Estland in alle opzichten westers
Soek&Zn.
Newtron stelt winst
op 18 miljoen gulden
FAMILIEBERICHTEN
N „aö sanctos
pont
BOLLE
BUITENLAND ECONOMIE
MAANDAG 4 FEBRUARI 1991
'Litouwers temperamentvol, Letten lijdzaam, Esten constructief
Martin Raud is geboren en getogen in Tallinn, de
hoofdstad van Estland. Een jaar geleden kwam de
radio-journalist op uitnodiging van een Nederlandse
zakenman naar ons land. Hij wilde gelijk niet meer
terug. De Est volgt het nieuws uit de Baltische staten op
de voet. Het gewelddadige optreden van de Sovjet
troepen in de buurlanden Letland en Litouwen, hij
heeft er geen woorden voor. Raud denkt dat Estland
buiten schot blijft. "Omdat Esten pragmatischer en
constructiever zijn dan de Letteh en de Litouwers.
Maar je weet het natuurlijk nooit".
Van c
correspondent Ed Blaauw
DEN HAAG Op fluistertoon, alsof hij een geheime boodschap
moet overbrengen: "Raad eens met wie ik ben opgegroeid"? Twee
tellen later verklapt hij zijn geheim. Geestdriftig en met luide
stem: "Met Annie M.G. Schmidt". Zijn ogen fonkelen. Grijnzend:
"Een Est in de Sovjetunie, die kinderboeken van een Nederlandse
schrijfster verslindt. Kun je je het voorstellen? Als ik Annie M.G.
Schmidt ooit nog eens in levenden lijve mag ontmoeten, vraag ik
een handtekening, uit respect en bewondering".
Al is Martin Raud amper een jaar in
ons land, het lukt de Estlander zelfs
al een beetje om de boeken van zijn
geliefde schrijfster in het Neder
lands te lezen. Hij verstaat Neder
lands en kan al een eenvoudig ge
sprekje voeren in zijn nieuwe taal.
"Maar het is wel hardstikke moei
lijk", zegt hij in het Nederlands, De
22-jarige radio-journalist uit Tallinn
heeft gevoel voor talen. Hij spreekt
een aardig mondje Frans, vloeiend
Engels, Fins en Russisch en natuur
lijk Ests, zijn moedertaal.
"Toch ben ik geen uitzondering",
zegt hij in het Engels. "In Estland is
het niveau van de middelbare scho
len hoog. Veel mensen spreken er
goed Engels. En daar komt bij",
grinnikt hij, "dat Esten van nature
erg intelligent zijn". Hoewel hij er
gelijk aan toevoegt dat ze in de an
dere Baltische staten Letland en Li
touwen Ook "niet dom zijn".
"We worden door de wereld vaak
over één kam geschoren. Maar er is
verschil, al voelen we ons zeer met
elkaar verbonden. Litouwers zijn
temperamentvol, Letten lijdzamer
en wij Esten, zijn wat constructie
ver, pragmatischer".
Leiden
Tallinn (half miljoen inwoners) lijkt
in de verte wel wat op Leiden, vindt
hij. "Tallinn krijgt jaarlijks tiendui
zenden toeristen. Veel Scandina-
viërs. Wij kunnen in Estland ook
makkelijk de westerse televisie ont
vangen. Ik ben opgegroeid met
Amerikaanse series. Spijkerbroe
ken, de laatste albums van Phil Col
lins, het is in Tallinn allemaal te krij
gen. Estland is in alle opzichten het
westen van de Sovjetunie. Hoewel
onze winkels de laatste tijd ook een
stuk minder vol zijn dan voorheen.
En de prijzen van dagelijkse levens
behoeften zijn er, net als elders in de
Sovjetunie, als een komeet omhoog
geschoten. Maar echte voedselpro
blemen hebben we niet".
