Economie in 1990
redelijk gegroeid
Donkere wolken boven Akzo
NODIG!
Landbouwprijzen bevroren of omlaag
Nederland +3,4 procent, VS 2 procent
Herkenning vingerafdruk
kan pincode vervangen
Ahold slaat slag in VS
Economie Bulgarije
aan rand van afgrond
Investeringen op niveau ondanks economische tegenwind
DONDERDAG 28 FEBRUARI 1991
DEN HAAG (ANP/KRF/Rtr) De Nederlandse economie groeide vorig jaar met 3,4 pro
cent. Een jaar eerder bedroeg de uitbreiding van het bruto binnenlands produkt (alle pro-
duktie van bedrijven en dienstverlening) 4,1 procent. Afgezien van 1989 was de groei in
1990 echter de hoogste na 1976. Dat blijkt uit gisteren verschenen cijfers van het Centraal
Bureau voor de Statistiek.
HAARLEM Enschede Security
Cards (ESC), onderdeel van druk
kerij Joh. Enschede in Haarlem,
heeft een systeem ontwikkeld dat
vingerafdrukken herkent. Dit zou
een nieuw fraudebestendige metho
de kunnen opleveren voor de bevei
liging van bijvoorbeeld gebouwen
of computersystemen. Maar het zou
op den duur ook het pincode-sys
teem kunnen gaan vervangen, zo
heeft ESC bekendgemaakt
"Een pincode kan gekraakt wor
den en er zijn nog steeds mensen
die het nummer op hun pasje schrij
ven. omdat ze de code niet kunnen
onthouden. De vingerafdruk is voor
iedereen uniek en verandert nooit",
vertelt directeur jhr. F.H. van
Baerdt van Sminia van ESC.
Het Fingerprint identification
systeem (FIS) werkt als volgt. Op
een pasje worden de gegevens van
een vingerafdruk opgeslagen. Wie
met de kaart ergens binnen wil ko
men of eventueel geld wil opnemen
legt zijn wijsvinger op een kleine
zwart/wit-scanner die de gegevens
op de kaart vergelijkt met de vinger.
Bij positieve herkenning gaan deu
ren open of geven geldautomaten
geld. Het nieuwe systeem van ESC
onderscheidt zich van reeds be
staande systemen door de snelheid
waarmee de wijsvinger wordt afge
lezen: drie seconden. "Een water
dicht systeem", vindt Van Beardt
van Sminia.
Het door Enschede ontwikkelde
systeem is deze week op een con
gres in Bussum getoond aan credit
card- en beveiligingsspecialisten.
Enschede is geen onbekende op het
gebied van creditcards. Het bedrijf
produceert 90 procent van de bevei
ligde kaarten Wie op z'n Euro-pas
kijkt ontwaart daarop ook de naam
van het Haarlemse bedrijf dat ver
der Nederlandse bankbiljetten
drukt.
Volgens Wotte waren vertegen
woordigers van de bankwereld bij
de presentatie in Bussum positief
over de vinding van ESC. Verdere
beveilging van betalingssystemen
is gewenst, want ondertussen gaat
de fraude met valse passen door. In
1990 zag het internationale beta-
grootste groei van de afgelopen
twaalf jaar. Gezinnen gaven
het j;
ging
veel geld uit aan duurzame
sumptiegoederen.
De uitgaven van de overheid
groeiden met 0.9 procent. De bruto-
investeringen in gebouwen en ma
chines door bedrijven lagen met 4.9
procent een fractie hoger dan vorig kaanse
jaar, geen slechte score, hoewel het cent.
absolute topjaar 1988 (10,2 procent)
niet werd overtroffen. De bruto-
overheidsinvesteringen groeiden
met 3,2 procent.
rikaanse economie. In het vierde
kwartaal van het afgelopen jaar
de forse belastingverla- kromp het bruto nationaal produkt
de Oort-operatie, vooral met 2,0 procent (op jaarbasis bere
kend), zo heeft het ministerie van
handel in de VS meegedeeld. De
vermindering van het bnp was de
eerste sinds 1986 en de grootste
sinds het derde kwartaal van 1982.
geheel 1990 groeide de Ameri-
nog met 0,9 pro-
Canada
Net als in de twee voorafgaande zal komen aan de> economische i
jaren, groeide de buitenlandse han
del sterk, hoewel de groei iets min
der sterk was dan de laatste jaren.
