Albanezen halen
beeld Hoxha neer
WEU door EG en NAVO uit winterslaap gewekt
Slovenië gaat eigen weg
President Ramiz geeft toe aan eisen betogers
Verkiezingen nieuwe
kans voor El Salvador
i r
lI'y 4
.i-rM
CDU-leiding:
De Maizière
niet bij Stasi
Joegoslavische federatie
in staat van ontbinding
DONDERDAG 21 FEBRUARI 1991
«i^ÖÜITENLAMDv
TIRANA/WENEN/BRUSSEL (GPD/AP/ANP) De Albanese president Ramiz Alia heeft
gisteren na massale protesten in de hoofdstad Tirana verklaard dat hij leiding wil geven
aan een nieuw te vormen regering. Eerder op de dag hadden demonstranten in zeker twee
steden een standbeeld van de in 1985 overleden leider Enver Hoxha neergehaald.
"Ik heb besloten
ring er
raad te
in een televisieboodschap die
hele land werd uitgezonden. Hij zei
dat het land in "een kritieke fase"
verkeerde en riep de oppositiepar
tijen op om samen te werken.
Ook werd voor de televisie een
verklaring voorgelezen
Adil Carcani, waarin werd
dat de Enver Hoxha-universiteit
de hoofdstad een andere
rege- De val van het beeld van Hoxha is
presidentiële symbolisch voor de afkalving van
president Alia het stalinisme in Albanië. In decem
ber had de overheid zelf al het Sta-
lin-beeld weggehaald op de naburi
ge Heldenboulevard.
Verslaggever Ilir Ikonomi van ra
dio Tirana schatte gisteren dat
60.000 betogers zich op de universi-
premier teitscampus hadden verzameld. An
deren spraken van 20.000 tot 100.000
Ikonomi vertelde verder
boeken van Hoxha werden
dat Albanië uit is op nauwere rela
ties met de Europese Gemeenschap
en op humanitaire hulp van de EG.
Een Albenese delegatie heeft deze
week in Brussel gesproken met een
aantal hoge ambtenaren van de EG.
De delegatie werd geleid door Pe-
SAN SALVADOR (AP) - Terwijl
de wereld de blik gericht houdt
op de oorlog in de Golf wordt in
El Salvador een belangrijke stap
voorbereid op weg naar beëindi
ging van de burgeroorlog. Zowel
de legale oppositiepartijen als het
verzet van El Salvador zien in de
verkiezingen van 10 maart kan
sen om een doorbraak te bereiken
in het conflict dat de afgelopen
tien jaar aan ongeveer 75.000 Sal-
vadoranen het leven heeft gekost.
De Salvadoranen kunnen op 10
maart naar de stembus om 84 par
lementsleden en 262 nieuwe bur
gemeesters te kiezen. Terwijl de
verkiezingscampagne zich afwik
kelt zijn regering en verzet achter
de schermen naar verluidt dich
ter dan ooit bij een akkoord over
een wapenstilstand.
De politieke oppositie de
Christen-Democratische Partij en
de Democratische Convergentie
ziet evenals de rebellenbewe
ging, het Nationaal Bevrijdings
front Farabundi Marti (FMLN),
de verkiezingen als een keerpunt.
De huidige regering wordt over
heerst door de rechtse Republi
keinse Nationalistische Alliantie,
ofwel Arena, waarvan president
Cristiani de leider is. Maar er is
een goede kans dat de oppositie
bij de verkiezingen de meerder
heid behaalt.
Het FMLN weigerde eerdere
verkiezingen te erkennen. Ze za
gen die als een voorwendsel om
een door militairen beheerst auto
ritair regime een democratisch
tintje te geven. De rebellen pro
beerden door sabotage een nor
male gang van zaken te blokke-
Dit keer hebben de rebellen
voor het eerst beloofd van sabota-
ge-acties af te zien. De vooraan
staande rebellenleider Leonel
Gonzalez zei onlangs voor de
clandestiene radiozender van het
verzet: "Deze verkiezingen vin
den plaats in totaal andere om
standigheden". Dankzij deze te
rughoudendheid van het FMLN
is een recordaantal kiesgerechtig
den geregistreerd; 35 procent
meer dan bij de presidentsverkie
zingen van 1989.
