Gorbatsjov heft
vinger naar VS
Overgave van Irak nieuw doel Verenigde Staten
Bewijzen voor
aansteken olie
door Irakezen
Kuwayt-Stad viert
heel voorzichtig feest
MHlffiRWI
Bush: toespraak Saddam een schandaal
'Broze relatie niet op het spel zetten'
1991 WOENSDAG 27 FEBRUARI 1991
OORLOG IN DE GOLF
WASHINGTON (AFP) - De Ame
rikaanse troepen hebben de hand
weten te leggen op Iraakse docu
menten waaruit blijkt dat het Iraak
se bewind de olie-producerende ca
paciteit van Kuwayt wilde vernieti
gen. Dit heeft schout-bü-nacht Mi
ke MeConnell. een van de woord
voerder van het Pentagon, gisteren
verklaard.
Volgens MeConnell zijn er 600
branden gesticht en branden er nu
nog steeds 500 van de 950 oliebron
nen die Kuwayt heeft. De Irakezen
hebben ook raffinaderijen en ande
re olie-installaties vernietigd, aldus
MeConnell.
De Iraakse documenten die de
Amerikanen in handen hebben ge-
kregen zijn bevelen aan de leiders
van eenheden die dateren van 17 ja
nuari. de dag waarop de Golfoorlog
uitbrak. De bevelen kwamen erop
neer dat zij zoveel mogelijk verlie
zen moesten toebrengen en, om dat
doel te bereiken, de olievelden
moesten vernietigen.
MeConnell liet de pers satellietfo
to's zien die werden genomen op 22
en 23 februari, voor het begin van
het grondoffensief. Op de eerste zijn
brandende oliebronnen duidelijk te
zien en ook hoe de wind de enorme
rookwolken richting zee blaast. Ku-
wayt-Stad is op deze foto te zien. Op
de tweede foto, van 23 februari, is de
wind gedraaid en wordt de rook de
andere kant opgeblazen, waardoor
Kuwayt-Stad helemaal aan het oog
wordt onttrokken.
'Bloedige oorlog
nu beëindigen'
GRONINGEN (ANP) - De Organi
satie van Mensenrechten in Irak
vindt dat alle militaire operaties in
Irak onmiddellijk moeten stoppen
om te voorkomen dat er nog meer
doden en gewonden vallen in de
Golfoorlog. Met een dringende op
roep aan alle vrije en vredelievende
mensen laat de in Groningen geves
tigde stichting weten dat alles in het
werk gesteld moeten worden om de
bloedige oorlog te beeindigen.
Kwart bevolking
Kuwayt gewond,
gedood of ziek
LOS ANGELES (Rtr) - Mogelijk
een kwart van de burgerbevolking
van Kuwayt zal, zodra de oorlog ten
einde komt, dood of gewond zijn of
lijden aan ziekten als cholera en dy
senterie. Dit heeft de Los Angeles
Times gisteren geschreven, zich be
roepend op een rapport van het
Amerikaanse leger.
Volgens de krant staan deze cij
fers in een gedetailleerde analyse
die is opgesteld om de geallieerden
voor te bereiden op wat hen te
wachten staat in de nasleep van de
oorlog. Er verblijven nu nog naar
schatting 800.000^, mensen in Ku
wayt, die allem^pTwater, voedsel en
medische voorzieningen nodig heb
ben. Dit zal het uiterste vergen van
de internationale hulporganisaties,
zo wordt verwacht.
Nu al, aldus de analyse, is dysen
terie 'gewoon' onder Kuwaytse bur
gers. van wie 40 procent jonger is
dan 15 jaar. Grote aantallen kinde
ren zullen mogelijk omkomen door
epidemieën, veroorzaakt door in
fecties als gevolg van de slechte sa
nitaire toestanden.
Verwacht wordt dat er nog een
aanzienlijk aantal doden zal vallen,
zelfs na een officieel einde aan de
oorlog. Het rapport voorziet veel
terroristische acties door achterge
bleven Palestijnse en Iraakse een
heden.