Estland is ongeveer zo groot als
Nederland. Alleen wonen er slechts
anderhalf miljoen mensen. Zestig
procent zijn rasechte Esten, de an
deren Russen. "Wij zijn geen Rus
sen, maak die fout niet. Wij zijn Es
ten. Een land met een eigen cultuur
en een eigen taal. Een vergeten
land, merk ik ook vaak. Soms wordt
ik moe van het uitleggen, dan zeg ik
gemakshalve maar dat ik uit Fin
land kom".
Geregeld heeft hij contact met het
thuisfront. Vooral om uit eerste
hand te horen hoe gespannen de si
tuatie is in de buurlanden Litouwen
en Letland. In de Litouwse hoofd
stad Vilnius vielen twee weken gel
den veertien doden, in de strijd voor
de onafhankelijkheid. In Riga, de
hoofdstad van de andere Oostzee-
republiek, stierven al vijf mensen
door Sovjet-geweld. Niet Moskou,
maar plaatselijke legercomman
danten in Vilnius en Riga zouden
het bevel hebben gegeven om te
schieten. President Gorbatsjov zou
I.fg »r
é'sssf -c w
De Estse radiojournalist Martin Raud (inzet) tegen de achtergrond
de begraafplaats in Vilnius, waar de slachtoffers van het Sovjet-geweld
Litouwen zijn begraven. "Ik denk dat Estland buiten schot blijft
niet op de hoogte zijn geweest van
het wilde optreden van de Sovjet
troepen.
Omwenteling
Rauds ogen schieten vuur. "Dat is
lariekoek. Nonsens. Wat is dat voor
president die niet weet wat er ge
beurt? De reputatie van vernieu
wer, van bevrijder, die naam is Gor
batsjov kwijt. Hij heeft weinig grip
meer op de omwenteling en samen
leving in de Sovjetunie. Maar alles
gaat ook zo ongelooflijk snel. Men
sen worden heen en weer geschud
door alle gebeurtenissen. Ze zijn in
heel Rusland in verwarring ge
bracht".
Door het ingrijpen in Letland en
Litouwen van de 'zwarte baretten',
de troepen van het Sovjet-ministe
rie van binnenlandse Zaken is de
spanning ook in zijn land opgelo
pen. Conservatieve Russen en Es
ten, dat is water en vuur, zegt hij.
Maar voorlopig maakt hij zich niet
echt zorgen. Hij denkt dat zijn land
gevrijwaard blijft van Russisch ge
weld. "Esten denken meer na. Ze
willen ook veranderingen. Alleen
beseffen ze beter dat alles stapje
voor stapje moet".
Het doel waar de Esten naar stre
ven is volledige onafhankelijkheid,
zegt Raud. "We zijn op de goede
weg. Die gehate vlag is tenminste al
officieel vervangen door onze eigen
vlag in de kleuren blauw, zwart en
wit. En ons volkslied is weer terug.
Ooit zal mijn land op eigen benen
staan. Vergeleken met vijf jaar te
rug is er zo onnoemelijk veel veran
derd. Mensen kunnen nu openlijk
kritiek spuien. Toneelspelers, caba
retiers krijgen geen optreedverbod
meer als ze dingen zeggen waar
Moskou niet van is gediend. Er
heerst nu in Estland een wat chaoti
sche stemming. Door de gebeurte
nissen zijn de mensen angstig en
nerveus geworden".
Toeval
Bij toeval raakte hij in Holland ver
zeild. Voor zijn werk als radiojour
nalist kwam hij in Tallinn in contact
met een Nederlandse zakenman,
die op uitnodiging van de overheid
Estland was gekomen. De twee
konden uitstekend met elkaar over
weg. De kennismaking resulteerde
in een invitatie om naar Nederland
te komen. Met één koffertje arri
veerde hij in Amsterdam. "En ik
ben gebleven hè. Die man is nu mijn
baas geworden. Hij heeft een zaken
reisbureau. En ik ben mijn vakdi
ploma's gaan halen en Nederlands
gaan leren".