Intussen maakt het FMLN
avances naar de gevestigde poli
tieke oppositie. "Wij verwelko
men de inspanningen van de op
positie", zei Gonzalez. "Als de op
positie na de verkiezingen een
meerderheid in het parlement
heeft zal dat het onderhande
lingsproces ten goede komen".
Sinds negen maanden zijn re
gering en verzet met elkaar in ge
sprek, onder bemiddeling van de
Verenigde Naties. Na enkele mis
lukkingen wordt sinds oktober
vorig jaar achter gesloten deuren
onderhandeld. Op de agenda
staan onder andere regelingen
over inkrimping van het rege
ringsleger en hervorming van de
rechtspraak, de grondwet en het
kiesstelsel.
Bronnen in de regering, het ver
zet en internationale diplomatie
ke kringen melden dat de partijen
dicht bij een akkoord zijn. VN-be
middelaar Alvaro DeSoto zou een
akkoord over een staakt-het-vu-
ren hebben voorgelegd dat door
het FMLN zou zijn aanvaard. Het
grote knelpunt in de dialoog is de
eis van het FMLN dat gebieden
die de rebellen in handen hebben
door de regering als FMLN-terri-
torium worden erkend. De rege
ring weigert dit. Het verzet, dat
bijna een kwart van het land on
der controle heeft, hoopt dat de
oppositiepartijen op dit punt wel
concessies willen doen als zij de
regeringsmacht in handen krij
gen.
De hoop op een doorbraak in
het vredesproces bij verkiezings
winst van de oppositie betekent
niet dat op dit moment het ge
weld in El Salvador is geluwd.
Vernacht wordt dat de rebellen
in de aanloop naar een nieuwe en
mogelijk laatste onderhande
lingsronde hun militaire activitei
ten zullen opvoeren om hun posi
tie aan de onderhandelingstafel te
versterken, terwijl ook het rege
ringsleger zich niet onbetuigd zal
laten.
krijgen. Daarmee komt de regering verbrand en dat de betogers zeer op-
i negen
i de tien
siteit, die sinds drie weken actie ten op de campus,
n, hadden gesteld.
Op het Skanderbegplein in Tira-
hadden eerder op de dag i
derden agenten samengetrokken
rond de radio- en televisiegebou-
andere plaatsen van strate-
schatting 5.000 demonstranten het gische betekenis. Veel arbeiders le-
twaalf meter hoge standbeeld
Hoxha omver getrokken. De politie
loste daarbij enkele waarschu
wingsschoten in de lucht, maar la
ter verzoenden politieagenten zich
met de demonstranten. Ook in de
havenstad Durres werd een stand
beeld van Hoxha neergehaald. De
betogers riepen leuzen ter onder
steuning van de hongerstakende
studenten.
Hoxha voerde na de Tweede We
reldoorlog een stalinistisch regime
in Albanië. Ook zijn opvolger Ramiz
Alia, die de teugels wat heeft laten
vieren en economische hervormin
gen heeft beloofd voor de verkiezin
gen van 31 maart, moest het giste
ren ontgelden. "Ramiz, je weet niet
wat honger is", schreeuwden de be
togers, die Hoxha luidkeels op gelij- tien e
ken het werk te hebben neergelegd
om de demonstratie bij te kunnen
wonen, aldus Ikonomi.
Een journalist van de officiële Al
banese media zei dat de vakbonden
slechts een dag vantevoren hadden
aangekondigd dat er gestaakt zou
worden. Ze gingen daarmee in te
gen de richtlijnen van de regering,
die zeggen dat werkonderbrekin
gen 15 dagen vooraf moeten worden
gemeld. De vakbonden zouden de
haastige beslissing hebben geno
men omdat ze oordeelden dat de le
vens van de hongerstakende stu
denten in gevaar waren.