Krimp in VS
De uitvoer van goederen en dien
sten groeide met 5 procent, terwijl
het land. In 1992 zal
flinke economische groei zijn van
3,5 procent. Dit heeft minister van
financien Michael Wilson voorspeld
bij de presentatie van zijn begroting
voor het op 1 april beginnende fi
nanciële jaar.
ZAANDAM (ANP) - Het detail
handelsconcern Ahold gaat de
Amerikaanse supermarktketen
Tops Markets overnemen. Dit re
gionale concern in het noordoosten
van de Verenigde Staten heeft een
jaarlijkse omzet van meer dan een
miljard dollar. In het op 30 juni afge
sloten boekjaar werd een bedrijfsre
sultaat geboekt van 36 miljoen dol
lar. Bij de onderneming werken
11.000 mensen in 59 zeer grote win
kels, 76 buurtwinkels en tien 'supe
rettes'.
Ahold heeft gisteren een begin
selovereenkomst getekend met
Tops Markets. In de komende we
ken zal het voorbereidende werk
voor de overneming worden voort
gezet. Daarna wordt de definitieve
overeenkomst getekend en worden
ook de voorwaarden van de transac
tie bekendgemaakt.
De voorgenomen acquisitie bete
kent een verdere uitbreiding van
Ahold's activiteiten in de Verenigde
Staten, waar de onderneming al
drie grote supermarktketens bezit
die vorig jaar samen voor een omzet
zorgden van 4,4 miljard dollar.
Ahold bezit thans drie grote su
permarktketens langs de oostkust
van da.VS. Tot BI-LO behoren 179
supermarkten, Giant Foods exploi
teert 55 supermarkten en Finast be
zit 108 van dergelijke zaken. Voor
Varkenshouderij
Het Landbouw-Economisch Insti
tuut (LEI) in Den Haag voorziet een
toenemende druk op de
tiepositie van de Nederlandse
kenshouderij. De opbrengsten
bekend van 17,5 miljard gulden
waarvan nagenoeg de helft in de VS
werd behaald. Op 11 maart publi
ceert Ahold de resultaten over 1990.
VEB ziet af van
advertentie in
Financial Times
DEN HAAG (ANP) - De Vereni
ging van Effectenbezitters (VEB)
heeft een advertentie rond de fusie
tussen Nationale-Nederlanden en
NMB Postbank die deze week in de
Britse 'Financial Times' zou ver
schijnen, ingetrokken. De krant
wilde de advertentie eerst zeer zorg
vuldig bestuderen en ook nog eens
onderzoeken wat voor instelling de
VEB is.
Daardoor kon het-volgens direc
teur mr. R.A. De Haze Winkelman
van de VEB 'nog wel dagen gaan
duren' voordat de advertentie ge
plaatst zou worden. Aangezien de
aanmelding voor de fusie op 1 maart
om 15.00 uur eindigt, zou de adver
tentie wel eens als mosterd na de
maaltijd kunnen komen.
In de advertentie tekent de ver-
nale-Nederlanden in de fusie met
NMB Postbank. Zij roept de aan
deelhouders verder op om zich ui
terlijk woensdag 27 februari om
17.00 uur bij de vereniging aan te
The Wall Street Journal
schenen.
De FT stelt zich zo kritisch op om
dat de krant bij mogelijke schade
door de geplaatste advertentie zelf
aansprakelijk kan worden gesteld.
Want in Groot-Brittannië zijn kran-
Benzinetekorten leiden tot e
SOFIA (AP) De Bulgaarse pre
mier Popov heeft gezegd dat het
Westen zijn verarmde Balkan-
land niet voldoende hulp biedt.
