Rana Kabbani: de Palestijnen
steunen Saddam uit wanhoop
'Ge-jojo' met Patriot-eenheid voorbij
Extra zetje voor
conciliair proces
REPORTAGE
DINSDAG 19 FEBRUARI 1991
Cees van Zweeden
LONDEN - Als kleuter
verhuisde ze naar Manhattan,
haar puberteit bracht ze door in
Indonesië, op 15-jarige leeftijd
werd ze bij het Syrische leger
ingelijfd om tegen Israël te
vechten, drie jaar later trouwde
ze in Bayrut met een Palestijnse
dichter en nog vóór haar 30ste
verjaardag studeerde ze aan de
Cambridge University af als
doctor in de filosofie. Nog
tamelijk monter heeft Rana
Kabhani zich nu in Londen
gevestigd om een lans te breken
voor de Arabische medemens.
Londen? "Ja, mijn huwelijk in Bay
rut was na vier jaar kapotgegaan. ik
besloot de stad, die ook te gevaarlijk
werd, te verlaten en In Cambridge te
gaan studeren. Daarna ging ik terug
naar Syrië, waar ik mijn huidige
echtgenoot ontmoette, een Engels
man. We hebben ons in Londen ge
vestigd, omdat ik mij hier nuttiger
kan maken".
Rana Kabbani (32) woont samen
met Patrick Seale en hun twee kin
deren in een miljoenenpand in Ken
sington, vunwaaruit zij de belangen
van de islam behartigt. Vorig jaar
publiceerde zij haar autobiografi
sche 'Brief aan het Christendom',
die een scherpe aanval op collega
schrijver Salman Rushdie bevatte.
In haar boek beschrijft Kabbani de
moeilijkheden die zij als moslim
meisje in de westerse maatschappij
ondervond, Ze kreeg veel reacties
van moslims die dezelfde ervarin
gen hadden gehad. "Maar ik kreeg
ook veel reacties van moslims uit de
Arabische wereld", zegt ze. "Zij
hadden zelfs problemen met de re
geringen daar. Die waren in hun
ogen te wereldlijk".
Dezer dagen houdt zij zich met de
Golfoorlog bezig. "Engeland is een
bijzonder racistisch land", zegt de
Syrische. "De Engelse maatschap
pij zelf is zo gelaagd, dat allerlei ste
reotypen gemakkelijk worden aan
vaard. De Golfoorlog heeft van iede
re Arabier een potentiële terrorist
gemaakt. Ook Frankrijk mag zijn
vijandigheid jegens de Algerijnen
hebben, maar wat daar ontbreekt, is
het gevoel dat de Arabische ge
meenschap een vijfde kolonne
vormt. In Engeland bestaat dat ge
voel wel".
Weinig begrip
Racisme jegens Arabieren was een
verschijnsel dat Rana Kabbani al
langer intrigeerde. Ze begon haar
studie aan de Universiteit van Cam
bridge om de stelling bevestigd te
krijgen dat de wortels van dit racis
me in de literaire en beeldende
kunst van de vorige eeuw moesten
worden gezocht. Drie jaar lang
bracht Kabbani in de leeszaal van
de universiteit door om haar bewijs
materiaal bijeen te krijgen: de boe
ken van Richard Burton, de schilde
rijen van Gerome, pornografische
geschriften uit het Victoriaanse
tijdperk.
"Schrijvers en schilders", zo be
toogde ze in haar proefschrift, "heb
ben van Arabië een plek gemaakt
waar seks en geweld heersep, en lui
heid en fanatisme. En daarmee heb
ben ze de gedachte aannemelijk ge
maakt dat Arabieren niet in staat
zijn zichzelf te besturen".
Rana Kabbani. "Ik zie niet hoe democratie kan worden bereikt als het. Westen Israel met wil dwingen tot een oplossing van het Palestijnse vraag-
StUk"- (.0,. .PD,
Rana Kabbani had driejaar nodig
om haar proefschrift te schrijven.
