Sovjetunie moet
verdrag nakomen
Cholera is ziekte van de allerarmsten
De Nieuwe Modernen
Liberianen akkoord
met wapenstilstand
Albanië: buitenland
schuldig aan onrust
Premier Peru neemt ontslag
1
Rode Khmer
beschiet stad
in Cambodja
DONDERDAG 14 FEBRUARI 1991
NAVO-secretaris bezorgd over beperking wapens
BRUSSEL (GPD) De Navo-bondgenoten maken zich steeds meer zorgen over toene
mende aarzeling bij de Sovjetunie om het verdrag over de beperking van de conventionele
bewapening in Europa (CFE) volledig uit te voeren. Navo-secretaris-generaal Wörner liet
gisteren een scherpe waarschuwing aan het adres van Moskou horen.
"We verwachten dat de Sovjetunie
zich volledig houdt aan de letter en
de geest van het CFE-verdrag", zei
hij op het Navo-hoofdkwartier in
Brussel tegen Nederlandse journa
listen. "De Sovjets kunnen niet ver
wachten dat wij doen alsof er niets
aan de hand is, zolang zij hun ver
plichtingen niet nakomen".
Volgens Wórner is de Navo bereid
door te gaan met onderhandelingen
over ontwapening. "Maar daarvoor
is vertrouwen nodig en dat vereist
een strikte naleving van wat wij
hebben ondertekend". Daarmee
doelde Wörner op het CFE-verdrag
over de conventionele bewapening,
dat in november in Parijs is gete
kend.
Volgens Wörner is de laatste
maanden sprake van een duidelijke
verandering in de houding van de
Sovjetunie in de onderhandelingen
in Wenen. Die is volgens hem te wij
ten aan een groeiende invloed van
de militairen en hun verzet tegen de
militaire ontspanningspolitiek van
Sovjet-leider Gorbatsjov.
door haviken,
standpunten
zegsman.
NAIROBI (GPD) Alle strijden
de partijen in Liberia zijn het gis
teren in de Togolese hoofdstad
Lomé eens geworden over de de
tails van een vorig jaar november
gesloten wapenstilstandsak
koord. Dit betekent dat de rebel
len zich onmiddellijk dienen te
rug te trekken in hun kampen en
de Westafrikaanse vredesmacht
in het hele land zal worden inge
zet.
Na twee dagen van beraadsla
gingen zetten rebellenleiders
Charles Taylor en Prince
Johnson en het hoofd van het Li
beriaanse leger en interim-presi
dent Amos Sawyer gisteravond
hun handtekening onder de di
verse punten van het wapenstil
standsakkoord. Sawyer verklaar
de na afloop van de Lomé-top, dat
de Liberiaanse bevolking zich nu
kan gaan richten op een toekomst
zonder oorlog. "Alle partijen heb
ben ditmaal het welzijn van de be-
volking boven hun eigenbelang
gesteld en dat is een overwinning
voor het Liberiaanse volk", aldus
Sawyer.
Aan de conferentie werd deel
genomen door vertegenwoordi
gers uit Nigeria, Mali, Togo, Bur
kina Faso, Ivoorkust, Sierra leo-
ne, Guinee en Gambia.
De diverse strijdmachten in Li
beria moeten zich volgens het ak
koord zo spoedig mogelijk terug
trekken in hun kampen, terwijl
het Westafrikaanse vredesleger
Ecomog, dat tot nu toe alleen in
de hoofdstad Monrovia actief is
geweest, zich over het hele land
zal verspreiden. Ecomog dient
toe te zien op de naleving van de
wapenstilstand en zorg te dragen
voor de algehele veiligheidssitua
tie in Liberia.
In Lomé is verder overeenge
komen dat de strijdende partijen
pas ontwapend zullen worden on
der toezicht van Ecomog nadat op
15 maart een nationale conferen
tie zich heeft uitgesproken over
een nieuwe interim-regering voor
Liberia. In de Lomé-overeen-
komst wordt gesteld dat géén van
de leiders van de diverse groepe
ringen aan het hoofd van die nieu
we regering dient te staan. Taylor
zei na afloop van de conferentie
echter te verwachten dat hij tot
nieuwe interim-president zal
worden benoemd.