Popov zegt dat Bulgarije "vecht
om te overleven" en dit jaar 1,5
miljard dollar hoopt te lenen van
het Internationale Monetaire
Fonds (IMF).
De leiders van de belangrijkste
Bulgaarse vakbonden bevestigen
de verhalen over de economische
malaise en zij zeggen dat sommi
ge inwoners honger lijden. Vak
bondsmensen beweren dat de
voormalige communistische lei
ders miljarden guldens uit de
vakbondskassen hebben meege-
r de Bulgaarse pompen.
Premier Popov hoopt dat het
IMF bereid is 1,5 miljard dollar te
lenen. Tot dusver heeft het IMF
een eerste betaling van 78 miljoen
dollar toegezegd.
De Balkanstaat met zijn negen
miljoen inwoners bevindt zich in
de grootste economische crisis in
zijn geschiedenis. Nadat de prijs
controle in februari werd losgela
ten, stegen de prijzen tot 700 pro
cent. Dit gaat vooral ten koste van
gepensioneerden en anderen die
moeten leven van een minimaal
inkomen, dat niet hoger is dan 25
gulden per maand. Ondanks het
loslaten van de vastgestelde prij
zen, is er te weinig, en soms hele
maal geen voedsel.
Het afgelopen jaar heeft Bulga
rije niets afgelost van de 11 mil
jard dollar buitenlandse schuld
die het land heeft. Premier Popov
hoopt dat de buitenlandse
schuldeisers een deel van de
schuld willen kwijtschelden.
De socialisten, die in juni vorig
jaar de verkiezingen hadden ge
wonnen, moesten al in december
het veld ruimen na massale pro
testen tegen de benzinetekorten.
Hierna werd een coalitieregering
gevormd van socialisten, de anti
communistische Unie van Demo
cratische Krachten en een agrari
sche partij.
prijzen die zij voor hun produkten
krijgen. Toch is de EG dit jaar
liefst 15,7 miljard gulden
aan de landbouw.
dit jaar ruim 18 miljard gulden meer
het kwijt zijn dan vorig jaar. Op de EG-
begroting voor '91 was voor de land
bouw 72,8 miljard uitgetrokken.
Oorzaken van de uit de hand lo
pend uitgaven zijn onder meer de
kwijt steun voor de landbouw in het vroe
gere Oost-Duitsland. Bovendien is
tonen een dalende tendens, terwijl ten zelf verantwoordelijk
de kosten voor de afzet van mest
aanzienlijk stijgen. De varkenshou
derij produceert jaarlijks voor ge
middeld 6,5 miljard gulden. Tegen
over dalende opbrengsten staan
stijgende milieukosten. (ANP)
het landbouwjaar 1991-1992.
Later dit jaar komen er nog drasti-
hun kolom- sche extra bezuinigingen aan.
Zonder maatregelen zou de EG
ste voorstellen
Commissie zijn:
- de melkprijs wordt bevroren, de
melkquota gaan met twee procent
omlaag. De opkoopprijs van botero-
verschotten gaat omlaag.
- de 'medeverantwoordelijkheids-
heffing' op graan wordt verhoogd
van drie naar zes procent; de graan
prijs zelf blijft gelijk. Boeren die 15
procent van hun grond braakleggen
e overschotten. (was 20 procent) hoeven dit niet te
De boeren krijgen dus minder betalen. De graanboeren ontlopen
'oor hun produkten. De belangrijk- de 'strafheffing' van drie procent,
de Europese die de EG oplegt als de graanpro-
duktie in de EG de 160 miljoen ton
overschrijdt. De prijs van harde tar
we gaat met 7 procent omlaag. De !jPs,als moedermaatschappij
prijs van rijst daalt met 3 procent.
lmgsverkeer de schade door fraude
met creditcards groeien tot boven
een miljard dollar.
E. Moeksis. woordvoerder van de
Centrale Recherche Informatie
dienst (CRD in Den HMg Mgl dn*
gevraagd dat de CRI initiatieven om
de fraude in het betalingsverkeer te
gen te gaan toejuicht, maar toch zet
hij vraagtekens bij het systeem.