De professoren van Cambridge
University hadden ook driejaar no
dig om het goed te keuren en de
schrijfster haar doctoraat te verle
nen. "O, u bent blank! We dachten
dat u zwart zou zijn", zei de eerste
professor die het proefschrift af-
Van de vooroordelen uit de vorige
eeuw naar de Golfoorlog is voor Ra
na Kabbani maar een bescheiden
stap. Het Westen begrijpt nog
steeds weinig van Arabië en waar
om Saddam Hussein Kuwayt bin
nenviel.
"Deze man was door het Westen
bewapend, omdat hij nuttig was
voor een specifiek doel: het muil
korven van Iran. Om het Iraanse
fundamentalisme in te dammen,
mocht zijn oorlogsmachine uitdij
en. In de laatste fase van de oorlog
met Iran hielpen de Amerikanen
hem door hun vloot naar de Golf te
sturen. Hij kwam uit die oorlog te
voorschijn met een verminkte eco
nomie, een verminkt land. Acht jaar
lang had hij gevochten, ook in het
belang van de Golf-staten en Ameri
ka. Hij verwachtte dus een soort be
loning".
"Maar wat gebeurde? De Golf
staten begonnen hem als een be
dreiging te beschouwen en draai
den de geldkraan naar Irak dicht.
Voor de Amerikanen werd Saddam
Hussein van een bondgenoot tegen
Iran tot een potentiële vijand van Is
raël. Ineens herinnerden zij zich
Saddams abominabele mensen
rechten-reputatie. Ineens mocht de
man. die chemische wapens had ge
kregen. geen superkanon hebben".
Maar de echte tragedie van Iraks be
zetting van Kuwayt en de Golfoor
log is volgens Rana Kabbani dat
Saddam Hussein inderdaad een
"schurk" is. "Als hij niet zo'n slech
te man was geweest en zo'n meedo
genloze heerser, zou de hele islami
tische wereld ten strijde zijn getrok
ken om hem te verdedigen. Maar
zijn reputatie is zo slecht dat het
moeilijk is hem te verdedigen. Dat
de Palestijnen dat toch hebben ge
daan, geeft alleen maar aan hoe
wanhopig zij zijn geworden".
Als na de bevrijding van Kuwayt
opnieuw geen oplossing wordt ge
vonden voor het Palestijnse vraag
stuk. zal deze oorlog de geschiede
nis ingaan als een gewone "imperia
listische oorlog" voor het veiligstel
len van de westerse oliebelangen,
meent Kabbani. "Het aanzien van
Amerika in de islamitische wereld
zal dan nooit meer worden hersteld
en moslims zullen zich deze oorlog
blijven herinneren als een oorlog
van schijnheilige Amerikanen die
hun high-tech wapens op de Arabie
ren testten. De wereld zal nooit
meer hetzelfde zijn. Het zal voor
westerlingen nooit meer veilig zijn
om naar islamitische landen te rei-
"De Arabieren zullen niet begrij
pen waarom de bezetting van Ku
wayt ongedaan moest worden ge
maakt, terwijl de bezetting van Pa
lestina werd getolereerd. Voor hen
zou dat meten met twee maten zijn
en het gevolg zal een tendens naar
islamitisch fundamentalisme zijn.
Die tendens is er nu al in landen als
Tunesië, Algerije en Syrië. De men
sen hebben nu al het gevoel dat de
wereldlijke leiders in die landen
hun weinig hebben opgeleverd".
Ze zucht. "Wij zijn ook moe van
wrede regimes, politiestaten en on
derdrukkende monarchieën. En we
zijn moe van de mensen in het Wes
ten die zeggen dat de landen in het
Midden-Oosten slecht zijn. omdat
ze door Arabieren worden bevolkt.
Wij willen meer dan wie ook demo
cratie. Maar ik zie niet hoe dat kan
worden bereikt als het Westen Is
raël niet wil dwingen tot een oplos
sing van het Palestijnse vraagstuk".
