M n muziek is tijdloos
Imperium tempert woede tot boosheid
Rita Coolidge was even in Nederland
Museumdirecteuren willen
aan- en verkopen in code
Mozartweekeinde Forum: veel verschillen
Melancholiek 'vogelconcert'
Historisch verschijnsel
Impressionistische muziek
MAANDAG 11 FEBRUARI 1991
KUNST
PAGINA 21
Mei Paul Schammee, Johan
Thea Wessehng, Ineke de Vos en Kees Visser
Bewerkmg/regie Bart Vieveen. Slemmen-
bruari m het Microtheater. Oude Vest Aldaar
nog op 14.15.16.21.22 en 23 februari te zien
LEIDEN - Onder leiding van regis
seur Bart Vieveen heeft toneel
groep Imperium van het beroemde
stuk 'Look back in anger' een be
werking gemaakt. Het uitgangs
punt daarbij is nogal dubieus. Wat
men namelijk van plan is, formu
leert de toelichting in het program
maboekje als volgt: "In 'Boos op de
Wereld" is het gedateerde marte
laarschap van Jimmy Porter tot ge
zonde proporties gerelativeerd".
Ten eerste is niet zo maar duidelijk
wat onder 'gezonde' proporties ver
staan dient te worden. Ten tweede
is het een omstreden zaak om aldus
te proberen de angel uit een literair
werk te halen.
Juist vanwege die 'anger' uit
'Look back in anger', dat wil zeggen
die woede, toorn en razernij, is dit
stuk in de toenmalige historische
context van de jaren vijftig zo
spraakmakend geweest. Het is dan
ook niet mogelijk en bovendien on
juist om achteraf als het ware een
correctie te willen aanbrengen. En
de woorden 'gezonde proporties'
suggereren op zijn minst een corri
gerende werking.
Gelukkig valt het allemaal reus
achtig mee, en is de bewerking van
dit stuk aanmerkelijk minder rigo-
reus dan op grond van de program
matoelichting te verwachten viel.
De woede is tot boosheid gerelati
veerd. de boosheid is geabstraheerd
van haar fel maatschappijkritisch
engagement tot een meer algemene
ontevredenheid met het bestaan,
waardoor het stuk minder geda
teerd en voor ons geloofwaardiger
waarop dat gebeurt,
bestaat uit een paar aardige regie
vondsten. Op toneel staat een aantal
kleine zitkrukken en kinderstoel
tjes. Het toneelbeeld heeft dus niets
weg van het woonkamertje van
hoofdpersoon Jimmy Porter. Op
die krukken en stoeltjes liggen re
kwisieten. Deels zijn die gewoon
nodig in het stuk. zoals bijvoor
beeld sigaretten, een theekopje, een
strijkijzer of een radio. Daarnaast
zijn er rekwisieten die beelden uit
de tekst concretiseren. Natuurlijk
zien we een beer en een eekhoorn
tje, want aan het einde vandiet stuk
vergelijkt Jimmy Porter net her
nieuwde samenzijn met zijn vrouw
op sentimenteel-idyllische wijze
met het leven van deze dieren. Ook
andere beeldende vergelijkingen
die in de tekst minder pregnant aan
wezig zijn, worden hier onder
streept.
Wordt iemand een hond,
muis of een neushoorn genoemd, is
het desbetreffende pluchen dier
voorhanden. Wanneer Jimmy zijn
schoonmoeder met een zoutzak ver
gelijkt, stoot hij tegelijkertijd achte
loos een pak zout omver.
De muzikale omlijsting versterkt
nog eens de relativering. De cabare
teske nummers aan het begin en
einde zijn daarbij aanmerkelijk be
ter dan het - zangtechnisch veel
moeilijker - Engelstalige repertoire
dat tijdens de voorstelling bij wijze
van muzikaal commentaar ten ge
hore wordt gebracht.
