ANC wil meer dan afschaffing wetten Anti-Jeltsin campagne wordt steeds heftiger Israëlische regering verder naar rechts SBEEHHZB Apartheid nog steeds van kracht' Moeizaam afscheid voor Italiaanse communisten Muqdisho vraagt om extra hulp Verkeerstoren fout bij ramp in Los Angeles Rapport valt verkeerd in Athene Kroatië wil onderhandelen MAANDAG 4 FEBRUARI 1991 Van onze correspondent Peter van Nuijsenburg JOHANNESBURG (GPD/Rtr) Het ANC vindt dat de afschaffing van de belangrijkste apartheidswetten, zoals door de Zuidafrikaanse president De Klerk aangekondigd, niet ver genoeg gaat. ROME Achille Occhetto glundert aan alle kanten en gaat bijna hele maal schuil achter een enorme bos bloemen die hem in de handen is gedrukt nadat hij zijn laatste speech heeft gehouden als secretaris van de Italiaanse communistische partij. PCI. In 40 minuten heeft hij de afge laden zaal van de beurs van Rimini uitgelegd dat de PDS (Partito De- mocratico della Sinistra) het vastge roeste Italiaanse politieke systeem zal omgooien. Later zal Occhetto spreken van een gelukkige bevalling die niet op een betere manier had kunnen plaatsvinden. In de afgelopen vier dagen heeft iedereen alle mogelijke vormen van deze beeldspraak ge bruikt, maar zeker is dat het geen gemakkelijke geboorte was. Met bloed, zweet en vooral veel tranen is afscheid genomen van de oude, 70- jarige, PCI. De Golfoorlog heeft een alles overheersend stempel gedrukt op dit congres. De pacifistische stel- lingname van de PCI een staakt- het-vuren en onmiddellijke terug trekking van de Italiaanse strijd krachten had de eerste dag al de furie van de regeringspartijen tot gevolg. De socialistische leider, Bettino Craxi, sprak van een onrea listische houding waarmee de nieu we PDS zich opnieuw in een isole ment zal manoeuvreren, een isole ment waarin ze zich 40 jaar heeft be vonden. Maar Occhétto ging gisteren in een keiharde tegenaanval. Wie is Craxi?, vroeg Occhetto aan de con gresgangers. Wie is Craxi, dat hij denkt het recht te hebben een nieu we partij op de schroothoop te gooi en'1 En door de aanval van de socia listen leek voor Occhetto het poli tieke doel van zijn PDS alleen maar duidelijker: een alternatief bieden voor het hopeloos vastgeroeste sys teem waarin de regeringspartijen en vooral de socialistische PSI met een onvoorstelbare arrogantie regeren en onderling beslissen hoe de politieke taart wordt verdeeld. De PDS staat zeker niet geïso leerd!. schreeuwde Occhetto met overslaande stem. Miljoenen Italia nen smachten naar een alternatief, naar duidelijkheid en in deze dagen naar een politiek die is gericht op de vrede, zei hij. Maar door de ruzie met de socialisten lijkt het linkse al ternatief, zoals door Occhetto voor gesteld in zijn openingsrede, wel erg A'eg. Voor een kleine groep c ten was de nieuwe PDS niet aan vaardbaar. Militante, bolsjewieke en communistische activisten, on der leiding van de oude Cossutta, namen vannacht afscheid. Tijdens het zingen van oude strijdliederen lieten zij hun tranen de vrije loop. Deze groep zal 10 februari een nieu we communistische partij oprich ten. Overwogen wordt als symbool een kettingzaag te kiezen. Onge twijfeld geïnspireerd door het nieu we symbool van de PDS, een ro buuste eik, die wortelt in het oude symbool van de PCI. "De apartheid is nog steeds van kracht. Wij hebben nog steeds geen stemrecht, kunnen nog steeds geen lid van het parlement worden en de politie doodt nog steeds onze men sen", aldus ANC-leider Mandela za terdag in een reactie. In een 'voorlopige' verklaring prijst de grootste zwarte oppositie beweging de president toch voor zijn initiatieven, die een "funda menteel vertrek van het apartheids systeem", betekenen. Ook zegt de verklaring dat de "afstand tussen de Buitenland kort Miljoenen Aristide, de aanstaande