Margarita, een parel
in de Caribische Zee
'Nog steeds te weinig profs in de reiswereld'
ZOMERVAKANTIE 1991
Verwennerij op het water
met de Silja Serenade
PAGINA 6
MAANDAG 11 FEBRUARI 1991
Ze zijn er nog, die tropische eilanden, die alles hebben wat je maar kunt wensen. Palmen, witte
stranden, een heldere diep-blauwe zee, groene bergen en een fantastisch klimaat. Margarita,
voer de noordoostkust van Venezuela, is zo'n tropisch eiland dat alles heeft om dromen waar te
laten worden.
door Peter Stiekema
Reisorganisator ontdekt onbekend tropisch eiland
Voor de meeste Nederlanders is
het eiland, dat 38 kilometer van
het Venezolaanse vasteland ligt,
onbekend gebied. Toch werd het al
in 1498 door Columbus ontdekt.
Hij doopte het Margarita, hetgeen
een Grieks-Latijnse term is voor
parel. En, zonder te overdrijven,
Margarita is een echte parel tus
sen de talloze tropische eilanden
in het Caribisch gebied, waarvan
de meeste veelal ten onrechte
een veel grotere naam hebben als
toeristisch centrum. Het behoort
tot de zogenaamde Benedenwind
se Eilanden, waarvan ook Aruba,
Bonaire en Curasao deel uitma
ken. Margarita ligt op een klein
uurtje vliegen van die laatste rest
jes koloniaal Nederland.
En vliegen is vanaf Margarita heel
aantrekkelijk. Binnenlandse
vluchten in Venezuela zijn name
lijk spotgoedkoop en voor een
habbekrats vliegje naar de hoofd
stad Caracas, de hoogste water
vallen ter wereld in het zuiden
van Venezuela, de Angel Falls,
naar de tropische koraaleilanden
Los Roques of zelfs naar het Ama
zonegebied.
Tot voor kort waren er in ons land
geen touroperators die Margarita
in hun programma hadden opge
nomen. Sinds begin november is
daar verandering in gekomen. De
van oorsprong Limburgse reisor
ganisator 'Villahome' die de
slogan 'holiday in style' hanteert
heeft als eerste de weg naar het
eiland gevonden en biedt een aan
tal gevarieerde reizen naar Marga
rita aan, in alle mogelijk prijsklas-
Twee stukken
Het eiland Margarita (oppervlak
te 650 vierkante kilometer,
150.000 inwoners, waarvan onge
veer 100.000 in de belangrijkste
plaats, Porlamar) bestaat in we
zen uit twee totaal verschillende
stukken. Het westelijke deel,
Peninsula de Macanao, is nage
noeg onbewoond en is van de rest
van het eiland afgescheiden door
een prachtige lagune met man-
grovebossen. Het oostelijke deel
is dichter bewoond, maar de be
volking concentreert zich vooral
rond de stad Porlamar. Over bei
de delen van het eiland verspreid
liggen prachtige met groene wou
den bedekte bergen. Het hoogste
punt van het eiland ligt 954 meter
boven de zeespiegel. Door de aan
wezigheid van deze fikse bergen,
die hier en daar de Caribische Zee
lijken te kussen, biedt Margarita
een gevarieerde aanblik.
Wat overal in Venezuela opvalt,
en dus ook op Margarita, is het
enorme verschil tussen arm en
rijk. Rijk is echt zeer rijk en arm is
ook meteen buitengewoon arm.
Het minimumloon beweegt zich
rond de 150 gulden per maand, als
je werk hebt tenminste.
Venezuela is dank zij de Golfcri
sis weer een rijk olieland (het der
de ter wereld) en de benzineprij
zen op Margarita zijn dan ook na
venant, rond de 11 cent per liter.
Water is er duurder. Dat wordt
vanaf het vasteland met onder
zeese pijpleidingen aangevoerd.
De Silja Serenade gebouwd bij de Masa Yards, tot vorig jaar de be
roemde Wartsila-werf in het Finse Turku is 's werelds grootste en
mooiste veerboot. Maar ook de duurste. Rond 450 miljoen gulden
investeerde eigenaar Silja Line in de eerste van weer een nieuwe
generatie cruisa-ferries: met z'n lengte van 203 meter, z'n 56.000
ton, elf dekken in een kolos die 2500 passagiers kan vervoeren, bij
na duizend hutten telt met in totaal 2500 bedden en ook nog eens
450 personenauto's of zestig trucks kan overvaren op z'n dagelijkse
route tussen de hoofdsteden Stockholm en Helsinki.