De studenten in Tirana begonnen
zo'n drie weken geleden actie te
stelden een manifest met
ke voet stelden met Hitier.
Buitenland kort
Bestorming
Indonesische studenten hebben
vanmorgen het parlement in Jakar
ta bestormd om te protesteren te
gen wat zij noemen onderdrukking
van demonstraties tegen de Golf
oorlog. Ongeveer vijftig leden van
een groep die zichzelf het Indonesi
sche Islamitische Volksfront noemt
eiste een ontmoeting met de militai
re leden van het parlement om te
klagen over het slaan en arresteren
van demonstranten vorige week in
de steden Jakarta en Bandung. (Rtr)
Doodstraf
De Amerikaanse Senaat heeft giste
ren öen wetswijziging goedgekeurd
die de doodstraf instelt voor terro
risten die verdacht worden van
moordaanslagen op Amerikaanse
staatsburgers in zowel binnen als
buitenland. Een voorstel van tegen
standers van de doodstraf werd met
74 tegen 23 stemmen verworpen.
Volgens de oude wet kregen terro
risten voor moordaanslagen levens
lang. (Rtr)
Coupleider
De niet erg berouwvolle Spaanse
coupleider uit 1981, Antonio Tejero,
heeft gisteren zijn beroep om voor
waardelijk vrijgelaten te worden
verloren. Drie dagen voor de tiende
verjaardag van de couppoging wees
een militaire rechtbank het verzoek
van de oneervol ontslagen luite
nant-kolonel af met het argument
dat hij nog geen derde van de 30-ja-
rige straf heeft uitgezeten. Tejero
(61) had tot voor kort altijd gezwo
ren nooit om clementie te zullen
vragen. (AP)
Tsjechoslowakije
Tsjechoslowakije is vandaag als
tweede Oosteuropees land na
Hongarije lid geworden van de
Raad van Europa. Bij de plechtig
heid in Madrid zal minister van bui
tenlandse zaken Jiri Dienstbier het
toetredingsprotocol ondertekenen.
De Raad van Europa telt dan 25 lid
staten. (DPA)
Junglecommando
Het Junglecommando in Suriname
heeft de hulp ingeroepen van het
Nationaal Leger bij een intern con
flict. Dit maakte Ronny Brunswijk
gisteren bekend in een telefoonge
sprek met het Surinaamse radiosta
tion SRS. Dinsdagavond brak in de
omgeving van Albina een vuurge
vecht uit toen leden van het Jungle
commando verhinderden dat enke
le ondercommandanten wapens
kochten van een rondreizende wa
penhandelaar. Brunswijk sloot
twee mannen op maar enkele ande
ren, waaronder 'blanken', vluchtten
het bos in, aldus Brunswijk. Ook
viel twee kilo goud in handen van
het Junglecommando. (GPD)
Vluchtelingen
De bijna 120 Zuidafrikaanse vluch
telingen die na het uitbreken van de
gewelddadigheden in Zuid-Afrika
tussen het Afrikaans Nationaal
Congres (ANC) en de rivaliserende
Inkatha-beweging hun toevlucht
hadden gezocht in Mozambique,
zullen overgeplaatst worden naai
Tanzania. Het Hoge Commissariaat
voor de Vluchtelingen van de Ver
enigde Naties (UNHCR) in Maputc
is bezig daarvoor een noodplan op
te zetten. (IPS)
i op. In een televisiedebat
met leden van de drie Albanese op
positiepartijen, zelden vertoond in
Albanië, zei de communistische
partijfunctionaris Robert Koli dins
dag dat de regering aan acht eisen
had voldaan. Met de aankondiging
van de naamsverandering van de
universiteit waren dat er gisteren
negen geworden. Het is niet duide
lijk wat de laatste eis is waarop de
regering voorlopig niet wil ingaan.
