Q
Q
G3
Kevin Costner speelt indiaantje
'Air America': geknipt voor Veronica
Niets verkeerd aan Goodfellas
Engeland zonder vangnet
POT VOOR KEATON
VRIJDAG 15 FEBRUARI 1991
PAGINA 21
BIOSCOPEN
LEIDEN
Teenage Ninja Mutant Turtles' - Lido.
'Navy Seals' - Lido.
'Ghost' - Lido.
Dances with wolves' - Lido
'De kleine zeemeermin' - Lido.
'Whitches' - Lido.
'Kindergarten Cop" - Luxor
'Camille Claudel' - Trianon
'Sweethearts' - Rex.
ALPHEN
(Euro, Van Boetzelaerstr. 6. tel. 01720-
20800))
'Navy Seals'.
Kindergarten Cop'
'De kleine zeemeermin'.
'Whitches'
'Teenage Mutant Ninja Turtles'
'Air America'.
VOORSCHOTEN
(Greenwav, Schoolstraat, tel. 071-
614354. b.g.g 612566)
'Arachnaphobia'.
'Problem Child'.
'My blue heaven".
'Goodfellas'.
'Kuifje en de Zonnetempel'
Oliver Co'
FILMHUIZEN
'Goodfellas' - Het Kijkhuis, Leiden
'Strapless' - Het Kijkhuis
'Rain Man' - Het Kijkhuis
'The Moderns' - Het Kijkhuis
'West Side Story' - Het Kijkhuis. Lei-
'Crime and misdemeanours' - Het
Kijkhuis. Leiden.
'The Match Factory Girl' - LVC, Lei-
'Eraserhead' - LVC. Leiden.
'Pirn' - LAK.Leiden.
'Abel' - Park Filmhuis. Alphen
DEN HAAG
'Kindergarten Cop' - Asta (070-
3463500). al.
'Pacific Heights' - Asta. 12 jr.
'Arachnophobia' - Asta. 12 jr.
'Havana' - Babylon (070-3471656). 12 jr
'The Witches' - Babylon, al.
'Miller's crossing' - Babylon. 16 jr.
'Ninja Turtles' - Cineac (070-3630637),-
al.
'Flatliners' - Cineac, 12 jr.
'Narrow margin' - Cineac, al.
'The hot spot' - Cineac, 12 jr.
'Dances with wolves' - Metropole (070-
3456756), al.
'Memphis Belle' - Metropole, al.
'Pretty Woman" - Metropole. al
The sheltering sky' - Metropole. a I
The comfort of strangers' - Metropole.
16 jr.
Reversal of Fortune' - Metropole. al.
Navy seals' - Odeon (070-3462400). 12
jr.
Home alone' - Odeon, al.
Ghost' - Odeon. al.
Kindergarten Cop' - Odeon. a.1.
AMSTERDAM
The Witches' - Alfa (020-278806). a.L
Wild at heart' - Alfa. 16 jr.
'Miller's crossing' - Alfa. 16 jr
'The comfort of strangers' - Alfa. 16 jr.
'The Witches' - Alhambra (020-233192),
al.
Good Fellas' - Alhambra. 16 jr.
'The Sheltering Sky' - Alhambra. al.
Ninja Turtles' - Bellevue Cinerama, al
'Pacific heights' - Bellevue Cinerama,
12 jr.
'Pacific heights' - Cinerama, 12 jr.
'Presumed Innocent' - Cinerama, a I
Jacob's Ladder' - Calvpso (020-
234876). 12 jr.
'Havana' - Calypso. 12 jr.
"An angel at my table" - Cinecenter
(020-236615). 16 jr.
'Un monde sans pitie' - Cinecenter. 16
jr.
'Ju-Dou' - Cinecenter. 16 jr
'Le man de la coiffeuse' - Cinecenter.
16 jr
Kindergarten Cop' - Cinema (020-
151243). 12 jr
'Home alone' - Cinema, al
'Blue Steel' - City (020-234579). 16 jr.
The Hot spot'v City. 12 jr
'Kindergarten Cop' - City. 12 jr.
