Begrafenis in Irak
betoging anti-YS
VS bezorgd over gevolgen varr aanval op bunker
Israël: geen afstand
van de Golanhoogte
'Palestijnen dupe
nalatigheid VN'
Arabische wereld verdeeld over luchtaanval
VRIJDAG 15 FEBRUARI 1991
OORLOG IN DE GOLF
PAGINA 9
BAGHDAD (Rtr/AP) - Woedende Irakezen hebben gisteren in Baghdad de eerste 20
slachtoffers begraven die woensdag bij een Amerikaanse luchtaanval op een schuilplaats
in het centrum van de Iraakse hoofdstad om het leven kwamen. De begrafenisceremonie
liep uit op een anti-Amerikaanse betoging waarbij deelnemers woedend uitvielen richting
president Bush van Amerika, zo meldden waarnemers.
AMMAN - Het geallieerde bombardement op een militaire bunker, dan-
wel een burgerschuilplaats in Baghdad, heeft overal in de Arabische we
reld woedende reacties opgeleverd. In de Jordaanse hoofdstad Amman be
smeurde een boze vrouw de Amerikaanse ambassade met rode verf, om aan
te geven dat de Amerikanen het bloed van onschuldigen aan hun handen
hebben. <afp>
DEN HAAG (ANP) - De Verenigde Naties hebben hun verantwoorde
lijkheid voor de Palestijnse kwestie laten sloffen en in dat opzicht is het
de Palestijnen in de door Israel bezette gebieden niet kwalijk te nemen
dat zij Irak dankbaar zijn voor de koppeling van hun zaak aan de inval
in Kuwayt.
Dit zei P. de Waart, hoogleraar volkenrecht aan de Vrije Universiteit,
gisteren in Den Haag bij de presentatie van een boek over de economi
sche aspecten van een oplossing voor het Israelisch-Palestijnse con
flict.
Het boek is de weerslag van een seminar van april vorig jaar, waarin
Israëlische en Palestijnse wetenschappers tot de conclusie komen dat
economisch gezien aparte Israëlische en Palestijnse staten haalbaar
zijn. Als dat er niet van komt. ligt dat aan de politiek.
De nalatigheid van de VN, aldus De Waart, komt het Palestijnse volk
duur te staan, want de VN kunnen nu door de veroordeling van Irak ten
aanzien van het Palestijnse vraagstuk geen kant meer uit, zo lang de
Golfoorlog duurt. De westerse landen moeten nu het hoofd koel hou
den en zich niet laten leiden door sympathie voor Israel of voor de Pale
stijnen. maar naar een rechtvaardige oplossing voor beide partijen stre
ven, aldus De Waart.
i het boek zei de directeur-generaal inter-
het ministerie van buitenlandse zaken. H.
jammer is dat de Palestijnen de kant van
dat dat kennelijk heeft te maken met ge
brek aan perspectief in het vredesproces. Wat hem betreft blijft de
PLO, de Palestijnse bevrijdingsorganisatie, voor Nederland de aange
wezen gesprekspartner, omdat zij door de Palestijnen zelf als hun ver
tegenwoordigster wordt gezien.
Volgens Biegman is de Golfcrisis desastreus voor de economische si
tuatie in de door Israël bezette gebieden, de Gazastrook en de Westelij
ke Jordaanoever. Door de avondklok kan niet voldoende worden ge
oogst en gezaaid. Palestijnen die in Israël werkten, hebben geen in
komsten meer en de export naar de Arabische wereld is weggevallen.
Ook de mensenrechtensituatie verslechtert, aldus Biegman, maar dat
is al aan de gang sinds het uitbreken van de Intifada in 1988. Hij zei zich
ernstig zorgen te maken over recente arrestaties op ondoorzichtige
gronden van vooraanstaande Palestijnse leiders.
Het Nederlandse Rode Kruis stelt op korte termijn tien miljoen gul
den beschikbaar om de nood te lenigen in acht Palestijnse ziekenhui
zen op de Westelijke Jordaanoever en in de Gazastrook. Dit weekeinde
vertrekken twee medewerkers van het Rode Kruis naar de regio voor
de coördinatie van de hulp-operatie.