Afgezien van deze onderbrekin
gen en de meer abstracte vormge
ving is het spel van de acteurs over
het algemeen vrij realistisch. 'Boos
op de wereld' van Imperium toont
ons een hoofdpersoon die zijn on
vrede met het bestaan afreageert op
zijn vrouw, zijn schoonouders, zijn
vriendin en zijn vriend. Ontdaan
van directe maatschappijkritiek is
het een voorstelling over mensen
die niet mèt en niet zónder elkaar
kunnen leven.
WIJNAND ZEILSTRA
UTRECHT - "Het maakt
me erg depressief als ik er
aan denk. Zoveel jonge
meisjes en jongens, die zo
ver van huis in het woestijn
zand praktisch oog in oog
staan met een reusachtige,
vijandelijke troepenmacht.
En er is geen weg terug". De
Amerikaanse zangeres Rita
Coolidge was enkele dagen
geleden in Nederland ter
promotie van haar nieuwe
cd 'Fire me back'. Ze staart
somber voor zich uit, haar
ogen staan bezorgd. Kort
daarvoor vormde ze nog het
stralende middelpunt van
enkele honderden fans die
haar in Utrecht uitbundig
toejuichten. Enkele bevoor
rechten mochten met de ster
op de kleurenkiek.
"Het doet me goed dat de
mij in Nederland nog niet vergeten
zijn", zegt ze. Met een glaasje bron
water in de hand vertelt ze over haar
vorige bezoek aan Nederland. "Dat
is alweer zes jaar geleden. Ik bewaar
alleen maar goede herinneringen
aan Nederland. Amsterdam is een
heerlijke stad met z'n grachten. Vo
rige keer heb ik met een vriendin
een waterfiets gehuurd. Wat een
pret was dat".
Rita Coolidge, al meer dan twin
tig jaar actief als zangeres, ex-echt-
genote van acteur/zanger Kris
Kristofferson, moeder van een zes
tienjarige dochter, is inmiddels, via
Oslo, teruggekeerd naar haar woon
plaats Los Angeles. "Ik heb gevlo
gen met de Nederlandse luchtvaart
maatschappij. Dat was tenminste
safe. Voor geen goud zou ik nu in
een Amerikaans toestel stappen.
Uit angst voor aanslagen, ondanks
alle extra voorzorgsmaatregelen.
Veel luchtreizigers denken er net zo
over, want de Amerikaanse maat
schappijen kampen in deze donke-
re dagen met veel lege stoelen".
Promotie
De zangeres van hits als 'All time
high', 'We're all alone', 'Higher and
higher' en 'The way you do the
things you do', bezocht ons land
voor het uitkomen van haar nieuwe
cd 'Fire me back'. Vijf jaar lang
heeft Coolidge de platenstudio
angstvallig gemeden. "Ik was vijf
jaar geleden volstrekt uitgekeken
op de muziekbizz/ Door de opkomst
van nieuwe muziekstijlen had ik
sterk het gevoel dat er voor mijn
soort liedjes geen plaats meer was.
Ik vond het opeens ook absoluut
geen opwindende wereld meer,
waarvan ik zolang had deel uit ge
maakt. Hiphop-muziek, om maar
Literair treffen
Hermans en Haasse
DEN HAAG (GPD) - Vlissingen
staat e^n bijzondere literaire ge
beurtenis te wachten: vrijdagavond
1 maart praten Willem Frederik
Hermans en Hella Haasse met el
kaar elkaar in de St.-Jacobskerk in
deze stad. Aanleidingen: Hermans
wordt dit jaar 70 en zijn roman
'Nooit meer slapen' verscheen pre
cies 25 jaar geleden.
Op diezelfde avond wordt daar
een tentoonstelling geopend die ge
wijd is aan het leven en werk van
Hermans. De expositie die geduren
de twee jaar langs openbare biblio
theken in het land gaat reizen is sa
mengesteld door het Nederlands
Bibliotheek en Lektuur Centrum
(NBLC) in Den Haag.
eens wat te noemen, kan ik niet ver
dragen. Het is door machines ge
maakte muziek zonder enige ge
voelswaarde. Een beukend ritme.