president van Haïti, onderneemt gerechtelij ke stappen om 800 miljoen dollar overheidsgeld terug te vorderen dat door de familie Duvalier tijdens hun 29-jarig bewind zou zijn verdui sterd. Tijdens een persconferentie zei Aristide vrijdag dat hij het geld wil halen bij Jean-Claude Duvalier, de dictator die in 1986 werd verdre ven. (AP) Vietnam/Cambodja Vietnam is bereid steun te verlenen aan pogingen van Frankrijk en Indonesië om een ontwerp-vredes- akkoord ter beëindiging van de strijd in Cambodja aangenomen te krijgen. De Cambodjaanse guerril labewegingen hebben reeds hun volledige steun gegeven aan het vredesplan, maar de regering van het land heeft gezegd tegen enkele cruciale onderdelen van het ak koord te zijn. Vietnam steunde tot nu toe de Cambodjaanse regering. (AP) Rode Khmer De Rode Khmer en de twee andere Cambodjaanse verzetsgroepen zijn een groot offensief begonnen tegen het regime in Phnom Penh. Voor het eerst hebben de Rode Khmers tanks van Chinese makelij ingezet in de strijd tegen troepen van Phnom Penh, voornamelijk aan de grens met Thailand. De gevechten zouden afgelopen zaterdag zijn be gonnen. Volgens Phnom Penh zijn de tanks van de Rode Khmers te ruggedreven door de tanks' van het regeringsleger. (GPD) Hechtenis De straf van zes maanden admini stratieve hechtenis die de Palestijn se activist Sari Nusseibeh door de Israëlische autoriteiten is opgelegd omdat hij zou spioneren ten bate van Irak is gisteren door een recht bank in Jeruzalem gehalveerd. Vol gens advocaat Kuttab is de straf te ruggebracht tot drie maanden hech tenis na bestudering van een rap port over Nusseibeh, samengesteld door de Israëlische geheime politie. (Rtr) Stasi's ondergedoken Ongeveer 400 belangrijke spionnen van de voormalige Oostduitse ge heime dienst, de Stasi, houden zich nog steeds verborgen in het westen van Duitsland. Dit zegt de procu reur-generaal van de Bondsrepu bliek, Von Stahl. Hij meent dat deze ex-agenten nog altijd een gevaar vormen "want zij zouden ieder ogenblik activiteiten kunnen gaan ontplooien voor andere inlichtin gendiensten" (AFP). Executies In China, zijn 18 burgers ter dood veroordeeld. Zij werden schuldig bevonden aan moord, verkrachting en vrouwen- en kinderhandel. Elf veroordeelden zijn inmiddels te rechtgesteld. Dat hebben verschei dene Chinese kranten zaterdag ge meld. In vier verschillende steden in Iran zijn in totaal 33 personen op gehangen wegens drugshandel. De straffen zijn uitgesproken door isla mitische tribunalen. Dat heeft het dagblad Kayhan gisteren meege deeld. (AFP) Hasjvondst Een Nederlandse vrachtwagen met een lading van 2,5 ton hasjiesj is on derschept in de buurt van de stad Lerida in het noordoosten van Spanje. Dat heeft de Spaanse politie gisteren in Barcelona 'bekendge maakt. De chauffeur van de wagen werd zaterdagavond op een snel weg bij Lerida tot stoppen gedwon gen door een politiepatrouille die een mankement aan de verlichting van de wagen had geconstateerd. Bij inspectie van de lading kwam de partij hasjiesj aan het licht. (AFP) Raketten terug De Salvadoraanse guerrillabewe ging FMLN heeft het afgelopen weekeinde 17 door hen gestolen Russische SAM-raketten terug ge geven aan hun rechtmatige eige naar, het Sandinistische Volksleger van Nicaragua. De luchtdoelraket ten werden overhandigd tijdens ge lijktijdig verlopende plechtigheden op de Mexicaanse ambassade in Managua en in de bergen van El Sal- vador.