De 10 miljoen gulden zijn afkomstig uit EG-fondsen en zijn bedoeld
voor ziekenhuizen in oost-Jeruzalem, Hebron. Nablus, Al Bireh, Beit
Jala en in de stad Gaza waar vooral slachtoffers van de drie jaar oude
Intifada (de Palestijnse opstand) worden behandeld.
Onderzoek tijdens de voorbereiding van de hulpactie heeft uitgewe
zen dat in die ziekenhuizen sprake is van een noodtoestand, aldus een
Rode Kruis-woordvoerder. De medische voorzieningen werden tot
voor kort voornamenlijk gefinancierd door de Golfstaten, maar die
steun is sinds het uitbreken van de oorlog nagenoeg stopgezet.
Tijdens de presentatie
nationale samenwerking v
Biegman, dat het weliswa
Irak hebben gekozen.
CYPRUS g
#0 SYRIË
Middellandse
Zee
Haifa 4 X
Tel Aviv V
T\ ISRAËIi Lj Amman
Jeruza'cnv JORDANIË_
Donderdag
Irak zegt dat bij bombardementen
in totaal 7000 burgers om het
leven zijn gekomen
Kaspische
zee
SOVJETUNIE
Donderdag
Zowel Amerikanen als Britten verliezen
boven Irak een vliegtuig. Amerikaanse
vliegeniers komen om het leven. Britse
piloot wordt vermist
Donderdag
Irak vuurt vier Scuds af op
dorpje in Saudi-Arabië. Vier
mensen raken lichtgewond
Donderdag
De berichten over de sterkte van het
Iraakse leger lopen uiteen. Israël meent
dat de Iraakse troepen in Kuwayt nog lang niet
zijn uitgeschakeld. Volgens VS is de positie
van de Iraki's daar precair.
donderdag 14 februari
vrijdag 15 februari
SAUDI-ARABIE
Khamis Mushayt
i Arabische
0"* Zee
iz_
De Iraakse minister van informatie,
Al-Jassem, verklaarde dat het do
dental nog elk uur oploopt en riep
de bevolking op president Bush
"tot zijn dood" te wreken voor de
luchtaanval. Al-Jassem bestempel
de de aanval op de schuilplaats als
een oorlogsmisdaad. "De meeste fa
milies waren niet in staat hun dode
kinderen te identificeren. Een aan
tal slachtoffers ligt nog verborgen
onder het puin".
Egyptische krant:
al 84.000 doden
CAIRO (AP) - De Golfoorlog heefl
tot afgelopen maandag in Irak aan
84.000 mensen het leven gekost. Al-
Wafd, de krant van de Nieuwe Wafd
Partij (NWP) in Egypte, heeft dit
gisteren gemeld.
Als bron voor het cijfer gaf de
krant niet nader aangeduide Arabi
sche diplomatieke kringen aan.
Volgens het bericht zouden 12.000
van de 84.000 doden burgers zijn uit
andere landen dan Irak. De 12.000
niet-Irakezen die zijn omgekomen,
worden in Irak begraven.
JERUZALEM (Rtr) - De Israëli
sche premier Shamir heeft gisteren
opnieuw benadrukt dat Israël niet
bereid is afstand te doen van de Go
lanhoogte. Teruggave van het stra
tegisch belangrijke gebied aan Sy
rië was onderwerp van speculatie
Deserteurs Irak
vluchten via
mijnenvelden
KUWAYT-SAUDISCHE GRENS
(Rtr) - Twaalf Iraakse soldaten zijn
er gisteren in geslaagd te vluchten
naar Saudi-Arabië. Via mijnenvel
den bereikten zij de grens van Ku
wayt en Saudi-Arabië. De twaalf
vormen de grootste groep in een
stroom deserteurs die met de dag
groeit. Volgens geallieerde zegslie
den zijn er nu zo'n 1100 Iraakse
krijgsgevangenen, van wie er onge
veer 650 zijn gedeserteerd.
