fIk zoek een schat van een man'
SPREEKUUR
Alledaagse kwalen (1)
Problemen gecombineerd met gein in KRO's radioprogramma Liefdeslijn
door Barbara Thiel, arts
ZATERDAG 2 FEBRUARI 1991
PAGINA 25
Luchtig, leuk, bruisend,
snel en onverwacht. Dit
moeten de nieuwe ken
merken worden van KRO's
Liefdeslijn. Sinds een
krappe maand wordt dit
eens zo spraakmakende
programma gepresenteerd
door Jeanne Kooymans en
cabaretier Bert Visscher.
De zoveelste presentatie
wisseling in het vijfjarig be
staan. "Wij proberen de
qekte er weer in te bren
gen".
door Eva Prins
Christel (16) is ontzettend ver
liefd op Hugoeen jongen uit
haar klas. Maar toen ze een
maal al haar moed bij elkaar
had geraapt en hem haar gevoe
lens had verteld kreeg ze te ho
ren dat de verliefdheid niet we
derzijds was. Nu heeft ze zich tot
KRO's Liefdeslijn ge
wend en is ze (telefonisch) recht
streeks in de uitzending. "Waar
om ben je verliefd op hem?",
vraagt presentatrice Jeanne
Kooymans. "Hij is leuk, aardig
en hulpvaardig", antwoordt
Christel. "Het is moeilijk te zeg
gen waarom je verliefd bent op
iemand: dat gaat gewoon van
zelf'.
Ze schrikt als Hugo zich meldt
via een andere telefoon en be
gint spontaan te stotteren.
Hugo: "Ik voel niks voor haar,
niet meer dan voor een ander".
"Dan kan ik er verder ook niks
aan doen" zegt Jeanne. Hugo
hangt op.
"We proberen het ergens over te la
ten gaan", zal Jeanne Kooymans la
ter zeggen. "Het is niet alleen maar:
A zoekt B. De luisteraars moeten
zich met de verhalen kunnen identi
ficeren, een 'dat heb ik ook-gevoel'
krijgen. We krijgen honderden brie
ven van mensen die ooit eens ie
mand in de trein hebben gezien en
die ze terug willen vinden. Maar
daar heeft een luisteraar natuurlijk
geen boodschap aan".
Alleen de originelere verzoeken
worden in de uitzending behan
deld. Serieuze onderwerpen wor
den daarbij niet geschuwd. "Ik kan
me voorstellen dat we bij een brief
over bijvoorbeeld incest, zullen pro
beren live-reacties te krijgen", zegt
Jeanne. "Een wisselwerking met de
luisteraar houdt een uitzending
spannend". Briefschrijvers worden,
volgens het tweetal, zeker serieus
genomen, "tenminste als het in on
ze ogen een serieuze brief is". Bert
Visscher: "Wij vinden het zelfs heel
moedig van mensen als ze schrij-
Serieus probleem
Ria is iemand met zo'n serieus pro
bleem. Ze is al vijftien jaar geschei
den en ze heeft van alles geprobeerd
om weer aan de man te komen. "Ik
heb het niet zo op die liefdesbureau's
en die vrijgezellenavonden", vertelt
ze in de uitzending.
"Ik zoek een schat van een man,
die weet wat eenzaamheid is. Aan
mannen die meteen met je naar bed
willen, heb ik geen behoefte. Hij
moet eerlijk en betrouwbaar zijn.
Als het nu niet lukt bel ik jullie terug
om het opnieuw te proberen".
"Het doel van de uitzendingen is
tweeledig", vertelt eindredacteur
Paul van der Lugt. "De luisteraars
een beetje helpen met hun liefdesaf
faires en een luchtig programma
brengen". Dat luchtige aspect was
de afgelopen jaren wat op de achter
grond geraakt. KRO's Liefdeslijn
was vooral serieus. Daarom werd
begin dit jaar besloten met een nieu
we ploeg de zaak anders aan te pak
ken. "Wij willen ook leuke dingen in
de uitzending. Er moet wat te la
chen zijn", aldus Bert Visscher.
