Winst Ahold stijgt weer naar record 'Oorlogskas' DSM gevuld met f 2 mld. 'Snelle invoering Europese norm hdtv' Kan Langmann Vendex redden? Overneming in VS contant betaald ONS GOEIE GELD Brits luchtvaartconcern Air Europe aan de grond OPEC-bijeenkomst levert geen resultaten op DINSDAG 12 MAART 1991 ECONOMIE PAGINA 5 ZAANDAM (GPD) Koninklijke Ahold nv heeft vorig jaar opnieuw een recordwinst ge boekt. De winst steeg met 25 procent van 194,6 miljoen gulden naar 243,3 miljoen. De om zet kwam door de lage omrekenkoers van de dollar een fractie lager uit dan in 1989, in gul dens uitgedrukt 17,5 miljard gulden. HEERLEN - DSM heeft een overvolle 'oorlogskas': het bedrijf heeft al ruim een jaar 2 miljard gulden gereserveerd voor grote overnames van belangrijke pas sende chemiebedrijven in het buitenland. Vorig jaar is het er niet van gekomen. Maar op het ogenblik wordt met interesse ge keken naar twee bedrijven die elk ongeveer een miljard gulden per stuk moeten kosten. Bij de beursanalisten is het Limburgse chemiebedrijf veruit favoriet boven Akzo. Ze verwach ten dat DSM dit jaar zelfs veel meer winst zal halen dan Akzo. Het Arnhemse bedrijf moet dit jaar flink snijden in de vastgelo pen organisatie. De expansiedrift uit de voorbije vette jaren breekt de onderneming nu flink op. De vele wisselingen in de top illustre ren de paniek. In de afgelopen jaren heeft het bedrijf in hoog tempo dure onder nemingen opgekocht. De finan cieringslasten zijn nu enorm hoog en de kas is nagenoeg leeg. Het in passen van een grote aankoop als Stauffer valt zwaar tegen en bij de verlieslijdende Akzo-bedrijven in het failliete Brazilië en in Spanje en Duitsland moeten in totaal twee- tot drieduizend banen ver dwijnen. Akzo heeft ook grote be langen in de Verenigde Staten waar de recessie heerst en krijgt door de dalende dollar minder harde guldens in het laatje. Toeval of niet. maar de enige twee belangrijke Nederlandse chemie bedrijven, Akzo en DSM, hebben hun normale winsten vorig jaar precies even hard zien dalen. Bij Akzo daalde de winst uit gewone bedrijfsuitoefening met 22 pro cent tot 792 miljoen gulden en vandaag meldde DSM eveneens een daling met 22 procent, naar een winst van 811 miljoen. Maar daarmee houden de over eenkomsten ook op. Terwijl Ak- zo-topman Loudon er eind febru ari geen doekjes om wond en eer- Een kijkje op het terrein lijk meldde dat het resultaat ook hem was tegengevallen, hield zijn DSM-collega Van Liemt gisteren zijn poot stijf, en meldde met een uitgestreken gezicht dat het re sultaat 'bevredigend' was. Wie de beide chemieconcerns wat beter tegen het licht houdt, zal ook snel begrijpen, waarom Van Liemt wel reden heeft om een beetje tevreden te zijn en zijn collega Loudon niet. Akzo heeft namelijk veel meer werk moeten verrichten om tot dit resultaat te komen. De omzet bedroeg vorig jaar ruim 17 miljard gulden. DSM daarentegen hoefde 'slechts' 10 miljard om te zetten om al iets meer winst te maken dan de Arn hemse collega's. Kortom. DSM doet het relatief gezien bedui dend beter dan Akzo. Expansiedrift Het zuinige DSM daarentegen hoeft zich voorlopig geen zorgen te maken. Het bedrijf bulkt van het geld en heeft nog grote inves teringsplannen. terwijl concur renten als Akzo. Bayer en Rhóne- Poulenc juist hebben aangegeven minder te willen investeren. De noodzaak tot reorganisatie wordt ook in Limburg wel gevoeld, maar het bedrijf kan het zich per mitteren daar meer tijd voor uit te trekken. Want het 'financiële plaatje' ziet er voorlopig nog goed uit. Van Liemt en zijn mannen vinden het beheer van de financien van DSM net zo belangrijk als de chemie- prestaties. Daarom lieten ze vorig jaar de aankoop van het uitste kend bij DSM passende