Robert Long hield eigenlijk niet van Tsjechov
Nieuwe vleugel Lakenhal nog niet aan de orde
Werk Nico Scheepmaker
gebundeld in 'dik boek'
'Lot Forum in handen minister'
DONDERDAG 28 FEBRUARI 1991
PAGINA 25
Raadscommissie blij met beleid nieuwe directeur
LEIDEN De Leidse politiek is
zeer te spreken over het beleid dat
de nieuwe directeur van De Laken
hal de komende jaren wil voeren,
maar houdt voorlopig nog de han-
I den vrij als het gaat om de mogelij
ke uitbreiding van het museum met
I een nieuwe vleugel voor moderne
kunst. Eén en ander bleek gister-
avond tijdens een vergadering van
de raadscommissie voor cultuur.
De aanpak die directeur Bolten
voor ogen staat, kortgezegd: meer
aandacht voor moderne kunst en
het aanbrengen van een nieuwe sa
menhang tussen heden en verleden,
kreeg een zeer positief onthaal van
alle raadsleden. De commissieleden
hebben nog wel hun twijfels over de
financiële haalbaarheid van één en
ander, maar daarover zal pas in een
latere fase besloten worden.
Het Groen Links-raadslid Van
Schreven constateerde dat de plan
nen van de Lakenhal-directeur uit
nodigen om snel een nieuwe vleu
gel aan het museum te bouwen
maar zij onthield zich, net als ande
ren, van een uitspraak daarover.
Wethouder Van Dongen (cultuur)
onderstreepte dat het college van B
en W van mening is dat De Laken
hal een belangrijke functie heeft in
het aankopen en laten zien van mo
derne kunst, maar dat de beslissing
over de bouw van een nieuwe vleu
gel in een later stadium moet wor
den afgewogen tegen de oprichting
van een centrum voor beeldende
kunst.
De wethouder verklaarde voorts
dat, gezien de opzet van de muse
umdirecteur om de kunst en kunst
geschiedenis niet langer als een geï
soleerd verschijnsel te beschouwen
maar in het licht van sociaal-econo
mische achtergronden, het uitgeslo
ten is dat het gemeentebestuur nog
apart geld zal uittrekken voor een
Leids historisch museum.
De raadscommissie ging gister
avond wel akkoord met de vervan
ging van apparatuur voor de tempe
ratuur- en vochtigheidsregeling in
het museum. Die is sterk verouderd
en zou er zelfs toe leiden dat delen
van het museum wellicht voor het
publiek gesloten moeten worden.
Wethouder Van Dongen benadruk
te dat vervanging op korte termijn
noodzakelijk is omdat anders ook
een aantal stukken voor de Rem-
brandt-tentoonstelling, eind dit
jaar, niet naar Leiden mogen komen
ofwel onverzekerbaar zijn. Met de
vervanging van de apparatuur is
een bedrag gemoeid van 120.000
gulden.
Kunstwerk op gevel Lakenhal
LEIDEN - Aan de Amsterdamse kunstenaar Fons Haagmans is door
het Stedelijk Museum De Lakenhal opdracht verstrekt een schetsont
werp te maken voor een lichtkunstwerk. Dit kunstwerk zou moeten
komen te hangen boven de ingang van de nieuwbouw van de Laken
hal, de zogenaamde Papevleugel. J. Bolten, directeur van De Laken
hal: "We hebben Haagmans eerst een schetsopdracht gegeven zodat
we iets hebben om over te praten. Het lichtkunstwerk dat wij in ge
dachten hebben moet een punt van herkenning gaan worden voor de
Lakenhal. Het gebouw ziet er 's avonds nogal donker en somber uit en
daar wilden wij wat aan doen.
In september is er in ons museum een tentoonstelling van het werk
van Haagmans. Zijn lichtkunstwerk zal daar deel van moeten gaan uit
maken; de expositie wordt zo bij wijze van spreken aan de buitenkant
van het museum voortgezet. Het is de bedoeling dat het kunstwerk er
permanent blijft hangen. Ik ben niet bang dat mensen bij het zien van
dat licht zullen denken dat er een disco in het museum is gevestigd: het
gaat duidelijk niet om reclame, maar om een serieus kunstwerk. We
hebben voor Haagmans gekozen omdat hij in zijn werk traditionele
beelden en symboliek een synthese laat aangaan met de eigentijdse,
moderne kunst. Voor vandalisme hoeven we geen angst te hebben. Het
kunstwerk komt zo hoog te hangen dat je er niet bij kan.