Scandinavië geldt sinds jaar en dag als trendsetter voor de tegen
woordige cruise-ferry; een veerboot met voor de passagier veel
comfort en verwennerij. In Scandinavië moet men vaak het water
over als men op reis gaat.
Op de dag dat de nieuwe Silja Serenade voor het eerst in Helsinki
binnenliep, boekte de haven van de Finse hoofdstad een record.
Die dag verlieten liefst 15.000 mensen met de veerboten van diver
se rederijen Helsinki.
Op één dag dreef een aantal bedden de haven uit dat het dubbele is
van de totale beddencapaciteit van alle hotels in Helsinki. Varen
per ferry is dus erg populair. De boten zijn ook in trek voor het hou
den van congressen.
Het bijzondere van het schip zit 'm overigens niet in allesovertref-
fende cijfers. Niet zonder trots vermeldt directeur Ralf Sandström
dat dit het eerste schip is dat volgens de nieuwste veiligheidsvoor
schriften is gebouwd. En bij de bouw is ook zo veel mogelijk reke
ning gehouden met hét milieu. De Silja Serenade zuivert z'n eigen
afvalwater. Het schip is zodanig ontworpen dat het maar een be
perkte golfslag ontwikkelt.
Voor het voortbestaan van de vele eilandjes die de Silja Serenade
dagelijks passeert is een agressieve golfslag niet zo gunstig. Van
daar. De motoren gebruiken een speciaal soort olie met een geringe
sulfaat-uitstoot. De motoren zijn in twee gescheiden machineka
mers ondergebracht. Brand in een machinekamer zal dus niet het
wegvallen van het totale motorvermogen tot gevolg hebben.
Abrupte uitval van de elektrische stroom maakt het schip niet
stuurloos; navigeren blijft mogelijk.
Veel technische snufjes dus, die echter niet zo in het oog vallen.
Wat wel opvallend is, is de revolutionaire indeling van de gigant.
Het schip kent een 150 meter lange promenade, liefst vijf dekken
hoog. Een imposante ruimte die aan de bovenkant wordt afgeslo
ten door een glazen koepel. Je waant je een moderne winkelgalerij
van uitdagende vormen en kleuren.
Beneden bevinden zich allerlei winkels en boetiekjes, zitjes en res
taurants. En boven in vier lagen een groot aantal binnenhutten met
uitzicht op de promenade. Futuristische glazen liften zoeven op en
neer. Vanuit de promenade en de erboven gelegen hutten heb je via
een glazen wand in de achtersteven een weids uitzicht op zee. Dank
zij deze constructie heeft tachtig procent van alle hutten een raam,
dat uitzicht geeft op of zee of op de promenade.
Vermaak en ontspanning genoeg aan boord van de Silja Serenade.
Er zijn liefst zestien restaurants. Op 41 plekken kun je even
neerstrijken om een consumptie te nuttigen. Dat kan bijvoorbeeld
in een tropisch bad. Maar wie de vborkeur geeft aan een romeins
bad, komt ook aan z'n trekken. Sauna-, massage- en fitnessruimten
ontbreken evenmin.
Natuurlijk is er een casino, een disco maar ook een entertainment-
hoek met zitjes voor zo'n duizend bezoekers op verschillend ni
veau. En het podioum is te verhogen of te verlagen. Voor de jeugdi
ge passagiertjes is er een grote speelhoek. Ouders die hun spruiten
hier achterlaten, krijgen een 'pieper' mee zodat ze opgeroepen kun
nen worden.
Directeur Sandström: "We zijn driejaar bezig geweest met de plan
ning. Ik durf te zeggen dat dit het concept voor de jaren negentig is.
We hebben een nieuwe generatie cruise-ferries op zee gebracht".
Komende zomer moet het zusterschip klaar zijn en ook op de
dienst Stockholm-Helsinki gaan varen.