(GPD) huidige stellingname van de rege rende Nationale Partij en het tradi tionele beleid van het ANC is ver kleind". ANC-leider Nelson Mandela noemde de rede van de De Klerk op de aansluitende persconferentie daarom een bemoedigende stap. "Maar moeten we de regering be danken voor het schrappen van wetten en beleid die een misdaad te gen de mensheid zijn"?, zo zei hij. Mandela benadrukte tevens dat het volgens hem nog te vroeg is om de economische sancties tegen Preto ria in te trekken. De werkelijke betekenis van het schrappen van deze wetten, vooral de Groepsgebiedenwet, die zwarten verbiedt in blanke wijken te wonen, en de zogenaamde Landwetten, die zwarten verbieden (landbouw grond in blanke gebieden te bezit ten, is voor de 'zwarte massa's' ge ring. Weinig zwarten kunnen zich een huis in een blanke wijk of land bouwgrond in blank gebied veroor loven. Behalve deze wetten schafte De Klerk vrijdag ook het fundament af van de apartheid, de Bevolkingsre- gistratiewet, die Zuidafrikanen op grond van hun huidskleur classifi ceert. Mandela richtte zijn pijlen vooral op het feit dat De Klerk een Grond wetgevende Vergadering en een overgangsregering met het ANC af wijst. De toezegging van de presi dent dat hij bereid is om 'andere po litieke leiders' in te schakelen bij het opstellen van het beleid, is voor het ANC niet voldoende. Ook het feit dat de beruchte veiligheidswet geving nog niet geschrapt is en dat De Klerk met geen woord heeft ge rept over de vrijlating van politieke gevangenen en de terugkeer van ballingen, werd door Mandela scherp gekritiseerd. Hij verweet de regering voorts dat er niets werd ge zegd over het lot van de zogenaam de thuislanden. Het minder gematigde Pan Afri- kanistsich Congres (PAC) heeft za terdag opgeroepen tot verkiezingen waaraan ook de zwarte bevolking kan deelnemen en een grondwetge vende vergadering. "We willen dat de Zuidafrikaanse regering apart heid totaal uitroeit", aldus de vice- voorzitter van het PAC, Johnson Mlambo. Het proces tegen Winnie Mande la, de vrouw van ANC-leider Nelson Mandela, is gisteren door de open bare aanklager enkele uren uitge steld omdat vier mede-verdachten niet aanwezig waren. Mevrouw Mandela moet met zeven anderen terechtstaan op beschuldiging van ontvoering en mishandeling. NAIROBI (GPD) - In Somali sche hoofdstad Muqdisho is gis teren een tijdelijke regering geïn stalleerd die aan de macht zal blij ven totdat alle rebellengroeperin gen in het land het eens worden over een zo breed mogelijke rege ring. De regering heeft het Wes ten om extra hulp, voedsel en me dicijnen gevraagd. De nieuwe regering is samen gesteld door de Somalische pre mier Umar Arteh Ghaleb en heeft de goedkeuring van interim-pre sident Ali Mahdi Mohamed, die begin vorige week door het Ver enigd Somalisch Congres (USC) werd benoemd. Als vice-premier en minister van planning is generaal Moha med Mousa aangesteld. Hij was hoofd van de politie voordat in 1969 Mohamed Siad Barre de macht in Somalia overnam. In de nieuwe regering zitten verder twee leden van het Nationale Reddingscomité dat door Siad Barre vlak voor zijn val in het le ven was geroepen. Mahdi verklaarde tijdens de in stallatie van de interim-regering dat het overleg met de andere re bellenbewegingen doorgaat maar dat het vanwege communicatie problemen niet altijd even ge makkelijk is met hen in contact te komen. Hij gaf nog eens de verze kering dat het Verenigd Soma lisch Congres niet van plan is op eigen houtje een nieuwe regering te samen te stellen maar dat nog deze maand een nationale confe rentie gehouden zal worden waar op alle oppositiebewegingen zich over een nieuw bestuur kunnen uitspreken. Opstandelingen van het ver enigd Somalisch Congres be stormden na een maand fel vech ten op 26 januari het presidentieel paleis in Muqdisho, waarmee een eind kwam aan het 21-jarig be wind van Mohammed Siad Barre. Diverse andere rebellengroepe ringen hadden vorige week be zwaar gemaakt tegen het feit dat het USC direct na het vertrek van Siad Barre een interim-president Een soldaat van het het Verenigde Somalisch Congres sleept zijn ma chinegeweer en een in beslag genomen kinderfietsje mee door de straten van