Nee, daar keert m'n maag zich van
om. Zelfs m'n zestienjarige dochter
moet er niks van hebben, terwijl
veel van haar leeftijdgenoten weg
lopen met dit moderne genre. Zij
houdt van Crosby, Stills, Nash
Young. Een ouderwetse teenager
hè!"
Op haar cd 'Fire me back' heeft
Rita Coolidge zichzelf weer hervon
den, omdat, zo zegt ze, "ik in alle
vrijheid aan de totstandkoming er
van heb kunnen werken. Vroeger
voelde ik voortdurend de hete adem
van de platenmaatschappij in m'n
nek. Die drong me trends en stijlen
op, die helemaal niet bij me pasten.
Hun commerciële belangen be
greep ik wel en dus ging ik door de
knieën. Vroeg of laat breekt je dat
op. Ik heb het gevoel dat ik samen
met mijn producer Eddie Schwartz
een plaat heb gemaakt, die geheel
beantwoordt aan m'n eigen artistie
ke normen".
Tijdloos
De muziek van Rita Coolidge, zo
vindt ze zelf, is niet erg trendgevoe
lig of tijdgebonden. Ze zingt met
haar onmiskenbaar warme stem on
verslijtbaar repertoire. De nieuwe
stukken werden zorgvuldig uitge
zocht. Rita Coolidge hield zelf een
stevige vinger in de pap. Ze vertelt:
"Samen met producer Eddie
Schwartz, hij schreef ook drie num
mers, heb ik uit een aanbod van wel
honderd liedjes de beste gekozen.
We hebben bijna vijf maanden aan
de plaat gewerkt in Toronto, Cana
da. Ik heb het hele produktieproces
van het begin tot het eind meege
maakt. Daardoor voel ik voor het
eerst sinds vele jaren weer een ster
ke verbondenheid met het produkt.
Het bezorgt me het gevoel, zoals ik
me dat herinner van de totstandko
ming van m'n allereerste elpee".
De laatste concerten van haar in
Nederland vonden in de jaren ze
ventig plaats. In de Verenigde Sta
ten en ook bijvoorbeeld in Japan,
een belangrijk afzetgebied -voor
haar platen, heeft ze daarna wel op
getreden. "Ik heb een eigen band
met jongens, die me al zeven, acht
jaar trouw zijn. Ook al zijn er de af
gelopen vijfjaar geen platen van me
verschenen, na een lange periode
waarin er elk jaar een nieuwe plaat
werd uitgebracht, de live-optredens
zijn doorgegaan. Alleen Europa, ja
Europa, heb ik tekort gedaan. Dit
najaar kom ik terug voor enkele
concerten. Waarschijnlijk wordt het
oktober, november".
In de Verenigde Staten treedt Rita
Coolidge enkele malen per jaar be
langeloos op. De opbrengst van die
concerten wordt besteed aan hulp
voor jonge aids-patiënten en daklo
zen in grote steden. "Er komen
steeds meer kinderen die bij hun ge
boorte besmet zijn met het Aids-vi-
rus. Omdat hun ouders junk zijn.
Ook hun aantal groeit. In New York
is driekwart van de drugsverslaaf
den drager van het aids-virus. Kin
deren die met dat virus ter wereld
komen, worden volkomen verwaar
loosd. Met het geld van de concer
ten, bouwen we speciale opvang
huizen voor deze kinderen. Tra
gisch. Hun geheel en al aan hun lot
overlaten is onverdraaglijk. De re
gering is niet bij machte al deze kin
deren onderdak en verzorging te
bieden. In de toekomst zal dat niet
veel beter worden. De tekorten van
de regering nemen toe. De Golfoor
log slurpt heel veel geld op".
