EO knelpunt nieuwe
zenderindeling op TV
Nieuwe Hilversumse
muziekzender op komst
KANDIDAAT MISS UNIVERSE
Bisschop Bomers doet 'Enigma' in ban
Pyromaan
O
h v i
PAGINA 22
RTV-SHOW
VRIJDAG 22 FEBRUARI 1991
ARLES - Ze mag dan 116 jaar oud geworden zijn. gisteren, haar
glaasje champagne smaakt deze Jeanne Calmant nog prima. Sinds
gisteren mag deze inwoonster van het Franse Arles zich de oudste
wereldburger noemen.
Calmcnt, die er trots op is nog dagelijks een sigaretje te roken en
een glas port te drinken, erfde de titel van ,,'s werelds langst levend
persoon" van de 116 jaar oude Carrie White uit Florida, die op 14 fe
bruari overleed.
Calmcnt. geboren op 21 februari 1875. heeft een actief leven ge
leid. Zij fietste tot haar honderdste en was een liefhebster van ja
gen, schermen, tennissen en bergbeklimmen. Volgens de directie
van het bejaardentehuis waar zij woont houdt Calment zich de
laatste tijd vooral bezig met het volgen van nieuws over de Golf
oorlog.
.Juffrouw' Calment kende Vincent van Gogh. De schilder placht
in de jaren tachtig van de vorige eeuw zijn doeken te kopen in de
winkel van haar vader. .Hij stond niet zo goed bekend', zei zij. „Hij
ging vaak naar de kroeg en naar de hoeren."
Calment is te zien in de vorig jaar uitgekomen film Vincent and
51 e" van regisseur Michael Rubbo. waarin zij haar herinneringen
aan de schilder ophaalt. (foto epaj
HILVERSUM (ANP) - De
plaats van de Evangelische
Omroep (EO) lijkt het knelpunt
te zijn in de pogingen van de
omroepen tot nieuwe vormen
van samenwerking te komen.
Dat blijkt uit een donderdag
gehouden rondgang langs de
omroepen. Het NOS-bestuur
onderneemt donderdagavond
opnieuw een poging om een
voorstel voor een nieuwe zen
derindeling vast te stellen.
Na de vele gesprekken die
NOS-voorzitter Max de Jong de
afgelopen weken met omroepdi-
recteuren en voorzitters heeft ge
voerd lijkt de invulling van één
publieke zender in ieder geval
geen probleem te vormen. Ne
derland 3 kan worden bespeeld
door NOS. VARA en VPRO. Vol
gens een woordvoerder van de
VARA is de kans "behoorlijk
groot" dat een dergelijke combi
natie uiteindelijk tot stand zal
komen. VARA-voorzitter Van
Dam is steeds voorstander ge
weest van een dergelijke combi
natie.
Voor Nederland 1 kan een
combinatie worden gevormd
van KRO. NCRV en AVRO. Een
dergelijke combinatie komt te
gemoet aan de wensen van bij
voorbeeld de NCRV om niet op
een geïsoleerd religieus-net te
recht te komen. Bij de NCRV en
andere omroepen bestond de
vrees dat zo'n 'reli-net' te weinig
aantrekkingskracht zal bieden.
De plaatsing van AVRO bij de
grote geprofileerde omroepen
zou tegemoet komen aan de
wens van deze omroep, die in te
genstelling tot Veronica en
TROS niets voelt voor een com
mercieel avontuur. Veronica en
TROS hebben de afgelopen
maanden voortdurend belang
stelling getoond voor de vorming
van een door reclamegelden gefi
nancierd privaat net. Volgens
TROS-directeur Wolzak neemt
de TROS/Veronica-combinatie
en ander is wel afhankelijk van
politieke instemming.
Blijft over de Evangelische
Omroep. Van verschillende kan
ten wordt bevestigd dat voorzit
ter De Jong speelt met de ge
dachte de EO tijdelijk, voor een
overgangsperiode van enige ja
ren, zendtijd te geven op het net
van TROS en Veronica. De EO
voelt daar helemaal niets voor.
en ziet meer heil in plaatsing op
het eerste net. Wat betreft gelijk
waardige verdeling van de zend
tijd tussen de bespelers van het
eerste en derde net is zo'n plaat
sing mogelijk.
De NCRV verzet zich niet te
gen de komst van de EO. Voorzit
ter Herstel liet deze week in een
interview in HP/De Tijd weten,
dat de EO, nog meer dan de
KRO, bij de NCRV thuishoort.
HILVERSUM (GPD) De publieke omroep krijgt in de toe
komst wellicht een nieuwe muziekzender. Die zender zou in de
plaats moeten komen van één van de minder beluisterde huidige
zenders. In het overleg tussen de radiodirecteuren van de om
roepen circuleert momenteel een TROS-plan om een van de Hil
versumse zenders om te vormen tot een middle of the road-zen-
der' met muziek voor een breed publiek en nieuwsuitzendingen
op de hele uren. De nieuwe programmering moet per 1 oktober
1991 of 1 januari 1992 van start gaan. De Hilversumse plannen
worden deels ontwikkeld om de opkomst van buitenlandse sta
tions die via de kabel te beluisteren zijn. het hoofd te kunnen
bieden. Lex Harding van Veronica verwacht dat deze stations in
de toekomst een marktaandeel van zo'n 25 procent kunnen halen.
