Duitsland eist
uitlevering
van Honecker
'Niet kranten, maar politiek Milosevic veranderd'
NISSAN MICRA
Bush blijft tegen een
dialoog met de PLO
Kroatië: Servië wil noodtoestand
Etnische Albanees gedood
bUI I tIMLAIMU
'Zieke' ex-president in Sovjetunie
Van onze correspondent Hans Hoogendijk
BERLIJN De Duitse regering eist dat Erich Honecker
"onmiddellijk naar Duitsland" wordt teruggebracht. De
vroegere Oostduitse president en partijleider is woensdag
in het geheim overgebracht naar de Sovjetunie. Officieel
werd door zijn advocaat verklaard dat de 78-jarige een ope
ratieve ingreep moet ondergaan, maar insiders stellen dat
Honecker zich in gezelschap van zijn vrouw Margot (tiental
len jaren minister van onderwijs in de DDR) op deze wijze
wil onttrekken aan een arrestatiebevel van de Berlijnse jus
titie.
De regeringswoordvoerder noemde troepenaftocht uit de vroegere
het vertrek in strijd met het volke- DDR. Er bevinden zich nog 400.000
renrecht en met het akkoord tussen Sovjet-militairen in het oosten van
Bonn en Moskou over de Sovjet- Duitsland.
De hele operatie-Honecker was
geheim gehouden. De Duitse rege
ring hoorde er pas een uur van tevo
ren van en was toen niet meer in
staat stappen te ondernemen.
Honeckers advocaten, die op be
zoek wilden bij hun cliënt, kregen
na drie kwartier wachten van twee
militairen te horen dat de 78-jarige
was verdwenen.
Algemeen wordt ervan uitgegaan
dat Honecker niet meer naar Duits
land terugkeert. Als drager van de
Lenin-orde heeft Honecker in elk
geval recht op een pensioen en op
een woning van minstens dertig
vierkante meter in Moskou. Boven
dien bestaat geen uitleveringsver
drag tussen de Sovjetunie en Duits
land.
De vroegere Sovjet-ambassade,
intussen omgedoopt in consulaat
generaal, in Berlijn deelde slechts
mee dat Honecker om humanitaire
redenen naar Moskou was ver
voerd. De Duitse justitie verklaarde
evenwel dat ook in Berlijn alle mo
gelijke medische bijstand direct
kon worden verleend.
In de Duitse hoofdstad is Honec
ker aangeklaagd wegens moord. Hij
wordt verantwoordelijk gesteld
het schietbevel aan de Muur.
Jeltsin betreurt
oorlogsverklaring
MOSKOU (Rtr) De Russische
president Boris Jeltsin heeft spijt
van zijn "oorlogsverklaring" aan
Sovjetpresident Michail Gorbatsjov
vorige week. Dat heeft Jeltsin giste
ren tegenover het dagblad
Komsomolskaja Pravda gezegd.
In zijn rede voor het Filminstituut
van Moskou was Jeltsin afgelopen
zondag fel uitgevaren tegen Gor
batsjov. "Laten we de oorlog verkla
ren aan de leiders van het land die
ons in dit moeras hebben ge
bracht", zei hij toen.
Maar tegenover de krant zegt Jelt
sin dat hij van zijn oorspronkelijke
tekst was afgeweken toen hij een
maal achter het spreekgestoelte had
plaatsgenomen. Daags erop wezen
zijn adviseurs hem op zijn vergis
sing.
Jeltsin geeft toe dat hij niet het
woord oorlog had moeten gebrui
ken. "Ik zei wat ik voelde. Mis
schien had ik toch de tekst moeten
lezen, dan zouden zulke misstappen
zijn vermeden. Ik wil de rol van
Gorbatsjov niet overnemen, ik wil
juist een alternatief voor hem zijn.
Eén ding zal ik hem wel zeggen: laat
Rusland vrij ademen, geef het zijn
soevereiniteit".