Ook de thuis- en daklozen in de
Verenigde Staten reikt Rita Coolid
ge, voorzover dat in haar vermogen
ligt, de helpende hand. Samen met
collega-zangeres Dionne Warwick.
"Alleen Los Angeles, mijn eigen
stad, telt al zestigduizend daklozen.
In de States zijn er volgens voor
zichtige schattingen zes miljoen.
Het probleem los je niet ineens en in
je eentje op, dat is ook niet onze op
zet. We kiezen elk jaar een andere
stad, waarop we onze actie richten.
Het is kleinschalige hulp, maar er
zijn mensen mee gebaat en daar
gaat het om".
Rita Coolidge heeft over succes in
haar ruim twintigjarige muziek-
loopbaan tot dusver geen klagen.
Ze begon als achtergrondzangeres
in een platenstudio in Memphis en
werd ontdekt door Joe Cocker, die
haar inhuurde voor zijn prestigieu
ze Mad Dogs Englishmen-tour-
nee. Aan het einde daarvan kreeg
Rita meteen een vet platencontract
aangeboden en nam ze haar eerste
soloplaat op. Al meteen werd ze
door het gezaghebbende Time Ma
gazine uitgeroepen tot de nieuwe
'Queen of Rock Roll'.
Ze trouwde met Kris Kristoffer
son en maakte samen met hem drie
geslaagde albums, waarmee enkele
Grammy Awards in de wacht wer
den gesleept. Hun huwelijk hield
zes jaar stand. Ze gingen als goede
vrienden uit elkaar en delen sinds
dien de zorg voor hun dochter Ca
sey.
Eind jaren zeventig bracht het so
loalbum 'Anytime... Any-where'
haar wereldwijd platinasucces. Ze
reisde lange tijd onafgebroken door
de Verenigde Staten, Canada, Euro
pa, Australië, het Verre Oosten en over liefde. Liefde en liefde geven,
Japan. De producenten van de Ja- daar draait het om in het leven. Het
mes Bondfilms nodigden haar uit zou mooi zijn als dat ook voor deze
voor het zingen van de titelsong'All boosaardige wereld zou gelden,
time high'. Zowel film als plaat wer- Dan zou er nu niet gevochten wor
den een internationale hit. den in het Midden-Oosten, dan was
"De liedjes op mijn nieuwe CD", er vrede op aarde en zouden de
zegt Rita Coolidge, "gaan vooral mensen gelukkig kunnen zijn".
AMSTERDAM (ANP) - Veel muse
umdirecteuren zijn voorstanders
van de invoering van een gedrags
code voor directies van musea. Dat
blijkt uit een enquête van de Neder
landse Museumvereniging (NMV)
waarvan de resultaten eind vorige
week zijn gepresenteerd tijdens een
NMV-symposium in het Tropenin
stituut in Amsterdam.
Een van de opvallende punten uit
de Nederlandse concepttekst voor
de gedragscode zijn de bepalingen
over de mogelijke verkoop van mu-
AMSTERDAM - George Rodger, een van de zeven oprichters van het bekende foto-agentschap magnum, bekijkt
twee van zijn wereldberoemde foto's die nu in het Stedelijk Museum in Amsterdam hangen. Tot 1 april wordt hier
beeld gegeven van het werk van de Magnum-fotografen. In totaal zijn 250foto's te zien van 60 fotografen. Mag-
n het Museum of Modern Art in New York. trotoANP)
seumstukken. De discussie daar
over werd aangezwengeld door di
recteur R. Fuchs van het Haagse
Gemeentemuseum, die verkoop
toelaatbaar acht als met de op
brengst de collectie wordt verrijkt
door andere aankopen.
Stedelijk Museum-directeur W.
