Sovjetleger oefent
in Baltische staten
Golfoorlog komt België in eigen land goed uit
Joegoslavië valt verder uiteen
Litouwen gewaarschuwd voor intimidatie
Regering El Salvador
beschermt moordenaars
Boek voor 5 maart
<4b> zonder risico uw
anvr zomervakantie.
PAGINA 6
ZATERDAG 9 FEBRUARI 1991
VILNIUS/MOSKOU (DPA/AP) Het leger van de Sovjetunie gaat de komende week oe
feningen houden in Estland, Letland, Litouwen en in de naaste omgeving van Kaliningrad
(de Russische enclave tussen Polen en Litouwen). President Landsbergis van Litouwen
zei gisteren voor de Litouwse radio dat de oefeningen een nieuwe intimidatiepoging zijn
met het oog op het vandaag te houden, door Gorbatjsov verboden referendum in de repu
bliek.
MEXICO-STAD - In El Salvador
zijn de ultra-rechtse doodseskaders
nog steeds actief, ondanks alle be
loften van president Cristiani. Ster
ker nog: uit de nasleep van het
meest recente bloedbad, waarbii
vorige maand een familie van 15
mensen letterlijk werd afgeslacht,
blijkt dat ook het bewind van Cris
tiani de moordenaars in bescher
ming neemt.
Onmiddellijk na het bloedbad in
het gehucht 'El Zapote', zo'n 10 kilo
meter ten noorden van de hoofd
stad San Salvador, beweerden mili
taire woordvoerders dat het om een
'familieruzie' was gegaan. De guer
rillabeweging FMLN zou daarbij
een belangrijke rol hebben ge
speeld, zo werd er bij gezegd. Daar
op liet het FMLN weten dat één van
de slachtoffers inderdaad tot hun
organisatie behoorde.
Begin deze maand mengde ook
de rooms-katholieke kerk zich in de
steeds hoger oplaaiende discussie.
Rosa Chavez, de hulpbisschop van
het aartsbisdon San Salvador,
meldde dat de kerk haar eigen om
derzoek had gedaan. Op basis daar
van beschuldigde Rosa Chavez de
autoriteiten. "Juist die organisaties
welke, paradoxaal genoeg, over de
veiligheid van de bevolking moeten
waken", zei hij letterlijk.
Afgelopen zondag besloot aarts
bisschop Arturo Rivera y Damas de
details van het kerkelijke onder
zoek bekend te maken. Zijn relaas,
gebaseerd op getuigenissen van de
twee enige overlevenden van het
bloedbad, kwam neer op het vol
gende: de slachtpartij was aange
richt door een 'omvangrijke groep'
van zwaar bewapende geünifor
meerden. Gedurende twee uur wa
ren zij in de eenvoudige woning van
de familie, met vlakbij een uitkijk
post van het leger, als beesten te
keer gegaan. De moordenaars wa
ren uiteindelijk weer in dezelfde
richting verdwenen van waar ze wa
ren gekomen: de Eerste Brigade
van het Salvadoraanse leger.
"Dat zijn geen bewijzen", klonk
het onmiddellijk van de kant van de
regering. En om aan te tonen dat het
Cristiani en zijn mensen wel dege
lijk 'ernst' is, presenteerde de presi
dentiële woordvoerder Mauricio
Sandoval de resultaten van het offi
ciële onderzoek.
In die lezing ging het louter en al
leen om een familieruzie. Er waren
slechts drie daders geweest, be
weerde hij. Twee waren een jaar ge
leden uit het leger gezet op verden
king van banden met het FMLN.
Waarom die verdenking dan des
tijds niet verder was onderzocht,
kon hij niet uitleggen. De derde da
der, zo vertelde Sandoval, was lid
van de paramilitaire burgerwacht,
maar was 24 uur voor de moordpar
tij gedeserteerd. Naar de drie be
weerde daders werd nog gezocht.
De slachtpartij in El Zapote be
wijst dat de Salvadoraanse justitie
nog altijd niet werkt. Ook de moord
van november 1989 op zes vooraan
staande jezuiten is tot nu toe niet
opgelost. Net als zijn voorganger, de
christendemocraat José Napoleon
Duarte, wil of kan president Cristia
ni niet optreden tegen de ultrarecht
se doodseskaders. Omdat dergelij
ke moordenaars in de praktijk vaak
een verlengstuk van het regerings
leger blijken te zijn.