Orthodoxe communisten waren
des duivels over de uitval van Jelt
sin en beschuldigen hem ervan de
eenheid van het land te ondermij-
Verzet Cambodja
Cambodjaanse verzetsgroepen zeg
gen in het westen van het land aan
de grens met Thailand grootscheep
se aanvallen van het regéringsleger
te hebben afgeslagen. Volgens een
verzetsbron heeft het niet-commu-
nistische Nationaal Bevrijdings
front gisteren het regeringsleger te
ruggeslagen toen dat Thmar Puok
aanviel. De aanVal van de regerings
troepen zou de meest hevige ge
vechten in de streek hebben inge
luid sinds een jaar. (AP)
Overgangskabinet
De Zaïrese premier Bdlulu, die vo
rig jaar april werd geïnstalleerd in
reactie op de eis om meer democra
tie in het Afrikaanse land, heeft gis
teren het ontslag van zijn kabinet
aangeboden. Voor president Mo
butu Sese Seko is daardoor de weg
vrij om een overgangsregering te in
stalleren. (Rtr)
Cholera
In Ecuador zijn zéker 300 mensen
besmet met cholera en vijf mensen
aan de ziekte overleden, sinds de
cholera-epidemie begin deze
maand uit het buurland Peru is
overgewaaid. In Peru, waartoe de
ziekte zich tot februari beperkte,
zijn bijna 400 mensen overleden en
meer dan 70.000 gevallen van be
smetting geteld. (AP)
Nieuw Zeeland
Nieuw Zeeland zal nauwere defen
siebanden aangaan met westerse
landen, maar daarbij het niet-nucle-
aire beleid niet opheffen. Dat heeft
minister van buitenlandse zaken
Don McKinnon vandaag gezegd. De
toespraak van McKinnon leek voor
al bedoeld om de oppositionele Ar
beiderspartij gerust te stellen, die
de laatste twee weken de regering er
van heeft beschuldigd het niet-nu-
cleaire beleid te willen offeren aan
betere betrekkingen met de VS.
(AP)
Overstroming
Bij de overstromingen in het dis
trict Mulanje in het zuidoosten van
Malawi zijn ruim 500 mensen omge
komen, onder wie Mocambiquanen
die de burgeroorlog in hun land wa
ren ontvlucht. Enkele honderden
mensen worden nog vermist. Het
officiële Malawische persbureau
MNA zei gisteren dat zo'n 20.000
mensen in Mulanje door het was
sende water zijn getroffen. (AP)
Tatoeage
Papua-Nieuw-Guinea heeft drasti
sche maatregelen aangekondigd
om de toename van geweld een halt
toe te roepen. Misdadigers krijgen
bij wijze van afschrikking èen tatoe
age op het voorhoofd. In enkele gro
te steden wordt een avondklok van
kracht. In bepaalde delen van het
land worden zelfverdedigingsgroe-
pen opzetten. Dit heeft premier
Namaliu gisteren meegedeeld.
KUWAYT-STAD - Sjeik Jaber al-Ahmed al-Sabah, het staatshoofd van Kuwayt. is gisteren na zeven maanden
ballingschap teruggekeerd in zijn land. Zijn aankomst was met uitgebreide veiligheidsmaatregelen omkleed.
DDR-^enswachten1 "de* beruchte Hoewel de ontvangst op het vliegveld hartelijk was, is een groeiend aantal Kuwayti's ontevreden over de regering
Vopo's, moesten het vuur openen
op medeburgers die naar het Wes
ten trachtten te vluchten. Bijna
tweehonderd mensen verloren zo
het leven.
Pogingen om de bejaarde ex-lei-
der te verhoren, strandden steeds
op verzet van de Russen. Begin vo
rig jaar werd Honecker gearres
teerd, maar korte tijd later liet de
Oostduitse justitie hem lopen,
tiële raad en de legerleiding
dat zijn gezondheidstoestand slecht Joegoslavië de deelrepubliek Ser-
BELGRADO (Rtr/AFP/DPA) - ging van de noodtoestand te willen
Kroatië heeft gisterochtend tijdens afdwingem
bijeenkomst van de presiden-
waarbij hij zou zijn gesteund door
de huidige voorzitter van het presi-
Naar gisteren bekend werd sprak dentschap, Borisav Jovic.