Beeren bij voorbeeld heeft zich al
tijd fel tegen aantasting van zijn col
lectie gekeerd. Een van zijn argu
menten daarbij is dat elke generatie
een andere visie heeft op de waarde
van een bepaalde stroming of schil
der. Dat sluit verkoop op voorhand
uit.
In de concepttekst is vastgelegd
dat verkoop is toegestaan na een
„afgewogen beoordeling" door de
conservator. Een meerderheid van
78,9 procent van de deelnemers aan
de enquête is voor de invoering van
een museale gedragscode in ons
land. Van de voorstanders sprak
33,2 procent zich uit voor een ge
dragscode zonder controle of sanc
ties, 30,2 procent wil zowel controle
op de naleving als sancties op niet-
naleving. De rest (15,4 procent) wil
de code invoeren met alleen contro
le of alleen sancties door bij voor
beeld een arbitragecommissie.
De enquête werd toegestuurd aan
de directies van 1108 musea en an
dere instellingen in het museum-
veld. De respons was 25 procent
(ruim 300 vragenlijsten werden te
ruggestuurd), een respons die de
NMV „bepaald niet slecht" noemde
bij een lastig onderwerp als de in
voering van een gedragscode.
Als uitgangspunt voor de Neder
landse code dient de „Code of
Ethics" van de International Coun
cil of Museums (ICOM), die in 1986
unaniem werd aanvaard. De code
geldt dus officieel ook in ons land.
maar wordt nog niet algemeen als
richtsnoer gehanteerd.
ENSCHEDE - Het Mozart-jaar bete
kent voor Opera Forum het herha
len van de zes Mozart-enscenerin-
gen die de Italiaanse regisseur-ont
werper Vittorio Patane de afgelo-
pen jaren voor het gezelschap heeft
gemaakt. In samenwerking met een
aantal schouwburgen biedt Forum
deze reprises in de loop van het jaar
aan in Mozart-weekeindes, waaraan
ook Forum Filharmonisch met
twee concertprogramma's mee
doet.
De eerste weekeinden zijn in
Enschede en Utrecht gehouden,
met twee opera's 'La Finta Sempli-
ce' en 'Die Entführung aus dem Se
rail' en (alleen in Enschede) een
concert waarop Mozarts bewerking
van 'Alexanders Feast' van Handel
(als Das Alexanderfest') is uitge
voerd.
Driemaal Mozart in een weekein
de heeft veel verschillen en weinig
constanten opgeleverd. De constan
ten vindt men bij de ensceneringen
van Patane. Hij heeft zelf gezegd dat
het bij dit 'Mozartfestival' niet gaat
om 'zes keer Patané' maar om de
zangers-acteurs die zijn regieën uit
voeren. Nu is het bij 'La Finta Sem-
plice' en 'Die Entfuhrung' niet
moeilijk om van twee keer Patané te
spreken. Hij is (het geldt ook voor
de andere vier Mozartprodukties)
altijd nadrukkelijk met een 18e-
eeuws kader bezig (zonder 'moder
nismen') en men ziet in zijn regieen
ook altijd 'choreografische' groeps-
bewegingen op maat van de mu
ziek. Bij 'La Finta' en het 'Serail'
ontwaart men ook (bij)figuren die
als opwindpoppen bewegen.
Patané's 'Finta' en 'Serail' zijn, bij
weerzien nog steeds onderhouden
de. maar geen 'prikkelende' pro-
dukties. La Finta wordt gebracht
door een groep Commedia dell'Ar
te-acteurs die met hun hebben en
houden een leegstaand theater 'kra
ken'. Het past bij het libretto en is,
ondanks enkele sjablonen, char
mant. De aankleding van 'Die Ent
fuhrung', met zijn zachte oosterse
kleurtjes en krulletjes is dat nog iets
meer. Dat het terugzien van deze
produkties op andere fronten soms
minder plezierig uitpakt heeft voor
al te maken met de vrij matige voca
le prestaties in La Finta, waarin al
leen tenor Nico van der Meel en so
praan Elena Vink overtuigen. Het
Serail zit beter in zijn stemmen (al
lemaal nieuwe zangers vergeleken
bij de 'oerproduktie') en is met de
nieuwe bezetting een stuk vitaler
geworden dan enkele jaren terug.