"Dat is toch een bedreiging van het bestel
Ton Daalhuisen, van de TROS. zegt weinig concurrentie te
verwachten van de kotnst van een radiozender van RTL 4."Zij
hebben het nadeel dat ze alleen via de kabel te ontvangen zullen
zijn. Ik zou op dit moment niet via de kabel een commercieel sta
tion willen beginnen. Die stations zijn veroordeeld tot een mar
ginaal bestaan."
AMSTERDAM - Een overgelukkige Pauline Huizinga met baar vader en moeder, nadat ze werd
verkozen tot de Nederlandse kandidate op de komende Miss Universe-verkiezingen in Las Vegas.
Pauline is 19 jaar oud en komt uit Utrecht (foto ANP)
Uitgevers willen
van RTL 4
Nederlandse
zender maken
HILVERSUM (GPD) De Ne
derlandse uitgeverconcerns
VNU en Elsevier willen RTL 4
ombouwen tot een puur Neder
landse commerciële tv-zender.
Zodra het maken van commer
ciële tv 'via de voordeur' in Ne
derland mogelijk is willen de
uitgevers, beiden in het bezit
van een aandeel van 19 percent
in RTL 4, toestemming in Ne
derland aanvragen. VNU en El
sevier willen andere aandeel
houders van RTL 4 overhalen
het voorstel over te nemen.
In Hilversum en Den Haag
wordt er rekening mee gehou
den, dat VNU en Elsevier ande
re plannen om commerciële
zenders op te starten met hun
voorstel willen torpederen. El
sevier en VNU hebben ook al
jaren plannen klaarliggen om
in Nederland geillustreerde
omroepgidsen uit te brengen.
WASHINGTON - De Amerikaanse president George Bush heeft niet alleen de Golfoorlog aan zijn
hoofd. Af en toe komt er in het Witte Huis ook een staatshoofd langs, zoals deze week koningin Marga-
rethe van Denemarken met haar prins-gemaal Henrik. En dat is dan reden voor een staatsbanket en
vooraf een foto van de staatshoofden en echtelieden. (foto afp»
'Muziek beledigend voor Christenen'
HAARLEM - Net als de NCRV
heeft bisschop H. Bomers van
Haarlem grote moeite met de po
pulaire cd van 'Enigma', waarop
Gregoriaans wordt vermengd
met een stevige discobeat. De
muziek bestormde de afgelopen
weken met groot succes de hit
lijsten van Duitsland, België en
Nederland. De bisschop vindt lo
gisch dat de NCRV de cd-single
niet wil draaien. "Deze muziek is
beledigend voor christenen",
zegt hij. Dat is ook de .mening
van Gregoriaans-kenner drs. J.
Boogaarts, die zelfs het woord
"godslastering" in de mond
neemt.
Wie de cd nauwkeurig beluis
tert, komt allerlei ongebruikelij
ke en raadselachtige zaken te
gen. Op zich niet vreemd, want
'Enigma' is immers Grieks voor
raadsel of mysterie. De bedoelin
gen van de makers blijven echter
in nevelen gehuld, al is duidelijk
dat ze de grote massa willen be
spelen met een combinatie van
religie, disco, gehijg en new age-
achtige invalshoeken. Op meer
dere plaatsen op de cd wordt ge
citeerd uit de bijbel, onder meer
over de 'eindtijd'.
Volgens drs. J. Boogaarts, die
muziekwetenschappen doceert
aan de universiteit van Utrecht
en doorgaat voor een kenner van
het Gregoriaans, gebruikt 'Enig
ma' voor zijn muziek fragmenten
uit de liturgie van palmzondag,
de zondag voor Pasen. Ook zou
vers 7 uit psalm 24 (statenverta
ling) zijn misbruikt.
Boogaarts vindt het pure pros
titutie van het Gregoriaans om
daar een discobeat onder te zet
ten. Hij is niet verbaasd dat deze
muziek er bij de jeugd ingaat als
koek. "Door de eeuwen heen
blijkt het Gregoriaans als muziek
heel krachtig uit te werken op
mensen", legt de Utrechtse we
tenschapper uit. "Maar ik vind
dit heel klungelig gedaan. De
wijze van mixen is erg goedkoop
en wijst op een soort klootjes
volkmentaliteit van die mensen.
Eigenlijk zouden we ze totaal
moeten negeren".
Ook in Duitsland, waar de cd is
gemaakt, is protest gerezen te
gen de combinatie van Gregori
aans en disco.
"Brandweerman in arrest we
gens pyromanie", las ik deze
week in de krant. Nu had ik wel
eens gehoord van een politie
agent die stal als de raven, van
een natuurbeschermer die 's
nachts wilde orchideetjes uit de
grond rukte en zelfs van een non
die in de rosse buurt voor hoer
speelde, maar verhalen over een
pyromane brandweerman wa
ren mij nooit eerder ter ore ge
komen. Toch is het op zich na
tuurlijk niet zo vreemd dat ie
mand. die de wereld graag in
vlammen ziet opgaan, zich tot
het brandweerkorps voelt aan
getrokken.
