Mandela eist
opheldering
Politici ex-DDR staan aan de zijlijn
Patiënten niet
als proefkonijnen
gebruikt in DDR'
EG verdeeld over
veiligheidsbeleid
Tsjechen denken aan deling
Ex-communisten wijzen
secretaris Occhetto af
DINSDAG 5 FEBRUARI 1991
BERLIJN (GPD/AFP) - Medici uit
de voormalige DDR hebben hun pa-
tienten niet als proefkonijnen voor
Westduitse en andere farmaceuti
sche produkten gebruikt. Indien
klinische studies in ziekenhuizen
werden uitgevoerd, dan stelden de
artsen de patient op de hoogte over
risico s en behandelingswijze.
Met deze verklaring reageerde de
decaan van het beroemde Oostber-
lijnse Chante-ziekenhuis. Mau, op
een verhaal in het weekblad Der
Spiegel. Der Spiegel schreef giste
ren dat de toestemming van patiën
ten meestal alleen mondeling werd
gekregen 'of helemaal niet'.
Volgens het weekblad was geld
het motief van de Oostduitse autori
teiten om patiënten als proefkonij
nen ter beschikking te stellen van
farmaceutische producenten. Al
leen in 1989 zouden 17 miljoen har
de marken in de kas van de ex-stasi
kolonel en geldverschaffer Schalck-
Golodkowski zijn gevloeid, die
daarmee de luxe wensen van de Po-
kleine 'communistische' minder
heid deel uit, die altijd tegen de
oprichting van de nieuwe partij is
geweest. Zondagavond stemden
zelfs leden van deze groep tegen
de nieuwe naam en het symbool,
terwijl ze wel toetraden tot de par
tij. Deze groep was door het cen
trum van Occhetto binnen de par
tij gehouden door diens pacifisti
sche opstelling ten aanzien van de
Golfoorlog en vooral door aan te
dringen op het terugtrekken van
de Italiaanse militairen.
Deze concessie ging echter lijn
recht in tegen de 'rechtervleugel',
die altijd heeft behoord tot Oc-
chetto's meerderheid. Zij defini
eerden het vragen om terugtrek
king als 'zinloos en propagandis
tisch'. Het heeft er alle schijn van
dat zondagnacht, tijdens het
stemmen over moties aangaande
de Golfoorlog, deze rechtervleu
gel zich heeft gedistantieert van
Occhetto's standpunt en gisteren
uit wraak tegen zijn kandidatuur
heeft gestemd.
litbureau-leden vervulde. Voor de
producenten was het ook een aan
trekkelijke handel, omdat m tegen
stelling tot in het Westen de patiën
ten en artsen niet hoefden te wor
den betaald voor de proeven.
De Oostberlijnse ziekenhuizen
stelden dat het normaal is dat nieu
we medicamenten in ziekenhuizen
worden uitgeprobeerd. Het verloop
van zo n test inclusief de resultaten
worden schriftelijk vastgehouden.
Het ziekenhuis werd er door Der
Spiegel van beschuldigd het om
streden medicijn Arteparon op pa-
tienten te hebben getest. Professor
Mau verklaarde dat in de orthopedi
sche kliniek in tien jaar goede erva
ringen met dit preparaat zijn opge
daan. In 1988 verbood het Westduit
se ministerie van gezondheid Arte
paron. maar twee jaar later werd dit
verbod opgeheven, waarna het in de
Oost- en Westduitse ziekenhuizen
weer werd gebruikt
De ziekenhuisdirecteur verklaar
de verder dat sinds 1983 51 studies
met westerse medicamenten in zijn
kliniek zijn uitgevoerd. Daarbij
heeft geen enkel westers bedrijf
nieuwe middelen voor het eerst op
mensen uitgeprobeerd. Mau onder
streepte dat alle ethische en juridi
sche criteria zijn gehandhaafd. An
dere ziekenhuisdirecteuren ontken
den dat argeloze patiënten met
agressieve preparaten waren be
handeld. Wel bevestigden verschil
lende medici dat zij nooit de vergoe
dingen hebben gekregen die nor
maal door de farmaceutische indus
trie worden betaald.
