Tk heb het weinig over God gehad'
'Geen toekomst autoritaire bisschop'
Erna Treurniet weg bij Pastoraal Buurten Werk in Leiden
'De kon niet zonder'
GEESTELIJK LEVEN
ZATERDAG 2 FEBRUARI 1991
Ds. Westera-Franke: De post van predikant in Katwijk is "een beetje een
zaam". (foto Dick Hogewoning)
Ds. Westera nam afscheid van Katwijk
Van onze redacteur
Wim Schrijver
KATWIJK Naast preken
schreef ze onder meer een co
lumn in 'Hervormd Leiden',
enige musicals, het boek 'Melk
en honing' en nu werkt ze aan
een serie boekjes over de bijbel
voor kinderen. Want "het ver
tolken van de Boodschap", dat
heeft ds. H. Westera-Franke (61)
altijd het meest aangesproken.
De hervormde predikant, die zon
dag na viereneenhalf jaar afscheid
nam van deelgemeente 'De Rank' in
Katwijk, is geen onbekende in de
regio. Zij diende zoals dat heet
eerder de gemeente van Aarlander-
veen (1979-'81) en voor de bijstand
in het pastoraat die van Leiderdorp
(1981-'86).
Aarlanderveen was haar eerste
gemeente; in 1979 deed zij haar ker
kelijk examen. Toch spreekt ze niet
over 'een late roeping'. In 1950 ving
ze al de studie theologie aan. "Maar
na twee jaar was ik verloofd en toen
hoefde je als vrouw niet meer te stu
deren. Zo ging dat vroeger".
Op een gegeven moment wilde ze
toch "wat meer" betekenen in het
kerkewerk. Zij volgde een cateche-
tencursus, maar "dat ging me net
iets te makkelijk af'. Een bevriende
predikant zorgde voor het beslis
sende duwtje in de rug, waardoor ze
de afgebroken studie weer oppakte.
Samen optrekken
Ze wilde in Aarlanderveen zelfs
haar doctoraal doen, maar daar
kwam niets van. "Het werk was
part-time, maar dat bleek in de
praktijk niet zo. Je wilt niet nee zeg
gen. Als je thuis bent en je woont
midden in het dorp naast de kerk, in
een hele grote herkenbare pasto-
Na twee jaar werd ze eervol uit
het ambt ontheven. "Ik was over
mijn toeren". Toen ze enige tijd la
ter, ze woonde inmiddels in Leiden,
kon bijspringen in Leiderdorp, zei
ze ja. "Ik was eigenlijk gewoon do
minee, maar ik had het inmiddels
wel geleerd1'.
Toen 'De Rank' in Katwijk in 1985
na vijf jaar van een vereniging een
officiële deelgemeente werd, zorg
de dominee Westera een halve dag
per week voor bijstand. Geen van
de predikanten ter plaatse kwam
daarvoor in aanmerking, want De
Rank' was juist gevormd door men
sen die zich niet thuisvoelden in het
behoudende klimaat van de be
staande Katwijkse gemeenten.
De contacten met de jonge ge
meente bevielen over en weer zo
goed, dat dominee Westera als pre
dikant aan 'De Rank' werd verbon
den. Het is haar in de enthousiaste
gemeente goed bevallen. "Het is be
langrijk om samen op te trekken. Je
bent meer begeleidend dan leidend
bezig". Hoewel ze het zelf niet zo
heeft gevoeld, noemt ze de post
"een beetje eenzaam" temidden van
"die zware jongens", haar behou
dende collega's dus.
Het aantal kinderen in 'De Rank'
"wat heb ik ongelooflijk veel ge
doopt in deze vijf jaar" vormde
mede de aanzet voor de tiendelige
serie 'Heb je wel gehoord', een pro
ject bijbelverhalen voor gezin,
school en kindernevendiensten
(leeftijd 3 tot 12 jaar). "Ik merkte tij
dens het werk in de gemeente dat er
een lacune is op dat gebied".
Deze maand, zo is de bedoeling,
verschijnt het eerste deel en in
maart het tweede. In haar nieuwe
woonplaats Oldenzaal hoopt ze zich
vooral op het vervolg te storten.
Wijkzuster
Creatief schrijven gaat de predikant
goed af. Dat bleek onder meer uit de
column die zij jarenlang als Wijk
zuster schreef in 'Hervormd Lei
den', dat vorige maand opging in
'Leids Kerkblad'. Daarin beschreef
ze op vaardige wijze niet'alleen het
lief, maar ook het leed uit de kerk.
