'De bouwplannen liggen al klaar Beperkt akkoord GATT is mogelijk GIL wwvm r Aannemers hopen goed te verdienen aan wederopbouw Kuwayt en Irak Zwarte Britten zijn bang voor oproep 'ES ^tHATlOV Xpion, ZATERDAG 9 FEBRUARI 1991 Spanjaarden zijn. net als Nederlanders en de inwoners van op z'n minst honderd andere landen, gek van voetbal. Van die 40 miljoen Spaanse voetbalfanaten is Jesus Gil y Gil ongetwijfeld de meest spraakmakende. Er gaat geen dag voorbij zonder dat de bouwer, makelaar en zakenman Gil zich in de schijnwerpers weet te plaatsen. 'Don 'Jesus heeft zijn bekendheid vooral te danken aan het voorzitterschap van de tweede club in de Spaanse hoofdstad. Atletico de Madrid. Dat voorzitterschap heeft alles te maken met zijn ondernemersfortuin, dat hem in staat stelt spelers te verhandelen alsof zij broodjes zijn en om de haverklap trainers aan te trekken om ze vervolgens weer de laan uitte sturen. Want van alle baantjes in Spanje is dat van trainer bij Atletico het meest onzekere. De afgelopen drie jaar stuurde Gil acht trainers voortijdig het Vicente Calderon-stadion uit en ook de huidige coach, de sypathieke Ivic, lijkt zijn langste tijd te hebben gehad. De duidelijke taal waarmee Gil de confrontatie zoekt met iedereen die zijn weg kruist, heeft hem al heel wat problemen opgeleverd. Zo heeft de UEFA hem een schorsing van een jaar opgelegd vanwege zijn beledingen aan het adres van de Franse scheidsrechter Vautrot. En een flink aantal Spaanse scheidsrechters weigert een wedstrijd van Atletico te fluiten uit protest tegen de manier waarop Gil hun misgefluit van commentaar voorziet. Ook andere sportbonden moeten niets hebben van het kleurrijke taalgebruik waarmee Gil bijna elke dag de media weet te halen. Het Spaanse comité voor sportdiscipline is daarom van plan hem op een boete van 3 miljoen peseta's -zo'n 50.000 gulden- te trakteren, omdat hij de spelers en het bestuur van de basketbalafdehug van de hoofdstedelijke aartsrivaal Real Madrid zou hebben bedreigd. Maar de ambities van Gil - die enige tijd in de gevangenis zat nadat er doden waren gevallen bij het instorten van een appartement, dat hij met crimineel-slecht materiaal had laten bouwen - gaan sinds kort verder dan de sportwereld. Met veel tamtam heeft Don Jesus zich kandidaat gesteld voor het burgemeesterschap van Marbella, waar hij grote economische belangen heeft. En niemand in Spanje zal er verbaasd over zijn als hij er met zijn grote mond inderdaad in slaagt om burgermeester te worden. Verder heeft Gil zich gestort op wat in Spanje het nationale feest, 'la fiesta nacional' wordt genoemd, namelijk het stierenvechten. Niet als torero maar als stierenfokker. Op zijnfinca bij Toledo. Valdeolivas, houdt hij zich daar al enige jaren mee bezig en bij de komende 'Fallas de Valencia' zullen zijn stieren hun debuut maken voor een zekere, maar roemrijke dood in de arena. Alsof dat nog niet genoeg is. heeft de corpulente reus voor de komende voetballoze zomer plannen aangekondigd voor festiviteiten in zijn Madrileeense stadion. Na de Stones en Tina Turner vorig jaar, staan er nu motor-spektakels, opnieuw popconcerten en vrouwenboksen met de 'chicas de la senora Stallone' op het programma. En natuurlijk stierengevechten, die over de hele wereld live uitgezonden worden. Ik mag hem wel, die Gil. Niet dat ik hem ook maar een seconde serieus neem, want dat doet hij zichzelf al veel te veel. Maar mensen als Gil zijn voor ons journalisten de krenten in de schrijfpap. Als ik in Marbella stemrecht krijg, zal ik zeker een kruisje achter zijn naam DEN HAAG - Grote Nederlandse bouwbedrijven bereiden zich stiekem voor op de wederopbouw van Kuwayt en Irak na de Golfoorlog. Maar niemand durft hardop te zeggen dat ze straks flink geld gaan verdienen in de door de oorlog verwoeste landen. Architectuur-historicus Ed Taverne, die na de Tweede Wereldoorlog een groot onderzoek heeft gedaan naar de wederopbouw in Nederland, is ervan overtuigd dat bouwplannen in de diverse bureaula's klaarliggen. "Zodra de eerste bom valt, gaan aannemers plannen maken. Dat kan niet anders. Vier dagen nadat Rotterdam was platgegooid, lagen