Na de ontdekking door Colum
bus is Margarita tot in de negen
tiende eeuw een Spaans eiland
geweest, tot de opstand onder lei
ding van de nationale held Simon
Bolivar. Naar hem is de nationale
munt, de Bolivar, genoemd, die
op het moment dat wij het eiland
bezochten (half november) om
streeks 3,5 cent waard was. Maar
zoals in ieder Zuidamerikaans
land is ook in Venezuela de infla
tie groot, dus de kans dat de munt
bij uw bezoek nog minder waard
is (en dus nog gunstiger) is zeker
aanwezig. De voertaal is Spaans,
de bekendheid van de bevolking
met het Engels is niet gigantisch,
hoewel je in elk hotel wel Engels
sprekend personeel aantreft. Uit
het Spaanse verleden resteren
nog enkele oude forten als het
Castillo de San Carlos Borromeo
en het Castillo de Santa Rosa met
antieke kanonnen.
Het leven op het eiland is echt
goedkoop. Voor een tientje heb je
een fantastische maaltijd, in de
wat kleinere lokale tentjes kun je
al voor een gulden of vijf terecht,
maar onduidelijk is hoe het er
daar met de hygiëne voorstaat.
Drankjes zijn ongelooflijk goed
koop, voor taxi's (meestal grote
oude Amerikanen, die vaak nau
welijks meer de naam 'auto' ver
dienen) betaal je niet meer dan
een paar gulden per rit. Zelfs lan
ge ritten over veertig kilometer
kosten niet meer dan tien, vijftien
gulden, afhankelijk van het on
derhandelingsresultaat. De be
volking is vriendelijk en behulp
zaam en duidelijk nog niet ge
wend aan massatoerisme.
Rust
Vorig jaar bezochten ongeveer
300.000 toeristen het eiland en dat
is niet overdreven veel. Er was
toen sprake van een terugval in
het toerisme omdat er in de Vene
zolaanse hoofdstad Caracas rel
len waren geweest, die aan enkele
honderden mensen het leven
hebben gekost. Inmiddels is de
rust in Venezuela, hersteld. Men
hoopt dan ook dat hierdoor het
aantal toeristen weer zal stijgen.
De meeste mensen die Margarita
bezoeken komen uit Canada,
Groot-Brittannië, Denemarken,
Duitsland en Venezuela zelf. Er
zijn weinig Amerikanen bij en dat
is waarschijnlijk van invloed op
het feit dat Margarita nog steeds
een goedkoop (taxfree) eijand is.
Hoe lang dat nog het geval zal
zijn, is moeilijk te beantwoorden.
Dat hangt af van de ontwikkeling
van het toerisme in de komende
jaren. De vrouwelijke directeur
toerisme van het eiland, Lidia Oli
vier Urgelles, hoopt 'haar' eiland
te bewaren voor het massatoeris
me, zoals dat bij voorbeeld de Ca-
narische Eilanden jaarlijks teis
tert.
Recent is er rond Porlamar in de
hotel- en appartementen-sector
veel hoogbouw gepleegd, een
beetje in het wilde weg, zo lijkt
wel. Lidia Olivier Urgelles wil, sa
men met de gouverneur van het
eiland, aan die wildgroei paal en
perk stellen. Elders op het eiland
mag al niet meer in de hoogte
worden gebouwd. Het karakter
van de oude centra zoals die van
de hoofdstad La Asuncion en de
talrijke feeërieke vissersplaatjes
moet behouden blijven. Overi
gens is een Nederlands marke
tingbureau op het gebied van toe
risme en recreatie, Peerenboom
Travelmarketing te Amsterdam,
bezig met het opstellen van een
voorstel voor een toeristisch plan
voor Margarita.
Ook het bewaren van het leefmil
ieu staat hoog in het vaandel ge
schreven van mevrouw Olivier
Urgelles en de autoriteiten op het
eiland. Zo wordt bij voorbeeld het
afval al gescheiden ingezameld
en dat vind je vrijwel nergens in
de Derde Wereld. Het afvalwater
van het eiland wordt zoveel mo
gelijk naar het vasteland ge
pompt en daar gezuiverd, het
geen je ook niet zou verwachten
op een dergelijk, betrekkelijk af
gelegen, eiland.
