel
in het debat, zijn grote kennis van
zaken, zijn politieke analyses en
zijn heldere inzicht. "Als ik thuis
met veel moeite een stapel papie
ren had doorgenomen over aller
lei financiële kwesties en dan nog
met allerlei vragen zat, wist Bor
dewijk die problemen verrassend
goed en helder uit te leggen", zegt
een PvdA-raadslid.
Zijn intellectuele gaven kwa
men in het beste tot hun recht in
de talloze prachtig geformuleerde
stukken, die hij de afgelopen ja
ren schreef voor het blad van de
gemeente Leiden, voor Binnen
landse Zaken van de Neder
landse gemeenten en zijn eigen
partijblad. Bordewijk is net als
zijn vermaarde naamgenoot
een voortreffelijk schrijver, die
zijn beschouwingen lardeerde
met woordgrapjes, geestigheden,
speldeprikken, prikkelende idee
ën en bon mots. Zijn artikelen wa
ren jarenlang de brandstof van
hevig brandende kwesties en
vlammende discussies over de
gemeentepolitiek.
Het verhaal dat het meeste stof
deed opwaaien, was dat over de
rol van de gemeentesecrataris, de
ambtenaar en de wethouder. Bor
dewijk brak hierin een lans voor
de wethouder als een manager,
die het beleid niet overlaat aan
zijn ambtenaren. Een politieke
organisatie, waarbij de wethou
der alleen maar politiek verant
woordelijk is, noemde hij honend
het 'restaurant-model'. In die ver
gelijking is de wethouder niet
meer dan een kelner, die het door
de ambtenaren in de keuken be
reide voedsel mag serveren en
eventueel moet verdedigen.
Ondergang
Het tragische van Bordewijk is
echter dat hijzelf niet de leidende
figuur was, die de wethouder in
zijn ogen moest zijn. De bezuini
gingen die Leiden de afgelopen
troffen, wist hij nog in goede ba
nen te leiden, evenals de artikel
12-status. Bij zijn eigen directie
slaagde hij er echter niet in om or
de op zaken te stellen, wat uitein
delijk leidde tot zijn politieke on
dergang. Keer op keer aarzelde
hij om knopen door te hakken in
woekerende problemen.
Bordewijk is te veel een kamer
geleerde gebleven, die moeilijk
was in de omgang met anderen.
In zijn eigen partij voelde hij zich
onzeker en had vaak het idee
examen te moeten doen. Bij zijn
eigen ambtenaren voelde hij zich
soms slecht op zijn gemak, waar
door de samenwerking ook wat
moeizaam verliep. Politieke te
genstanders kon hij meedogen
loos afbranden: "Het CDA kent
slechts één programmapunt, zo
veel mogelijk functies voor de
mensen die op zondag na de kerk
samen koffie drinken", zei hij ooit
over de huidige coalitiepartner.
Alleen bij collega-wethouders
met wie hij veelvuldig optrok
in besloten kring was hij zich
zelf; dat zijn ook precies degenen
die hem prijzen om zijn toewij
ding, loyaliteit en enorme inzet. T.
van Rij noemt hem loyaal en tot
op het laatst bereid om het belang
van de partij en van de stad boven
dat van zichzelf te stellen. Van
Dongen prijst zijn grote intelli
gentie en zijn humor.
Bordewijk bleef daardoor ech
ter ook in de schaduw van zijn
naaste collega's, vooral die van de
PvdA. De eerste jaren diende hij
het allesoverheersende duo Waal-
flfesselaar, vervolgens speelde hij
Paul Bordewijk, elf jaar wethouder.
tweede viool bij prima donna
Van Dongen en de laatste tijd
werd Van Rij de eerste man. Bor
dewijk sloeg niet met zijn vuist op
tafel bij de vergadering van B en
W en zwaaide nimmer met zijn
portefeuille. Hij slaagde er daar
door nooit in om de gigantische
problemen in zijn portefeuille
hoog op de agende te krijgen en
kreeg daarvoor de rekening ge
presenteerd.
Het wachten is nu op zijn poli
tieke memoires, die ongetwijfeld
scherp en geestig zullen zun.
STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD L'EIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN
