'Israël gebruikt Golfoorlog om
Palestijnse opstand te smoren
Turkse NAVO-luchthaven
bomvol luchtafweergeschut
Golfoorlog houdt
IKV-ers verdeeld
OOST-
JERUZALEM/RAMAL-
LAH Nog een paar dagen
en de Palestijnen op de
Westelijke Jordaanoever en
in de Gazastrook hebben
hun record thuiszitten
verbeterd. Het vorige
record, een uitgaansverbod
van drie weken, dateert van
vlak na de Zesdaagse
Oorlog van 1967, toen Israël
de gebieden bezette en niet
wist hoe de bevolking zou
reageren.
Ditmaal geldt eigenlijk
hetzelfde. De Israëlische
autoriteiten zijn bang dat de
Palestijnen geweld zullen
gebruiken, in Israël of in
bezet gebied, om hun steun
te betuigen aan de immens
populaire Saddam Hussein.
Een opheffing van het
uitgaansverbod valt
voorlopig niet te
verwachten.
Steeds meer begint zich onder de
Palestijnse bevolking het vermoe
den te vestigen dat er meer aan de
hand is dan alleen maar een veilig
heidsmaatregel. "In de eerste week
had ik er nog wel begrip voor dat de
Israëliërs in een oorlogssituatie de
kat uit de boom wilden kijken," zegt
econoom Ghazan el-Khateb in zijn
huis in Ramallah.
"Je kon zien dat de soldaten erg
nerveus waren, want ze schoten
veel in de lucht. Ordeverstoringen
van belang waren er niet. Maar nu
zijn we in de derde week en alles
wijst erop dat de Israëliërs het uit
gaansverbod willen gebruiken om
een eind te maken aan alles wat we
tot nu toe met de opstand hebben
bereikt".
Winkels
paar uur boodschappen doen. Al
leen in de middaguren, hebben de
Israëlische autoriteiten bepaald,
want het Leiderschap van de Op
stand wil dat winkels uitsluitend in
de ochtend open zijn. Tot nu toe
hebben de winkeliers de orders van
het leger genegeerd. Ze zeggen lie
ver niets te verkopen dan toe te ge
ven. Als gevolg daarvan zijn de be
woners van Ramallah aangewezen
op straathandelaren, tenzij ze vol
doende voedsel in huis hebben.
Thuis zitten betekent voor de
meeste Palestijnen geen werk en
geen inkomsten. Nu de voedsel
voorraden opraken, moet UNWRA.
Uit het raam en vanaf het balkon, dat is de kant waar vanaf de meeste
Palestijnen de laatste tijd de buitenwereld bekijken. Zij zitten vanwege een
uitgaansverbod al bijna drie weken binnen. UotoAP)
de VN-organisatie voor hulp aan
Palestijnse vluchtelingen, bijsprin
gen met olie, meel, suiker en rijst.
Het is oogsttijd, maar de boeren mo
gen maar een paar uur per dag op
het land en in de citrusgaarden wer
ken.
Het gemeentebestuur vgn Ramal
lah is niet gekozen, maar aangesteld
door de militaire autoriteiten. Sinds
het uitbreken van de opstand wordt
het waar mogelijk geboycot. Maar
ook dat wordt steeds moeilijker. Zo
lang het uitgaansverbod van kracht
is, heeft iedereen die om dringende
redenen ergens heen moet een reis
vergunning nodig en alleen de ge
meente geeft zo n vergunning af.
Gasmaskers
Wie in de toekomst een gasmasker
wil, is eveneens op de gemeente
aangewezen. Tot nu toe waren er
onvoldoende maskers beschikbaar
voor de bevolking van de bezette
gebieden, maar binnenkort, zegt
het leger, zal iedereen worden voor
zien. Nergens in de bezette gebie
den, met uitzondering van de Israë
lische nederzettingen, zijn luchta
larm-sirenes. De bevolking is aan
gewezen op radio en televisie en op
de plaatselijke jeugd, die zodra er
Scud-raketten worden aangekon
digd op de deuren bonst.
"In het begin gingen we in de af
gesloten kamer zitten zodra er
luchtalarm werd gegeven", zegt be
woner El-Khateb. "Maar het werd
steeds moeilijker de familie daar
van te overtuigen omdat er steeds
niets gebeurde. Nu blijven we in de
kamer of de slaapkamer, maar als er
echt wat mis gaat, kunnen we direct
naar de afgesloten ruimte".
De meer orthodoxe Palestijnse
nationalisten willen van afgesloten
kamers en gasmaskers niets weten
omdat ze menen van Saddam Hus
sein niets te duchten te hebben.
Leerlingen van de El-Rashadiyeh
middelbare school in Oost-Jeruza-
lem hebben met hun pennen het
voor de ramen gespannen plastic
kapot geprikt.
Bij het naar bed gaan, zetten de
Palestijnen, net als de bevolking
van Israël, een Israëlische radiozen
der aan, die in de lucht komt zodra
er luchtalarm wordt gegeven. Maar
terwijl de Israëliërs massaal met het
gasmasker op naar hun afgesloten
kamer gaan, biddend dat de in aan
tocht zijnde Scud-raketten geen
slachtoffers zullen maken, hopen
de Palestijnen, zonder gasmasker,
op een gevoelige slag voor de Israë
lische vijand.
Kranten
Vergeleken bij radio en televisie
vormen de in Oost-Jeruzalem ver
schijnende Palestijnse kranten een
bijna te verwaarlozen nieuwsbron.
Verspreiding van dagbladen op de
Westelijke Jordaanoever is door het
uitgaansverbod zo goed als onmo
gelijk. De advertentiemarkt is vrij
wel weggevallen en subsidies van
Palestijnse organisaties zijn dras
tisch gereduceerd, nu er geen geld
meer komt uit de Golfstaten. Dat al
les bij elkaar zal er zonder twijfel
voor zorgen dat dagbladen het lood
je leggen.
De Israëlische censor slaat dezer
dagen ook nog eens met ongekende
kracht toe, meldt Hanna Siniora,
hoofdredacteur van het dagblad 'Al
Fajr'. "Net als voor de oorlog moe
ten we alles voor publicatie laten
keuren. Nieuw is dat we nu ook nog
een keer met de lay-out van onze pa
gina's naar de censor moeten. Die
controleert dan of we niet stiekem
iets hebben veranderd".
Israël hoopt na de oorlog politiek
munt te kunnen slaan uit de pro-
Iraakse opstelling van plaatselijke
Palestijnse leiders. Eén van hen,
professor Sari Nusseibeh, werd vo
rige week zonder vorm van proces
gevangen gezet. Faisal al-Husseini,
de bekendste Palestijnse voorman
op de Westelijke Jordaanoever,
doet zijn best de Israëlische autori
teiten niet in de kaart te spelen.
Gevraagd naar zijn mening over
de Iraakse raketaanvallen op Tel
Aviv en Haifa antwoordt hij stee
vast dat hij die evenzeer veroordeelt
als de geallieerde bombardementen
op Bagdad. Niettemin schreef on
langs het populaire Israëlische dag
blad Yediot Achronot dat Husseini
het Italiaanse linkse blad 'II Mani
festo' had toevertrouwd dat hij de
bombardementen op Tel Aviv een
'zegening' vindt. Een paar dagen la
ter bleek dat Yediot een 'vertaal
fout' had gemaakt. In werkelijkheid
had Husseini de Italiaanse krant
verteld wat de onvermijdelijke re
actie van de gefrustreerde Palestijn-
in-de-straat was geweest, de man
"die zich verheugt over alles wat
naar zijn idee zijn zaak kan helpen".
De opstelling van Husseini kan
model staan voor de houding van de
Palestijnse elite op de Westelijke
Jordaanoever in het algemeen.