Musical belicht beroemde toneelschrijver van menselijke kant
i ANTWERPEN Wie dezer
dagen 'musical' zegt, be
doelt eigenlijk 'Les Misé-
rables'. Maar in de scha
duw van Carré hebben op
dit moment de voorberei
dingen plaats van een ori
ginele Hollandse musical.
Volgend seizoen reist
'Tsjechov' door het land,
een musical van de inmid
dels overleden Dimitri
Frenkel Frank en Robert
Long met Boudewijn de
Groot in de titelrol. Lange
tijd vegeteerde 'Tsjechov'
als een papieren plant.
Goed, er was een Duitse
opvoering geweest en de cd
met typische Long-luister-
liedjes liep als een trein,
maar de normale voldoe
ning van een eigen Neder
landse opvoering bleef
aanvankelijk uit. Tot er
gernis van componist Long.
Een lunch met Robert Long in Ant
werpen, een stad die niet zo lelijk is
als ze zich vanaf de snelweg laat
aanzien. Robert Long kan er niet
langer ongestoord rondwandelen.
De presentator van het Vlaams-Ne
derlandse tv-programma 'Tien voor
taal' wordt herkend, gekust en hij
moet toch vooral de groeten aan
Linda de Mol doen.
Tussen de happen croque mon
sieur en de slokken décafé door,
vertelt Long dat 'Tsjechov' wel de
gelijk eerder opgevoerd had kun
nen worden. "Maar dan had ik zelf
de hoofdrol moeten spelen en dat
verdomde ik. Ik was het theater zat,
het fokte me op, ik had er absoluut
geen trek meer in".
Zonder Long's naam op de poster
hadden de producenten geen be
langstelling. Totdat vorig jaar John
van de Rest aan de telefoon hing.
Die wilde, juist in de tijd van 'Les
Misérables', met een eigen, Neder
lands musical-geluid komen. Bo
vendien paste 'Tsjechov' mooi in
het beleid, want volgend jaar staat
er zowaar een vrije produktie van
AMSTERDAM (GPD) - Uitgeverij
Nijgh en Van Ditmar/Amsterdam
brengt in september onder de titel
'Over alles' een bloemlezing uit het
totale oeuvre van de vorig jaar over
leden dichter/schrijver/journalist
Nico Scheepmaker op de markt.
Het boek gaat tegen de 400 pagina's
tellen en wordt samengesteld en
van een inleiding voorzien door Tim
Krabbé. Prijs: ongeveer 40 gulden.
Vic van de Reijt, hoofdredacteur
van Nijgh en initiatiefnemer van dit
'eerbetoon' aan 'de chroniqueur van
het naoorlogse Nederland', zegt:
Blaas-kwintet
in Leim uiden
LEIMUIDEN - De Stichting Cultu-
ra Anima verzorgt morgen in de Ne
derlands Hervormde Kerk in Lei-
muiden een concert van het Rosetti-
blaaskwintet.
Het kwintet bestaat uit Gerda
Kwakkel (fluit), Theo Brul (hobo),
Walter Hekster (fagot), Alice Hek
ster (fagot) en Ton ten Broeke
(hoorn). Zij zijn allen professionele
musici die in het dagelijks leven bij
verschillende symphonie-orkesten
werken.
Het Rosetti-kwintet, dat in 1974
werd opgericht, beschikt over een
uitgebreid klassiek en eigentijds re
pertoire. In het verleden gaf het
kwintet niet alleen concerten in Ne
derland, maar ook in België, Duits
land, Frankrijk en in de Verenigde
Staten.
'Het wordt een heel mooi, groot, dik
boek met alle journalistieke hoogte
punten van Scheepmakers carrière
van 1950 tot zijn dood. Maar er zul
len ook stukken in komen die hij
heeft geschreven in de schoolkrant
en tijdens zijn militaire diensttijd
(Muurkrant in Harderwijk). En zijn
bijdragen aan literaire tijdschriften,
sportbladen en zijn gedichten wor
den zeker niet over het hoofd ge
zien'.
