Lagere premie leidt
tot minder ziekte
V&D: lonen twee
jaar niet omhoog
'Achter Nationale schuilt de BV Nederland^
Werkgevers en vakbonden
tegen ingreep pensioenen
Wilde staking Calvé
Elf procent meer winst
Nat. Investeringsbank
WOENSDAG 27 FEBRUARI 1991
ECONOMIE
PAGINA 5
Stimulans voor werkgevers sfeer te verbeteren
RIJSWIJK (ANP) Als werkgevers een lagere Ziektewet-premie in het vooruitzicht
wordt gesteld, blijkt het mogelijk het ziekteverzuim aanzienlijk terug te dringen. Een
proef met 76 bedrijven in de metaalnijverheid leert dat zo'n financiële prikkel leidt tot een
daling van het ziekteverzuim met een kleine 20 procent.
DEN HAAG (GPD) - Werkgevers
en vakbonden, verenigd in de Stich
ting van de Arbeid, hebben zich fel
gekeerd tegen een ingreep in de
pensioenen. In een brief aan pre
mier Lubbers zeggen zij zich grote
zorgen te maken over enkele passa
ges terzake in de Tussenbalans.
Volgens de Stichting wekt het ka
binet de indruk via fiscale maatre
gelen de hoogte van pensioenen
buiten de aow te willen aantasten.
Daarbij wil het kabinet zelf uitma
ken wat een voldoende pensioen is
een pensioen dat niet uitgaat van
het laatstverdiende loon maar van
het gemiddeld verdiende loon.
ken van het arbeidsvoorwaardenbe
leid waarover sociale partners,
werkgevers en vakbonden, in vrij
heid mogen onderhandelen en af
spraken mogen maken. De over
heid dient op de eerste plaats
gen
als het algemeen belang dan wel be
langen van derden stelselmatig
worden geschaad.
Op basis van de huidige situatie
wijst de Stichting een overheidsin
grijpen van de hand. Ook het argu-
ïnstandhouding van de ment dat er op kosten van de fiscus
Ingrijpen in andere pensioe- (pensioenpremies zijn fiscaal af-
alleen gerechtvaardigd als de trekbaar) onverantwoord goede
In de brief wijst de Stichting erop pensioensituatie over de hele linie pensioenen worden opgebouwd.
dat pensioenen onderdeel
i zorgwekkend beeld vertoont of wijst de Stichting van de hand.
Door de gematigde loon- en prijs
ontwikkeling van de laatste jaren en
de hoge rente zijn pensioenverbete
ringen mogelijk geweest zonder
premieverhogingen. Sterker nog
de premies daalden veelal. Boven
dien is uitgekeerd pensioen wel be
last.
Tenslotte wijst de Stichting erop
dat ook nu slechts een minderheid
van de werknemers straks kan reke
nen op een pensioen dat uitkomt op
70 procent van het laatstverdiende
loon of meer. Het kabinet ziet de 70
procents-grens als norm. Het base
ren van pensioenen op het gemid
deld verdiende loon wijst de Stich
ting dan ook keihard af.
Het gemiddelde ziekteverzuim bij Het kabinet heeft de Sociaal-Econo- het bedrijf, kan dat zich uiten
deze bedrijven daalde in negen
maanden tijd van 9,2 naar 7,2 pro
cent. Deze daling is mede te danken
aan intensieve begeleiding en voor
lichting van deskundigen
Gemeenschappelijk Administratie- denkt
mische Raad om advies gevraagd
over het voor rekening van de werk
gevers brengen van de eerste zes
weken verzuim. Ook wil het kabinet
de SER. weten hoe de raad
kantoor over verzuimregistratie,
verzuimgesprekken, overleg en in
terne communicatie.
Als beloning voor het lagere ziek
teverzuim kregen veertig goed sco
rende bedrijven ruim 10 procent
van de reeds betaalde Ziektewet-
premie terug. De werkgevers over
wegen nu een onderzoek naar de ef-
twee wachtdagen bij
ziekte. Daarnaast bespreekt de So
ciale Verzekeringsraad de invoe
ring van een bonus/malusssysteem
waarin de hoogte van verzuim
wordt beloond dan wel bestraft.