Sinds de betrokken partijen het
vorig jaar november in principe
eens werden over een staakt-het-
vuren heeft steeds onenigheid be
staan over de uitvoering van het
akkoord. Met name over het tijd
stip waarop de partijen ontwa
pend moesten worden, kon men
het niet eens worden en Taylor
had grote bezwaren tegen de rol
van Ecomog en Sawyers interim-
regering.
Dat Taylor zich nu alsnog ach
ter de inhoud van het akkoord
heeft geschaard, is volgens waar
nemers vooral de verdienste van
president Compaoré van Burkina
Faso, Taylors vriend en steunpi
laar, die ook op de topbijeen
komst in Lomé aanwezig was.
"Dit heeft te maken met de be
zorgdheid van het militaire appa
raat en zijn groeiende invloed in de
Sovjetunie. Maar ik hoop dat zelfs
het militaire leiderschap beseft dat
dit verdrag net zo goed in hun be
lang is als in het onze. Daarom ho
pen we dat zij hun gedrag zullen
corrigeren", aldus Wörner.
Een hoge Navo-functionaris zei
WT maakt zich vol- dat de houding van Moskou gevol-
gens de Navo-bondgenoten schul
dig
duiken. Zo heeft Moskou drie divi
sies van de landmacht overgehe
veld naar de maritieme kustbe-
scherming. Omdat marine-eenhe
den buiten het CFE-verdrag vallen,
zouden deze 30.000 man en hun be
wapening buiten schot blijven. Ook
hebben de Sovjets nog steeds geen
duidelijke cijfers gegev
aantal troepen dat zij
van de Oeral hebben. Een groot aan
tal eenheden is achter de Oeral ge-
gen kan hebben voor de vervolgon-
Pz?E derhandelingen, die vandaag in We-
nen van start gaan. Er moet eerst
een bevredigend antwoord van de
Sovjets komen", zei hij. Dat onder
werp zal vandaag door de Navo aan
de orde worden gesteld.
De Sovjetunie blijkt immers ook
einig aanstalten te maken met het
ten" westen Start-verdrag over de lange-af-
standsraketten. "De Sovjets zijn op
sommige punten weer terug waar
uli etameueu is acmei uc ucidt Sc- „ij waren Diverse
bracht, waardoor zij ook buiten het
CFE-verdrag vallen.
Bij het televisiestation in de Litouwse hoofdstad Vilnius werd gisteren de aanval v
onderhandelaars zijn vervangen geleden, herdacht. Bij de militaire actie kwamen vijftien mensen om het leven.
Bommen op Namibia
Drie niet geïdentificeerde vliegtui
gen hebben gisteren in het noord
oosten van Namibia 38 bommen la
ten vallen, twee vrouwen en twee
kinderen liepen daarbij verwondin
gen op. Dit heeft de Namibische po
litie bekendgemaakt. Militairen
denken dat het dorp door het Ango
lese leger is aangezien voor een ba
sis van de bevrijdingsbeweging
Unita. (Rtr)
VS uit Honduras
De VS zijn bereid hun troepen uit
Honduras terug te trekken als de re
gering van dat land daar om vraagt.
Op de luchtmachtbasis Palmerola,
niet ver van de hoofdstad Tegu
cigalpa, zijn duizend Amerikaanse
militairen gelegerd. Na terugtrek
king zou deze basis weer kunnen
worden gebruikt voor de burger
luchtvaart, zo zei de Amerikaanse
ambassadeur gisteren. (IPS)
Taalwet Algerije
De Algerijnse president Chadli
heeft een controversiële wet onder
tekend, waarin een Arabisch man
daat wordt gelegd op vrijwel alle
sectoren van het Algerijnse openba
re en commerciële leven. De nieuwe
wet verlangt een volledige Arabise
ring van het bestuur voor juli 1992.
Daarna staat er een boete op het ge
bruik van de Franse taal bij officiële
regeringsbijeenkomsten en in cor
respondentie. Commerciële ver
pakkingen, publieke bijeenkom
sten van politieke partijen en adver
tenties vallen ook onder de wet.