'Navy seals'- City, 12 jr.
'Narrow Margin' - City. al.
'Flatliners' - City. 12 jr.
'The Freshman' - City. al.
'The Killing' - Kriterion (020-231708).
'Barry Lyndon' - Kriterion.
'De eenzame stem van de mens' - Kri
terion. 16 jr
Leningrad cowboys to America' - The
Movies (020-245790). al.
'Let's get lost' - The Movies.
'Swan song' - The Movies. 16 jr
'Ghost' - Tusehinski Cineac (020-
243639). al.
'Home alone' - Tusehinski (020-
262633). al.
'Pretty woman' - Tusehinski. al.
'Dances with wolves' - Tusehinski, al.
'Memphis Belle' - Tusehinski, a 1
Reversal of fortune' - Tusehinski, al.
'Arachnophobia' - Tusehinski. 12 jr.
'Longtime Companion' - De Uitkijk
(020-237460), 16 jr.
TELEVISIE
Zaterdag 16 februari
Cat on a hot tin roof (Ned. 3. 20.00
uur). Klassieker uit 1958 van Richard
Brooks naar Tennessee Williams, met
Elizabeth Taylor en Paul Newman.
Drama over erfenis, drank en homo
seksualiteit, met prachtige dialogen.
'Waarheid is een droom die nooit uit-
Tough guys (Ned. 2. 20.25 uur) Titel
slaat op oude rotten Burt Lancaster en
Kirk Douglas, die na een gevangenis
straf van dertig jaar sullige baantjes
krijgen van een reclasseringsambte
Channel. 21.00 uur) Abbott en Costel-
lo-komedie uit 1952 van Jean Yar-
brough.
Tabataba (Ncd. 3. 22.50 uur). Film
uit 1988 van de Madagaskische regis
seur Raymond Rajonarivelo over .de
opstand tegen de Franse overheersing
in een Madagaskische provincie in
1946. De film werd in Cannes gepre
senteerd en door de kritiek geprezen.
Nomads (RTL 4. 23.30 uur) Ameri
kaanse film uit 1986 van John McTier-
nan, die later z'n reputatie zou vesti
gen met Die Hard. Vrouwelijke zie
kenhuisarts is niet meer dezelfde na
het overlijden van krankzinnige pa
tiënt. Met Lesley-Anne Down, Pierce
Brosnan.
Het verhoor (BBC 2. 00.50 uur). In
drukwekkende film van Ryszard
Bugajski uit 1989 speelt in het Polen
van 1951. Een zangeres laat zich versie
ren, wordt dronken en ontwaakt in de
gevangenis waar ze keihard wordt on
dervraagd over een verhouding met
een majoor. Hoofdrol van Krystyna
Catlow (BBC 1. 01.00 uur). Ameri
kaanse film uit 1971 van Sam Wanama-
ker, met Yul Brynner, Richard Cren-
na. Problemen bij het ophalen van ver
borgen buit van goudroof.
Zondag 17 februari
Berlin Alcxandcrplalz (Ncd. 2. 20.57
uur). Aflevering 10 en 11 van Fassbin-
ders epos naar Doblin. Franz raakt
Mieze even kwijt. Met Gunter Lam
precht, Barbara Sukow
The la:
(BBC 2. 23.20 uur)
baseerd op hetri
sche producent Irving Thalberg.
Script van Harold Pinter, rollen van
Robert DeNiro. Robert Mitchum, Je
anne Moreau en Jack Nicholson. De
laatste mag DeNiro een dreun geven
waarna hij grijnst en zegt 'I always
Maandag 18 februari
Ten to midnight (RTL 4. 21.35 uui
Amerikaanse actiefilm uit 1982 van
Lee Thompson. Charles Bronson
achter de moordenaar van het vne
dinnetje van z'n dochter aan Ook m
Lisa Eilbacher.
Starlight hotel (BBC 2. 22.00 uui
Film uit Nieuw-Zeeland van Sa
Pillsbury, met Greer Robson en Peti
Phelps. Jong meisje en soldaat die t
rugkeert uit de oorlog samen op c
vlucht tijdens de depressie. Lievig.
