eer aandacht voor
beginner watersport
Nederlandse milieuwetten
aardig voor watersporter
Onderhoud motor voorkomt pech
Voor elke
beurs is er
'irboot(je)
Ondernemers bezorgd over
toekomst van jachthavens
HISWA '91
VRIJDAG 1 MAART 1991
°AGINA 9
Op Hiswa 91 bijna 400 exposanten
Hiswa 91 gaat verder op de koers die vorig jaar is uitgezet, zegt Wim van der Loo, adjunct
directeur beurzen en tentoonstellingen van de Amsterdamse RAI. "De Hiswa biedt meer
dan een overzicht van watersportartikelen of een gezellig dagje uit. Voor ons is het het be
langrijkste dat bezoekers zich uitgebreid kunnen informeren. Bij gebrek aan kennis ont
breekt immers vaak ook de interesse voor een bepaald produkt", zegt hij. "Aantrekkelijke
demonstraties en een goede uitleg maken de bezoeker vertrouwd met de geëxposeerde ar
tikelen."
Met deze opzet trachtte de Hiswa motorbootvaarders kunnen ruim-
zich ook vorig jaar al van de vele an- schoots terecht in een aparte hal.
dere watersporttentoonstellingen De sportiefste zeilers kunnen hun
te onderscheiden. Volgens Van der hart ophalen in de Amstelhal. waar
Loo is dat redelijk goed gelukt. Het de snelle catamarans liggen. De Eu-
publiek toonde zich met de toege- ropahal zal zoals gewoonlijk weer
nomen informatieverstrekking en drommen kijkers trekken. Daar be
de overzichtelijker indeling naar vinden zich de grote, dure jachten,
branche ingenomen. In totaal be- Blikvanger is de steiger van 130 me-
zochten 120.000 mensen de beurs, ter, waaraan liefst 45 schepen lig-
Dat hield niet over. De beursorgani- gen. De jachten, waaronder een
satie hoopt tijdens de komende platbodem en een fraai gelijnd hou-
36ste editie van de Hiswa meer be- ten zeiljacht van bijna 15 meter,
zoekers over de vloer te krijgen. De biedt een duidelijk overzicht van
eerste voortekenen zijn overigens wat er op de Nederlandse markt te
niet slecht. De tentoonstelling telt koop is. Grote motorjachten liggen
bijna 400 exposanten, 10 procent broederlijk naast scherpe zeiljach-
meer dan in 1990. ten. Twaalf 'steigerschepen' zijn
niet eerder in Nederland tentoonge-
Starteiland
Dit jaar krijgt de beginnende water
sporter meer aandacht. Extra infor
matie over onder andere het volgen
van vaaropleidingen, varen met
charterschepen en zeilen met klei
nere boten moet deze starters op
weg helpen. Ook degenen die heb
ben besloten voor de eerste keer in
hun leven een boot te kopen, komen
meer aan hun trekken dan voor
heen.
steld.
Houtbouw
De marktontwikkelingen in de
plankzeilensector hebben ook hun
invloed op de Hiswa. Het surfpavil-
joen is opgedoekt. Uiteraard zijn er
wel individuele deelnemers. De
houtbouw komt aanzienlijk beter
uit de verf. Klassieke houten boten
liggen naast moderne hout-epoxy
schepen. De nieuwste technieken
Uit de vorig jaar gehouden enquê- worden op dit houtbouwpaviljoen
te bleek dat een op de vijf bezoekers gecombineerd met de nostalgische
geïnteresseerd was in open of half uitstraling van traditioneel materi-
gedekte zeilboten. Een vloot kleine aal en materieel,
kajuitzeiljachten ligt afgemeerd aan
Voor het overige omvat het expo
sitieprogramma alle pleziervaartui
gen, masten en zeilen, motoren en
onderdelen, watersportkleding,
verhuur van boten, ligplaatsen en
stalling, toeristische informatie,
makelaardij, jachtontwerpen, repa
ratie en dienstverlening.
Een aardigheidje tijdens deze
Hiswa is de verkiezing van de ha-
het jaar. Haven-
Bubble de kleinste
De Bubble Boat wordt op de Hiswa
door het Ridderkerker Eurovinil
Benelux gepresenteerd als het
kleinste type zeilboot. Het opblaas- venmeester
bootje heeft een diameter van 1,30
meter en weegt 12 kilo. Het is be
doeld voor kinderen vanaf 4 jaar.