Canade se Polysar Rubber schieten, om dat concurrent Bayer een kwart miljard gulden meer bood dan DSM verantwoord vond om te be talen. Achteraf is nog wel eens op gelucht gegniffeld om die misluk te deal, want Bayer heeft na de dure overname nog ontzettend veel geld in Polysar moeten pom pen om de onderneming weer ge zond te maken. Akzo kan zich weinig luxe per mitteren. Bij een vergelijking van beide concerns dringt zich onver mijdelijk de vraag weer op of Ak zo en DSM samen niet beter be stand zijn tegen de enorme con currentie van de grote Duitse en Amerikaanse concerns. Maar zo wel topman Van Liemt van DSM als Loudon van Akzo hebben -daar geen zin in. Akzo en DSM richten zich op totaal verschillende activiteiten. DSM zit vooral in de zware che mie en Akzo legt het accent op halffabrikaten, maar op basis van andere grondstoffen. Wat betreft versterking van de marktpositie en synergie hebben ze elkaar dus nauwelijks iets te bieden. Het sa mengaan zou slechts leiden tot een enorm aantal divisies, die moeilijk op één lijn te brengen zijn. Daar is de Nederlandse che mie niet mee geholpen. Ahold verwacht ook de komende ja ren een hogere winst te kunnen be halen, zo maakte P. Everaert, voor zitter van de raad van bestuur van Ahold, gisteren bekend. Ahold sluit het jaar 1990 af met klinkende cijfers. De 'tegenvallen de omzetcijfers' zijn geflatteerd. Ondanks de gelijke omzet met vorig jaar was er toch een stijging in zo wel Amerika als Nederland. In ei gen land bereikte Ahold een stij ging van 6 procent. In Amerika was de plus zelfs 8,8 procent. De lagere dollar (1,82 gulden tegen 2,12) had een negatief effect van 7,5 procent op de totale omzet van 1990. GENEVE (UCN/DPA/ANP) - De eerste bijeenkomst van de OPEC (organisatie van olie-exporterende landen) sinds het einde van de Golf oorlog heeft in Genève nog geen noemenswaardige resultaten opge leverd. Het lijkt erop dat vooral Saudi-Arabië de gesprekken bin nen het marktcomité van de OPEC bemoeilijkt. Het koninkrijk kampt met hoge kosten (volgens schattin gen zo'n 40 miljard dollar,) als ge volg van de oorlog in de Golf en wil dientengevolge maar weinig toege ven om de olieproduktie te vermin deren. Volgens ingewijden beloopt de huidige Saudische produktie 8,3 miljoen vaten (van 159 liter) per dag. De totale olieproduktie van de OPEC is volgens de jongste gege- vens 23 miljoen vaten per dag. Economen binnen de OPEC schatten dat de vraag naar olie in het tweede kwartaal van dit jaar zal uitkomen op 21,5 miljoen vaten per dag. Bovendien zullen binnen af zienbare tijd de olieraffinaderijen in Kuwayt en Irak weer zorgdragen voor nieuw aanbod op de markt. Produktie-afspraken om de olie prijs te beheersen zijn dan ook no dig, zo lieten veel OPEC-landen aan de vooravond van de bijeenkomst weten Met betrekking tot Irak lopen de verhalen over de schade aan de olie industrie uiteen. Gisteren maakte het gezaghebbende tijdschrift Middle East Economie Survey (MEES) bekend dat de olie-export- capaciteiten van Irak voor tweeder de zijn vernield. Dat zou betekenen Begroting met gat De Federatieraad van de FNV is er gisteren niet in geslaagd om de be groting van de vakcentrale voor 1991 sluitend te krijgen. Er gaapt nog een gat van gisteren 1 miljoen gulden als gevolg van de sterk ge stegen kosten van de juridische dienst. Niettemin keurde de verza melde vakbondsbestuurders de be groting goed. Diesel goedkoper Dieselolie is vandaag vijf cent per li ter goedkoper geworden. Dit heeft Shell maandag meegedeeld. De meest voorkomende prijs voor een liter diesel aan de zelftankpomp wordt 101,8 cènt. Journalistencao De Nederlandse Vereniging van Journalisten (NVJ) stelt voor de nieuwe dagblad-cao een looneis van