Meningsverschillen VS en Israël blijven Aww over tien jaar afgeschaft' 'Geen grondgebied ruilen voor vrede' Martelen en moorden gaan door in Kuwayt Zes ton Unicef voor Irakezen Veel meer meldingen van ldndermishandeling Duizenden Kuwayti's willen tijdelijk weg WOENSDAG 13 MAART 1991 jn—irn JERUZALEM (GPD) - De Amerikaanse minister van buitenlandse zaken, James Baker, heeft gisteren in een 'hartelijke en ontspannen' sfeer gesproken met Israëlische politici. De meningsverschillen over het vredesplan zijn echter niet weggenomen. Israël voelt er nog altijd weinig voor om grondgebied te ruilen voor vrede en de resoluties 242 en 338 uit te voeren, zoals Bush vorige week in een rede voor het Congres heeft gevraagd. Volgens de Israëliërs was er ook op de tweede dag van het bezoek geen sprake van enige Amerikaanse druk op Israël om concessies te doen. Baker heeft tweemaal uitvoe rig overleg gepleegd met premier Jitschak Shamir. Over de inhoud van die gesprekken is weinig mee gedeeld. Shamirs woordvoerder, Avi Pazner, legde in 'Nederland moet Israël tot vrede bewegen' RIYAD (ANP) Saudi-Arabië heeft Nederland gevraagd zijn goe de betrekkingen met Israël te ge bruiken om dat land ertoe te bewe gen een oplossing te zoekenvan het Arabisch-Israëlische conflict toe te werken. Dit heeft minister Van den Broek van buitenlandse zaken gis teren in Riyad verklaard. De minister is sinds maandag in Saudi-Arabië om te spreken over mogelijke oplossingen voor de pro blemen in het Midden-Oosten. De Saudische minister van buitenland se zaken, prins Saud Al-Faisal Al- Saud, hield de Nederlandse be windsman voor dat veiligheid in de regio niet alleen afhankelijk is van militaire macht of geografische in deling maar ook van het respect voor eikaars legitieme rechten, zoals het Palestijnse recht op zelfbe schikking. Minister Van den Broek verklaarde zich geheel in deze lijn te kunnen vinden. Hij noemde Saudi- Arabië een grote autoriteit in de re gio HUNTER DOUGLAS - Voor Hunter Douglas (Luxaflex, metaal verwerking, raambekleding) is 1990 een moeilijk jaar geweest. Verschei dene landen kwamen steeds dieper in een recessie terecht en de uitste kende resultaten in sommige delen van de wereld, in het bijzonder op het vasteland van Europa, wogen daar slechts ten dele tegen op. taar na het eerste gesprek sterk de nadruk op de onderwerpen waar over de twee politici het eens zijn: de uitsluiting van de PLO van het onderhandelingsproces (volgens Baker voorlopig) en een 'twee-spo- renbeleid', dat wil zeggen een ge lijktijdige aanpak van het Palestijn se vraagstuk en diplomatieke toenadering tussen Israël en de Ara bische landen. De overeenstemming houdt op als het gaat om de grondprincipes van Bush' vredesplan: de VN-reso- luties 242 en 338. In een vraagge sprek met de Israëlische radio zei Yossi Ben-Aharon, directeur-gene raal van Shamirs departement, dat concentratie op de VN-resoluties al leen maar kan leiden tot een misluk king van de vredespogingen. "Het is vanzelfsprekend dat we allemaal bereid moeten zijn onderhandelin gen te beginnen zonder voorwaar den vooraf, en daarna kunnen we de kwestie van grondgebied aanpak ken". Spoorloos Sommige waarnemers leiden daar echter uit af dat de Israëlische rege ring de mogelijkheid van een ruil van grondgebied voor vrede toch niet helemaal uitsluit. Eerder heeft minister van buitenlandse zaken David Levy laten doorschemeren dat er met Israël misschien te pra ten valt over concessies inzake de Golan-hoogvlakte, vooropgesteld dat Syrië zich bereid toont directe onderhandelingen met de Israëli sche regering te openen, zonder voorwaarden vooraf. Na