'Dit is wel een petit maitre'
Frans van Dusschoten: 'He
ben niet afgeschreven'.
Tussen kunst en ldtseh bij de mummies in Leiden
PAGINA 20
RTV-SHOW
DINSDAG 26 FEBRUARI 1991
taar staren de zw arte og
erd door de honderden
't het gaat om hun eigen schatten bij Tussen kunst
kisten voor zich uit, de liggende
die geen belangstelling hebben voor de oude Egyptische
LEIDEN Onverstoorbaar
liggen de mummies tussen te
levisielampen en begerig kij
kend publiek door hun lappen
heen in het oneindige te staren.
Stewardess-aehtige juffrou
wen in hemelsblauw kostuum,
walkie talkies in de hand, diri
geren de mensenmassa naar de
goede plek. In de Taffeh-zaal
wachten honderden anderen op
het grote moment dat hun mi
niatuurtje wellicht, wie weet,
ineens duizenden guldens
waard blijkt te zijn. De een
heeft een plastic tasje vol rom
meltjes bij zich, anderen sjou
wen met twee, drie man een in
dekens gewikkeld schilderij
van gigantische afmetingen.
AVRO-meisjes en .jongens ver
kopen sweatshirts en jacks.
AVRO Blue Line. En Henk
rigedoen van de Leidse poli-
is er ook met een standje:
Voorkoming van misdrijven. Je
weet maar nooit. Zo hangt je
doek nog in zijn lijst hoven de
schoorsteen en als je de andere
morgen wakker wordt is het
werk ineens verdwenen. Kunst
of kitsch? De AVRO maakte
gisteren opnamen voor het
veelbekeken programma Tus
sen kunst en kitsch in het
Rijksmuseum voor Oudheden.
Reden voor uw verslaggeefster
om nu eindelijk met dat olieverf
landschapje in een plastic vuil
niszak gewikkeld de stap naar
expert I. Bouwman te onderne
men. Haagse school of toch na
maak? Dat was de grote vraag.
Schuifelend in de rij wachten
voor het grote moment. "Ken ik
jou niet ergens van? Heb je soms
op de Mariaschool gezeten?" Dat
is het geval. Een oud klasgenoot
blijkt zich ook met haar 'schat
ten' ter taxatie naar het museum
te hebben begeven.
"We hebben een leuke wande
ling door het museum opgezet".
BZN-muzikant: vliegtuigpanne
HOOGEVEEN (GPD) "Ik
was blij dat ik kon uitstap
pen. Het scheelde niet veel.
Je weet dat het kan gebeu
ren, maar je schrikt je toch
rot". Bassist Jan Tuip van de
Volcndamse band BZN heeft
het gistermiddag knap be
nauwd gehad. De muzikant
kreeg tijdens een vlucht, die
hij met drie andere Volen-
dammers in zijn eigen vlieg
tuigje over Nederland
maakte, tussen Eelde en
Hoogeveen panne.
De motorstoring leek vrij
ernstig. De vluchtlciding in
zowel Hoogeveen als Eelde,
waar het viertal was opge
stegen, bereidde zich al voor
op de begeleiding van een
noodlanding. Tuip (42) hield
het hoofd echter koel. Hij
slaagde er in zijn kist met
sputterende motor op
hoogte van 1200 voet (400
meter) te houden, en wist
laagscherend over het
Drentse landschap op het
nippertje Airport Hoog
eveen te bereiken. De wach
tende brandweer en ambu
lance hoefden niet in actie te
komen.
De popartiest, die z'n bre
vet drie jaar geleden haalde,
was vanwege het fraaie
weer met zijn gezelschap
een dagje uit. "Het vliegtuig
was net in onderhoud ge
weest. Ik zei nog tegen m'n
passagiers: hij vliegt als een
zonnetje. Gelijk daarna
kreeg de motor kuren; het
vermogen viel weg. Ik zag
mezelf al in zo'n weiland
met molshopen landen. We
redden het gelukkig net",
vertelt de piloot, met de
schrik nog in de benen.
HILVERSUM (GPD) - Een
voetoperatie verdreef Frans
van Dusschoten in augustus
1990 uit de André van Duin Re
vue. René van Vooren kwam
hem vervangen als 'aangever'.