de eerste tekeningen al op tafel. Dat gebeurt straks weer", verzekert Taverne. De Britten en Amerikanen komen er ruiterlijk vooruit dat ze Kuwayt en Irak willen "helpen met de weder opbouw. Honderd Kuwayti's in de Verenigde Staten zijn sinds het uit breken van de oorlog bezig om van achter de computer een compleet nieuwe, betere maatschappij te ont werpen. Ook Groot-Brittannie liet deze week weten een groep inge nieurs naar Saudi-Arabie te sturen, omdat "ze contacten willen leggen voor de wederopbouw". In Nederland zijn de grote aanne mersbedrijven niet zo openlijk over de aantrekkelijke klussen in de Golfstaten. Ze vinden het voorbarig om nu al te zeggen wat ze straks eventueel gaan bouwen. Maar in tussen wordt tussen vier muren met spanning toegeleefd naar de afloop van de strijd tussen de Geallieerden en de Arabieren. Natuurlijk willen Nederlandse bouwondernemingen helpen bij de weder opbouw van Kuwayt en Irak, maar dan moet er wel betaald worden. Dit jongetje in Kuwayt neemt alvast de schade aan zijn huis in ogenschouw. De ondernemers maken zich bij voorbeeld grote zorgen of hun werknemers door de vijandelijke verhouding tussen de Westerse en Arabische wereld straks nog wel kom zijn in de Golf. Woordvoerder J. Ruhof van het ingenieursbureau Grontmi.j: "Nederland staat num mer vier op de lijst van terroristi sche doelwitten. Hoe moeten we straks in hemelsnaam contacten leggen?" peinst Ruhof bezorgd. Wederopbouw Het bouwconcern Ballast Nedam in Amstelveen, dat diverse vestigin gen heeft in de Golfstaten en onder meer het vliegveld in Kuwayt heeft gebouwd, betwijfelt of de Golfsta ten straks nog geld hebben om de werkzaamheden te betalen. Inge nieur T. Post: "Natuurlijk willen wij helpen met de wederopbouw. Maar ze moeten wel geld hebben. Anders komen we niet". Zowel Nederlandse als Franse. Britse en Amerikaanse bedrijven azen op een flinke klus in het schatrijke Kuwayt. De bezette olie- staat heeft nog geld genoeg om bui tenlandse bedrijven voor een goede som gelds herstelwerkzaamheden te laten verrichten. Voor hulp aan Irak lopen de westerse bedrijven minder hard. De oorlogszuchtige Saddam Hussein heeft inmiddels een buitenlandse schuld van 80 mil jard dollar opgebouwd, waarvan hij nog veertig miljard aan westerse landen moet teruggeven. Na de achtjarige oorlog met Iran, toen Hussein uiteindelijk zelf de wapens neerlegde, wilde hij zo snel mogelijk het oorlogsverleden uit wissen. Hij leende kapitalen buiten lands geld om onder meer de totaal verwoeste steden Basra en Fao op te knappen. Als de Golfoorlog voorbij is, zal de Iraakse regering nog krapper bij kas zitten. Kort nadat Saddams troepen Kuwayt bezetten, is de be langrijkste bron van inkomsten, de handel in olie, stopgezet. Inmiddels is het Iraakse aandeel op de olie- markt door andere landen overge nomen. Ook na de oorlog zal het eni ge tijd duren voordat Irak van de economische boycot is hersteld. Inventarisatie Mocht Hussein uit Kuwayt worden verdreven, maar in eigen land nog aan de macht blijven, dan laten de Nederlandse bedrijven zich er niet van weerhouden om puin te ruimen in het land van de agressor. Het eni ge wat telt. is geld. En dat bepaalt onder meer de Nederlandse Crediet Verzekeringsmaatschappij. Zolang die garandeert dat het Nederlandse bedrijfsleven voor haar klus betaald krijgt, gaan de werknemers straks ongestoord aan de slag. Eerst moet de totale schade wor den geïnventariseerd. Het Ameri kaanse 'corps of engineers', een mi litaire organisatie die in het buiten land als ingenieursbureau functio neert, heeft met Kuwayt een con tract gesloten om de schade in kaart te brengen. Dan kunnen andere bui tenlandse bedrijven voor hulp wor den ingeschakeld. Renovatie Het renoveren en bouwen van hui zen staat voorop. De luchtdoelra ketten die tijdens de oorlog hun doel misten, kwamen met een zwa re klap op de grond terecht en heb ben grote gaten in daken en muren veroorzaakt. Door mislukte bom bardementen zijn ook waterleidin gen en elektriciteitscentrales be schadigd. Om de Irakezen en Ku wayti's nog enigszins van de eerste levensbehoeften te voorzien, moe ten die zo snel mogelijk