Of 'Das Alexanderfest' nu werke
lijk als Mozart gehoord moet wor
den is maar de vraag, hij her-instru
menteerde Handel en voegde wat
blazers-melodielijntjes toe maar in
grote trekken blijft het Handel. Di
rigent Roland Kieft benadert het
werk zonder enig blijk van 'nieuwe
inzichten' op het gebied van barok
en klassiek spelen: het klinkt by
hem als ouderwets-romantiserende
barok (aanbevolen voor wie niet
van 'authentiek' houdt) waaraan de
klank van het Forum-operakoor
sterk bijdraagt. Solistisch staat deze
uitvoering er vrij goed voor. De
twee opera-dirigenten houden er
ook zo hun divergerende visies op
Mozart op na: Siebe Riedstra laat
zijn orkest in La Finta gearticuleerd
en 'modern' spelen, August Halt-
mayer pakt de zaken in Die Entfuh
rung aanmerkelijk ouderwetser
Het Mozart-weekeinde met La
Finta Somplice, Die Entfuhrug
aus dem Serail en Das Alexander
fest wordt nog herhaald in Am
sterdam (22. 23 en 24 februari),
Groningen (I. 2. 3 maart) en Am-
hem (8. 9. 10 maart). In april vol
gen Mozartweekeindes met een
ander programma.
Lustrumconcert van het William Byrd Vo
caal Ensemble o.i v Nico van der Meel met
werken van o.a. C Monteverdi. W Byrd. C.
Jannequin en P Hmdemtth Medewerking
OEGSTGEEST - Het is alweer
tien jaar geleden dat de eerste re
petitie plaats vond van het en
semble. opgericht door een aantal
leden van studenten muziekge
zelschap Collegium Musicum.
Besloten werd de Engelse com
ponist William Byrd als naamge
ver te laten fungeren en dat heeft
het koor zeker geen windeieren
gelegd, als je het zo mag stellen.
Ongetwijfeld heeft William Byrd
met welgevallen vanuit de hemel
neergezien op de voorspoedige,
muzikale ontwikkeling van zijn
petekind. Concerten van dit en
semble waren altijd iets om naar
uit te kijken in deze stad die zo
wemelt van kamerkoren.
Thema van het lustrum concert
was niet de componist, wel zijn
naam. Uit het programma tjilpten
de vogelnamen je tegemoet. Veel
nachtegalen, uilen, een eend en
zelfs een brave kip. Er kunnen,
dunkt me, hele verhandelingen
gehouden worden over de sym
boliek van vogels. Te oordelen
naar de liedteksten blijkt, dat des
vogels zang en hun vermogen tot
vliegen in de mens veel onbe
stemde, maar ook heel welom
schreven verlangs losmaken.
Verlangens die lang niet altijd
vervuld kunnen worden. Het
stemde de luisteraar peinzend en
gaf toch een melancholieke on
dertoon aan het verjaardagscon
cert.
Over de zang echter niets dan
goeds. Het ligt niet alleen aan een
mooi afwisselende programme
ring (liederen uit een periode van
vier eeuwen), maar zeker ook aan
de zorgvuldige bestudering en de
artistieke uitvoering, dat het lus
trumprogramma geen moment
verveelde. Ook na een heel con
cert waren mijn oren nog fris en
was ik vol verwachting naar het
volgende werk. Zeker: er waren
momenten waarop je de amateur-
status van het koor kon beluiste
ren. Zo klonken de inzetten van
het ragfijne, ritmische borduur
werk van Bvrd's The nightingale
so pleasant' af en toe wat wankel.
Het ensemble had het zich ook
niet echt gemakkelijk gemaakt.