Juist in die kerk kun je ook pijn
lijk worden getroffen. "Vaak heb
ben mijn man en ik tegen elkaar ge
zegd: wij hebben ook op de rand ge
balanceerd en zijn naar binnen ge
vallen. Anderen vallen naar bui
ten".
"Er gebeurt in de kerk heel veel
verdrietigs, net als in het bedrijfsle
ven of de politiek. Dat is allemaal
hetzelfde. Maar het zou in de kerk
toch net iets anders moeten zijn". In
die geest eindigde ze ook in haar
laatste column als wijkzuster, het
gedicht waarmee een predikant zijn
besluit om te stoppen aan de ge
meente bekendmaakte:
En dat ik het geloof behield was
dat het grootste wonder? Wat had
ik anders moeten doen? Ik kon ge
woon niet zonder!
LEIDEN: Herv. Gem. Hoogl. kerk geen dienst;
Marekerk 9.45 ds Smaling, 12 oec studenten-
dienst, 5 ds Ouwendijk Alphen; Maranathak.
(L. Morsweg) 10 ds Rooze; Oecumenische ge
loofsgemeenschap De Regenboog (Meren-
wijk) 10 ds Alblas (bevestiging) en ds Bom (in
trede); Bethlehemkerk (Driftstr.) 9.30 ds
Schouten; Bevrijdingsk. (Montgomerystr.) 10
ds Rietveld, 5 ds Rooze; Vredesk. (Burggra-
venl.) 10 ds Nauta; Waalse kerk (Breestr.)
10 30 pasteur Ribs, 7 concert; 'Stevenshof' (rk
kerk Haagse Schouw) 11 kand Keuning. Acad.
Ziekenhuis 10 ds Schokker en pastoor De
Groot. Diakonessenhuis elke za 10.30 rk.
dienst, en 10.30 ds Bogaard Katwijk. Ende
geest zie Oegstgeest. Geref Kerk Vredeskerk
zie herv gem Oude Vest 10 ds V Hunmk; Ma
ranathak. zie herv. gem.; Bevrijdingsk. zie
herv. gem.; verzorgingstehuis Groenhoven 10
ref. Gem. (zie onder Leiderdorp). Geref. Gem.
in Ned (Bethlehemkerk Driftstr.) 11.30 en
5.30 Evang.-Luth. Gem. (Hoogl. Kerkgr
10.15. Doopsgez.-Refhonstr. Gem. (Lokhors-
tk Pieterskerkstr.) 10ds Vos-Wiegand. Baptis
tengemeente (aula 'Nieuweroord', Rijnsbur-
gerweg 124) 10 ds Agtereek. Evang. Gemeen
schap (Middelstegr. 3) 9 ev Meulenberg, 10.30
ev Korff. Evangeliecentrum-Pinksterbew.
(Bethlehemskerk Lammermarkt) 10 ev Zijlstra.
Pinkstergem. (O. Vest 13) 10 hr Eikerbout. Le
ger des Heils (hoek Vestestr./Groenesteeg) 10
en 4.30. Nieuw-Apost. Kerk (H. Rijnd. 24): 9.30
en 4. wo. 0 Zevendedag-adventisten ('De Ont
moeting', Noordhofland V.schoten) elke za 10
tot 11 bijbelstudie, 11 tot 12 predikatie. Christe
lijke Wetenschap (Steensch. 6) 10.30 Kerk
van J. Chr. v.d. Heiligen der L. Dagen
(Brahmsl.) 10, 11 en 12 Oud-Kath. K. (Zoe-
terw.singel) 10, behalve 2e weekeinde van de
maand za 7 Rooms-Kath. K. Haagweg za 7.
zo 10.30. Herensingel za 7, zo 9 30 en 11Rijn
dijk (Stevenshof) za 7, zo 9.30. Steenschuur za
7. zo 8.30.10. 11.30. 6 en 7 (lot); Boshuizerka-
de za 7. zo 10; l,ammenschansweg za 7. 10
Haarl.straat za 7. zo 10.30 en 12 15, Merenwijk
zie herv gem.. H. Rijndijk (zie Zoeterwoude)
Verseput
Geref. Kerk 10 hr De Ridder Sassenheim, 6.30
ds Huisman Hazerswoude. Chr. Geref. Kerk
9.30 ds Ribbers, 7 ds Nijdam. Rk Kerk za 7, zo
10.30.