Scheepmaker, wiens geschreven
nalatenschap wel wordt geschat op
14 miljoen woorden, heeft jarenlang
voor de bladen, aangesloten bij de
Gemeenschappelijke Persdienst
(GPD), waaronder ook deze krant,
dagelijks een Trijfel-rubriek ge
schreven. Eerder werkte hij. voor
het Algemeen Handelsblad, De
Volkskrant en Vrij Nederland. Van
de Reijt: 'Nico heeft gigantisch veel
geschreven. Alleen al het selecteren
van zijn werk is een enorme klus.
We hebben een groepje 'beroeps'-le-
zers en vrienden, zoals Karei van
het Reve en Yvonne Kroonenberg,
moeten vragen een keuze te ma
ken'. Achterin het boek zal een bi
bliografie worden opgenomen.
Scheepmaker die 5 april 1990
overleed was slavist en vertaalde
veel Russische literatuur. Zijn werk
was zeer veelzijdig. Tot zijn dicht
bundels behoren Poëtisch fietsen,
De kip van Egypte en Hopper's Hol
land. Verder schreef hij o.a. De
paus? Daar krijg ik een kind van,
Het jonge vadersboek, Eén kolom,
Het Zweeds wittebrood en Het
Smoezenboek.
Scheepmaker recenseerde bok ja
ren achtereen televisieprogram-
Tsjechov's 'De meeuw' op het pro
gramma.
Regisseur Eddy Habbema (ex-
Haagse Comedie, laatstelijk actief
bij Dear Fox' van het Koninklijk
Ballet van Vlaanderen) en hoofdrol
speler Boudewijn de Groot waren
snel gevonden, maar de laatste za
kelijke en organisatorische beslom
meringen moeten nog worden afge
wikkeld. "Ik weet nog heel goed
hoe dat ging toen ik zelf nog optrad.
Dan kreeg ik ook van de producent
te horen: 'Als jij zóveel muzikanten
wilt, kun je niet dat decor nemen,
want dan komen we er niet uit'. Zo
werjcte het vroeger, zo werkt het
nog steeds. Tenzij je de maker van
'Cats' bent. Nou ben ik de achteraf-
straatjes wel ontgroeid, maar op een
gegeven moment is er ergens geld
voor of niet".
Long was ooit etaleur, popzanger,
cabaretier, schrijver, componist.
Daar kan musical dan ook nog wel
bij. "Ik behoor tot geen enkele cate
gorie. Ik ben niets, behalve wanneer
ik iets leuk vind. Dit idee van Dimi
tri vond ik leuk. Ik dacht: 'Ver
domd, dat heb ik nog nooit gedaan!'
Het leuke ervan was dat het nieuwe
eisen aan me stelde. Het ging niet
over het leed in de wereld of iets wat
mij bezighield, het ging niet over
mijn eigen angsten en hartstochten.
Je bent verplicht te schrijven vanuit
de personages. Je moet je in
Tsjechov en de figuren om hem
heen verdiepen. Zulke dikke pillen
heb ik gelezen. Want het is toch een
beetje slordig om een schrijver te
noemen die pas na Tsjechov leef
de".
"Eigenlijk hield ik niet zo van
Tsjechov. Vrienden zeiden vroeger
tegen me: 'Lees Tsjechov'. Dat deed
ik dan en ik vond het niet opschie
ten! Ik was toen niet rijp voor sfeer,
ben ik waarschijnlijk nóg niet. Een
bepaalde actie moet er bij mij toch
wel inzitten. In zijn algemeenheid
Hein van Royen
(52) overleden
AMSTERDAM (ANP) - In het Prin
sengrachtziekenhuis in Amsterdam
is gisteren op 52-jarige leeftijd Hein
van Royen overleden. Van Royen
was artistiek directeur van het Ko
ninklijk Concertgebouw Orkest
(KCO).
Van Royen was sinds 1974 ver
bonden aan het KCO, eerst negen
jaar als artistiek leider en van 1983
tot en met 1989 als algemeen direc
teur.