worden ge repareerd. Ook moeten de wederopbouwers ervoor zorgen dat de regeringslei ders van de ontredderde landen op nieuw onderdak krijgen. Dan kun nen de staten weer worden be stuurd. Vervolgens is het de taak om de beschadigde infrastructuur, de vliegvelden en de olie-installa ties te herstellen. Medicijnen en voedsel moeten, om de eerste nood te ledigen, worden geimporteerd. De minder noodzakelijke klussen, die pas in een later stadium aan de orde komen, hebben betrekking op het maatschappelijk en culturele le- Architectuur-historicus Ed Ta verne vreest dat er conflicten gaan ontstaan bij de wederopbouw van Kuwayt en Irak. In de Verenigde Staten wordt al gespeculeerd dat van Kuwayt een compleet nieuwe staat wordt gemaakt. "Dat wordt een land dat volgens westerse maat staven moet functioneren. Er wordt hen gewoon een andere cultuur op gelegd. De Arabieren zullen dat met pikken. De haat jegens het Westen is waanzinnig groot". Van IPS-correspondent Moyiga Nduru LONDEN Nu het vooruitzicht op een bloedige grondoorlog in de Golf steeds naderbij komt, vre zen zwarte jongeren in Groot- Brittanniè dat zij opgeroepen worden om een oorlog te vechten waar zij niet achter staan. Hun vrees wordt aangewakkerd door sterke geruchten dat de Britse re gering miljoenen oproepkaarten heeft gedrukt die klaar zijn voor verzending in het geval van een hoog aantal slachtoffers onder de multinationale strijdmacht. Veel zwarte jongens zeggen niet naar de oorlog te zullen gaan, ook niet als een bevel daartoe in hun brievenbus zou valllen. "Deze oorlog heeft niets te maken met Groot-Brittannië", zegt Tay lor Michael, een 20-jarige artiest. Hij wordt bijgevallen door een an dere jongere: "Ik zal alleen voor mijn koningin en mijn land vech ten als Groot-Brittannie wordt aangevallen door een ander land. Maar als de regering problemen in de Golf opzoekt, en verwacht dat ik daarvoor zal vechten, dan verdoet ze haar tijd". Groot-Brittannië telt ongeveer een miljoen zwarte inwoners. De meesten komen uit het Caribisch Gebied, met name Jamaica, Bar bados en Trinidad. Anderen zijn afkomstig uit West-Afrika, vooral Nigeria en Ghana. "De zwarte minderheid onder vindt in Groot-Brittannie discri minatie en identificeert zich sterk met Saddam Hussein omdat de Iraakse leider erin slaagt het op te nemen tegen de militaire macht van de Verenigde Staten en Groot-Brittannië. Saddam geeft hen een gevoel van waardigheid, dat er een Derde-Wereldleider is die weigert gecommandeerd te worden door de supermachten", aldus een functionaris van de commissie voor raciale gelijk heid, die vraagt zijn naam niet te Slagveld Terwijl de zwarte jongeren zich zorgen maken over de mogelijk heid naar het slagveld gestuurd te moeten worden,zijn de Britse zwarte parlementsleden onder ling verdeeld. Van de drie Lager huisleden stemde Paul Boateng voor deelname aan de oorlog. Bernie Grant en de enige zwarte vrouwelijke afgevaardigde. Dia ne Abbott, stemden samen met 35 andere Britse parlementariërs te gen. De alom gerespecteerde colum nist Tony Sewell vroeg zich af waarom de zwarte parlementsle den zich niet onthielden van stemming om zich zo niet in de kaart te laten kijken. Zijn waarschuwing bleek niet onterecht. Afgelopen week werd ingebroken in het kantoor van parlementariër Grant. De dieven namen spullen mee met een tota le waarde van duizenden ponden en lieten lege pakjes rattengif achter. Grant verklaarde echter zich niet te laten ontmoedigen door de inval: "Ik zal zowel bin nen als buiten het Lagerhuis doorgaan met actievoeren tegen de oorlog". Hij zei klachten te hebben ont vangen van zwarte Britten over bedreigingen. "De oorlog geeft racisten de gelegenheid om onder het voorwendsel van patriottisme zwarte mensen aan te vallen", zegt Grant. Hij voegt daaraan toe: '.'Natuurlijk ondersteun ik de dui zenden zwarte soldaten. Maar de beste manier om hen te onder steunen is een einde te maken aan de oorlog en hen terug naar huis brengen". Vlak voor de oorlog uitbrak reisde Grant af naar de Golfregio om met Arabische leiders te pra ten over een vreedzame oplossing van het conflict. Vervolgens nam hij deel aan