Prijzen
De prijzen, die Villahome (lid AN
VR en Garantiefonds) voor een
verblijf op Margarita in rekening
brengt, beginnen vanaf pakweg
rond de 2130 gulden voor een
achtdaagse reis (vanaf plm. 2440
gulden voor een vijftiendaagse
reis). Je kunt het in feite zo duur
maken als je zelf wil. Dat hangt
onder meer af van de accommo
datie waarvoor gekozen wordt en
van de extra's die je bij de reis wil
betrekken. De accommodatie va
rieert van prettige, niet overdre
ven luxe, appartementen in Lake
Plaza Beach Club, even buiten
Polamar, tot villa's met alles erop
De appartementen van Lake Pla
za zijn alle met airconditioning
uitgerust. Dat is voor Margarita
een absolute noodzaak, want het
eiland heeft gedurende onze win
terperiode een warm, vochtig kli
maat, met middagtemperaturen
rondom de 30 graden. Daarnaast
biedt Villahome duurdere appar
tementen en kamers aan in onder
meer het Hilton-hotel, in Margari
ta Laguna Mar, Flamingo Beach
Hotel, bungalows in Bahia de Pla
ta en de onovertroffen zeer exclu
sieve 'Ranchos de Chana'. Voor
dat laatste vakantieverblijf dient
echter een aanzienlijk forsere
som te worden neergeteld dan
voor bij voorbeeld Lake Plaza
Beach Club.
Wat accommodatie betreft biedt
Margarita dus voor elke beurs wat
wils. Er zijn keuze- en variatiemo
gelijkheden te over. Op Margarita
zelf maakt Villahome gebruik van
de diensten van een lokale tour
operator, Holiday Tours. De gid
sen spreken goed verstaanbaar
Engels.
Meer informatie: Villahome,
Oranje Nassaustraat 3. 64111 LD
Heerlen, tel. 045-740000/718400.
Prachtige
stranden met
achter de pal
men verbor
gen restau
rantjes.
Voor
al vis en
schelpdieren
zijn hier in al
le soorten en
maten te koop.
Margarita, blauwe zee, groene bergen en dromerige vissersplaatsjes.
Hij is 31 jaar, lijkt jonger, oogt een
beetje als een yup, Jaap Peeren
boom, directeur van het vier jaar
geleden door hemzelf in het leven
geroepen marketingbureau voor
recreatie en toerisme, 'Peeren
boom Travelmarketing', nu ge
vestigd in een statig pand bij het
Amsterdamse Vondelpark.
Na een toeristische opleiding
op het NWIT (Nederlands Weten
schappelijk Instituut voor Toeris
me tegenwoordig Hogeschool
voor Toerisme) in Breda, kwam
hij terecht bi.j bedrijven en orga
nisaties die zich bezighouden met
toerisme. Hij begon bij Touris-
tiek, dat hotelaccommodaties be
schrijft, en dan met name datgene
over de accommodatie wat niet in
de folder van de reisorganisaties
staat.
Peerenboom was daarna sales
manager bij Bontour, een reisbu
reauketen in Utrecht en werkte
hij bij Wigwam-stacaravanver-
huur. Vervolgens stapte Jaap
(even) van het reiswezen over
naar een supermarkt-organisatie
in het noorden van het land, om
vooral het marketing-wezen van
dichterbij te bestuderen. En tot
slot van dit beknopte overzicht
Jaap peerenboom, directeur van Peerenboom Travelmarketing:
werkte hij bij ICN in Zoetermeer,
een farmaceutisch bedrijf, waar
voor hij exportplannen voor con-
tactlezen en -vloeistof vervaardig
de en contacten met importeurs
in het buitenland zocht.
Kennis
Al die snelle overstappen waren
erop gericht zich zo breed moge
lijk te ontwikkelen en te oriënte
ren. Met de achtergrondkennis,
die hij op deze manier-in porte
feuille en de wetenschap dat er
veel leemten in kennis en uitvoe
ring bij de reisbedrijven ten aan
zien van het fenomeen 'marke
ting' zijn, achtte hij de tijd rijp om
op 27-jarige leeftijd zijn eigen be
drijf te stichten, Peerenboom
Travelmarketing.