(Rtr)
Einde visumplicht
Frankrijk heeft de visumplicht voor
Nieuwzeelanders afgeschaft. De
maatregel was onderdeel van de
verkilling van hun betrekkingen na
de aanslag door de Franse geheime
dienst op het Greenpeace-schip de
Rainbow Warrior in de haven van
Auckland in 1985. (AP)
Colombia
In Colombia heeft het Nationaal
Overleg Guerrillagroepen (CNG)
gisteren drie voorwaarden gesteld
voor overleg met de regering. Het
CNG wil dat eventueel overleg met
de regering plaatsvindt in La Uribe,
buiten de hoofdstad Bogota. Verder
wil het CNG niet dat het inleveren
van de wapens door de guerrilla
groepen ter sprake komt, en moeten
twintig leden van het CNG worden
opgenomen in de grondwetgevende
vergadering, die sinds een week bij
een is. (IPS)
Vals bomalarm
Een Boeing 747 van de Amerikaan
se luchtvaartmaatschappij United
Airlines, die op wég was van Tokyo
naar de Amerikaanse stad San
Fransisco, is gisteren teruggevlo
gen naar Japan nadat een passagier
beweerde een bom bij zich te heb
ben. Het Japanse ministerie van
buitenlandse zaken noemde de te
rugkeer van het vliegtuig een voor
zorgsmaatregel, maar de Amerika
nen lieten weten dat het om een
'grappenmaker' ging. (AP)
Gewéldadig carnaval
Het carnaval van Rio de Janeiro is
dit jaar bijzonder gewelddadig ver
lopen. Volgens de plaatselijke krant
O Povo zijn tijdens de drie dolle da
gen in de Braziliaanse stad bij het
forensisch instituut IML 120 slacht
offers binnengebracht. Hiervan wa
ren er 70 door geweerschoten en 25
door messteken om het leven geko
men, aldus de krant. Worden de
voorsteden meegeteld, dan komt
het aantal slachtoffers op 241.
(DPA)
ADVERTENTIE
OCARINA
Verzet Rwanda
meldt verovering
NAIROBI (GPD) - Het Rwandees
Patriottisch Front (RPF) zegt giste-
ren de stad Ruhengeri in Noord- grondstoffen"
west-Rwanda te hebben ingeno
men. De rebellen beweren nu op te
marcheren naar de hoofdstad Kigali
en daarbij geen weerstand van het jjjkë doorvoering5
leger te ondervinden. De Rwandese mingen, onder leiding
TIRANA/HEERLEN (GPD) - Pre
sident Alia van Albanië heeft 'bui
tenlandse vijanden' verantwoorde
lijk gesteld voor de onrust in zijn
land. Het staatshoofd uitte zijn be
schuldiging tijdens een rede tot fa
brieksarbeiders in de havenstad
Vlora. Met verwijzing naar het op
roer van afgelopen zaterdag in de aangeboden. Gelijktijdig met de
kuststad Durres, zei Alia dat ".zulke diening daarvan dooptën zij het t
acties vaak worden opgezet en on
dersteund door externe krachten".
Alia deed in Vlora tevens een drin
gend beroep op de Albanese bevol
king vertrouwen te hebben in de be
loofde hervormingen.
Vorige week zaterdag voerden
zo'n 20.000 Albanezen een storm
loop uit op de haven van Durres, na
dat zij bij geruchte hadden verno
men dat iedereen die dat wilde zich
zonder pas, visum of andere reisdo
cumenten op een veerboot met be
stemming Italië kon inschepen. Le
ger en politie dreven de mensen
massa terug de stad in, waarop woe
dende demonstranten vernielingen
aanrichtten. Bij het oproer werden
35 politiemannen en een demon
strant gewond. Tweeënveertig per
sonen werden gearresteerd.
Alia erkende in zijn toespraak dat
Albanië er economisch uiterst be
roerd voorstaat
kampen heeft met een gebrek
voedseltekorten,
groeiende werkloosheid en inflatie.