Er zal bij de oefening zo min moge
lijk gebruik worden gemaakt van
militair materieel, zo is gisteren
meegedeeld door de leiding van het
Sovjet-leger in Riga, de hoofdstad
van Letland. Het is desondanks niet
uitgesloten dat pantservoertuigen
en wagens voor het transport van
soldaten de steden zullen doorkrui
sen. zo luidt de mededeling.
Landsbergis riep de Litouwers op
zich door de aankondiging van le-
geroefeningen niet van de wijs te la
ten brengen en 'met bloemen, liede
ren en gebeden' naar de stemloka
len te komen. De bevolking van Li
touwen kan zich dan uitspreken
over de wenselijkheid van onafhan
kelijkheid.
Generaal Kalatsjev, hoofd van de
afdeling openbare orde van het Sov
jet-ministerie van binnenlandse za
ken, zei gisteren op een persconfe
rentie in Moskou dat zes Sovjet-re
publieken weigeren mee te werken
aan de door Sovjet-president Mi-
Rebellengroepen
Somalia strijden
onderling hevig
MUQDISHO (GPD) - Twee rebel
lengroeperingen in Somalia zijn
even buiten de hoofstad Muqdisho
slaags geraakt. Zeker 75 mensen
raakten bij de schermutselingen
zwaar gewond.
De botsing tussen het Verenigd
Somalisch Congres (USC), dat twee
weken geleden de macht overnam
in Somalia, en de Somalische Pa
triottische Beweging (SPM) vond
plaats op de weg van Muqdisho
naar Afgoi. Het SPM, dat de afgelo
pen jaren actief is geweest in zuid-
Somalia, beschuldigt het USC er
van verantwoordelijk te zijn voor de
gevechten.
Een SPM-woordvoerder deed gis
teren opnieuw een beroep op Soma
lia's interim-president Ali Mahdi
Mohamed om af te treden, om alle
oppositiebewegingen in het land in
de gelegenheid te stellen zich uit te
spreken over een toekomstige rege
ring. "Wij willen vrede en zijn niet
van plan de burgeroorlog in dit land
voort te zetten", aldus de SPM-ver-
tegenwoordiger. De SPM verwijt
het USC op eigen houtje een inte
rim-president en een tijdelijke rege
ring te hebben benoemd, zonder de
andere rebellenbewegingen te raad
plegen.
Buitenland kort
Suriname stemt
Suriname gaat op 25 mei naar de
stembus voor het kiezen van een
nieuwe volksvertegenwoordiging.
President Kraag maekte dit giste
ren bekend tijdens een vergadering
van de Nationale Assemblée. Zijn
zakenkabinet kwam aan de macht
na de 'kerstcoup' van Bouterse.
Mandela vreest
Nelson Mandela heeft de internatio
nale gemeenschap gisteren gewaar
schuwd dat Zuid-Afrika ten prooi
valt aan 'gewelddadige rellen' als de
Europese Gemeenschap de econo
mische sancties opheft. "De toe
stand in Zuid-Afrika zou zo insta
biel worden dat geen enkele ver
standige zakenman er zou investe
ren". zei hij.
Te klein
Een Australiër die in India tot tien
jaar cel was veroordeeld wegens
drugsbezit is in hoger beroep vrijge
sproken omdat het ondergoed
waarin de hasjiesj verstopt had ge
zeten hem niet bleek te passen. De
rechter vroeg de Australiër het on
dergoed te passen in aanwezigheid
van een rechtbankfunctionaris.
Neergestort
Een generaal van de Sovjet-lucht
macht is met zijn vliegtuig veronge
lukt bij Chabarovsk in het verre
oosten van de Sovjetunie, heeft de
legerkrant Krasnaja Zvezda giste
ren bekendgemaakt. Generaal-ma-
joor Pavel Ettinger maakte een oe-
fenvlucht met een eenpersoons SU-
27 straaljager toen het ongeluk ge
beurde.
Geëxecuteerd
In China zijn 18 misdadigers geexe-
cuteerd als onderdeel van een anti-
misdaadcampagne die verleden
jaar mei werd gestart, zo hebben of
ficiële nieuwsbronnen gemeld. On
der de 18 personen bevonden zich
10 treinrovers uit Shanghai.
chail Gorbatsjov gedecreteerde
maatregel op de anti-criminaliteits-
patrouilles.