De Industriebond staat in begin
sel positief tegenover zo'n systeem,
maar voorziet voor de metaalnijver
heid praktische problemen, aldus
DEN HAAG (ANP) - De helft van
de Nederlandse bedrijven die na het
uitbreken van de Golfoorlog werk
tijdverkorting voor het personeel
aanvroegen, heeft dit verzoek daad-
goede werkelijk doorgezet. Het ministerie
sociale zaken heeft 600 formu-
lar bedrijven die
?n er daarvan 300
heeft een woord-
linisterie meege-
beschouwen deeld.
zaak tussen De verzoeken zijn doorgestuurd
naar de vijf gewesten van de Loon-
hoog ziekteverzuim. "Bedrij'
met
sfeer hebben soms een lager
zuim dan bedrijven met minder lieren gestuurd r
zware arbeidsomstandigheden", al- daar om vroegen
dus onderzoeker Marijnen. Volgens teruggekregen, z<
Marijnen is het verzuim "gemedica- voerder
liseerd": bedrijven
ziekte te vaak als eer
werknemer en dokter.
Korter werken
aangevraagd door
300 bedrijven
technische Dienst (LtD), die zorgt
voor afhandeling.
Een bedrijf dat werktijdverkor
ting aanvraagt, kan een beroep
doen op het Algemeen Werkloos
heidsfonds (AWf). De korter ge
werkte uren worden uit dat fonds
vergoed. Er is wel een eigen
aan verbonden. Er moet
lang sprake zijn van een halvering
van de bedrijvigheid alvorens de
kas opengaat.
Van de 300 aanvragen is 80 pro
cent afkomstig uit de reisbranche.
De rest betreft onder meer ver-
voers- en horecabedrijven. Een
de grote bedrijven die
indiende is de KLM.
Oekrainers in staking
KIEV (Rtr) Meer dan een half mil-
wéken joen Oekrainse mijnwerkers gaan
vrijdag staken om hun eis tot een
loonsverhoging van 150 procent
kracht bij te zetten. 'Wij kunnen
niet overleven met wat wij nu ver
dienen en wij hebben alle hoop in
de regering opgegeven", aldus Joeri
Makari van het stakingscomite. De
mijnwerkers zullen het werk zater-
erzoek dag hervatten en geven de Oekrain-
se autoriteiten tien dagen om hun
standpunt te herzien.
fectiviteit van financiële prikkels bestuurder M. Hagen. Premiediffe-
r werknemers.
De Bedrijfsvereniging
metaalnijverheid (30.000
ten bedrijven met in totaal
300.000 werknemers) gaat naar aan
leiding van de succesvolle proef be
kijken of er een vervolg moet ko
men waarbij grotere delen van de
bedrijfstak zijn betrokken. Dit heeft
voorzitter C. Dubbelman gisteren
rentiatie voor 30.000 bedrijven i
de ministratief gezien een zeer om
vangrijke operatie. Bovendien
speelt het vaak kleine personeels
bestand een i
werknemers v
rig ziek is, heeft al ee
zuim van 50 procent.
De sociale partners i
meegedeeld op een persconferentie nijverheid (onder
i Rijswijk. De uitkomsten van de werkingsbedrijven, garages,
proefneming spelen als zodanig
geen rol in het lopende cao-overleg.
De proef heeft 450.000 gulden ge
kost, maar daar staat een besparing
van 1,5 miljoen gulden tegenover.
Volgens secretaris drs. L. Vonk van
de Federatie Werkgevers Metaalnij
verheid is het onmogelijk om voor
de gehele bedrijfstak een vergelijk-
isolatiebedrijven) besloten reeds
een jaar geleden tot de proefneming
omdat het ziekteverzuim zorgwek
kend steeg. In 1990 bereikte de sec
tor een "trieste mijlpaal" door het
uitkeren van meer dan een miljard
gulden aan ziekengeld.
Een onderzoek bij 200 bedrijven
het experiment vooraf ging,
baar resultaat (300 miljoen bespa- toonde aan dat de stijl van leiding
ring) te boeken. Veel bedrijven heb
ben te weinig werknemers om zo
veel tijd in de verzuimbestrijding te
steken, aldus Vonk.
Het terugdringen van het ziekte
geven, de sfeer en communicatie i
een bedrijf minstens zo belangrijk,
zo niet belangrijker zijn dan de fy
sieke arbeidsomstandigheden.