Volgens Alia is de oplossing van
deze problemen gelegen in geleide-
markthervor-
Alia viel hard uit tegen de studenten
van de universiteit van Tirana, die
sinds vijfjaar de naam van de vroe
gere leider Enver Hodzja draagt. De
studenten eisen van het regime dat
de universiteit een andere naam
krijgt. Daartoe hebben zij vorige
petitie bij het parlement
De studenten, die ook verbete
ring van hun woon- en leefomstan
digheden eisen, worden in hun actie
ondersteund door honderden arbei
ders van de tractorenfabriek in Tira
na en door studenten uit verschei
dene Albanese steden.
Rechter beslist
vandaag over
proces Mandela
Ruhengeri begon ning toegedaan. Zij zeggen dat
dinsdagavond toen de rebellen de structurele en duurzame economi-
stad met
Volgens
werden daarbij meer dan 100 rege
ringssoldaten gedood. Bovendien
werd zware schade toegebracht aan
de kazerne en politie-academie in
de stad. Ruhengeri was enkele we
ken geleden korte tijd in handen
van het RPF, maar werd toen vrij
snel heroverd door het regeringsle
ger.
artillerie beschoten, sche hervormingen volgens het
RPF-woordvoerder marktmodel slechts mogelijk zijn in
klimaat van volstrekte politieke
stabiliteit. Daarvan is in Albanië
echter geen sprake, zolang de com
munisten de dienst blijven uitma
ken. Onder de gegeven omstandig
heden is de animo van buitenlandse
ondernemingen om in de Volksre
publiek te investeren praktisch ni
hil, aldus die
M E U'B'E'L'P'mc'
KATWIJK AMBACHTSWEG 11 -13 TELEFOON 01718 - 28 151
LIMA (DPA) De Peruaanse regeringsleider Hurtado heeft aan president
Fujimori zijn ontslag aangeboden. Ook de andere kabinetsleden zouden
hun portefeuilles willen inleveren. Dit is gisteren in regeringskringen in de
hoofdstad Lima vernomen.
Verschillen van inzicht over de te voeren economische hervormingen
liggen aan de breuk ten grondslag, aldus de zegslieden. Naar verluidt zal
Fujimori pas morgen over de ontslagaanvraag een beslissing nemen.
Hurtado, die naast premier ook minister van economische zaken is,
geldt als de architect van de straffe economische koers die Peru thans
vaart. Die heeft het land wel het vertrouwen gegeven van de buitenlandse
handelaren en de Wereldbank, maar hebben de armen nog armer gemaakt.
Vanuit het kabinet is daar nu ook kritiek op geuit.
JOHANNESBURG (GPD) - De
dat het land te rechter in het proces tegen Winnie
Mandela beslist vandaag of hij de
weigering van twee kroongetuigen
om tegen haar te getuigen, zal ac
cepteren. De twee getuigen, Kenne
th Kgase (31) en Barend Thabo Mo
no (23), zeiden gisteren voor het Ge
rechtshof in Johannesburg te vre
zen voor hun leven, wanneer zij
voor Mandela belastende verklarin
gen zouden afleggen. De derde
kroongetuige, Gabriel Mekgwe (22),
is zondag verdwenen. Hij zou door
drie 'ANC-aanhangers' zijn ont
voerd.
Winnie Mandela en drie mede
verdachten staan terecht wegens de
ontvoering en mishandeling van
vier jonge mannen, onder wie de
drie kroongetuigen. De vierde, de
toen 14-jarige activist Stompie Moe-
ketsie, is door de leider van Mandel-
a's lijfwacht vermoord.
Officier van justitie Swanepoel
heeft rechter Stegmann gisteren ge
vraagd Kgase en Mono op te dragen
te getuigen. Wanneer hij geen ge
bruik kan maken van hun getuige
nis, verliest zijn zaak elke grond, al
dus Swanepoel. Kgase en Mono zei
den echter liever naar de gevange
nis te gaan dan naar de getuigen
bank.