Dinsdag 19 februari
van de showbusiness. Uit 1949.
David Butler, met June Haver.
don MacRae.
Woensdag 20 februari
uit 1973 over studententijd i
gin van de jaren zestig Met Richard
Dreyfuss, Ronny Howard en uitste
kende muziek.
Donderdag 21 februari
Tarzan and the jungle boy (BBC 2.
19.00 uur). Tarzanfilm uit 1968 van Ro
bert Day, met Mike Henry En d.in le
bedenken dat de eerste uit 1918 stamt
The strange love of Martha Ivers
(Super Channel. 20.00 uur) Ameri
kaans drama uit 1946 van Lewis
Milestone. Barbara Stanwyck heeft
ooit een misdaad begaan, waardoor ze
niet los kan komen van haar echtge-
Travelling avant (BRT 2. 21.00
uur). Franse film van Jean-Ch.irl.
Tacchella over groepje filmfanaten die
eind jaren veertig een filmclub begin
nen. Met Thierry Frémont. Ann-Gi^el
Glass.
Vrijdag 22 februari
Henry VIII and his six wives (BBC 2.
■pn Mario
Puzo. Geweld als opera Met Al Paci-
no. Diane Keaton. Robert DeNiro
Up the rrcck (BRT 1. 23.05 uur)
Studenten tegen scholieren en militai
re kadetten in race op vlotten. Met Tim
Matheson. Jennifer Runvon In 1984
geregisseerd door Robert Butler
Mel Gibson als Gene Ryack in 'Air America'.
Film: 'Goodfellas'; regie: Martin Scorsese; met:
Robert DeNiro, Joe Pesci en Ray Liotta en Lor
raine Bracco; te zien: Greenway. Voorschoten,
het Kijkhuis, Leiden.
VOORSCHOTEN/LEIDEN - Door
getuigenissen van ex-collega's zijn
de laatste jaren veel machtige figu
ren uit de mafiawereld achter slot
en grendel beland. Om wraakacties
te voorkomen zijn intensieve be
schermingsmaatregelen in zulke
gevallen wel een vereiste. In Ameri
ka bestaat de mogelijkheid om als
getuige a charge van rechtsvervol
ging ontslagen te worden, waarna
een nieuwe identiteit verschaft
wordt. Bezoekjes aan oude 'vrien
den of bekenden' blijven zo achter
wege. Dat is in het jonge verleden
herhaaldelijk gebeurd, o.a. met ene
Henry Hill, die zijn levensverhaal
tegen de journalist Nicholas Pileggi
heeft verteld.
Martin Scorsese heeft Goodfellas
gebaseerd op het boek Wiseguy dat
Pileggi daarover geschreven heeft.
Omdat Brian De Palma een paar
jaar terug een mafiakomedie heeft
gemaakt met de titel Wise Guys>
moesten Pileggi en Scorsese hun
scenario een andere naam geven,
Goodfellas. Het blijft dezelfde bete
kenis houden van goeie gozers, aar
dige jongens.
Het zijn de herinneringen van
Henry Hill die de sfeer bepalen van
de film. Een leven dat hij van jongs-
af gewild had en feitelijk niet zoveel
verschilt van de levens van andere
eenvoudige Amerikanen. Behalve
dat ene grote verschil, zijn werk en
werkgever. Het geweld dat daarbij
in beeld komt, komt extra hard aan
dankzij die verdere alledaagsheid
van Hill's bestaan.
Henry is getrouwd met een aardig
joods meisje, heeft twee leuke kin
deren en twee goede, onafscheide
lijke vrienden, collega's. Voor de
deur staat een mooie auto en in huis
ziet alles er ook piekfijn, maar
'goedkoop duur' uit. Het enige ver
schil met de rest van de wereld is
dat iedereen voor Henry en zijn
vrienden als knipmessen in de hou
ding gaat staan. Niet vanwege hun
gemakkelijk verdiende geld, maar
vanwege hun gemakkelijk uitschie
tende vuist met daarin een mes of
pistool.