In een vijf pagina's tellende re
portage zegt Der Spiegel dat de me
dicijnfabrikanten op die manier
hun prijzen in het westen met 10 tot
30 procent konden verlagen een
proef van zes maanden met 10 pa-
tienten kostte maar 25.000 mark.
Verder kregen de bedrijven de ver
zekering dat de zaak volstrekt ge
heim zou blijven en dat ze niet aan
gesproken zouden worden als er
iets fout ging.
BRUSSEL (GPD) - De EG-landen
zijn duidelijk verdeeld over de mate
waarin de Europese Gemeenschap
zich moet gaan bezighouden met
het opstellen van een eigen buiten
lands en veiligheidsbeleid. Vooral
Nederland en Groot-Brittannie vin
den dat de EG niet de rol van de
NAVO als het belangrijkste orgaan
van het westers veiligheidsbeleid
mag uithollen. Het neutrale Ierland
is vierkant tegen.
De Duitse en Franse minister van
buitenlandse zaken. Genscher en
Dumas, kwamen gisteren in Brus
sel met een voorstel om de West-
europese Unie (WEU), het samen
werkingsverband van negen Eu
ropese landen op veiligheidsgebied,
onder de paraplu van de EG te bren
gen. De WEU zou uitvoerder moe
ten worden van het militair-politie
ke beleid, dat door de EG wordt uit
gestippeld.
Nederland en Groot-Biittannie
vrezen dat deze rol voor de EG-
/WEU tot een ondermijning van de
transatlantische band met de VS zal
gaan leiden. Zij hechten juist aan
het in stand houden van de Ameri-
kaans-Europese veiligheidsrelatie
via de NAVO. vooral waar het gaat
om de ontwapeningsproblematiek.
Wel zou de Europese pijler binnen
de NAVO moeten worden ver
sterkt.
Minister Van den Broek (buiten
landse zaken) vindt dat de twaalf le
ring moeten trekken uit de gebrek
kige Europese samenwerking in de
Golfcrisis. Daarmee is aangetoond
dat zij nog een lange weg te gaan
hebben voordat sprake kan zijn van
een geïntegreerd Europees buiten
lands en veiligheidsbeleid in een tot
een echte politieke unie omgevorm
de EG.
De EG-landen opereerden in de
Golfcrisis allerminst eensgezind.
De bewindsman vindt dan ook dat
de twaalf het eerst eens moeten zien
te worden over de inhoud en doel
stellingen van hun gemeenschappe
lijke buitenlands beleid, voordat zij
zich druk gaan maken over de vorm
van die samenwerking. Het Frans-
Duitse voorstel moet dan ook pas
daarna aan de orde komen.
Op voorstel van Van den Broek
besloten de EG-ministers om over
enkele weken juist daarover te gaan
praten. Het gaat daarbij volgens
Van den Broek onder meer om de
versterking van de rol van Europa
in de NAVO en daarbij kan over de
Frans-Duitse voorstellen gespro
ken worden. Het voorstel van Gen
scher en Dumas om de Europese
Raad van de regeringsleiders de
richtlijnen voor dat buitenlands en
veiligheidsbeleid te laten uitzetten,
noemde Van den Broek echter nu al
"onaanvaardbaar
Zeelui muiten
om slecht eten
MADRID DPA- Onder in
vloed van drank en met een ram
melende maag zijn twee Zweed
se bemanningsleden van de
Deense vrachtvaarder Wargard
zondagnacht voor de Spaanse
kust aan het muiten geslagen.
Het tweetal wilde de kokkin om
het leven brengen omdat gM het
eten aan boord niet langer kon
den verdragen. De kapitein van
de boot moest de hulp inroepen
van de Spaanse politie.