Mogelijk gaat het om het ontslag
van minister van justitie Enver Ha-
lili en zijn collega's Reis Malile en
Hekuran Isai van buiten
landse zaken, op wier vertrek de
studenten hebben aangedrongen.
i..
r/ 'I
Inmiddels i
traq Pojani, directeur multilaterale banië zo snel mogelijk normale rela-
binnen- samenwerking van het ministerie ties met de Gemeenschap wil.Met
van buitenlandse zaken in Tirana, alle andere Midden- en Oosteurope-
De Albanese delegatie heeft in se landen heeft ze handels- en sa-
duidelijk geworden Brussel duidelijk gemaakt dat Al- menwerkingsakkoorden.
De Chinese te
levisie bracht
beelden van het
neerhalen in Ti-
i n het
beeld van de
voormalige Al
banese leider
Enver Hoxha
(inzet).
BONN (GPD) Er zijn geen bewi j
zen dat de vroegere Oostduitse mi
nister-president Lothar de Maizière
voor het voormalig ministerie van
staatsveiligheid heeft gewerkt. Dat
heeft de secretaris-generaal van de
CDU Volker Ruhe gisteren gezegd
De ex-premier zal, zo zei Ruhe, nog
deze week een verklaring afleggen.
De Maizière had op 17 december
zijn politieke functies als plaatsver
vangend CDU-voorzitter, afgevaar
digde en voorzitter van de CDU-af-
deling Brandenburg neergelegd,
toen het weekblad Der Spiegel met
nieuwe beschuldigingen aan zijn
adres kwam. De politicus zou min
stens acht jaar onder de deknaam
'Czerny' voor de vroegere Oostduit
se Stasi hebben gewerkt. De Maiziè
re, die dit steeds heeft ontkend, her
haalde toen dat hij alleen contacten
had onderhouden uit hoofde van
zijn baan als advocaat.
Hij vroeg daarop minister Schau-
ble (binnenlandse zaken) om een
onderzoek te beginnen. Dat is vol
gens een woordvoerder van het mi
nisterie nog niet afgesloten. Eind
voiyg jaar had Schauble verklaard
dat er aanwijzingen in onvolledige
dossiers zijn gevonden, die erop
duiden dat De Maizière de verrader
Czerny zou kunnen zijn.
BUDAPEST Het Sloveense par
lement heeft gisteren alle formele
obstakels opgeruimd die de onaf
hankelijkheid van de republiek in
de weg stonden. Alle bepalingen die
de Sloveense souvereiniteit over
droegen aan de Joegoslavische fe
deratie zijn uit de Grondwet ge
schrapt. Besluiten van de Joegosla
vische regering zullen in het ver
volg terzijde worden geschoven.
Daarmee is de weg naar volledige
onafhankelijkheid in principe vrij
gemaakt.
Dat betekent overigens nog niet
dat Slovenië zich al van Joegoslavië
heeft afgescheiden. De republiek
hoopt de onafhankelijkheid te be
reiken in goede samenspraak met
de andere republiejcen en niet op
basis van een eenzijdig besluit.
In Ljubljana wordt ingezien dat
alleen een vreedzame afscheiding
tot een spoedige erkenning van
Slovenië in het buitenland kan lei
den. In de Sloveense hoofdstad
doet het gerucht de ronde dat Oos
tenrijk, Nederland, België en
Luxemburg al hebben verklaard
dat ze bij een vreedzame afschei
ding tot diplomatieke betrekkingen
zullen overgaan. Verder bestaat er
groot optimisme over de kansen
van Slovenië om op vrij korte ter
mijn lid van de EG te worden.
Het parlement heeft daarom inge
stemd met een declaratie waarin
Slovenië de overige republieken
voorstelt te onderhandelen over een
vreedzame oplossing voor Joego
slavië. De Slovenen gaan er daarbij
van uit dat de federatie in minstens
twee (Slovenië en de rest), maar mo
gelijk in meer delen uiteen zal val
len.