Het is deze verschuiving van
menselijke waarden die door Scor
sese genadeloos met het filmmes
ontleed wordt.
Ray Liotta viel in zijn eerste rol in
Jonathan Demme's Something
Wild al op als wilde echtgenoot van
Melanie Griffith, en hij zal altijd
Shoeless Joe Jackson blijven dank
zij zijn optreden in Field of Dreams.
In Goodfellas heeft hij zijn eerste
hoofdrol en gezegd moet worden
dat hij ruimschoots overeind blijft
tegenover Scorsese-veteranen als
Robert De Niro en Joe Pesci als zijn
collegagangsters James Conway en
Tommy DeVito. Als een scène bijna
is afgelopen laat Liotta vaak nog
een nieuw aspect zien of horen van
zijn personage, waardoor de echt
heid waar Scorsese en zijn vetera
nen altijd al naar streven, nog eens
extra benadrukt wordt. Het optre
den van Lorraine Bracco als echtge
note Karen Hill is ook vermeldens
waardig. Zij is net als moeder Scor
sese als moeder van Joe Pesci on
vergetelijk in haar rol.
Scorsese gebruikt alle middelen
in zijn film waarvan je normaal zou
zeggen dat het een film grondig kan
verpesten. Hij begint met de mede
deling dat het een waargebeurd ver
haal is, normaal een teken om de tv
aan te zetten.
Vervolgens gaat hij met grote
sprongen door de tijd, van begin ja
ren vijftig, naar de jaren zestig, ze
ventig tot het heden. Iets wat het
publiek' normaal afstraft door mas
saal een plaspauze in te lassen. Bo
vendien geeft hij cameraman Mi
chael Ballhaus de opdracht om de
meest verbazingwekkende came
rastunts uit te halen. Normaal blijft
iedereen na zoiets met open mond
naar het doek zitten kijken om de
film verder te vergeten. Verder is
een overdosis aan bejaarde popmu
ziek te horen, ook niet bevorderlijk
voor de concentratie op de kern van
de zaak.
Het is het meesterschap of mis
schien wel grootmeesterschap van
Scorsese om al die 'overtredingen'
van filmwetten samen te smeden
tot een voortreffelijke film. Voor
deze ene keer is het geheel meer dan
de samengestelde delen afzonder
lijk. Het is zelfs zoveel dat één keer
kijken niet genoeg zal blijken. Óm
alle onderdelen goed op hun waar
de te schatten en te controleren of
alles echt klopt is tweemaal zien een
minimum. Na deze eerste keer durf
ik te zeggen dat er geen woord, geen
beeld, geen geluid, geen muziekje
verkeerd zit in Goodfellas. Niet al
leen krijg ik de indruk dat het inder
daad in mafiakringen zo toeging,
maar ik heb bovendien kennis ge
maakt met enkele interessante per
sonages die stof tot nadenken ge-
PIET VAN DE MERWE
Film: Strapless; regie: David Hare; met Blair
Brown en Bruno Ganz; te zien in het Kijkhuis,
LEIDEN - David Hare is een van de
meest gevierde toneelauteurs van
Engeland en een van de weinigen
die met artistiek succes de overstap
naar speelfilm hebben gemaakt.
Zijn eerste verfilmde scenario,
Plenty, werd beloond met een
hoofdrol van Meryl Streep en zijn
eerste zelf geregisseerde film,
Wetherby met Vanessa Redgrave,
ontving in Berlijn de Gouden Beer.
In die twee films was steeds een
vrouw de hoofdpersoon die een on
bevredigend liefdesleven had in
een politiek vreemd en benauwend
klimaat. Liefde en politiek zijn bij
Hare twee niet te scheiden zaken.
