Media-oorlogjes rond de Oorlog
Amerikanen schaffen op grote
schaal 'oorlogs-souvenirs' aan
Noordwijk ziet af
van carnavalsmis
Peter Arnett is niet de enige verslaggever in Baghdad'
PAGINA 2
VRIJDAG 1 FEBRUARI 1991
OORLOG IN DE GOLF
DEN HAAG (GPD) De
Nederlandse omroepen
zijn. na dertien dagen van
ongekende samenwerking,
weer als vanouds verdeeld.
Dinsdag staakte 'de
Gezamenlijkheid' de
uitzendingen op
Nederland 3. Oorlogjes
rond De Oorlog doen zich
ook in de media elders in
Europa voor. Problemen
met de programmering,
ruzie met de kijkers, de
politiek of tussen media
onderling.
Zo is de Spaanse krant El Mundo in
gevecht geraakt met het veel beju
belde Amerikaanse tv-station CNN.
Dat blijft erop hameren dat CNN-
correspondent Peter Arnett de eni
ge westerse journalist is die nieuws
uit Baghdad stuurt. Toch weet CNN
heel goed dat er naast Arnett nog
een andere westerse journalist in
Irak werkzaam is. Want naast Ar
nett bleef ook El Mundo-verslagge-
ver Alfonso Rojo achter toen het in
ternationale perskorps de wijk nam
naar de Jordaanse hoofdstad Am-
Hoewel Rojo niet beschikt over
de geavanceerde apparatuur van
Arnett, slaagt ook hij erin om nage
noeg elke dag reportages uit Bagh
dad te versturen. El Mundo heeft
CNN gevraagd of Rojo voor zijn ver
halen ook over de satelliettelefoon
van Arnett kan beschikken. De
Amerikanen weigerden dat. met het
argument dat de Irakezen dat niet
toestaan. El Mundo is daar woe
dend over. Het spreekt van een
'nieuwsmonopolie. dat van de oor
log een show maakt'.
Gezichtsverlies
'Oorlog' is het in Duitsland tussen
de kranten en de regering-Kohl. De
kranten zi jn het zelden in de recente
Duitse geschiedenis zo oneens ge
weest met de koers van de regering
als in de Golfoorlog. Terwijl Kohl en
zijn hele kabinet hoopten zwijgend
buiten schot te kunnen blijven, had
den de kranten, van links tot rechts,
al partij gekozen voor de geallieer
den en de Israëliërs en tegen de ei
gen regering
Onder aanvoering van de Sprin
ger-pers met zijn machtige boule
vardblad Bild en de serieuze Welt.
werd schande gesproken van de
De Europese radio- en televisiestations en kranten strijden elk op hun ma
nier om de aandacht. Deze Britse soldaten in de Saudische woestijn zweren
bij de uitzendingen van de legerradio.
passiviteit van de regering. De bla
den voorspelden enorm internatio
naal gezichtsverlies. Zelfs Neder
land wordt door de VS beter op de
hoogte gehouden van de ontwikke
ling dan wij, jammerde Bild. De
toonaangevende Frankfurter Allge-
meine oordeelde koel over de rege
ring: "Gewogen en te licht bevon
den".
De houding van de Belgische re
gering in de Golfoorlog afwach
ten en als het even kan vooral niet
meedoen wordt blijkens enquê
tes door de meerderheid van onze
zuiderburen gedeeld. Een houding
die ook zijn weerslag vindt in het
kijkgedrag van de Belgen. Die laten
immers de Golfoorlog het liefst aan
zich voorbijgaan. De BRT en de
commerciële VTM besteden buiten
de journaals om dan ook weinig
aandacht aan de oorlog.
Audimat
n Frankrijk hebben televisie-ma
kers te maken met een constante
nachtmerrie en die heet 'Audimat'.
Aan de hand daarvan worden kijk
cijfers en de daarmee samenhan
gende advertentietarieven vastge
steld. Als een programma niet in de
smaak valt, gaat het er uit. Ook de
programma's over de oorlog in de
Golf zijn aan die Audimat onder
worpen.
Vanaf de eerste dag van de oor
logshandelingen hebben de naar de
Golf uitgezonden Franse reporters
tot nu toe niet veel anders kunnen
beweren dan dat ze niets hebben ge
hoord en niets hebben gezien. Het
hangt dan ook louter van hun pro
fessionele babbelkunde af of ze op
het thuisfront ook nog recla
mespots blijven trekken.
In Groot-Brittannië hielden kort
na het uitbreken van de Golfoorlog
niet zozeer de programma-makers
alswel de meeste kijkers het wel
voor gezien. De Amerikaanse bom
die met een laserstraal door een
ventilatieschacht het hoofdkwar
tier van Saddams luchtmacht bin
nengleed? Oude koek. De JP233
bom die op een startbaan ontplofte
en de landmijntjes die aan kleine
parachutes in de bomkraters vie
len? Een afgelikte boterham. De
oorlog was nog geen week oud, en
de halve natie was tot militair ex
pert omgeschoold.
BBC en de commerciële ITN zon
den de eerste dagen bijna 24 uur per
dag uit. Vooral de BBC ging weinig
scrupuleus te werk. Het televisie
budget werd achteloos met zeven
miljoen gulden overschreden, po
pulaire series geschrapt, kinderpro
gramma's naar het tweede net ver
bannen. De resultaten waren er
naar. In de eerste oorlogsweek wer
den de kijkcijfers voor de journaals
verdubbeld (tot bijna 13 miljoen
voor het 21.00 uur journaal).