De deserteurs zeiden tot de Egyp
tische officier die hun overgave ac
cepteerde dat ze vijf kilometer op
hun buik door het mijnenveld had
den gekropen, hopend dat ze niet
zouden worden ontdekt door Iraak
se officieren. Volgens de twaalf is
het moreel van de Iraakse troepen
aangetast door de aanhoudende ge
allieerde bombardementen, de hon
ger en het vooruitzicht opnieuw in
een langdurige oorlog verzeild te ra
ken.
Rustend op een deken in het
woestijnzand verzuchtte een van de
Iraki's tot de toegesnelde journalis
ten: "Het was elke nacht boem,
boem, boem. In de oolog tegen Iran
was er ten minste drie maal daags
eten. Nu is er nauwelijks voedsel en
geen water". Om er gelaten op te la
ten volgen: "In de strijd tegen Iran
was het leger tegen leger. Nu heb
ben we alleen nog maar bommen
horen neerkomen".
Vooral in de Egyptische sector
van het geallieerde front lijken de
aantallen deserteurs toe te nemen.
"Elke nacht is het raak", aldus ma
joor Taher Mohamed Abdsalem.
"Alleen al zeventien in de laatste
vier dagen".
Volgens Abdsalem waren de de
serteurs zeer bang. "Ze schreeuw
den onophoudelijk: "We zijn Ara
bieren" en "liggen er nog mijnen",
aldus de kolonel. "En bij aankomst
in het kamp dankten ze God lang
durig". Naar de overtuiging van de
twaalf, die behoren tot het 27ste
Iraakse infanteriebataljon, willen
de meeste Iraakse soldaten deserte-
De twaalf weigerden hun naam te
geven uit angst voor represailles in
de toekomst.
'I Love America'
LYNCHBURG (Rns) - Televisiedo
minee Jerry Falwell houdt opnieuw
een I Love America-campagne,
deze keer ter ondersteuning van het
beleid van president Bush in de
Golfoorlog. In de jaren zeventig
werd Falwell .bekend door een
soortgelijke campagne die leidde
tot het ontstaan van de Moral Majo
rity, een uiterst conservatieve poli
tieke organisatie die op haar hoog
tepunt ruim zes miljoen aanhangers
had.
Washington heeft steeds ver
klaard dat de fatale luchtaanval was
gericht op een Iraakse militaire
commando- en controlepost en niet
op een schuilplaats voor burgers.
Amerikaanse legerfunctionarissen
lieten woensdag weten geen idee te
hebben waarom er op het tijdstip
van de aanval burgers in de bunker
De Arabische wereld heeft giste
ren zeer verdeeld gereageerd op de
Amerikaanse luchtaanval. De sym
pathisanten van Irak veroordeelden
de "wrede massaslachting", terwijl
de leden van de anti-Irakalliantie
Saddam Hussein de schuld gaven
van het gebeurde.
Algerije, Tunesië .en Jordanië
kondigden een periode van rouw af
ter nagedachtenis aan de burger
slachtoffers in Baghdad. De Tunesi
sche autoriteiten omschreven het
bombardement als een "barbaarse
en flagrante schending van het
recht". Jordanië veroordeelde "de
verschrikkelijke massamoord" en
Algerije riep de bevolking op te bid
den voor de. slachtoffers van de
"slachtpartij".
In de Jordaanse hoofdstad Am
man gooiden woedende demon
na geruchten over vredesbespre
kingen tussen Israël en Syrië. De
Golanhoogte werd in de Zesdaagse
oorlog van 1967 bezet.
Shamirs uitspraak valt samen
met de negende verjaardag van het
Israëlische besluit om de Arabische
bewoners van de hoogte een Israëli
sche identiteitskaart te verschaffen
en komt een dag nadat de Duitse
minister van buitenlandse zaken,
Genscher, in de Syrische hoofdstad
Damascus verklaarde dat Syrië be
reid is vrede te sluiten met Israël.