In zijn vorige film Paris by Night
liet hij naar verluidt een verdacht
veel op Thatcher lijkend hoofdper
sonage een film lang konkelen en
kijven. Het enige, maar grote ver
schil met Misses Thatcher is dat het
hier een succesvolle Europolitica
betrof, gespeeld door sexy Charlot
te Rampling, Het is jammer dat deze
film hier nooit uitgebracht is, want
Hare's laatste film Strapless, die
ook alweer uit 1988 stamt, doet naar
meer verlangen. Opnieuw is een
vrouw de hoofdpersoon die dankzij
een aardbeving op emotioneel ter
rein bewust wordt van haar plaats
in de samenleving, de politiek.
De film opent met de warme stem
van Nat King Cole. Diens When I
fall in love is te horen tegen de ach
tergrond van een romantische Ro
meinse beeldentuin. Nadat zijn lied
is geëindigd met 'I'll fall in love with
you' en een shot van een Jezus
beeld, krijgen we de twee hoofdper
sonen van de film te zien. Zij ont
moeten elkaar voor het eerst in de
kerk. Ironie en schuldbesef, dat is
de betekenis van die openingsbeel
den. Ironie, omdat de film eerder
een klinische analyse zal blijken
van een romantische liefde, dan een
lofzang op die liefde zoals Nat Kinè
Cole dat zo goed doet. En de twee
hoofdpersonen, allebei veertigers,
lopen over van de juiste normen. Ze
zijn niet in de kerk om te bidden,
maar om een snuifje buitenlandse
cultuur op te halen.
De een is de Amerikaans dokter
Lillian Hempel, die een vakantie
van haar werk in een Londens hos
pitaal hard nodig heeft. De ander is
de wat schimmige Raymond For
bes, die net doet of hij de hele we
reld bezit en een ouderwetse manier
van harten veroveren heeft. Zij is
niet meteen onder de indruk van al
zijn charmes, maar hij achtervolgt
haar net zolang met gekke cadeaus
en originele voorstellen tot ze wel
moeten toegeven. Hare vertelt zijn
verhaal zoals van een Britse intel
lectueel verwacht kan worden met
een grote emotionele afstandelijk
heid, zoals dat ook in Wetherby te
zien was. Nooit zijn we zeker van de
werkelijke gevoelens van de hoofd
personen en dat maakt Strapless zo
intrigerend.
De rol van dokter Hempel heeft
Hare speciaal geschreven voor zijn
eigen vriendin, de Amerikaanse ac
trice Blair Brown, die ook al een
paar keer een toneelstuk van Hare
op haar lijf geschreven heeft gekre
gen. Ze is een goede opvolgster van
Streep, Redgrave en Rampling. die
een juiste balans handhaaft tussen
de verstandelijke stijl van de film en
de emotionele afgronden waar dok
ter HemDel instaart.
Bruno Ganz speelt de rol van Ray
mond Forbes en hij is eng en aan
trekkelijk tegelijk, vertrouwenwek
kend en angstaanjagend, kortom de
verpersoonlijking van de zakenman
van de jaren tachtig. Terwijl het zie
kenhuis van dokter Hempel te kam
pen heeft met bezuinigingen, leeft
Forbes er met geleend geld op los.
Nadat ze getrouwd zijn kan dokter
Hempel voor alle schulden opdraai
en. De Britse jaren tachtig in een no-
tedop.
Als de dokter haar verhouding
met Forbes op een rijtje heeft, kan
ze ook haar politieke verantwoorde
lijkheden in het ziekenhuis weer
aan en is ze bereid de acties tegen de
bezuinigingen te leiden. Strapless is
helaas een uitzondering in de bio
scopen tegenwoordig. Een intelli
gente, goed gemaakte film, waarbij
het geen onoverkomenhjk bezwaar
is dat er ook een boodschap in het
yerhaal verborgen zit. Vragen ge
noeg over wat er nu precies gebeurt
met de personages en de situaties in
Strapless, maar de grote vraag is
toch hoe het nu verder moet met de
toneelstukken en films van david
Hare nu Thatcher eindelijk als poli
tiek leider van dat rare eiland is ver-
trokken. pIET yAN D£. MERWE
vanuit Hollywood in deze heksen
ketel terecht komt.