de hoofdstad Muqdisho. (foto afp> benoemde zonder hen te raadple gen. Mahdi deed voorts een beroep op de internationale gemeen schap voedsel, medicijnen, medi sche apparatuur, artsen, trans portmiddelen en brandstof naar Somalia te sturen en verzekerde internationale hulporganisaties dat hij zal instaan voor hun veilig heid. De Somalische hoofdstad Muq disho was het afgelopen weekein de wel rustig, maar blijft uiterst onveilig. De bevolking neemt ie dere dag gestaag toe, daar duizen den inwoners die de gevechten van de afgelopen weken waren ontvlucht, nu naar Muqdisho te rugkeren. Van de afgezette Siad Barre is al geruime tijd niets meer vernomen maar aan genomen wordt dat hij zich in Zuid-Soma- lia ophoudt in een gebied dat wordt gecontroleerd door zijn ei gen Marehan-clan. JERUZALEM (GPD/Rtr) - Het Is raëlische kabinet is gisteren ak koord gegaan met de benoeming van Ze'evi tot minister zonder por tefeuille. Ze'evi is leider van de rechts-extremistische partij Mole- det, die onder meer ijvert voor de verbanning van alle Palestijnen en voor een onmiddellijke militaire re actie van Israël op de Iraakse raket- aanvallen. De aanstelling van Ze'evi, op voorspraak van premier Shamir, is omstreden. Drie ministers van de Shamirs Likoed stemden tegen en twee onthielden zich van stem ming. Minister Olmert (volksge zondheid) zei na afloop van de kabi netsbijeenkomst dat hij heeft tegen gestemd omdat er naar zijn mening geen plaats is in de Israëlische rege ring voor iemand met Ze'evi's we reldbeschouwing. Zijn collega's Meridor (justitie) en Levy (buiten landse zaken) sloten zich bij hem aan. Moshe Arens (defensie) en Jit- schak Modai (financiën) onthielden zich van stemming. Volgens politieke kringen in Je ruzalem heeft Shamir de benoe ming van Ze'evi doorgedreven om na afloop van de Golfoorlog beter het hoofd te kunnen bieden aan po gingen van Amerikaanse kant Is raël te laten meewerken aan een vredesproces met territoriale con cessies. Ze'evi zei gisteren dat hij van plan is na de Golfoorlog 'een oorlog in de politieke arena' te ont ketenen tegen een vredesproces en voor 'de toekomst van het land Is raël'. Moledet verzet zich tegen de Akkoorden van Camp David, geslo ten tussen Israël, Egypte en de Ver enigde Staten. De oppositie in de Knesset be schuldigt Shamir ervan dat hij de groeiende sympathie voor Israël in het buitenland misbruikt voor het radicaliseren van zijn kabinet. De Burgerrechtenpartij meent dat Mo ledet een racistische tint geeft aan de regering in een tijd waarin mati ging meer dan ooit is geboden. En de linkse Mapam waarschuwt tegen 'gevaarlijke politieke activiteiten' door 'een groep avonturiers'. "Een iets meer gesofisticeerde versie van de Kach", zo noemt Li- kud-parlementariër Binyamin Be gin, zoon van oud-premier Mena- chem Begin, de Molodet. De rabiaat anti-Arabische Kach-partij van rab bijn Meir Kahane werd in 1988 ver boden wegens racisme. "Een storm in een glas water, die in twee of drie dagen zal zijn uitgewoed", zo deed Shamirs woordvoerder Ahimeir de commotie rond de nieuwe minister af. "We zullen de steun van binnen- en buitenland blijven genieten om dat we een verantwoordelijk beleid voeren. Daarin wordt met de komst van Ze'evi geen komma veranderd, omdat hij zich bij deze richtlijnen heeft neergelegd." LOS ANGELES (AP/Rtr) - Bij een botsing zaterdagmorgen tussen twee vliegtuigen op de luchthaven van Los Angeles zijn 33 mensen om het leven gekomen. Het ongeluk ge beurde doordat een verkeersleider op hetzelfde moment een start- en landingsbaan vrijgaf voor de twee toestellen. Een Boeing 737 van USAir raakte bij de landing de staart van een klein toestel van Sky- west dat net wilde opstijgen. Beide vliegtuigen vlogen in brand, min stens 33 mensen waaronder beide piloten werden gedood en 27 raakten