zes procent voor. Naast de correctie van de inflatie zal in 1991 3,5 pro cent moeten worden besteed voor een verbetering van de salarissen. Verder stelt de NVJ een experiment een werkweek van vier keer 9,5 uur. Boekhandels Wolters Kluwer schort de verkoop van haar accademische boekhan dels (omzet 170 miljoen gulden per jaar) voorlopig op. Om de boekhan dels alvast aan de nieuwe situatie te laten wennen, is het bedrijfsonder deel inmiddels verzelfstandigd. Kleine bedrijven De Vereniging van Kleine Grafi sche Ondernemingen (VKGO) zal de grafische bonden binnenkort uitnodigen om alsnog tót overeen stemming te komen over het vrij stellen van bedrijven met minder dan 25 werknemers van de 36-urige werkweek. Ook zonder een ak koord met de bonden zal de VKGO de ongeveer duizend aangesloten bedrijven (totaal 7000 werknemers) adviseren de 36-urige werkweek niet in te voeren. Met pensioen President F.G. Kordes van de Alge mene Rekenkamer gaat op 1 no vember met pensioen. Kordes, die in oktober 65 wordt, is sinds 1981 lid van de Rekenkamer. In 1984 werd hij tot president benoemd. In het verleden was hij onder meer direc teur overheidsorganisatie en auto matisering bij het ministerie van binnenlandse zaken. Veel belangrijker dan de stagne rende omzet vond Everaert de klin kende winstcijfers. De hogere winst kwam vooral door "hogere omzet ten, een betere efficiency, een bete re inkoop, hogere marges en be heersing van de bedrijfskosten". De hogere marges worden volgens Ahold niet door de consument op gebracht, maar zijn een direct ge volg van de lagere bedrijfskosten. Volgens Everaert steken de betere resultaten gunstig af tegen de lichte recessie waar Ahold in de VS mee te maken heeft gehad. Ook de Golfcri sis heeft een negatief effect gehad in de markt. dat de olie-export van 2,7 miljoen naar 800.000 vaten per dag zal terug vallen wanneer het handelsembar go van de Verenigde Naties zou worden opgegeven. OPEC-voorzitter Suhroto spreekt de pers toe. (foto epa> De helft van de omzet van Ahold wordt behaald in Amerika, waar het bedrijf eigenaar is van de super marktketens Bi-lo, Giant Food Sto res en First National Supermarkets. De bedrijven hebben mede door on derlinge samenwerking een beter resultaat kunnen behalen. Het be drijfsresultaat van Ahold steeg daar met 36,9 procent, tegen 14,6 procent in eigen land. Ahold verwacht veel van de nieu we, vierde keten Tops Markets. De raad van bestuur van Ahold ver wacht dat Tops al volgende maand tot het concern zal behoren. "De ac countants zijn alles aan het nareke nen. Wanneer dat klaar is, zal de zaak worden afgerond. De aankoop zal contant worden betaald". Ahold zal ook de komende jaren blijven streven naar uitbreiding. De verwerving van de vierde detailhan delsketen zal niet de laatste zijn. Ahold investeert dit jaar ongeveer 500 miljoen gulden investeren in de detailhandelszaken. Dit bedrag staat los van de acquisitie van Tops en de investeringen in onroerend goed, de derde poot van Ahold. Looneis klein- metaal iets lager UTRECHT (ANP) - De Industrie bond FNV is bereid in de nieuwe cao voor de metaalnijverheid ge noegen te nemen met een loonsver hoging van 3,75 procent in plaats van de oorspronkelijk geëiste 4 pro cent. De bond hoopt met deze "klei ne concessie" de kans te vergroten dat een principe-akkoord over de grootste industriële cao (275.000 werknemers) wordt bereikt. In navolging van de Industrie bond FNV heeft de Industrie- en Voedingsbond CNV gisteren ge dreigd met acties in de metaalnij verheid. Als de werkgevers van daag niet met betere voorstellen op het gebied van lonen, vut en wao komen, dan zal "in sommige bedrij ven" actie worden gevoerd, aldus districtsbestuurder W. Nattekaas. Het