"Vergelijk onze houding tegenover
Saddam Hussein met die van de
joodse gemeenschap in Amerika
ten opzichte van Shamir", zegt Han
na Siniora. "De Amerikaanse joden
zouden in meerderheid liever een
vertegenwoordiger van de Arbei
derspartij als premier zien, maar nu
Shamir Israël vertegenwoordigt,
steunen ze hem. Wij zijn het niet
eens met de bezetting van Kuwayt,
maar nu Amerika en zijn bondgeno
ten in oorlog zijn met een Arabisch
land kunnen we weinig anders doen
dan achter Saddam staan".
DIYAKHAKIR Of cr nog ccn
vliegtuig kan landen of
vertrekken op de Turkse
militaire vliegbasis Diyarbakir is
langzamerhand een groter
probleem dan de beveiliging van
bet vliegveld. Kond de startbaan
van deze betrekkelijk kleine
luchthaven staan zo veel
raketten, luchtafweergeschut,
militaire vrachtwagens en tenten,
dat zelfs de coördinatie van de
vuurleiding in de war dreigt te
lopen.
Hoewel op deze basis al twee Neder
landse Patriot- en éen Hawk-squa-
dron zijn gestationeerd, is toch het
afgelopen weekeinde tussen al dat
schiettuig het Nederlandse 328-ste
Squadron Hawk-luchtdoelraketten
uit Blomberg (Duitsland) in de
blubber gewurmd. En daar komen
deze week nog twee Duitse squa
drons Hawks bij.
"Dit is het beste beschermde
vliegveld ter wereld", spotten de
Nederlandse militairen van de Pa
triot-eenheden in Diyarbakir.
"Hawks zijn hier volstrekt overbo
dig. Het is geen militaire aangele
genheid meer, maar een politieke
zaak die tot waanzinnige proporties
is opgeschroefd", zo is de unanieme
Geen van de Nederlandse militai
ren in deze in Anatolie gelegen stad
maakt er een geheim van dat er on
nodig met geld wordt gesmeten, le
gering van de militairen in hotels in
Diyarbakir steeds nijpender wordt
en dat de NAVO zich met deze
zwaar overdreven bewapening van
Turkije zich volstrekt belachelijk
maakt. "We moeten elkaar zeker
straks eerst op de bek rammen om
uit te maken wie de eerste pijp de
lucht in mag schieten als Saddam
Hussein aanvalt", zegt een Neder
landse vuurleidingofficier.
"Maar ik verzeker je, je kunt je
kont niet meer keren op dat vlieg
veld. Moet je je voorstellen dat
straks daar die Duitsers nog bij ko
men. Waar moet dat spul staan? Dat
wordt vermoedelijk tossen wie van
ons tenten gaat opslaan in die lood
zware modder".
Elders plaatsen
Als het aan de Nederlanders had ge
legen waren de squadrons Hawk-ra-
ketten van hen zelf en de Duitsers
elders geplaatst. Waar het voor de
luchtverdediging van Turkije wel
zinvol zou zijn geweest. Bijvoor
beeld dichter bij de grens met Irak
of in de buurt van Batman, een an
dere luchtmachtbasis niet ver van
Diyarbakir.
Maar de Turken willen onder
geen beding dat deze installaties
buiten de rollen prikkeldraad en
hekken van een kazerne worden
neergezet. Als de dood is Ankara
voor terroristische aanslagen. Het
Turkse leger beweert dat de lan
ceerinrichtingen door hen zelf on
voldoende zijn te beschermen tegen
dergelijke acties.
Vandaar dat op het vliegveld van
Diyarbakir. op zo'n 200 kilometer
van de grens met Irak uiteindelijk
maar liefst drie verdedigingsringen
zijn ingericht. De Turken beschik
ken over M-55-mitrailleurs, een
soort Stalinorgel met vier lopen
waaruit .50-kogels kunnen sproei
en. Verder zijn rondom zogenaam
de 40 L70 Bofors-kanonnen gesta
tioneerd met lopen van bijna drie
meter, die laagvliegende gevechts
jagers met gemak naar beneden ha
len.
