Litouwen kiest voor
onafhankelijkheid
Elfduizend Zuidafrikanen opgepakt
Volkstellers beginnen
'lange mars' in India
Oproer in havenstad
Albanië neergeslagen
Suriname 'opgelucht' na
bepalen verkiezingsdatum
MAANDAG 11 FEBRUARI 1991
BUITENLAND
PAGINA 7
Regering wil oude diplomatieke banden herstellen
VILNIUS (AP) - De bevolking van Litouwen heeft zich in de volksstemming van zaterdag
met grote meerderheid uitgesproken voor onafhankelijkheid van de republiek. Volgens
voorlopige uitslagen stemde bijna 91 procent 'ja', dat wil zeggen voor onafhankelijkheid
van Litouwen en afscheiding van de Sovjetunie. Nog geen 7 procent stemde 'nee'.
De opkomst bedroeg 84 procent,
ondanks een campagne voor een
boycot van het referendum door de
Litouwse Communistische Partij
en het Litouwse Burger Comité. De
officiële einduitslag wordt vandaag
of morgen verwacht.
Naar aanleiding van de volks
stemming zal de Litouwse regering
alle landen waarmee Litouwen tot
Helft bevolking
Liberia gevlucht
WASHINGTON (Rtr) - Ongeveer
de helft van de 2,5 miljoen mensen
tellende bevolking van Liberia is
gevlucht of ontheemd geraakt als
gevolg van de aan de gang zijnde
burgeroorlog in dat land. Dat is de
conclusie in een rapport, samenge
steld door een commissie uit de
Amerikaanse Senaat. Het rapport is
vandaag in Washington geopen
baard.
Volgens senator Edward Kenne
dy, voorzitter van de commissie
voor immigratie en vluchtelingen
zaken, is Liberia een slachtoffer van
de Golfoorlog. "Een verwarde we
reld negeert het lijden van de Libe-
rianen en richt alle aandacht op het
Golfgebied", aldus Kennedy, die de
situatie in het Afrikaanse land beti
telde als "een van de meest kritieke
en verwaarloosde menselijke trage
dies in de wereld van vandaag".
Hij riep de wereld op tot groot
scheepse hulp, in het bijzonder voor
de landbouwsector die als gevolg
van de burgeroorlog volledig is ont
regeld. De Senaatscommissie
dringt er bij de Verenigde Naties op
aan een regionale coördinator te be
noemen om de hulp voor Liberia in
goede banen te leiden.
De meeste van de bijna 1,3 mil
joen Liberiaanse vluchtelingen
hebben een heenkomen gezocht in
de buurlanden Guinee, Ivoorkust
en Sierra Leone. De burgeroorlog
brak eind 1989 uit en leidde in sep
tember vorig jaar tot de dood van
president Samuel Doe. Een interim-
regering onder leiding van Amos
Sawyer is nadien geïnstalleerd,
maar ontbeert brede steun waar
door de situatie in het land nog al
tijd gewelddadig en instabiel is.
1940 - toen de Baltische staat deel
ging uitmaken van de Sovjetunie -
diplomatieke betrekkingen onder
hield, vragen deze banden opnieuw
aan te gaan. De regering van de Sov
jet-republiek zal daarover vandaag
een verklaring aannemen. Dit heeft
de premier van Litouwen, Gedemi-
nas Vagnorius, gisteren meege
deeld.
Na de goedkeuring van de verkla
ring zal de regering van Litouwen
de regeringen van de betreffende
landen benaderen. Vilnius gaat
daarbij niet uit van een tijdschema,
aldus de premier, omdat de repu
bliek goed begrijpt dat deze landen
niet snel tot erkenning van Litou
wen zullen overgaan.
Over de wil van de Baltische re
publiek in de internationale ge
meenschap terug te keren zal Vilni
us ook de Verenigde Naties inlich
ten. In welke vorm dat zal gebeuren
is volgens de 33-jarige regeringslei
der nog geen besluit genomen.
