Hogere rente klant
niet doorberekend
Basistarief naar 9 procent
United Airlines lijdt
ook forse verliezen
bee Irijfsvereniging af
Inspectie: kunststofbediijven
weten niets van giftige stoffen
Miljard voor
onderaardse
Braziliaanse vrachtauto
kan op palmolie rijden
aardgasopslag
Bakkers zetten bestuur
VRIJDAG 1 FEBRUARI 1991
Proefmodel cd-
speler gestolen
bij Pliilips
EINDHOVEN (ANP) - Eind vorig
jaar is bij Philips in Eindhoven het
prototype van een nieuw soort cd-
speler ontvreemd. Het apparaat is
inmiddels teruggevonden maar het
is nog niet duidelijk hoe en door wie
het is weggenomen.
Het ging om een prototype van
een cd-recordable. een cd-speler die
niet alleen kan afspelen maar ook
opnemen. Vijf weken na de diefstal
werd het apparaat teruggevonden.
De man die het apparaat in zijn be
zit had wilde er een nieuwe aanslui
ting op laten maken. Omdat de win
kelier het betreffende apparaat he
lemaal niet kende noteerde hij het
kenteken van diens auto.
Hij zegt dat hij de cd-speler in een
cafe van een onbekende heeft ge
kocht voor 150 gulden. De d ïef heeft
volgens Philips waarschijnlijk niet
geweten wat hij heeft meegenomen,
temeer niet daar het apparaat voor
een consument geen enkele waarde
heeft. Er zitten geen aansluitingen
op en er is nog geen software voor
beschikbaar. Philips erkent dat de
cd-speler wel waardevol is voor de
concurrentie.
NEW YORK (KRF/ANP) - Ook
United Airlines, één van de finan
cieel sterkste luchtvaartmaatschap
pijen in de Verenigde Staten.
het vierde kwartaal i
ruim achttien procent van 2.37 mil
jard dollar tot 2,8 miljard dollar en
over het hele jaar met ongeveer der
tien procent van 9,79 miljard dollar
i vorig jaar tot 11,04 miljard dollar.
leed een verlies van 123,5 miljoen zwakken positie van een aantal
dollar tegen een winst van 6,8 mil- vliegmaatschappijen is door de
joen dollar in dezelfde periode i
1989, zo is gisteren bekendgemaakt.
Twee andere grote Amerikaanse
maatschappijen, Delta Air Lines en
USAir, rapporteerden eerder kwar-
taalverliezen van respectievelijk
niljoen dollar en 221 miljoen.
Golfoorlog nog verder verslechterd.
Vorige week moest Eastern Airlines
voorgoed de witte vlag hijsen in de
moordende concurrentieslag. Deze
week maakte ook Delta Airlines be
kend in grote problemen te zijn ge
raakt. Aanvankelijk leek het erop
UAL schrijft het verlies toe aan de dat de grote maatschappijen zoals
algemene economische zwakte en American Airlines en United de
de scherpe stijging van de brand- dans zouden ontspringen, i
stofprijzen. De gemiddelde brand
stofprijs was in het vierde kwartaal
61 procent hoger dan in dezelfde pe
riode van 1989. De brandstofreke
ning steeg met 268 miljoen dollar,
waarvan 240 miljoen dollar het ge
volg was van de prijsstijging.
Over geheel 1990 wist UAL nog ten, nadat eerder al een uitgebreid
winst te boeken, maar het nettöre- bezuinigingsprogramma is aange-
sultaat van 94,5 miljoen dollar was kondigd.
71 procent lager dan de 324\2 mil
joen dollar van 1989. De omzet
groeide in het vierde kwartaal met
r ook
United worstelt vooral met dee dure
brandstof.
In Europa heeft onder meer de
KLM het heel moeilijk gekregen.