Hij speelde een belangrijke rol bij
het opzetten van de samenwerking
met de Nederlandse Opera en mede
door zijn inzet is het orkest zich
meer op de platenmarkt gaan profi
leren. In 1988 ontving hij voor zijn
activiteiten op dit laatste terrein een
Edison.
Naast zijn functies bij het Con
certgebouworkest bekleedde Hein
van Royen talloze bestuursfuncties.
Hij was ook lid van de adviescom
missie voor de Nederlandse Mu
ziekprijs en voorzitter van de Werk
groep Balletbegeleiding.
heb ik moeite met Russen. 'Anna script is Tsjechov zo vermenselijkt,
Karenina' heb ik na 50 bladzijden in dat hij me als persoon is gaan intri-
een hoek geflikkerd. Maar in dit geren".
Robert Long werd sterk door Di
mitri Frenkel Frank gevoed. "Wat
hem destijds trof was Tsjechov's ei
gen, herhaalde uitspraak: 'Ik schrijf
geen tragedies, het zijn blijspelen'.
Tsjechov wilde eigenlijk alleen
maar aantonen hoe belachelijk de
menselijke aard is, zijn lafheid en
noem maar op. Wij kennen
Tsjechov alleen maar als een wat
oudere, bezadigde, knorrige man.
Maar zeker toen hij begon was hij de
Simon Carmiggelt van zijn tijd. 'De
drie zusters' en 'De Kersentuin'
staan als zwaarmoedige drama's be
kend, maar dat komt doordat die
stukken nog altijd volgens de op
vattingen van Stanislavsky worden
geregisseerd. Ik heb eens een Oost-
duitse Tsjechov gezien, als blijspel
gebracht: een heel modern stuk.
met een lichte toon. Niks 'Anton
Paavlovitsj', gewoon: 'Hallo Anton!'
Superieur".
'Tsjechov werd altijd verweten
dat hij geen politiek standpunt in
nam. terwijl de revolutie voor de
deur stond. Maar daar heeft hij in
zijn brieven hele duidelijke uitspra
ken over gedaan. Dimitri heeft die
onbekende, menselijke kant van
Tsjechov met alle gebreken willen
belichten. De hele merkwaardige,
soms zeer dramatische verhouding
tot zijn zuster die altijd achter zijn
kont aanliep en zich voor hem opof
ferde Maar ze heeft trouwplannen
gehad en daar heeft Tsjechov nau
welijks op gereageerd, dus ging het
feest niet door".
"Tsjechov had moeite met zijn
verhouding tot vrouwen. Hij stelde
zich schuchter, bijna angstig op.
Daar is iets heel leuks van te maken
en dat is denk ik ook goed uit de
verf gekomen. Natuurlijk is dit geen
standaardwerk dat in het jaar 2259
nog gespeeld zal worden, maar dat
kan me niets schelen. Voor nu, voor
deze tijd is het een hele zinvolle, een
hele goede musical".
Directeur Het Gelders Orkest:
ARNHEM Lang nadenkend, zorgvuldig
formulerend geeft hij de antwoorden. En dat is nodig
ook, want er liggen gevoelige zaken op tafel. Hans
Hierck, directeur van Het Gelders Orkest, buigt zich
over de beleidsnota dis gisteren werd gepresenteerd
en waarin een vergaande samenwerking met Forum
wordt voorgesteld: "Wij zeggen niet wat Forum moet
doen, we signaleren uitsluitend de standpunten van
de minister en geven aan hoe die naar ons idee
ingevuld moeten worden".
HGO moet van WVC.uitgroeien tot hèt orkest van
oost-Nederland en lanceert in de nota ideeen over de
wijze waarop dat gerealiseerd moet worden. Forum
zou primair een opera-taak moeten krijgen, terwijl
Forum Filharmonisch niet langer tegelijkertijd met
de opera-produkties concerten zou mogen geven.
Aldus, zou ruimte in Overijssel ontstaan voor HGO.