"Ik vind dat je er best wat voor
mag doen, als je op zoek bent naar
iemand", zegt Camilla (19) uit Gro
ningen. Zij 'vroeg' op zondag 13 ja
nuari om een jongen, die net als zij
voor zijn mening durft uit te komen.
Ze heeft tot nu toe twintig reacties
gehad. En ze heeft goede hoop dat
daar degene tussen zit, naar wie ze
op zoek is. "Ik kan wel allerlei dis
cotheken af gaan lopen, maar daar
vind ik ook niet wat ik zoek. En een
advertentie in een'krant vind ik te
beperkt. Op de radio kunnen men
sen je stem tenminste horen".
Lieve Paul
Het begon in 1986 allemaal met een
rubriekje van Paul de Leeuw, waar
in de cabaretier op geheel eigen wij
ze liefdesproblemen behandelde.
Dat groeide uit tot het programma
'Lieve Paul'. "De bedoeling was ca
baret op de radio te brengen. Wij
waren een hele middag aan het
brainstormen om allerlei typetjes te
verzinnen", vertelt Van der Lugt,
medepresentator en eindredacteur
Jeanne Kooymans en Bert Visscher: "Wij proberen de gekte e
van dat programma, dat ook een on
derdeel 'liefdesproblemen' kende.
Achteraf zegt Van der Lugt: "Het
was dikke keet". Deelnemers wer
den niet echt serieus genomen,
vooral De Leeuw stak voortdurend
de gek met kandidaten. Het wende
snel. Van der Lugt: "Mensen die se
rieus genomen wilden worden, rea
geerden gewoon niet meer. De luis
teraars wisten wat ze aan ons had
den. Wij namen de mensen zo seri
eus als ze zichzelf namen. En men
sen die een bord voor hun kop had
den, zaten er natuurlijk ook vaak
bij". De luisteraars lagen volgens de
makers ondertussen wel 'in een
deuk' voor de radio.
De Leeuw hield het eind juni 1987
voor gezien. Tot grote teleurstelling
van Van der Lugt: "Zo iemand krijg
je nooit meer terug. 'Lieve Paul' was
bij een bepaalde groep heel popu
lair".
Nadat Van der Lugt het een tijdje
alleen had gedaan, vond hij in Erna
Sassen een opvolger. Opnieuw ie
mand uit het cabaret en dat was een
bewuste keuze, aldus Van der Lugt,
"want de combinatie van een caba
retier met een 'gewone' presentator
vormt een ijzersterke formule".
KRO's Liefdeslijn, zoals het pro
gramma inmiddels was gaan heten,
was nadien volgens Van der Lugt,
voor vijftig procent s
de rest gevuld met flauwekul.
Na een reeks wisselingen van de
wacht, zetten in juli 1989 Jeroen
Kosterman en Marjolein Marcander
de toon voor een wat serieuzere aan
pak. "Je praat met mensen toch
over heel persoonlijke ervaringen.
Wij lieten de mensen doorpraten",
zegt Kosterman. "Ik kon het trou
wens niet op zo'n lollige manier. Ik
ben geen cabaretier en dan pikken
mensen niet alles van je". Toch
sloeg het programma, volgens hem,
wel aan. Dat werd bewezen door de
luistercijfers die vrijwel gelijk ble
ven, en de stapels brieven die elke
week binnenkwamen.
Eindredacteur Van der Lugt was
echter niet tevreden met die serieu
ze toon en wilde weer terug naar de
'gemengde' aanpak van vroeger.
"Het cabareteske element was ver
dwenen en dat wilden we er weer
graag in hebben". Daarom werden
vorige maand Jeanne Kooymans en
cabaretier Bert Visscher aangetrok
ken voor de presentatie. Een aantal
onderdelen verdween: de contact
advertentie-rubriek bleef gewoon
bestaan. En daarvan wordt nog
steeds veelvuldig gebruik gemaakt.