Als er sprake is van slechte ver
staat in het middelpunt houdingen en een geringe binding
de (politieke) belangstelling, met en verantwoordelijkheid voor
DELFT (ANP) Produktieperso-
neel van Calvé in Delft (300 werkne
mers, producent van onder meer
pindakaas, zoutjes en sauzen) is gis
teravond in staking gegaan uit pro
test tegen het uitblijven van goede
cao-afspraken voor de Nederlandse
Unilever-bedrijven. Ook de och
tendploeg is vanmorgen niet aan
het werk gegaan, zo heeft een
woordvoerder van het Unilever-
concern meegedeeld.
De vakbonden steunen de sta
king niet omdat het overleg over de
Unilever-cao nog gaande is. Unile
ver heeft de bonden niettemin laten
weten dat het voor vandaag geplan
de cao-overleg pas kan beginnen als
de staking Bij Calvé wordt beëin
digd.
Volgens het stakingscomité is de
produktie bij Calvé door de staking
en een poortblokkade volledig lam
gelegd. De cao-onderhandelaars
van de industriebonden van FNV
en CNV hebben nog niet van Unile
ver vernomen dat het doorgaan van
het cao-overleg afhankelijk is van
het beeindigen van de staking. De
bonden konden daarom geen uit
sluitsel geven over de vraag of zij
hun stakende leden daartoe willen
oproepen.
Conflict bijgelegd
Het conflict tussen de raad v
stuur van Intematio-Müller
ondernemingsraden
terbedrijven Koning
Argo-Datelcom. en Datelcare is
voorlopig bijgelegd. De partijen zijn
weer bereid met elkaar te praten,
nadat het ontslag van directeur mr.
R. Vlek de verhouding ernstig had
verstoord.
NBC wint
Het Amerikaanse tv-station Finan
cial News Network (FNN) ziet af
van een eerder deze maand gesloten
akkoord tot overneming van het be
drijf ten gunste van een hoger bod
van de omroeporganisatie NBC,
een dochter van het concern Gene
ral Electric. FNN zendt via de kabel
sport en Financieel nieuws uit in de
Verenigde Staten en Canada en is te
ontvangen in 35 miljoen huiska-
Diesel goedkoper
De adviesprijzen voor diesel, gas-
olie en huisbrandolie zijn vandaag
met zes cent per liter gedaald. De
prijzen voor benzines blijven onge
wijzigd. Voor diesel geldt zowel aan
de vrije pompen als aan die van
Shell een adviesprijs van 113,8 cent
per liter.
Markteconomie
Het Tsjechoslowaakse parlement is
gisteren akkoord gegaan met de
volledige privatisering van de
staatsindustrie. Daarmee is de be
langrijkste stap tot nu toe gezet op
weg naar afschaffing van de plan
economie en invoering van de
markteconomie. Minister van finan
cien Vaclav Klaus noemde het wets
ontwerp bij de presentatie ervan af
gelopen donderdag "een historisch
document".
Het overleg over
voor de Nederlandse Unilever Be
drijven (9.700 werknemers, van wie
er 4.500 onder de cao vallen) ver
loopt tot nu toe moeizaam. Unilever
en de bonden verschillen flipk van
mening over het terugdringen van
de werkdruk. De bonden willen
meer personeel inzetten. Het con
cern wil de bedrijfstijd verlengen
bij gelijkblijvende individuele ar
beidstijd en werknemers op roos-
tervrije dagen opleidingen laten
volgen. Atv-dagen wil Unilever
kunnen schrappen en uitbetalen.
Ook de door de bonden gewenste
verhoging van de vut-uitkering
naar 87,5 procent netto is omstre-
de doch- den. Unilever heeft 3 procent loons-
Hartman, verhoging en 1 procent eenmalige
uitkering geboden.
UTRECHT (ANP) - De directie
van het warenhuisconcern Vroom
en Dreesmann (16.000 werknemers)
heeft de vakbonden voorgesteld om
de werknemers de komende twee
jaar geen loonsverhogingen of een
malige uitkeringen te geven. Vol
gens V&D laat de "zorgelijke" posi
tie van het concern geen verbete
ring van arbeidsvoorwaarden toe.
