Hoeveel reclame kan
de kijker verdragen?
Uitzendverbod blijft
dreigen voor Veronica
;^T;: 1
Liberaal
PAGINA 22
RTV-SHOW
WOENSDAG 6 MAART 1991
Van onze correspondent
Ed Blaauw
AMSTERDAM - Hoeveel re
clame kan een televisiekijker
verdragen? Wanneer is voor
hem de grens bereikt? Vragen
waarop het antwoord moeilijk
te geven is. Vooralsnog lijkt het
Nederlandse kijkerspubliek
zich niet te storen aan alle vor
men van reclame in en om een
tv-programma.
Sinds kort worden RTL 4-spel-
programma's, wanneer de win
naar een auto krijgt, onderbro
ken om de automobielfabrikant
de gelegenheid te geven zijn pro-
dukt aan te prijzen. Amuse-
Mickey Mouse
gestolen uit
cartoonmuseum
RYE BROOK (AP) - Uit een
tekenfilmmuseum in de
Amerikaanse stad Rye
Brook zijn afgelopen week
einde vijf kostbaarheden
gestolen die werden ge
bruikt voor het maken van
de beroemde Walt Disney-
film Fantasia, waaronder
enkele originele waterverf
tekeningen van Mickey
Mouse.
De gestolen stukken be
hoorden tot een particuliere
collectie. De afbeeldingen
van Mickey Mouse hebben
een geschatte waarde van
tussen de 1.000 en 15.000 dol
lar (1.700 tot 20.000 gulden).
Aanstaande zondag wordt in
het museum een expositie
geopend over de van 1940 da
terende film Fantasia.
mentsprogramma's, zeker op
RTL 4, lijken daardoor steeds
meer 'advertentiefuiken'. En het
«kijkerspubliek? Dat blijft mas
saal aan het toestel gekluisterd.
"Het zou toch aardig zijn te we
ten hoeveel reclame een kijker
van verdragen", zegt Wilma de
Haas van AGB Media (voorheen
Intomart). Tien jaar geleden
bleek uit onderzoeken dat de tv-
kijker het reclame-aanbod toen
al rijkelijk veel vond. Datzelfde
antwoord geeft hij ook nu, ter
wijl er heel wat meer commer
cials de ether in gaan. Maar als de
Nederlander moet kiezen tussen
een verhoging van de omroepbij
drage of meer reclame op televi
sie, kiest hij massaal voor het
laatste.
"De acceptie van reclame in
Nederland is een stuk groter ge
worden", meent De Haas. "Re
clame op televisie in ons land
wordt beschouwd als een nood
zakelijk kwaad, waarmee goed te
leven valt. In Amerika worden
reclamespots zelfs gezien als een
prettige onderbreking. Zo ver is
de Nederlander nog lang niet".
Krijgen we op de Nederlandse
televisie ook de Amerikaanse
'toestanden', waar 20 tot 25 mi
nuten per uur 'verloren' gaat aan
reclame en programma's om de
haverklap onderbroken wor
den? In Nederland, bij de Hilver-
sumse omroepen, neemt de
STER nu 6,5 procent van de tota
le zendtijd voor zijn rekening. Bij
RTL 4 ligt dat percentage op
meer dan 15. De Europese richt
lijn wordt 15 procent per uur,
ook voor de commerciële sta
tions.
"Als je het publiek vraagt wat
ze vinden van programma's die
door reclame worden onderbro
ken, dan zijn ze daar mordicus te
gen. Maar het kijkersgedrag laat
wel wat anders zien. De Neder
landse kijker laat reclame gela
ten over zich heen komen. Pro-
dukten, uitgestald in series als
Programma's van
Concert Radio in
muziekblad Luister
AMSTERDAM - Het muziekblad
Luister zal, vanaf het aprilnum
mer, in een uitneembare bijlage
de programmagegevens publice
ren van het klassieke radiosta
tion Concert Radio. Behalve de
werken die worden uitgezonden
worden de uitvoerende compo
nist, het cd-label en het bestel-
vermeld. De program-
Concert Radio worden
op bijna alle kabelnetten in Ne
derland en België doorgegeven.
'Zeg 'ns Aaa' (meubilair) en 'Me
disch Centrum West' (auto's),
ook daaraan stoort het publiek
zich niet".
"Reclame wordt door velen al
lang niet meer als vervelend er
varen, zelfs niet als het blokje
middenin een programma valt.
Het ligt ook een beetje aan het
soort programma en hoe lang het
reclameblokje duurt. Onder-
zoekscijfers wijzen uit dat naar
mate commercials korter duren
er minder mensen afhaken", zegt
De Haas.