Behalve cholera zijn er ook be
richten over het uitbreken van de
pest in Kuwayt. Ratten, die zich al
weken te goed doen aan de miljoe
nen kilo's vuilnis die zich hebben
opgehoopt in Kuwayt-Stad sinds de
Iraakse invasie, zijn nu al "een ern
stige bedreiging".
Vóór de Iraakse invasie woonden
1,8 miljoen mensen in Kuwayt, van
wie sindsdien meer dan een miljoen
mensen zijn gevlucht. Van hen die
achterbleven kunnen meer dan
100.000 mensen zijn gewond en wel
licht 40.000 gedood als de terugtrek
kende Iraakse troepen hun politiek
van 'verschroeide aarde' voortzet
ten.
Shamir: geen land
ruilen voor vrede
JERUZALEM (AP) - De Israëli
sche premier Yitzhak Shamir heeft
gisteren verklaard dat Israël na de
Golfoorlog niet kan instemmen met
het idee land te ruilen voor vrede
met de Arabieren. Shamir bena
drukte tegenover verslaggevers niet
te geloven dat territoriale conces
sies van Israel noodzakelijk zijn
voor een duurzame vrede in het
Midden-Oosten. "Er is geen nood
zaak vrede tot stand te brengen
door gebieden af te staan en delen
van de kaart van de staat Israel", al
dus de premier.
Syrië, dat deelneemt aan de coali
tie tegen Irak, eist de teruggave van
de Golanhoogte. Saudi-Arabië, Sy
rië. Egypte en de Golfstaten eisen
met andere Arabische landen de te
rugtrekking van Israël uit de bezet
te gebieden en de teruggave van
Arabisch oost-Jeruzalem. De Vei
ligheidsraad van de Verenigde Na
ties nam op 22 november 1967 reso
lutie 242 aan, waarin de terugtrek
king door Israël uit de bezette ge
bieden wordt geëist.
WASHINGTON (DPA/Rtr) Een Canadees Bob McKeown van de
compleet verwoeste stad troffen omroep CBS vanuit Kuwayt-Stad.
Amerikaanse militairen aan toen
gisteren als eersten Kuwayt-Stad
binnentrokken. By het invallen van
de avond zag het er zelfs uit als een
Zijn cameraploeg was mijnenvel
den overgestoken. Op zijn beelden
konden de Amerikaanse tv-kijkers
de autoweg naar Kuwayt-Stad z
binnengegaan, op Kuwaytse verzet, dat tijdens de
maanden van de bezetting actief is
Kuwayt-Stad geweest, de controle over de hoofd-
hun huizen te stad had overgenomen.
"Ik hoop dat we vannacht i
waren opgeroepen
blijven om de voor de poorten
staande geallieerde troepen bij hun goed kunnen slapen
opmars niet te hinderen. Donkere wayti tegen McKeow
rookwolken, vermoedelijk van ver
woeste olieinstallaties, hingen bo
ven de stad, waar de sfeer beangsti
gend was, zo meldde CNN-verslag-
r Brian Jenkins. In de verte wa-
i Ku-
Geen
nacht konden we rustig slapen. Wij
bang", vertelde de man
?n maanden durende be
zetting. "Als je je huis verliet wist
niemand of je zou terugkomen. Was
ren ontploffingen te horen, zo ge- je teruggekeerd, werd dat gevierd
tuigde ABC-reporter Forrest als bij een verjaardag".
Sawyer.