De president van de op één na
grootste republiek Kroatië, Franjo
zijn.
beschuldigd de afkondi- leg met het presidentschap uit voor Tudjman, beschuldigde Servie
afkondiging van de noodtoestand.
nog steeds de noodtoestand te
ADVERTENTIE
Maar het presidentschap wees dit willen uitroepen. Hij bzei dat de
i dat het gisteren met eigen Serviër Jovic als huidige president
komen. Het dag- "kennelijk met instemming van de
?en zesu- officiële Servische politiek en een
mening groot deel van de legerleiding ver
bleken tussen de drie aanwezige le- der de noodtoestand te willen af-
gerleiders. De minister van defen
sie, generaal Veljko Kadijevic en
zijn onderminister, admiraal Stane tuur", zei Tudjman.
WASHINGTON/DAMASCUS/JE-
RUZALEM -(Rtr AFP.AP GPD) -
De Amerikaanse regering blijft ge
kant tegen een hervatting van de
dialoog met de Palestijnse Bevrij-
dings Organisatie (PLO) bij het zoe
ken naar vrede in het Midden-Oos
ten. Dat heeft president Bush giste
ren gezegd op het Caribische eiland
Martinique na een gesprek over het
Midden-Oosten met de Franse pre
sident.
Daarentegen heeft Bassam Abu
Sharif, top-adviseur van PLO-leider
Yasser Arafat, gezegd dat het over
leg dat de Amerikaanse minister
van buitenlandse zaken James Ba
ker deze week met Palestijnse afge
vaardigden heeft gevoerd "de deur
wijd openzet" voor hervatting van
de dialoog tussen de VS en de PLO.
Sharif deed zijn uitlatingen in het in
Washington verschijnende Jewish
Week.
Het Witte Huis brak vorig jaar een
net begonnen dialoog met de PLO
af, omdat de organisatie niet bereid
was een actie van Palestijnse guer-
rilleros in Israël te veroordelen. En
bij dat standpunt blijven we, zo zei
Bush gisteren. De Amerikaanse
president vond wel dat gesprekken
met Palestijnen nodig zullen zijn bij
het vinden van een oplossing voor
de problemen in het Midden-Oos
ten. Maar Bush verwijt Arafat per
soonlijk diens keuze voor Irak tij
dens de Golf-oorlog. "Hij heeft op
het verkeerde paard gewed", aldus
Bush.
President Mitterrand was veel
minder negatief over de PLO. Hij
zei dat de Palestijnen zelf moeten
weten wie zij als hun leiders kiezen,
en dat wat hem betreft de PLO een
representatieve organisatie is met
Yasser Arafat als haar leider.
Tijdens de persconferentie na af
loop van hun besprekingen bleken
meer verschillen in Midden-Oosten-
politiek tussen Bush en Mitterrand.
Zo pleitte Mitterrand voor een
thuisland voor de Palestijnen. Bush
zei daarover dat "een Palestijnse
staat niet de vrede in het Midden-
Oosten zal brengen", hoewel toch
over een thuisland zal moeten wor
den gepraat. Verschillen waren er
tussen de twee presidenten ook
waar het gaat om de wenselijkheid
van een grote, internationale confe
rentie die zich over de problemen
van het Midden-Oosten moet bui
gen. Frankrijk is warm voorstander
van zo'n conferentie. Israel is er ech
ter mordicus tegen.
President Bush zei in principe
niet tegen een internationale vre
desconferentie te zijn, maar alleen
als de tijd daarvoor rijp is.