Volgens Vagnorius zal het parle
ment van Litouwen vandaag de re
sultaten van het opinie-onderzoek
officieel als volksraadpleging aan
vaarden. Bovendien zal de volks
vertegenwoordiging de zinsnede
waarover is gestemd - Litouwen als
onafhankelijke en democratische
staat - in de grondwet opnemen.
Vagnorius bevestigde gisteren
opnieuw de bereidheid van Litou
wen zonder voorwaarde vooraf met
de Sovjetunie over het proces van
onafhankelijkheid verder te onder
handelen. Naar zijn mening hangt
alles af van de Sovjetunie. Moskou
moet zijn onbuigzame houding la
ten varen.
De Litouwse president Vytautas
Landsbergis zei zaterdagnacht na
het bekend worden van de voorlopi
ge uitslag dat het resultaat van de
volksstemming een duw in de rug is
voor het Litouwse onafhankelij-
heidsstreven. "Ik denk dat het een
overwinning is over leugen en inti
midatie. Het Litouwse volk heeft la
ten zien dat het niet bang is en leu
gens verwerpt", zei hij. De volks
raadpleging in Litouweh is niet bin-
NEW DELHI (Rtr) - In India is
het afgelopen weekeinde een le
ger van anderhalf miljoen volks
tellers in steden, woestijnen, re
genwouden en hooggebergte op
pad getogen om uit te vinden hoe
groot de bevolkingsexplosie nu
werkelijk is. Het land zal de ko
mende vijftig jaar meer inwoners
tellen dan China. Op dit moment
is India al tweemaal zo dichtbe
volkt als China.
Een volkstelling wordt in India
eens in de tien jaar gehouden. Het
is een gigantische onderneming
en gezien de hoge graad van
anafalbetisme en de in totaal 103
geschreven talen en nog eens eni
ge honderden dialacten wellicht
de grootste administratieve ope
ratie in de wereld.
De vraag is ook hoeveel vrou
wen en kinderen er werken. Naar
schatting werken 55 miljoen kin
deren onder de veertien jaar, van
wie tien miljoen in een vorm van
slavernij. Tijdens de telling wor
den vooral vrouwen aan de tand
gevoeld. Zij behoren tot de
slechtst betaalde arbeiders, als ze
al worden betaald. In de meeste
gevallen mag niemand weten dat
ze werken, omdat dat in India
niet hoort. "Zij moeten zeggen
wat voor werk zij doen, ook al is
het onbetaald op het familiebe
drijf'. aldus een deskundige.
In het afgelopen jaar zijn alle
huizen in kaart gebracht, maar
om een enigszins juist cijfer te
krijgen moeten de tellers ook elke
andere optrek af en elke tent of
verzameling van leem en stokken
met wat dak heet.
Daarnaast zijn er op een ge
schatte bevolking van 860 tot 865
miloen zielen nog eens zeker
600.000 daklozen, die slapen op
trottoirs, of platforms van sta
tions, onder viaducten of in bui
zen voor de bouw. Deze mensen
worden pas de laatste nacht ge
teld.
"Er zijn speciale teams, die drie
weken niets anders doen dan na
gaan waar deze lui 's nachts hui
zen. Iedereen die tussen 9 en 28
februari in India is telt mee, dus
ook toeristen".
De tellers moeten door woestij
nen op kamelen, met ossewagens
van het ene gehucht naar het an
dere, met kano's door regenwou
den en ploegend door de sneeuw
boven de sneeuwgrens. Dit is ook
nodig omdat de vragen niet per
post kunnen worden gesteld,
daar nog geen vier op de tien
i kunnen lezen en schrij-
Pelgrims naar de vele hindu-,
buddhistische en moslimheilig-
dommen worden bij zonsopgang
aangehouden en ondervraagd.
Bij een stam op de Andamanen-
eilanden. die is geslonken tot nog
maar pakweg 100 zielen, moeten
behalve het planten van de vlag
van India eerst voedsel en sigaret
ten worden neergelegd, daar men
anders niemand krijgt te zien.