De eerste militairen die Kuwayt-
Stad betraden, behoorden tot een
Amerikaanse speciale eenheid van
tien man en een soortgelijke groep
van Saudiers. De Amerikaanse
Van de twee miljoen inwoners
van Kuwayt zijn er maar 200.000 in
het land. De mensen moesten hun
auto's, camera's en andere goede
ren verkopen om onder de bezet
ting te kunnen rondkomen. Velen
hesen de vlag op het gebouw durfden de eerste uren hun huizen
de Amerikaanse ambassade, nog niet te verlaten. Rond de televi
sieploegen was de vreugde echter
groot. Ondanks alle verwoestingen
de geleden ontberingen hadden
Een Amerikaanse soldaat houdt de wacht terwijl Kuwayti's de bevrijding
"heropend" werd
klaard. Vluchtende Irakezen had
den hun zware wapens en munitie
achtergelaten. Zelfs tanks hebben de Kuwayti's nog wel
ze midden op straat achtergelaten, klein feestje. Een verslaggev
toen ze op de vlucht sloegen.
Als eerste berichtte gisteren de Kuwaytse
"Ik
kon met bijhouden door hoeveel
WASHINGTON - Voor terugtrek
king van Irak uit Kuwayt is het te
laat. De Verenigde Staten willen nu
dat Irak zich overgeeft. Dat is de
boodschap die een grimmige presi
dent George Bush gisteren voor zijn
in het nauw gedreven Iraakse colle
ga Saddam Hussein had.
Gistermorgen in alle vroegte
kreeg Bush van zijn medewerkers
de details te horen van de speech
die Hussein enige uren eerder via
Radio Baghdad had afgestoken.
De Iraakse leider had eerst zijn
troepen gefeliciteerd met hun over
winning. "Dappere Irakezen, jullie
hebben gewonnen, jullie zijn de
overwinnaar". Maar daarna kondig
de hij, in een adembenemende pi
rouette, de "complete terugtrek
king uit Kuwayt" aan.
Antwoord
Later in de ochtend, tijdens een kor
te bijeenkomst met de pers in de
tuin van het Witte Huis, kwam het
antwoord van Bush. En wat voor
antwoord. "Saddams Jongste
speech is een schande", begon hij.
"Hij is zich helemaal niet aan het te
rugtrekken. Zijn verslagen strijd
krachten zijn op de vlucht. Hij pro
beert de overwinning uit te roepen
terwijl hij een totale nederlaag
lijdt".
Dat was klare taal. Bush sneed al
le hoop die Hussein wellicht nog
had op behoud van in elk geval een
belangrijk deel van zijn in Kuwayt
samengebrachte oorlogsmachine,
radicaal bij de wortel af. "De oorlog
zal met onverminderde hevigheid
worden voortgezet", beloofde hij.
Die uitspraak bewees andermaal
dat de Amerikanen niet langer ge
noegen nemen met alleen de bevrij
ding van Kuwayt, het oorspronke
lijke doel van de operaties Desert
Shield en Desert Storm.
Wat ze nu willen, is de vernieti
ging van het Iraakse oorlogspoten
tieel zodat Hussein, als hij erin zou
slagen aan de macht te blijven, geen
enkele kans meer heeft om ooit nog
eens tot de bullebak van de buurt
uit te groeien.
De manier waarop is eenvoudig:
de Iraakse soldaten, niet alleen die
in Kuwayt maar ook die in zuid-
Irak, zullen al hun wapens moeten
achterlaten. Gewapende konvooien
zullen, ook als ze naar het noorden
trekken, genadeloos worden aange
vallen.
Luitenant kolonel Steve Roy, een
woordvoerder van het Pentagon,
zei het gisteren in zeer duidelijke
bewoordingen. "Met het achterla
ten van hun wapens bedoelen we al
les van messen en pistolen tot lucht
verdediging en tanks. De soldaten
mogen persoonlijke uitrusting als
gasmaskers, rugzakken en eetgerei
houden, maar meer niet".
Eisen
Amerika stelt zware eisen, maar is
ook in de positie om eisen te stellen.
De grondoorlog tegen Irak is onver
wacht goed gelopen. Om generaal
Richard Neal van de mariniers te ci
teren, normaliter geen man die
graag overdrijft: "De campagne
heeft onze stoutste dromen over
troffen".
Neal zei ook dat volgens voorlopi
ge cijfers bij de veldslagen zelf niet
meer dan vier Amerikaanse doden
zijn gevallen. Dat zou, voor een ope
ratie waarbij uiteindelijk bijna een
miljoen militairen zijn betrokken,
ongelooflijk weinig zijn.