Hij doet het enorm goed. Het
eerste seizoen van de show zit
er op 6 maart op. De televisie-
registratie is al gemaakt met
Van Vooren en het wereldje
fluistert dat Van Dusschoten
definitief is afgeschreven.
Klopt dat?
Frans van Dusschoten: "Wel
nee. Ik heb het onlangs nog met
Joop van den Ende besproken
dat ik er straks weer bij ben. Ik
heb een contract voor twee sei-
i. Het is onzin als ze zeggen
dat ik niet terug kom in de revue.
René van Vooren, die het overi
gens goed doet in dit aparte vak,
zou er al wel uit hebben willen
stappen. Ten slotte heeft hij een
jaar of vijf geleden afscheid ge-
het theater. Eind au
gustus beginnen we weer. We
hebben het er al over gehad dat
de revue sterk vernieuwd wordt.
Niet alleen in de sketches, maar
ook in de shownummers".
Oorzaak van de ellende van
augustus beginnen
Van Dusschoten is een ogen
schijnlijk simpel ongemak, een
doorgezakte voet. Steunzolen en
orthopedisch schoeisel bleken
geen afdoende remedie. Van
Dusschoten kon op den duur
geen tien minuten meer lopen of
staan, al liet hij dit op het toneel
niet merken. Hij werkte een rijtje
medici af tot hij in contact kwam
met professor Marti, die hem ad
viseerde voor een operatie naar
Sankt Moritz te vliegen. Deze
zette een stukje bot uit een heup
in de voet, maar het vervolg viel
tegen.
Schiet je herstel nu op?
Van Dusschoten: "Het is een
hard gelag. Ik had gehoopt dat ik
de vorige maand weer kon begin
nen. Als ik gewild had, had ik
weer op het toneel kunnen staan,
maar ik forceer het niet. In Sche-
veningen heb ik de voorstelling
enkele keren gezien. Eén keer uit
de coulissen. Ik had drie stappen
hoeven te doen om er bij te
staan... Het sfeertje was enig,
maar ik vond het echt naar. Ik zit
nu twee keer per week met fysio
therapie en doe oefeningen. Het
gaat de goede kant op. Ik kan het
nu maximaal veertig minuten
volhouden".
aldus Pauline Rozestraten, pro-
duktie- en regieassistente van
het veelbekeken televisiepro
gramma. "Je hebt toch met men
sen te doen die in elk geval een
zeker oog voor kunst hebben.
Dus vernielen zullen ze iets niet
gauw. Vandaar dat we in overleg
met de directie deze route heb
ben opgezet, zien ze ook nog iets
van de oude kunstschatten".
Cees van Drongelen, presenta
tor van het programma, komt
pas opdagen als er écht iets inte
ressants is ontdekt. Voor de
"dertien in een dozijn"-spulletjes
en de "aardig hoor, maar dit is
wel een petit maitre, een paar
honderd gulden" waagt hij zijn
zorgvuldig opgemaakte gezicht
niet onder de gloeiend hete lam
pen.
Voordringers heb je ook bij dit
soort gelegenheden. Voorzichtig
was ondergetekende, na een uur
schuifelen in de bloedhitte bijna
tot kookpunt gestegen, begon
nen om het kunstwerk van zijn
grijze omhulsel te ontdoen of
bang! daar wordt een stapel Mes-
dags op tafel gedeponeerd.
"Mooie etsen. Ja hoor echte Mes-
dags. Een paar honderd gulden
per stuk".
Eindelijk is het de beurt aan
het oheverfje. "Leuk landschap
je. Van der Heijden. Ja. die kom
ik vaker tegen. Eens even zoe
ken. Er zijn veel Van der Heij-
dens. Nee, deze staat niet in de
catalogus. Leuk geschilderd. Na
bloei Haagse school. Vijfhon
derd gulden. Maar u moet hem
wel laten schoonmaken".
Het landschapje hangt inmid
dels weer op zijn plek. Dames en
heren inbrekers, u kunt zich de
moeite besparen!
Uitzending: maandag 4
maart. Nederland 2. 19.25 uur.