Dit "heel unieke" voorstel heeft
de V&D-directie gisteren gedaan
tijdens het cao-overleg, aldus een
woordvoerder V&D verdedigt het
voorstel met de stelling dat "het
voortbestaan van de onderneming
in het geding is".
De vakbonden toonden zich bij
zonder verrast over het "schokken
de" voorstel, dat er op neerkomt dat
de werknemers er in inkomen op
achteruit gaan. Als zelfs de op 2.5
procent geschatte prijsstijging dit
jaar niet wordt gecompenseerd,
treedt eenzelfde daling van de
koopkracht op.
Het is zeer onwaarschijnlijk dat nieu
de bonden met het voorstel instem- neel
men. Handhaving van de koop- heeft
kracht geldt als een minimum-eis in
het cao-overleg. De Dienstenbond
FNV heeft 3,5 procent loonsverho
ging geeist en compensatie voor een
prijsstijging hoger dan 2,5 procent.
V&D heeft ook voorgesteld om
een deel van de atv-dagen te schrap
pen en maatregelen in de sfeer van
de ziektewet te nemen, zoals een
ziektedag voor eigen rekening of
een lagere uitkering. Ook dit staat
haaks op voorstellen van de bon
den. Zo wil de Dienstenbond FNV
de nu 36-urige werkweek met een
uur verkorten en afspraken maken
over de invoering van een vierdaag
se werkweek.
Het warenhuisconcern maakte
begin deze maand bekend over het
boekjaar 1990/1991 een verlies van
70 miljoen gulden te lijden. Het re
sultaat moet de komende twee jaar
met 100 miljoen gulden verbeteren,
onder meer door het schrappen van
nog eens 465 arbeidsplaatsen op het
hoofdkantoor en de regiokantoren.
Op dat moment was echter nog
geen sprake van het bezuinigen op
arbeidsvoorwaarden.
Het afzien van loonsverhoging
terwille van een betere positie van
een bedrijf is als zodanig geen
nieuw fenomeen. Het hoger perso-
m vliegtuigfabrikant Fokker
anwege de slechte gang van
zaken besloten vrijwillig salaris en
vrije dagen in te leveren, terwijl alle
werknemers afzien van de winstde
ling over 1990 en vier tot vijf atv-da
gen inleveren.
AMSTERDAM (ANP) - De Natio
nale Investeringsbank (NIB) heeft
in 1990 de nettowinst met elf pro
cent vergroot. Het nettoresultaat joen gulden,
bedroeg vorig jaar 84.9 miljoen gul
den tegen 76,6 miljoen in het jaar er
voor. De winst per aandeel (nomi
naal'100 gulden) nam toe van 76,60
tot 84,90 gulden, zo heeft de bank
gisteren bekendgemaakt.
nngsbank, die voor 50,3 procent
staateigendom is, is vong jaar geste
gen met zeven procent tot 8.182 mil-
Het brutoresultaat (voor belastin
gen en voor dotatie aan de stroppen-
pot) bedroeg vorig jaar 142,4 mil
joen tegen 138,7 miljoen in 1989.
BUENOS AIRES Medewerkers van de spoorwegen in Argenti- Aan de stroppenpot is in 1989.
ai| i I *1 ff nië protesteren hier op de beroemde Plaza de Mayo in de Argen- dankseen expansie van de krediet-
Akkoord met nieuwe beiizmelie11 in^ tijnse hoofdstad Buenos Aires tijdens de derde week van een sta-
gulden toegevoegd. Een grotere i
king waarin ze hoger loon eisen en het weer aannemen van eerder servenne was niet noodzakehik
door de spoorwegen ontslagen werknemers.