Litouwse kinderen bij een stembus. In een volksraadpleging sprak het volk van de Baltische staat zich z
massaal uit voor onafhankelijkheid en afscheiding van de Sovjetunie.
TIRANA (GPD) - Leger en politie tie en militairen, die volgens oogge
in Albanië hebben zaterdag met tuigen met knuppels, spaden en een
grof geweld een eind gemaakt aan waterkanon tegen de demonstran-
een volksoproer in de havenstad ten optraden. Toen betogers met
Durres, 42 kilometer ten westen van stenen begonnen te gooien, zouden
de hoofdstad Tirana. Volgens onbe- soldaten en oproerpolitie het vuur
vestigde berichten zouden de on- op hen hebben geopend,
lusten aan 5 tot 10 mensen het leven Na de mislukte bestorming trok
hebben gekost, maar een woord- de uitzinnige menigte naar het cen-
voerder van de regering heeft dat trum van Durres. waar zij haar woe-
met klem ontkend. Tirana spreekt de koelde op het hoofdkwartier van
officieel over 1 zwaargewonde. Bij de communistische partij en andere
de onlusten, die de hevigste van de overheidsgebouwen. Onder het uit-
laatste maanden waren, liepen 35 roepen van anti-Hoxhakreten wer-
politiemannen verwondingen op. den honderden exemplaren van de
In totaal 42 personen zijn gearres- verzamelde werken van de vroegere
teerd. dictator door de ramen van boek-
Het oproer begon toen circa winkels naar buiten gegooid.
20.000 Albanezen de haven van Dur- De toestand in Durres is nog ui-
res aan de Adriatische probeerden terst gespannen. Overal wordt druk
te bestormen om zich op een Itali- gepatrouilleerd en de stad is omstn-
aanse veerboot met bestemming geld door tanks en militaire eenhe-
Triest in te schepen. De laatste da- den.
gen circuleerden geruchten dat Al- Ook in Tirana kwam het tot bot-
banezen die dat wilden, zonder pas singen. De politie bond daar de
en visum op in totaal drie Italiaanse strijd aan met enkele duizenden
schepen het land konden verlaten, studenten van de universiteit, die al
De massale stormloop van de, in verscheidene dagen alle colleges
terdag hoofdzaak jonge, Albanezen liep boycotten om kracht bij te zetten
o ap) stuk op een hecht cordon
i poli-
In kader van anti-misdaadcampagne
JOHANNESBURG (AP) - De doeld
Zuidafrikaanse politie heeft het af
gelopen weekeinde in het kader van
een grootscheepse anti-misdaad-
batsjov. De centrale regering
Moskou is van plan 17 maart een
ferendum te houden in de gehele demisdrij'
Sovjetunie, waarbij de bevolking tot het stelen
opgetreden tegen i
den verdacht van zeer uiteenlopen-
ariërend van moord
Het Afrikaans
de publiciteit dan ter
voorkoming van misdaden", zo stel
de ANC-woordvoerder Saki Maco-
zoma zaterdag nadat de politiecam-
pagne onder de codenaam 'Operatie
Donderslag' van start
legaal gestookte alcohol.
Volgens het ministerie van recht
en orde was Operatie Donderslag
noodzakelijk omdat het misdaadcij
fer in Zuid-Afrika aanzienlijk is ge-
zich kan uitspreken
houd van de eenheid van de Sov
jetunie.
Landsbergis zei te hopen dat de
andere Baltische republieken, Est
land en Letland, eveneens eigen
volksraadplegingen zullen houden.
Voor de campagne werden
taal 30.000 man politie en leger inge
zet. De politie zei 11.361
het be- Nationaal Congres (ANC) trekt de hebben gearresteerd, onder wit
motieven van de politie in twijfel
heeft geëist dat wordt bekendge- verdenking
maakt hoeveel blanken en hoeveel denking
zwarten zich onder de arrestanten ging tot
bevinden.