Daarnaast staan Rapiers, zeer mo
biele radargeleide raketjes, die niet
missen als vijandelijke vliegtuigen
het luchtruim boven de basis pene
treren.
En tussen dit alles staan 40
door Nederlanders bediende Pa
triot-raketten (het enige projectiel
dat een ballistische Scud-raket kan
onderscheppen), 36 Hawk-lucht
doelraketten en zijn van zonsop
gang tot zonsondergang 36 Neder
landse luchtmachtmilitairen paraat
met 12 Stingers, van de schouder af
te vuren raketten. Zo er nog een
gaatje is, dan zullen in éen van die
Wat is de oorzaak dat de NAVO-
bijdrage aan de verdediging van het
vliegveld en de stad Diyarbakir een
dergelijke krankzinnige omvang
heeft gekregen? Een hoge NAVO-
officier wil in de lobby van het De-
mir-hotel gistermiddag wel bevesti
gen wat iedere ingewijde in de
Turkse Golfpolitiek allang be
vroedt. "Dit is en politieke show",
zegt hij op voorwaarde van anoni
miteit. "Turkije kan zich best zelf
verdedigen, maar president Özal
probeert uit de Golfcrisis politieke
en militaire winst te boeken. En
daarvoor gebruikt hij de NAVO".
Wat deze officier bedoelt, is dat
Ozal de militaire versterking van
bondgenoten uitbuit om de politie
ke en militaire kracht van Turkije
als geheel te vergroten. De Turkse
president speelt daarbij in op het
sentiment van het volk dat sinds het
teloorgaan van het Ottomaanse rijk
snakt naar het herstel van de krach
tige politieke, militaire en economi
sche positie van weleer.
Het grote probleem bij dit politie
ke spel van Ozal is echter de parle
mentaire en burgerlijke oppositie
tegen zijn beleid Amerikanen van
Turkse luchtmachtbases tegen Irak
te laten opereren. Die weerstand
komt zelfs uit zijn eigen Moeder
landpartij.
Weerzin
Dat özal wel in de gaten heeft dat er
met zijn beleid iets niet deugt, mag
blijken uit de manier waarop hij het
Directoraat voor Pers en Informatie
(een overheidsinstelling die indi
rect censureert) en het Turkse leger
met de buitenlandse journalisten
laat omgaan. Na vele malen aan
dringen lukt het bijvoorbeeld niet
de Nederlandse militairen op de
vliegbasis te bezoeken.
De luchtmachtstaf van de Patriot
en Hawk-squadrons is daar zeer
ontstemd over, maar zij moet zich
onderwerpen aan de archaïsche,
dictatoriale grillen van de Turkse
generaals onder wiens beval zij valt
als het gaat om toegang tot het pot
dichte vliegveld.
In het perscentrum van Diyar
bakir verschuilen de Turkse kolo
nels en generaals zich achter de
smoes dat 'veiligheid' van de vlieg
basis het niet toelaat. Wie hen wijst
op de democratische beginselen
van persvrijheid (ook in uitzonde
ringstoestanden), waaraan geen
NAVO-land, ook Turkije niet, zich
kan onttrekken, krijgt te maken
met hun arrogantie.
"Wij maken de dienst hier uit",
blaffen ze. Zoals ze dat dagelijks
doen tegen hun ondergeschikte
dienstplichtige soldaten die als
honden naar hun bazen kruipen op
fluitsignalen, lijfstraffen krijgen als
ze niet snel genoeg gehoorzamen.
GEESTELIJK LEVEN
Toch oproep voor wapenstilstand
UTRECHT (ANP) - De lei
ding van het Interkerkelijk
Vredesberaad (IKV) is ver
deeld over een oproep aan de
geallieerden om een wapen
stilstand in de Golfoorlog af te
kondigen. Dat bleek zaterdag
tijdens de kernendag in
Utrecht, waar het bestuur en
vertegenwoordigers van de
bijna tweehonderd plaatselij
ke afdelingen (kernen) zich
bezonnen op het beleid en ac
ties in verband met de oorlog.