De hongerige opstandelingen
verklaarden dat de vrouw hen
drie dagen had laten hongeren
en voor die tijd had zij de be
manning slechts miserabel voed
sel voorgezet. De kapitein sloot
de kokkin op in een hut om haar
voor de muiters te beschermen
De rederij in Qu ickborn heeft
de twee Zweden opdracht gege
ven met het vliegtuig naar huis
terug te keren. De overige be
manningsleden omschreven het
eten aan boord als "weliswaar
met luxeus, maar ook weer niet
zo slecht".
PRAAG (AFP) - De politieke leiders van Tsjechoslowakije praten voor
het eerst openlijk over de mogelijkheid dat het land wordt opgedeeld in
drie delen, waarbij Moravie op geluk niveau zou komen met Bohemcn en
Slowakije. Het land bestaat nu uit twee landsdelen: Slowakije en Tsjechie
dat Bohemen en Moravie omvat
President Havel zei zondag dat "de vorming van een uit drie delen be
staande staat die in het verleden als een utopie beschouwd werd, nu seri
eus in overweging genomen kan worden". Hu pleitte er voor dit vraagstuk
niet te negeren maar snel te regelen en vervolgens de grondwet in die zin
aan te passen.
De vorming van een uit drie onderdelen bestaand Tsjechoslowakije kan
op forse oppositie rekenen van de kant van Slowakije Dit landsdeel heeft
altud voorkeur gehad voor een uit twee delen bestaande staat Tsjechoslo
wakije. waarbij het op voet van gelijkheid behandeld wordt met het lands
deel Tsjechie dat twee keer zoveel inwoners heeft In Slowakije wonen 5.3
miljoen mensen, in Tsjechie 10.3 mihoen (waarvan 4 miljoen in Moravie en
6,3 miljoen in Bohemen, binnen welk gebied de hoofdstad Praag valt).
Gisteren was de eerste dag van het
proces tegen de vrouw van ANC-lei-
der Nelson Mandela, die zich in het
gerechtshof van Johannesburg
moet verantwoorden voor de ont
voering en mishandeling van vier
jonge mannen in december 1988.
De verdediging wil dat ae aan
klachten worden ingetrokken, om
dat ze voor alle verdachten hetzelf
de zijn en geen onderscheid maken
in wat de verdachten individueel
hebben gedaan. "Mevrouw Mande-
la heeft het recht te weten waarvoor
ze wordt aangeklaagd. Wat heeft zij
persoonlijk gedaan? Wat hebben de
anderen gedaan en wat heeft zij ge
daan om medeplichtig te worden
aan de daden van de anderen?", al
dus haar advocaat, George Bizos.
Buitenland kort
Kritiek
Palestijnse woordvoerders hebben
gisteren felle kritiek uitgeoefend op
de benoeming van de ultra-rechtse
Rahavam Ze'evi tot minister in het
Israëlische kabinet. Volgens de
Palestijnen betekent dit een verhar
ding van het Israëlische standpunt
en geeft de regering daarmee aan
niet geïnteresseerd te zijn in vredes
besprekingen. (IPS)
Waardigheid
De Duitse regering heeft Chili giste
ren gevraagd een diepgaand onder
zoek in te stellen naar 'Colonia
Dignidad', een kolonie van Duitse
neo-nazi's in Chili. De kolonie werd
afgelopen vrijdag door de Chileense
regering opgeheven. Bonn heeft
daarmee haar instemming betuigd.
In het decreet tot opheffing van Co
lonia Dignidad (letterlijk: Kolonie
Waardigheid) wordt de groep be
schuldigd van belastingontduiking
en winstbejag. (IPS)
Zimbabwe
Het vliegtuig van president Mugabe
van Zimbabwe is verleden maand
per ongeluk beschoten door een be
waker. De man had het gat dat hij in
het dak van de presidentiële Boeing
707 veroorzaakte bedekt met plak
band om het gevolg van zijn daad
aan het oog te onttrekken. Dit meld
de het dagblaf The Herald gisteren.