cao-overleg over de nieuwe cao voor de supermarkten (160.000 werknemers) verloopt uitermate moeizaam. Volgens een woordvoer der van de Dienstenbond FNV la gen de meningen over de winkel sluitingstijden en de lonen nog ver uiteen. Het loonbod van de werkge vers is verhoogd van 3 tot 3,5 pro cent, aldus de vakbondswoordvoer der. De dienstenbond eist 3 procent prijscompensatie boven een 'bo dem' van minimaal 1 procent. AMSTERDAM (GPD) - Alle discus sies over de nieuwe Europese stan daarden voor hoge definitie-televi sie (hdtv) hebben slechts één doel: binnen enkele jaren zal er hdtv zijn en wel op basis van Europese tech nologie. Dit verklaarde de verant woordelijke ambtenaar voor hdtv- technologie bij de Europese Com missie in Brussel, J. Majo, gisteren op een congres in Amsterdam. Of de Europese standaarden in derdaad de basis van hdtv zullen vormen, is echter de vraag. Er zijn immers nog steeds drie mogelijkhe den om het doel van een tv met film- kwaliteit en cd-geluid te bereiken. De invoering van dit nieuwe sys teem wordt rond 1995-1996 ver wacht. Het wachten is op het advies van een werkgroep van betrokkenen in de Europese industrie en (satelliet omroepen aan het dagelijks be stuur van de EG op 27 maart. Daar na zal op politiek niveau de knoop moeten worden doorgehakt. Dan zal duidelijk zijn of Europese be drijven als Philips, Bosch, Thomson, maar ook Europese PTT's en organisaties, voorlopig op het goede paard gewed hebben. Dat paard bestaat uit een geleide lijke overgang van de bestaande standaarden in Europa ('pal' en in Frankrijk en Oost-Europa 'secam') naar 'high definition mac'. Dit houdt in dat gestreefd wordt naar een verdubbeling van het aantal beeldlijnen in een breder beeld scherm, geluid van cd-kwaliteit en de mogelijkheid van nieuwe toepas singen als betaal-tv. Voor de Nederlandse minister Andriessen zijn de meest recente discussies over alternatieven voor de mac-standaard van Philips ei genlijk maar onzin. Het verbeterde pal-systeem, pal-plus (waar onder meer de satelliet die de Luxem burgse programma's doorgeeft, ge bruik van maakt), is voor An- AMSTERDAM (ANP) - Air Euro pe. na British Airways de grootste luchtvaartmaatschappij in Groot- Brittannie, heeft met onmiddellijke ingang al haar vluchten gestaakt. Tevens heeft Air Europe bij de rechtbank surséance van betaling aangevraagd. Air Europe (2000 werknemers en 2 miljoen passagiers per jaar) ver keerde al lange tijd' in financiële moeilijkheden. Die werden nog eens versterkt door de crisis in de Golf en problemen bij de Zwitserse grootaandeelhouder OMNI, die op zijn beurt bij de Zwitserse recht bank uitstel van betaling heeft aan gevraagd. De Britse luchtvaartautoriteiten hebben de vliegvergunningen van Air Europe voorlopig ingetrokken. De maatschappij kan deze licenties terugkrijgen als president Good man aantoont dat er een goede toe- driessen geen wezenlijke vernieu wing en verbetering van tv-uitzen- dingen. Ze bieden ook geen nieuwe mogelijkheden voor diensten, an ders dan het uitzenden zelf, Door te spreken over 'Europese technologie' voor invoering van hdtv in de tweede helft van dit de cennium, gaf Majo echter al aan dat de beide alternatieven ook in Brus sel afgewezen zullen worden. Blijft over de vraag of er op weg naar hd- mac een tussenstapje genomen zal worden in de vorm van de zoge naamde 'd2mac' (met alleen de nieuwe beeldverhouding en digi taal geluid) of rechtstreeks over schakelen op hdtv (hdmac, waarbij overigens in beide gevallen de 'oude' pal- en secam-toestellen bruikbaar blijven). De mogelijkheid van een tussen stap heeft veruit de voorkeur van de Europese industrie. Aan de ene kant kan langer geoefend worden met apparatuur en programma's, aan de