ALPHEN AAN DEN RIJN Herv. Gem. Ad-
ventskerk 10 ds 't Hooft, 6.30 ds Jonkman;
huis. 6.30 zie De Bron. De Bron 9 ds Ablas Ha
zerswoude. 10.30 en 6.30 ds Huizebosch;
Ashram (Marsdiep) 10 10 ds Mulder; Ouds-
6.30 ds Dekker Rotterdam Geref Kerk Mar-
kerk 10 en 6.30 drs Wilschut, Salv.kerk 10 ds
Huisman Hazerswoude. 5 hr V Duivenbode
Katwijk Geref. K. Vrijg. (school Bospark.
Beatrixl 4) 9.30 ds Arnold, 4.30 ds Kooi|. Ned
Geref. Kerk (school Willemstr9.30 en 4.30 ds
Janssens. Chr. Geref. Kerk (Grijpensteinstr.)
9.30 en 4.30 ds Vd Mei|. woe 7.30 ds Vd Meij.
Oud-Geref. Gem. (Hooftstr. 240) 9.30 en 4.
Bapt.gem (Molenwerfstr 1) 10 en 6.30 ds
Koekkoek. Bapt.gem. Noord (school Kalk-
62) 10 hr Süssenbach. Volle-evang-
gem. ('De Ark'. Pr Hendrikstr. 54) 10 hr Vd
Hoorn. Bapt.gem. Ichthus (aula mavo H. Dun-
BODEGRAVEN Herv Gem. Dorpskerk 10 ds
Vd Scher, 6.30 ds Elderman; Salv.kerk 10 ds
Terlouw. 6.30 ds Vis Meerkerk; Bethl.kerk
(Nieuwerbrug) 10 ds Schipaanboord Waddinx-
veen, 6.30 ds Vd Velden Woerden. Geref. Kerk
9.30 ds Zoutman, 6.30 ds Terlouw. Geref. K
Vrijg (Ichthusk.) 9.30 en 4 30 Geref. Gem.
(Stationsweg 17) 10 en 6.30. Evang.-Luth.
Gem. geen opgave.
BOSKOOP Herv Gem. Dorpskerk 9.30 ds
Jansen. 6.30 dr Meijers Zeist; De Stek 9 30 ds
V 't Hoff. Geref. Kerk 9.30 ds De Jong, 5 ds V 't
Hoff. Chr Geref. Kerk 10 en 5 ds Bijkerk Ge
ref. Gem. 9.30, 7 ds Elshoul. Volle Evang ge
meente 'Bethel' (Burg. Colijnstr. 83) geen op
gave.
HAZERSWOUDE Herv Gem. 10 kand Verfla
ge Breda. 6.30 ds Alblas. Geref. Kerk 9 ds Atte-
ma-Roosjen Leiderdorp, 5 ds Terpstra Rijns-
burg, Rk Kerk dorp za 7, zo 10en 11.30;Anker
za 7. zo 11Rijndijk zo 9.30
HILLEGOM: Herv, Gem. 10 en 7 ds Hofland
Geref. Kerk ('Hoeksteen') zie herv kerk. Chr.
Geref. Kerk 10 ei>5 ds V Langevelde Christen
Gemeente (P. Breughellaan 36) 10 hr Verbaan
ha. Rk Kerk: Marl. za 7, zo 9 en 11Jozefk. za
antweg 1) 10 hr Holvast. 6.30 hr Frinsel. Pink
stergem. 'Het Licht' (A. v. Burenlaan 15) 10.
Christengemeente 'De Hoeksteen' (geb. 'Bet
hel', hoek Emmalaan) 10 hr Veldhuis Bodegra
ven Leger des H. (Zonneweg 3) 10 en 7
(laatste zondag van de maand 5 u Remonstr.
Gem. (Van Mandersloostr 36) geen dienst Rk
Kerk Bonifaciusk. za 7, zo 9 45 en 11.30, Pi-
usk. za 7. zo 9 en 10 30: De Bron za 7. zo 9.30
BENTHUIZEN Herv Gem 9 30 ds Vd Bergh
Noordwi|k. 6 ds V Du.n Kr.mpen. Geref./Herv
Gem (geb 'De Hoeksteen'. Schweitzerstr -
Bernhardstr10 ds V Arkel. Geref. Gem. 9.30
en 6 ds V Aalst.
10 e
11.30.
0 9.15.
DE KAAG Herv. Gem. 10 hr Hoffehaar Voor
hout. Rk Kerk za 7. zo 9.30
KATWIJK AAN DEN RIJN Herv Gem
Dorpsk 10 ds De Graaf. 6 ds Sloof; Ontm kerk
10 ds Sloof. 6.30 ds De Graat Herv Gem De
Rank' (P Groen-college) z.e Katw.|k aan Zee
Geref Kerk 10 hr Volker amstelveen. 5 ds Ri-
bermk Rijnsburg Rk Kerk za 7. zo 10.
