Alders wil uitstoot
C02 fors beperken
Amsterdamse politie traint Oekraïners
'Steenwol vaak schadelijk'
LUNCH VOOR BETERE WERKTIJDEN
Psychische
ziekten vaak
het duurst
'Sportblessure uit ziektewet'
DINSDAG ]- MAART
Prins Bernhard in het uniform
van generaal-vlieger bij de lucht
macht. (archieffpto ANP)
Binnenland kort
Woningzoekenden
De gemeente Delft wil per 1 april
haar woningzoekendenbestand op
heffen en een marktgericht model
voor woonruimteverdeling invoe
ren. Dat betekent dat woningzoe
kenden in Delft niet langer een wo
ning door de gemeente krijgen toe
gewezen, maar dat zij zelf een vrij
gekomen woning uit de Woonmarkt
Krant kunnen kiezen en actie moe-
ten ondernemen. De gemeente
Delft maakte dit gisteren bekend.
Politiebond
De Nederlandse Politiebond trekt
het kort geding tegen de staat in,
waarin zij het verbod eiste op de in
zet van particuliere beveiligers als
parketwachters in Amsterdam. Dat
maakte de bond gisteren bekend.
De bond zegt geen uitspraak van de
rechtbank in Den Haag te vragen,
omdat tijdens de zitting op 1 maart
reeds zou zijn gebleken dat de presi
dent Van Delden de noodmaatregel
van justitie niet onredelijk vond.
Startkwalificatie
Een meerderheid van de Tweede
Kamer stemt in met het voornemen
van het kabinet om het recht op een
'startkwalificatie' voor iedereen
vooralsnog te beperken tot de groep
mensen tot 27 jaar. De fracties van
de regeringspartijen CDA en PvdA
kwamen gisteren, in een overleg
met de ministers Ritzen (onderwijs)
en De Vries (sociale zaken), terug op
hun kritiek op deze leeftijdsgrens.
Minister Ritzen stélde dat de leef
tijdsgrens is gekozen omdat "enige
fasering" bij het invoeren van de
startkwalificatie noodzakelijk is.
Van onze correspondent
Hans Geleijnse
LVOV In de Oekraïnse plaats
Lvov is verheugd gereageerd op een
aanbod van de Amsterdamse politie
aan het (democratische) bestuur
van de regio. De gemeentepolitie,
aldus publiciteitsmanager Bernard
Scholten in een brief aan de autori
teiten in Lvov, is bereid om training
en scholing te geven aan politie
mensen uit het Oekraïnse Lvov en
de omringende regio.
In Lvov en de andere regio in de
West-Oekraine is de communisti
sche parti j bij de verkiezingen vorig
jaar uit het stads- en regionale parle
ment verdwenen. Probleem is ech
ter dat de gemeente- en districtspo
litie onder het ministerie van bin
nenlandse zaken in de hoofdstad
Kiev vallen. De nieuwe democrati
sche stads- en regiobestuurders wil
len een eigen politiekorps, dat on
der hun verantwoordelijkheid komt
te staan. Dat streven is onderdeel
van de strijd voor een onafhankelij
ke Oekraïne, los van Moskou.
De vice-voorzitter van het regio
nale parlement, Ivan Hel, zei in een
vraaggesprek dat het aanbod van
Amsterdam past in 'ons beleid hier
een normaal Europees land te
scheppen'. Net als elders in de Sov
jet-Unie wordt in Lvov door bur
gers en democratische bestuurders
steen en been geklaagd over corrup
tie en willekeur van het politieap
paraat en de invloed van de commu
nistische partij erop.
Volgens Hel moet nog overeen
stemming met Amsterdam worden
bereikt over de praktische invulling
van het aanbod. Hoewel dit niet in
de brief stond vermeld, rekent Hel
op financiële medewerking van Ne
derlandse kant. "Ons probleem is
dat we nauwelijks over harde valu
ta-inkomsten beschikken. Van de
harde-valuta-export hier moet het
grootste deel van de opbrengst wor
den afgedragen aan Moskou", aldus
Hel.