Zo af en toe wordt hij overvallen
door heimwee. "Lijkt me doodnor
maal. Ik ben nog maar 22, maar ik
voel me heel wat ouder dan ik ben.
Ik vind dat ik op mijn leeftijd al aar
dig wat heb meegemaakt. Ik zal
voorlopig in dit land blijven, maar
voorgoed? Ik weet het niet. Mijn
band met Estland zal ik nooit kun
nen en willen verbreken". Hij over
handigt zijn visitekaartje. Linksbo
ven zijn adres in Nederland, rechts
onder zijn adres in Tallinn. "Dat
kaartje zegt genoeg, denk ik".
AMSTERDAM (ANP) - Het infor
matie-technologiebedrijf Newtron
heeft volgens voorlopige cijfers vo
rig jaar een nettowinst geboekt van
zeker 18 miljoen gulden (1989:4 mil
joen), dat is 5 miljoen onder de prog
nose. Het bedrijf werd vorige week
uit notering genomen op de paral-
lelmarkt van de Amsterdamse ef
fectenbeurs. Het beursbestuur eiste
opheldering over de cijfers.
De omzet zal volgens deze voorlo
pige cijfers 415 miljoen gulden be
dragen tegen 92 miljoen in het voor
gaande jaar. Dit enorme verschil
ontstaat door een groot aantal over
nemingen dat het bedrijf in de loop
van het jaar uitvoerde. Naar ver
wachting worden de definitieve cij
fers in de tweede helft van maart
naar buiten worden gebracht.
Tegelijkertijd heeft Newtron dit
weekeinde een nieuwe directeur
benoemd: mr. G. van den Brink
(vroeger in bestuursfuncties werk
zaam bij onder meer Industrieele
Maatschappij en de tweewielerfa-
bnkant Union. Zijn benoeming
moet nog door de aandeelhouders
vergadering worden bekrachtigd.
Drs. P.B. De Ridder, die vorige
week woensdag aantrad als gedele
geerd commissaris, heeft in ver
band met deze plotselinge benoe
ming zijn normale commissaris-
plaats hernomen.
Van invloed op de voorlopige
jaarcijfers zijn een aantal proble
men in het bestuur en het werken
het bedrijf, die de gang van za
ken bij de onderneming hebben be
moeilijkt. Hiertegenover staan bo-
begroting behaalde resultaten
een aantal dochtermaatschap
pijen, vooral 1n de divisie Distribu
tie en Datacommunicatie. Door de
uitgifte van nieuwe aandelen in ok
tober 1990 alsmede de behaalde
winst is het groepsvermogen aan
zienlijk toegenomen.
De als directeur voorgedragen
Van den Brink (44) zal zijn werk met
onmiddellijke ingang aanvangen in
afwachting van zijn benoeming
door de algemene vergadering.
Vorige week donderdag werd de
notering van Newtron op de paral-
lelmarkt van de Amsterdamse ef
fectenbeurs opgeschort. De com
missaris voor de notering eiste na
dere mededelingen over woensdag
naar buiten gekomen moeilijkhe
den bij de Belgische Nevtfron-doch-
ter Topdata en de mogelijke gevol
gen daarvan voor Newtron zelf. Om
dat Newtron geen aanleiding voor
een bericht zag bleef Newtron ook
vrijdag uit de notering.
Vrijdagavond liet de huisbankier
van Newtron, NMB/Postbank, we
ten dathet voortbestaan van New
tron op geen enkele wijze in gevaar
is" en dat in elk geval voor de aan
vang van de beurs maandag een be
richt zou worden verspreid. Met de
inhoud van het bericht heeft de
commissaris voor de notering ge
noegen genomen zodat vandaag
weer in Newtron mag worden ge
handeld.
Overigens rept Newtron in het be
richt niet letterlijk over Topdata,
dat niet meer zou kunnen voldoen
aan haar financiële verplichtingen.