een bijeenkomst met een Pale stijnse delegatie uit de bezette ge bieden, dinsdagmiddag, was Baker een half uur spoorloos. Later bleek dat hij zich naar de begraafplaats had laten rijden waar de vier Israëli sche vrouwen die zondag zijn dood gestoken door een Palestijn uit de Gazastrook, begraven liggen. De dader van de aanslag verklaarde bij zijn ondervraging dat hij met zijn actie een boodschap wilde afgeven aan Baker. De Amerikaanse minis ter legde kransen op de graven, waarmee hij duidelijk wilde maken dat de problemen in het Midden- Oosten niet kunnen worden opge lost door terreur. ARNHEM (GPD) - Het aantal za ken van kindermishandeling waar voor een vertrouwensarts wordt in geschakeld, is in 1990 opnieuw flink gestegen. De bureaus 'Vertrou wensartsen kindermishandeling' kregen ruim 13 procent meer mel dingen binnen dan het jaar daar voor. Het personeelsgebrek bij de bureaus Vertrouwensartsen noemt landelijk directeur H. Mourits in middels 'schrijnend'. De cijfers zijn, volgens Mourits, overigens vertekend. "We zijn dit jaar op een ander registratie-sys teem overgeschakeld. Bij het oude systeem werden alle meldingen apart geregistreerd. Nu registreren wij zaken waarbij meer kinderen uit één gezin betrokken zijn als één melding. Getalsmatig is de stijging daarom nog aanzienlijk hoger dan die 13 procent". Een organisatiebureau, dat de bu reaus Vertrouwensarsten heeft doorgelicht, heeft het ministerie is met in 'Verontrustend' laag beroep op huursubsidie DEN HAAG (ANP) Het aan tal huurders dat beroep doet op de regeling voor individue le huursubsidie (IHS) is vol gens het Instituut voor Consu mentenonderzoek Swoka "verontrustend" laag. Moge lijk maakt meer dan de helft van de huishoudens die recht hebben op IHS er geen gebruik jaar- Dat levert het rijk lijkse besparing op van naar schatting 124 tot 200 miljoen gulden op. Ook van de bijzon dere bijstand, de kwijtschel- dingsmogelijheden voor ge meentelijke belastingen en de schuldhulpverlening wordt te weinig gebruik gemaakt. Vooral op gemeentelijk ni veau zal het minimabeleid moeten worden verbeterd om het gebruik van de sociale voorzieningen omhoog te krij gen. Ook is meer onderzoek nodig naar de oorzaken van het niet-gebruik, aldus de Swoka. Er zijn sterke aanwijzingen dat vooral huurders met een minimum-inkomen of iets daarboven geen huursubsidie aanvragen. Bush gaat naar Midden-Oosten WASHINGTON (AP) - De Ameri kaanse president Bush verwacht spoedig een bezoek te brengen aan het Midden-Oosten en daarbij is Kuwayt "een voor de hand liggende bestemming", zo zei zijn woord voerder Fitzwater gisteren. De data voor de rondreis van de president door de Golfregio moeten nog wor den vastgesteld. KUWAYT-STAD/LONDEN (AP) - Het einde van de Golfoorlog heeft geen einde gemaakt aan martelin gen en moorden in Kuwayt Ook na de bevrijding van het emiraat wor den nog mensen verminkt en ver moord. Dat heeft een functionaris van de Rode Halve Maan, het isla mitische Rode Kruis, gisteren ge zegd. Op verschillende plaatsen in Ku- wayt-Stad zijn in totaal tien tot vijf- DEN HAAG (ANP) - Unicef-Ne- derland geeft 600.000 gulden voor de slachtoffers van de Golfoorlog in Irak. Het bedrag is bedoeld om de noodhulp op gang te houden. Veel meer geld is dringend nodig, zo heeft Unicef gisteren bekendge maakt. Unicef heeft tijdens de oorlog al hulpgoederen naar Irak gestuurd. Afgelopen zondag is begonnen met het transport van medicijnen, vac cins, koelkasten, watertanks en wa- terzuivenngschemicalien. K UWAYT - STAD (AP) Zon 10.000 Ku- wayti's hebben toestemming gevraagd om hun land tijdelijk te verlaten. Dat heeft