Die zondag vraagt ene Johan om
een eerlijk spontaan meisje van
rond de achttien jaar, dat niet langer
moet zijn dan 1 meter 73. In de aan
bieding heeft hij een dagje zwem
men in een subtropisch zwempara
dijs.
Jeroen zoekt een leuk meisje van
rond de 24 jaar met blond of kastan
jebruin haar "om een leuke relatie
mee te beleven", waaronder hij in
eerste instantie "een etentje en een
bioscoopje pakken" blijkt te ver
staan. En Peter "een meter
achtenzeventig, donkerblond, eer
lijk en nogal eigenwijs", zoals ie
zichzelf neerzet - roept leuke mei
den tussen de 20 en 27 jaar op te rea
geren. Ze moeten modebewust, iet
wat verlegen en vooral eerlijk zijn.
'En na een periode van schrijven
danwel stappen, hoop ik dat er iets
leuks tussen ons bloeit".
Aan ernstige en zeldzame ziekten wordt
veel aandacht besteed in de media, aan
alledaagse kwalen eigenlijk nooit. Deze
rubriek staat vandaag, en de volgende
afleveringen, in het teken van deze onge
makken. Centraal staan nu oog en oor.
Onze ogen zijn gevoelige en kwetsbare
organen. Oogklachten zijn al snel veront
rustend. Waar heel veel mensen last van
hebben zijn vlekjes voor het oog, ook wel
'mouches volantes' genoemd. Deze zwarte
vlekjes worden veroorzaakt door veront
reinigingen die achterin het oog liggen,
vlak voor het netvlies, de lichtgevoelige
laag.
Die vlekjes bewegen mee met de oogbe
wegingen. En bewegen nog na, als de oog
beweging gestopt is. Deze 'mouches
volanxes' heeft vrijwel iedereen zonder
het te merken, en ze zijn ook vrijwel altijd
onschuldig. Alleen de plotselinge aanwe
zigheid van een groot aantal van die
vlekjes kan een symptoom van iets emsti-
gers zijn.
Strontje
Ook het 'strontje' is een heel bekende
kwaal. Het is niets anders, dan een soort
puistje in een ooglid: een verstopt haar
zakje van een wimper raakt ontstoken.
Dat veroorzaakt pijn en doet het ooglid
zwellen. De genezing is net als bij een
gewone pukkel - een kwestie van wach
ten tot er een puskopje ontstaat, dat dan
vanzelf doorbreekt. Dat proces kan wor
den versneld met warme compressen.
Als een oog rood wordt, kan dat zeer
veel oorzaken hebben. In verreweg de
meeste gevallen gaftt het om een ontste
king van het bindvlies, het dunne vlies
dat de buitenkant van de oogbol en de
binnenkant van de oogleden bekleedt.
Een bindvliesontsteking kan worden
veroorzaakt door een virus. Het oog is
dan rood en geïrriteerd en traant hevig.
Als er geel, pussig vocht uit het oog komt,
en het oog bij het ontwaken dichtgeplakt
zit, is er meestal sprake van een ontste
king door een bacterie. Dan zal de huis
arts antibioticadruppels of -zalf geven
waarmee de ontsteking in een paar da
gen overgaat.
Een conjunctivitis, oftewel bindvlies
ontsteking kan tot slot ook door ee
allergische reactie ontstaan, bijvoo
beeld bij een allergie voor stof of bij hooi
koorts.
Baby-oogjes
Vieze oogjes komen bij baby's niet zelden
voor. Heeft een kind daar direct na de ge
boorte last van, dan heeft het een bacterie
uit de schede van de moeder meegekre
gen. Behandeling met antibiotica-drup
pels is dan noodzakelijk. Openbaart de
kwaal zich later, dan is er vrijwel altijd
sprake van een vernauwd traanbuisje,
het gangetje waardoor de tranen uit het
oog naar de neus worden afgevoerd. Het
kind kan dan zijn traanvocht niet kwijt,
en het traanzakje dat onder de binnen
ste ooghoek ligt - raakt ontstoken.