KATWIJK AAN ZEE Herv Gem N Kerk 10
thusk. 10 ds visser. 6 ds Christ; Pniölk. 9.30 ds
Ten Voorde open-deurdienst, 6 ds Hovius; Ma-
ranathakerk (Rijnsoever) 10 ds Volk, 6 ds Bo
gaard. Overduin 2.15 ds Baas. Herv. Gem. 'De
Rank' (Helmbergweg 10) 10 ds V Veen Was
senaar. Geref. Kerk Vr.kerk 10 prof Vd beek. 5
ds Vd Horst; Triumfatork. 10 ds V Breevoort.
Geref K. Vrijg. 9.30 ds Breen, 5.30 ds Heida
Ned. Geref. K. (aula Bestevaer-mavo) 10 ds
Struik, 7 ds Zwarts. Chr Geref K. 10 en 5 ds
Veenendaal. Vnje Chr. Geref Gem. (Umzaal)
10 en 5 Ds Vd Belt. Geref Gem. (Remisestr.)
10 en 5 Geref Gem. in Ned. (Louwestr10 en
5. Volle-evang.gem. (Voorstr. 48) 9.45. Onafh.
baptistengem. (Ambachtsweg 2) 10 hr Tele-
man Soefi (Zuidduinweg) elke 1e en 3e zon
dag. 4 Marinevliegkamp Valkenburg 10.30 ds
V Selms. Rk Kerk; St.
Geref. Kerk 9.30 ds Baane Rk Kerk za 7, zo 9
KOUDEKERK AAN DEN RIJN Herv. Gem. 10
ds Tielkemeijer. 10 mw Vd Ende jeugdkerk m
Nieuw Poelgeest. 7 zie geref kerk Geref Kerk
10 en 7 (open-deurdienst) ds Vd Lugt.
LEIDERDORP Herv Gem. en Geref Kerk
Dorpsk. 10 ds Doesburg. 6.30 ds Scheenstra.
Scheppingsk. 10 ds Stegeman ha. Leythenro-
de 10 30 pater Poelma Elis.-ziekenhuis 10 30
LEIMUIDEN Herv Gem 9 30 kand V Eek Lei
den. Geref Kerk 9.30 ds Vd Kooi, 7 ds De
Reus Ter Aar. Rk Kerk za 7, zo 9.30 en 11.15.
LISSE: Herv Gem. Dorpskerk 10; Pauluskerk
10 en 7 Geref. Kerk 10 en 5 ds V Midden Ge
ref K. Vrijg. (Prmsessestr 1) 10.45 en 4.30 ds
Geersmg Ned. Geref Kerk (Salvatori) 10 hr
Bos. 5 ds Zwarts Katwijk Chr Geref Kerk 10
ds V Dijken, 4 30 ds Hogenbirk Geref Gem.
10 en 4 ds Tanis Evangeiiegemeente (Heere-
weg 52a) 9 45 hr Spaargaren Rk Kerk Agat-
hakerk za 7. zo 10 en 11 30. Poelpolder za 7.
zo 10 30. Mariakerk za7. zo 9 en 10 15. Engel-
bew za 7. zo 10 30
NOORDEN Herv Gem 9 30 en 7 ds Geuze
Geref Kerk (W Verlaat) 10 hr Schreuder. 7 ds
Hoogstrate Mi|drecht Rk kerk za 7, zo 9 en
10.30.
NOORDWUK Herv Gem. Grote of St. Jer-
oensk. (Bmnen) 10 ds Vd Lee. 5 ds Vd Bergh.
Hoofdstr. (Zee) 10 ds Ruitenburg. 5ds Vd Lee
De Rank (Golfbaan) 10 drs De Reuver Deifl
Geref Kerk Buurtkerk (Hoofdstr j 10 ds Vd
Sluys Delft; Vmkenl (Bmnen) 10 ds Ekjersma,
7 ds Vd Sluys Delft Kapel W v d Bergh-steh-
ting 11 ds Slofstra Sole Mio' 9 de Eigersma
Evang centrum 'De Ark' (picképt 1) 10 hr V
Duin. 7 hr Vd Laak. Ned Prot. Bond (aula
O.Zeew.) 10 30 ds Lippe Gouda Rk Kerk Zee
za 7, zo 10.30; Bmnen za 7. zo 9.30 en 11
NOORDWIJKERHOUT Dorpsk. 10ds Vd Mei|
gezinsdienst, De Zilk geen dienst Rk Kerk Vic-
tork za 7. zo 9.30 en 11Jozefk. za 7. zo 9 en
10.30, De Zilk za 7, zo 10.30.