(AP)
Gevechten
Zowel de Rwandese regering als de
rebellen die het bewind van presi
dent Haryarimana omver willen
werpen hebben gezegd dat ze een
overwinning hebben behaald bij ge
vechten die afgelopen weekeinde in
het noordwesten van Rwanda
plaatsvonden. De Rwandese radio
meldde zondag dat de regerings
troepen op drie verschillende plaat
sen in totaal meer dan 100 rebellen
hadden gedood. Een krant in het na
burige Uganda haalde rebellen aan
die zeiden dat ze 18 soldaten hadden
gedood. (AP)
Warschaupact
De Tsjechoslowaakse president Ha-
vel heeft gisteren gezegd dat
Tsjechoslowakije en Bulgarije zich
waarschijnlijk voor het eind van
deze maand zullen terugtrekken uit
de militaire structuur van het War
schaupact. tenzij een datum wordt
vastgesteld voor een topconferentie
over de toekomst van het bondge
nootschap. zo heeft het persbureau
CTK meegedeeld. Havel sprak gis
teren met zijn Bulgaarse college
Zhelev. (AP)
SAMUT PRAKRANTHAILAND - Heel voorzichtig kust deze oppasser beesten. In de kwekerij worden 30.000 krokodillen t
van een Thaise krokodillenkwekerij één van de aan hem toevertrouwde groot gebracht.
BERLIJN De 139 afgevaardigden uit de vroe
gere DDR hebben weinig tot niets in te brengen
in het grote parlement in Bonn. Van de 'tolk-
functie' waar iedereen na de eerste vrije verkie
zingen in heel Duitsland de mond vol had, is
niets terecht gekomen, klagen ze.
"Bij de slag om de belangrijke posten hebben
we, dwars door alle fracties heen, smadelijk ver
loren", stelde een uit het oosten van Berlijn af
komstige liberale afgevaardigde mismoedig
vast. "Eerst waren we iets exotisch. Toen wer
den we als vrienden welkom geheten en nu zi jn
we de ongeliefde concurrentie, die in een hoek
wordt gezet", verklaarde een ander. Een chris
ten-democraat: "Men wantrouwt ons niet, maar
vertrouwt ons ook niets toe".
De Oostduitse partijvrienden van kanselier
Kohl zijn diep verontwaardigd over het feit dat
hun eerste man zelfs strikt heeft geweigerd in de
ministeries oost-experts te benoemen voor za
ken die uitsluitend te maken hebben met de be
langen van de vijf nieuwe deelstaten. Een te
leurgestelde CDU-man: "Wie zal er op eigen ini
tiatief een beroep doen op een adviseur uit het
oosten? Ze weten het zelf toch allemaal veel be
ter".
De 'ossies' vinden dat zij er met drie van de 19
ministersposten en drie staatssecretariaten op
een totaal van 36 wel erg karig zijn afgekomen.
Maar de 'wessies' stellen daar tegenover: "Had
den jullie dan gekwalificeerde kandidaten?" De
machthebbers in Bonn reageren op de verlan
gens van de 'nieuwen' net als de bevolking in de
'oude' Bondsrepubliek: ietwat aangebrand en
toenemend ongeduldig. Gunter Krause, de eni
ge Oostduitse vertegenwoordiger die een be
hoorlijk zwaar ministerie heeft veroverd, weet
er een droevig lied over te zingen. Hij is het ho
nende gelach nog niet vergeten, toen Kohl in ok
tober na de fusie van beide staten voorlopig vijf
Oostduitse vertegenwoordigers als minister
zonder portefeuille in dienst nam.
De parlementarische vertegenwoordigers
van de 16 miljoen Oostduitse kiezers voelen zich
afgevaardigden-tweede-klasse. "De stemming
bij ons is slecht", zei een van hen. "Bonn is let
terlijk en figuurlijk ver verwijderd van de vroe
gere DDR".