Dit euvel is vrijwel altijd te verhelpen
door de oogjes schoon te maken met een in
gekookt water gedrenkt watje. Deze be
handelingsprocedure moet enkele malen
per dag worden herhaald (met een betve-
?<-
ging van buiten naar binnen). Het traan
zakje dient daarbij regelmatig te worden
gemasseerd door het zachtjes tegen de
neus te drukken. Bij verreweg de meeste
kinderen gaat het afvoerbuisje dan van
zelf open. Blijft het oogje vies. dan kun
nen druppeltjes nodig zijn. Mocht het
traanbuisje daarna nog verstopt zijn,
dan moet het uiteindelijk worden doorge
prikt door de oogarts.
Over nu naar het oor. Problemen met
de uitwendige gehoorgang vooral be
staand uit 'proppen' in het oor doen
zich zeer frequent voor. De uitwendige
gehoorgang is ongeveer twee centimeter
lang; aan het einde ervan ligt het trom
melvlies, dat het middenoor afsluit van
de buitenwereld en de geluidstrillmgen
overbrengt op de gehoorsbeentjes die in
dat middenoor liggen. De gehoorgang is
zo gebouwd dat water en ziektekiemen
moeilijk binnen kunnen komen: de in
gang is heel nauw, de gang loopt in een
bocht, en er wordt oorsmeer gevormd.
Dat oorsmeer (of cerumenis een kleverig
geelbruin tot donkerbruin goedje, dat de
huid van de gang vettig houdt en waarin
stof en ander vuil wordt opgevangen. Het
smeer droogt op en beweegt iuit zichzelf)
geleidelijk naar buiten toe. waar het ten
slotte als droge korreltjes uit het oor valt.
Prop
Schoonmaken t>an de gehoorgang is heel
onverstandig. Met name het gebruik van
wattenstokjes en scherpe voorwerpen
werkt averechts: het smeer uordt alleen
maar naar binnen geduwd en de huid
van de gehoorgang wordt beschadigd.
Door het schoonmaken van de gehoor
gang kan het oorsmeer zich gaan opho
pen ineen 'prop'; soms is de oorzaak ion
de ophoping een erg grote produktie van
oorsmeer, waardoor de afvoer te kort
schiet. Ten slotte zal zo'n prop de gehoor
gang helemaal afsluiten. Dat kan plotse
ling gebeuren als er water in het oor
komt, doordat de prop dan iets opzwelt.
Het gevolg is een zeer hinderlijke doof
heid, oorsuizen en een vol gevoel, alleen te
verlichten door het oor uit te spuiten.
Bij dat uitspuiten wordt met een straat
water de prop losgespoten, waarna deze
naar buiten wordt gespoeld. Het water
moet dezelfde temperatuur hebben als het
lichaam, omdat anders door prikkeling
van het evenwichtsorgaan hevige duize
ligheid optreedt.
Een ander gevolg van peuteren is een
ontsteking van de uiticendige gehoor
gang (otitis externa). Als zo'n ontsteking
acuut ontstaat, is er zeer hevige pijn. die
verergert als er aan de oorlel wordt ge
trokken. De gehoorgang is sterk gezwol
len. wat een vol gevoel in het oor geeft.
Deze acute onsteking wordt in het alge
meen verholpen met oordruppels.
De ontsteking kan ook chronisch wor
den. en geeft dan juist hevige jeuk in
plaats van pijn. Meestal ts hierbij ook een
infectie in het spel. Oordruppels of -zalf
zijn hier weer aangewezen.
Een uitwendige oorontsteking wordt
behalve door peuteren ook bevorderd
door vocht en warmte. In de zomer kan
ze daardoor optreden bij kinderen die
vele uren per dag in het water verkeren.
Ter voorkoming van een ontsteking is het
aan te raden de oren tussen het zwemmen
door goed te laten drogen.