Meubelhout
De democratische politicus ziet in
de Amsterdamse training de aanzet
naar een nieuwe politiemacht voor
de hele Oekraïne, na Rusland de
grootste republiek van de Sovjet-
Unie. "Wat we willen is beginnen in
de stad Lvov, dan uitbreiden naar
de regio en van daaruit naar de hele
republiek. Als natie die een vrij Eu
ropees land wil worden, willen we
ook contacten met Interpol", voor
ziet Hel.
Het soort samenenwerking zoals
de Oekraïners met Amsterdam wil
len beginnen, is er al op onderwijs
gebied met de Verenigde Staten en
op religieus terrein met Rome. "We
leiden leraren en priesters op,
straks politiemensen. Dat moet ons
allemaal helpen een beschaafd wes
ters land te worden", aldus Hel.
Voorlopig is het nog niet zover.
Voorstellen voor een eigen politie
korps in de Westoekrainse distric
ten zijn door de centrale autoritei
ten' van de hand gewezen. In Lvov
patrouilleren politie en leger geza
menlijk, zoals elders in de Sovjet-
Unie na een bevel van president
Gorbatsjov. Ook zijn er de beruchte
Omon-commando's, de speciale
eenheden van het Moskouse minis
terie van binnenlandse zaken, ge
stationeerd.
Het aanbod van Amsterdam is
Hel overhandigd door de Neder
landse zakenman Frans Ooster-
baan, directeur van de in Mannheim
(Duitsland) gevestigde handelson
derneming Intertrade Internatio
nal. Oosterbaan probeert export
naar West-Europa van meubelhout
en andere Westoekrainse artikelen
van de grond te krijgen. De valuta
inkomsten zullen worden benut om
in het Westen machinerieën aan te
kopen voor de Westoekrainse in
dustrie.
Vrolijk jasje met
lel gekleurde
print kleurvrt
blauw, rood en
gri >cn
brandstofcellen en het plaatsen van
windturbines buiten de kust. Veel
van deze technieken zijn het stadi
um van 'proto-type' nog niet te bo
ven. Niettemin zou hiermee een
'fors deel' van de C02-reductie bin
nen te halen zijn.
In jaar 2005 20 procent minder
slechte drugs
na vier doden
ROERMOND (ANP) - Een Am
sterdamse vrouw stelt de Roer-
mondse officier van justitie mr. J.
Laumen aansprakelijk voor alle
schade die ze lijdt nadat hij haar
naam heeft genoemd tijdens het
IRA-proces. De raadsvrouw van de
Amsterdamse, mr. A. van der Plas,
heeft dit gisteren meegedeeld.
Volgens haar heeft de vrouw ver
bijsterd gereageerd toen ze hoorde
dat Laumen haar tijdens het IRA-
proces bestempelde als mogelijke
mede-verdachte. Ze verricht sinds
1986 solidariteitswerk voor Ierse ge
vangen en heeft bij haar weten nooit
iets illegaals gedaan, aldus mr. Van
der Plas.
Tijdens het proces tegen de vier
Ieren, die ervan worden verdacht
vorig jaar in Roermond twee
Australische toeristen te hebben
doodgeschoten, zijn enkele afge
luisterde telefoongesprekken van
de vrouw voorgelezen. Het gaat on
der andere om gesprekken met fa
milieleden van de verdachten. De
rechtbank verbood het voorlezen
van een afgeluisterd gesprek met de
Ierse advocaat van een van de ver
dachten vanwege het vertrouwelijk
karakter.
De Amsterdamse vrouw kwam er
in januari achter dat er sinds juli vo
rig jaar - dat is kort na de aanhou-
'Hulpje' IRA
stelt aanklager
aansprakelijk
ding van de vier IRA-verdachten -
een gerechtelijk vooronderzoek te
gen haar werd ingesteld omdat zij
lid zou zijn van een 'criminele orga
nisatie'. Later kwam ze er achter dat
sindsdien haar telefoon werd afge
luisterd door de politie.
Uit de afgeluisterde gesprekken
blijkt op geen enkele wijze dat de
vrouw is betrokken bij strafbare fei
ten, aldus haar advocaat. "De ge
sprekken gaan over recente juridi
sche ontwikkelingen en over de op
vang van familieleden die de Ierse
gevangen kwamen bezoeken. De
politieke gesprekken betreffen
slechts algemeen bekende, door de
media gepubliceerde informatie",
aldus mr. Van der Plas.