Ze hebben wel verklaard te willen
Swanepoel zal daarom vandaag
vermoedelijk een 'langdurig' uitstel
van het proces vragen, in de hoop
dat Mekgwe boven water komt. De
politie is een uitgebreide zoekactie
naar hem begonnen, maar heeft nog
geen enkel spoor. Volgens een
Zuidafrikaanse krant was Mekgwe
eerder deze week voor het Ge
rechtshof aanwezig, maar werd hij
niet herkend door de politie.
UTRECHT/LIMA De cholera-epidemie in
Peru grijpt in razend tempo om zich heen.
Gisteren overleden opnieuw ruim twintig
mensen aan de ziekte, waardoor het totale
aantal doden op bijna tachtig kwam. En
noemde het ministerie van volksgezondheid
in Lima maandag nog het cijfer van 8566
zieken, gisteren was dat al gestegen tot ruim
13.000.
Volgens de hulporganisatie Artsen zonder
Grenzen, die een medisch team naar Lima heeft
gestuurd, is de epidemie vooral in het kustge
bied van Peru geconcentreerd omdat afvalwa
ter uit de steden rechtstreeks in de Stille Oceaan
wordt geloosd. Cholera wordt veroorzaakt door
bacteriën in voedsel en water. Door ernstige
stoornis van de ingewanden kan de patiënt zo
veel vocht verliezen dat hij binnen drie tot vier
uur overlijdt.
De Stille Oceaan wordt beschouwd als de gro
te boosdoener. Onderzoek op vissen en schelp
dieren heeft besmetting met cholera-bacterieen
aangetoond. Daarom riepen de autoriteiten de
bevolking via radio en televisie op geen rauwe
vis te eten, niet naar het strand te gaan en niet in
zee te
Een Peruaanse visserman waakt
bij zijn met cholera besmette doch
tertje. (foto AP)
Eigenlijk is het een wonder dat Peru pas nu
wordt opgeschrikt door een cholera-epidemie.
Door de omstandigheden waaronder de meer
derheid van de Peruanen le;eft, kan elke fatale
ziekte zich erg gemakkelijk en in moordend
tempo uitbreiden. Veertig procent van de bevol
king woont in behuizing zonder stromend water
en zeventig procent heeft geen riolering of wa
terafvoersysteem.
De Peruaanse hoofdstad biedt acht miljoen
mensen op uiterst verschillende wijzen onder
dak. De hoogste klasse heeft zich teruggetrok
ken in de elegante wijken Barranco en Miraflo-
res. De gegoede klasse resideert tevens in San
Isidro. Maar geen enkele wijk i
het gebrek aan onderhoud van openbare wer
ken. De staat, met haar miljardenschuld aan het
buitenland en een kostenverslindend noodplan
voor de duizenden armen in eigen land, kan zich
niet meer de luxe permitteren om straten te as
falteren, stoplichten te repareren en gebouwen
te onderhouden.
Armoede
Een flagrante tegenstelling met de welgestelde
wijken vormen de onafzienbare vlaktes rondom
Lima, waar de dictatuur van de armoede heerst.
In deze krottenwijken wonen de mensen dicht
op elkaar, families met zes, zeven, acht kinderen
zijn geen uitzondering. De straten zijn bedekt
met afval en uitwerpselen. Vuilnisophaaldien
sten zijn er onbekend. Bovendien heeft het in
het kustgebied nauwelijks geregend waardoor
het afval ook niet wordt weggespoeld. Overal
wemelt het van de vliegen. Die zitten ook op de
gezichten van de kinderen. "Vliegen zorgen er
voor dat de cholera zich gevaarlijk snel uit
breidt", aldus epidemologe Marina Repetto.
Degenen in de krottenwijken die een huisje
met stenen muren en een eigen waterleiding
hebben kunnen bouwen, moeten die met de he
le familie delen. En familie betekent hier nog
vaak grootouders, tantes, ooms, en verscheide
ne gezinnen bij elkaar. De grote meerderheid
moet het doen met een gemeenschappelijke
kraan voor de hele straat of het hele blok. Als de
waterleiding ten minste niet is gesaboteerd in
de bergen ten westen van Lima, waar de verzets
groepen actief zijn. Door de vele bacteriën is het
water ongeschikt als drinkwater, maar de men
sen die er wonen hebben gewoonlijk niet veel
keuze. Een fles mineraalwater is niet bepaald
een prioriteit, als zij gedwongen door armoede
besluiten om met gezinnen samen eten in te ko
pen en te koken.