Secretaris M.J. Faber, die overi
gens vantevoren niet met het be
stuur had overlegd, pleitte voor
een onmiddellijke wapenstil
stand in het Golfgebied. "Een ver
nietigingsoorlog heeft een ver
loop waarbij de drempel om
zwaardere wapens in te zetten,
steeds lager wordt. We moeten uit
de spiraal van geweld komen en
daarom een onmiddellijke wa
penstilstand eisen", zei Faber on
der applaus van vele aanwezigen.
Oud-voorzitter B. ter Veer, die
het optreden van de geallieerden
heeft verdedigd, verzette zich
hier krachtig tegen. Hij vond dat
Faber de geallieerden in feite op
riep zich aan Saddam Hussein
over te geven. Als de Amerikanen
en hun bondgenoten nu een wa
penstilstand zouden afkondigen,
zou er volgens Ter Veer, namens
de RK Kerk lid van het beraad,
niet alleen "volstrekte chaos" in
het Golfgebied ontstaan, maar
zou de Iraakse leider een "fla
grante overwinning" hebben be
haald. Ter Veer hekelde het ge
brek aan discussie over een wa
penstilstand binnen het IKV.
Beide IKV-voormannen kre
gen steun. Een pacifistisch kern
lid zei voor een onmiddellijke wa
penstilstand te zijn, "omdat ik
niet in de oorlog geloof'. Ook de
hervormde beraadsleden L. Ho-
gebrink en B. van der Sijde pleit
ten voor een onmiddellijke wa
penstilstand. Daarentegen kreeg
Ter Veer steun van de IKV-kern
in Delft.
Uiteindelijk aanvaardde de ver
gadering een compromisvoorstel
van het gereformeerde beraadslid
J. Verdonk. Het IKV vindt dat er
zo snel mogelijk een wapenstil
stand moet komen. Het bestuur
zal de voorwaarden uitwerken
waaraan zo'n wapenstilstand,
moet voldoen.
De IKV-ers waren het evenmin
eens over de vraag, of Saddam
Hussein na beëindiging van de
oorlog mag deelnemen aan een
conferentie over de problemen in
het Midden-Oosten. Ter Veer en
Faber meenden beiden, dat er
voor deze "weerzinwekkende
dictator" (Faber) geen plaats is
aan de onderhandelingstafel.
"Als we vinden dat het onrecht
ongedaan moet worden gemaakt
en d$t Saddam Hussein door alle
landen moet worden geïsoleerd,
totdat hij ten val is gebracht,
vloeit daar logisch uit voort, dat
hij niet mee mag onderhande
len", meende Faber.
Verdonk verzette zich echter
hiertegen. Zolang het Iraakse
volk geen andere leider aanwijst,
kun je Saddam Hussein niet af
wijzen, zei hij. Hij beriep zich niet
alleen op het volkerenrecht, maar
ook op het feit dat de Syrische
president Al-Assad, een even
meedogenloze dictator, wel aan
de onderhandelingen mag deel-
Demonstratie
Verscheidene sprekers pleitten
voor helderheid in de IKV-visie
op de Golfoorlog, maar dat ver
hinderde niet dat er eveneens on
enigheid heerste over de deelna
me aan demonstraties. Het IKV
was 26 januari geen mede-organi
sator van de demonstratie tegen
de Golfoorlog in Amsterdam, om
dat het niet bij de voorbereiding
ervan betrokken was.
Volgens Ter Veer zou het IKV
zich afzijdig van demonstraties
moeten blijven houden. Faber en
een vertegenwoordiger van de
IKV-kern in Amsterdam pleitten
ervoor wel de straat op te gaan.
De Amsterdammer verweet de
IKV-leiding arrogantie door haar
eigen standpunt voorop te stel
len.