"Dat is ook de reden dat de re
clameblokjes op RTL 4 kort
zijn", zegt mediaplanner Evelien
de Kroon van Initiative Media,
dat voor opdrachtgevers recla
mezendtijd inkoopt bij RTL 4.
De blokjes van de STER duren
ook al lang geen zeven minuten
meer, zoals voorheen het geval
was. Ook de STER ziet de nood
zaak van meer verspreide en kor
te blokjes in.
Opvallend is dat veel kijkers
het blokje voor het NOS-journaal
van acht uur mijden om dan pre
cies als het journaal begint weer
voor de beeldbuis te zitten. Bij
RTL 4 zie je dat wegloopgedrag
veel minder. Het is de gewen
ning. Vijf minuten voor het jour
naal even wat anders doen. Bij
een reclameblokje voor 'Zeg 'ns
Aaa' blijft het publiek massaal
zitten.
Kijkers vasthouden, daar gaat
het om. Maar een hoofdprijs in
een programma opzichtig ver
pakken als commerciële bood
schap, het blijft de vraag of het
kijkerspubliek dat pikt. "Het is
voor ons ook afwachten", zegt
Michel van der Voort van IP, het
marketing bureau van RTL 4.
"Op RTL 4 gaan we het eens uit
proberen".
LAS VEGAS Een danseres va
een traantje weg. De show. die i,
Las Vegas-geschiedenis.
Documentaire
over schrijver
E. Veterman
HILVERSUM (ANP) - De NOS
zendt 19 maart de documentaire
'De man die geen millioen bezat'
uit, een portret van de schrijver
Eduard Veterman.
Veterman schreef dertig to
neelstukken en speelde in de ja
ren dertig een belangrijke rol in
het Haagse kunstleven. In 1929
schreef hij de roman 'De man die
geen millioen bezat'. Het boek
gaat over een schrijver die een
andere identiteit aanneemt en
omkomt bij een mysterieus auto
ongeluk. De roman is, zo blijkt
uit de documentaire, een bijna
macabere afspiegeling van Ve
termans eigen leven en dood.
In de Tweede Wereldoorlog
was Veterman toneelleider in de
Joodsche Schouwburg in Am
sterdam. Onder de naam prof.dr.
Edouard Necker begint hij een
leven als kunsthistoricus en spil
van een verzetsgroep. Zelf wordt
hij opgepakt en ter dood veroor
deeld. Zijn ware joodse identiteit
wordt niet ontmaskerd. Het
doodvonnis wordt echter niet
ten uitvoer gebracht.
In de zomer van 1946 wordt
Veterman door een militaire
vrachtwagen te pletter gereden.
De geruchtenmachine noemt
zijn dood als van hogerhand be
volen "omdat hij teveel wist".
HILVERSUM (GPD) - "Klets-
verhalen accepteren we niet.
Wie oorlog wil, kan 'm krijgen
Veronica-raadsman mr. Paul
van Rossum was op die warme
dag eind mei vorig jaar vol
strekt zeker van zijn zaak. Ve
ronica had helemaal niets te
maken met de totstandkoming
van het commerciële station
Véronique, zei hij. Maar het
Commissariaat voor de Media
dacht er anders over en veroor
deelde de omroep tot een uit
zendverbod van zeven weken
en een boete van 50.000 gulden.
De Raad van State buigt zich
morgen over deze kwestie. Het
zou voor het eerst zijn in de om-
roepgeschiedenis dat zendtijd
van een omroep wordt inge
trokken.
Het Commissariaat voor de
Media liet Veronica begin mei
weten dat deze omroep de Me
diawet had overtreden door met
geld, menskracht en 'know how'
te helpen bij de oprichting van
Véronique, inmiddels al enige
tijd omgedoopt in RTL 4. Veroni
ca hield bij hoog en bij laag vol
dat er geen sprake was van enige
hulp aan het commerciële sta
tion. Algemeen directeur Rob
Out, radiodirecteur Lex Harding
(korte tijd directeur van Véroni
que), en vijf bestuursleden van
Veronica zouden slechts op per
soonlijke titel betrokken zijn ge
weest bij het opzetten van het
commerciële station.
Logisch, redeneerde Veronica-
raadsman Van Rossum tijdens
de openbare hoorzitting, Out en
consorten hadden immers nooit
een geheim van gemaakt van
hun commerciële ambities. "Ve
ronica moest dienen als bijl aan
de wortel van het Nederlandse
publieke'omroepbestel".
Deze uitspraak van Van Ros
sum zette bij de andere publieke
omroepen en een groot gedeelte
van de politiek kwaad bloed.