Niet schoon
Met water uit een kraan wast de hele buurt
groenten en kleren. Doordat er zo weinig water
is, wordt niets echt schoon, terwijl ook bij het
koken niet alles altijd zo goed verhit wordt dat
ziektebacillen gedood zijn. Het is dan ook de
vraag in hoeverre deze mensen de raad van de
overheid kunnnen opvolgen om drinkwater ge
durende tien minuten te koken en alle fruit en
groenten zorgvuldig te wassen. Kleine kinderen
lopen bovendien extra risico, omdat zij overal
aan zitten en regelmatig hun vingers in de mond
stoppen.
Degenen die het meest recentelijk naar de
sloppenwijk zijn gekomen, moeten genoegen
nemen met kale grond. Alles wat zij nodig heb
ben, moeten zij zelf van de hoofdweg naar de ui
terste rand van de wijk slepen. Ook een eerste
levensbehoefte als water. Bovendien zitten zij
letterlijk en figuurlijk het verst af van de eventu
ele medische voorziening die een hulporganisa
tie in de wijk opzet. Door al deze armoe hebben
mensen niet alleen meer kans op ziektes en in
fecties, zij krijgen ook nauwelijks de gelegen
heid tot genezing omdat zij geen medicijnen
kunnen betalen.
Matrassen
Momenteel liggen de ziekenhuizen in Lima en
omgeving zo vol, dat de cholera-patienten al op
matrassen in de gangen zijn gelegd. Het is erg
moeilijk om al deze mensen voor uitdroging te
bewaken. De medische behandeling is overi
gens betrekkelijk eenvoudig. Antibiotica, veel
drinken en absolute hygiene leiden meestal na
een dag of vijf tot beterschap. "Als er ook van
hygiene sprake zou zijn bij de mensen thuis, dan
zouden wij dit probleem niet hebben", meent
een arts in Santa Rosa. "Cholera is de ziekte van
de allerarmsten in de arme streken", zegt de epi
demologe Marina Alina Ratto.
Peru heeft inmiddels medische hulp gekre
gen van verscheidene Latijnsamerikaanse lan
den, de Verenigde Staten en de EG, die gisteren
1.16 miljoen gulden uittrok voor de strijd tegen
de ziekte. Maar zelfs als men met deze hulp erin
slaagt de ziekte tot stoppen te dwingen, is het de
vraag hoe lang het zal duren voor de volgende
epidemie zich aandient
BATTAMBANG (Rtr/DPA) -
De Cambodjaanse verzetsbewe
ging de Rode Khmer heeft giste
ren de stad Battambang. in het
noordwesten van Cambodja, be
schoten. Regeringsfunctionaris
sen en ooggetuigen zeiden dat
hierbij zeker zestien burgers
zijn omgekomen en dattiental
len gewond raakten.
Dit is de eerste bevestiging uit
onafhankelijke bron dat de
communistische Rode Khmers
nieuwe aanvallen hebben uitge
voerd op deze op een na grootste
stad van het land en het rege
ringsleger. Begin deze week ver
klaarde de door China gesteun
de Rode Khmer al de stad in
brand te hebben geschoten.
Het was de eerste aanval van
de Rode Khmers sinds zi] in
1979 door de Vietnamezen wer
den verdreven. Nadat de Vietna
mezen zich in 1989 terugtrok
ken, heeft de Rode Khmer, de
sterkste van de drie Cam
bodjaanse verzetsbewegingen,
zijn invloed in het noordwesten
van het land uitgebreid De afge
lopen weken hebben de Khmei s
herhaaldelijk gedreigd Battam
bang aan te vallen en de burgers
opgeroepen de stad te ontvluch
ten. Naar verluidt zit de stad al
vol mensen die %'anuit de omlig
gende dorpen naar Battambang
zijn gevlucht.