menige anti-oorlogs demonstratie. Maar ondanks alle protesten te gen de oorlog worden de zwarte soldaten die wel in het strijdperk zijn getreden ondersteund. Daar naast zijn er ook zwarte jongeren, zoals de 19-jarige werkloze Peter Graig, die staan te trappelen om naar de oorlog gestuurd te wor den. "Ik hoop dat mijn oproep voor dienst vlug komt. Ik zal de eerste zijn die naar de Golf ver trekt om te vechten tegen Sad dam Hussein", zegt Graig. Momenteel wordt druk overleg gepleegd om de onderhandelingen in de Uruguay- Konde in het kader van Gatt weer op gang te krijgen. De verwachtingen aan de vooravond waren echter misschien veel te hoog gespannen. Maar er zijn wel degelijk kansen om een beperkt akkoord te bereiken. Mits de betrokken partijen niet weer de fout maken dat ze teveel vragen, en zo met lege handen achterblijven. door Hector Gros Espiell MONTEVIDEO - Na de gebeurte- nissen in Brussel is december, toen een afsluiting van de Uruguay-Ron- de in het kader van de Algemene Overeenkomst inzake Tarieven en Handel (Gatt) werd geblokkeerd, is het belangrijk uiteen te zetten wel ke vraagtekens er momenteel bo ven dit overleg hangen. De Urugu ay-Ronde begon met een bijeen komst op ministersniveau van de Gatt-landen in Punta del Este in Uruguay, van 15 tot 20 december 1986 Op deze vergadering werd een slotverklaring aangenomen waarin het juridisch en politiek kader voor de komende onderhandelingen werd vastgelegd. Volgens deze verklaring waren de doelstellingen 'grotere liberalise ring en expansie van de wereldhan del' en 'verbetering van het multila terale handelsstelsel op basis van de beginselen en normen van Gatt'. alsmede het onderbrengen van een groter deel van de wereldhandel on der deze overeengekomen multila terale discipline. Er werd overeenstemming be reikt over een aantal beginselen, waaronder het streven naar wereld wijde en openlijke onderhandelin gen. en een meer gedifferentieerde en gunstiger behandeling van de ontwikkelingslanden. Het Onder- handelingscomite voor de Handel (TNC), dat tot taak had de Uruguay- Ronde de nodige vaart te geven, hield zijn eerste vergadering in ok tober 1986. Met een tussentijdse vergadering in Montreal in 1988 had het proces in december in Brussel afgerond moeten worden. In het document dat voor de slot- conferentie in Brussel was voorbe reid werd een overzicht gegeven van vier jaar onderhandelen, en werd tevens licht geworpen op de onoverkomelijke moeilijkheden die een succesvolle afsluiting van de onderhandelingen in Brussel on mogelijk maakten. Op veel gebie den bestonden meningsverschillen. Voor veel problemen was er nog geen oplossing. Tussen de belang rijkste deelnemers aan het overleg, de Verenigde Staten, de Europese Gemeenschap, en de Cairns Groep van exporteurs van agrarische pro- dukten. bestonden belangrijke me ningsverschillen. Dat was de reden dut ik er in mijn openingstoespraak in Brussel op heb gewezen dat <-i een ernstige crisis heerste, en dat als er niet een aantal cruciale beslissin gen werd genomen, de verantwoor delijkheid voor de mislukking, en de gevolgen daarvan, bij ons zou lig gen. Vanaf het eerste begin was ik me ervan bewust dat het bijna onmoge lijk zou zijn om een positief eindre sultaat te behalen. Onbuigzaamheid en koppigheid - dit is niet de juiste plaats om daar een oordeel over uit te spreken - blokkeerden de onder handelingen, ondanks de inspan ningen vun directeur-generaal Ar thur Dunkel en de zeven ministers die verantwoordelijk waren voor de onderhandelingen in de zeven ver schillende sectoren. Het grootste struikelblok was de onenigheid over de landbouw. In de andere zes sectoren was er vooruit gang. ook al was er geen sprake van een beslissende doorbraak. In die situatie was het nodig een volledige instorting te voorkomen, en te ver mijden dat de Ronde met niets zou eindigen. Daardoor zouden de standpunten verharden, het protec tionisme zou worden aangewak kerd. en een zware slag zou worden toegebracht aan het multilateralis me. waardoor een oorlog van ver geldingen en represailles zou ont branden. Daarom heb ik de vergadering in december ook voorgehouden dat er