gewond. Er worden nog ze ventien mensen vermist. Twee minuten voor de botsing gaf een verkeersleider het vliegtuig van Skywest toestemming op te stijgen. Dezelfde verkeersleider gaf tevens de Boeing toestemming te landen op dezelfde baan. Hierna vroeg de piloot van de Boeing nog tweemaal of hij kon landen, maar hierop werd niet meer gereageerd. Alle vijf verkeersleiders en een chef op de verkeerstoren moeten een drugs- en alcoholproef doen, zo heeft de Nationale Raad voor Vei ligheid in het Luchtverkeer ver klaard. ATHENE Een golf van woede heeft zich van Grie kenland meester gemaakt naar aanleiding van het rapport over de mensenrechtensituatie dat de Ame rikaanse minister van buitenlandse zaken aan het Congres heeft voorgelegd. De publicatie daarvan viel hoogst ongelukkig samen met het bezoek dat de Griekse minister van buitenlandse zaken Andonis Samaras vorige week aan de Verenigde Staten bracht. Deze prees zich aanvankelijk gelukkig dat presi dent Bush hem tijdens een ontmoeting 'Amerikaan se garanties van Griekenlands veiligheid en voor spoed' had beloofd. De bekendmaking van het rap port overschaduwde echter alle aanvankelijke pro pagandistische en andere voordelen van zijn reis. Voor het eerst is in het (jaarlijks opgestelde) rap port sprake van een 'Turkse' minderheid in het noordoosten en een 'Slavisch Macedonische' in het noordwesten. Beide zouden worden onderdrukt. De detentie van 400 dienstweigeraars alle Jehova's getuigen wordt aan de kaak gesteld, evenals het te ruige politieoptreden in Griekenland. Zelfs wordt melding gemaakt van de treurige toestanden in de grote psychiatrische kliniek op het eiland Leros. De Griekse politici vallen het hevigst over de kwestie van de minderheden. De 130.000 koppige Is lamitische minderheid in het noordoosten mag van Athene absoluut niet 'Turks' worden genoemd en het bestaan van een 'Macadonische' minderheid in het noordwesten wordt helemaal verwezen naar het rijk der fabelen. Dat zou in het leven zijn geroepen door de 'propaganda' uit Skopje, de hoofdstad van de aangrenzenden Joegoslavische republiek Mace donië. Het rapport volgt inzake de 'Turkse' minderheid de beschuldigingen van organisaties als 'Helsinki Watch' nooit in de Griekse pers gepubliceerd en wijdt uit over d^ pogroms in de stad Komotini van 29 januari 1990, waarbij de politie toekeek. Die is nooit bestraft. Minister Samaras noemde het rapport - dat met medewerking en adviezen van de Amerikaanse am bassade in Athene moet zijn opgesteld 'onaan vaardbaar en uitzinnig' en stuurde de Griekse am bassadeur in Washington, Zacharakis, naar het mi nisterie van buitenlandse zaken aldaar. MOSKOU (GPD) Boris Jeltsin, de populaire president van de Rus sische Federatie, is het afgelopen weekeinde door een naaste mede werker van Sovjet-president Gor- batsjov uitgemaakt voor "leuge naar". Joeri Golik, pas door Gor- batsjov benoemd tot voorzitter van het presidentiële comité voor orde handhaving, beschuldigde Jeltsin tevens van "permanente verdraai ing van andermans woorden" en "inconsequent gedrag". Golik lanceerde zijn aanval op Jeltsin voor een plaatselijk tv-sta- tion in het Siberische Kemerovo, zo meldde gisteren het onafhankelijke nieuwsagentschap Postfactum. Vrijdag al pakte het partijdagblad Pravda fors uit tegen Jeltsin, die op die dag zijn zestigste verjaardag vierde. "Hij is een verrader van het Russische volk; een man die opzet tot burgeroorlog", aldus de Pravda. Het blijft niet bij woorden alleen. In een interview met Postfactum klaagt Aleksandr Korzjakov, hoofd van Jeltsins veiligheidsstaf, dat de centrale autoriteiten weigeren mee te werken aan afdoende beveiliging voor de Russische president. Zo krijgt Jeltsin van de KGB geen ko gelvrije auto en Korzjakov meldt ook dat de KGB mobiele radiozen ders. bestemd voor de