Madrigalen uit de zestiende eeuw
wemelen letterlijk van zeer ver
nuftige klanknabootsingen, zeker
waar vogels een rol spelen. Le
chant des oiseaux' van Jannequin
werd door knappe articulatie
techniek in een ware volière ver
anderd. Ook heel indrukwek
kend werd 'Fahr Wohl' van
Brahms: uitgebeeld als in een lan
ge glijvlucht die onbestemd op
lost in de lucht.
In dezelfde twinkelende sfeer
speelden Erik Otten en Juun
Voorhoeve, beter bekend als het
Nederlands gitaarduo. enkele in
termezzi. Vooral de polka en de
preludes van Shostakovich klon
ken mooi helder in de akoestiek
van het Groene Kerkje.
Voor wie ditzelfde concert in
Leiden wil beluisteren, en dat is
zeker aan te raden, staat zaterdag
avond 16 februari de deur van de
Lokhorstkerk open om 20.15 uur.
MONICA SCHIKS
'Wiener Sangerknaben' geen engelenkoor
wérken van Purcell, Schu
mann, Kodaiy. Bntien. Mozart en Joh.
Strauss Gehoord op 9 februan in de Pieter-
LEIDEN Kinderkoren lijken
door playback-shows meer en
meer naar de achtergrond te wor
den verdrongen, als je de televisie
moet geloven. Wie zaterdagavond
in de Pieterskerk was, kon daar
een veel antieker verschijnsel
waarnemen: een knapenkoor in
matrozenpakje. Het beroemde in
stituut der 'Wiener Sangerkna
ben' bestaat al 500 jaar en is sinds
februari op tournee in ons land.
Mijn eerste indruk: hier zong niet
het koor der engelen, zoals in het
hoogdravende en weee program
maboek in allerlei toonaarden
werd beweerd. Voor de pauze was
het eigenlijk wel wat saai. Waren
de knaapjes er niet met hun hoofd
bij? In de snelle delen werd er
haastig gezongen, het ontbrak
aan evenwichtige timing zodat de
belegen uitspraak "je speelt alsof
je de trein moet halen" in dit ge
val van toepassing was.
Misschien is de akoestiek van
de Pieterskerk voor het timbre
van een jongenskoor wel erg kri
tisch. Sommige klanken en toon
hoogtes kwamen helderder naar
voren, waardoor andere (snellere
en lagere tonen) in de schaduw
vielen en het ritme daardoor niet
even rustig overkwam. Ook de in
tonatie was niet geheel en al zui
ver. Maar om nu te zeggen dat de
avond bedorven wed, zoals colle
ga's schreven, is overdreven,
maar de glanzende hoogte van de
sopraanstemmen werd toch vaak
door een mistige sluier van onzui
verheid beduimeld. Alsof je de
blauwe hemel door een matgla
zen bril bekijkt
Er zullen niet veel toeschou
wers zijn geweest die de uitvoe
ring van het operaatje 'De gans
van de kalief op melodieen van
Mozart helemaal hebben kunnen
volgen. De draad van het verhaal
en de gesproken teksten bleven
in geheimzinnigheid gehuld. In
kleurige gewaden gestoken, ac
teerden en zongen de jongens dit
stuk. maar het ondeugendst ke
ken ze toch toen er kartonnen
kromzwaarden aan te pas kwa
men. Het gestommel was niet van
de lucht en ik had de indruk dat
ze dit eigenlijk het leukst vonden.
Je zou intussen haast vergeten
dat er een paar prachtige so
lostemmen bij waren.
Aanmerkelijk opgefrist door
deze bedrijvigheid maakten ze na
de pauze de indruk alsof ze veel
beter in hun vel zaten. Ook nu nog
niet volkomen zuiver, maar toch
veel meer alert en betrokken bij
de liederen. Zeker de liederen van
Johan Strauss werden met glun
derende koppies gezongen. Toch
blijf ik erbij dat ik naar een histo
risch verschijnsel heb zitten kij
ken.