Van Rossum moest uiteindelijk
het veld ruimen. De door Van
Rossum meermalen herhaalde
zin over de 'bijl aan de wortel'
was tevens een van de aanleidin
gen voor een vertrouwensbreuk
tussen het bestuur van de NOS
en Veronica, die in de daarop vol
gende maanden tot een climax
kwam.
In september verweerde Vero
nica zich voor de Raad van State.
Morgen buigt de Raad van State
zich andermaal over de slepende
affaire. De verwachting bij Vero
nica is dat de Raad van State ze
ker twee maanden nodig heeft
om tot een uitspraak te komen.
1)
Crazy - Seal - Warner
Indisc
22
(23)
Een beetje misselijk -
slapen - Clouseau -
Music
11
7) Innuendo - Queen -
Buster Fonteyn - Mu
CNR
2
f 3)
Liefde voor muziek -
EMI Bovema
nich Records
32
Joy ride - Roxette -
Raymond van het
12
(11) Cry for help - Rick As-
23
(21)
Here comes the ham
EMI Bovema
Groenewoud - EMl
tley - RCA
mer - MC Hammer -
33
(18) Go fo it (heart and fi
Bovema
13
(19) Goede tijden, slechte
EMI Bovema
re) - Joey B Ellis Ty-
3
5)
Because I love you -
tijden - L. Boray L.
24
(26)
Where does my heart
nette Hare - EMI Bo
Stevie B - Sound Pro
de Vries - Phonogram
beat now - Celine
vema
ducts
14
9) Love let love - Tony
Dion - Sony Music
34
Games - New Kids on
4
2
Knockin' boots - Can-
Scott - CNR
25
(33)
My side of the bed -
the block - Sony Music
dyman - Sony Music
15
(17) Play that funky mu
Susanna Hoffs - Sony
35
Mea Culpa part II -
(12)
Grease megamix -
sic - Vanilla Ice - EMI
Music
Enigma - Virgin
John Travolta Oli
Bovema
26
(25)
Dancehall good to we
36
(37) I believe - EMF - EMI
via Newton John - Po-
16
8) Can't help myself - 2
- Papa San - Munich
Bovema
lydor
brothers on the 4th
Records
37
Secret love Bee Gees -
6
(15)
Do the bartman - The
floor - Indisc
27
(20)
All true man
Warner Music
Simpsons - Warner
17
(16) Fantasy - Black Box -
Alexander O'Neal -
38
(31) Down to earth - Monie
Music
Polydor
Sony Music
Love - Chrysalis
(10)
3 a.m. Eternal - KLF -
18
(13) Can I kick it - A Tribe
28
(35)
Satisfaction - MC Jui
39
My heart the beat-
Indisc
Called Quest - Zomba
ce - Ramshorn Re
1 dance... - D Shake -
8
Gonna make you
19
(28) Papa - Stef Bos - CNR
cords
Boudisque
sweat - C C Music
20
(24) Heal the pain - Geor
29
(39)
Think - Information
40
(22) Give peace a chance -
Factory - Sony Music
ge Michael - Sony Mu
Society - Indisc
Sean Lennon
9
Wicked game - Chris
sic
30
G.L.A.D. - Kim Apple
Friends - Virgin
Isaak - Phonogram
21
(27) No woman no cry -
by - EMI Bovema
(Copyright
10
(14)
Devotion - Nomad -
London Beat - RCA
31
Ik wil vannacht bij je
Stichting Ned. Top 40)
De Golfoorlog was niet alleen
een gouden tijd voor polemolo
gen en militaire experts, maar
ook voor arabisten. De laatsten
voelden zich vaak wat onge
makkelijk in de schijnwerpers
van de publiciteit: enerzijds
konden zij zich wel vinden in
sommige kritische opmerkingen
over de islamitische samenle
ving, anderzijds voelden zij
zich geroepen die cultuur tegen
al te grote verguizing te verde
digen. De meesten waren echter
wel bereid toe te geven dat er
een groot spanningsveld be
stond tussen de liberale wester
se maatschappij en de autori
taire, streng-godsdienstige mos
limsamenleving.
De idealen van de Verlichting
en de Franse Revolutie, die de
nadruk legden op vrijheid,
menselijkheid en ontplooiing
van de menselijke geest, zijn
door moslims nooit omhelsd.
Niemand in het westen kon ook
maar enige sympathie opbren
gen voor een machthebber als
Saddam Hussein, schreef de
journalist Henk Hofland, want
wij zijn immers tegen dicta
tuur, geheime politie, martelin
gen, rechteloosheid van vrou
wen, geweld tegen minderhe
den, fabricage van gifgassen en
atoombommen en raketaanval-
len op burgerdoelen.