het ministerie van binnenlandse zaken gisteren bekendgemaakt. Kuwayti's kunnen sinds af gelopen zondag terecht in het voetbalsta dion van Kuwayt-stad om uitreispapieren aan te vragen. Gistermorgen bevonden zich in het stadion naar schatting 2000 Kuwayti's, die de door de Iraakse bezetting en de daar opvolgende bevrijding ontstane chaos in hun land willen ontvluchten. Sommigen waren er al voor de derde achtereenvolgende dag. Daarnaar gevraagd hebben de meesten weinig goede woorden over voor de rege ring, die naar hun oordeel na de bevrijding hopeloos in gebreke is gebleven. Twee we ken nadat de Irakezen uit Kuwayt zijn ver dreven, is er nog altijd geen elektriciteit en moet de bevolking in de rij staan voor gas, voedsel en water. De meeste Kuwayti's die gisteren in het voetbalstadion op hun beurt stonden te wachten, zeiden van plan te zijn om in om liggende landen, zoals Saudi-Arabië, Bahrayn en de Verenigde Arabische Emira ten, noodzakelijke inkopen te doen en dan terug te keren. "Als ik weg had gewild uit Kuwayt, dan was ik wel gevlucht tijdens de bezetting. Ik wil gewoon inkopen doen voor mijn gezin en dan terugkomen", zegt de 43- jarige zakenman Faisal al-Rasheed. Op zijn boodschappenlijstje staan zaken vermeld als rijst, water, kaarsen, een gene rator en inkt voor het kopieerapparaat. "Toen Kuwayt werd bevrijd, dachten we dat er vliegtuigen zouden komen die voedsel uit de lucht zouden laten vallen, maar nu reali seren we ons dat we er zelf voor moeten vechten", aldus al-Rasheed. "De regering heeft niets gedaan. We kun nen niet van hen op aan", zegt de 33-jarige pr-functionaris Hussan Al-Mazeedi, terwijl hij met zijn jongste zoon in een lange rij staat te wachten om brood te kunnen kopen. "Ze hebben maanden de tijd gehad om voor bereidingen te treffen voor na de bevrijding, maar ze hebben niets gedaan". Vóór de Iraakse invasie woonden in Ku wayt tussen de 1,8 miljoen en 2,1 miljoen mensen, van wie 800.000 Kuwayti's. Onge veer 500.000 Kuwayti's zijn gevlucht, of be vonden zich op het moment van de invasie al in het buitenland. De Kuwaytse regering staat voor een reu zentaak. De Iraakse soldaten hebben hun best gedaan om de moderne, goed ontwik kelde infrastructuur van het land, van olie bronnen tot het telefoonnet, te vernietigen. Twee weken nadat de Irakezen zijn verdwe nen, lijkt het er nog niet erg op dat de rege ring de wederopbouw ter hand heeft geno men. De bevolking moet in de rij staan voor gas, voedsel en water. Naar verwachting zal het nog zeker een week duren voor er weer stroom is. De bescheiden actie die de regering tot nu toe heeft ondernomen, was niet bepaald ge slaagd. De 750 aggregaten die de overheid heeft gekocht om tijdelijk voor elektriciteit te zorgen, bicken een verkeerd voltage te hebben. In gigantische container-trucks aangevoerd voedsel ligt weg te rotten omdat niemand ervoor heeft gezorgd dat het door kleinere vrachtauto's wordt opgehaald en gedistribueerd. Het Kuwaytse staatshoofd, emir Jaber al- Ahmed al-Sabah. is nog altijd in Taif in Saudi-Arabië, hoewel zijn terugkeer vol gens kroonprins Saad Abdullah al-Sabah niet lang op zich zal laten wachten. Volgens de regering is de emir uit veiligheidsover wegingen nog niet teruggekomen. Gezegd moet worden dat Kuwayti's uit al le lagen van de bevolking respect hebben voor dc emir en dat zij hem zien als een fi guur die het land bijeen houdt. Toch voelen de Kuwayti's zich, na een bezetting te heb ben doorstaan, aangemoedigd om hun eisen voor meer democratie en de terugkeer van het in 1986 door de emir buiten werking ge stelde parlement naar voren te brengen. Het