In voorstellen over een vredes
conferentie na afloop van de Golf
oorlog is steeds benadrukt dat Is
raël afstand moet doen van de Go
lanhoogte, die tot gedemilitariseerd
terrein zou kunnen wordep ver
klaard.
In Jeruzalem en Damascus is gis
teren gereserveerd gereageerd op
Genschers optimistische woorden.
Het Israëlische ministerie van bui
tenlandse zaken noemde Genschers
boodschap "een positief geluid" in
vergelijking met het oude Syrische
standpunt, maar riep Damascus op
tot onmiddellijk bilateraal overleg.
Syrië heeft echter steeds laten we
ten hier niets voor te voelen. Op zijn
beurt riep Damascus op tot een con
ferentie over het Midden-Oosten.
Bovendien moet Israël alle bezette
gebieden verlaten, aldus Syrië. Van
een toenadering tussen beide lan
den lijkt dus vooralsnog geen spra
ke.
Op de Golan-hoogte hebben zich
sinds 1967 naar schatting 10.000 Is
raëlische kolonisten gevestigd. Zij
leven er naast 15.000 Druzen. Zeker
34.000 islamieten hebben sinds 1967
hun oude woonstek op de Golan
hoogte verlaten.
Van onze correspondent
Henk Dam
WASHINGTON - Op dezelfde
dag dat de hele wereld zag hoe ver
koolde vrouwen- en kinderlijken
uit de verwoeste bunker in Bagh
dad werden gehaald, lieten hoge
Amerikaanse militairen uitlekken
dat Irak onder het Al-Rashid hotel
in Baghdad een militair communi
catiecentrum heeft gevestigd.
Het was geen toeval dat een in
Saudi-Arabië gestationeerde jour
nalist van de New York Times juist
woensdag, de dag dat twee laserge-
leide precisie-bommen van de bun
ker een inferno maakten, dit brokje
nieuws kreeg toegeworpen. Het
was bedoeld als tegenzet. De Ameri
kanen wilden er duidelijk mee ma
ken dat Irak opzettelijk z'n militaire
kroonjuwelen onderbrengt op
plaatsen waar ook veel burgers zijn.
Gisteren werd bekend dat de
Amerikanen al vanaf het begin van
de oorlog ervan op de hoogte waren
dat het communicatiecéntrum on
der het hotel is gevestigd. Nu ande
re centra in Baghdad zijn vernie
tigd, is het zelfs van eminent belang
geworden.
Volgens de New York Times is
het centrum in het Al-Rashid hotel
nog de enige manier waarop de
Iraakse president Saddam Hussein
en zijn militaire top onafgeluisterde
contacten met de troepen in Ku
wayt en de Scud-lanceerders in
stranten stenen naar de Amerikaan
se ambassade en vernielden de ra
men van de Egyptische ambassade.
Ook een kantoor van de Verenigde
Naties was het doelwit van de beto
gers.
De Egyptische president Mu
barak zei echter dat Hussein zich
zou moeten terugtrekken uit Ku
wayt "om te voorkomen dat militai
re doelen worden gebombardeerd
waarbij ook burgers geraakt kun
nen worden". De Egyptische presi
dent zei verder dat het onvoorstel
baar is dat "een heerser in propa
gandistisch opzicht garen spint bij
de lijken van zijn burgers".
Vanuit Amerikaanse militaire
bron in Saudi-Arabië werd gisteren
vernomen dat de geallieerden hun
tactiek voor de luchtaanvallen gaan
wijzigen na het bombardement op
de schuilplaats in Baghdad. Op de
vraag of het uitwerpen van pamflet
ten vlak voor het begin van een aan
val een van de manieren is waarop
de geallieerden de Iraakse bevol
king willen waarschuwen, ant
woordde de Amerikaanse leger-
woordvoerder Neal: "Dat is een van
de opties die wij momenteel onder
zoeken".
west-Irak kunnen onderhouden.