Het is een feit dat Air America
zich destijd in Laos daadwerkelijk
op een duistere manier met de Viet-
nam-oorlog en de papaverteelt be
zighield. De suggestie dat het film
verhaal 'waar gebeurd' is wordt on
dersteund door tv-beelden van
Nixon en door de aftiteling waarin
vermeld wordt hoe het de hoofdper
sonen verder is vergaan. Jammer
genoeg blijft het bij suggestie, want
als het er op aan komt blijken de
makers meer geïnteresseerd in lek
ker stuntwerk en spectaculaire on
gelukken dan in historische achter
gronden.
Kortom, 'Air America' is een
nietszeggende actiefilm vol stoplap
pen, zogenaamd stoere grappen,
overbekende cliché's en gemakke
lijke succesjes. Nu eens worden Ge
ne en Billy door guerilla's uit de
lucht geschoten, dan weer gevan
gen genomen door een boerenpa-
trouille of in de val gelokt door een
Loatiaanse drugsgeneraal en zijn
Amerikaanse handlangers. De hel
den vertrekken geen spier, want
voor een piloot van Air America is
dit dagelijkse routine.
De echte hoofdrolspelers van 'Air
America' zijn trouwens de vliegtui
gen, tot de verbeelding sprekende
kisten die niet dagelijks in de bio
scoop te zien zijn. Regisseur Roger
Spottiswoode, die het vak nog leer
de onder Sam Peckinpah, weet al
die actie bekwaam over het scherm
te loodsen. Dat is dan gelijk het
meest positieve dat er over 'Air
America' te melden valt. Geknipt
voor Veronica. EE0 BANKERSEN
Spannend jongensboek over keus tussen cowboy of indiaan
Film: 'Air America'; regie: Roger Spottiswoode;
met: Mel Gibson en Robert Downey; te zien in
Euro, Alphen.
ALPHEN AAN den rijn - 'Vietnam
is voor Rambo's, wie slim is komt
bij Air America,' aldus vrijbuiter-pi
loot Gene Ryack (Mel Gibson) die in
1969 in Laos voor de geheime lucht
vaartmaatschappij van de CIA
werkt. Dit is de geheime oorlog die
door de officiële politiek stelselma
tig wordt ontkend. De piloten van
Air America vervoeren alles, van
varkens tot en met napalm en opi
um. Bovendien houdt Gene er zelf
nog een particulier wapenhandeltje
op na. De jonge helicopterpiloot
Billy (Robert Downey Jr.) staat
vreemd te kijken als hij kersvers
BOSTON - Actrice Diana Keaton houdt de 'Hasty Pudding Pot' omhoog
die zij deze week ontving van de Hasty Pudding Toneelclub' van de Har
vard universiteit in Boston. Keaton werd daar tot 'vrouw van het jaar be
noemd'. Het was de 41ste keer dat de toneelclub deze prijs uitreikte. (foto
LEIDEN - Kevin Costner speelde
twee jaar achtereen in de beste film
van dat jaar. In 1988 Bull Durham,
in 1989 Field of Dreams. In de eerste
film werd hij volwassen door vrede
te sluiten met een vrouw, in de
tweede film werd hij volwassen
door vrede te sluiten met zijn vader.
Er is een grote kans dat hij ook in
1990 de beste film gemaakt heeft en
nu wordt hij volwassen door vrede
te sluiten met een hele stam.
Dances with Wolves is ondertussen
al de meest bekroonde film van
1990. Een heleboel kringen van cri
tici hebben hun prijzen al gegeven
aan hoofdrolspeler Kevin Costner
en zijn eerste door hem geregisseer
de film. Dat is zeer opmerkelijk om
dat Dances With Wolves een drie
uur durende western is, een genre
dat niet geliefd was bij de prijzen-
uitdelers, en waarin voor een groot
deel Lakota, de taal van de Sioux,
wordt gesproken, wat door vrijwel
niemand meer gesproken of ver
staan wordt. Costner's film moet
het bovendien opnemen tegen de
niet geringe concurrentie van onder
meer Scorsese's Goodfellas en Cop
pola's The Godfather Part III.