Die patrouilles worden gezamen
lijk door politie en leger uitgevoerd.
De zes weigerachtige republieken
Estland, Letland, Litouwen, Ge-
orgie. Armenie en Moldavië zien
de maatregel als een aantasting van
hun zelfbeschikkingsrecht.
Massaal ja
De verwachting is dat Litouwers
massaal 'ja' zeggen op de vraag of zij
vinden dat Litouwen een onafhan
kelijke democratische republiek
moet zijn. Veel Litouwers menen
echter dat de uitslag niet veel meer
zal blijken dan een morele overwin
ning op Moskou.
Het referendum in Litouwen is
georganiseerd nadat vorige maand
in de Baltische republieken zeker
21 doden waren gevallen bij acties
van Sovjet-militairen. Nog steeds
houden Sovjet-militairen een aantal
openbare gebouwen in de hoofd
stad bezet.
In Litouwen wonende tegenstan
ders van onafhankelijkheid hebben
zich tegen de volksraadpleging uit
gesproken en zullen naar verwach
ting samen met vertegenwoordi
gers van de Sovjet-strijdkrachten in
de republiek proberen een referen
dum van de grond te krijgen op 17
maart. Op die dag wil Gorbatsjov al
le 15 Sovjet-republieken laten stem
men over de vraag of men het nood
zakelijk acht "de Sovjetunie te be
houden als een vernieuwde federa
tie van gelijke, soevereine republie
ken waarin de rechten en vrijheden
van mensen van iedere etnische af
komst zijn gegarandeerd".
CHAWATRA
In het Pakis
taanse dorp
Chawatra her-
neemt het leven
geleidelijk zijn
normale gang
na de aardbe
ving van vorige
week. Vrijwel
alle huizen in
deze plaats wer
den vernield
door de aardbe
ving, die een nog
onbekend aan
tal doden en ge
wonden eiste.
(foto EPA)
Ruim 50 doden
gevonden in wrak
Grieks vliegtuig
ATHENE (AFP) - Tussen de wrak
stukken van de Hercules C-130 van
de Griekse luchtmacht die gisteren
werd teruggevonden zijn tot nu toe
vijftig lijken aangetroffen, zo is van
bevoegde militaire bronnen verno
men. Het toestel verdween dinsdag.
Het Griekse leger gaat ervan uit dat
alle 63 inzittenden. 19 officieren en
44 dienstplichtigen, bij het ongeluk
zijn omgekomen.
Een helikopter van het leger zag
de brokstukken van het toestel lig
gen op een van de flanken van de
Othrys-berg in het midden van
Griekenland, op zeven kilometer
ten zuidwesten van het dorp Brige-
na. Het wrak ligt op een hoogte van
1552 meter.
De reddingsoperatie wordt be
moeilijkt doordat de resten van het
toestel over een groot gebied ver
spreid liggen en het door de zware
sneeuwval onmogelijk is over de
weg naar de plaats van het ongeluk
te komen.
ADVERTENTIE
Vlieg- en busreizen onder unieke
voorwaarden:
vakantiegangers die een vakantiereis boeken vóór 5 maart 1991
(en die na 31 januari 1991 geboekt hebben) uit het zomerpro-
gramma van de meeste ANVR vlieg- en busreisorganisatoren,
hebben recht op een aantal aantrekkelijke zekerheden.
Zekerheid 1;
U kunt gratis omboeken of annuleren tot 6 weken vóór vertrek.
Zekerheid 2:
U krijgt bij gratis annulering de premie voor de reis- en annulc-
ringsverzekering-èn de bijdrage voor het garantiefonds volledig
terug.
Zekerheid 3:
De reeds verlaagde brandstoftoeslagen worden door de
chartervliegmaatschappijen gegarandeerd. Deze variëren van
bijv. 25 tot 50 gulden voor Europa of één van de andere landen
rond de Middellandse Zee.
Informatie en boekingen
Voor deze 'klant is koning" zekerheden kunt u terecht bij alle
ANVR reisadviesburo's en reisverkopende banken.
Het initiatief voor deze aktie gaat uit van de ANVR, Air
Holland, Martinair, Transavia, Elvia, Europeesche, Schlencker
en de Stichting Garantiefonds Reisgelden.