Gisteren kondigde de Nederlandse
luchtvaartmaatschappij aan de
werktijd drastisch te zullen verkor-
AMERSFOORT (ANP) - Een
conflict tussen werkgevers en
werkgevers heeft er toe geleid dat
het bestuur van de Bedrijfsvere- jaarstoespraak
niging voor het Bakkersbedrijf van der Pol va
(BVB) op non-actief is gesteld.
Tijdens een vergadering hebben
de werknemers alle volmachten
van het bestuur ingetrokken.
Werkgevers en werknemers
vormen samen het bestuur van de
bedrijfsvereniging. Aanleiding
voor het conflict is het besluit van
de werkgevers de samenwerking
met drie andere bedrijfsvereni
gingen te beëindigen. Volgens de
werkgevers is het "onderling kli
maat zo verstoord dat van verdere
samenwerking geen sprake meer
kan zijn". De werknemers bleken
die opvatting niet te delen.
De BVB vormt samen met de
bedrijfsverenigingen voor de
agrarische sector (BVAB), die
voor de slagerijen (de Samenwer
king) en die voor de tabaksindus
trie (BVTI) het Gemeenschappe
lijk Uitvoerings Orgaan (GUO).
Volgens werkgeversvoorzitter
J. van de Vall van de BVB is het
niet mogelijk gebleken op goede heeft 72.000 verzekerde werkne-
zuim. Dat is door de partners
steeds tegengehouden." De
laatste druppel vormde de nieuw-
an directeur C.
de Bedrijfsvere
niging voor het Agrarisch Bedrijf.
Die zou volgens Van de Vall zich
"onjuist, laatdunkend en denigre
rend" hebben uitgelaten over de
BVB. Zo zou hij de BVB als onbe
trouwbaar hebben bestempeld.
Deze uitlatingen schoten bij de
werkgevers van de BVB in het
verkeerde keelgat. Pogingen om
het geschil bij te leggen zijn op
niets uitgelopen. Volgens Van de
Vall is het ook "absoluut ondenk
baar" dat de ruzie wordt bijge
legd. "De maat is wat ons betreft
vol".
De samenwerking tussen de
vier bedrijfsverenigingen is nog
zeer pril. Het GUO is officieel nog
steeds een orgaan in oprichting.
Volgens Van de Vall moeten de
komende dagen uitwijzen wat er
verder gaat gebeuren met het
GUO en de BVB.
Bij de BVB zijn 4.500 werkge-
igesloten. De vereniging
wijze samen te werken met de
drie partners. "Wij hebben steeds
getracht actief te werken aan het
terugdringen van het ziektever-
mers in het bestand. De overige
drie bedrijfsvereningen tellen
ruim 33.500 werkgevers en
185.000 verzekerden.
ROTTERDAM - In de kunststof-
verwerkende industrie bestaat geen
kennis van de giftige werking van
de stoffen waarmee zij werkt. Dit
concludeert de Arbeidsinspectie in
Rotterdam na een onderzoek in
1989 en 1990 bij 37 bedrijven in de
Kunststofverwerkende industrie.-
Meestal weet een fabriek niet wat
de uitwerking van blootstelling aan
verschillende stoffen tegelijk is, of
wanneer door bijvoorbeeld zware
arbeid een stof sneller in het li
chaam wordt opgenomen. De be
drijven in deze sector geven hun
personeel onvoldoende voorlich
ting, stelt de inspectie vast.
Het ging bij het onderzoek onder
meer om bedrijven waar kunsthar
sen en perspex worden verwerkt,
waar kunststoffen mechanisch wor
den bewerkt en kunstrubber en pvc
worden gebruikt. Tijdens het on
derzoek is besloten TNO apart be
drijven die polyester verwerken, te
laten onderzoeken.
De inspectie heeft 330 tekortko
mingen opgespoord. Zij heeft geen
juridische stappen genomen, omdat
kort voor het onderzoek de regelge
ving inzake toxische stoffen ingrij
pend is gewijzigd. De controle was
bedoeld om de bedrijven te stimule
ren zelf hun zaken op orde te stel-
Een apart probleem noemt de in
spectie het etiketteren van de stof
fen. In werkplaatsen bevinden zich
nogal eens stoffen zonder etiket.