Baker heeft gisteren in Damascus
aan het eind van zijn rondreis door
het Midden-Oosten verklaard een
"opening voor vrede" te zien. Baker
sprak bij zijn vertrek naar Moskou
na marathonberaad met de Syri
sche president Hafez al-Assad. "Ik
zag een ernstige wil om te pogen
vrede te bereiken. Er bestaat met
Svrie overeenstemming over de po
ging een allesomvattende oplossing
voor het Arabisch-Iraelische con
flict te vinden op basis van VN-reso-
luties 242 en 338". Deze resoluties
komen neer op opgeven van de be
zette gebieden in ruil voor vrede,
maar dit principe waarop deze twee
resoluties berusten, was woensdag
al opnieuw door de Israëlische pre
mier Shamir afgewezen in een
vraaggesprek op de televisie.
EG: vredesleger
met Arabieren
STRAATSBURG (ANP) - Als het
aan het Europees Parlement ligt,
worden de Amerikaanse en andere
westerse militairen in het Golfge-
bied zo snel mogelijk afgelost door
een vredesmacht. Dit vredesleger
moet "bij voorkeur bestaan uit Ara
bische militairen" en onder bevel
staan van de Verenigde Naties. Het
parlement wil ook dat een interna
tionale conferenties onder VN-toe-
zicht wordt gehouden om een
vreedzame oplossing te vinden voor
de problemen in het Midden-Oos
ten.
In een resolutie die door socialis
ten, chisten-democraten, conserva
tieven, Groenen en communisten
was ingediend, wordt ook gepleit
voor de oprichting van een Euro
pees-Arabische ontwikkelings
bank, naar het voorbeeld van de
Bank voor Oost-Europa.
In de nasleep van de Golfoorlog
vinden de Europarlementariërs dat
de staten in de regio het eens moe
ten worden over een ontwapenings-
beleid met wederzijds controle, "in
de eerste plaats gericht op massa
vernietigingswapens". Daarnaast
moet er een systeem komen om toe
te zien op verkoop en uitvoer van
wapens naar de Golfregio Het EP
vindt ook dat in het gebied kern-,
biologische en chemische wapens
uit den boze moeten zijn. De Eu
ropese Liberalen bestempelden de
resolutie als eenzijdig en gevaarlijk
pacifistisch.
Busongeluk Ecuador
QUITO (AP) Bij een busongeluk
in de Zuidamerikaanse staat Ecua
dor zijn 25 passagiers om het leven
gekomen en 14 gewond geraakt.
Volgens de politie reed het voertuig
een afgrond in, doordat de onder
laag van de weg door zware regens
was weggespoeld. Het ongeluk ge
beurde bij Beaza, tachtig kilometer
ten oosten van de hoofdstad Quito.
ADVERTENTIE
Brovet, zouden zich bij de regering
hebben aangésloten om te komen
tot een 'democratische oplossing'
van de crisis.
De opperbevelhebber, generaal
Blagoje Adzic, had zich uitgespro
ken voor een 'krachtige oplossing'.
Ploegen arbeiders hebben giste
ren de Terazije-boulevard schoon
gemaakt, waar zich de hele week
tienduizenden leuzen roepende en
zingende betogers ophielden, die
daarbij door de bevolking van le
vensmiddelen werden t
i sch iet-
Fijn gevlochten naturel pitriet in combinatie met massief, geloogd, oud.grenen.
Naar een ontwerp uit 1930. Sober maar smaakvol, om sfeerrijk te kunnen tafelen
Tafels van 90 x 160 cm en 90 x 210 cm zijn er al vanaf 1495,-. De stoel kost 280,-
vuur op de agenten, die daardoor
gewond raakten. Een van de gewon
de agenten schoot daarop een van
etnische Albanees de aanvallers dood.
In de afgelopen twee jaar zijn
eer dan zestig mensen omgeko-
bij gewelddadigheden tussen
BELGRADO (AP) - Bij
partij bij de stad Pristina
ge Joegoslavische provincie Koso
vo is gisteren
om het leven gekomen en zijn twee
Servische politiemannen ernstig
gewond geraakt.