Ook Slovenië boycot overleg
BELGRADO (GPD/AP) - Slovenie
heeft gisteren in navolging van de
republiek Kroatië besprekingen ge
boycot om de Joegoslavische fede
ratie te behouden en heeft stappen
aangekondigd om zich af te schei
den.
De Sloveense afgevaardigde
Milan Kucan liep uit de vergade
ring, vanwege de "onmogelijke om
standigheden" die werden veroor
zaakt door een demonstratie voor
Velen verdwijnen
op Sri Lanka
COLOMBO (AFP) - Meer dan
40.000 personen zijn sinds 1987 op
Sri Lanka verdwenen als gevolg
van de onderdrukking van de
Singalese opstandelingen van het
Volksbevrijdingsfront. Dit meldde
een woordvoerder van het Front
van de Moeders gisteren. In dat
front hebben zich de moeders van
verdwenen kinderen verenigd.
Over ruim een week heeft in Co
lombo een vergadering plaats van
het Front van de Moeders, waar
men zal aandringen op het instellen
van een onafhankelijke commissie
van onderzoek naar de 'verdwijnin
gen'. De organisatoren rekenen op
de komst van meer dan 50.000 vrou
wen naar de hoofdstad van Sri
Lanka.
het gebouw waar de besprekingen
plaatsvonden. De Kroatische presi
dent Tudjman weigerde eerder op
de dag naar Belgrado te gaan we
gens de betoging. Hij had donder
dag gevraagd de onderhandelingen
naar Zagreb of een andere Kroati
sche stad te verplaatsen, maar dat
werd door de huidige voorzitter van
het federale presidium, de Serviër
Borisav Jovic, van de hand gewe-
Het overleg was bedoeld om de
etnische, politieke en economische
tegenstellingen tussen de republie
ken te boven te komen die Joegosla
vië langzamerhand op de rand van
een burgeroorlog hebben gebracht
en een nieuwe vorm van samenwer
king te vinden. "Er kon geen over
eenkomst worden bereikt," stelde
een korte verklaring na het afbre
ken van de besprekingen, maar de
verklaring noemde 13 februari als
datum voor een volgend gesprek.
De demonstranten riepen: "Weg
met de fascistische leiders. Lang le
ve het Joegoslavische leger". De be
toging in Belgrado was georgani
seerd door een Servische vrouwen
beweging die de steun geniet van de
communistische partij. In een ver
klaring verklaarde de organisatie te
willen protesteren tegen het uitblij
ven van de arrestatie van "alle voor
standers van het monstrueuze plan
om leden van het Joegoslavische
volksleger en Serviërs in Kroatië te
vermoorden".
Daarmee doelde de groep op de
Kroatische minister van defensie
Spegelj en andere Kroatische func
tionarissen die door het federale le
ger zijn beschuldigd van samen
zwering. Als bewijs voor de aantij
gingen heeft het leger een docu
mentaire getoond waarop de 'sa
menzweerders' te zien zijn. Het le
ger heeft tegen Spegelj een arresta
tiebevel uitgevaardigd, maar de
Kroatische regering heeft gezegd
zich desnoods gewapenderhand te
gen aanhouding van haar minister
te zullen verzetten.
De Sloveense premier Lozje Pe-
terle kondigde in Ljubljana aan dat
zijn parlement op 20 februari een
wet zal behandelen die alle federale
wetgeving buiten werking stelt,
waarmee formeel de Sloveense af
scheiding wordt uitgeroepen.
Slovenië zal zich volgens Peterle nu
richten op een vreedzame afschei
ding en geen pogingen ondernemen
om het uiteenvallen van de federa
tie te voorkomen.
Op 25 januari dreigden de span
ningen tussen Kroatië en het leger
tot uitbarsting te komen omdat de
republiek weigerde gehoor te geven
aan een federaal bevel om de plaat
selijke militie te ontmantelen. Ge
weld werd voorkomen via een com
promis, waarbij Kroatië beloofde
zijn reservistenleger te ontwapenen
en de federale strijdkrachten hun
staat van paraatheid in de republiek
introkken. Het arrestatiebevel te
gen Spegelj voerde de spanningen
afgelopen week opnieuw op.
