Groen licht voor
een voordelige start.
Felle kritiek
parlement op
uitval Jeltsin
MffC-, mm- -a
Sovjet-parlement stelt
ultimatum aan Georgië
Masaryk schreef vlak voor
zelfmoord brief aan Stalin
Zweden wil af
van sancties
PAGINA 10
DONDERDAG 21 FEBRUARI 1991
MOSKOU (AP) Leden van de Opperste Sovjet en de par
tijkrant Pravda hebben Boris Jeltsin, de president van de
Russische Federatie, gisteren aan de muur genageld omdat
hij in een interview direct heeft opgeroepen tot het vertrek
van Sovjet-president Michail Gorbatsjov. In een resolutie
van het parlement werd Jeltsin met 292 tegen 29 stemmen
openlijk veroordeeld.
De eind vorig jaar afgetreden minis
ter van buitenlandse zaken Edoeard
Sjevardnadze hield gisteren een
pleidooi voor beëindiging van de
"oorlog van presidenten". Het was
voor het eerst sinds zijn aftreden dat
hij in het openbaar uitspraken deed.
De uitlatingen van Jeltsin, die hij
dinsdag deed tijdens een televisie
interview, zonden gisteren een ware
schokgolf door de Opperste Sovjet.
Achter elkaar stapten de parlemen
tariërs op het spreekgestoelte om
Jeltsin terecht te wijzen. Deze zei
dinsdag dat Gorbatsjov moet ver
trekken omdat hij "het land op de
rand van de dictatuur" heeft ge
bracht en hij liet tevens weten dat
hij het achteraf betreurt dat hij de
Sovjet-president zo lang heeft ge
steund.
In de resolutie zegt de Opperste
Sovjet dat de uitlatingen van Jeltsin
bedoeld waren om de wettelijke or
ganen van de staatsmacht te "liqui
deren" en de president tot aftreden
te bewegen. "Dat gaat tegen de
grondwet in en maakt de situatie in
het land ernstiger", aldus de resolu
tie,
MOSKOU (AFP) - Het Sovjetpar-
lement heeft de Kaukasische repu
bliek Georgië gisteren gewaar
schuwd dat het de noodtoestand in
Zuid-Ossetië zal instellen als de toe
stand in deze Georgische deelstaat
niet binnen drie dagen is gestabili
seerd. Dit heeft het persbureau
TASS gemeld.
van de Sovjetunie wil afscheiden.
In Zuid-Ossetië, gelegen in het
noorden van Georgië, is 66 procent
van de bevolking Osseets en 28 pro
cent Georgisch.
De afkondiging i
Het parlement eiste voorts dat er
:n einde komt aan de blokkade
in Tschinvali, waardoor de 30.000
woners verstoken zijn van
de noodtoe- stroom, brandstof en levensmidde-
zaken mogelijk maken de orde
Zuid-Ossetië te herstellen. Anders
zullen de troepen de noodtoestand
zelf afdwingen. Die is nu alleen in
de hoofdstad Tschinvali en het dis
trict Dzjava van kracht.
Bij de gevechten tussen Georgi
sche nationalisten en Osseten zijn
de afgelopen weken zeker 25 doden
en 50 gewonden gevallen. De strijd
ontbrandde nadat het Georgische
parlement in december een eind
LIMA (AP) - De cholera-epidemie in Peruwaarvan het dodental is gestegen tot 115zal volgens het Peruaanse had gemaakt aan Zuid-Ossetiës au-
ministerie van volksgezondheid nog twee maanden duren. De regering maakte dinsdag bekend dat de Vibrio tonome status. Moskou heeft deze
Cholera bacil is aangetroffen in de drinkwatervoorziening van de hoofdstad Lima.
stand zal het de troepen van het len van buitenaf. Ook riepen de af-
Sovjet-ministerie van binnenlandse gevaardigden Georgië op de illegale
milities te ontwapenen.