Geen van de sombere voorspel
lingen van militaire deskundigen is
uitgekomen. De mijnenvelden en
andere defensieve belemmeringen
bleken nauwelijks een probleem te
zijn. De Iraakse artillerie bleek niet
in staat te zijn bosjes geallieerden in
'killing zones' neer te maaien.
Zelfs de gevreesde Republikeinse
Gardisten konden weinig klaarspe
len. Husseins leger is een papieren
tijger gebleken. Om een Ameri
kaanse krant te citeren: "Het groot
ste risico voor onze GI's is dat ze on
der de voet worden gelopen door
zich overgevende Iraakse solda
ten".
Het begint er verder naar uit te
zien dat de geallieerden de moge
lijkheid hebben gekregen om zich
terugtrekkende Iraakse troepen de
pas af te snijden. Want Franse en
Amerikaanse militairen hebben,
vanuit het zuidwesten optrekkend,
de Eufraat bereikt en daarmee een
westelijke ontsnapping onmogelijk
gemaakt.
Vanuit het zuiden worden de
Irakezen door de geallieerde hoofd
macht achtervolgd. In het noorden
liggen de Eufraat en Tigris met hun
kapotgeschoten bruggen. Het punt
begint daarmee te naderen waarop
de Iraakse invasiemacht, inclusief
de Republikeinse Garde, geheel
omsingeld zal zijn.
Militair doet de situatie denken
aan de Yom Kippur-oorlog van
1973, toen Israëlische militairen, na
niirrFNLANP.
aanvankelijke tegenslagen, ook be
zig waren aan een omsingeling van
de hoofdmacht van het Egyptische
leger. Geallieerde druk zorgde er
uiteindelijk voor dat de Egyptena-
ren niet totaal in de pan werden ge
hakt. De Israëliërs werd een wapen
stilstand afgedwongen en de beslis
sende nederlaag bleef Egypte daar
mee bespaard.
Steun
Iets dergelijks moet Saddam Hus
sein, met steun van de Sovjetunie,
ook voor ogen hebben gehad toen
hij gisteren de onvoorwaardelijke
en onmiddellijke terugtrekking uit
Kuwayt aankondigde na eerdere
conditionele ouvertures vorige
week.
Want terwijl hij dat zei, probeer
den de Sovjets uit alle macht via de
Verenigde Naties en in rechtstreek
se contacten met het Witte Huis een
wapenstilstand voor elkaar te krij
gen.
Vergeefs. Zoals gezegd: Amerika
is niet langer geïnteresseerd in een
Iraakse terugtrekking uit Kuwayt
en de bondgenoten in de anti-Irak-
coalitie al evenmin. Overgave, want
daar komt het achterlaten van alle
wapens door de Iraakse soldaten op
neer, is nu het doel geworden.
Gorbatsjov, aldus columnist
Mary McGrory in de Washington
Post van gisteren, is met zijn bemid
delingspogingen door Bush opzij
geschoven alsof hij een dakloze was
die om muntjes voor koffie schooit.
Een totale overwinning heeft
voor Bush nog een prettige bijkom
stigheid: hjj zal ermee de geschiede
nis ingaan als de president die Ame
rika van het Vietnam-syndroom
'Wg kunnen geen oorlog meer win
nen' afhielp.
Daarom, om nog één keer Mc
Grory te citeren, had Gorbatsjov
ook geen kans. "We zijn vredestich
ters als verwerpelijk gaan beschou
wen. De uitdrijving van het Viet-
nam-syndroom is een treurige ont
wikkeling".
Bloeddorstig
blijkt elke dag duidelijker. Peilin
gen tonen aan dat de Amerikanen
met de dag blocddor-1igi-r aan het
worden zijn. Behalve de bevrijding
van Kuwayt, eisen zij ook massaal
de vernietiging van de IfMkst mili
taire machine en als het even kan de
val van Saddam Hussein.