De ronde vorm, de band en de
kunststof kiel moeten voor vol
doende stabiliteit zorgen. De Bub
ble Boat, die f830,- kost, is ook met
elektromotor leverbaar.
meesters zijn de spil waar alles i
haven om draait. Iedere waterspor
ter komt met hem in aanraking, of
het nu als ordebewaker, pompbe
diende of gastheer is. Op de ope
ningsdag van de Hiswa wordt aan
het publiek bekend gemaakt op wie
de keuze is gevallen.
Kinderopvang
Hiswa 91 is van zaterdag 2 tot en
met zondag 10 maart dagelijks ge
opend van 10 tot 5 uur. zowel op
werkdagen als in het weekeinde.
Evenals vorig jaar is de tentoonstel
ling donderdag 7 en vrijdag 8 maart
ook 's avonds, tot 10 uur, te bezoe
ken. Volwassenen betalen voor een
dagkaart f 15 per persoon; kinderen
tot twaalf jaar onder geleide en hou
ders van een Pas 65 kunnen voor
f7,50 naar binnen. Er is opvang
voor kinderen van 2 tot 8 jaar.
Het beurscomplex ligt ongeveer
zeven minuten lopen van het spoor
wegstation RAI Amsterdam. Dit
station heeft via Schiphol ieder
kwartier een snelle verbinding met
Leiden.
Een eigen schip is de droom van
elke watersportliefhebber. Tus
sen dat verlangen en de verwe
zenlijking ervan ligt doorgaans
een drempel: geld. Het idee dat de
pleziervaart alleen is weggelegd
voor welgestelden, is inmiddels
achterhaald. Er is tegenwoordig
voor elke beurs wel een boot of
bootje.
Hoeveel geld men aan een vaar
tuig kwijt is, is afhankelijk van de
eigen voorkeur. Wil men sportief
bezig zijn en valt de keuze op een
kano. dan is men voor een paar
honderd gulden klaar. Kosten
voor ligplaats of stalling zijn er
niet, terwijl het onderhoud mini
maal blijft. Plankzeilen is wat
duurder. Een complete surfuit-
rusting vergt een investering van
gemiddeld f2000.
De sportieveling die meer schip
wil, moet dieper in de buidel
tasten. Kleine open zeilbootjes
kosten f2500 tot f 4000; grotere ty
pes variëren in prijs van pakweg
f 10.000 tot f25.000. Wie de voor
keur aan ontspanning boven in
spanning geeft, kiest wellicht lie
ver voor een motorboot. Een klei
ne motorboot is er vanaf zo'n
f 10.000. Bedenk wel dat bij snelle
boten de brandstofkosten ook
snel kunnen oplopen.
De kajuitmotorboot is in ons
land een populair scheepstype.
Voor een volledig uitgerust
exemplaar moet wel een flink be
drag op tafel komen. In het on
langs verschenen rapport Toe--
komstverkenning Watersport
wordt gesproken over een gemid
delde dagwaarde van f75.000.
Volgens de samenstellers van
deze nota komen daar de jaarlijk
se kosten van liggeld, verzeke
ring, onderhoud, brug- en sluis-
gelden, brandstof en reiskosten
(in totaal geraamd op f5600) nog
bij.
Op het eerste gezicht een boel
geld, maar als men bedenkt dat
ook vakanties aan boord worden
doorgebracht, komen de kosten
in een ander perspectief te staan.
Bovendien zijn de genoemde be
dragen niet meer dan een indica
tie. Met een kleiner schip zullen
de kosten lager zijn. Liggelden
worden bijvoorbeeld per meter
berekend.
Wil men voldoende leefruimte
aan boord combineren met zei
len, dan komt een kajuitzeiljacht
in beeld. Evenals bij de motor
jachten is hier een keur aan mo
dellen en dus prijsklassen te vin
den. Er zijn kajuitzeiljachtjes,
met een lengte van 6 meter, op de
markt voor zo'n f25.000. Iets gro
tere types (van 6.50 tot 7,50 meter)
zijn te koop tegen prijzen van
f35.000 tot f45.000.