Het incident had plaats nadat de de Servische politie en etnische Al-
Hartenstraat 21-25 Amsterdam
Telefoon 020-6231180
verkeerspolitie kennelijk
routinecontrole een auto had aange
houden. Twee passagiers van de
auto openden onmiddellijk het
banezen, die negentig procent
de bevolking van Kosovo uitmaken
en die tegen de Servische overheer
sing van de provincie zijn.
BELGRADO - Zonder enig probleem
hebben de broodschijvers van de Servi
sche president Milosevic zich in de nieu
we situatie geschikt. Vorige week kauw
den ze nog keurig na wat de neo-commu-
nistische Socialistische Partij hen voor
zei. Deze week blijken op de burelen van
van media als Belgrado-TV en het dag
blad Politika mensen te zitten, die in staat
zijn zelf na te denken.
In beperkte mate, dat wel. De journalis
ten bij de televisie zijn bijvoorbeeld nog
steeds alleen bereid om over de verande
ringen te praten als de directeur-generaal
er bij is. De nieuwe, natuurlijk, want de
oude baas heeft afgelopen dinsdag onder
druk van de studentendemonstraties in
Belgrado ontslag genomen. Tientallen ja
ren aangeleerde voorzichtigheid laat een
in het communisme groot geworden
functionaris niet zomaar varen, zeker niet
in een bolwerk als het televisiestation van
Belgrado.
Op de tv zelf is de omslag overigens dui
delijk merkbaar. "Heb je gezien dat het
journaal de Kroatische president Tudj
man gisteren liet uitspreken zonder hem
achteraf voor leugenaar uit te maken?",
vraagt een collega. Voor het eerst komen
tegenstanders van Milosevic aan het
woord zonder dat hun uitspraken ach
teraf door een commentaarstem in twijfel
worden getrokken en blijkt er in het par
lement ook nog een oppositie te bestaan.
Razendsnel
De overgang is razendsnel gegaan. Afge
lopen maandag nog berichtte de tv dat
300.000 aanhangers van de regering in
Belgrado waren komen demonstreren
in werkelijkheid waren het er 30.000 tot
40.000. De anti-regeringsdemonstranten
waren op dat moment voor de journaalle
zers nog niet meer dan criminelen en
werkschuwe relschoppers.
De dag daarop, direct na het ontslag van
de baas, sloeg de stemming totaal om en
waren alleen nog maar beelden te zien van
de studentendemonstraties. Uitvoerig
kregen de studenten de kans uit te leggen
wat hun eisen waren.
Het is een wat merkwaardige omslag
van mensen die jarenlang trouw hebben
meegewerkt aan het regime. "De mensen
bij TV-Belgrado hebben gekozen voor
hun veilige baan, voor een goed salaris",
oordeelt Dusan Masic, een journalist die
twee jaar geleden voor de onzekerheid
van een alternatieve zender koos. Hij is
politiek redacteur van de jongerenradio B
92, die het afgelopen weekeinde uitge
breid verslag heeft gedaan van de demon
straties.
"Het zijn niet de kranten, het is de poli
tiek van Milosevic die ii veranderd. Jour
nalisten schrijven toch altijd wat ze van
de regering mogen schrijven?". Stefan
Zetc, commentator bij het dagblad Politi
ka, is eigenlijk ontwapenend eerlijk. Hij
heeft de afgelopen jaren commentaren
geschreven over de interne verhoudingen
in Joegoslavië en van zijn hand is menig
buitengewoon anti-Kroatisch en anti-Al
banees stukje verschenen.
In tegenstelling tot de meeste journalis
ten ontkent hij niet eens dat hij de afgelo
pen jaren keurig binnen de banen van het
systeem heeft gelopen. Hij is zeer blij over
de gebeurtenissen van de afgelopen week
en meent dat ze echt het begin van de de
mocratie in Servië zijn. Maar Zetc zal niet
voor op de barricade staan voor persvrij
heid. Sterker nog, hij gelooft niet eens dat
die bestaat: "In Nederland houden jour
nalisten zich toch ook aan wat de regering
hen voorschrijft?".