Bij Newtron stapten kort na elkaar
directievoorzitter Stam en de kers
verse commissaris Smit-Kroes op.
Over de toekomst zegt Newtron
vastbesloten te zijn uit te groeien tot
een automatiseringsconern van Eu
ropees formaat. Vooral door acqui
sities moet een snelle groei worden
bereikt.
Bush wil toch
bezuinigen op
defensie-budget
WASHINGTON (Rtr/DPA) - On
danks de kosten van de Amerikaan
se betrokkenheid bij de oorlog in de
Golf stelt president Bush het con
gres voor de defensie-uitgaven in
het begrotingsjaar 1992, dat begint
op 1 oktober 1991, met 3,7 miljard
dollar te verminderen. Dat hebben
regeringsfunctionarissen het afge
lopen weekeinde bekendgemaakt.
Door de bezuinigingen zullen de
totale defensiebestedingen van de
Verenigde Staten volgend jaar 295
miljard dollar bedragen. De extra
kosten dje mogelijk voortvloeien
uit de Golfoorlog, zo'n 500 miljoen
dollar per dag, zijn daar niet in op
genomen. In het huidige begro
tingsjaar 1991, dat duurt tot 1 okto
ber, komen de defensie-uitgaven uit
op 299 miljard dollar. Ook dit is ex
clusief de extra kosten van de Golf
oorlog. Voor de financiering van de
oorlog zal het ministerie van defen
sie in de loop van de maand februari
een beroep doen op het congres.
De bezuigingen op de defensie
uitgaven in het begrotingsjaar 1992
maken deel uit van een vijfjaren
plan dat onder meer voorziet in een
vermindering van de omvang van
het Amerikaanse leger met twintig
procent voor eind 1995.
De begroting voor 1992, die presi
dent Bush maandag aan het con
gres voorlegt, bedraagt in totaal 1,4
biljard dollar. De uiteindelijke over
heidsuitgaven zullen echter sterk
worden beinvloed door de oorlog in
het Midden-Oosten, de duur en om
vang van de recessie en het effect
begrotingswetten.
Moeder zün is alles geven,
zorg en lijden, liefde en leven.
Moeder zün is alles derven,
alles... en tevreden sterven.
Na een moedig strijden is in alle rust. toch nog
onverwacht, van ons heengegaan mijn lieve
vrouw, onze geliefde, zorgzame moeder,
schoonmoeder en oma
JANNETJE LANGEZAAL-DE BEER
in de leeftijd van 72 jaar
Oegstgeest:
F. A. LANGEZAAL
JANNIE en JAN
ROBERT en YVONNE
EDWIN en PETRA
Leiden:
WIL en MARTIN
ARNAUD
Oegstgeest:
FRANS en BEP
Oegstgeest. 2 februari 1991
Van Wijckersloothplein flat 111,
Correspondentieadres
Begonialaan 3. 2343 XM Oegstgeest
Gelegenheid tot afscheid nemen dinsdag van
19.00-19.45 uur in het Rouwcentrum Van der
Luit. Willem de Zwijgerlaan 179. Leiden.
Thuis geen bezoek.
De rouwdienst is bepaald op woensdag 6 fe
bruari a.s. om 14.00 uur in de aula van de be
graafplaats "Rhünhof" te Leiden, waarna de
begrafenis zal plaatsvinden.
Na de begrafenis is er gelegenheid tot condole
ren in de ontvangkamer van de begraafplaats.
In haar Heer ontslapen mijn lieve
lieve, zorgzame moeder, grootmoeder e
grootmoeder
JOHANNA HENDRIKA
JASPERSE-CASPARI
15 januari 1897
t 2 februari 1991
P. JASPERSE
Leiden:
H. C. JASPERSE
N. P. A. JASPERSE-BOS
Rotterdam:
J. JASPERSE
Amstelveen:
C. C. JASPERSE
kleinkinderen en
achterkleinkinderen
Witte Singel 72. 2311 BN Leiden
De begrafenis zal plaatshebben op de algeme
ne begraafplaats "Rhijnhof". Rhijnhofweg 1 b te
Leiden op woensdag 6 februari a.s. om 15.00
Geen bezoek aan huis. geen bloemen.