Veel gemeentehavens over in privébezit
Hoewel exacte cijfers ontbreken,
zijn Nederlandse ondenemingen in
de bedrijfstak waterrecreatie, niet
gerust op de ontwikkeling van de
bezettingsgraden van jachthavens.
Wanneer alle initiatieven tot het cre
ëren van ligplaaten worden geïn
ventariseerd en dit getal tegen de
jaarlijkse groei van het aantal ple
ziervaartuigen wordt afgezet, bete
kent dit een daling van de bezet
tingsgraad van 1,5 tot 2,5 procent
per jaar op termijn.
De Hiswa signaleert verder een
tendens tot het privatiseren door de
overheid van jachthavenaccommo
daties. Uit onderzoek blijkt dat een
vijfde van de gemeentelijke jacht
havens de komende jaren in privé
bezit komt. De meest genoemde re
denen daan-oor zijn dat gemeenten
de exploitatie of het bezit van jacht
havens niet meer rekenen tot hun
takenpakket en dat de tekorten op
de exploitatie van de dergelijke
voorzieningen te hoog oplopen.
Sinds 1981 is het aantal jachtha
vens in Nederland met 8 procent
toegenomen tot ongeveer 960. De
helft daarvan wordt als onderne
ming geexploiteerd Van de andere
helft wordt tweederde deel beheerd
door watersportverenigingen en
een derde door de overheid of een
stichting.
Ondanks een gestage daling van
nieuw te realiseren ligplaatsen
blijkt er toch nog een gemiddelde
leegstand van 15 procent te zijn.
vooral bij de commerciële jachtha
vens. Dat laatste zou te maken kun
nen hebben met de hogere tarieven
die in deze accommodaties moeten
worden betaald.
«A UJcA&r je. Ltf
2-10 MAART 1991
151
m
AMSTERDAM
Prijsvraag moet
milieutips boven
water brengen
De rijksoverheid en de organisa
ties ANWB, KNWV en Hiswa
Vereniging hopen met het uit
schrijven van een prijsvraag
voor watersporters veel nuttige
milieutips te krijgen. Degene
die met de waardevolste oplos
sing voor de dag komt, krijgt
een geheel verzorgde vaarva
kantie binnen Europa voor twee
personen ter waarde van f 5000.
Daarnaast zijn er tientallen ca
deaucheques van f250 en f100
Het startschot voor de wed
strijd 'Houd ons water schoon,
maak er een sport van' wondt
morgen bij de opening Van de
Hiswa gegeven. De milieu-idee
ën over verven, toiletten, afval,
bilgewater. reparaties, schoon
maken en wat dies meer zij wor
den ingewacht op het prijs
vraagsecretariaat van de Hiswa
Vereniging in Edam. Op 1 au
gustus wordt de bus geopend.
Juryvoorzitter is milieuminister
Hans Alders.
i stuk plastic in de schroef
De Nederlandse milieuwetgeving is
nogal aardig voor de watersporter.
Vergeleken althans met landen als
Zweden. Zwitserland en Duitsland,
die aan snel varen, gebruik van mo
toren, het toepassen van bescher
mingsverven, afmeren en dergelij
ke aanmerkelijk strengere eisen
stellen.
Als in Duitsland een met anti-fou-
ling bestreken Nederlands plezier
jacht wordt ontdekt, kan de schip
per stante pede de steven huis
waarts wenden. Bij een bezoekje
aan Zwitserland wordt aan de grens
het onderwatertoilet hermetisch af
gesloten. Poep in de plomp is daar
een doodzonde. Overtreders kun
nen in deze landen op een stevige
douw rekenen.
In Nederland is het allemaal een
stuk soepeler. Natuur en milieu mo
gen zich hier weliswaar in de toene
mende zorg van de overheden ver
heugen - zie de vele nota's en rap
porten die hierover in Den Haag
worden afgescheiden -. maar tot een
echt strenge regelgeving heeft dat
(nog) niet geleid. De grote vraag is
of die ook echt nodig is.
De milieuridders menen van wel.
digheidsgevoel van degenen die
zich niet aan dergelijke kwalijke za
ken bezondigen".