OEGSTGEEST Herv. Gem. Groene of Will-
kerk 10 ds Kooman, Pauluskerk 10 ds Da Cos
ta; Gemeentecentrum (Lijtw.) 10.30 ds
Dnessen Geref. Kerk 10 ds Plomp Geref
Kerk Vrijg (aula Dr. Schilderschool) 10 ds
Wiersma. 3 ds Breen Ned Geref Kerk (Gem-
centrum) 8 45 en 4 ds Janse. Van Wijcker-
siooth 4 ds Rijksen Endegeest 10 pater
ref. K. 8.45 en 2.15 ds Roost Utrecht.
RIJNSBURG Herv Gem. Laurent.uskerk 9 30
ds R.bbermk. Bethelkerk 9 30 ds Wagter Ge
ref Kerk Petrakerk 9 30 ds Snel, 5 ds Ver
schoor; Immanuelkerk 9 ds Terpstra. 10 30 ds
Verschoor. 5 ds Czma Maranathakerk 9 30 ds
Czma. 5 ds Snel Gerei Kerk Vrijg 10 ds Grut
ter. 5 15 ds Breen Chr Geref K 9 30 en 5 prol
V 't Spi|ker Apeldoorn Evang Chnstengem
(aula mavo) 10 ha hr Witmer Voorhout Rk
r tuinbouwschool) 1
RIJPWETERING Rk Kerk z
Hogenbirk l
ds Duhoux-I
OUD-ADE Rk Kerk za 7. zo 10.30
OUDE EN NIEUWE WETERING Herv Gem
9 30 ds Heijting Geref K 9 30en5dsZi|l Re
monstr. Gem geen dienst Rk Kerk za 7. zo 10
Hooftaan 3) 10 15 anglicaanse dienst Auia-
basisgemeenschap (m Onderd*') geen op
gave.
WADDINXVEEN Herv Gem Brugk 9 30 ds
Vroegmdwey Voorihuizen. 5 ds Goossen.
Hoeksteen 9 30 ds V.sser R.jswi|k, 6.30 dr
Sluijs Rotterdam Bethelk. 9 30 drs Ezalto
Benthuizen, 5 ds Schipaanboord. Rehoboth-
schooi 9 30 ds Zethof Kockengen. Imm kerk
10 ds Mortens Driebergen. 5 ds Onstem Ge
ref Kerk Kgjük 10 15 ds De Moor 5 ds Vegh
Den Haag Ontm ken» 9 30 ds Bongers Geref
K Vrijg (Kruiskerk) 8 30 en 2 45 ds Hoogen-
doom Chr Afgesch Gem 9 30 en 5 ds Vd
Want Oud-Geref Gem (Mercur.usweg 29| 10
en 8.30. Remonstr Gem 10 dsVd Steen Rot-
herv kerk Chr Geref K 9 en 10 30
Ned Prot Bond (Jul laan 17) 1030
Rueb Wassenaar Rk Kerk za 7. zo
9 30 e
TER AAR Herv Gem 9 30 ds Vd Hoeven
Rijnsaterwoude. 6 30 ds V E-jk Gouda Geref
Kerk 9 30 ds De Reus. 6 30 ds Vd Kooi Leimui-
den Rk Kerk Aardam za 7. zo 9 en 12. kerk
Langeraar za 7. zo 9.30 en 11.30.
VALKENBURG Herv Gem. 10 dr Vermeulen.
6 30 prof Vd Beek. Gere» Kerk 10 en 6 30 drs
Padmos. Geref K. Vrijg. 9 30 en 4 ds H*da.
("Samen op weg") 10 dr Vd Kamp Delft-Abu,
woude. Mes^ask lOds Hartzhe,m Scheven,n-
gen. Dorpscentrum 9 30 ds Kleermaker Rotter
dam Ge'tf Kerk Z'i'iaan 10 ha en 5 ds Vd
Woude Ned Prot Bond iKerkdami 10 30 d»
Fockema Andreae RK Korv jozef za 7. zo
9 30 en 11 W.M za 7. zo 9 30 en 11 GH za 6
zo 10.30.
