Toch
weer
schot
in GATT-overleg
Herziening nog niet aan de
orde in Maurikse incestzaak
vaak onder grote druk familie
Seksuoloog:
Nieuwe acties
in Nicaragua
incestslachtojfer
H.A.I. B.V.
UTRECHT (GPD) - De Utrechtse
seksuoloog prof. dr. J. Frenken
vindt het onthutsend te zien hoe
groot de loyaliteit van incestslacht-
offers met hun familie is en hoe
groot de druk is die op deze slacht
offers wordt uitgeoefend om te
voorkomen dat daders worden ge
straft. Hij zegt dit in een reactie op
het intrekken van de getuigeverkla-
ringen van Marianne (25) uit het Be-
tuwse Maurik tegen haar broers Ed
die en Sammie van Z. De broers zijn
eerder veroordeeld tot gevangenis
straffen van respectievelijk vijf en
vier jaar wegens jarenlang misbruik
van hun zuster.
Volgens de advocaat van de
broers, mr. P. Bovens, heeft Marian
ne inmiddels zelfs haar belastende
verklaring ingetrokken en heeft zij
verklaard dat deze onder druk tot
stand is gekomen. Prof. Frenken
verklaart echter uit betrouwbare
bron te hebben vernomen dat Mari
anne onder druk van een familielid
slechts heeft gevraagd om het niet
uitvoeren van de gevangenisstraf
fen, opdat herstel van de familiere
latie mogelijk is.
Frenken, hoogleraar seksuologie
aan de universiteit van Leiden,
werd tijdens de rechtszaak gehoord
als getuige-deskundige. Aan de ver
klaringen van Marianne werd door
de verdediging van de broers ge
twijfeld. Frenken, die haar bij het
verhoor door de rechter-commissa-
ris heeft geobserveerd, zei echter
dat deze als geloofwaardig moeten
worden beschouwd. Hij baseerde
zich onder meer op onderzoek dat
hij heeft verricht naar het gedrag
van incestslachtoffers.
Loyaliteit
Over het feit dat Marianne nu te
kennen heeft gegeven dat haar
broers niet hoeven te worden ge
straft, zegt Frenken: "Ik ken deze
gang van zaken uit ervaringen. Heel
vaak wordt de eerste verklaring te
genover de politie een dag later al
weer ingetrokken, uit loyaliteit je
gens de familie. Omdat de slachtof
fers onder grote druk staan is het zo
verschrikkelijk moeilijk om daders
van incest voor de rechter te krij
gen. Ik heb vijftig gevallen onder
zocht. Slechts vier van de slachtof
fers kwamen direct naar buiten met
hun verhaal. De overigen bleven ja
ren met hun probleem rondlopen".
De veroordeling van een dader is
volgens Frenken voor een slachtof
fer een bijzonder belangrijk mo
ment omdat het slachtoffer daar
mee wordt erkend. Hij vreest dat
Marianne er niet beter van wordt nu
zij omwille van de familievrede haar
broers niet gestraft wenst te zien.
"Het hangt er een beetje vanaf hoe
deze strafzaak nu verder loopt. Feit
is dat er nu al weer veel publiciteit is
geweest en dat de mensen als ge
volg van de verklaring van advocaat
mr. Bovens denken dat het slachtof
fer heeft gelogen".
Advocaat mr. Bovens zegt in een
reactie op het verhaal van prof.
Frenken dat deze bezig is zijn we
tenschappelijke naam te grabbel te
gooien. "Hij heeft de vrouw niet
eens gesproken. Waar praat hij over.
Beschikt hij soms over bovenna
tuurlijke gaven?".
De raadsman van de broers ver
klaart in het bezit te zijn van een
brief waarin Marianne haar be
schuldigingen aan het adres van
haar broers intrekt. "Ook heb ik een
afschrift van een soortgelijke brief
die naar de procureur-generaal van
het gerechtshof in Arnhem is ge
gaan en beschik ik over diverse
brieven van mensen tegen wie Mari
anne heeft gezegd dat zij onjuiste
verklaringen heeft afgelegd. Ik ben
met het naar buiten brengen van
deze zaak echt niet over een nacht
ijs gegaan. Ik heb de vrouw vier uur
lang doorgezaagd".