Vernietigen
Volgens haar had de rechter-com-
missaris de banden met afgesluis-
terde gesprekken met advocaten
moeten vernietigen. Hij is dat naar
de mening van mr. Van der Plas
wettelijk verplicht. "Na de arresta
tie van de Ierse verdachten is ze be
naderd door een vertegenwoordig
ster van de families met de vraag of
zij contacten kon leggen met hun
advocaten en uitzoeken wat precies
de situatie was. Dat heeft ze ge
daan", aldus de raadsvrouw.
"Solidariteitswerk voor de door
de aanklachten tot politieke gevan
gen gebombardeerde Ieren is niet
strafbaar. Dergelijk werk beschou
wen als het deelnemen aan een cri
minele vereniging is onjuist en in
strijd met de bestaande jurispru
dentie. Vermoedelijk is het slechts
gebeurd om een juridische grond te
vinden om de telefoon af te kunnen
luisteren."
Mr. Van der Plas is ervan over
tuigd dat de telefoontap is geplaatst
om familieleden van de verdachten
en andere, bij het solidariteitswerk
voor politieke gevangenen betrok
kenen te traceren.
De Amsterdamse vrouw heeft de
rechter-commissaris gevraagd het
onderzoek tegen haar zo snel moge
lijk te beeindigen. Het proces tegen
de vier IRA-verdachten wordt van
daag voortgezet. Officier van justi
tie mr. Laumen houdt dan zijn re
quisitoir.
'Nabestaanden
krijgen altijd
een uitkering'
DEN HAAG (GPD) - In de toe
komst zal elke nabestaande bij
overlijden van de partner, recht
hebben op een uitkering. Zo moet
een gelijke behandeling van man
nen en vrouwen worden gegaran
deerd. De nieuwe bepaling staat in
een Algemene nabestaandenwet
die staatssecretaris Ter Veld (soci
ale zaken) vandaag presenteert. De
nieuwe wet vervangt de Algemene
weduwen- en wezenwet (AWW) uit
1959.
Op basis van de nieuwe wet krijgt
de nabestaande bij overlijden van
de partner gedurende een jaar een
uitkering, onafhankelijk van het in
komen. Zijn er geen kinderen, dan
is de uitkering 70 procent van het
minimumloon. Zij er wel kinderen
(jonger dan 18 jaar) dan is de uitke
ring 90 procent van het minimum
loon. Nadat het eerste jaar voorbij
is, is in bepaalde gevallen een ver
volguitkering mogelijk.
Politie vermoedt
ROTTERDAM (ANP/GPD) - De
Rotterdamse politie heeft sterke
aanwijzingen dat in de Rotterdam
harddrugs van een slechte kwaliteit
worden verkocht. Nadat er gis
terochtend vroeg een man en een
vrouw dood op straat werden aan
getroffen, zijn er gistermiddag op
nieuw twee doden gevonden. De
vier zijn mogelijk het slachtoffer
van een slechte kwaliteit heroïne.
De twee dode mannen, die 's mid
dags in woningen in de Insulinde-
straat en de Van Heusdenstraat
werden gevonden, waren volgens
de politie drugsgebruikers. Van de
man en de vrouw, vermoedelijk jon
ge Fransen, die 's ochtends op straat
werden gevonden, is dat niet te heg
gen. De politie was getipt over een
steekpartij maar de slachtoffers
hadden geen steekwonden. Sectie
heeft inmiddels uitgewezen, dat zij
door vergiftiging om het leven zijn
gekomen.
Laboratoriumonderzoek zal vol
gens een politiewoordvoerder moe
ten uitwijzen of de vier mensen in
derdaad aan de gevolgen van drugs
gebruik zijn overleden. Ook gaat de
politie uitzoeken of er tussen de vier
slachtoffers een verband bestaat.
Bedrijfsleven
hoeft onderwijs
niet te steimen
DEN HAAG (GPD) - Minister Rit
zen (onderwijs) slikt zijn plan in om
het bedrijfsleven een structurele
bijdrage te vragen voor het beroeps
onderwijs. Hij wordt daarin ge
steund door de regeringsfracties
van CDA en PvdA. Eind januari
drong het parlement er nog kamer
breed bij de bewindsman op aan om
het bedrijfsleven jaarlijks een vast
bedrag in rekening te brengen voor
het beroepsonderwijs. Maar Ritzen
geeft het definitief op.