"Deze operaties lijken eerder be-
erdenking van moord. 92 op
m roof en 42 op ver-
verkrachting en po-
verkrachting. Daarnaast
werden in totaal 110 gestolen auto's
in beslag genomen en 60.816 liter il-
lijking met het jaar daarv
gering wijt de stijging
te daadcijfer deels a
43 guerrilla-verleden
tie zou hebben bijgedragen tot de ten
geweldige toename in het gebruik Het
van AK-47 geweren. De regering is
aparte campagne gestart
brigade-generaal Oupa Gqozo. De
enng, die op touw was ge-
het ANC. Het zet door drie hoge officieren, mis-
de organisa- lukte door de weigering van solda
te doen.
as de tweede couppoging in
twee weken in het formeel onafhan
kelijke thuisland aan de Indische
reeks eisen ter 'verbetering
van het hoger onderwijs' en hun
woon- en leefomstandigheden.
In het Engelstalige programma
van radio-Tirana heeft de Albanese
minister van defensie. Tigo Musta-
qi. zaterdagavond geruchten tegen
gesproken dat de Albanese strijd
krachten een staatsgreep zouden
beramen. Vooral in een op Albanië
gerichte radio-uitzending van de
Amerikaanse zender Voice of Ame
rica was op deze mogelijkheid gez
inspeeld. Mustaqi noemde de strijd-
Bekkersdal zeker krachten een "nationaal instituut"
en een "absoluut betrowbare factor
in de verdediging van het land".
Sinds enkele dagen worden am
bassades en consulaten van Zuid-
Afrika in tal van Balkanlanden
overstelpt met inreisverzoeken van
Albanezen. In de straten van Tirana
circuleren momenteel duizenden
aanvraagformulierun voor emigra
tie naar Zuid-Afrika.
Couppoging
In het Zuidafrikaanse thuisland
deze geweren, die vooral populair Oceaan. Zuidafrikaanse troepen
zijn in de zwarte woonoorden, van snelden te hulp om de orde te hand-
Indonesië stelt
islamiet terecht
Cholera-epidemie
De eind januari in Peru uitgebroken
cholera-epidemie breidt zich nog
steeds verder uit. Tot zaterdag wa
ren al bijna 5200 patiënten geregi
streerd en zijn er 51 mensen overle
den. De regering heeft in verband
met de epidemie de noodtoestand
uitgeroepen in de kustgebieden, die
het zwaarst worden getroffen. Maar
ook uit de berggebieden, die tot
dusverre vrij bleven, zijn inmiddels
de eerste ziektegevallen gemeld.
(DPA)
Angola
De zesde ronde van de onderhande
lingen over een wapenstilstand in
Angola is op niets uitgelopen. De
Angolese regering en de guerrilla
organisatie Unita konden geen
overeenstemming bereiken over
een datum voor een wapenstilstand
en de onderhandelingen zijn voor
onbepaalde tijd geschorst.