MONICA SCHIKS
praan. Afwin Bflr en Se pp Gr<
no, Gregor Hofsch - cello, inleider Piel
Veenstra Gehoord 10 februari m de Streek-
muziekschool ie Alphen a/d Rijn. m de serie
Nieuwe Muziek Ook te horen zondag 17 fe
bruari m De Waag ie Leiden.
"Het is net een museumbezoek:
te lang en te veel" en een half uur
later "ons museum is nog ge
opend na vijven". Uitspraken van
Piet Veenstra, de voormalig artis
tiek leider van het Residentie Or
kest en thans onder andere sa
mensteller van het Luistermuse
um. een rondleiding door de mu
ziek van de laatste 100 jaar. Als dit
"tot op zijn botten muziekdier"
bij zijn inleidingen met zo onder
houdend. leerzaam en ontwape
nend was geweest, had je deze
woorden letterlijk moeten ne
men: het middagconcert duurde
inderdaad ruimschoots te lang.
De luisteraars ontvingen een
dubbele explicatie, én door dui
delijke inlichtingen over de com
ponist in het programmaboekje
en nog eens een levendige uitleg
van Veenstra, bijgestaan door de
solisten die steeds op zyn ko
misch bevel kleine passages voor
speelden uit een aantal impres
sionistische composities. Want
deze middag in de Streekmuziek-
school was geheel gewijd aan het
impressionisme in de muziek.
Afgelopen vrijdag gaf de kunst
historicus drs Laetitia Smit een
lezing op het 'impressionisme als
kleurige vaagheid'. Zij stond dui
delijk veel sceptischer dan Veen
stra over de link die je zou kun
nen leggen tussen het impressio
nisme van Monet, Pisarro. Renoir
én de muziek van bijvoorbeeld
Debussy en Schumann.
De solist, die ik in wezen het
meest impressionistisch vond op
treden, was Sepp Grotenhuis.
Een beschouwende, bijna afstan
delijke. uitvoeringspraktijk met
ingehouden hartstocht speelde
Grotenhuis de Nocturne opus 27
no 1 van Chopin, waarin de klank
van het instrument sec. als een ei
gen betekenis werd toegevoegd
aan de compositie, één van de
kenmerken van het expressionis
me. bij Chopin misschien voor 't
eerst duidelijk hoorbaar.
Ook spectaculair, exotisch,
kleurrijk maar veel expressiever
werden de drie liederen uit 'Shé-
herazade' van Ravel gezongen
door de sopraan Marianne van
Laarhoven, heel virtuoos en met
veel inlevingsvermogen begeleid
door Alwin Bar. Het meest verras
sende was voor mtj wel de *7
Songs' van de Amerikaan Charles
Ives (1874-1954) Deze 7 songs zijn
doortrokken van emoties, uitge
balanceerd, teer of grappig en
met een zekere Schwung uitge
beeld door Laarhovens helder ar
ticulerende stemgeluid.
Al werden ook nog Sknabin en
Debussy als impressionist ten ge
hore gebracht, tot slot iets over de
Sonate voor violoncello en fcuano
nr 1 (1918) van Matthijs Vermeu
len. tijdens zijn leven een verge
ten componist, nu min of meer
beroemd door zijn composities
waarin de melodie 'zweeft boven
al het betrekkelijke' (citaat van
Vermeulen zelf) en zijn onlangs
uitgegeven dagboek, geschreven
na de dood van zyn vrouw Anny
en zoon Josquin. Een opmerke
lijk werk om zijn impressionis
tische 'Assez lent' en zijn, door
Bar en Horsch brillant uitgevoer
de expressionistisch 'Assez vite',
een voorproefje op het volgende
concert, geheel gewijd aan het ex
pressionisme in de muziek.
LI DY VAN DER SPEK