De minister vertelde de Kamer
gisteren dat het bedrijfsleven hem
ervan heeft overtuigd dat het alleen
per regio of per bedrijfstak kan be
sluiten om aan het beroepsonder
wijs mee te betalen. En als de be
drijven een financiële bijdrage ge
ven, gaat het uitdrukkelijk om ex
traatjes. Nu de claim van tafel is,
zijn werkgevers en werknemers
weer bereid te overleggen over de
inhoudelijke vernieuwing van het
beroepsonderwijs.
DEN HAAG (ANP) - Minister Alders (milieu) onderzoekt of de uitstoot van kooldioxyde
(C02) in het jaar 2005 met 20 procent kan worden verminderd. In zijn Klimaatnota. die in
juni verschijnt, zal hij mogelijk al maatregelen voorstellen om die beperking te bewerk
stelligen. Het voornemen gaat aanmerkelijk verder dan het Nationaal Milieubeleidsplan
Plus (NMP-Plus) waarin naar een C02-reductie van drie tot vijf procent in het jaar 2000
wordt gestreefd.
C02 is een van de belangrijkste oor
zaken van het zogeheten broeikas
effect: de opwarming van de aarde
die grote klimaatsveranderingen tot
gevolg kan hebben. Kooldioxyde
komt voornamelijk vrij bij het ver
stoken van fossiele brandstoffen als
olie, aardgas en steenkool in ener
giecentrales, de industrie en het
verkeer. De reductie met 20 procent
in het jaar 2005 is overigens een
doelstelling die al in 1988, op een in
ternationale conferentie in Toronto,
is vastgelegd. Nederland heeft dit
streven steeds onderschreven, maar
tot op heden nooit tot beleid verhe-
Of dat nu wel gebeurt, is nog niet
helemaal duidelijk. Een woordvoer
ster van de bewindsman zegt dat dit
met de Klimaatnota het nog niet het
geval zal zijn. Het Energie Studie
Centrum (ESC) in Petten en het
Rijksinstituut voor Volksgezond
heid en Milieuhygiëne (RIVM) gaan
Prins Bernhard
mag weer
uniform dragen
DEN HAAG (ANP) - Prins Bern
hard mag in voorkomende gevallen,
zoals de jaarlijkse herdenking van
de capitulatie van Duitsland in Wa-
geningen, weer het militaire uni
form dragen. De regering heeft aan
de prins laten weten dat zij het op
prijs zou stellen dat de prins dit zou,,,
doen, verklaarde de Rijksvoorlich
tingsdienst (RVD) gisteren.
Prins feernhard moest in 1976 zijn
militaire functies en zijn functies in
het bedrijfsleven neerleggen nadat
de uitkomsten van een onderzoek
van de zogenoemde Commissie van
Drie bekend werden. De commissie
toonde de betrokkenheid van de
prins bij de Lockheed-affaire aan.
De prins verklaarde toen dat hij
hoopte de gelegenheid te krijgen
het vertrouwen weer te herstellen.
Het besluit om Bernhard toe
stemming te geven voor het dragen
van het militaire uniform is op ini
tiatief van het kabinet genomen. Als
aanleiding wordt aangegeven dat
het nu vijftien jaar geleden is dat de
prihs de hoop uitsprak dat het ver
trouwen in hem hersteld zou wor-
er echter van uit dat de 20-procents-
norm in de nota zal worden opgeno
men. De beiue instanties bekijken
de haalbaarheid van de forse C02-
reductie. De eerste resultaten van
hun onderzoeken worden bemoedi
gend genoemd.
Niet eenvoudig
Het Nederlandse streven naar een
C02-beperking van 3 tot 5 procent
waarover de Haagse politiek in het
verleden hevige debatten heeft ge
voerd - past binnen in de plannen
van de Europese Gemeenschap.