(DPA/Rtr)
Busongeluk
Eenenveertig personen zijn zater
dag om het leven gekomen doordat
een autobus in het noord-oosten
van Brazilië door de vangrail op een
brug reed en vijftien meter naar be
neden in een rivier stortte.(AP)
Hongerstaking
De Chinese dissident Chen Ziming,
die is beschuldigd van opruiing en
daarvoor terecht zal moeten staan,
is in de gevangenis in hongersta
king gegaan, in de hoop dat zijn pro
ces wordt uitgesteld.(AP)
Pakistan
Bij vuurgevechten tussen verschil
lende politieke groeperingen in de
stad Sukkur, in de centrale provin
cie Sindh, zijn het afgelopen week
einde ten minste dertien personen
om het leven gekomen. De strijd
gaat voornamelijk tussen leden van
de militante Mohajir Quami Move-
ment (MQM) en de Jamiat Ulemae
Pakistan, een religieuze groep.(AP)
Colombia
Ondanks het feit dat ze vrijdag de
bereidheid uitspraken om met de
regering te praten over vrede, blij
ven linkse guerrilleros in Colombia
aanslagen plegen. Het afgelopen
weekeinde ontvoerden zij vier ver
slaggevers van de Colombiaanse te
levisie, samen met tien politie-agen-
ten, en haalden zij drie nationale te-
levisiestatons een paar uur uit de
lucht. De schade als gevolg van een
week van aanslagen beloopt een
kleine twee miljard gulden.(GPD)
bedrag van 6000 rand uit
gekeerd
Gevechten
Aanhangers van rivaliserende
te facties zijn elkaar in het z
woonoord Bekkersdal, bij Johanne- uitbrak en keerde
sburg, te lijf gegaan met speren, lerijl terug,
messen en vuurwapens, zo heeft de
Zuidafrikaanse politie gisteren be
kendgemaakt. Bij de gewelddadig
heden in Bekkersdal viel eén dode.
In de provincie Natal vielen twee
doden bij nieuw geweld tussen aan
hangers van het ANC en de Inkatha
Vrijheidspartij.
Het onderlinge zwarte geweld
duurt voort ondanks het feit dat de
respectieve leiders van het ANC en
Inkatha, Nelson Mandela en Man-
gosuthu Buthelezi. hun aanhang op menzweerders
29 januari in een gezamenlijke ver
klaring hebben opgeroepen de on
derlinge strijd te staken. In de afge
lopen twee weken zgn bij geweld-
JAKARTA (GPD) - Een extreme
lllimtrt. die in 1982 ter dood was
veroordeeld wegens poging tot on
dermijning van de staat, is geexecu-
De militaire leider Gqozo ver
scheen zaterdagavond voor de tele
visie en zei dat regeringsgetrouwe
soldaten de situatie meester waren.
Gqozo bevond zich niet in Ciskei teerd. Legerautonteiten in Jakarta,
arte toen de opstand zaterdagmorgen noch het kantoor van de openbare
ïddags in al- aanklager in Bandoeng wil de exe
cutie van Azhar bin Mohammed
Een lid van de regerende Militaire Safar bevestigen. Het Instituut voor
Raad. commandant Pita, zei dat legale hulp in Bandoeng bevestigde
drie hoge officieren tijdens een bij- echter dat het doodsvonnis is vol-
eenkomst met soldaten op de leger- trokken.
basis van Bisho hun plannen had- Drie auto's zouden Azhar uit de
den ontvouwd. Zij hadden kenne- gevangenis Sukamiskin, waar hij
lijk gerekend op steun, maar een gevangen werd gehouden, hebben
groep soldaten weigerde mee te opgehaald en naar een onbekende
doen en er brak een schietpartij uit. plaats hebben gebracht Daar werd
Volgens Pita was een van de hij door een vuurpeloton doodge-
coupleiders legerbevelhebber An- schoten.
drew Jamangile. De vermeende sa- De 48-jarige Azhar was een van de
raakten gewond, leiders van de illegale Islamitische
wisten te ontkomen. In de eer- Revolutionaire Raad. Hij behoorde
ste berichten was sprake van do- tot de Imron-groep die in 1981 een
den. maar dit werd later niet beves- passagiersvliegtuig van de Indone-
tigd.
PEKING - Op de eerste dag van het voorjaarsfestival in het Ditan park in Peking voert een louter uit mannen
bestaande groep een traditionele dans ten uit, die de weg voorstelt die een aanstaande bruid aflegt naar de huwe
lijksplechtigheid. De mannen, van wie de meesten in lompen waren gekleed, staken de draak met de zeer bekende
voorstelling. afp»
PARAMARIBO (ANP) - "We ho
pen dat de uitslag van de volksuit
spraak van 25 mei niet hetzelfde lot
ondergaat als die van de verkiezin
gen van 1987". Dat heeft Rufus
Nooitmeer, voorzitter van de groot
ste fractie in het Surinaamse parle
ment, zaterdag verklaard. Hij deed
dit nadat president Johan Kraag de
datum voor de verkiezingen van al
le volksvertegenwoordigende orga
nen had bekendgemaakt in een
openbare vergadering van de natio
nale assemblee, het Surinaamse
parlement.