Occhetto toch
leider PDS Italië
ROME (Rtr/DPA/AFP/UPI) -
De leider van de voormalige Ita
liaanse communistische partij
(PCI), Achille Ochetto, is giste
ren in de tweede ronde gekozen
tot de eerste voorzitter van de
nieuwe Democratische Partij
van Links, (PDS). Occhetto
kreeg 376 stemmen. 127 afge
vaardigden stemden tegen en 17
mensen onthielden zich. Er was
geen tegenkandidaat.
De tweede verkiezingsronde
was nodig omdat Occhetto
maandag op de oprichtingsver
gadering van de PDS in Rimini
er niet in slaagde een absolute
meerderheid te behalen.
BRUSSEL - De Golfoorlog
blijkt in Belgié een handig alibi te
worden om politiek onaangename
zaken op de lange baan te schuiven.
Minister van buitenlandse zaken
Eyskens profiteerde daar al van na
het geblunder rond de op een toeris
tenvisum in België rondwandelen
de Palestijnse terrorist. Eyskens
mocht aanblijven. We kunnen tij
dens een Golfoorlog geen crisis ge
bruiken, zo werd gezegd.
Diezelfde oorlog wordt nu ge
bruikt om de politiek explosieve
derde fase van de Belgische staats
hervorming eventjes vooruit te
schuiven. Premier Martens zei eer
der deze week niet met voorstellen
daarvoor te zullen komen zolang de
oorlog aan de gang is. Er ontstond
meteen enige politieke opwinding,
want niemand weet natuurlijk hoe
lang die oorlog gaat duren.
Verkiezingen
Volgend jaar januari zijn er weer
parlementsverkiezingen. En als de
oorlog nog lang duurt, blijft maar
weinig tijd over om voor de start
van de verkiezingscampagnes de
uiterst gevoelige kwestie van de
staatshervorming aan de orde te
stellen. Martens ontkende dat hij op
uitstel aanstuurt, maar het komt
hem goed uit als hij zijn achtste ka
binet ongeschonden naar de
eindstreep kan loodsen.
De derde fase van de staatsher
vorming is het sluitstuk van een
meer dan tien jaar geleden begon
nen proces van federalisering in
België. Het huidige kabinet-Mar-
tens van christen-democraten, soci
alisten en de Vlaamse Volksunie
kon slechts tot stand komen nadat
afspraken waren gemaakt over het
verlenen van grotere politieke en fi
nanciële zelfstandigheid aan Vlaan
deren en Wallonië.
Een groot aantal taken werd van
de nationale naar de gewestelijke
overheid overgeheveld, inclusief
het benodigde geld. De afgelopen
driejaar is Belgie duidelijk aan die
tweedeling (hoewel, er is ook nog
een apart gewest Brussel) gewend
geraakt. Vooral de Vlamingen heb
benjaar in, jaar uit op federalisering
aangedrongen om onder het Waals-
Francofone juk uit te komen.
De federalisering is dan ook voor
al een Vlaamse ontvoogdingsstrijd,
waarvan de taalstrijd maar een on
derdeel is. De economische vrijheid
heeft Vlaanderen duidelijk goed ge
daan: het heeft zijn positie als motor
van de Belgische economie ver
sterkt. In de derde fase van die
staatshervorming gaat het er nu om
dat de zelfstandigheid van de ge
westen ook institutioneel vorm
krijgt.
In feite wordt dan pas echt de bijl
aan de wortel van de Belgische een
heidsstaat gezet. De derde fase
moet de gemeenschappen het recht
geven zelf internationale verdragen
te sluiten. Voorts wordt de band
met de nationale overheid nog los
ser, mogen de inwoners van de ge
westen rechtstreeks hun deel-parle-
menten kiezen en zal tegelijk het na
tionale parlement moeten worden
hervormd.
Zo moet het dubbelmandaat, waar
bij de leden van de deelparlemen-
ten ook lid van de nationale Kamer
van Volksvertegenwoordigers of
Senaat zijn, verdwijnen. Ook kun
nen ministers niet langer tegelijker
tijd lid zijn van de volksvertegen
woordiging. De Senaat zou direct
moeten worden gekozen in plaats
van de huidige deels indirecte ver
kiezing en de 'gesloten' aanwijzing
van leden.