Marianne loopt nu volgens mr.
Bovens het risico dat ze nogmaals
door de juridische mangel moet.
"Op dit moment loopt nog het ver
zoek om cassatie bij de Hoge Raad.
Nagegaan wordt of de juiste proce
dures zijn gevolgd. Als die kwestie
is afgelopen en de zaak voor mijn
clienten blijft zoals ze is zal ik me tot
de Hoge Raad wenden en om her
ziening vragen. Dat kan wanneer
zich nieuwe feiten hebben aange
diend. Dat laatste is naar mijn me
ning het geval".
EG bereid landbouwsubsidies ter discussie te stellen
GENEVE/STRAATSBURG (GPD) De EG heeft zich gisteren in Genève bereid ver
klaard tot onderhandelingen over landbouwsubsidies, importheffingen en exportsubsi
dies. Na een 15 minuten durende ontmoeting tussen ambtenaren onderhandelaars met se
cretaris-generaal Dunkel van de wereldwijde Algemene Overeenkomst voor Handel en
Tarieven (GATT), werd tevens een voorlopige agenda voor volgende week woensdag op
gesteld.
SINGAPORE (GPD) - De Chinese
minister van buitenlandse zaken,
Qian Qichien, is vandaag begonnen
aan een achttiendaagse trip langs
een groot aantal Oost- en West-
europese landen. Het is de belang
rijkste diplomatieke onderneming
van Peking, sinds de bloedige on
derdrukking van het pro-democra
tisch protest in het voorjaar van
1989.
Het bezoek valt op het moment
dat de westerse leiders en het Krem
lin het te druk hebben met de Golf
oorlog in de Golf en Peking presi
dent Saddam Hussein heeft opge
roepen tot een 'onmiddellijke en on
voorwaardelijke totale terugtrek
king' uit Kuwayt. Daarmee stelden
de Chinese leiders zich op één lijn
met de westerse regeringen. China
hoopt met deze opstelling weer in
de gunst te raken van de westerse
landen, die hun economische steun
hadden opgeschort uit protest te
gen het Tienanmen-bloedbad.
De i
China probeert
succes Taiwan
terug te dringen
rije, Portugal, Spanje, Griekenland
en Malta. Diplomaten in Peking ge
loven, dat minister Qian met deze
reis wil aantonen dat China zich met
succes uit het isolement heeft losge
maakt, dat het Westen na Tienan-
men had opgelegd.
Maar dat is volgens diplomatieke
waarnemers niet het enige doel van
China. Een ander belangrijk stre
ven is om de politieke en economi
sche voordelen die Taiwan in deze
landen heeft behaald, te niet te
doen. Hongarije, Polen, Tsjechoslo-
wakije en andere Oosteuropese lan
den hebben zich tot Taipei gewend
voor economische hulp. Toen de
vrouw van de Tsjechoslowaakse
president Havel, Olga, een privébe-
zoek bracht aan Taipei, werd zij ont
vangen door president Lee Teng-
hui en door premier Hao Pei-tsun.
Qian begint zijn Europese reis in
Portugal, als een gebaar van dank
voor Lissabons gematigde rol bin
nen de Europese Gemeenschap. Te
gelijkertijd wil China praten over
Portugals overzees gebied Macau,
dat dichtbij Hongkong ligt. Macau
wordt binnen tien jaar aan China
worden teruggegeven.
LUCHTVAART - De Europese
Commissie heeft besloten tot enke
le steunmaatregelen om het leven
van de Europese luchtvaartmaat
schappijen, die als gevolg van de
Golfoorlog in grote problemen zit
ten. gemakkelijker te maken. Naar
vorige week al in Brussel uitlekte,
mogen nationale regeringen nood
lijdende bedrijven tijdelijk finan-
ciéle hulp verlenen voor zover het
gaat om compensatie voor kosten
stijgingen die rechtstreeks het ge
volg zijn van de Golfoorlog.