Anderhalve week geleden besloot
de Nederlandse regering Patriots
uit te lenen aan Israël, nadat eer
der al Patriots en llawks in Tur
kije waren geplaatst om Iraakse
luchtaanvallen af te weren. Vijf
tien man zouden de Israëli's bege
leiden bij hun 'werk' met de Pa
triot. Tot de Israëlische regering
plotseling om een volledige Ne
derlandse bemanning vroeg. Toen
moesten op de luchtmachtbasis in
het Duitse Blomberg allerlei
plannen worden omgegooid. De
verwarring was groot. De Pa
triots, 32 in getal, vertrokken za
terdag per schip uit Bremen. Van
daag vlogen 10 luchtmacht-mili
tairen naar Israël, om de lijnen uit
Van onz
BLOMBERG - Het Nederlandse
luchtmachtvolk in de Willem Ver-
steegh-kazerne in het Duitse Blom
berg haalt opgelucht adem. Van
middag rond één uur vertrok van
Schiphol een El Al-vlucht naar Is
raël. met aan boord tien officieren
en onderofficieren, die de statione
ring van Patriots gaan voorberei
den. Later deze week volgen nog
ongeveer zestig man van het squa
dron 327. dat de luchtafweerraket-
ten paraat moet houden tegen de ge
vreesde Iraakse Scud-aanvallen.
Niet dat de beroepsmilitairen hun
missie als een pretje zien, maar ze
weten nu tenminste waar ze aan toe
zijn.
"Het ge-jojo is voorbij", ver
woordt kapitein Welmer de gevoe
lens van het squadron. Hij krijgt bij
de operatie de leiding over de logis-
tiek. Welmer duet zijn verhaal aan
de bar van de officiersmess in de ka
zerne. "Een aantal mensen hier
dacht eerst naar Israël te gaan, toen
weer niet. dan naar Turkije, dan
toch weer helemaal nergens heen
en nu dan toch naar Israël. Die onze
kerheid knaagde aan ons. Ik had me
ook al helemaal geprepareerd op
een verblijf in Turkije, om daar de
Patriot-bemanning af te lossen. Het
is thuis moeilijk uit te leggen dat het
dan plotseling Israël wordt".
Israel kreeg al een flink aantal
Scuds op zich afgevuurd. Toch ver
kiest de luchtmachtkapitein een
verblijf in dit land boven het nog
niet door Irak aangevallen Turkije.
"Ik mag het misschien niet hardop
zi-ljgcn. maar ik zit- nu eenmaal
meer in de Israëlische defensie dan
in de Turkse", zegt Welmer, een
Twee Nederlandse soldaten bij een Patriot-installatie in Turkije.
Israël hoeft
niet te betalen
DEN HAAG (GPD) - De Israëli
sche regering hoeft Nederland
niets te betalen als Nederlandse
militairen, gestationeerd bij Je
ruzalem. één of meerdere Pa
triot-raketten afschieten. De re
den is dat de Nederlanders
Amerikaanse Patriots zullen af
schieten en geen Nederlandse.
De Tweede Kamer was giste
ren verbaasd over het bericht
dat de Israëliërs voor elke gelan
ceerde Patriot moesten betalen.
Volgens een woordvoerder van
het ministerie van defensie was
dat logisch, omdat Israël de lan-
ceerinrichtingen en luchtaf-
weerraketten had geleend van
Nederland.
Om operationele redenen
werd bij de uitzending van het
squadron niet duidelijk ge
maakt welke raketten de Neder
landers zouden gebruiken. Ook
de Kamer werd daarvan niet op
de hoogte gesteld. Maar Defen
sie had toen al, zo blijkt nu, het
plan opgevat om de modernere,
Amerikaanse Patriots te gebrui
ken.
schuine blik werpend op de gena
derde detachementscommandant
overste H. Vandeweijer, die de lei
ding heeft over de Nederlandse Pa
triot-eenheid.