Kijk maar in de winkels. Je ziet er
een nieuw videospel met de titel
'Spuug op Saddam' Je ziet er t-
shirts met een doodsbang kijkende,
met bloed overdekte Saddam Je
ziet er, voor vijf dollar per rol. toilet
papier met een Saddam die wordt
bestookt door Amerikaanse jets.
In het Congres is het verhaal h< t
zelfde. Sommige Congresleden ne
men genoegen met de gedachte dat
een vernietigende militaire neder
laag Hussein bij zijn eigen volk en
leger zozeer in diskrediet zal bren
gen. dat zijn dagen zijn geteld.
Anderen willen dat Amerika by
de val van Hussein een handje gaat
helpen De Republikeinse afgevaar
digde Bob McEwen diende gisteren
daartoe .•■•li" een wet .vonr .tel in dat
het vermoorden van Hussein zou le
galiseren.
Mensen als de Democratische
voorzitter van het Huis van Afge
vaardigden, Thorn Foley, die tot
voorzichtigheid manen, zijn een
minderheid geworden. Foley wees
er maandag op dat "als we zyn dood
veroorzaken, we een hele generatie
in de regio creeren die Saddam als
een martelaar zou zien".
WASHINGTON (AP) - De Ame
rikaanse president George Bush
legde gisteren in reactie op de
aankondiging van Saddam Hus
sein dat Irak zijn troepen zou te
rugtrekken uit Kuwayt de vol
gende verklaring af:
"Saddams meest recente toe
spraak is een schandaal. Hij trekt
niet terug. Zijn verslagen troepen
blazen de aftocht. Hij probeert
een overwinning op te eisen mid
denin een verpletterende neder
laag. En hij geeft Kuwayt niet
vrijwillig op. Hij probeert de res
tanten van zijn macht en controle
in het Midden-Oosten met alle
mogelijke middelen te redden.
En ook hier zal Saddam Hussein
in falen.
Saddam is niet geïnteresseerd
in vrede, maar alleen in een her
groepering om later nog eens te
vechten. En hij doet geen afstand
van Iraks aanspraken op Kuwayt.
Integendeel, hij maakt duidelijk
dat Irak Kuwayt blijft opeisen.
Evenmin is er enig teken van be
rouw over Iraks agressie of enige
aanwijzing dat Saddam bereid is
de verantwoording te aanvaarden
voor de afschuwelijke gevolgen
van die agressie.
Hij aanvaardt nog altijd niet de
resoluties van de VN-Veiligheids-
raad of de voorwaarden die de co
alitie op 22 februari heeft gesteld,
waaronder de vrijlating van onze
krijgsgevangenen, alle krijgsge
vangenen, gevangenen uit derde
landen en een stopzetting van de
pathologische vernieling van Ku
wayt.
De coalitie zal daarom de oor
log met onverminderde intensi
teit voortzetten. Zoals wij afgelo
pen nacht bekend hebben ge
maakt, zullen wij ongewapende
soldaten die zich terugtrekken
niet aanvallen. Maar wij hebben
geen andere keus dan terugtrek
kende gevechtseenheden als een
bedreiging te beschouwen en
dienovereenkomstig tegemoet te
treden. Anders zouden wij niéu
we verliezen riskeren.
De beste manier om verdere
verliezen aan beide kanten te ver
mijden is dat de Iraakse soldaten
hun wapens neerleggen, zoals bij
na 30.000 Iraki's al hebben ge
daan. Het is tijd dat alle Iraakse
strijdkrachten op het strijdtoneel
- zij die Kuwayt bezetten, zij die
de bezetting van Kuwayt onder
steunen - hun wapens neerleg
gen. Dan zal aan het bloedvergie
ten een einde komen.
Vanaf het begin van de lucht-
operatie, bijna zes weken gele
den, heb ik gezegd dat onze in
spanningen op koers eti op sche
ma lagen. Vanochtend verheugt
het mij te zeggen dat de inspan
ningen van de coalitie voorlopen
op het schema. De bevrijding van
Kuwayt is onder handbereik.