Een commissie, bestaande uit
president Kucan, premier Peterle
en de parlementsvoorzitter, moet
de onderhandelingsdelegatie gaan
leiden. Morgen zullen de presiden
ten van alle republieken in de
Bosnische hoofdstad Sarajevo bij
eenkomen om verder over de toe
komst van het land te praten. Daar
zal Slovenië de parlementsbeslui
ten nader toelichten. Onduidelijk is
tot nu toe of de Slovenen nog steeds
een confederatief verband met Joe
goslavië nastreven. Dat zal mede af
hangen van de reactie van de overi
ge republieken.
Met de declaratie maakt Slovenië
duidelijk dat het streeft naar onaf
hankelijkheid op korte termijn, on
geacht of buurrepubliek Kroatië
dat tempo kan volgen. Die streeft
weliswaar ook naar soevereiniteit,
maar stuit daarbij op veel verzet van
de grootste republiek Servië, omdat
elf procent van de Kroatische bevol
king Servisch is.
Met de onafhankelijkheid van
Slovenië hebben de Serviërs veel
minder moeite. De afgelopen we-
xen is zelfs duidelijk geworden dat
het hen mogelijk helemaal niet zo
slecht uitkomt als de kleinste repu
bliek Joegoslavië snel verlaat. Daar
mee komt Kroatië in een geïsoleer
de en moeilijke positie terecht.
President Kucan heeft overigens
onlangs gezegd dat hij verwacht dat
Kroatië onmiddellijk het Sloveense
voorbeeld zal volgen. Ook Macedo
nië zou hebben laten doorscheme
ren dat het in geval van Sloveense
onafhankelijkheid uit de federatie
zal treden.
Verdragen
De Slovenen gaan ervan uit dat ze,
als een van de legale opvolgers van
Joegoslavië, alle internationale ver
dragen zullen overnemen die dat
land tot nu toe heeft ondertekend.
Dat geldt ook voor de grenzen met
Oostenrijk en Italië. Vooral dat
laatste verdrag is niet helemaal on
omstreden, omdat Joegoslavië aan
het einde van de oorlog een stuk
van Italië heeft ingelijfd en het jaren
heeft geduurd eer beide landen een
grensverdrag hebben ondertekend.
In maart zal het Sloveense parle
ment beslissen over een nieuwe
munteenheid, die in eerste instantie
naast de Joegoslavische dinar zal
gaan gelden. De eerste proefdruk
ken van het nieuwe geld werden on
langs in Ljubljana getoond. Als de
overige republieken bereid zijn te
onderhandelen over onafhankelijk
heid, zal een van de belangrijkste
struikelblokken waarschijnlijk de
financiële afwikkeling worden.
Dit sombere vooruitzicht voor de zojuist 72 jaar geworden federatie
van zes republieken op de Balkan, die in 1918 werd opgericht na de
Eerste Wereldoorlog, is een gevolg van het besluit van het Sloveen 1
parlement van om Joegoslavië in twee of meer zelfstandige staten te
verdelen. Tevens werd de centrale regering in Belgrado elk recht ont
zegd om zich ook maar in iets te bemoeien met de soevereine republiek
Slovenië.
De republiek begon zijn eigen weg binnen Joegoslavië te gaan in het
begin van 1989, toen zij zich in haar geheel mobiliseerde tegen het Joe
goslavische leger, dat ervan werd verdacht een staatsgreep te beramen.
In april 1990 werden in Slovenie de eerste vrije verkiezingen in Joego
slavië uitgeschreven, waarin de oppositie de absolute meerderheid
kreeg. In juli 1990 verklaarde de republiek zich tot soevereine staat en
in december werd een referendum gehouden over afscheiding.
Geen ander Europees land is in zijn geschiedenis zo sterk bedreigd
door interne onrust en uiteenvallen zoals Joegoslavië. Sinds de oprich
ting dreigt strijd tussen nationaliteiten, religies, republieken en provin
cies de federale samenhang te vernietigen. De historische ontwikke
ling van de verschillende volken en minderheden verschilt kennelijk te
Serven (36 procent), Kroaten (20), Boniers (9), Slovenen en Albane
zen (elk 8), Macedoniërs (6), Montenegrijnen (3) en Hongaren (2) heb
ben zich eeuwenlang onderscheiden door taal. schrift, culturele ge
bruiken en religie. Van de bevolking van 23.4 miljoen mensen hangt 41
procent het Grieks-Orthodoxe christelijke geloof aan, 12 procent is
rooms-katholiek en 3 procent moslim.