Een land als Duitsland heeft echter
al verdergaande reducties aange
kondigd. Duitsland kan dat ook ge
makkelijk, zo luidt de redenering
op het ministerie van minister Al
ders. Door de eenwording van de
BRD en de DDR kan Duitsland een
belangrijk deel van de reductie bin
nenhalen door de zwaar vervuilde
Oostduitse economie 'schoon te
maken'. Nederland heeft wat dit be
treft heel wat minder mogelijkhe
den.
Toch heeft Alders steeds onder
streept niet te willen blijven steken
bij de 5 procent C02-vermindering
in 2000. De studies die hij voor de
Klimaatnota laat verrichten moeten
de bewindsman dan ook politieke
wind in de zeilen geven, ondanks
het feit dat een verdergaande doel
stelling nog niet expliciet in de nota
zal worden opgenomen.
Windenergie
De vermindering zal vooral gereali
seerd moeten worden door middel
van energiebesparing, zo meent P.
Okken van het Energie Studie Cen
trum (ESC). Daarbij geldt overigens
dat het energiebeleid de eerste ver
antwoordelijkheid is van minister
Andriessen van economische za
ken.
Een geringer verbruik van ener
gie is onder meer mogelijk door be
sparing bij de eindgebruikers.
Daarbij kan gedacht worden aan
verwarmingsketels met een hoog
rendement, aan warmtepompen en
een betere isolatie van woningen en
dergelijke. Fossiele brandstoffen
zoüden vervangen kunnen worden
door kernenergie of duurzame
bronnen als zonne- en windenergie.
Het ESC bestudeert ook nieuwe
technieken als bio-brandstoffen,
kleine absorptie-warmtepompen,
ROTTERDAM (GPD) De kosten
voor psychische aandoeningen be
dragen bijna negen miljard gulden
per jaar, veruit het hoogst van alle
ziekten. Daarnaast hebben hart- en
vaatziekten, ziekten aan de spijsver
teringsorganen (inclusief tandarts-
hulp) en aandoeningen aan het be
wegingsstelsel een groot aandeel in
de kosten. Opvallend is dat ziekten
die hoge kosten veroorzaken geen
belangrijke oorzaak van overlijden
zijn, met uitzondering van hart- en
vaatziekten.
Dat blijkt uit het rapport 'Kosten
van ziekten in Nederland' dat van
daag is verschenen. Het onderzoek,
dat mede is uitgevoerd door de
Erasmus Universiteit in Rotterdam,
geeft een overzicht van het aandeel
van ziekten in de kosten van de Ne
derlandse gezondheidszorg (40 mil
jard gulden, exclusief bejaarden
zorg en maatschapelijk werk) naar
sector, leeftijd en geslacht.
De totale kosten van ziekten ne
men sterk toe met de leeftijd. Op
veertigjarige leeftijd bedragen ze
gemiddeld tweeduizend gulden per
persoon per jaar. De kosten voor
personen van tachtig jaar en ouder
bedragen ongeveer veertiendui
zend gulden.
DELFT (ANP) - Vezelstoffen als
glaswol, steenwol en keramische
wol zijn onder bepaalde omstandig
heden even schadelijk voor de ge
zondheid als asbest. Ze kunnen lei
den tot ziekten als long- en buik-
vlieskanker. Dat stelt de biochemi
cus drs. P. Swuste van de vakgroep
veiligheidskunde van de Techni
sche Universiteit Delft.
Swuste pleit ervoor het gebruik
van de betreffende stoffen via wet
geving aan banden te leggen. Het
gebruik van asbesthoudende stof-
DEN HAAG Ongeveer dertig
arts-assistenten van het Haagse ge
meenteziekenhuis Leyenburg ge
bruikten gisteren hun lunch voor de
deur van het Haagse stadhuis. Ze
voerden hiermee actie voor betere
werktijden. Hun actie wordt ge
steund door de Landelijke vereni
ging van Artsen in Dienstverband
(LAD.) De arts-assistenten strijden
al enkele jaren voor eenzelfde 38-
urige werkweek als andere gemeen
te-ambtenaren in Den Haag. Na een
lange weg langs diverse rechtin-
stanties stelde de Hoge Raad de
arts-assistenten augustus vorig
jaar in het gelijk. De assistenten
zouden in de periode vanaf 1989 tot
en met september 1990 mogen uit
gaan van een basis-werkweek van
veertig uur. Dat had als consequen
tie dat zij alsnog recht hadden op
een vergoeding van tien over-
werkuren per week over die gehele
periode. Het Leyenburg betaalde
eghter niet uit. (foto anp»
DEN HAAG (GPD) Sportblessures horen niet thuis in de ziektewet, die
is er voor om beroepsrisico's te dekken. Deze boodschap had voorzitter J.
ten Hoopen van het Nederlands Christelijk Ondernemers Verbond
(NCOV) gisteren voor het kabinet tijdens het jaarlijkse congres van zijn or
ganisatie in Den Haag.