Democratisch Forum van Kuwayt, een in los verband georganiseerde groep waar onder meer oud-parlementsleden deel van uitmaken, heeft opgeroepen tot de te rugkeer van het parlement en de vorming van een regering op brede nationale basis, "om deze belangrijke periode in onze ge schiedenis te begeleiden". van wvc laten weten dat, op basis van de oude cijfers ruim 1,2 miljoen gulden nodig is om op de juiste per soneelssterkte uit te komen. Mou rits: "Vervolgens heeft staatssecre taris Simons mij laten weten dat ik het met de huidige personeelssterk te moet zien te redden. De toekomst ziet er dan ook allerminst rooskleu rig uit". Huurverhoging strijd met nota' AMSTERDAM (ANP) - De in de tussenbalans aangekondigde ver hoging van de huren met jaarlijks 5,5 procent (2,5 procent meer dan nu) is niet in strijd met de nota 'volkshuisvesting in de jaren negen tig'. Ook volgens deze nota moeten de huren stapsgewijs worden opge trokken tot een kostendekkend ni veau. Door de financiële problemen van de overheid moet nu alleen een iets groter stapje worden gezet. De uitgangspunten van de nota, betaal baar wonen voor iedereen, wordt daarmee echter niet verlaten. Staatssecretaris Heerma (volks huisvesting) betoogde dit gisteren in Amsterdam bij de opening van het nieuwe kantoor van de Neder landse Woonbond, een organisatie van huurders en woningzoekenden. Hij kwam tot zijn uitspraken nadat voorzitter mr. W. Bekenkamp van de Woonbond hem had gevraagd of hij "nog langer de verantwoorde lijkheid kan blijven dragen voor de afbraak van de volkshuisvesting". Heerma beantwoordde die vraag kort en bondig: "Het kabinet gaat door en ik ook." Hij bestrijdt dat een afbraak van de volkshuisves ting in gang zou zijn gezet. Volgens de staatssecretaris zijn alle maatregelen op volkshuisves- tingsgebied die in verband met de tussenbalans worden genomen, verdedigbaar. Naast huurverhoging gaat het onder meer om bezuinigin gen op de woningverbetering en de individuele huursubsidie. Heerma ontkende dat door die laatste maatregel grote groepen al leenstaanden en bejaarden worden getroffen, zoals door diverse belan genorganisaties is aangevoerd. Slechts een derde van deze groep ontvangt volgens hem geleidelijk minder huursubsidie. Het gaat daarbij bovendien uitsluitend om personen, van wie het inkomen bo- lift* JERUZALEM Verkleed als indianen protesteren Israëlische jongeren leden var kaanse minister Baker aan Jeruzalem. Met borden wordt duidelijk gemaakt dat i geeft: "Baker heeft zelf land gestolen van de Apache-indianen". anti-Arabische groep Kach) tijdens het bezoek van de Ameri- Israël niet mag worden verwacht dat het bezet gebied prijs- Volgens Ter Veld straits geen behoefte aan weduwe-uitkering DEN HAAG (GPD) - Volgens het kabinet is er op termijn geen be hoefte meer aan een volksverzeke ring tegen de gevolgen van het over lijden van de partner. Een nieuw in te voeren algemene nabestaanden wet (anw) die in de plaats komt van de huidige algemene weduwen- en wezenwet (aww), moet dan ook over een jaar of tien op het verdere nut worden beoordeeld. Staatssecretaris Ter Veld (sociale zaken) heeft dit gisteren de Kamer meegedeeld bij het indienen van het anw-voorstel. Volgens Ter Veld gaan steeds meer mannen en vrou wen door werk in hun eigen inko men voorzien. Een uitkering wordt daardoor steeds minder nodig. Er zou hoogstens nog een kortlopende uitkering blijven bestaan, die de uit keringsgerechtigden doet wennen aan het leven zonder partner met een eigen inkomen. Verliezen De staatssecretaris heeft de Sociale Verzekeringsraad (SVR) inmiddels om advies gevraagd gang naar de anw voc nu een