Volgens het ministerie van volksgezondheid is de epidemie onder controle, wat niet verhindert dat het aantal
27 afgevaardigden slachtoffers intussen gestaag toeneemt. Dagelijks komen er nog 2000 mensen bij.
zich niet wensten uit te spreken
Sjevardnadze zei tegen journalis
ten dat zolang de destabilisatie
doorzet, de Sovjetunie het gevaar
van een dictatuur of een burgeroor
log boven het hoofd blijft hangen.
Hij drong er bij Jeltsin en Gor
batsjov op aan hun geschillen bij te
leggen, omdat "aan deze oorlog, een
oorlog van parlementen, een oorlog
van wetten en nu een oorlog van
presidenten een eind moet komen".
Sjevardnadze trad in december af
omdat hij de Sovjetunie in de rich
ting van een dictatuur zag gaan. Gis-
Boeren en vissers hebben geklaagd over grote verliezen als gevolg van de epidemie. De boten liggen
(zie foto). In verband met vrees voor verspreiding van de ziekte is de Peruaanse export
wel geheel stil komen te liggen.
De Zuid-Osseten willen ee
republiek binnen de Unie
de wal met Noord-Ossetië, een autonome
levensmiddelen vrij- republiek binnen de Russische Fe
deratie, terwijl Georgië zich juist
Sommige afgevaardigden zeiden
gisteren dat Jeltsin in feite heeft op
geroepen tot het gewelddadig om
verwerpen van Gorbatsjov. Anatoli teren zei hij dat het ingrijpen van
Tsjechojev, lid van de conservatie- het Sovjet-leger in de Baltische re-
ve groepering Sojoez, en Viktor publieken, dat plaatshad na zijn af-
Azarov, vertegenwoordiger van een treden, had aangetoond dat zijn
ouderengroep, zeiden dat Jeltsin angst niet ongegrond was geweest,
openlijk heeft aangezet tot burger- De 60-jarige Jeltsin. die wil dat de
oorlog. Tsjechojev herhaalde het persoonlijke macht van Gorbatsjov
verzoek van Sojoez aan Gorbatsjov in handen komt van de Federatie-
om in het hele land de noodtoestand raad, waarin de leiders van de vijf-
af te kondigen om onrust in de kiem tien Unierepublieken zitting heb-
schreef Jeltsins opmerkingen als Interfax en Oogpunt rekenen op de
een uiting van "ziekelijke ambities steun van 65 procent van de Sovjet-
en machtshonger". bevolking.
PRAAG (AP) De Tsjechoslo-
waakse minister van buitenland
se zaken Jan Masaryk heeft een
dag voor zijn dood aan Sovjet-dic
tator Jozef Stalin een brief ge
schreven waarin hij verklaarde
liever zelfmoord te plegen dan de
vrijheid in zijn land vermorzeld te
zien worden door de Sovjetunie.
De krant van de Tsjechoslo-
waakse communistische partij.
Rude Pravo, maakte gisteren de
brief van Masaryk aan Stalin
openbaar. De brief werd volgens
Rude Pravo enkele dagen na de
communistische machtsoverna
me in Tsjechoslowakije op 25 fe
bruari 1948 geschreven.
In de brief, gevonden in tot dus
ver gesloten archieven van de
communistische partij, beschul
digt Masaryk Stalin op een bittere
toon ervan zich niet aan zijn be-
lofte te houden dat de Tsjechoslo-
waken niets te vrezen zouden
hebben van Moskou. Volgens Ma-
zaryk heeft Stalin hem ertoe ge
dwongen dat hij liever "in alle
stilte sterft dan te moeten leven in
een door de Sovjetunie geregeerd
Tsjechoslowakije."
De publicatie van de brief voegt
een stuk toe aan een van de groot
ste mysteries in de naoorlogse
Tsjechoslowaakse ge
schiedschrijving. Masaryk was de
onconventionele maar uitermate
populaire zoon van de vroegere
president Tomas Masaryk. Hij
werd in 1940 minister van buiten
landse zaken van de Tsjechoslo
waakse regering in ballingschap.