Daarbij komt een economische Noord-Zuid-kloof in Slovenie in het
noorden floreert de economie nog enigermate, in het zuidelijke 'armen
huis' Macedonië moet men van een gemiddeld maandinkomen van
omgerekend niet meer dan 160 gulden zien rond te komen. Sinds het
federale communistsische bewind de teugels heeft moeten laten vie
ren, is er bijna niets meer dat de vijandige bevolkingsgroepen bindt en
staat Joegoslavië op het punt uiteen te vallen.
PARIJS Nog maar een paar jaar gele
den was de Westeuropese Unie een slapen
de organisatie die, hoewel al bijna veertig
jaar oud, door weinigen serieus werd ge
nomen. Ook de poging in 1984 om de WEU
te nieuw leven in te blazen had weinig ef
fect. Van de beoogde hoofdrol van de
WEU in het Europese veiligheidsbeleid
was geen sprake.
Dat is door de gebeurtenissen in Oost-
Europa en de Golf veranderd. De WEU
wordt nu gezien als de club waarin de Eu
ropese identiteit op veiligheidsgebied ge
stalte moet krijgen. Vreemd genoeg kan
dat over enkele jaren zelfs tot het verdwij
nen van de organisatie leiden, maar niet ie
dereen is daar op voorhand rouwig om.
Morgen praten de ministers van buiten
landse zaken en defensie van de negen
WEU-landen (Frankrijk, Duitsland, Groot-
Brittannië, Italië, de Benelux, Spanje en
Portugal) in Parijs over de toekomst van
deze organisatie, waarin zij op veiligheids
gebied samenwerken. Alle negen zijn te
vens lid van zowel de EG als de NAVO.
Dat dubbel-lidmaatschap is van groot
belang in de discussie over de WEU-toe-
komst. Sommige landen (Frankrijk, Italië)
willen de WEU in de EG laten opgaan, zo
dra die zich meer met Europees veilig
heidsbeleid bezighoudt. Anderen (Neder
land, Engeland), willen de WEU een 'brug'
laten zijn naar de NAVO en de VS.
Bemiddelaar
In Parijs zullen daarover geen besluiten
vallen. Europa staat pas aan het begin van
de discussie. De EG-landen (behalve de
WEU-landen zijn dat Griekenland, Ierland
en Denemarken) praten dit jaar over om
vorming van de EG tot een Europese Poli
tieke Unie (EPU) met een gemeenschap
pelijk buitenlands en veiligheidsbeleid.
De WEU kan de rol van bemiddelaar
spelen. Zij heeft bevoegdheden op veilig
heidsgebied die de EG niet heeft, maar
heeft geen militaire structuur zoals de
NAVO. Een vervanging daarvan, waarbij
automatisch ook de Amerikanen buiten
spel gezet zouden worden, lijkt niet in het
belang van de Europese veiligheid.
De Fransen, Duitsers en Italianen heb
ben voorgesteld de WEU in de EG op te ne
men. Zij zou de militaire uitvoerder moe
ten worden van de besluiten die door de
EG-regeringsleiders worden genomen.
Zoals de WEU al eerder, bij de maritieme
Golfoperaties van 1987 en nu, een coördi
nerende rol heeft gespeeld.
Bij de huidige Golfcrisis hebben de Eu
ropese landen aanvankelijk eerder op ei
gen houtje hebben geopereerd dan samen
gewerkt. Volgens sommigen is dat het be
wijs dat een Europees buitenlands en vei-
ligheidbeleid niet werkt; volgens anderen
is dat juist een pleidooi voor zo'n beleid.