aww-uitkering krijgen. Ie dereen die ouder is dan 60 jaar op het moment dat de anw in werking treedt, houdt de oude uitkering. Het gaat om circa 74.000 mensen. Voor anderen die een aww-uitkering heb ben op het moment dat de anw van kracht wordt, treedt wel een veran dering op. Zo daalt de uitkering voor mensen met kinderen jonger dan 18 jaar met tien procent. Sa menwonenden die nu een aww-uit kering hebben verliezen die na een jaar. Voor alle anderen die een aww- uitkering hebben zal na in werking treding van de ANW geleidelijk een inkomenstoets gaan gelden. Dat ge beurt pas na twee jaar. Een nabe staande met kinderen krijgt dan een basisuitkering gelijk aan 70 procent van het wettelijk minimumloon, plus een aanvulling van 20 procent op basis van het inkomen. Een na bestaande zonder kinderen krijgt een basisuitkering die 50 procent van het minimumloon is plus een aanvulling van 20 procent op basis van het inkomen. Inkomensafhankelijk Na vier jaar moet voor deze groep ex-aww'ers (ongeveer 112.000) dan het systeem van de anw gaan gel den. Nabestaanden zonder kinde ren krijgen dan een basisuitkering van 30 procent van het wettelijk mi nimumloon en nabestaanden met kinderen jonger dan 18 jaar krijgen 50 procent van het wettelijk mini mumloon. De aanvulling op de ba sisuitkering is inkomensafhanke lijk. Is het eigen inkomen erg laag dan wordt een deel daarvan buiten beschouwing gelaten bij het bepa len van het inkomensafhankelijke deel van de anw-uitkenng. Dat deel is minimaal 5 en maximaal 15 pro cent van het wettelijk minimum loon. Met de nieuwe anw denkt Ter Veld ruim 1,1 miljard gulden te kun nen besparen, vergeleken met de huidige aww-kosten. Die besparing treedt echter pas over meer dan tien jaar op. Met de besparing worden extra kosten die nu bij de aww ont staan. opgevangen. De aww, oor spronkelijk alleen bedoeld voor we duwen en wezen, is pasgeleden uit gebreid tot weduwnaar na een uit spraak van de Centrale Raad van Beroep. Deze uitspraak leidde tot extra kosten van 625 miljoen gulden per jaar. Fraudegevoelig Ter Veld heeft niets gedaan met kri tiek van de Raad van State op de nieuwe anw. Volgens de Raad is de anw fraudegevoelig, omdat er bepa lingen in staan die een toetsing van het inkomen en van de gezinssitua tie (samenwonend of met) nodig maken De Raad meent dat het niet terecht is ervan uit te gaan dat alle betrokkenen deze gegevens onver wijld zullen doorgeven en wil dat er informatieplicht wordt ingevoerd. Volgens Ter Veld is een actieve con trole door de Sociale Verzekerings bank (SVB) voldoende. tien lijken aangetroffen die niet konden worden geïdentificeerd. In enkele gevallen werden sporen van marteling aangetroffen. "We krij gen lichamen binnen van mensen die pas zijn gedood. Het zijn onbe kenden. We weten niet of het Irak ezen of Kuwayti's zijn", aldus een medewerker van de Rode Halve Maan. Onder de recente doden waren twee vrouwen met schotwonden in het voorhoofd, de anderen waren mannen. Het vermoeden bestaat dat de slachtoffers Irakezen zijn of Palestijnen die met de bezetter heb ben samengewerkt. Ook Kuwaytse en Jordaanse sympathisanten van de Iraakse president Saddam Hus sein kunnen het doelwit zijn ge weest van wraakzuchtige Kuway- Duikers van de Britse r voor de kust van Kuwayt zoeken naar mijnen, hebben een aantal lij ken aangetroffen in het water van de Kuwaytse haven Al-Shuaiba. Aan de slachtoffers, wier handen en voeten waren vastgebonden, waren gewichten vastgemaakt, waardoor ze diep in het water waren gezon ken. Het Britse televisiestation ITN liet een van de duikers gisteren aan het woord. Hij vertelde dat de