andere kant is de kans dat in latere instantie toch weer voor iets anders dan mac gekozen wordt aan zienlijk minder. In dat laatste geval neemt de concurrentie van de Ja panse fabrikanten misschim m I toe. Bij de tot nu toe in Japan ont worpen hdtv-systemen worden de oude pal- en secam-toestellen wel in een klap onbruikbaar. Dat is voor Europese en Amerikaanse autori teiten onaanvaardbaar. komst voor het bedrijf is wegge legd. Een belangrijke rol in de affaire speelt de International Leisure Group (ILG). ILG is voor 49 procent eigendom van OMNI, het bedrijve- nimperium van de Zwitserse finan cier Werner Ray. OMNI heeft een schuld bij de banken van ongeveer een miljard Zwitserse frank 1,3 mil jard gulden). Dat heeft de banken doen besluiten de kredietkraan dicht te draaien. Om de schulden te verminderen moet Ray belangen afstoten. Enke le dagen geleden verkocht OMNI volgens Ray een meerderheidsbe lang in Adia SA (uitzendbureaus) aan het Zwitserse Comco, een doch ter van het Duitse detailhandels concern Asko, voor 910 miljoen gul den. Een Zwitserse openbare aan klager heeft inmiddels een klacht tegen Ray ingediend omdat hij bij deze transactie essentiele informa tie zou hebben achtergehouden. Dreesmaniis imperium steeds dieper in put Een van de imperia die langzaam maar zeker lijkt weg te zakken in vergetelheid is Vendex Interna tional ofte wel gewoon gezegd Vroom en Dreesmann, waarin prof.dr.drs.A.C.R.Dreesmann tot voor enkele jaren met ogenschijn lijk grote successen de scepter zwaaide. De 58 warenhuizen zijn ziek, doodziek. Buitenlandse dochterondernemingen en deel nemingen zijn verliesgevend en worden afgestoten. Staal Bankiers is een probleem kind, waarin forse sommen geld moeten worden gepompt. En zo gaat het door. Vergeet niet dat de directeur van Vendex' uitzendbu reau ASB per 1 mei vertrekt als gevolg van meningsverschillen over het beleid. Wat van het gehele concern overblijft, heeft weinig meer te maken met het vroegere kernbe- drijf: de warenhuizen, die eens de trots en glorie van Nederland zijn geweest, maar die thans dreigen te worden afgestoten als het per soneel de gevraagde medewer king weigert. Eigenlijk kunnen die gezonde resten net zo goed in een ander, financieel gezonder conglomeraat wordert» onderge bracht. Ook zou het natuurlijk heel wel mogelijk zijn gezonde onderde len in de vorm van zogeheten management buy outs aan direc tieleden, participatiemaatschap pijen en andere belangstellenden te verkopen. Merkwaardig in dit verband is het feit, dat de nieuwe directeur, de in 1988 van het KBB-concern overgestapte J.M- ,J.M. Kessels, er ondanks alle in de sterk gemoderniseerde en sindsdien bijzonder succesvolle Bijenkorven opgedane kennis, er niet in geslaagd is de V&D-wa- renhuizen tot een succes te ma ken. Woedend Bij KBB was de raad van bestuur destijds woedend over deze over stap. "Kessels kent alle strategi sche plannen van KBB en Ven dex wil duidelijk de KBB-strate- gie gaan volgen om de problemen op te lossen", zo heette het toen. Dat de vakbonden thans twijfelen aan de capaciteiten van Kessels is logisch, want het verlies van rond 70 miljoen gulden, dat zijn waren huisdivisie in 1990/91 heeft gele den is niet niks. Door bezuini gingsoperaties moet dat verlies in drie jaar worden omgebogen in een winst van 40 miljoen gulden. Alle leuke plannetjes van moe der Vendex met dochter Vroom en Dreesmann zijn mooi mislukt. De verliezen stapelen zich steeds verder op, zodat thans wordt ge probeerd de hele zaak met rigou reuze maatregelen weer op de rails te krijgen. Bij een eventuele mislukking van deze (laatste?) poging zal een liquidatie of ver koop van de gehele warenhuisdi visie niet onmogelijk worden, zo wordt gezegd. De