'Geen namen'
De kazerne in Blomberg heeft in
Vandeweijer een oude bekende,
want voordat hij twee jaar geleden
als docent naar de Koninklijke Mili
taire Academie (KMA) in Breda ver
huisde, was hij er commandant.
"Na twee dagen ronddribbelen zitje
er weer helemaal in", heeft hij ge
merkt. Voordat Vandeweijer zijn of
ficieren en onderofficieren presen
teert. heeft hij één verzoek: "Geen
namen van de betrokkenen op
schrijven graag. Dit doen we uit vei
ligheidsoverwegingen, ze hebben er
zelf om gevraagd".
Maar niet iedereen bli jkt behoefte
hebben aan deze geheimhouding.
Kapitein Welmer heeft er "geen en
kel probleem" mee als zijn naam
wordt vermeld. Veiligheid blijkt
niet de enige reden v
teit. Overste Schaberg, plaatsver
vangend commandant van de lucht
machtbasis in Blomberg: "We wil
len voorkomen dat er allerlei tante
Emma's bellen, die willen weten
hoe het met hun neefje is die naar
Israël moet".
Schaberg blijft in Blomberg met
een uitgeklede basis achter. Er res
ten hem nog twee lanceerinrichtin-
gen en ruim vierhonderd militairen,
iets meer dan de helft van de oor
spronkelijke bezetting.
Anoniem
Squadron 327 betrekt zijn stellin
gen op ongeveer tien kilometer ten
westen van Jeruzalem. Na de tien
wegbereiders die vandaag richting
Israel vlogen, volgt pal voor of in
het komende weekeinde de rest van
de manschappen. Welke dag is nog
niet helemaal zeker, de 24ste is de
meest genoemde datum. De kapi
tein die hoofd van het bureau ver
bindingen wordt in Israël - "ano
niem. zoals de commandant heeft
gezegd" - was liever naar Turkije ge
gaan. Hij had er nooit aan gedacht
dat hij als beroepsmilitair nog eens
kon worden ingezet buiten NAVO-
gebied.
"Het is hypocriet om te zeggen:
tja, ik wist wat er kon gebeuren toen
ik voor het leger tekende. Hier heb
ik nooit rekening meegehouden.
Toen ik tekende, dacht ik alleen: als
het ooit oorlog wordt, hebben alle
Nederlanders het slecht. Dan kun je
tenminste nog je eigen land verde
digen. Wat we nu gaan doen. geeft
opeens een geheel nieuwe dimensie
aan het legerbestaan".
Een sergeant-majoor ziet op zijn
beurt weer meer in Israël dan in
Turkije, waarheen hij eerst dacht te
gaan. De situatie van constant loe
rend gevaar spreekt hem meer aan.
maar niet uit masochistische over
wegingen "Ik heb eens een Engelse
militair gesproken, die liever in
Noord-lerland was dan in Duits
land. Waarom? Omdat hij in Noord-
lerland elke dag volledig op zijn
hoede was. Elke dag keken hij en
zijn collega's onder hun auto of er
wellicht een bom was geplaatst. In
Duitsland gebeurde dat niet. En
daar gebeurde vervolgens van alles.
Dat is denk ik ook het verschil tus
sen Israël en Turkije", aldus de mili
tair.
Onder de ongeveer zeventig mili
tairen die naar Israël vertrekken,
bevindt zich één vrouw, een kapi
tein, maar dan wel in de klassieke
vrouwenrol. Ze is personeelsoffi-
cier en moet in die hoedanigheid
toezien op het welzijn van de man
schappen. Ze is niet bang. Het
maakt haar "absoluut niet" uit of ze
in Israel, in Turkije of "gewoon" in
Blomberg zit. "Iedereen kon wor
den aangewezen, dus ook ik. Er was
maar één vervelend aspect: om 't
aan mijn ouders te vertellen", aldus
de kapitein.