Hij vindt dat mensen zich bij sportbeoefening in de vrije tijd horen te
verzekeren, zoals ze zich ook verzekeren tegen ongeval tijdens vakanties.
Sportblessures kosten ongeveer een miljard gulden per jaar aan ziektewet
uitkeringen, aldus Ten Hoopen.
De voorzitter keerde zich tegen het plan van het kabinet om twee wacht-
dagen in de ziektewet in te voeren en die dagen vervolgens niet uit te beta
len. Ten Hoopen stelt voor de dagen pas aan het eind van het jaar uit te ke
ren. Evenmin gelukkig is hij met het voorstel om de eerste zes weken van
het ziekteverzuirp ten laste van de werkgever te brengen. Het midden- en
kleinbedrijf kan volgens hem die last niet dragen. Daarom wil hij een
'drempel' invoeren bij bijvoorbeeld 35 werknemers.
De christelijke vakcentrale CNV vindt het voorstel van het NCOV "grote
onzin en onbespreekbaar". "Sporters zijn gezonder dan niet-sporters", al
dus CNV-bestuurder De Geus.
TNO wil gebruik vezelstoffen aan banden leggen
fen, die de afgelopen jaren honder
den dodelijke slachtoffers hebben
gemaakt, wordt volgend jaar al ver
boden. Swuste doet al jaren onder
zoek naar de gezondheidsrisico's
van asbest, dat onder meer wordt
gebruikt in de bouw. Zijn bevindin
gen hebben een belangrijke rol ge
speeld bij het besluit deze stof te
verbieden.
De kankerverwekkende eigen
schappen van asbest zijn niet het
gevolg van de chemische, maar van
de mechanische eigenschappen van
ervan, aldus de onderzoeker. As
bestvezels dringen bij inademing
door in de cellen van long- en buik-
vliesweefsel, die daardoor bescha
digd raken en kunnen afsterven.
Alternatieven als steen- en glas
wol, die in de vliegtuig-, scheeps- en
woningbouw worden gebruikt,
kunnen volgens de Delftse bioche-
miscus dezelfde eigenschappen
hebben. Daarbij spelen onder meer
de lengte en de diameter van de ve
zel een rol.
Een te grote vezel kan niet door
dringen in de bronchien, een te klei
ne vezel blijft als stof circuleren in
de longen. De gevarenzone ligt tus
sen twee en vijftig micrometer leng
te en diameters van 0,02 en de 3 mi
crometer. De tweede factor vormt
de verblijfstijd van de vezel in het
longweefsel. Hoe langer de vezel
zich daar ophoudt, hoe groter de
kans op aantasting van de cellen.
Hoewel het wetenschappelijk be
wijs voor de schadelijkheid van
wol- en glasvezels nog niet is gele
verd, lijkt het Swuste niet verstan
dig te wachten op de eerste dodelij
ke slachtoffers. Het verdient vol
gens hem aanbeveling nu al maatre
gelen te nemen, waarbij ruime vei
ligheidsmarges in aanmerking ge
nomen zouden moeten worden.
Het ministerie van sociale zaken
en werkgelegenheid heeft een com
missie van deskundigen gevraagd
te adviseren over de eventuele scha
delijkheid van vezelstoffen, aldus
een woordvoerder. Die heeft inmid
dels een concept-rapport uitge
bracht.
Daarin staat dat bij het gebruik
van keramische vezels en slakken-
wolvezels dezelfde grenswaarde ge
hanteerd zou moeten worden als nu
geldt voor asbest. Voor glas- en
steenwol zou een iets soepeler
grenswaarde in aanmerking geno
men kunnen worden.