De kloof is diep. De Westduitse parlementari
ërs drijven de spot met de dialecten die de Oost
duitsers sprekert en natuurlijk met hun kleding
("zo uit de postordercatalogus"). De afgevaar
digden uit het oosten ergeren zich over de elle-
bogenmentaliteit van hun collega's. Steeds heb
ben ze geloofd dat de eerste man, Helmut Kohl,
hun grote pleitbezorger zou zijn. Had de kanse
lier dat immers niet steeds beloofd in zijn ver
kiezingstoespraken''
Beloofd misschien, maar ze moeten er zelf
ook wat voor doen. klinkt het uit de omgeving
van Kohl. En dat kunnen de Oostduitse parle
mentariërs (nog) niet. Per slot van rekening
doen zij nu pas hun eerste ervaringen op in de
parlementarische democratie.
Gunter Krause (verkeersminister en protege
van Kohl): "Ik weet waar ik hoor en daarom zal
ik niet naar Bonn verhuizen Ik ben het mijn kie
zers verschuldigd dat ik blijf en volg hoe het
thuis gaat. Het zou heel erg zijn als we deden als
of we ons nu al hadden aangepast". Zijn liberale
collega Ortleb vindt het bijna vanzelfsprekend
dat Oostduitse politici afgescheept zijn met der
derangs ministersposten "Wij hebben geen er
varing en zijn dus niet zulke uitstekende politie
ke managers".
Niet alleen onder de volksvertegenwoordi
gers is de frustratie groot. Uit het maandag ge
publiceerde opinie-onderzoek van het week
blad Der Spiegel blijkt dat 86 procent van de
Oostduitsers zich burgers-tweede-klas voelt en
vreest dat nog wel enige tijd te zullen blijven
Driekwart is ervan overtuigd de rijke Westduit
sers niet bereid zijn financiële offers voor de op
bouw van de nieuwe deelstaten te brengen
Daarin hebben ze gelijk.
Hoewel bijna de helft van de Westduitsers er
rekening mee houdt te moeten betalen, is
slechts vijf procent daartoe bereid. Van de on
dervraagden Oostduitsers heeft 69 procent geen
hoge dunk van hun landgenoten in het westen
"Ze willen dat wel allemaal naar hun pijpen
dansen" Bijna niemand in de ex-DDR gelooft
nog in Kohls profetie dat "we in drie tot vier jaar
van de vroegere DDR een bloeiend land ma
ken".
Processen China
Amnesty International heeft China
gekritiseerd voor de onrechtvaardi
ge behandeling van de politieke dis
sidenten tijdens de recente proces
sen in Peking. De processen tegen
Wang Dan en de andere activisten,
die betrokken waren bij het massale
democratische protest op het
Tiananmenplein. verlopen niet vol
gens internationaal aanvaarde nor
men. aldus de Londense organisa
tie. Volgens Amnesty waren de von
nissen al te voren vastgesteld.
(GPD)
Victorie in Berlijn
Victorie voor Victoria. Na een meer
dan tien uur durende ijskoude ope
ratie op 60 meter hoogte, is de Duit
se overwinnigsgodin Victoria gered
van een diepe val. Goud-Elsje, zoals
de Berlijners de 37.000 kilo zware
kolos op de overwinningszuil noe
men, wankelde op haar sokkel na
een poging het beeld op te blazen.
Experts slaagden er in het beeld zo
te repareren, dat het ook bij storm
zal blijven staan. (GPD)
JOHANNESBURG De advocaten van Winnie Mandela
en drie ex-leden van haar lijfwacht hebben gisteren de aan
klachten aangevochten waarvoor hun cliënten terecht
staan.
Luchtaanval
Israëlische gevechtsvliegtuigen
hebben vanochtend luchtaanvallen
uitgevoerd op stellingen van Pale
stijnse guerrillastrijders ten zuid
oosten van de Libanese stad Sidon.
Over eventuele slachtoffers is nog
niets bekend, aldus de Libanese po
litie. (AP)
Hij zou volgen juristen willen voor
komen dat Winnie wordt vervolgd
wegens ontvoering, waarvoor zelfs
de doodstraf kan worden geëist.