Laat mij er aan toevoegen dat ik
met het gehele Amerikaanse volk
trots ben op het schitterende, he
roïsche optreden van onze strijd
krachten. God zegene en behoede
hen".
MOSKOU/NEW YORK (Rtr/DPA) - President Gorbatsjov heeft Bush gisteren gewaar
schuwd de 'nog broze' betrekkingen tussen de Sovjetunie en de Verenigde Staten niet op
het spel te zetten. De Sovjetunie heeft gisteren gepleit voor een staakt-het-vuren na de aan
kondiging van Saddam Hussein dat de Iraakse troepen zich uit Kuwayt zullen terugtrek
ken. De VS en de overige leden van de coalitie hebben het bestand echter onmiddellijk
verworpen.
De opstelling van de Sovjetunie
blijft overigens onduidelijk. In de
Veiligheidsraad schaarde de Sovjet
ambassadeur bij de VN zich achter
het standpunt dat er pas een be
stand komt als Irak alle 12 VN-reso-
luties uitvoert. Een woordvoerder
van Gorbatsjov meende later echter
dat Hussein feitelijk al heeft gecapi
tuleerd. De president zelf riep de
Amerikanen op tot "verantwoorde
lijk gedrag, zodat wat bereikt is niet
ten gronde zal gaan". "Er moet een
eind komen aan het bloedvergie
ten", aldus Gorbatsjov, die de VS
vroeg niet het onderste uit de kan te
willen halen.
De heerser van Kuwayt, sjeik Ja-
ber al-Ahmed al-Sabah, die op 2 au
gustus vorig jaar in ballingschap
ging, heeft het beheer over het emi
raat weer op zich genomen. Hij riep
de staat van beleg uit. Na de radio
toespraak van Hussein gingen veel
inwoners van Baghdad de straat op.
Sommigen schoten van plezier in
de lucht, anderen keken dof uit de
ogen.
Verdeeld
De Veiligheidsraad van de Verenig
de Naties, die het fiat had gegeven
vóór de oorlog, kwam gisteren ach
ter gesloten deuren bijeen en hoor
de Irak pleiten voor een staakt-het-
vuren. De raad ging zonder besluit
weer uit elkaar.
Koning Hussein van Jordanië
riep op tot onmiddellijk staakt-het-
vuren, terwijl de Arabische wereld
verdeeld reageerde op het nieuws
van de terugtrekking uit Kuwayt.
De in meerderheid Palestijnse be
volking van Jordanië leek diep ge
schokt over de terugtrekking op de
derde dag van de 'moeder der veld
slagen'. De minister van buiten
landse zaken van Libië stelde dat
voortzetting van het grondoffensief
onaanvaardbaar is. Iran bleef er op
hameren dat de VS volgens haar
veel verder willen gaan dan de be
vrijding van Kuwayt.
Doorvechten
Syrië en Egypte stelden het Iraakse
leiderschap verantwoordelijk voor
'de catastrofe' en zeiden te zullen
doorvechten. In Cairo werd overi
gens voor de derde achtereenvol
gende dag door studenten tegen de
Golfoorlog geprotesteerd.
De Palestijnse bevrijdingsorgani
satie PLO riep gisteravond in een
officiële verklaring de Sovjetunie,
China, de Niet-Gebonden landen en
de Europese landen op een einde te
maken aan het bloedvergieten in de
Golfoorlog. De PLO-leiding ver
klaarde dat zij 'verrast' was over de
Amerikaanse afwijzing van het Sov
jetvredesplan. De Israëlische rege
ring vertrouwt erop dat de bondge
noten doorvechten tot de Iraakse
militaire macht is gebroken.
AMMAN - Een bejaarde Jordaniër luistert ingespannen naar de radiotoespraak van Saddam Hussein,
i hij aankondigt dat de Iraakse troepen zich zullen terugtrekken uit Kuwayt. (foto