De Italianen willen zelfs de WEU ophef
fen en de EG een militaire 'poot' geven,
maar daar voelt bijna niemand voor. Een
Europese defensie zou de bijl aan de wor
tel van de NAVO kunnen zijn. Het is niet
vreemd dat 'atlantisten' als minister Van
den Broek en zijn Britse collega Hurd daar
fel tegen zijn.
'Brug'
Er zijn echter verschillende Britse bezwa-
,ren komen vooral voort uit het verzet te
gen een Europese politieke unie, waarbij
in Brussel het Europese (en dus het Britse)
buitenlands beleid wordt bepaald. Van
den Broek is op zijn beurt tegen een te
zware rol voor de niet democratisch ge
controleerde EG-regeringsleiders
Een tussenoplossing is de WEU een
'brugfunctie' te geven tussen de
NAVO/VS en de EG. Hurd pleitte daar
deze week nog eens voor in een rede in
Luxemburg. In een vertrouwelijke nota
voor de bijeenkomst van Parijs heeft
WEU-secretaris-generaal dr. Van Eekelen
daar een aantal ideeen over geventileerd
Ook Van Eekelen erkent dat de band
van Europa met Amerika via de NAVO in
tact moet blijven. Maar de Europese pijler
van de NAVO moet sterker worden. Van
Eekelen neemt de Frans-Duitse visie over
dat de Europese regeringsleiders de
hoofdlijnen moeten uitzetten van het be
leid dat in WEU-verband uitgevoerd moet
worden.
Vergaderingen van de NAVO, de WEU
en de Europese politieke unie moeten zo
veel mogelijk plaatsvinden op dezelfde
dag en plaats om een betere afstemming te
krijgen. Daarom ook moet het WEU-secre-
tariaat worden overgeplaatst van Londen
naar Brussel, waar de EG en de NAVO hun
hoofdkwartieren hebben.
Vervlechting
Er vindt in Europa een toenemende ver
vlechting plaats van het buitenlandse be
leid. De ministers van de negen, twaalf of
zestien zien elkaar bijna elke week wel er
gens. Een driehoeks-relatie van WEU. EG
en NAVO is misschien wel de beste ma
nier om irritaties te voorkomen en toch zo
veel mogelijk samen te doen.
Een driehoeksverhouding waarin de
WEU zich allicht meer tot de EG dan tot de
NAVO aangetrokken zal voelen. Verster
king van de WEU betekent bovendien dat
Frankrijk, dat geen lid van de militaire
structuur van de NAVO is. via de WEU
toch meer mede-verantwoordelijk wordt
voor de Europese defensie
Bovendien wordt de NAVO in haar op
treden geremd omdat zij zich tot het
NAVO-verdragsgebied moet beperken.
De WEU kent die beperking niet Daar
door biedt de WEU de Europese landen
een mogelijkheid om militaire operaties
buiten ons continent (bijvoorbeeld in de
Golf) uit te voeren en te coördineren.
Ineenschuiven
Met het wegvallen van de dreiging van het
Warschaupact zal een Europees veilig
heidsbeleid vanzelf meer gericht zijn op
gevaren uit een andere hoek, zoals het
Midden-Oosten. De NAVO biedt daarvoor
te weinig speelruimte. WEU-cenheden
(multinationaal samengesteld) kunnen
makkelijker ook buiten Europa optreden.
Een probleem is dat niet alle EG-landen
lid van de WEU zijn en niet alle Europese
NAVO-landen lid van de EG De Grieken,
Ieren en Denen mogen straks in de EG wel
meepraten over het veiligheidsbeleid van
Europa, zonder er via de WEU verant
woordelijkheid voor te hoeven dragen. De
Denen en Grieken zijn daarentegen wel
NAVO-lid.
Noorwegen en Turkije zijn wel lid van
de NAVO maar niet van de EG Het volle
dig ineenschuiven van EG en WEU zou de
Noren en Turken in Europa buitenspel
zetten Al klc Ml te un de drie k.m de
WEU daarom voorlopig effectiever zyn als
intermediair in deze driehoeksverhou
ding.