WOUBRUGGE Herv Gem. 9 30 ds V 1 Hof
6 30 hr Goedhart Nieuwkoop Geref Kerk 9 30
hr Zeldennjk Loosdrecht 6 30 ds Zijl Oude We
tering Nod. Prol Bond (De Wijk. Schoo'str 20)
VOORSCHOTEN Herv Gem Dorpskerk 10
ds Veenboer Indonesia. 7 ds Schaap. De Ont
moeting (Noordhofland) 10 ds Ledegang Re
hoboth' (Van Leeuwennoekkadei 9 30 da Be-
ruger Waddmxveen -i 30 ds Haverkamp N
Lekkerland Hulp en He4-kerk Schakenbos'.
Le'dschendamj lOd' Verheule Geref Kerk 10
ds Schapp Geref K Vr.jg (Bachiaan) 9 ds
Geersmg. 4 30. Rk Kerk Laur kerk za 7 zo
11 30. M Godskerk za 7 ro 10 Kerk van En
geland (Brit-sh schoof m The Netherlands. J. v.
ZOETERWOUOE Herv Gem 10ds WonhauS
ha Rk Kerk St Jan za 7 30. zo 9 30. Chr
Oeneark zo 10 Meerburg, e* h R^no.jk
10 30 jubrieum pastoor Scniatmann
ZWAMMERDAM H«rv Gem 10 en 6 30 Os
DutJbekJem Geref Ken- «Od» Schoep Gouda
6 30 ds De Men Uithoorn Remonstr Gem
UTRECHT Een bisschop die
zijn beleid nog op een autoritaire
manier wil doordrijven, heeft vol
gens de deze week vertrokken se
cretaris-generaal van de Nederland
se RK bisschoppenconferentie
geen toekomst. Elke bisschop is ge
dwongen de gelovigen bij het beleid
te betrekken. Dat is ook de enige
manier waarop de kerk van de toe
komst gestalte kan krijgen, aldus
dr. H.A. van Munster.
"Nogal wat" bisschoppen in Ne
derland slagen er volgens hem in
"gezag uit te oefenen in overleg".
De andere bisschoppen zullen moe
ten volgen, zegt Van Munster (65).
zonder namen te noemen.
"Mensen willen serieus genomen
worden, ze willen vertrouwd wor
den in hun goede bedoelingen" De
bijzondere synode van de Neder
landse bisschoppen (Rome 1980) is
mislukt omdat de priesters en leken
het gevoel hadden dat met hen geen
rekening was gehouden.
Van Munster nam donderdag af
scheid van het secretariaat van de
RK Kerk. De pater franciscaan
heeft er dan de maximale termijn
van tien jaar opzitten. Als secreta
ris-generaal had hij niet alleen de
leiding van het secretariaat, maar
was hij ook voorzitter van de bis
schoppelijke beleidsadviescom
missie, het belangrijkste adviesor
gaan van de bisschoppen.
Pausbezoek
Eens werd hij in een katholiek blad
beschreven als de machtigste man
van rooms-katholiek Nederland.
Van Munster geeft toe dat hij zich in
zijn ijdelheid gestreeld voelde,
maar hij vindt deze betiteling onzin.
"Als secretaris-generaal heb je gro
te invloed op het reilen en zeilen
ezenlijk geslaagd" was, Van
Munster, vice-voorzitter van de
stichting die het bezoek voorbereid
de. is een andere mening toegedaan.
"Het bezoek is wat zijn bedoelin
gen betreft zeker niet geslaagd",
constateert hij. De uitnodiging aan
de paus kwam te vroeg, zoals "be
kwame mensen binnen de kerk" al
hadden gewaarschuwd. "De gees- ^'sbTtre'ltende''
Toen kardinaal Alfrink begin
1964 prinses Irene, die toen her
vormd was, zou dopen, wilde hij de
secretaris-generaal van de Her
vormde Kerk hiervan op de hoogte
stellen. Maar Alfrink en zijn naaste
medewerkers hadden zo weinig
contact met de kerken, dat zij de
desbetreffende persoon pas na lang
n°8 b"eV^L?lPiai?! zoeken konden v.nden.
ten i
verhalen, zoals dat Nederland
anti-paus-landje was". Die verhalen
werden door de manier waarop het
bezoek verliep, bevestigd.
Avondmaalssyndroom
Toch heeft volgens Van Munster
het bezoek van de paus ook een heel
Huiver
Dat zou nu onmogelijk zijn. /.egt
Van Munster. De leiders van de ker
ken kennen elkaar eu onderhouden
hartelijke banden. Ook de kennis
van eikaars kerken is enorm toege
nomen. Er worden pogingen ge
daan gezamenlijke btitVCU t.
schrijven en na een mislukking
positief effect gehad. De katholieke de vorig jaar door de RK Kerk opgi
organisaties in ons land werden stelde ontwerptekst
zich ervan bewust, hoe weinig
tact zij met elkaar hadden en hoe
verbrokkeld de Nederlandsi
in feite was. Allerlei ïnitiatiev
na 1985 ontstaan, zoals het Verband
van Katholieke Maatschappelijke
Organisaties VKMO) en de Thomas
Van Munster: Alfrink moest lang More Academie die zich toelegt op
zoeken naar de secretaris-generaal de vorming van katholieken.
van de Hervormde Kerk.