Russische veiligheidsstaf, in beslag heeft ge nomen. Gedurende het weekeinde be sloot de conservatieve directie van Gosteleradio, het Sovjet-rtv-imperi- um, om Radio Rusland een andere golflengte toe te wijzen. Tot nu toe kreeg deze spreekbuis van Jeltsin en diens liberale aanhang zendtijd op de frequentie van het populaire station Mgjak. Volgens een mede werker van Radio Rusland, Sergei Poestovoitov, zal de plotselinge overgang het station veertig pro cent minder luisteraars opleveren. Volgens Poestovoitov heeft Goste- lerado-chef Kravsjenko, pas kort in functie maar in permanent conflict met liberale journalisten, tot de fre quentiewijziging besloten na een klacht van president Gorbatsjov. Die had zich kennelijk geërgerd aan de berichtgeving van Radio Rusland over het drama in Litou wen op 13 april, waar veertien do den vielen toen het leger het televi siecentrum in hoofdstad Vilnius be stormde. Gorbatsjov zou gezegd hebben: wat moeten die anti-Sov jetgeluiden op onze centrale fre quenties? De conservatieven in partij en le ger hebben duidelijk hun zelfver trouwen herwonnen sinds de radi cale hervormers weglopen of weg gestuurd worden uit Gorbatsjovs directe omgeving vanwege de 'ruk naar rechts' die de president enkele maanden terug inzette. Merkwaardig blijft evenwel, dat Gorbatsjov de afgelopen dagen nauwelijks wordt geciteerd of ver meld in de media. Zo ontbreekt de president in de pers tussen de con servatieve klaagzangen op het vrij dag beëindigde plenum van het Centraal Comité. De conservatieve Russische partijleider Ivan Polozk- ov komt in de Pravda prominent aan bod met "zijn aanval op "de pseudodemocraten" die perestroj ka misbruikten voor dienstverle ning aan het internationale kapi taal. "Er kan nu geen sprake meer zijn van een meer-partijenstelsel", aldus Polozkov. De zondagskranten en het staats- persbureau Tass meldden gisteren niets over Gorbatsjovs optreden tij dens de zaterdag beëindigde Fede- ratieraad. Toch zijn er volgens deel nemers aan dit overleg (de Federa- tieraad wordt gevormd door de pre sident en de leiders van de vijftien republieken) harde noten gekraakt. De Estse president Savisaar meldde dat onderminister van defensie Va- rennikov de Baltische leiders had aangewreven dat ztj hun republie ken hadden veranderd in een "bas tion van westerse ideologie en Ame rikaanse strategische plannen". ZAGREB/BUDAPEST (AP) De Kroatische president Tudjman en mi nister Boljkovac (binnenlandse zaken) hebben gisteren gezegd bereid te zijn met de federale Joegoslavische regering om te tafel te gaan zitten om een dreigend militair ingrijpen te voorkomen. Het Joegoslavische leger heeft gedreigd de Kroatische minister van de fensie Spegelj te arresteren, omdat die zou hebben aangezet tot gewapend verzet. Tudjman had zaterdag tijdens een internationale conferentie in Zwitserland nog gezegd dat Kroatië die arrestatie desnoods met geweld zou proberen te voorkomen Gisteren zwakte hij die uitspraken af. door te zeggen dat er niets anders op zit dan te gaan onderhandelen. Boljkovac zei dat er een compromis bereikt moet worden om een bloed bad in Kroatië te vermijden, dat volgens hem zeker zou volgen als het leger ingrijpt. "Twee maanden onderhandelen is beter dan twee minuten schie ten aldus de minister. Hij voegde er wel aan toe dat Spegeb geen onder deel van het compromis kan zijn. omdat het federale leger in zijn ogen geen Kroatische ministers af kan zetten. Inmiddels is Hongarije een onderzoek begonnen naar de beschuldigin gen van het Joegoslavische leger dat het wapens zou hebben geleverd aan de Kroatische milities. Dat vormde volgens het leger het bewijs dat defen sieminister Spegelj ben aanslagen voorbereidde op legerofficieren en hun familieleden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1991 | | pagina 7