Tweede Kamer
akkoord met
regionale politie
DEN HAAG (ANP) - De i
wet voor de vorming van regionale
politiekorpsen kan rekenen op zeer
brede steun in de Tweede Kamer.
Ook de PvdA-fractie. die ernstig be
zwaar maakte tegen de indeling van
de Haarlemmermeer bij de Haar
lemse regio, zal het wetsvoorstel
steunen.
Dat bleek gisteren bij de voortzet
ting van het debat over de interim-
wet. Volgens minister Hirsch Ballin
(justitie) is er sprake van een mis
verstand bij de PvdA. De indeling
van Haarlemmermeer bij Haarlem
past volgens hem wel degelijk bin
nen de afspraken die in het Regeer
akkoord zijn gemaakt.
Daarmee lijken de vastgelopen
GATT-onderhandelingen voor een
wereldhandelsovereenkomst te
kunnen worden hervat. Volgens de
woordvoerder van EG-onderhande-
laar Frans Andriessen zegt de EG
niets anders dan ze al maanden
doet. Maar Rufus Yerxa, de VS-am-
bassadeur in Genève, noemde de
concessie van de EG van cruciaal
belang. De EG is bereid om niet al
leen haar interne landbouwsteun
met 30 procent te verminderen,
maar ook om aparte concessies te
doen voor de in- en uitvoer. Cijfers
daarover liggen nog niet op tafel.
Het GATT-overleg, de in 1986 be
gonnen zogenaamde Uruguay-ron-
de, liep begin december in Brussel
op de klippen wegens de stroeve
houding van de EG en de Verenigde
Staten. Washington wilde een einde
aan de EG-landbouwsubsidies en
Brussel vond dat er een eind moest
Britse recessie
LONDEN (Rtr/KRF) - De bruto
nationaal produkt (alles wat in het
land wordt geproduceerd) van
Groot-Brittannië is in het vierde
kwartaal van 1990 ten opzichte van
dat ervoor met 0,9 procent afgeno
men. In het derde kwartaal daalde
het bnp volgens herziene opgave
met 1,3 procent (was 1,2 procent)
ten opzichte van het tweede kwar
taal. De nieuwe cijfers maken dui
delijk dat economie van Groot-Brit
tannië zich in een recessie bevindt
in de klassieke zin van het woord.
Dat is wanneer de economie twee
kwartalen achtereen krimpt.
komen aan de inkomenssteun voor
Amerikaanse boeren.
Tijdens een spoedvergadering
met de 33 belangrijkste landbouw-
onderhandelaars uit de wereld, in
clusief de EG, kwam Dunkel tot de
slotsom dat de zaak niet langer vast
zit. De onderhandelingen op tech
nisch vlak kunnen wat hem betreft
doorgaan over alle 15 onderwerpen
waarover in december werd onder
handeld, zo zei hij.
Dat zijn onder meer een vrijere
textielhandel ten behoeve van de
ontwikkelingslanden, het vrij ver
richten van diensten overal in de
wereld, bescherming tegen na-
maakprodukties en afbraak land
bouwsubsidies. De onderhandelin
gen zelf zullen nog maanden in be
slag nemen. Het ging woensdag al
leen om de vraag of doorgaan nog
zin heeft.
De Amerikaanse regering moet
uiterlijk volgende week vrijdag be
slissen of zij aan het Congres verlen
ging vraagt van de onderhande
lingstermijn. Daarvoor moet Carla
Hills, de VS-onderhandelaarster,
wel een bewijs aan het Congres
voorleggen dat er schot in de hou
ding van de EG zit.
Jacques Delors, de voorzitter van
de Europese Commissie, zei giste
ren in het Europees Parlement dat
de EG in de GATT-onderhandelin
gen voet bij stuk zal houden. "De
EG is een 'groene macht'. Er is geen
enkele reden die positie op te ge
ven". "Hoe eerder de onderhande
lingen weer beginnen, hoe beter",
aldus een EG-woordvoerder.
Alle 108 GATT-partners zijn het
er over eens dat mislukken van de
GATT een ramp zou betekenen
voor de wereldeconomie.