DEN HAAG (GPD) De Eerste kamer is op de valreep akkoord gegaan
met een nieuwe brandstofhèffing. Vanaf 1 maart wordt de benzine 3 cent
per liter duurder. De opbrengst is deels bestemd voor extra investeringen
in het openbaar vervoer. De senatoren van de WD, D66 en het CDA dreig- De staking heeft voor het transportsysteem in het land
den het voorstel van minister Alders (milieubeheer) te torpederen. Maar belangrijk deel lamgelegd.
het CDA draaide gisteren alsnog bij.
ering was niet noodzakelijk "op
grond van de resultaten van de
laatste jaren. Die waren namelijk
goed", aldus drs. R.A.C. Praat,
woordvoerder van de bank. Het ba
lanstotaal van de Nationale Investe-
Het positieve resultaat in het af
gelopen jaar schrijft de bank vooral
toe aan de ontwikkelingen in het
kredietbedrijf. Het volume aan ver
strekte financieringen voor eigen ri
sico blijkt te zijn gegroeid van 4 773
miljoen gulden in 1989 tot 5 688 mil
joen in 1990. Daarentegen is de post
uitstaande financieringen onder
rtact garantte Mridatad van 2.492
miljoen tot 2.130 miljoen.
Het totaal aan uitstaande finan
cieringen is in 1990 uitgekomen op
7.818 miljoen tegen 7.265 miljoen in
1989. Deze groei zorgde en-oor dat
de ontvangen rente met ruim der
tien procent is toegenomen. Ook de
rentemarge is volgens de bank vb-
rig jaar licht verbeterd.
VEB-directeur De Haze Winkelman
houders
zijn van de voorgenomen fusie,
vindt de VEB.
werkelijk voorstander onvoldoende verfrissing. En er
wordt niet meer kritisch gekeken
elkaar en het management.
DEN HAAG (GPD) Hij oogt heel Het is vandaag de laatste dag dat Men kent elkaar te goed".
ontspannen. Hij heeft zojuist de certificaathouders die het niet
Alsof het structuurregime nog
genlijk nu al een succes, meent De
Haze Winkelman. "Andere onder
nemingen zullen zich in de toe
komst nog wel een keer achter het
krabben voordat ze hun certifi-
grootste financiële onderneming zijn met de voorwaarden waaronder niet genoeg is, wordt Internationale caathouders bruskeren'
Nederland uitgedaagd,
zijn ogen fonkelen en zijn mond
hoeken gaan iets omhoog als hij
zegt: "We zullen wel zien hoe dit af
loopt".
Mr. Robert de Haze Winkelman is
directeur van de Vereniging van Ef
fectenbezitters (VEB). de belangen
de fusie tot stand moet komen, zich
bij de VEB kunnen melden. Morgen
is het grote uur U. Dan zal de VEB
in een advertentie in de dagbladen
bekendmaken hoeveel stukken bij
haar zijn aangemeld. Is dat meer
dan vijftig procent, dan worden die
stukken niet omgewisseld en gaat
ook beschermd door certificaten
zonder stemrecht en preferente
aandelen die bij een bevriende
stichting kunnen worden onderge- En als de fusie niet doorgaat9
Belager
bracht. En dat. meent De Haze Win
kelman. terwijl de beurs pas met de
Vereniging van Effecten Uitgeve
Nationale om te bepalen
of ze een ander, beter aanbod gaat
doen. dan wel dat er geen
de Ondernemingen (VEUO) heeft bod meer komt", zegt De Haze Win
organisatie van aandeelhouders die de fusie, althans onder de huidige afgesproken dat de bescherming keiman.
de besturen van Nationale-Neder-
landen en de NMB Postbank in dc
gordijnen heeft gejaagd, door de
certificaathouders van Nationale de
unieke kans te bieden zich op het al-
vaarden, niet door.
Speerpunt
De VEB vindt de oprichting
oninir If anaaltiinnol unieKe Kans ie oieaen zien op nei ai- ue vld vmuiucupnuiung vdii ui-
Lening IvandallUnnCl lerlaatste moment nog tegen de ternationale Nederlanden, het op
De Europese Commissie heeft gis
teren een lening goedgekeurd van 2
miljard Franse franc (650 miljoen
gulden) voor de bouw van de Ka
naaltunnel. Het geld wordt aan de
partners binnen de Eurotunnel
Groep verstrekt en is bedoeld om
staal te kopen. De EC heeft al eerder
een lening - ter waarde van 1,3 mil
jard gulden - goedgekeurd voor het
tunnelproject via de Europese In
vesteringsbank.
mammoetfusie met de NMB Post
bank te verzetten.
Terwijl de bank en de verzekeraar
het Nederlandse publiek al weken
lang bestoken met paginagrote ad
vertenties waarin ze zonder spoor
van twijfel aankondigen dat ze gaan
fusertn, zette de VEB vorige week
onverwacht de hakken in de grond.