Toch is het niet aangevallen. Het
hotel is immers ook het tijdelijk on
derkomen van alle buitenlandse
journalisten in Irak, onder wie Pe
ter Arnett van CNN. Toen de afge
zant van president Gorbatsjov van
de Sovjetunie, Yevgeni Primakov,
begin vorig week in Baghdad was,
logeerde hij eveneens in het hotel.
Er zitten verder honderden Iraakse
burgers.
Klap
Duidelijk is dat de aanval van de
Amerikaanse F-117A Stealth bom
menwerpers op de bunker in Bagh
dad in termen van propagandis
tische waarde een zware klap voor
de Amerikanen was.
Irak begreep dat meteen en trom
melde alle twintig in Baghdad ver
blijvende journalisten op, die naar
hartelust en deze keer zonder de ge
bruikelijke restricties binnen en
buiten de bunker mochten filmen
en interviews opnemen. Hetzelfde
gebeurde in de kelders van het Al-
Rashid hotel.
De Amerikanen begrepen ook di
rect dat dit slecht nieuws was. Nog
voor CNN de eerste beelden van tot
onherkenbare sintels verbrande lij
ken in de Amerikaanse huiskamers
bracht, had woordvoerder Fitzwa-
ter van het Witte Huis al een verkla
ring afgegeven, waarin hii de schuld
voor de tragedie bij Hussein legde.
In een gecoördineerde actie die
was bedoeld om de schade zoveel
mogelijk te beperken, gaf daarna de
ene na de andere functionaris van
het Pentagon, tot aan defensie-mi-
nister Cheney toe, de Amerikaanse
zienswijze op de ramp.
Die zienswijze kwam neer op het
volgende: de bunker werd door Irak
gebruikt als commando- en verbin
dingscentrum. We wisten niet dat er
ook burgers zaten. Het is heel goed
mogelijk dat die daar expres waren
neergezet om ons in diskrediet te
brengen.
Volgens de Amerikanen werd de
bunker tijdens de oorlog tussen
Iran en Irak gebouwd en was deze
aanvankelijk bedoeld als schuilkel
der. Maar aan het eind van de jaren
'80 werd de bunker omgezet in een
commando- en verbindingscen
trum.
De betonlaag werd verbreed, sta
len platen zorgden voor verdere ver
sterking en geavanceerde commu-
nicatie-apparatuur werd geïnstal
leerd, apparatuur die was ontwor
pen om zelfs de elektrische storm te
weerstaan die het gevolg is van een
kernexplosie.
Volgens in de Washington Post
van gisteren geciteerde militaire
functionarissen vermoedden de
Amerikanen vanaf het begin van de
oorlog al dat de bunker niet alleen
werd gebruikt voor militaire doe
len, maar ook als schuilplaats voor
hoge Iraakse functionarissen.
Spionagesatellieten zagen name
lijk niet alleen militaire trucks af en
aan rijden, maar ook de limousines
waarin de elite van de Iraakse rege
ring zich pleegt voor te bewegen.
Daarmee was het voor de Amerika
nen al direct een legitiem doelwit.
"We hadden geen idee dat er zo
veel burgers in de bunker zaten",
zei woensdag brigadegeneraal Tho
mas Kelly. En ook anonieme func
tionarissen in het Pentagon hebben
sindsdien verklaard dat niemand er
weet van had, dat de bunker als
schuilkelder voor 'gewone' burgers
werd gebruikt.
Het verhaal is in één opzicht een
beetje merkwaardig, want de satel
lieten zagen dus wel limousines en
trucks naar de bunker rijden, maar
niet de honderden burgers die er
kennelijk elke dag in en uit gingen
Het minste dat je dus kunt zeg
gen, is dat de Amerikaanse inlich
tingendiensten onvoldoende wis
ten wat zich in de bunker afspeelde.
Zo gezien was de aanval een blun-
Propaganda
Hoe dit verder ook zij, de tragedie in
de bunker past perfect in het Iraak
se streven de wereld uitsluitend en
met graagte de gevolgen van de ge
allieerde bombardementen op de
burgers van Irak te lat" n zien Irak
wil daarmee medeleven oproepen
onder de Arabische volksmassa's,
opdat die hun regeringen dwingen
uit de anti-Irakcoalitie te stappen.