De politie wil niet alleen het ge
drag van de recreerende waterspor-
de
I WÊ,V JHH H ter-
vrijheid-blijheid een groot goed. De bergingen, scheepswerfjes, bruine
watersporter is wijs genoeg
natuur, zijn domein immers,
te laten. Relevante regels zijn pri- wil zij de controle intensiveren. U
ma. maar al te bevoogdend doen. zal gangspunt is in eerste instantie
juist een negatief efïect op de eco- formerend
nomie hebben, zo houden zij de wei- werk te gaai
felende Haagse beleidsmakers met liserend op te treden,
graagte voor.
In een recent rapport van de bei
de watersportbonden staat zelfs dat zijn. bewijzen de vluchten die t
invoering van een vaarbelasting de
motiverend zal werken op het
milieubewuste gedrag van de wa
tersporter en dat zijn bestedings
ruimte voor milieuvriendelijke pro-
helikopter van de luchtvaartdienst
van de rijkspolitie onderneemt. Er
wordt dan ook speciaal gelet op
oliesporen, die inderdaad worden
ontdekt. Maar bijna-altijd blijft het
Niets is vervelender dan op een vries om het jaar te vervangen. zoen. Dit kan het beste gebeuren tussen aandrijving en motorfunda
dukten dan wordt beperkt In direc- proces-verbaalboekje in de borst
te zin heeft deze (doel-)belasting zak. want van de daders ontbreekt
(waarvan de opbrengst, naar de meestal elk spoor.
bonden vrezen, in 's lands algeme-
ne-middelenpot zal verdwijnen)
dus juist een averechts effect, me-
velender dan op
mooie dag een boot te hebben met
een motor die het begeeft. Veel mo
torproblemen zijn echter te voorko
men door een goed onderhoud. En
vaak kunt u dit zelf uitvoefen. Met
tijdig onderhoud beleeft u niet al
leen meer plezier van uw schip,
maar het bespaart vaak ook hoge re
paratiekosten.
De deelnemers aan het motorpa
viljoen op de komende Hiswa beste
den extra aandacht aan onderhoud.
Bezoekers kunnen er terecht met al
le onderhoudsvragen. Hier alvast
een aantal belangrijke tips voor in-
bouwmotoren.
Een motor kan worden gekoeld
met zoet of zout water. Bij motoren
met zoetwaterkoeling moet voor de
winter worden gecontroleerd of er
genoeg antivries in het systeem zit.
Het is overigens raadzaam de anti-
het jaar te vervangen.
Voor met zeewater gekoelde sys
temen moet u het water aftappen uit
de motor en keerkoppeling. Daarna
het systeem doorspoelen met zoet
water om slib en zout te verwijde-
Een impeller pompt het koelwa
ter door het systeem. Controleer de
impeller van tijd tot tijd op eventue
le beschadigingen. Een defecte im
peller kan er de oorzaak van zijn dat
de motor niet of onvoldoende wordt
gekoeld met alle kostbare gevolgen
van dien. Vervang de impeller in elk
geval om het jaar. Plaats ook direct
een nieuw pakking bij het bevesti
gen van de pompdeksel.
Dit kan het beste gebeuren tussen aandrijving en motorfunda
?er de motor of het systeem tie zorgvuldig. Heeft het schip een
arm is. aquamatic-aandrijving dan is con
trole van de balgen voor de aandrij
ving en uitlaat nodig.
Bij schroefaandrijvmg moet voor
al op beschadigingen van die
tor'circuleren!DiTfilterkan heTbést ®chr°e( r^den gelet >?a,.kan lei-
nog v
Het oliefilter zorgt er voor dat er
geen zout, metaaldeeltjes en andere
schadelijke substanties door de
i 100
gen,
Botenverhuurmarkt verwacht groei
De botenverhuurmarkt zal dit jaar een groei van ongeveer 6 procent verto
nen. Dat verwacht de branchevereniging Hiswa. Zij baseert de veronder
stelde toename op het houden van meer korte vakanties in Nederland. Vo
rig jaar steeg het aantal huurders in vergelijking met 1989 met 5 procent.
De huurders komen voornamelijk uit Duitsland (70 procent). Het Neder
landse aandeel is niet meer dan 20 procent en de rest komt uit andere lan
den (10 procent). Opvallend in deze sector is dat het boekingstijdstip
steeds verder naar voren schuift, nu al in de maanden november en decem
ber.