De eerste reactie van Forum-directeur Peter
Westhoud op het voorstel - samenwerken oké. maar
niet inkrimpen - noemt Hans Hierck acceptabel: "Die
reactie kan ik me levendig voorstellen. Maar wij
praten in ons stuk nergens over de grootte van Forum
Filharmonisch, daar staan wij verder buiten. Die
beslissing is aan de Raad voor de Kunst, het
ministerie en de politiek. Het probleem in die situatie
is wel dat Forum momenteel een moeilijke fase
doormaakt. Denk maar aan het saneringsplan en de
commissie die de financiële situatie moest
onderzoeken. Het is aan de minister om die
ontwikkelingen al dan niet mee te laten spelen in een
eventuele beslissing over de orkestbezetting".
Nadrukkelijk ontkent Hierck via zijn lidmaatschap
van de werkgroep opera (een adviesorgaan van de
overheid dat binnenkort een nota presenteert over
het Nederlands opera-bestel) de weg geëffend heeft
voor realisering van de HGO-plannen: "Met de
adviezen over Forum heb ik niets te maken gehad. Ik
heb in die functie geen gesprekken gevoerd met
Forum en ook de vergaderingen over deze kwestie
niet meegemaakt".
Kleine zalen
Wat de HGO-directeur wel weet, is dat de
ontwikkelingen in de toekomst ten koste zullen gaan
van de kleinere en slecht klinkende zalen, die nu nog
tot de vaste speelpodia behoren. Voorbeelden:
Doetinchem, Ede, Apeldoorn en Amersfoort, "öf de
samenwerking met Forum gaat te veel tijd kosten, öf
de spreidingssubsidie van de provincie Gelderland
wordt verlaagd, al is de laatste versie van de
provinciale cultuurnota daarover wat minder stellig
dan eerder het geval was. Maar ik acht de kans groot
dat HGO en Forum Filharmonisch straks samen
alleen de grote centra (Arnhem. Nijmegen. Enschede,
wellicht Zwolle) van symfonische muziek gaan
voorzien, terwijl de kleinere zalen worden afgestoten".
"Ik til daar overigens niet zo heel zwaar aan. Niet
alleen door mij, maar ook in de hele kunstwereld
wordt momenteel minder belang gehecht aan de hele
spreidjngsgedachte dan voorheen. Vroeger moesten
we alles bij de mensen tot de stoep brengen, maar de
stoepen zijn steeds groter geworden. Als je mensen in
De Bijlmer dwingt naar het Congresgebouw te gaan,
waarom kan iemand uit Ede dan niet naar Arnhem
komen? De praktijk wijst het ook uit. Met de komst
van de nieuwe snelweg Apeldoorn-Arnhem is het
bezoek in de slecht klinkende zaal van Apeldoorn
gezakt, en krijgen we steeds meer
abonnementaanvragen uit die omgeving voor series in
Arnhem".
AMSTERDAM - Herman Brood aan het werk op de Amsterdamse Spiegelgracht bij de opening tian e
galerie. Geïnspireerd door het naderende einde van de Golfoorlog maakte hij snel het ruim 27 meter l
vol
Kunstwerken als
markering van
Rembrandtroute
LEIDEN De gemeente Leiden
heeft kunstenaar Ab van Hanegem
gevraagd een model van inzicht te
maken voor een eigentijdse marke
ring met kunstwerken van de Rem-
brandt-wandelroute. Ter gelegen
heid van het Rembrandtjaar zouden
deze kunstwerken, waarin op speel
se wijze wordt ingegaan op Rem-
brandts betekenis voor de schilder
kunst, moeten worden geplaatst op
plekken in Leiden die belangrijk
zijn geweest voor de schilder.
Van Hanegem is een jonge, veel
belovende kunstenaar, wiens werk
dit jaar op een belangrijke tentoon
stelling in Sao Paulo te zien zal zijn.
Daarnaast zal hij in het Van Abbe
Museum in Eindhoven exposeren.
J Bolten, directeur van De Laken
hal noemt zijn werk "verrassend".