lijken onherkenbaar waren, maar dat moet worden aangenomen dat het de stoffelijke resten zijn van Fili- pijnse gastarbeiders die in de haven werkten. Al-Shuaiba is de indus trie-haven van Kuwayt en ligt op ongeveer 65 kilometer ten zuiden van Kuwayt-Stad. dat ook een ha ven heeft. De haven van Kuwayt- Stad is nog steeds gesloten vanwe ge het gevaar van mijnen. Verwacht wordt dat de haven over ongeveer een maand weer kan worden ge opend. Economie Syrië leeft op door hulp buitenland DAMASCUS (Rtr/ANP) - De eco nomie van Syrië ondergaat een op merkelijke opleving nu de Golfoor log ten einde is. Vooral door forse fi nanciële steun van Saudi-Arabie en westere mogendheden als beloning voor de anti-Irakhouding van Da mascus staat de overheid van Syrië nu te popelen om nieuwe, grote in vesteringen te doen. De natie met 12 miljoen inwoners heeft volgens nog onbevestigde be richten in totaal al 1,5 miljard dollar steun ontvangen uit het buitenland. Syrië stuurde 20.000 soldaten om met de anti-Irakcoalitie Kuwayt te bevrijden. Inmiddels is duidelijk dat Syrië op nog meer financiële steun kan rekenen. Zo heeft de Europese Gemeen schap besloten 192 miljoen dollar steun aan het land te verstrekken. Deze tegoeden had Brussel in 1986 bevroren. Duitsland zal 100 miljoen dollar economische hulp geven en ook Japan heeft beloofd een derge lijk bedrag over te maken plus een slordige 500 miljoen dollar voor de bouw van een elektriciteitscentrale. Volgens bronnen binnen de Syri sche overheid liggen al zestien nieu we ontwikkelingsprojecten op de plank tegenover twee vorig jaar. De nieuwe projecten omvatten onder de installatie van 60.000 nieu we telefoonleidingen (betaald door KtnvayO en vernieuwing van het rioolstelsel onder de hoofdstad Da- De vóór de Golfcrisis schaarse importartikelen zijn nu volop ver krijgbaar in het land en de export groeit gestaag. Het handelsover schot beliep in 1990 zo'n 1.2 miljard dollar tegenover 927 miljoen dollar in 1989. Een jaar eerder kende Syne nog een handelstekort van 884,2 miljoen. Aquino fraude verweten in 1987 MANILA (AP) - Een controversië le Filipijnse studie heeft uitgewe zen dat tijdens de parlementsver kiezingen van 1987 "systematisch" is gefraudeerd in het voordeel van aanhangers van president Corazon Aquino. De studie is uitgevoerd door pro fessor Luzviminda Tancangco van de faculteit openbaar bestuur van de universiteit van Manila Het on derzoek heeft veel stof doen op waaien omdat het ook vooruitkijkt naar de presidentsverkiezingen van 1992. Volgens Tancangco is Aquino bezig stemmen te lokken met pro jecten die met het oog op de verkie zingen zijn opgezet, terwijl zij de verkiezingscommissie vult met aan hangers. Aquino heeft gezegd zelf niet kandidaat te staan. Volgens critici is het onderzoek van Tancangco onvolledig, maar het document heeft er wel voor ge zorgd dat op de Filipijnen een dis cussie is losgebarsten over de integ riteit van verkiezingen onder een re gering die beweert democratisch te zijn. De Manila Times schreef dat de tijd is gekomen dat de regering niet meer met simpele ontkenningen van fraude het vertrouwen van de kiezer kan terugwinnen. De studie van Tancangco spitst zich toe op de parlementsverkiezin gen van 1987, waarbij uit 24 senaats- kandidaten 22 aanhangers van Aquino en 2 oppositieleden werden gekozen. Volgens het onderzoek heeft Aquino voor die uitslag ge bruik gemaakt van een lijst met 2 miljoen gefingeerde kiezers, zoals die ook door oud-president Ferdi nand Marcos was gebruikt tijdens de presidentsverkiezingen van

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1991 | | pagina 7