meer tijd nodig zou zijn, en dat we in Brussel niet in de positie waren om de Uruguay-Ronde af te sluiten. Daarom heb ik de heer Dunkel ook gevraagd om meteen overleg te be ginnen dat zou moeten leiden tot een nieuwe bijeenkomst van de TNC. Bij deze besprekingen zou het do cument dat voor de vergadering in Brussel was voorbereid moeten worden betrokken, alsmede de bij dragen die door de verschillende partijen in Brussel waren geleverd tijdens de onderhandelingen. Al leen zo was het mogelijk een com plete mislukking van de Uruguay- Ronde te voorkomen. Na afloop van 'Brussel' was er een groeiend besef we er gezamenlijk verantwoordelijk voor zijn dat de Uruguay-Ronde niet mislukt. Van wege het belang van multilaterale wereldhandel voor de ontwikkeling van de arme landen, en gegeven de internationale situatie - waaronder ook de huidige oorlog in de Golfre gio - is het belangrijk dat er in het begin van dit jaar overeenstemming wordt bereikt. Bovendien is er de Verklaring van Rome van decem ber, waarin overeenstemming werd bereikt over samenwerking tussen de Groep van Rio en de Europese Gemeenschap. Daarnaast is er de resolutie van de Raad van de Orga nisatie van Amerikaanse Staten (OAS) van 20 december. Uit beide verklaringen blijkt een duidelijk bewustzijn van de ernst van de si tuatie. Op 25 en 26 januari hielden EG- Commissaris Frans Andriessen en de ministers van economische za ken van Argentinië, Brazilië. Chili, Colombia, Mexico en Uruguay een bijeenkomst in Punta del Este. Het nut van deze vergadering was dat er een beter inzicht werd gekregen in de bedoelingen van de Europese Gemeenschap, en dat Mexico zijn steun uitsprak voor het beleid van de Cairns Groep. Tevens werd eens temeer duidelijk dat er tussen de Europese Gemeenschap en Latijns- Amerika aanzienlijke verschillen bestaan bestaan, vooral op het ge bied van de landbouw. Niettemin heerste er overeen stemming dat het nodig is een flexi beler houding aan te nemen, tenein de de onderhandelingen te sturen in de richting van een wereldwijd evenwicht, en de mislukking te voorkomen die een enorme negatie ve invloed zou hebben op de inter nationale handel, het vertrouwen in multilaterale onderhandelingen zou ondermijnen, en bovendien de Gatt onherstelbaar zou verzwak ken. In de nabije toekomst zullen er intensieve onderhandelingen plaatsvinden tussen de Europese Gemeenschap en de Verenigde Sta ten. Ik ben van mening dat het besef van de noodzaak om aanvaardbare resultaten te behalen - zij het met een beperkte reikwijdte, een dosis Boze Franse boeren demonstreren tegen maatregelen die tijdens de Uragay-ronde zijn voorgesteld. pragmatisch realisme en het losla ten van te ambitieuze doelstellin gen - zal leiden tot een verlaging van het verwachtingspatroon. Dat zou betekenen dat we voor stellen kunnen doen die zeker ver geleken met de huidige situatie een vooruitgang zouden betekenen voor in elk geval in zes van de zeven dossiers die in Brussel besproken zijn (landbouw, diensten, textiel, toegankelijkheid van de markt, in tellectuele eigendomsrechten, in vesteringen en handelsbeperkende maatregelen). Als we in februari de grote lijnen van een pakket voorstellen kunnen vaststellen, die vervolgens in de daaropvolgende twee of drie maan den kunnen worden uitgewerkt, zal er al veel zijn bereikt. Dit alles is echter alleen mogelijk als we flexi biliteit en realisme aan de dag leg gen. Ik zeg "dit alles", omdat ook de Europese Gemeenschap moet be grijpen dat zij op het gebied van de landbouw met een zinvol aanbod moet komen. Tegelijkertijd moeten de deelne mers aan het overleg de legitieme oproep van de Europese Gemeen schap tot wereldwijde onderhande lingen en evenwichtige vooruitgang in alle andere sectoren erkennen. Vandaag, meer dan ooit tevoren, maakt de Uruguay-Ronde duidelijk (Hector Gros Espiell. minister van buitenlandse zaken van Uruguay, is voorzitter van het interministeriële Onderhandelingscomite voor de Han del (TNC) van de Gatt. dat verantwoor delijk is voor de coördinatie van het overleg in de Uruguay-Ronde). ADVERTENTIE

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1991 | | pagina 2