De officier van justitie. Swanne-
poel. zal vandaag op dit verzoek van
de verdediging reageren. Het pro
ces begon met vier uur vertraging,
omdat de processtukken moesten
worden aangepast. Vier mede-ver
dachten, eveneens voormalige le
den van Winnie Mandela's lijf- Nelson en Win
wacht, de zogenaamde Mandela Johannesburg.
United, zijn voortvluchtig en kun
nen niet nu terecht staan.
e Mandela stonden gisteren verslaggevers te woord bij een aankomst bij het gerechtsgebouw i
Winnie Mandela kan rekenen op
de steun van haar man Nelson en
het ANC, dat verleden week in een
verklaring heeft laten weten als een
man achter haar te staan.
Gesprek
Leiders van de rivaliserende anti
apartheidsbewegingen Afrikaans
Nationaal Congres (ANC) en Pan
Afrikaans congres (PAC) hebben
gisteren voor het eerst in dertig jaar
een ontmoeting gehad. Het onder
werp van gesprek was het bereiken
van nauwere samenwerking tussen
de twee organisaties.
De Europese Gemeenschap is be
reid de economische sancties tegen
Zuid-Afrika te versoepelen als dat
land werkelijk overgaat tot het af
schaffen van de apartheidswetten.
Dat hebben de ministers van bui
tenlandse zaken van de twaalf giste
ren in Brussel duidelijk gemaakt.
De twaalf spraken hun blijdschap
uit over de aankondiging door de
Zuidafrikaanse president De Klerk
dat de apartheidswetten zullen wor
den afgeschaft.
Van onze correspondent
Eelco van der Linden
ROME/RIMINI Zondagavond
werd met grote vreugde de oude
Italiaanse communistische partij
(PCI) officieel omgedoopt in Par-
tito Democratico della Sinistra
(PDS). Maar liefst 86,6 procent
van de stemgerechtigden had ge
stemd voor het geesteskind van
secretaris Achille Occhetto. Maar
wat gisteren de kroon op Occhet
to's werk moest worden, zijn ver
kiezing tot secretaris van die
PDS, bleef tot ontsteltenis van ie
dereen uit.
De enige kandidaat voor het se
cretarisschap kreeg niet de abso
lute meerderheid van het kersver
se, 547 man sterke, 'parlement'
van de PDS. Niet minder dan 102
leden stemden tegen. In de al
deels opgebroken congresruimte
in Rimini keken de voormalige
kameraden elkaar radeloos aan.
'Hoe heeft dit kunnen gebeuren',
vroeg iedereen zich af.
Occhetto, die 12 stemmen te
kort kwam, kon ternauwernood
zijn tranen verbergen. Hij deelde
de mening van de organisatie dat
er een technische verklaring was,
maar hij zag ook een politieke
oorzaak. Gisteravond liet hij ver
bitterd weten te overwegen zich
niet meer beschikbaar te stellen
voor het secretarisschap. Later op
de avond werd overigens beslo
ten de stemming vrijdagmorgen
in het hoofdkantoor van de PDS
in Rome te herhalen.
Veel kaderleden gaven de
schuld aan het voor het eerst ge
hanteerde meerderheidssysteem.
Pas zondagnacht had het congres
hiertoe, tijdens de stemming over
de partij statuten, besloten. Piero
Fassino, de architect van die nieu
we statuten, sprak van een onge
lukkig incident: 132 van de stem
gerechtigden ontbraken. "Velen
wisten nog niet eens dat ze deel
uitmaakten van de nieuwe Natio
nale Vergadering en daarom
moet er overnieuw worden ge
stemd", aldus Fassino.
Maar dat Occhetto niet alle
stemmen heeft gekregen van zijn
eigen meerderheid binnen de
nieuwe PDS, geeft zeer te den
ken. En Occhetto was de eerste
die dat toegaf. Het is mogelijk dat
leden van de zo moeizaam gecon
strueerde coalitie van links en
centrum-rechts op het laatste mo
ment de secretaris een hak heb
ben gezet.
Van de nieuwe PDS maakt een