"Het is geen eenvoudige zaak om
vingerafdrukken te identificeren,
maar een gecompliceerd proces.
Kijk maar naar het enkele maanden
geleden geïntroduceerde Havank-
systeem voor de opslag van vinger
afdrukken. Dat heeft miljoenen ge
kost. Om vingerafdrukken goed te
vergelijken heb je experts nodig",
aldus Moeksis.
Van Beardt van Sminia en ir. Wot
te zijn echter optimistisch over de
toekomst van het fingerprint-sys-
teem en verwachten op den duur
toepassing voor de consument. Die
moet dan wel worden overgehaald
een afdruk te laten maken van zijn
wijsvinger.
Personeel van
Calvé stelt plan
voor acties op
DELFT (ANP) De directie van
Unilever en de vakbonden overleg
gen morgen verder over de cao
Mocht dit gesprek fout gaan dan ligt
er een stakmgsplan UllT OOD Calvé
al zaterdagmorgen plat te gooien.
Volgens de stakers moet de multi
national dit uiterst serieus nemen.
Unilever wil de bedrijfstijd ver
lengen bij gelijkblijvende individu
ele arbeidstijd en werknemers op
roostervrije dagen opleidingen la
ten volgen. Het concern wil ook de
mogelijkheid hebben om atv-dagen
te schrappen om ze vervolgens uit
te betalen. Door deze voornemens
wordt de strijdlustigheid in Delft al
leen maar groter.
Bij Calve is al meer dan anderhalf
jaar sprake van aanhoudend over
werk in de weekeinden. Volgens
Jaap van de Laar van de FNV is de
werkdruk enorm. In Delft werken
250 man. maar er zijn 35 vacatures.
Britse rente lager
LONDEN (Rtr) De Bank of Eng
land, de Britse centrale bank, heeft
gisteren voor de tweede keer in
twee weken haar belangrijkste ren
tetarief verlaagd met 0,5 procent,
waardoor het op 13 procent komt.
De grote commerciële banken rea
geerden onmiddellijk met een elfde
verlaging van hun basisrente.
Meer inspraak
voor Philips-
aandeelhouders
EINDHOVEN (ANP) - Philips
gaat ingewikkelde bezitsverhou
dingen vereenvoudigen. Doel is de
aandeelhouders directer te betrek
ken bij de beoordeling van het be
leid en bij de benoeming van de
hoogste bestuurscolleges van het
Philips-concern.
Aan de vergadering van aandeel
houders van 2 mei zal worden voor
gesteld de statuten per 15 mei zo te
wijzigen dat de NV Gemeenschap
pelijk Bezit van Aandeelen Philips'
Gloeilampenfabrieken (NV BwOi
nu uitsluitend houdster van aande
len NV Philips' Gloeilampenfabrie
ken (NV Philips), ook de vennoot
schap wordt van waaruit het hele
concern wordt geleid.
Tegelijkertijd zal de naam van NV
Bezit, die in de plaats van NV Phi-
i de
Voorts wordt de suikerprijs ver
laagd met 5 procent, oliehoudende
zaden gaan 3 procent minder ople
veren en de tabaksprijs wordt met
10 procent verlaagd. De prijzen van
wijn en rundvlees blijven gelijk.
Maar het vlees levert toch minder worden beperkt tot die van Philip
op, omdat de interventie (opkoop) Electronics. NV Philips blijft wel
mes NV
Door de structuurverandering
verliest NV Philips haar karakter
van 'operationele topholding' van
de Philips-groep en kunnen open
bare aandeelhoudersvergaderingen
Rodamco
Het onroerend-goedbeleggings-
fonds Rodamco, onderdeel van Ro-
beco, wil de inkoop van eigen aan
delen tegen koersen niét hervatten.
Daarmee is definitief een eind geko
men aan de 'open end'-constructie
van Rodamco. Dit heeft Rodamco
gisteren bij de publikatie van de
voorlopige cijfers bekendgemaakt.
gulden, evenals in 1990. Dat neemt
niet weg dat er wel eens een project
kan sneuvelen".