Nooitmeer noemde de bekend
making van de verkiezingsdatum
een "opluchting" voor het Suri
naamse volk. Hg hoopt dat die be
kendmaking voorkomt dat aange
kondigde sancties tegen Suriname
worden uitgevoerd. Nooitmeer be
nadrukte dat het parlement was ge
noodzaakt de militaire machtsover
name van 24 december te accepte
ren. "Nood breekt wet. We moesten
het hoofd buigen".
President Kraag zei dat de verkie
zingen van 25 mei voor alle volks
vertegenwoordigende organen gel
den. Dit betekent dat er behalve een
nieuw parlement ook nieuwe dis
tricts- en ressortraden worden ge
kozen. Deze organen van lagere or
de werden bg de vorige verkiezin-
hebben
gen in 1987 ingesteld ma
niet gefunctioneerd. Over
kiezing van nieuwe districts
sortraden was eerder geen
stemming bereikt toen vice-presi- >ivv
dent Jules Wijdenbosch met het de verdediger
sische luchtvaarmaatschappij
Garuda tijdens de vlucht had ge
kaapt en de piloot had gedwongen
naar Bangkok te vliegen Een Indo
nesische commando-eenheid be
stormde later het vliegtuig en
schoot alle kapers dood.
De kapers hadden anderhalf mil
joen dollar losgeld geeist en de vrij
lating van 80 gevangen islamitische
fundamentalisten. De leider van de
groep, Imron Bin Mohammad Zein,
werd in 1982 geexecuteerd nadat
president Suharto een gratiever
zoek had geweigerd.
Vorig jaar september wees het
hooggerechtshof een verzoek van
Azhar i
;uw proces van de hand, nadat
n presidentieel pardon was ge-
ïigerd.
'Recessie VS is
het gedrang te komen. Gadden Lrr\t^to rliiiiv*'
it ervoor dat de kieswet wordt Vall KOilC L1U UI
parlement bijeenkw
De parlementariër Jarien Gadden
heeft zaterdag aan de regering ge
vraagd hoe het zit met de registratie
van kiezers in het binnenland. Door
de "oorlogssituatie" in het oosten,
zuiden en een deel van het westen
Suriname dreigt die registratie
iel
pleit i
gewijzigd zodat de Surinaamse
vluchtelingen in Frans-Guyana ook BOCA RATON (Rtr) -
aan de verkiezingen kunnen mee- m de Verenigde Staten zal kort en
doen. mild zijn De opleving d.urna zal br-
Volgens Kraag mogen er interna- scheiden zijn. Dat is de verwachting
tionale waarnemers aanwezig zijn van tweederde van de 150 grote
bij de verkiezingen. "Wg hebben Amerikaanse industriële ondeme-
niets te verbergen Parlements- mingen die zaterdag in Boca Raton
voorzitter Jagernath Lachmon (Florida) de jaarvergadering van het
heeft de regering erop gewezen dat Nationaal Verbond van Industrie
waarnemers moeten worden uitge- len (NAM) bijwoonden,
nodigd. De industriëlen roepen de Ameri-
Laehmon zei dat het parlement kaanse regering op alle aandacht te
het hoofd niet heeft gebogen bij de geven aan de export van de Ver-
militaire machtsovername Het par- enigde Staten "We moeten de ver-
lement is bereid een nieuwe volks- groting van de export topprioriteit
uitspraak te accepteren "Wij zijn geven in het nationale regeringsbe-
niet bang voor een nieuwe volksuit- leid", verklaarde NAM-voorzitter
spraak", aldus Lachmon. Jerry Jasinovski zaterdag.