Het IKV voert binnenkort over
leg met Groen Links over de de
monstratie van 2 maart, waar net
als op 26 januari zal worden ge
pleit voor het stopzetten van de
oorlog in de Golf en het terugha
len van de Nederlandse oorlogs
schepen uit de Golf. Bestuurslid
Hogebrink, die de demonstratie
vna vorige week als "voortreffe
lijk" omschreef, voorspelde dat
het IKV in maart van de partij zal
zijn.
Apostel Paulus
was verborgen
homoseksueel'
WASHINGTON (Rtr) - De
episcopaalse bisschop van de
Amerikaanse stad Newark, John
Spong, heeft zich de kritiek van
velen binnen en buiten de kerk
op de hals gehaald door te bewe
ren dat de apostel Paulus waar
schijnlijk een "van zichzelf wal
gende en onderdrukte" homo
seksueel is geweest.
Anders is naar zijn mening niet
te verklaren, waarom Paulus, die
zich in zijn brieven zeer negatief
over homoseksualiteit uitlaat, zo
negatief over zijn eigen lichaam
schreef en het gevoel had dat hij
werd beheerst door iets waaraan
hij niets kon veranderen.
Spong geeft zijn visie weer in
zijn nieuwste boek 'De bijbel red
den van het fundamentalisme'.
Hij heeft naar eigen zeggen willen
aantonen, dat iedere mens zijn
duistere kanten heeft, maar dat
niemand zo duister is dat hij niet
meer op Gods genade kan reke-
De kritiek kwam van onder de
anderen de episcopaalse bis
schop van New Yrok, Richard
Grein. "Als je zoiets beweert, wie
zal je dan nog geloven, als je iets
zegt dat wel waar is". De rooms-
katholieke bisschop van Newark.
Theodore McCamck, omschreef
Spongs visie als "een van de raar
ste dingen die ik tot nu toe heb ge
hoord".
Zendingsveld. "Saudi-Arabië
is een vruchtbaar zendingsveld",
vinden de Amerikaanse baptis
ten. Sinds begin augustus hebben
ongeveer duizend militairen zich
bekeerd tot het christelijk geloof,
meldt de informatiedienst van de
baptisten. De 550 Amerikaanse
geestelijken moeten met het oog
op de islamitische gewoonten wat
omzichtiger te werk gaan. Chris
telijke symbolen mogen ze niet
openlijk tonen en kerkdiensten
mogen alleen op kleine schaal
worden gehouden. Aalmoezenier
Timothy Koester heeft sinds het
uitbreken van de oorlog een aan
merkelijke stijging van het aantal
biechtelingen gesignaleerd. "De
angst is groot hier", zegt hij.
Gereformeerd en evangelisch.
De Evangelische Alliantie (EA)
wil met de Gereformeerde Bond
in de Hervormde Kerk praten
over de nota 'Gereformeerd en
evangelisch'. Deze nota is in de
cember vorig jaar door het hoofd
bestuur van de bond uitgebracht.
In een eerste reactie op de
brochure zegt EA-directeur Ar
nold van Heusden dat "er ruim
schoots voldoende raakvlakken
zijn voor een constructieve be
spreking". Als mogelijke onder
werpen voor een gesprek noemt
hij de visie op het wezen van de
kerk, op haar taak zowel naar
Christus en God als naar de ker
kleden en de wereld, en de visie
op de rol van de bijbel.
Arrestaties. In China zijn eind
vorig jaar verscheidene leiders
van de ondergrondse Rooms-Ka-
tholieke Kerk gearresteerd, be
richt het Franse blad 'Eglises d'A-
sie'. Volgens het blad zijn in de
provincie Hopei ten zuidwesten
van Peking vier bisschoppen en
een onbekend aantal priesters en
leken van de RK Kerk in hechte
nis genomen. Talrijke priester
studenten en religieuzen zouden
onder huisarrest zijn geplaatst of
naar een heropvoedingskamp
zijn overgebracht. De Chinese re
gering verbiedt sinds 1957 katho
lieken contacten met het Vati-
caan te onderhouden.
Ter Veer: flagrante overwin
ning. ('oto GPD)