Politika is zonder enige twijfel de meest
regeringsgetrouwe krant van Servië, een
spreekbuis van de Socialistische Partij,
een klakkeloze hielenlikker van Milose
vic. Maar de gebeurtenissen hebben zelfs
dit blad niet onberoerd gelaten. Gisteren
waagde dë krant het een artikel over de
partijleider op de voorpagina af te druk
ken zonder zijn portret erbij te plaatsen,
een ongehoorde nieuwigheid.-Belangrij
ker is dat honderd journalisten van de
krant woensdag het ontslag van de hoofd
redacteur hebben geëist. Zetc hoorde
daar niet bij. Hij gelooft nog steeds in de
krant die hij de afgelopen jaren heeft ge
maakt.
Pilaren
Hij behoort tot een minderheid. Opportu
nisme is troef bij de officiële Servische
media: nu de vrije wind waait, waaien ze
mee. Dat geldt zeker voor de journalisten
van Politika. Zij kunnen onmogelijk be
weren dat ze al die jaren tegen hun zin
hebben meegewerkt aan het systeem.
Daan-oor is de krant te zeer een instituut.
Zoals Zetc zegt: "Er zijn drie pilaren van
de Servische samenleving: Politika, de
Kerk en de voetbalclub Rode Ster".
'Tedere journalist heeft te maken met
zelfcensuur", meent Zetc, "Ik zit al 21 jaar
in de journalistiek en ik heb nog nooit
problemen met de censor gehad. En dat
geldt voor de meeste journalisten. We zijn
allemaal in dit systeem opgegroeid, naar
school gegaan. Je weet hoe ver je kunt
gaan. En bovendien, Joegoslavië is de
Sovjetunie niet, we hadden hier altijd een
goed leven, we konden naar het buiten
land, we hadden geen echte reden te kla
gen".
Niet iedere journalist heeft zich de afge
lopen jaren zo meegaand opgesteld als
Zetc. De commerciële tv-zender Studio-
B, die sinds vorig jaar november in de
lucht is. is van meet af aan kritischer te
genover het regime geweest. Tijdens de
verkiezingen vorig jaar liet de zender bij
voorbeeld de vertegenwoordigers van de
oppositie uitgebreid aan het woord ko
men. Afgelopen zaterdag zonden ze on
verkort de beelden van de gewelddadig
beeindigde demonstratie in Belgrado uit.
Met een kwartier tussenpauze, dat wel.
want het station is klein en heeft geen
draagbare zender.
Maar typerend voor de houding van de
Servische media is dat zelfs een kritische
zender als Studio B, net als radio B 92, on
middellijk met de uitzending stopte toen
dat zaterdag door de politie werd opge
dragen. "Nee, een discussie hebben we
daarover op de redactie niet gehad", zegt
Dusam Masic van B 92. Achteraf bleek er
voor het politiebevel niet eens een wette
lijke basis te zijn.
Het afleren van een in tientallen jaren
aangeleerde houding zal de media nog
veel moeite kosten. Maar dank ztj de stu
denten zijn de eerste aanzetten tot echte
persvrijheid in Servie gezet. Het is een
overwinning voor de demonstranten,
maar het is slechts een begin. "Het pro
bleem met democratie is hoe je de zaak op
poten zet", zegt Zoran Amar van Studio
Terecht wijzen Servische journalisten
er op dat niet alleen in hun republiek een
gebrek aan persvrijheid is. De Kroatische
televisie maakt zich net zo goed schuldig
aan eenzijdige berichtgeving. En in
Slovenie heeft de voorzitter van het parle
ment deze week geprobeerd een journa
list van het dagblad Delo te laten ont
slaan. omdat hij het niet eens was met een
verslag van een parlementszitting in de
krant. Het strekt de krant tot eer dat de
journalist gelijk kreeg, niet de parle
mentsvoorzitter.