LEIDEN - "De oogst van
Tussen Kunst en Kitsch gis
teren in Leiden was niet
echt spectaculair, maar er is
wèl een aantal mooie en leu
ke leuke dingen tevoor
schijn gekomen". AVRO-
producentc Joke Beemer
noemt een prachtig groen
gekleurde, iriserende vaas
van de dit jaar 90 jaar ge
worden Leerdam-ontwer
per Copier.
"Ook kwam iemand met
een serie aquarellen van Van
Trigt. De eigenaar had der
tien jaar gespaard om de se
rie min of meer compleet te
krijgen. Elke aquarel is tus
sen de 1.000 en 1.500 gulden
waard, dus die collectie
komt toch al gauw op zo'n
15.000 gulden".
Verder noemt zij een
prachtige broche.in de vorm
van een bloem. "Die bloem
kan er worden afgeschroefd
Veel ,leuke''
dingen Tussen
Kunst en Kitsch
waardo.or er een kleinere
broche tevoorschijn komt".
Een mooi Egyptisch beeldje,
een Jugendstil glazen kan
met messing en een zilveren
schaaltje dat ongeveer
15.000 gulden waard is beho
ren eveneens tot de hoogte
punten.
In totaal zijn gisteren
1.100 mensen naar het Muse
um voor Oudheden gekomen
om hun bezittingen door ex
perts te laten keuren. Een
topdag voor het museum,
maar de programmamakers
van Tussen Kunst en Kitsch
noemen deze opkomst 'nor
maal'.
Extra uitzendingen over Golfoorlog
HILVERSUM (ANP) - De NOS en de gezamenlijke omroepen be
steden tot en met zondag in extra uitzendingen op Nederland 3 aan
dacht aan het verloop van de Golfoorlog. Dat heeft de NOS gisteren
bekendgemaakt.
Het NOS-Journaal verzorgt vooralsnog elke ochtend ontbijtbul-
letins om zeven, acht en negen uur. In het weekeinde wordt het
vroegste bulletin vervangen door een uitzending om tien uur. Al
leen bij gebrek aan nieuwsaanbod zullen er geen ochtenduitzen
dingen zijn. Verder is er om één uur 's middags een dagelijks lunch-
bulletin.
De onbijtbulletins van het Journaal worden dagelijks gevolgd
door een gezamenlijk programma, waarin de samenwerkende ac
tualiteitenrubrieken berichten over de achtergronden van de Golf
oorlog. Ook 's avonds wordt extra aandacht geschonken aan de
Golfoorlog.
Tot en met zaterdag wordt het acht-uur-bulletin van het Jour
naal gevolgd door een programma van de gezamenlijke omroepen.
Daarnaast is er in elk geval tot en met vrijdag om half elf 's avonds
een gezamenlijk programma.
Schaffelaar
"In welke tijd zou jij wel eens
een kijkje willen nemen"? luid
de de vraag die een jongedame
een paar avonden geleden aan
een groepje televisiekinderen
voorlegde. Wie meent dat kinde
ren in het algemeen geen over
matig grote belangstelling voor
geschiedenis hebben, kwam dit
keer bedrogen uit. De een zou
wel eens een tijdje als trou
badour door het Frankrijk van
de Honderdjarige oorlog willen
zwerven, de ander liepen de ril
lingen - van spanning en genot -
over de rug bij de gedachte dat
hij in de dertiende eeuw met de
kinderkruistocht naar het Hei
lige Land zou trekken. Mijn
dochter veerde verrast op bij die
antwoorden, en toen ze ook nog
hoorde dat Mirjam zo graag een
tijdje als de vrouw van Jan van
Schaffelaar door het leven wil
de gaan, riep ze uit: "Dat komt
allemaal uit de boeken van
Thea Beekman"! Zij kan het we
ten, want zij heeft bijna heel dit
oeuvre van historische jeugd
boeken verslonden.
Niet voor niets heeft men aan
Thea Beekman dit jaar de eer
volle opdracht gegeven om het
geschenk voor de kinderboeken
week te schrijven. Boeken als
'Kruistocht in spijkerbroek', de
trilogie over de Honderdjarige
oorlog en Hasse Simonsdochter
(die met Schaffelaar trouwde)
zijn bij kinderen geweldig po
pulair. Wanneer al die namen
en jaartallen uit het geschiede
nisboek maar in een spannend
verhaal zijn verwerkt, dan heb
ben kinderen er geen enkel pro
bleem mee om zich in andere tij
den te verplaatsen. Bovendien
wordt het ze gemakkelijk ge
maakt om zich met de jonge
hoofdpersonen te vereenzelvi
gen.