Ook de Acht Mei Beweging is een
- gevolg van het pausbezoek. Van
de bisschoppenconferentie. Je Munster betreurt het dat die bewe-
kunt bepaalde thema's aan de orde
stellen en grote invloed uitoefenen.
Maar de bisschoppen beslissen". In
kan de secretaris-generaal beVaadf
van de bisschoppenconferentie ook w .RUIIP
de meest machteloze man in de Ne- j<aar jaarlijks ontmoeten, heeft nog
ging van progressieve katholieke
organisaties in een isolement is te-
htgekomen. Het 'Allerheiligen-
aarin organisaties als het
VKMO en de Acht Mei Beweging <1
Een van de belangrijkste
menten die Van Munster als
taris-generaal heeft voorbereid,
het bezoek
Paulus II aa
dialoog tussen deze
ganisaties geleid.
De oecumene is volgens Van
Munster niet in het slop geraakt.
Mensen die dat zeggen, lijden aan
paus Johannes het "avondmaalssyndroom". Zij
land in mei 1985. hebben alleen oog voor het feit dat
bnef was onaanvaardbaar voor de
protestantse kerken verscheen er
kerk eind 1990 een gezamenlijke ad-
zijn ventsbnef.
Van Munster is nooit tot bisschop
gekozen, zoals collega's in andere
landen wel is overkomen. Hij treurt
er niet om dat hg het moet houden
bij een gewoon kostuum of zijn
franciscanenpij. Hij heeft van
kindsbeen af een grote "huiver"
voor de rituele kant van de gods
dienst en een bisschop moet nu een
maal veel plechtigheden bijwonen
"Mijn moeder zei al: jij schaft alle
hoogmlsatn -'i"
Van Munster wil de komende tijd
twee boeken gaan schrijven: een
over de fundamenten van de ethiek
en een over het begrip waarheid
Om daar tijd voor te hebben heeft
hij alle bestuursfuncties afgewezen,
op één na: hij is met ingang van deze
maand voorzitter van de bisschop
pelijke commissie Justitia et Pax.
die de.bisschoppen adviseert over
vraagstukken van vrede en gerech
tigheid.
LEIDEN In de kleine vijfjaar die Erna Treurniet als pastoraal
werker in de Leidse Transvaalbuurt doorbracht, heeft ze betrek
kelijk weinig "over God en Jezus" gesproken. "Er is weieens
vanuit de kerk gevraagd: verdwijnt de naam van Christus niet on
der tafel? Ja, die verdwijnt onder tafel. Maar dat vind ik niet zo erg.
Mensen hebben er veel meer aan dat je er bent, dat je meeleeft. En
als ze me vragen naar mijn beweegreden, dan zeg ik dat".
"Maar misschien is het beter voor je
pr naar de kerk toe, om wel vaker
over het geloof en de kerk te spre
ken", aldus de theologe, die dezer
dagen het gereformeerd Pastoraal
Buurten Werk (PBW) verruilt voor
het wijkpastoraat in oud Rotter
dam.
Echt twijfelen doet ze niet. "Ik
vind zelf, en die mening deel ik met
een heleboel collega's in dit werk,
dat het niet gaat om de kerk. Vragen
als: ben ik in de buurt wel duidelijk
genoeg?, dat zijn mijn vragen. Zo is
de secularisatie (ontkerkelijking)
een probleem voor de kerk. Maar
onze agenda wordt bepaald door
vragen van de mensen hier. Dat
kunnen zingevingsvragen zijn,
maar ook gewoon praktische pro
blemen".
Met als uitvalsbasis buurthuis het
'Mierennest' heeft Treurniet in de
afgelopen jaren drie dagen per
week "heel informeel rondge
sjouwd". Haar collega bij het PBW,
Martin van der Velden, had voor hij
zijn werkterrein naar de Slaaghwijk
verlegde, ook in de Transvaalbuurt
gewerkt. "Hij was destijds veel
meer bij de renovatie van de buurt
betrokken, zelf heb ik meer het ac
cent gelegd op het bezoek bij de
mensen thuis".
Intussen was Treurniet ook alert
op zaken die in de buurt speelden.