GEESTELIJK LEVEN
Pleidooi voor scheppingstheologie
CANBERRA (GPD) - Het
wereldwijde conciliair proces
voor gerechtigheid, vrede en
heelheid van de schepping
moet ertoe leiden dat de ker
ken in dialoog treden met
'hen die de macht hebben op
alle niveaus' van de samenle
ving. Verder moet het proces
een hoge prioriteit krijgen in
al het werk van de Wereld
raad.
Met die uitspraken heeft de As
semblee vanmorgen in Canberra
de vrees weggenomen dat de
voortgang van het proces gevaar
loopt. Wel was er een lobby nodig
om de resoluties over dit pro
gramma aangescherpt te krijgen.
Ds. W. van der Zee. secretaris
van de Nederlandse Raad van
Kerken, is zeer te spreken over de
prikkel die het conciliair proces
krijgt. "We hebben ervoor moe
ten knokken, maar met wat er nu
ligt, kunnen we de komende jaren
vooruit". Volgens Van der Zee
was er voorafgaande aan de As
semblee gegronde vrees dat de
Wereldraad het conciliair proces,
dat op de vorige Assemblee in
1983 begon, op een lager pitje zou
zetten.
Tijdens de Assemblee is sterk
aangedrongen om de strijd voor
gerechtigheid, vrede en heelheid
van de schepping beter in verbin
ding te brengen met de theologi
sche reflectie binnen de oecume
nische beweging. Ook wordt het
van belang geacht dat de lidker
ken en regionale organen op de
volgende Assemblee verslag uit
brengen van wat het conciliair
proces teweeg heeft gebracht.
Op de voorlaatste dag van As
semblee, werkten de 950 afge
vaardigden in hoog tempo een
aantal vergaderstukken af. Uit de
vier secties waarin de aanwezigen
de eerste tien-dagen bijeenkwa
men, kwam een lawine van voor
stellen en aanbevelingen, waar
van slechts een klein deel uitein-
Araf at pleit bij
Assemblee voor
Palestijnse zaait
CANBERRA (ANP) - PLO-lei-
der Yasir Arafat heeft de Assem
blee van de Wereldraad van Ker
ken per brief om daadwerkelijke
steun gevraagd voor de zaak van
de Palestijnen in het kader van
rechtvaardige vrede in het Mid
den-Oosten.
Palestijnen hebben "de weg
van de vrede als hun beleid" ge
kozen. Hun wens is dat "een vre
de wordt gevestigd die rechtvaar
digheid brengt", aldus Arafat, die
door de Wereldraad wordt om
schreven als "president van de
Palestijnse staat en voorzitter van
de PLO".
De secretaris-generaal van de
Wereldraad, Emilio Castro, zal na
de assemblee de PLO laten weten
wat de assemblee over het Pale
stijnse vraagstuk heeft gezegd.
Daarin zal medeleven worden be
tuigd met h^t lijden van het Pale
stijnse volk dat "het recht op zelf
beschikking en een eigen staat is
onthouden".
Verder zal de Wereldraad zijn
steun herhalen voor een interna
tionale vredesconferentie over
het Midden-Oosten onder auspi
ciën van de Verenigde Naties.
Ds. W. van der Zee, secretaris
van de Raad van Kerken in ons
land, heeft laten weten dat de Ne
derlandse delegatie zich zal dis
tantiëren van een dergelijke een
zijdige verklaring.
De secretaris-generaal van de
Wereldraad van Kerken, Emilio
Castro (midden), met de Chinese
bisschop K. H. Ting (links) en ds.
C. M. Kao uit Taiwan, de nieuwe
leden van de Wereldraad. Van
daag is in een rumoerige zitting
besloten dat de twee vertegen
woordigers in de toekomst met een
bijzondere status de vergaderin
gen van het Centraal Comité (be
stuur) kunnen bijwonen. (foto
Uit de eerste sectie werd het
voorstel overgenomen voor een
grondige studie over de 'theolo
gie van de schepping'. Het we
reldwijd verbreide kwaad van so
ciale onrechtvaardigheid en de
ecologische crisis maken het
noodzakelijk dat de kerken zich
bezinnen op de schep-
pingsethiek. Daarbij moet vooral
gekeken worden naar de onder
linge samenhang van de sociale,
economische, politieke en spiri
tuele problemen.