Dat komt omdat de stoffen in grote
vaten binnenkomen en in de fa
briek in kleinere hoeveelheden
worden verdeeld. Soms staan op de
etiketten wel onschuldige bij-
Opvallend noemt de inspectie het
dat in een groot aantal van de onder
zochte bedrijven aan machines ge
breken werden vastgesteld. Beveili
gingen waren buiten werking ge
steld en soms ontbraken deze ge
heel.
De arbeidsinspectie heeft in 1990
tegen tien bedrijven proces-verbaal
opgemaakt, omdat zij hun werkne
mers veel te veel lieten overwerken.
Bij controle stelde de inspectie in
een aantal gevallen vast dat werkne
mers voor wie een 38-urige werk
week gold inclusief overwerk soms
Hoofdinspecteur ing. W.M. van
der Poel van de arbeidsinspectie,
die dit gisteren desgevraagd heeft
meegedeeld, noemt deze situatie
onaanvaardbaar. Door de lange
werktijden kunnen volgens hem ge
vaarlijke situaties in de betrokken
bedrijven ontstaan. Hij heeft aange
kondigd dat de inspectie strenger
op deze overtredingen gaat letten
en in voorkomende gevallen eerder
gaat verbaliseren.
De tien bedrijven zijn vooral te
vinden in de sectoren metaal, che
mie (vooral onderhoud aan installa
ties) en transport. Van der Poel wil
de namen van de bedrijven niet noe
men. Het zou gaan om middelgrote
bedrijven met 100 tot 250 perso
neelsleden in vaste dienst. De in
spectie heeft geen onderzoek ge
daan naar de reden van het uitzon
derlijke aantal overuren. Zij heeft
wel de indruk dat het in een Mttltal
gevallen wordt veroorzaakt door
het tekort aan vakbekwaam perso
neel.
AMSTERDAM (ANP) Naar het voorbeeld van de Duitse centrale bank heeft De Neder-
landsche Bank haar rentetarieven met ingang van vandaag, een half procent verhoogd. Fi
nanciële kringen verwachten dat de banken de verhoging niet aan hun klanten zullen
doorberekenen.
Uitkering Bredero
De vereffenaar in het faillissement
van het bouwconcern Verenigde
Bedrijven Bredero verwacht dat de
totale uitkering aan de concurrente
crediteuren in totaal zal kunnen uit
komen op 90 procent van hun vor
deringen. Eerder werd een percen
tage van 85 genoemd.
Bulgarije/IMF
Bulgarije heeft een principe-ak
koord bereikt met het Internationa
le Monetaire Fonds (IMF) over fi
nanciële steun voor hervorming
van de in een diepe crisis verkeren
de economie. Het gaat om een le
ning 200 tot 300 miljoen dollar.
Roebel geschrapt
De nationale bank van Finland
heeft gisteren na veertig jaar voor
het laatst de waarde van de roebel
genoteerd op de lijst van wissel
koersen. Directeur Juhani Laurila
van de Sovjet-afdeling van de bank
zei dat het geen zin meer had de
'verrekenroebel' te noteren nu er
een einde was gekomen aan de
praktijk van ruilhandel tussen Fin
land en de Sovjetunie.
Olieproduktie
De olieproduktie van de Sovjetunie
was in januari acht tot negen pro
cent kleiner dan in dezelfde maand
van 1990. De steenkoolproduktie in
het land verminderde met ongeveer
eenzelfde percentage. De Sovjetu
nie is 's werelds grootste olieprodu
cent, maar haar produktie is de af
gelopen anderhalfjaar sterk.terug
gevallen door onder meer veroude
ring van installaties.