Zoals de voorgenomen verbreding
van de spoorbaan. "Dat heeft na
tuurlijk consequenties voor de
mensen die er langs wonen". Bij ge
brek aan een bewonersorganisatie,
kwam zij regelmatig in actie. "Je
merkt hier een diep wantrouwen te
gen alles wat van boven komt. Dus
ik deed niet meer dan mensen bij el
kaar brengen, als een soort kata
lysator".
Partijdig
Treurniet zat daar dan bij. "hooguit
een beetje als gespreksleider, ook
vaak als secretaresse". Dat had veel
weg van het werk van een opbouw
werker. "Want die is hier nie t". Ze
beaamt dat ze voor dit werk als
theoloog "heel veel moest bijleren".
"Ik had in mijn studietijd wel al di
verse banen gehad en ook in diverse
actiecomités gezeten. Dus dat voor
deel had ik wel boven een, zeg maar,
traditionele predikant".
De theologe solliciteerde inder
tijd op deze baan, omdat zij part-ti
me wilde werken in een stad. "Ik
ben er vrij idealistisch ingestapt, zo
van: ik moet mijn baan maar daar
op straat gaan doen". Maar dat
bleek makkelijker gezegd dan ge
daan. 'Tk kwam er redelijk snel ach
ter dat ik het meeste uit de oplei
ding wel kon vergeten. Om mijzelf
in rond-Nederlands uit te drukken
was al een heel leerproces".
Treurniet stond voor de vraag:
hoe kan ik, zonder de kerktaal te ge
bruiken, handen en voeten geven
aan het geloof? Volgens een werk-
verslag van haar en Van der Velden,
kiest het PBW vooral voor die men
sen, die in de christelijke traditie 'de
armen' worden genoemd. Deze keu
ze wordt gemaakt, aldus het ver
slag, "omdat we overtuigd zijn, dat
God een partijdig God is en daarom
kiest voor onmachtige mensen".
"Dat zijn mensen", licht Treur
niet toe, "die in ons land niet veel te
vertellen hebben. In deze buurt zijn
dat met name ouderen. Mensen die
voor een groot deel het gevoel heb
ben letterlijk verlaten en achterge
laten te zijn, omdat iedereen die
daartoe kans zag, is verhuisd. Mijn
supervisor heeft eens gezegd: je
bent eigenlijk een soort familie-fac
totum. Dus soms als een dochter en
een andere keer weer als buur-
De pastoraal werker merkte dat
haar kerkelijke, ongebonden ach
tergrond een voordeel was in het
werk. "Je hoefde nooit uitgebreid te
rapporteren. Mijn verslagen kon ik
anoniem houden en dat gaf de be
woners een zekere mate van veilig
heid". Zij vervolgt: "De grote vraag
vanuit de kerk was vaak: hoe kom je
met die mensen in contact? Nou,
het enige wat je daarvoor hoeft te
doen is gewoon naar de mensen toe
gaan".
Treurniet had met de gerefor
meerde kerk in Leiden een contract
voor vijf jaar, dat over een paar
maanden zou aflopen. De oorspron
kelijke opzet was om het werk bij
het vrijwilligerswerk in de wijkkerk
onder te brengen, maar dat is geen
succes gebleken. "We kwamen er
achter dat dat niet zo gemakkelijk
ging. De kloof bleek vrij groot", al
dus de theologe, die op dit moment
niet weet of haar werk in Leiden een
vervolg krijgt.
Drs. H. E. Schouten, voorzitter
van de kerkeraad algemene zaken,
vertelt desgevraagd dat het contract
met Treurniet slechts mogelijk was
dankzij een legaat. De financiële
ruimte van de kerk laat niet toe om
een dergelijke lange-termijnver-
plichting aan te gaan. 'Tk vind het
zelf ook jammer dat het werk geen
vervolg krijgt. Ik zou graag een op-
Munster weg als secretaris rk bisschoppenconferentie
lossing hebben, alleen zie ik die nu
nog niet", aldus Schouten.
Uit de reacties die zij kreeg toen
bekend werd dat ze zou weggaan,
merkte Treurniet het belang van
haar werk op. "Eén van de belang
rijkste kenmerken van een pasto
raal werker is dat je betrouwbaar
bent. De mensen rekenen op je.
Toen ze hoorden dat ik wegging
vonden ze dat nog tot daar aan toe.
maar dat er nog geen opvolger is
werd gezien als het begin van het
einde. 'Zie je nou wel', werd er ge
zegd".
Rozen voor Erna Treurniet tijdens haar af scheidsreceptie in buurthuis het 'Mierennest'.