Op 1 januari 1987 vestigde hij
zich als directeur en enig perso
neelslid in het Amsterdams
Ondernemers Centrum, maar de
zaken gingen zo voorspoedig dat
uitbreiding noodzakelijk was.
Die was ter plekke al snel niet
meer te verwezenlijken, zodat hij
verhuisde naar een villa aan de
Amsterdamse Waldeck Pyrmont-
laan. Zijn bedrijf telt inmiddels
zes man personeel, heeft een jaar
omzet die boven het miljoen ligt
en hij heeft Associates (partners
dus) in Brussel, Colchester, New
York en Frankfurt.
Markt
Wat houdt 'travelmarketing'
precies in: "We zijn eigenlijk free
lance marketingmanagers" zegt
Peerenboom. "We kennen de
markt waarin touroperators en
reisagenten opereren op ons
duimpje. We houden de vaklitera
tuur bij en plegen zelf onderzoek.
Het kennen van de (reis)markt, de
wensen van de vakantieganger en
het plegen van onderzoek daar
naar, het bestuderen van accom
modatie, public relations, het op
zetten van advertentiecampag
nes, dat hoort allemaal tot wat wij
travelmarketing noemen".
"Het verschil tussen een recla
mebureau en een marketingbu
reau is niet voor iedereen altijd
even duidelijk. Een reclamebu
reau maakt vaak hele mooie recla
mecampagnes. Dat is ook het
doel van zo'n bureau, reclame ma
ken. Een goede boodschap in een
goed medium en liefst zo goed
mogelijk. Wij, als marketingbu
reau, schakelen reclame in als dat
de aangewezen weg is. Soms is
het verzenden van 100, 1000, of
10.000 brieven een betere metho
de. In een ander geval is het ver
zenden van 100 persberichten be
ter. Soms is een beurs, hoewel erg
duur, de aangewezen weg. In een
ander geval is een training in het
telefoongebruik nodig. Wij .scha
kelen die methode in, die voor het
vraagstuk het meest effectief is
tegen de laagst mogelijke kósten.
Zo werkt dat ongeveer".
Doelstelling
Naast het feit dat hij als (kleine)
werkgever zijn bedrijf natuurlijk
zo winstgevend mogelijk wil ma
ken, heeft hij als een soort hogere
doelstelling de verdere professio
nalisering van de reisbranche
hoog in het vaandel geschreven.
"In de reiswereld moet meer be
langstelling komen voor cijfers
en theorie, zodat er beter inge
speeld kan worden op de wensen
van de klanten. De reiswereld is
eigenlijk een hobbybranche, in
de jaren vijftig en zestig ontstaan
als een soort liefhebberij. En dat
vind je nu nog vaak terug. Er is te
weinig professionalisme en dat
kost veel bureaus de kop.
In de jaren zestig en zeventig
heeft de reiswereld de wind volop
in de zeilen gehad. Er zijn nu 1500
reisbureaus en tweeduizend reis-
verkopende banken in ons land
en dat is eigenlijk 600 reisbureaus
te veel. De banken zouden zonder
meer kunnen verdwijnen want
behalve zo'n 150 RABO-banken
en tien AMRO-banken zijn het ei
genlijk niet meer dan hoekpun
ten. Je ziet nu al steeds meer een
ketenvorming in de reisbranche.
Kleinere reisbureaus sluiten zich
aaneen om samen sterk te staan.
Wat ook opvalt is dat, om eens een
voorbeeld te noemen, de Limbur
ger een betere (duurdere) vakan
tie boekt dan bij voorbeeld een
Amsterdammer. Die kruipt vaak
in een appartement, terwijl een
Limburger eerder voor een hotel
vakantie kiest met alles erop en
Niet alleen het aantal reisbu
reaus in ons land is veel te groot,
ook over het aantal touroperators
(zeg maar de reizenfabrikanten)
heeft Peerenboom zo zijn beden
kingen. "Er zijn in ons land twee
honderd touroperators, een reis
bureau kan er maar een goede
twintig verkopen, want meer fol
ders passen er gewoonweg niet
op de plank. Ook daar staat dus
een sanering voor de deur. Door
dat de reisbureaus moeten kiezen
zulen er de komende tien jaar zo'n
honderd touroperators verdwij
nen", voorspelt Jaap.