"Van Hanegem is een kunstenaar
die heden, verleden en toekomst op
vernuftige wijze weet samen te bal
len in zijn werk. Zijn werk ziet er op
het eerste oog een beetje reclame
achtig uit, terwijl het heel duidelijk
geen reclame is. Hij is nu bezig een
ontwerp te maken voor de marke
ring van de Rembrandt-wandelrou-
te. Zijn kunstwerken zouden langs
die route moeten komen, in licht
bakken. Het is van groot belang dat
die bakken er anders uitzien dan de
zogenaamde Mupi's. Van Hanegem,
nogmaals, maakt geen reclame
maar wil met zijn kunstwerken een
nieuw en verfrissend licht werpen
op leven en werk van Rembrandt.
Of een en ander kan worden gereali
seerd zal afhangen van de kosten
die het project met zich meebrengt
en van praktische omstandighe-
Leidse architect
prijswinnaar in
ontwerp weds trij d
LEIDEN De Leidse architect Ro
nald Knappers heeft de tweede prijs
gewonnen in een ontwerpwed
strijd. uitgeschreven door de Ne
derlandse Glasbond voor haar
nieuw te bouwen kantoor in
Woerden. Het bedrijfspand moet. in
de ogen van de bond, qua vormge
ving en materiaaltoepassing een re
presentatieve uitstraling hebben
voor de glasbranche in Nederland.
Volgens de jury is het plan van
Leidenaar Knappers een welhaast
industrieel ontwerp met een buiten
gewoon grote architectonische
kwaliteit. Het gebouw is schitte
rend gesitueerd, maar de jury twij
felt of het gebouw zou worden erva
ren als een exponent van de glas-
branche in Nederland. Aan de twee
de prijs is een geldbedrag verbon
den van 7500 gulden.
De eerste prijs ging naar de Delft-
se architect Jan Pesman. Hij ont
vangt een geldbedrag van 10.000
gulden, alsmede de Glas Award
1991. Bovendien zal Pesman het
project in Woerden mogen realise-
Anton Kersjes
verlaat podiiim
AMSTERDAM (GPD) - De diri
gent Anton Kersjes (68), die meer
dan dertig jaar dirigent was van het
Amsterdams Philharmonisch Or
kest, neemt binnenkort met een
reeks van vyf concerten afscheid
van het concertpodium. Kersjes
wist als dirigent van het A.Ph.O.
(dat in het Nederlands Philharmo
nisch Orkest is opgegaan), een groot
nieuw publiek voor de klassieke
muziek te winnen. Onder zyn vak
kundige leiding - Kersjes staat als
een goed orkestpedagoog bekend -
wist het Amsterdams Philharmo
nisch Orkest zich, als tweede orkest
van de hoofdstad, vele jaren lang
staande te houden naast het Con
certgebouworkest.
Anton Kersjes vervulde ver voor
en na het beëindigen in 1983 van het
chef-dirigentschap by A.Ph. vele
gastdirecties in binnen- en buiten
land, o.a. by de Leningrad Philhar-
moniker.
De dirigent zal voor het laatst diri
geren in Amsterdam (5, fi. 12 maart)
en Utrecht (8, 11 maart) Het Neder
lands Philharmonisch Orkest speelt
dan onder zijn leiding werken van
Wagenaar (ouverture Amphitnon),
Bruch (eerste vioolconcert, met
Emmy Verhey, viool) en Franck
(symfonie in d).
Noordwijkers dansen
in Congresgebouw
NOORDWIJK - De leerlingen van
de Noordwykse Balletstudio ver
zorgen op zaterdag 2 en zondag 3
maart voorstellingen in het Con
gresgebouw in Den Haag
Het programma bestaat uit 15 los
se stukken voor de pauze; daarna
wordt een sprookje uitgebeeld met
daarin onder andere een heksen
dans. een waterleliedans en een
vlinderdans.
De voorstelling op zaterdag be
gint om 19.30 uur en die op zondag
om 14.00 uur.
Lezing Tom Hyatt in
'Webster University'
LEIDEN (ANP) - In de Webster
University. Boommarkt 1 te Lei
den, houdt de Amerikaanse schrij
ver Tom Hyatt (43) morgen een le
zing Hij zal enkele verhalen uit zyn
recente boek ..Glass Faces" voorle
zen dat sterk in de belangstelling
staat. De lezing duurt van 15.30 tot
17.00 uur. waarna de schrijver in
discussie treedt met het publiek.