_J0Zo is de voorgenomen uitbrei-
De onderliggende (intrinsieke) spoed is het Arnhemse chemiecon- ding van de koolstofvezelfabriek in
cern Akzo nu aan de magere jaren het Duitse Oberbruch duidelijk on-
toegekomen. In zijn jaarrede liet be- zekerder geworden. Begin deze
ARNHEM - Na zes jaar v
dat eindigt op 28 februari, gedaald stuursvoorzitter Loudon zich
van 72,67 naar 70,70 gulden. (ANP) slechts uiterst voorzichtig uit over
de toekomstverwachtingen. Be
houd en terughoudendheid waren
de belangrijkste thema's in zijn re
de. Hoewel de resultaten over de
ordt eerste maand van dit jaar nog wel
ielen, verwacht Akzo toch dat
Vendex International. Het de cijfers over het eerste kwartaal
de raad van com- duidelijk zullen achterblijven bij
die over de zelfde periode in 1990.
Bij Akzo verdwijnen dit jaar we
reldwijd naar verwachting 3000 ar
beidsplaatsen. De inkrimping is het
gevolg van de lagere prijzen i
Langman
Mr. drs. H. Langman (60)
i bij het detailhandels-
maand nog kondigde de onderne
ming de uitbreiding aan van de pro-
duktiecapaciteit tot 1600 ton per
jaar. Akzo zou daarmee een van de
belangrijkste koolstofvezelprodu-
centen ter wereld zijn.
Bij de aankondiging van de uit-
naast "speelde de dalende Ameri
kaanse dollar en de crisis in het
Midden-Oosten een belangrijke rol.
De tegenwind werd het sterkst ge
voeld bij de Spaanse dochteronder
neming La Seda de Barcelona en de
staalkoordproduktie in Duitsland.
Ook in Brazilië zorgde de toren
hoge rentelasten en de gierende in
flatie voor zware financiële tegen
wind. Hoewel Akzo op zich tevre
den is met de nieuwe aankopen in
de chemiedivisie, bleek de integra-
i het Akzo-concern
breiding werd nog uitgegaan dat de te te kosten dan was gedacht. "We delen op basis
tot 5,8 miljard gulden is voor een
deel terug te voeren op de afzetda
ling van chloorfluorkoolwaterstof
fen (cfk's) en tetrachloorkoolstof.
dat een grondstof is voor de cfk's.
De negatieve invloed op het totale
resultaat is overigens gering omdat
Akzo op dat vlak slechts een kleine
producent is.
Veel harder werkte de afnemende
vraag naar chemicaliën voor de
wasmiddelenindustrie door. In
Duitsland zijn scherpere normen
i kracht geworden voor wasmid-
pas ingaat als de rundvleesprijs 8 bestaan
procent is gedaald ten opzichte van
afgelopen jaar.
De Nederlandse graanboeren zul
len nog iets meer moeten inleveren
als gevolg van een verlaging van de
voor hen geldende omrekenkoer-
sen voor de valuta.
Voorzitter J. Mares van het Land
bouwschap heeft afwijzend gerea
geerd op de prijsvoorstellen. Vol
gens hem krijgen de boeren en tuin
ders in de EG de rekening gepresen
teerd voor de hereniging van de bei
de Duitslanden.
dan uitsluit' ml li
houdstermaatschappij van deelne
mingen en van activa en passiva van
de Philips-groep.
In de nieuwe structuur voert Phi
lips Electronics als enig bestuurslid
de directie van NV Philips. Om van
NV Philips een volledige dochter
van Philips Electronics te maken
gttn dé mlndarhiririrandilhoi-
uders uitgenodigd hun (niet op de
beurs verhandelbare) aandelen om
te wisselen in aandelen NV Bezit,
binnenkort dus Philips Electronics
geheten.
tot benoeming komt in
juni op de jaarvergadering van Ven
dex aan de orde. Langman werd gis
teren ook benoemd tot comman
deur in de Orde van Oranje-Nassau.