gehele ontwikkeling zal bij het KBB-concern, dat in het be gin van de jaren tachtig zelf in niet al te beste gezondheid ver keerde, wel enig gegniffel hebben veroorzaakt. Want, zoals onze oosterburen dat zo mooi zeggen: "Schadenfreude ist die schönste Freude". Niettemin, de situatie bij Vendex International is rond uit erbarmelijk en het begint er steeds meer naaf uit te zien, dat alleen een briljante doener met grote saneringsgaven nog iets van het wankele bouwwerk zal kun nen redden. Het zou een fraaie klus kunnen zijn voor mr. drs. H. Langman, oud-lid van de raad van bestuur van ABN Amro Holding, die de zer dagen is benoemd tot lid van de raad van commissarissen van Vendex International. Als ABN- bestuurder heeft Langman enke le grote, gezondmakende sanerin gen achter de rug. Vergeet niet' dat ook de bankiers naar alle waarschijnlijkheid de ontwikke lingen met grote zorg volgen. Die zorg is gerechtvaardigd. Vendex International sloot het boekjaar per 31 januari 1990 ogen- door Wim van der Meulen schijnlijk nog met een redelijk re sultaat af, hoewel er al aanwijzin gen waren voor een neergaande ontwikkeling. De langlopende schulden liepen op met 228 mil joen gulden tot 1890 miljoen gul den. Daarentegen daalde het ei gen (risicodragende) vermogen met 17 miljoen gulden tot 1705 miljoen gulden. De korte schul den aan de banken en andere kre dietinstellingen daalden welis waar met 35 miljoen gulden tot 289 miljoen gulden. Met zekerheid mag worden aangenomen, dat die schulden door de enorme verliezen op afge sloten buitenlandse ondernemin gen en door de verliezen bij de V &D-warenhuizen inmiddels tot een veelvoud zijn gestegen. En wat dat betreft hebben deze fi nancieringsinstellingen altijd veel voorwetenschap, omdat con cerns als Vendex International, die in een moeilijke positie verke ren, maandelijks opgave moeten doen van hun financiële toestand. Het zou goed zijn als Vendex International eens exact de ont wikkelingen bij de diverse divi sies warenhuizen, wonen, mo de, hardwaren, levensmiddelen, onderhoudsdiensten, uitzendwe- zen en diverse diensten publi ceerde. In deze divisies zitten onderne mingen, die steeds opnieuw voor treffelijke resultaten behaalden in de tijd, dat zij nog onafhanke lijk waren. Ik denk in dit verband bijvoorbeeld aan het schoon maakbedrijf Cemsto, Hunkemöl- ler en Edah. Laatstgenoemd be drijf is inmiddels toe aan een for se opknapbeurt van vele van haar 267 vestigingen met een totaal vloeroppervlak van 165.000 vier kante meter. Medio 1988 werd be kendgemaakt, dat Edah in de ko mende 15 jaar meer dan 500 mil joen gulden eigen middelen zou moeten investeren in de vernieu wing en uitbreiding van haar filia len. Dat toch wel forse bedrag zou volgens de toenmalige informatie geheel uit eigen middelen wor den gefinancierd. U denkt natuurlijk dat al die el lende van de laatste paar jaar is. Niets is echter minder waar. Ik heb mijn archief teruggebladerd tot begin 1988. Sindsdien is er ei genlijk altijd wat aan de hand ge weest bij Vendex International - de grootste rel leidde in 1989 tot het vertrek van prof. dr. Arie van der Zwan, die door Anton Drees mann was aangewezen als zijn op volger tot voorzitter van de raad van bestuur. Bovendien zijn er in de loop der jaren tal van andere rellen geweest. Doordat de introductie van de aandelen Vendex International destijds niet is doorgegaan, zijn de beleggers van Nederland grote stroppen bespaard. Dat is mis schien het enige lichtpuntje in de droevige gang van zaken bij dit concern, waarboven naar alle waarschijnlijkheid tal van aasgie ren rondvliegen om er de smake lijke stukjes van op te pikken.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1991 | | pagina 5