Het aantal verhuurbedrijven bedraagt bijna 300. Het totale schepenbezit
van deze ondernemingen ligt op 3000 eenheden. De Nederlandse verhuur
ders waren vorig jaar goed voor een omzet van in totaal 75 miljoen gulden.
De V-snaren, die dynamo en
zoetwaterpomp aandrijven, moeten
tweemaal per jaar worden gecontro
leerd op spanning. Bij het indruk
ken van de snaar mag er niet meer
dan 5 millimeter speling zijn. Ook is
van belang dat de snaren niet gebar
sten of gerafeld zijn of te diep lig
gen. Een versleten snaar veroor
zaakt een lager vermogen van de dy
namo en de pomp. Als de snaar
breekt raakt de motor oververhit en
wordt de accu niet meer opgeladen.
De slangen van het koelwater- zmv
circuit moeten soepel zijn en de
klemmen moeten
verkeren.
Een schoon luchtfilter laat de mo
tor op maximaal vermogen draaien
met een zuinig brandstofgebruik.
Vervangen na 200 vaaruren. Het
brandstoffilter en de waterafschei-
der moeten elk seizoen worden ver
vangen. Zorg ervoor steeds reserve-
filters aan boord te hebben.
Onderhoud aan de accu is es
sentieel. Smeer de polen in met
zuurvrije vaseline zodat oxydeyor-
ming wordt voorkoming en de accu
minder goed wordt opgeladen. Bo-
vendien regelmatig controleren of de°verf bij de
de accu wordt opgeladen en of het
vloeistofpeil goed is. Indien nodig
de accu bijvullen met gedestilleerd
water.
den tot trillingen, een lagere snel
heid en in het ergste geval bescha
digde lagers. Zelfs de kleinste be
schadiging kan al cavitatieschade
(lijkt op corrosieschade) veroorza
ken.
Loop van tijd tot tijd de zink of
manesium-anodes na die de aan
drijvingen en schroeven tegen cor
rosie beschermen. Vervang de ano
de als er meer dan 50 procent van
verdwenen is. Reinig wel eerst het
bevestigingsoppervlak.
nen zij.
Effectief
Milieucoordinator Tabe Beers van
de rijkspolitie Friesland constateert
wel dat de watersporter beslist niet
de vrije hand kan worden gegeven.
"Wij zien dat sommigen, uit onkun
de of pure desinteresse, het opper
vlaktewater vervullen, te snel varen
en oevers beschadigen. Die gooien
er met de pet naar. Tegen hen moet
je kunnen optreden, om zo ook tege
moet te komen aan het rechtvaar-
Vaarscholen samen
Onder het motto 'Nederland Water
land' presenteren 12 Nederlandse
vaarscholen zich gezamenlijk op
het Opleidingenplein in de Amstel-
h.il VU het RAI-gebouw Bezoekers
kunnen op dit plein terecht voor al
lerlei soorten opleidingen en cur
sussen voor watersporters. Zoals
een zeil- of surfcursus, gekoppeld
aan een vakantie op het water, maar
ook een opleiding in scheepsnavi-
gatie.
Het is van belang da motorolie
na elke 50 bedrijfsuren te vervan
gen of in elk geval eenmaal per sei-
en ongestoorde vaart is het
;n reserveblok en zekerin-
boord te hebben. De con-
goede staat tactpunten van de schakelaars en
de ruimte achter het bedieningspa
neel van tijd tot tijd behandelen met
een vochtwerende spray.
Controleer bij een boot met S-
aandrijving de rubberafdichting
Een ontvettende oplossing rei
nigt de motor en keerkoppeling. Als
lotor of de aandrij
ving is beschadigd herstel dit zo
spoedig mogelijk ter voorkoming
van roestvorming. Vervang oude
slangen op tijd zodat het vrijkomen
van gevaarlijke uitlaatgassen wordt
voorkomen.
Tijdens de winterstalling is het
belangrijk dat de boot goed wordt
geventileerd. Deuren en luiken
moeten openstaan om condens- en
schimmelvorming te voorkomen.
Overigens is een schone machine
kamer een vereiste voor de veilig
heid op het water.
i-safe Benelux uit Woudenberg i
nodel Arkona IS. getoond. Het i
i echte hfhelt niet altijd noodi
en lifebelt te dragen. Er z