'Bijna doorbraak'
Het wereldhandelsoverleg binnen
de GATT "staat op het punt van een
belangrijke doorbraak" als gevolg
van een dramatische verandering in
het standpunt van de Europese Ge
meenschap inzake landbouwsubsi
dies. Dit heeft de Amerikaanse mi
nister Yeutter van landbouw giste
ren verklaard tegenover journalis
ten.
Topman Fokker
De directeur marketing en verkoop
van Fokker Aircraft, C.H. Biersma,
legt per 1 maart zijn functie neer.
Biersma gaat weg omdat hij proble
men zou hebben met het gevoerde
beleid bij de vliegtuigbouwer. Een
woordvoerder van Fokker wilde
geen verder commentaar geven.
Jordanië vrijwel
aan de grond
AMMAN (DPA) - De economie
van Jordanië staat aan de rand van
de afgrond. Door de zware bombar
dementen op de verbindingsweg
tussen Baghdad en Amman dreigt
er een energiecrisis in het land. De
oorlog heeft alle aanvoerwegen af
gesneden. Olie, onderdelen en be
langrijke voedingsmiddelen komen
Jordanië nog maar in zeer kleine
hoeveelheden binnen. Bovendien
zit al ruim 40 procent van de Jorda-
niërs zonder werk.
Sinds het begin van de oorlog op
17 januari teert het economisch en
militair zwakke Hasjemitische Ko
ninkrijk Jordanië flink in op zijn ka
pitaal. De olietoevoer vanuit Irak is
inmiddels met negentig procent ge
daald. Jordanië verbruikt dagelijks
65.000 vaten olie (van 159 liter).
Door het wegvallen van de handel
met Irak en Kuwayt, het toerisme
en de salarissen van de 325.000 Jor-
daniërs die in het buitenland wer
ken, en door de blokkade van de ha
ven Aqaba is de economie van het
koninkrijk de ondergang nabij. Van
2 augustus tot eind december heeft
het land 1,5 miljard dollar aan in
komsten verloren.
NORG (GPD) De Nederlandse
Aardolie Maatschappij NAM in As
sen en de Gasunie in Groningen
gaan gezamenlijk een ondergrond
se opslag van aardgas realiseren in
het bestaande en gedeeltelijk leeg
gepompte gasveld Norg. Beide
maatschappijen hebben hiertoe be
sloten om kleine gasvelden econo
misch beter te kunnen exploiteren
en om plotselinge pieken in de gas-
vraag op te kunnen vangen.
Het project kost ongeveer een
miljard gulden. De bouw van de in
stallaties worden zo veel mogelijk
uitgevoerd door noordelijke bedrij
ven. Voor beheer en onderhoud ont
staan ongeveer 25 permanente ar
beidsplaatsen.
Het plan is een rechtstreeks ge
volg van het Nederlands gasbeleid
voorrang te geven aan de ontwikke
ling van kleine gasvelden om zo het
grote gasveld bij Slochteren te spa
ren. Omdat het ontwikkelen van de
tientallen kleine gasvelden in het
Noorden en op de Noordzee erg
duur is, wil de Gasunie de afname
hiervan redelijk constant houden.
Dit betekent dat er in de zomer,
wanneer de vraag laag is. vooral gas
wordt geproduceerd dat niet uit
Groningen komt. Zelfs dan kan
sprake zijn van overcapiciteit en dat
gas wordt in Norg opgeslagen.
BRASILIA (AP) - De Braziliaanse
minister van landbouw, Antonio
Cabrera, heeft gisteren aangekon
digd dat palmolie als een nieuwe al
ternatieve brandstaf beschikbaar is
voor zware landbouwmachines en
vrachtwagens. Dezelfde dag maak
te minister Cardoso (economie)
nieuwe maatregelen bekend omm
de economie nieuw leven in te bla-
Een mengsel met de naam "den-
diesel", bestaande uit 74 procent
palmolie en 24 procent dieselolie,
blijkt uit tests met een personenau
to een hoog rendement op te leve
ren 18 kilometer per liter. Ook in
een bus deed de brandstof het goed.