OPA DUIVESTEIJN
Rust zacht.
Leiden. 1 februari 1991
Hiermede geven wü u kennis dat na geduldig
gedragen lijden is overleden onze lieve zuster
JANNIE LANGEZAAL-DE BEER
op de leeftüd van 72 jaar
Haar diepbedroefde zusters.
broer, schoonzusters,
zwagers.
neven en nifchten.
oom en tantes
Oegstgeest. 2 februari 1991
Enige kennisgeving
WILLEM ANDRIES
VAN DEN DOP
op de leeftüd
Leiden. 4 februari 1991
Borneostraat 10
Correspondentieadres:
Verdistraat 59. 2324 KB Leiden
i heeft de crematie
Bedroefd delen wü u mede. dat na een langduri
ge ziekte is overleden onze zuster, schoonzus
ter en tante
MARIETJE HOUWAARD
op de leeftijd van 82 jaar
Dankbaar denken wij terug aan haar grote lief
de en zorg voor ons gezin en de vele goede ja
ren. die we met elkaar mochten beleven.
N. HAASNOOT-HOUWAARD
JOS. A. HOUWAARD
J. HOUWAARD-HAASNOOT
J. HOUWAARD-KUIJT
neven en nichten
Gelegenheid tot condoleren op dinsdag 5
februari 1991's avonds van 7.30 tot 8.30 uur in
het Verpleeghuis "De Wilbert", Overrijn 7, Kat
wijk aan den Rijn.
De rouwdienst zal gehouden worden D.V. op
woensdag 6 februari a.s. om 11.00 uur v.m. in
de aula van de begraafplaats "Duinrust" aan de
Parklaan te Katwük aan Zee.
Aansluitend daarop zal de begrafenis plaats
vinden op de algemene begraafplaats aldaar.
Opdrachten tot plaatsing van
rouwadvertenties kunnen van maandag t/m
vrijdag tót 10.00 uur worden aangeboden voor
dezelfde d3g; voor plaatsing op zaterdag
vrijdagavond tot 24.00 uur in de brievenbus,
Witte Singel 1, Leiden.
BEGRAFENISSE
CREMATIES
LAMMERMARKT 43 LEIDEN
TEL. 071 12 66 18
m
UITVAARTVE RZORG'NG
1 aparte opbaarruimte
1 eigen aula
1 mogelijkheid tot een koffietafel
goede aansluiting openbaar vervoer
1 verzekeringen en deposito's
Als alleen
Persoonlijke
wensen
tellen
Uitvaartcentra:
Leiden, Levendaal 103, tel. 071 -128418
Leiderdorp, van Geerstraat 2-a, tel. 071 -892886
Koudekerk a/d Rijn, Hoogewaard 60, tel. 01 714-1 5733
SPOEDCURSUSSEN
aanvang februari .1991
TYPEN
TEKSTVERWERKING
Inl. en gratis studiegids Breeslraat 89a,
Leiden (t/o V&D). 071-123757 of 070-3523569
groenen
Accu Specialist
500 u paarde-of
runderbiefstuk
12,50 NU 8,9!
1k6 schapfbout
(diepvries) stukken
opplakken
9,98 NU 7,50
1 kb lamsshoarma
12,50 NU 9,98
iko macer schaap- of
punvephapt NU 3,98
5ks 17,50
elke mivdab warme
paaroeworst
1KB 7,50
Hogewoerd 37. Lelden
tel. 071 122412
AUTO-TRUCK
VERHUUR
LEIDEN:
St. Aagtanatraat 4-14
071-125709