De film is gebaseerd op het gelijk
namige boek van Michael Blake, die
ook het scenario schreef. Costner
speelt luitenant John Dunbar die
aan het begin van de film tijdens de
Amerikaanse burgeroorlog op de
operatietafel ligt. Zijn voet moet
eraf, maar de chirurgen moeten
'eerst koffie drinken'. Hij kruipt te
rug naar het front waar de twee
kampen al dagenlang in een impas
se tegenover elkaar liggen. Om een
einde aan zijn lijden te maken
neemt hij een paard, springt over de
barricades en rijdt zo de vijand tege
moet. Ongewild leidt hij zo een
charge van de noordelijken en staat
hij aan de basis van een glorieuze
ovewinning. De van een veilige af
stand toekijkende generaal beloont
hem met zijn persoonlijke chirurg,
zijn voet blijft eraan, hij krijgt het
paard en een door hemzelf te kiezen
opdacht.
Dunbar wil naar de 'frontier', de
grens tussen beschaafde wereld en
onontdekt, onontgonnen door In
dianen bewoond land. Hij wordt ge
plaatst in Fort Sedgewick, in wat nu
South Dakota heet. Het karakter
van Dunbar is in die eerste scenes
van de film al duidelijk, hij is een
eenling, niet bang en handelt in
stinctmatig. Bovendien zit het hele
Kevin Costner behaalde met zijn Dances of Wolves twaalf Oscar-nomina
ties. (foto GPD)
verhaal al besloten in deze korte
proloog. Dunbar leidt ongewild de
stam waartoe hij behoort naar het
kamp van de vijand, waar hij om
persoonlijke redenen heengegaan
is. Als Dunbar bij Fort Sedgewick
aankomt bestaat dat uit twee verla
ten en vervallen hutjes, waar onze
held zich direct thuisvoelt. Hij is
een met het landschip, volmaakt ge
lukkig in zijn eentje en met de mili
taire discipline die hij zichzelf op
legt om de verlaten post op te knap
pen.
Als hij op een goede dag zijn eer
ste indiaan ziet, besluit hij om
vreedzaam contact te zoeken. Dat
zoeken verloopt moeizaam en
wordt ook zo getoond. Veel misver
standen, wat soms tot komische ta
ferelen en veel taalproblemen leidt.
Costner kiest ervoor om het eerste
contact tussen twee beschavingen
bijna documentair te vertonen, zon
der de epische schaal waarnaar de
film ook neigt uit het oog te verlie-
Iedereen heeft wel eens cowboy-
tje gespeeld, waar hij of zij voor de
moeilijke keus stond dit keer cow
boy of indiaan te zijn. Dances with
wolves is in feite een spannend jon
gensboek, waar het over die keus
gaat. Simpel samengevat is dat een
keuze tussen een leven vol zinloos
geweld of een eenvoudig en harmo
nieus leven met de natuur en je bu
ren. Zo simpel is dat natuurlijk niet.
want die keus kon alleen in de vori
ge eeuw worden gemaakt.
Dat isvhet enige bezwaar dat ik te
gen Dances with wolves kan aante
kenen. De films met James Stewart
en John Wayne speelden tegen een
decor dat we kenden, het Wilde
Westen volgens Hollywood. Het de
cor deed er daarom niet toe, het
ging om hun daden en motieven,
die ook op ons van toepassing kun
nen zijn. Het decor van Dances with
wolves is zo precies in detail en aan
dacht voor een verdwenen volk, dat
de acties van luitenant Dunbar niet
meer op ons van toepassing kunnen
zijn.
Zo had het alleen daar en toen
kunnen gebeuren. De blanken ko
men er niet goed af, slagers van be
gin tot eind. De indianen, die Dun
bar ontmoet bij Fort Sedgewick, de
Lakota stam die wij Sioux noemen,
zijn heel wat nobeler. De critici in
de VS hebben geen ongelijk om
deze film tot een van de beste van
1990 uit te roepen. Het publiek geeft
Kevin Costner ook gelijk door in
groten getale drie uur lang naar een
vreemd volk en een vreemde taal te
luisteren.
PIET VAN DE MERWE