Arbeiders vallen een ambtenaar aan voor het ministerie van arbeid in de
Nicaraguaanse hoofdstad Managua. De arbeiders kwamen er voor een be
spreking met regeringsafgevaardigden over een hoger salaris. Samen met
het ziekenhuispersoneel staken zij tegen het economische beleid van de rege
ring-Chamorro. (foto AFP)
MANAGUA (Rtr/DPA) - Arbei
ders en ziekenhuispersoneel in Ni
caragua hebben gisteren weer actie
gevoerd tegen het economisch be
leid van de regering-Chamorro. De
omvorming van de planeconomie
tot een meer marktgericht bestel
gaat gepaard met een gierende in
flatie (12.000 procent in 1990) en ho
ge werkloosheid 40 procent).
Violeta Chamorro was een jaar
geleden voor veel Nicaraguanen het
symbool van de vrede en de weder
opbouw in het door burgeroorlog
geteisterde Middenamenkaanse
land. Het volk koos bij de verkiezin
gen in februari 1990 verrassend de
weduwe en krantenuitgeefster als
opvolgster van de revolutionair-
Sandinistische president Daniel Or
tega. De grootste verdienste van
Chamorro is dat zij een einde heeft
weten te maken aan de acht jaar du
rende burgeroorlog die ongeveer
30.000 Nicaraguanen het leven heeft
gekost. Chamorro zelf was gisteren
in Bonn en kreeg daar morele steun
toegezegd. Minister Genscher van
buitenlandse zaken prees de stabili
serende invloed van Nicaragua op
andere landen in Midden-Amerika
sinds Chamorro president is.
Van onze correspondent
door Gijs Schreuders
De advocaat van de twee broers
Van Z. is plotseling in de publiciteit
getreden met de mededeling dat
hun zuster haar voor zijn clienten
belastende verklaringen inmiddels
schriftelijk zou hebben ingetrok
ken. Vooralsnog is niet duidelijk
hoe deze nieuwe verwikkeling feite
lijk moet worden geiterpreteerd.
Kennelijk is de vrouw bewogen
door de wens haar broers te vrijwa
ren voor het daadwerkelijk onder
gaan van de door het hof opgelegde
gevangenisstraf.
Of zij daarmee nu ook erkent dat
haar eerdere verklaringen verzin
sels zijn, moet nog worden opgehel
derd. Deze beschuldigingen date
ren al uit 1987 en zijn bij de behan
deling in twee instanties voor de
rechtbank en voor het gerechtshof
uitvoerig aan de orde geweest.
De advocaat van de broers heeft
laten weten dat hij op grond van de
nieuwe verklaring van het al dan
niet vermeende incest-slachtoffer
overweegt revisie (herziening) bij
de Hoge Raad te vragen. Dit is ech
ter pas mogelijk als een veroorde
ling onherroepelijk is geworden.
Een veroordeling gaat in kracht
van gewijsde (met andere woorden:
wordt definitief) als er geen 'gewo
ne rechtsmiddelen' meer tegen
kunnen worden ingesteld. Het ho
ger beroep is in deze zaak achter de
rug. maar dan volgt nog cassatie bij
de Hoge Raad
In dit geval heeft de advocaat een
cassatieprocedure aanhangig ge
maakt, die nog gaande is. Bij de be
handeling in cassatie gaat het niet
meer om de feiten, maar uitsluitend
om de interpretatie van het recht.
De Hoge Raad kan bij zijn oordeel
dus alleen de feiten betrekken die
door het gerechtshof zijn vastge
steld en moet voorbij gaan aan nieu
we omstandigheden of gegevens.
Vormverzuim
De vraag of het hof uit de eerdere
verklaringen van de vrouw terecht
de bewezenverklaring heeft afge
leid. moet dus buiten beschouwing
blijven. Wel kan de Hoge Raad vast
stellen dat de motivering van het
hof onvoldoende was. Dan is er
sprake van een vormverzuim, waar
door de veroordeling niet in stand
kan blijven. Maar de nieuwe verkla
ring van de vrouw speelt daarbij
geen rol.