De propaganda is ook gericht op het
Westen, opdat de druk van de pu
blieke opinie op president Bush om
met de oorlog te stoppen, onweer
staanbaar wordt.
Heeft de publieke opinie in Ame
rika een schok ondergaan door de
aanval op de bunker? Het antwoord
is nauwelijks. Er is sprake van be
grijpelijke woede onder Amerika
nen van Arabische herkomst, er zijn
geïsoleerde protesten, maar niet
veel pieer.
De experts zijn het er met elkaar
over eena dat de nog alt 11.1 Bolide
steun van het Amerikaanse volk
voor de oorlog op drie pijlers rust:
weinig Amerikaanse doden, het ge
voel dat dit een gerechtvaardigde
oorlog is en vertrouwen in de com
petentie van de Amerikaanse mili-
Spanje: steden
Irak niet meer
bombarderen
MADRID (AP) - De Spaanse rege
ring heeft er gisteren voor gepleit
geen geallieerde bombardementen
meer uit te voeren op Iraakse ste
den. Daarnaast riep zij op tot een
onderzoek van de Verenigde Naties
naar het bombardement op een
schuilkelder in Baghdad, waarbij
mogelijk honderden mensen wer
den gedood.
De oproep duidt op een wijziging
in de opstelling van de regering van
de socialistische premier Gonzalez
ten aanzien van de geallieerde in
spanningen in de Golf. Spanje heeft
tot nu toe belangrijke logistieke
steun aan de anti-Irakcoalitie ver
strekt.
In een verklaring, die werd uitge
geven door Gonzalez' woordvoer
ster Rosa Conde, riep de regering de
geallieerden op hun oorlogsinspan
ningen te concentreren op de regio
Kuwayt.
Italiaanse regeringsfunctionaris
sen hebben gisteren verklaard dat
de geallieerden de bombardemen
ten op Iraakse steden moeten be
perken om het risico van slachtof
fers onder de bevolking zoveel mo
gelijk te vermijden.
"De Italiaanse regering wil wijzen
op het gevaar dat door het laten val
len van bommen op steden ontstaat
en hoopt dat de bombardementen
van bewoonde gebieden beperkt
worden", zei Claudio Lenoci, on
dersecretaris van buitenlandse za
ken, in het parlement. De minister
van defensie, Virginio Rognoni,
voegde hieraan toe: "Bommentapij
ten op steden kunnen niet worden
getolereerd".
De minister van buitenlandse za
ken, Gianni De Michelis, zei dat el
ke poging moet worden onderno
men om de burgerbevolking te spa-
tairen. Die pijlers zün door de trage
die in Baghdad niet wezenlijk aan
getast.
Verwantschap
Waar het Witte Huis zich meer zor
gen over maakt, is over de reactie in
Arabische staten als Egypte. Syrië
en Saudi-Arabië. Want de inwoners
van die landen zien natuurlijk ook
op hun tv-toestellen dat burgers van
het Arabische broedervolk in Irak
worden gedood. En met die on
schuldige slachtoffers voelen zij
verwantschap: ze spreken eenzelf
de taal en hangen eenzelfde gods
dienst aan.
Als de publieke opinie in deze
landen daardoor meer en meer in
pro-Iraakse richting zou omzwaai
en, zou president Bush nog maar
één ding kunnen doen: het vervroe
gen van het moment waarop de
grondoorlog begint. Met andere»
woorden: niet wachten tot de Iraak
se troepen door de bombardemen
ten maximaal zijn verzwakt, maar al
direct Kuwayt binncntn kk. n
Dat zou alle aandacht van de bur
gerslachtoffers afleiden en scheu
ringen in de anti-Irakcoalitie voor
komen. Maar de prijs die daarvoor
zou moeten worden betaald, zou
hoog zijn: grote aantallen slachtof
fers onder de geallieerde soldaten.
Dat zou dan. in de gruwelijke logica
van de Golf-oorlog, weer dikke
winst voor Saddam Hussein zijn.