Na terugkeer in Praag in 1945
bleef hij deze post behouden bin
nen de regering van de gekozen
communistische premier
Klement Gottwald.
Na de communistische machts
overname, zo schrijft Mazaryk in
zijn brief, was het voor hem on
mogelijk geworden zijn liefde
voor westerse democratische
waarden te combineren met zijn
onmogelijkheid tegen de Sovjets
te strijden, omdat die het land be
vrijd hadden van de nazi's.
Op 9 maart schrijft Mazaryk:
"De vrijheid is vervangen door re
pressie de weg wordt vrijge
maakt voor een totalitaire politie
staat." Op 10 maart wordt hij
dood gevonden in de tuin van het
Czernin paleis, het gebouw van
het ministerie van buitenlandse
zaken in Praag. Sindsdien doen
vele geruchten de ronde over de
doodsoorzaak. Communisten
hebben altijd gezegd dat hij zelf
moord heeft gepleegd. Tegen
standers van het regime beweer
den dat Masaryk uit het raam is
gegooid omdat de communisten
van hem af wilden. Niemand kon
ooit zijn gelijk bewijzen.
Van 21 februari
tot en met 18 maart is het
één en al aktie.
Wie oog heeft, voor mooie dingen in 't leven
kan van 21 februari tot en met 18 maart z'n
hart ophalen bij de Citroen dealer.
Want daar zijn nu drie wel heel verleidelijke
aanbiedingen.
Citroën AX Plaisir f17.990,-*
Citroen BX Cannes vanaf f 24.500,-*
We stellen voor: de razend knappe Citroën AX
Plaisir (een plezier om naar te kijken, een
genot om in te rijden) en de uiterst
luxueuze Citroën BX Cannes. De één op
en top sportief, de ander ongekend
comfortabel. Beide met alles erop en eraan.
En met een prijs, waardoor u verrast zult zijn.
Cilroën AX Plaisir f 17.990,-' Standaard voorzien van aluminium velgen,
sportieve brede banden, wielkuiplijsten, dorpelverbreders, achterspoiler,
speciale striping, uitgebreide interieuruitrusting en een pittige I I liter motor.
Veel plezier voor weinig geld
Het voordeel op de beide modellen inclusief
de uitgestelde betaling kan oplopen tot ruim
f3.000,-.
Uitgestelde betaling op elke
Citroën AX en Citroën BX
tot 1 januari 1992
maximaal f 10.000,-**
Uouwens, van de prijs van een Citroën AX
of BX zult u nooit wakker hoeven liggen.
Zeker niet als u ook nog eens gebruik maakt
van ons andere aanbod: uitstel van be
taling tot I januari I992 op elke Citroën AX en
Citroën BX. Maximaal f 10.000,-**, A|jn/srri
geheel zonder rente of kosten!
Kom dus snel naar de Citroën dealer, want de
aktie speelt zich daar nu af. Alle lichten staan
op groen voor voordeel.
Citroen BX Cannes vanaf f24.500,-' Standaard voorzien van bumpers en
wieldoppen aan carrosseriekleur aangepast, getint glas rondom, zonwering
achter, wisser op de achterruit, exclusieve bekleding en Cannes-striping. Te
verkrijgen in de kleuren wit, grijs metallic en blauw metallic. Veel luxe!
Autobedrijf Van der Velde BV, Kennedylaan ll8, Leiden.
STOCKHOLM (AP) - Zweden
overweegt de sancties tegen Zuid-
Afrika op te heffen. Dat heeft de
Zweedse regering gisteren in een
verklaring in het parlement, de
Riksdag, gezegd. Volgens het kabi
net zijn in Zuid-Afrika fundamente
le en onomkeerbare stappen gezet
om de apartheid af te schaffen.