"De crisis heeft diepe wortels in
menselijke hebzucht, uitbuiting
en economische systemen die de
samenhang tussen mondiale vra
gen ontkennen. In het rapport
wordt gezegd dat de omgang met
de schepping om "berouw en be
kering" vraagt.
Binnen de sectie was veel dis
cussie geweest over de vraag of
de mens nog wel als middelpunt
van de schepping moet en kan
worden gezien. Die vraag is uit
eindelijk toch positief beant
woord. "God vraagt ons reken
schap voor de omgang met de
schepping".
Wel wordt gezegd dat de theolo
gie in het verleden ernstig tekort
is geschoten als het over de
schepping ging. "De aarde is te
veel gezien als object van mense
lijke exploitatie en als 'ongeïnspi
reerde' werkelijkheid.
Jongeren voelen
zich gepasseerd
CANBERRA (GPD) - 'Oecume
nische zelfmoord'. Met dat span
doek marcheerden jeugdige afge
vaardigden en stewards vandaag
in Canberra de vergaderzaal bin
nen waar de Assemblee van de
Wereldraad zojuist een nieuw be
stuur (Centraal Comité) had geko-
De jongeren zijn uiterst verbol
gen over het feit dat van de 154 le
den van het nieuwe Centrale Co
mité slechts 11 jonger dan 27 zijn.
De Wereldraad had beloofd dat
gestreefd zou worden naar 20 pro
cent jongeren.
"Dit is opnieuw een bewijs dat
wij niet serieus worden geno
men", zei een van de jongeren.
Tóen voorzitter dr. Held haar na
enige minuten het woord trachtte
te ontnemen met de mededeling
dat er nog veel belangrijke agen
dapunten af te handelen waren,
ontplofte de spreekster zo wat.
"Dit neem ik u zeer kwalijk.
Jeugd is een belangrijke zaak".
De Assemblee had een hele
middag nodig om de benoemin
gen rond te krijgen. Dat ging ge
paard met veel emoties, chaoti
sche discussies en tientallen
amendementen en ordevoorstel
len. Vanuit Nederland werden
twee leden benoemd: dr. Karei
Blei (Hervormde Kerk) en drs.
Aukje Westra (Gereformeerde
Kerken).
De Assemblee had vandaag
ook zeven nieuwe presidenten
moeten benoemen, maar de dis
cussie daarover eindigde in een
volslagen chaos. Het feit dat er bij
de kandidaten slechts twee vrou
wen waren en geen Afrikaan, gaf
zoveel irritatie, dat de middagzit
ting zonder stemming eindigde.
Beroepingswerk
Hervormde Kerk: beroepen door de
synode als geestelijk verzorger De He-
zenberg Hattem D. Fisser Beverwijk-
Heemskerk, te Apeldoorn B. J. Kruit
Heiloo en Limmen, te Apeldoorn H.
Harkema Onstwedde; aangenomen
naar Den Dolder (herv.-geref.) toez. M.
Hooymeijer Nederhorst den Berg; be
dankt voor Bodegraven P. Koeman
Woudenberg, voor Klundert R. van
Laar Reeuwijk.
Gereformeerde Kerken: aangeno
men naar Vroomshoop drs. F. de Vries
Emmen.
Gcrcf. Kerken vrijgemaakt: aange
nomen naar Rotterdam-C. A. L. Th. de
Bruijne Nijverdal die o.a. bedankte
voor Alphen aan den Rijn.
Christelijke Geref. Kerken: beroe
pen te Kerkwerve H. Korving Veenen-
Gcreformcerde Gemeenten: be
dankt voor Utrecht J. J. van Eckeveld
Zeist.