Volgens haar lopen de fusiepart
ners veel te hard van stapel. Eerst
maar eens tellen hoeveel certificaat-
'Het is ook duidelijk dat de beurs
niet gelukkig is met de bescher-
Internationale Nederlan- dat ze zich
Sinds de VEB vorige week haar
actie lanceerde, hebben de fusie-
partners hun publiciteits-inspan-
ningen opgevoerd. In nieuwe ad-
ertenties wordt de VEB verweten
in Nederland. Als lid van de groep
beleggers die zich al een aantal ke
ren kritisch over de fusie heeft uit
gelaten, nemen we een voorhoede
positie in. Dat is logisch, want dat is
onze rol".
Dat voor het slagen van de actie
ook minstens een voetbalstadion
vol particuliere beleggers nodig is.
Dan deert de VEB-voorman niet. "We
kunnen natuurlijk niet zonder de
steun van kleine beleggers. Maar
het gaat ook vooral om wat de grote
zullen doen".
Mikpunt van de VEB-actie is de
'overkill' aan maatregelen die de
nieuwe onderneming, Internationa
le Nederlanden, tegen een vijandige
overneming moeten beschermen.
Daardoor worden de aandeelhou-
i grootste financiële cqnglo- den. Het beursbestuur heeft zelf spannen
r de het karretje laat ders monddood gemaakt.
meraat in Europa, een mooie gele- naar buiten gebracht dat
genheid om het structuurregime ter had gehad dat de werkelijke kapi-
discussie te stellen. In die zin is deze taaiverschaffers zich hadden uitge-
beleggers met
De uitholling van de macht
vriendelijke bedoelingen. Zoals het de aandeelhouders is in Nederland
deel wettelijk geregeld.
fusie niet meer dan
»n speerpunt.
"Door dit stelsel
i voorbeeld, sproken over de beschermingscon
structies. En niet die twee aandeel
een klein houders Van Rijn en Scherpenhuij-
groepje mensen van de BV Neder- sen Rom. die dat op een zondagmid-
land in staat om telkens in eigen dag hebben afgesproken", aldus De
kring naar opvolgers te zoeken", Haze Winkelman,
zegt De Haze Winkelman. "Dat Of de gewraakte fusie straks
geeft onvoldoende vernieuwing, doorgaat of niet, de VEB-actie is ei-
.erzekeringsconcern Aegon. dat
door Nationale-topman J. Van Rijn Vennootschappen vanaf
eerder als een 'belager' is gebrand- paalde omvang hebben
merkt.
Onzin, zegt De Haze Winkelman.
"Wij hebben er nooit een geheim
van gemaakt dat we deze actie zijn
begonnen in overleg met een aantal
institutionele beleggers. De VEB
heeft nu eenmaal een eigen functie
be-
P I xoge-
naamd structuurregime. Dat wil
zeggen dat de raad van commissa
rissen de enige toezichthouder is op
het bestuur van de onderneming.
Bovendien worden nieuwe com-
gekozen door de
Bonden dagen
Postbank
voor rechter
UTRECHT (ANP) - De dien
stenbonden van FNV en CNV,
Unie BLHP en VHP gaan ge
rechtelijke stappen nemen te
gen de NMB Postbank Groep
omdat de Postbank de afspra
ken over het stimuleren van na
tuurlijk verloop niet nakomt.
Daardoor dreigt een "pijler on
der het sociaal plan weg te val
len". zo heeft bestuurder D. Ha
maker van de Dienstenbond
FNV gisteren meegedeeld na af
loop van overleg met de raad
van bestuur van de NMB Post
bank Groep.
De bonden zijn "behoorlijk te
leurgesteld" over de houding
van de Postbank, die volgens
hen vooral is ingegeven door fi
nanciële motieven. Het sociaal
plan zou minstens 200 miljoen
gulden gaan kosten in plaat.s
van de voorziene 60 tot 80 mil
joen. VoontaxM pwbwa ds
bonden de zaak langs juridische
weg op te lossen. Het risico van
ledenraadpleging over acties
zou volgens Hamaker "een heel
hevig en langdurig conflict"
kunnen betekenen Dat willen
de bonden vermijden.