Herziening komt mogelijk aan de
orde als de Hoge Raad het arrest
van het gerechtshof in stand laat.
Dan zijn alle gewone rechtsmidde
len uitgeput en krijgt de vei oorde
ling kracht van gewijsde. Eerst dan
kan de advocaat beroep doen op een
nieuw feit ('novum') dat ten gunste
van de verdachte(n) bekend is ge
worden.
Een verzoek om herziening moet
bij de Hoge Raad worden inge
diend. Als deze oordeelt dat er in
derdaad nieuwe gegevens op tafel
zijn gekomen, wordt de zaak weer
naar een gerechtshof verwezen dat
dan als het ware van voren af aan
met de behandeling begint. De her
ziening is een 'buitengewoon'
rechtsmiddel, dat speciaal is be
doeld om achteraf rechterlijke dwa
lingen ongedaan te kunnen maken.
Voorlopig is dit in de Maurikse in
cestzaak dus nog met aan de orde.
De advocaat van de broers heeft te
kennen gegeven dat hij niet zal vra
gen om een voor alle betrokkenen
uiterst belastende nieuwe behande
ling, indien zou worden afgezien
van tenuitvoerlegging van de aan de
broers opgelegde gevangenisstraf
Het is denkbaar dat hij hierbij het
oog heeft op een gratieverzoek aan
de minister van justitie. Het open
baar ministerie zou dan moeten be
loven bij voorbaat positief over een
dergelijk verzoek te zullen advise
ren. Dit lijkt een nogal vergezochte
manier om aan de juridische ver
wikkelingen in de cassatie- en in de
eventuele herzieningsprocedure te
ontkomen.
DE NIEUWE CHRYSLER VOYAGER 3.0i: F 56.495,-
Floralaan 2. 2231 ZV Rijnsburg. Telefoon 01718 - 2 92 24.
Openingstijden: maandag t/m vrijdag 8.30 - 17.45 uur. Zaterdag 10.00 - 16.00 i
De Chrysler Voyager is al leverbaar vanaf f47995.- (grijs kenteken f 28995.-) Prijzen af importeur, ind BTW, exd aflevenngskosten Wijzigingen voorbehouden
Het grote nieuws van vandaag vindt z'n
oorsprong in 1984, met de introductie van de Chrysler
Voyager. De eerste auto met ruimte voor 7 vol
wassenen en het comfort van een personenauto.
Een nieuwe stijl van autorijden. Dat idee sloeg zó
aan, dat u dagelijks Chryslers Voyager tegenkomt in
Nederland de meest verkochte MPV. Collega fabri
kanten zagen snel de waarde van ons idee in. Ze
kwamen met futuristische modellen. Die 'space' gaat
echter ten koste van ruimte.
Kennelijk zijn we de enigen die de
Chrysler Voyager kunnen verbeteren. Dat hebben we
dus gedaan. Het resultaat is de nieuwe Chrysler
Voyager met een meer gestroomlijnde vorm
geving. Het interieur is volledig vernieuwd, terwijl voor
zieningen als stuurbekrachtiging en centrale
portiervergrendeling gebleven zijn. Ook de ruimte
R hebben we intact gelaten. En de vrijheid
om die ruimte zelf in te delen met de 2
achterbanken die u eenvoudig kunt ver
schuiven, neerklappen en verwijderen.
Is al die ruimte nog onvoldoende, dan
is er nóg een nieuwtje: de Chrysler
Grand Voyager, die liefst 37 cm. langer
is en 52 extra bagage ruimte biedt
De Grand Voyager heeft de nieuwe
3,3 liter V6-motor, met net als de vertrouwde
3,0 literV6-motor, een 4-traps auto
maat en, desgewenst ABS. Het
I* nieuwe topmodel is de Chrysler
Voyager All Wheel Drive. De ^perma
nente vierwielaandrijving en de 3,3
liter V6-motor zorgen dat u verder kunt waar
anderen afhaken. U kunt hem èn de ande-
9 re nieuwe Chryslers Voyager nu komen
bekijken. Of beter: maak een proefrit
CHRYSLER