Ten slotte moeten de Kamer en de
Senaat worden verkleind (de eerste
heeft nu 212 leden, de tweede 189;
samen met de leden van de deelpar-
lementen heeft België meer dan 500
parlementariërs) en moet de nu
tweetalige provincie Brabant wor
den opgesplitst in een provincie
Vlaams-Brabant en een provincie
Waals-Brabant. Bovendien mogen
Vlamingen en Walen niet meer in el-
kaars gewesten stemmen.
Vooral de Vlaams-nationalisti
sche Volksunie hecht grote waarde
aan deze derde fase, eigenlijk de
hoofdreden waarom zij is toegetre
den tot deze coalitie. Voor de Volks
unie (een partij die rechts van het
midden staat) is een zo onafhanke
lijk mogelijk Vlaanderen het doel.
Al eerder dreigde de Volksunie de
coalitie op te blazen als deze derde
fase er in deze kabinetsperiode niet
komt
De christen-democraten en socia
listen lijken echter andere zaken
aan hun hoofd te hebben. De chris
ten-democraten willen vooral rege
ren en emst maken met het bezuini
gingsbeleid. De socialisten zijn al
blij dat zij (net als de Nederlandse
PvdA) na bijna tien jaar weer eens
mogen meeregeren. Bovendien zijn
vooral de Waalse socialisten (PS)
sterk verdeeld over de staatshervor
ming.
Er is een groep onder leiding van
onder anderen de dwarsliggende
Voerense burgemeester Jose Hap
part, die niet aan de Vlaamse eisen
wil toegeven. Hun eerste strijdpunt
is dat zij invloed willen houden in
de Vlaamse gemeenten langs de
taalgrens (niet alleen in Voeren
maar vooral ook rond Brussel) waar
de Franstaligen een belangrijke
minderheid, of soms zelfs meerder
heid vormen.
Spitalisten
Daartegenover staan realistischer
figuren als PS-voorzitter Guy
Spitaels, die wel met de Vlamingen
tot een akkoord wil komen. De
strijd tussen de 'Happartisten' en de
'Spitalisten' is voorlopig door de
laatsten gewonnen. De PS wil voor
al blijven regeren om niet nu al de
kans op een nieuwe regeringsdeel
name na de verkiezingen van janu
ari 1992 te klein te maken.
De Golfoorlog komt deze partijen
dus niet zo slecht uit. Een crisis kan
niemand op dit moment gebruiken,
zelfs de Volksunie niet die in de opi
niepeilingen flink op verlies staat.
De iange, hete zomer die velen hier
in het verschiet zagen liggen, kan
wellicht uitblijven. Dan zal de kie
zer zich misschien moeten uitspre
ken over het lot van de laatste ronde
van de staatshervorming.
Burgerforum in
T sjechoslowaldje
valt in tweeën
PRAAG (Rtr) - Het aan de macht
zijnde Burgerforum in Tsjechoslo-
wakije staat op het punt in twee
fracties uiteen te vallen. De twee
fracties zullen naar verwachting tot
aan de eerstvolgende parlements
verkiezingen in de regeringscoalitie
met elkaar blijven samenwerken.
Dat heeft de voorzitter van Burger
forum. Vaclav Klaus, gisteren in
Praag gezegd.
Burgerforum werd in november
1989 door president Vaclav Havel
en anderen opgericht om alle oppo
sitie tegen het toenmalige commu
nistische bewind te bundelen. Bij
de vorig jaar gehouden algemene en
plaatselijke verkiezingen behaalde
het Forum een grote overwinning.
Sindsdien echter is er een heftige
discusie losgebarsten over de prin
cipes en uitgangspunten van de be
weging.
Op een congres in januari besloot
een meerderheid Burgerforum om
te vormen tot een rechts georiën
teerde politieke partij. Die beslis
sing maakte grote weerstanden los
binnen de beweging. "De situatie
binnen Burgerforum is drama
tisch", zei Klaus gisteren op een
persconferentie.
ADVERTENTIE
7 T/M17 FEBRUARI
GEOPEND 1017 EN 19-22 UUR.
ZATERDAG EN ZONDAG 10-17 UUR
TOEGANG Fl 13.-. S AVONDS Fl 10.-
GRATIS PENDELDIENST: VOIGBORDENQRAI
TREIN TOEGANGBIl'JETTEN 8IJ NS-STATIONS
AMSTERDAM