Cabrera zei niet wat de produktie-
kosten van de nieuwe branstof wa-
Volgens de minister heeft Brazi-
US DIM dan 70 miljoen hff toen
palmbomen, waarvan de noten ge
schikt zijn voor de olieproduktie
Cabrera zei verder dat het mengsel
rel honor i dan corn, entionele
brandstoffen als benzine en alcohol.
Brazilië begon aan het eind van
de jaren zeventig aan het ontwikke
len van een alternatief voor benzine
nadeolieprn van 1973 en
1979 Ongeveer 30 procent van de 13
miljoen voertuigen in het land rijdt
op ethanol, alcohol die wordt ge
wonnen uit de suikerriet die in het
land groeit Brazilië importeerde
voorheen tegen de 20 procent van
zijn oliebehoefte uit Irak en Ku-
Het promessedisconto het tarief
dat als basis dient voor de rente die
de banken hun klanten in rekening
brengen is daarmee gebracht op 9
procent. De andere belangrijke ren
tetarieven (wisseldisconto nu 7,75
procent, voorschotrente 8.5) gaan
eveneens een half procent omhoog.
De officiële rentetarieven zijn lang
stabiel geweest. Op 2 november
1990 werden zij met een kwart pro
centpunt verhoogd. Daarvoor zijn
zij ruim een jaar gehandhaafd na op
6 oktober 1989 met een vol punt te
zijn verhoogd.
Nederland loopt met zijn renteta
rieven gewoonlijk in de pas met
Duitsland omdat de gulden binnen
het Europese Monetaire Stelsel
(EMS) min of meer aan de mark
vastzit, gezien de economische ver
wevenheid tussen de twee landen.
Duitsland besloot tot verhoging
van de tarieven om die beter te doen
aansluiten bij de tarieven die com
merciële banken hanteren.
Verhoging van de rente maakt de
mark aantrekkelijker voor beleg
gers. Dat bleek op de Europese wis
selmarkten. waar de aandacht van
de dollar werd weggetrokken. De
koers van de dollar zakte kort na de
bekendmaking in Frankfurt met
een cent tot 1,6700 gulden.
Gewaarschuwd
Later op de dag verklaarde Bundes
bank-president Pöhl dat de rente
verhoging past in het monetaire be
leid van zijn bank dat is gericht op
stabiliteit. Beheersing van de hoe
veelheid geld in omloop is de basis
van het beleid van de Bundesbank,
niet de rente of de wisselkoersen, al
dus Pöhl.
De Bundesbank heeft er al een
aantal malen voor gewaarschuwd
dat ze wellicht haar rente zou verho
gen. De bank wtes daarbij op de
enorme bedragen die de regering in
SEOUL - Een Zuidkoreaanse vrouw loopt langs een winkel in Seoul.
Bonn moet lenen om de eenwor
ding van beide Duiislanden te be
kostigen. De laatste tijd zijn daar
nog de bedragen bijgekomen die
Duitsland beschikbaar stelt voor de
Golfoorlog.
De Duitse vereniging van banken
brengt de renteverhoging mede in
verband met de bezorgdheid van de
Bundesbank over de gevaren die
het loonbeleid en financiële beleid
meebrengen voor de waarde van de
mark. De centrale bank is terecht
niet bereid om houding van de cao
partners op te vangen, aldus de
bankvereniging. Eerder op de dag
werd bekend dat de metaalvakbond
IG Metall de nieuwe cao-onderhan
delingen ingaat met een looneis van
10 procent.
DAVOS Gisteren is in davos het
jaarlijkse Wereld Economische Fo
rum weer begonnen. De veiligheids
maatregelen zijn verscherpt uit
angst voor eventuele aanslagen te
gen de belangrijke sprekers.