De versierselen zijn hem uitgereikt gere kosten. Waar de werkgelegen-
fabriek in 1993 operationeel
zijn. Volgens Loudon wordt nu pas
eind van dit jaar een besluit geno
men over deze meer dan 50 miljoen
gulden kostende investering. De
Akzo-topman sloot zelfs niet uit dat
misschien te ambitieus. We
hebben te veel hooi op onze vork ge
nomen", zo reageerde Loudon.
Akzo doet kalm aan met overne
mingen. Volgens 'Loudon zal voor
lopig ook niet in de Sovjetunie
de voorgenomen investering nog den geïnvesteerd. "De situatie
door
^-premier Kok. (ANP)
Toeslag vliegen
De Nederlandse reiswereld praat
vandaag met de luchtvaartmaat
schappijen over (gedeeltelijke) af
schaffing van de brandstoftoesla
gen op vliegen. Het einde van de
toeslagen lijkt in zicht, nu tot een
staakt-het-vuren in de Golf is beslo
ten. De toeslag op Europese vluch
ten wordt zo goed als zeker vanaf 1
april gehalveerd.
heid precies zal verdwijnen is nog
niet bekend. Wel kondigde Loudon
gisteren aan het Duitse staalkoor-
dactiviteiten af te stoten en het aan
tal personeelsleden bij de Spaanse
garenfabriek La Seda de Barcelona
met zeker 300 werknemers terug te
brengen. Momenteel werken er nog
ruim 69.000 mensen bij Akzo.
De donkere wolken boven het
Akzo-concern hebben nog niet di
rect gevolgen voor de investerings
plannen van het concern, zo deelde
Loudon mee. "We handhaven het
investeringsniveau op 1,1 miljard
jaar uitgesteld
minimaal
Tegengevallen
"Het is ons ook tegengevallen",
becommentarieerde Loüdon de 22 gesprekken te
procent lager uitvallende netto- handanstalt
winst van de onderneming. "Van de
totale terugval van 291 miljoen is
echter 150 miljoen toe te schrij
aan invloeden
de topman.
De grootste tegenvaller was de te
ruglopende economische ontwik
kelingen in de Verenigde Staten,
Groot Brittannie en Brazilië. Daar-
zijn i
etzuren ami-
Dat betekende een scherpe da
ling van de vraag naar deze chemi
caliën. Akzo had deze ontwikkeling
wel zien aankomen.
Akzo-topman Loudon hield zich
gistermorgen op de vlakte over de
toekomstverwachtingen. "Er lijken
weinig redenen te zijn om reeds op
korte termijn een herstel van resul
taten te verwachten. Toch zal als het
aan de Akzo-topman ligt, de toe
komst voor Akzo in ieder geval een
zelfstandig voortbestaan inhouden.
Een mogelijk samengaan met che-
mie-concurrent DSM wees hij als
'speculaties' van de hand. Toch
gesprekken over mogelijke sloot hij niet uit dat het juist met dit
daar op dit moment nog te onzeker.
Wel zijn er belangen genomen in
een verffabriek in Hongarije. We
hebben ook andere activiteiten op
het oog". Loudon liet verder weten
met de Treu-
óók om te
weten wie er
eerste viool
speelt
Zes dagen per week
kompleet nieuws, tips en
trends Dat wil ik niet missen'
j ik neem een proefabonnement voor
7 weken en betaal slechts 28.75
J Ik neem een kwartaalabonnement 76.75"
J ik neem een (aarabonnement 298.60'
.vat van toepas1
r de
Naam
Adres -
buitenaf aldus andere aquisities.
Milieulobby
Het chemieconcern begint ook de
invloed van de milieulobby te voe
len. De omzetdaling met 10 procent
concern al in de nabije toekomst
zou kunnen komen tot uitruil van
bedrijfsonderdelen om de eigen po
sities te verstevigen. "Maar dan gaat
het zeker niet over het afstoten van
complete divisies", aldus Loudon.
Deze bon in een envelop, zonder postzegel, sturen naar
Leidsch Dagblad. Antwoordnummer 10050
2300 VB Leiden J kunt ook bellen 071-161400