Van hun kant hebben de mees
te moslims weinig begrip voor
de tolerantie en de soepele mo
raal in het westen. De Turken en
Marokkanen, die zich hier heb
ben gevestigd, passen zich dan
ook niet gemakkelijk aan de Ne
derlandse samenleving aan. In
tegendeel, zij worden vaak al
leen maar orthodoxer, en gaan
in dekking achter het pantser
van de islam.
O
mf -^0 rl
A-
j e
Oerrit jan Zwier
Vergeven en vergeten is er bij
de islam niet bij, zei een in En
geland wonende Iraanse geeste
lijke tegen een Nederlandse
journalist. En dat betreurde hij
helemaal niet: "Kijk maar eens
wat dat vergeten en vergeven
voor jullie heeft gedaan. Dank
zij jullie eeuwige compromissen
zit het Westen nu opgezadeld
met een wildgroei aan homo
seksuelen, met abortus, aids,
eenoudergezinnen en families
die hun eigen ouders niet willen
verzorgen en ze de deur uitzet
ten". In Arabische landen had
den het verval der zeden en de
algehele decadentie in het
Avondland tenminste geen
kans gekregen.
Die mening schijnt onder de
westerse enclaves van moslims
vrij algemeen te zijn. De Turkse
schrijver Halil Gür, die het af
gelopen weekeinde op een Fries
literair festival optrad, ver
klaarde in de Leeuwarder Cou
rant dat hij de indruk had dat
we hier in een liefdeloze maat
schappij leefden: "Onze zintui
gen worden helemaal in beslag
genomen door televisie, videoen
computers, en voor liefde en op
rechte aandacht voor de ander
is geen ruimte meer". Hij liet
ook nog weten dat westerse moe
ders aan hun moederplicht vol
daan menen te hebben als ze
hun kinderen maar van vol
doende hamburgers, snoep en
computerspelletjes hebben voor-
Deze zienswijze kan men ook
terugvinden in een lijvig rap
port, dat vorig jaar verscheen,
en waarin onderzocht werd hoe
minderheden als Molukkers,
Chinezen en Turken tegen de
Nederlandse samenleving aan
kijken. De Turkse informanten
bleken van mening te zijn dat
de doorsnee-Nederlander wei
nig belang stelt in andere men
sen. Volgens sommigen houdt
hij of zij zelfs meer van huisdie
ren dan van zijn of haar soort
genoten. Men begrijpt absoluut
niet waarom er in de super
markt schappen vol met duur
blikvoedsel voor de hond of kat
zijn ingeruimd. Wie wel eens ge
zien heeft hoe gemakkelijk Ara
bieren een steen naar de rond
hun huizen zwervende gladak
kers gooien, begrijpt wel hoe
verbaasd zij tegenover de wes
terse dierenliefde staan.
De Turken raken ook nooit ge
wend aan de Nederlandse open
hartigheid, het gebrek aan dis
cretie en het gemak waarmee
zowel mannen als vrouwen over
seks praten. Zij horen dit soort
conversaties met het schaam
rood op de kaken aan, en trek
ken dan ook de conclusie dat ie
dereen hier de schaamte al lang
voorbij is. Volgens hen zien Ne
derlanders er geen been in om 's
avonds met het hele gezin gezel
lig naar een pornofilm te gaan
kijken. Ze nemen daarbij niet
eens de moeite om de gordijnen
te sluiten.
Het nut van een dergelijk rap
port is dat dit zonneklaar laat
zien dat niet elke vreemdeling
in ons midden gecharmeerd is
van onze open, liberale, liefdelo
ze en pornografische maat
schappij.
PAN MOETEN
WE WÉL MET U
Mee, ne. eeveessoe.-
naar uw lap in
SL0ZZ/
/KIS wD£ BELASTING
VERLAGEN RUNNEN DE
INKOMENS OMLAAG
EN DAN NAN HET
BEDR'J/ SLEVEN
BETER CONCUR.
REAEN...
WAA A. DOOR DE
BELASTING VER.
DER OMLAAG RAN.
DE LONEN OOK.
EN DE CONCUR.
RENTIE POSITIE
NOG BETER
WORDT - -
H-A P-l-E H-E-l-N-Z
M-O-e-T J-E Z-l-E-N W A T I
LK V-A-N B-O-N-G-A H-S-B J
6-E-K-R-E-G-E-N.
EP Z-/-T E-E-H Z-E-U-K
tr-N-O-P-J-E O-P. WA-T Z-o-v
E-R 6-E-B-E-U-R-E-N a
A-L-S J-E.
i