Bij de critici die normaal al
leen boeken voor volwassenen
bespreken, vindt het werk van
Beekman meestal geen genade.
j e
Oerrit jan Zwier
Kees Fens is bijvoorbeeld van
mening dat zij er een kleurloze
stijl op nahoudt, die zou verra
den dat zij zich nooit echt in
welk tijdperk dan ook heeft in
geleefd. Maar voor jonge lezers
is stijl een veel minder belang
rijk gegeven dan voor ouderen.
Zij eisen van een boek in de eer
ste plaats dat het spannend is
en in de tweede plaats dat het
redelijk goed afloopt. Zij verge
lijken de stijl van Beekman niet
met die van Vestdijk of Hella
Haasse. die ook historische ro
mans op hun naam hebben
staan.
Vooral Hasse Simonsdochter
is bij meisjes tussen tien en veer
tien jaar een favoriet boek. Has
se is de dochter van èen man-
denvlechter die graag door de
rietkragen van het IJsselland
zwerft. Als Jan van Schaffelaar
op het schavot ter dood gebracht
zal worden, weet ze hem op het
nippertje te redden door met
hem in het huwelijk te treden.
Later trekt ze met haar man en
een groep huurlingen door het
onrustige Gelre. In 1482 ziet ze
hem van de Barneveldse toren
springen, waarmee hij haar le
ven en dat van zijn maatschap
pen weet te redden.
'Hasse Simonsdochter' ver
scheen in 1983, een jaar nadat
de gemeente Barneveld het vijf
honderdjarig bestaan van de
sprong met veel tam-tam had
herdacht. Tijdens die manifes
tatie werd er een heel ander
boek ten doop gehouden, en wel
'Jan van Schaffelaar. Requiem
voor een Gelderse Ruiter' van de
antropoloog A.H.J. Prins. Ik
was, samen met een paar ande
re oud-studenten van Prins, in
de zaal aanwezig waar die ge
beurtenis plaatsvond. De zaal
was verder gevuld met Van
Schaffelaars, onder wie menige
Jan van Schaffelaar. die spe
ciaal door de gemeente voor
deze bijzondere gebeurtenis wa
ren uitgenodigd. Zij zagen zich
allemaal als rechtstreekse naza
ten van de man die de beroemd
ste sprong uit de geschiedenis
aan zijn naam had verbonden.
De studie van Prins begint ook
een beetje als een kinderboek:
"De nog lichte zomernachten be
ginnen al weer te lengen in het
Jaar Onzes Heren 1482. Het is
nieuwe maan; een kleine ruiter
schaar nadert het dorp Barne
veld... Zacht kraakt het leer van
de tuigen, helder klinkt metaal
op metaal wanneer de helmen
worden vastgezet, de blanke
zwaarden getrokken. Een vaal
paard spitst de oren en hin
nikt". Maar vergist u zich niet,
het verhaal gaat al gauw over
in analyse en feitenonderzoek.
Prins begon zijn voordracht
met een mededeling die insloeg
als een bom: de ware naam van
Jan van Schaffelaar luidde Jan
van Domselaar. Vanwege erfe
niskwesties had deze Domse
laar de familienaam van zijn
vrouw overgenomen. In de zaal
brak een groot tumult uit. "Leu
gens"! nep een Jan van Schaffe
laar. "Wat een kletspraat!riep
een andere Jan. "Heren, het is
slechts een hypothesezei Prins
met bezwerende stem.
Maar het duurde lang voor
dat de onrust wegebde. Ik kan
me dat heel goed voorstellen:
een leven lang ben je, dankzij
die klinkende naam. een echte
persoonlijkheid en dan opeens
gaat een of andere familie
Domselaar met de eer strijken!
DRAAIT DE KOMKOMMERTldD DIT
0A/SR OM HET MONSTER VAN LOCH
NESS, OF OM DE BEKMUM-
DRIEHOEK
,WE KUNNEN VOORLOPIö VOORUIT
MET DE VRAAO OF 60RBAT -