Zweden heeft alle aanbevelingen
van de Verenigde Naties voor sanc
ties tegen Zuid-Afrika overgeno
men, te beginnen met het wape
nembargo van 1977. Nadien volg
den boycots op handel, investerin
gen en uitwisselingen op technisch,
cultureel en sportief gebied. Ook
staat Stockholm gemeentebesturen
toe een eigen boycot af te kondigen.
De Zweedse krant Dagens Nyhe-
ter schreef gisteren dat de regering
vermoedelijk als eerste het embar
go op investeringen zal opheffen.
Die boycotmaatregel dateert van
1987 en de opheffing ervan zou gun
stig zijn voor een zestal Zweedse be
drijven dat vestigingen in Zuid-
Afrika heeft.
Ex-legerchef:
'Suharto is niet
onvervangbaar'
SINGAPORE (GPD) - President
Suharto van Indonesië is niet on
vervangbaar. Er zijn genoeg capa
bele mensen in het land die hem
kunnen opvolgen. Dat verklaarde
de voormalige legerbevelhebber,
generaal Sumitro, gisteren in een
parlementaire hoorzitting in Jakar
ta.
Sumitro wordt beschouwd als de
woordvoerder van de legertop bui
ten de strijdkrachten. Met zijn op
merking rekende de voormalige le-
gerchef en ex-hoofd van het machti
ge, maar intussen ontmantelde,
Commando voor het herstel van
veiligheid en openbare orjie (Kop-
kamtib), af met de vaak geponeerde
stelling, dat er geen kandidaten be
schikbaar zijn voor het president
schap dan alleen president Suharto
zelf. Suharto is al meer dan 25 jaar
aan de macht. Zijn vijfde termijn
van vijf jaar loopt in maart 1993 af.
De stelling, dat de president on
vervangbaar is, wekt volgens gene
raal Sumitro de indruk, dat in een
land van 180 miljoen mensen, nie
mand te vinden is voor de toppost.
Sumitro is van 1971 tot 1974 leger
en veiligheidschef geweest. Hij was
toen na Suharto de machtigste man
in Indonesië. Als Kopkambtib-chef
had hij de bevoegdheid om de presi
dent te arresteren. Hij trad af na een
machtsstrijd, die hij verloor. Hij
wordt nog altijd gerekend tot een
van de naaste adviseurs van de pre
sident en van de legertop. Sumitro
staat bekend om zijn openhartige
en vaak ook controversiële opmer
kingen.
De ex-legerbaas wees de oproep
van de moslimorganisaties, dat de
politieke partijen nu al president
Suharto moesten nomineren voor
een zesde termijn af met de opmer
king dat "het nog veel te vroeg is om
dit aan de orde te stellen".
Suharto heeft nog geen enkele in
dicatie gegeven of hij een nieuwe
nominatie zal accepteren. Hij zei dat
elke beslissing over wie president
wordt en hoe lang diens termijn is,
door de Raadgevende Volksvergde-
ring wordt beslist. Niemand, inclu
sief de president, kan zijn wil opleg
gen aan de volksvergadering, aldus
Suharto.
Israël krijgt
geld voor huizen
WASHINGTON (Rtr/UPI) - De
Verenigde Staten hebben alsnog
400 miljoen dollar goedgekeurd
voor een huisvestingsprogramma
voor joodse immigranten uit de
Sovjetunie in Israël. Dat heeft de
Amerikaanse regering gisteren
meegedeeld.
De Amerikaanse minister Baker
(buitenlandse zaken) heeft zijn Is
raëlische ambtgenoot Levy opge
beld om hem het besluit mee te de
len, aldus een regeringsverklaring
in Washington.
Het bedrag zal in een keer worden
overgemaakt en niet in drie termij
nen, zoals Washington eerde wilde,
maar waartegen Jeruzalem bezwaar
aantekende. De toezegging van de
lening was al eerder gedaan, maar
het definitieve besluit werd opge
houden omdat Washington eerst
voldoende garanties van Jeruzalem
wilde dat het niet zal worden ge
bruikt voor huizenbouw in de be
zette gebieden, inclusief Oost-Jeru
zalem.