Uit het boekje "Brandstich
ting" van de psychiater M. Zee-
gers, dat ik toevallig in de boe
kenkast van mijn vader zag
staan, blijkt zelfs dat er heel wat
branden door brandweerlieden
werden gesticht. Sommigen'na
men op die manier wraak voor
het feit dat zij door de leiding
van de plaatselijke brandweer
niet in dienst waren genomen.
Peze daders hebben dus een dui
delijk motief en om die reden
kun je ze niet geestelijk gestoord
noemen. Bij een pyromaan is
echter sprake van een ziekelijke
neiging om brand te stichten.
Zo lijdt een kleptomaan on
der de ziekelijke aandrang om
te stelen, zo gaat een dipsomaan
gebukt onder een ziekelijke
drankzucht en zo is voor een
nymfomane elke man een ge
schikt werktuig om haar tome
loze lusthonger te stillen. Een
pyromaan wordt wel voortge
dreven door allerlei agressie en
frustraties, maar een duidelijk
motief ligt aan zijn handelen
niet ten grondslag. Wie zijn
winkel in brand steekt om het
verzekeringsgeld te kunnen op
strijken, is nog geen pyromaan.
Het is ook maar de vraag of de
nu op heterdaad betrapte
Wr rJ
j e
Gerrit jan Zwier
brandstichter een echte pyro
maan is: wat hij met zijn gehei
me daden wilde bereiken waren
de waardering en erkenning
van zijn collega's.
In het ziekenhuis, waar hij bij
de bedrijfsbrandweer diende,
hield hij meerdere keren zijn
aansteker bij ontvlambaar ma
teriaal. Zodra de rookmelder
het alarmsignaal gaf. stormde
hij met de brandblusser onder
de arm op de vuurhaard af. Op
die manier kon hij keer op keer
de held uithangen. In feite was
hij met zijn aansteker bezig met
een verkeerd soort carrière
planning.
Professor Zeegers. die in py
romanen gespecialiseerd is
zoals een arts in huidziekten,
geeft ons het volgende profiel
van deze vuuraanbidder: het
gaat om een onopvallende, ver
legen jonge man, die geen geluk
kige jeugd heeft gehad, en die
schuw en ongehuwd zijn eenza
me weg gaat. Dikwijls is hij
minder begaafd tot debiel. Hij
schept groot behagen in het
schouwspel van de vernielende
vlammen, het bluswerk en het
wegvoeren van de slachtoffers.
Niet alleen toont hij veel belang
stelling voor de activiteiten van
de brandweer, maar hij biedt
ook graag zijn diensten aan.
Soms raakt hij bij het zien van
de vuui gloed in een staat van
grote seksuele opwinding. Mis
schien grijpt hij daarom zo be
gerig naar de spuit, om de
brand in zijn binnenste op sym
bolische wijze te blussen.
De rode gloed van het vuur
zou door zijn onderbewuste in
verbinding worden gebracht
met het bloed dat uit sadistisch
toegebrachte wonden vloeit. Py
romanie zou dus een soort
seksuele afwijking zijn, net als
sodomie en fetisjisme. Als dat zo
is, dan wordt het de hoogste tijd
om een belangenvereniging uit
de grond te stampen! Hopelijk
heeft de NVSH nog een vuurbe-
stendig clublokaaltje leeg
staan.
Deze associatie tussen vuur
en seks lijkt mij wat vergezocht,
al moeten we natuurlijk blijven
bedenken dat het hier, volgens
Zeegers althans, om ongehuw
de, vereenzaamde debielen
gaat. Misschien hebben ze voor
al schik in het geknetter van
hout en het spel van lekkende
vlammentongen; het paasvuur
is ook voor normale mensen im
mers in de eerste plaats een
vreugdevuur. Een pyromaan
zou dan iemand zijn die op de
verkeerde plaats en op het ver
keerde tijdstip een vreugdevuur
ontsteekt.
Of gelooft hij. bewust of onbe
wust. in de zuiverende werking
van het vuur?
Of brengt hij een brandoffer
aan de Schepper? Het vuur laat
de materie immers ten hemel
stijgen.
Maar waarom zouden we
naar mbeilijke verklaringen
zoeken als er een hele simpele
voorhanden is? Zou het gedrag
van de pyromaan niet beter uit
het "gebrek aan warmte" ver
klaard moeten worden, waar
onder hij zozeer gebukt gaat?
Omdat hij van de wereld om-
hem heen geen warmte ont
vangt, houdt hij er maar een
brandende lucifer bij.
OF CHRISTENHEID WEFT TE
W£//V/6 VAN DE
O ENK WJ 2 E VAN
DE ISlAtl
FtAAR
DE OORLOG IN
DE GOLf H IN
WERKEL'J K NEID
EEN OORLOG
TEGEN DE
KORAN
TIK