Van onze correspondent Henk Dam
WASHINGTON Buiten het metrostation Rosslyn,
even buiten de Amerikaanse hoofdstad Washington,
verkoopt John Ebert dezer dagen zijn t-Shirts. Ze kos
ten zeven dollar per stuk en ze laten de Amerikaanse
vlag zien, een tank, een straaljager en een fregat. "Ope
ration Desert Storm" staat er op en "These colors don't
run" een woordspel, omdat de zin zowel "Deze kleu
ren lopen niet door (in de was)" betekent als "Deze
kleuren (met andere woorden: deze vlag) lopen niet
weg".
Ze verkopen goed. zegt John. "They're hot". Maar
hij weet dat dat een tijdelijke zaak kan zijn. "Je weet
niet hoe lang ze het blijven doen. Maar als ze niet meer
lopen, ga ik gewoon weer petten en handschoenen
verkopen, zoals altijd".
Ebert is maar een van de vele Amerikanen die een
extraatje verdient dankzij de oorlog 10.000 kilometer
verderop. De souvenir-industrie draait op volle toeren,
in de vlaggenfabrieken worden overuren gemaakt, en
neringdoenden van boekhandels tot speelgoedzaken
hebben haastig hun voorraad en etalages aangepast
aan de actualiteit.
Het klinkt cru maar het is niet anders: voor handel
drijvend Amerika is de Golf-oorlog een onverwacht
commercieel buitenkansje. De winkels voor feestarti
kelen en kaarten bijvoorbeeld hebben bijna zonder
uitzondering speciale, aan de oorlog gewijde afdelin
gen ingericht.
Je kunt er vlaggen kopen, papieren hoeden en ser
vetten met het rood, wit en blauw van "Old Glory" er
op, voorgedrukte kaarten die je naar militairen in de
Golf kunt sturen, buttons en t-shirts met intens pa
triottische boodschappen of hele nare mededelingen
voor de heer S. Hussein uit Irak van het gehalte: "Let's
nuke the bastard" (laten we een atoombom op die
schoft gooien).
Een van Washington's beste boekhandels, Politics
and Prose, heeft sinds kort enkele tientallen oorlogs
boeken in de etalage staan. De drie bestverkopende
boeken van de afgelopen twee weken gaan over het
Midden-Oosten, aldus eigenaresse Barbara Cohen.
Kaarten van het Midden-Oosten verkopen ook als
warme broodjes. In de Map Store in Washington zijn
dit soort kaarten vrijwel steeds uitverkocht.
Naar militaire goederen is meer en meer vraag. Pet
ten. leren pilotenjasjes, identiteits-armbanden zoals
soldaten die dragen, vliegen de winkels uit. Toys-R-Us
verkoopt zelfs kruippakjes in camouflagekleuren voor
baby's. Kinderen, en dan vooral jongetjes, gaan de ene
na de andere speelgoedzaak af op zoek naar plastic
modellen van F-15 en F-16 straaljagers. B-52 bommen
werpers en andere vliegtuigen die bij het bombarde
ment van Irak zijn ingezet.
Op dezelfde manier worden modellen van tanks en
schepen van de schappen weggerukt. Menige winkel
heeft oude bouw-pakketten van dit soort wapentuig
nu voorzien van stickers waarop staat: "Zoals ge
bruikt bij Desert Storm". Uiteraard heeft Hollywood
het verse gat in de markt ontdekt. Ten minste drie
films over de oorlog zijn op dit moment in voorberei
ding, te weten: "Desert Shield", "Desert Storm" en
"Human Shield".
Tenslotte zijn dit absoluut gouden tijden voor de
verkopers van gasmaskers. De Amerikanen hebben
hun verslaggevers in Israel en Saudi-Arabie met de
maskers voor op hun tv's gezien, en zijn nu bang dat
het spoedig de beurt aan henzelf zal zijn.
Amerikaanse jongetjes breiden momenteel hun speelgoedcollectie uit met
miniaturen van de vliegtuigen, die in de Golfoorlog worden ingezet. Jacht
vliegtuigen zijn zeer in trek. (foto epa>
Bompakket
MADRID Ruim een maand na de
jaarwisseling worden er bij mij
nog kerstkaarten en beste wensen
voor het nieuwe jaar bezorgd. Dat
komt niet door slordige afzenders,
maar kan geheel op het conto van
de Spaanse posterijen worden
geschreven. Want van alle
Opmtart voorzieningen is de
bezorging van brieven en
postpakketten in Spanje het slechts
geregeld.
Een brief naar Nederland doet er
minstens een week over, meestal
langer, maar erger nog ishet met
de lokale post gesteld. Die kan
gerust een maand onderweg zijn.
Zo zat er vorige week een
uitnodiging vooreen
persconferentie in mijn brievenbus,
die al op 15 november was
verstuurd. Ook de uitnodiging voor
de officiële receptie van het
ministerie van informatie voor
buitenlandse correspondenten, die
in de tweede week van december
plaatsvond, heb ik tot nu toe niet
ontvangen. Toch heeft het
ministerie me verzekerd dat er een
uitnodiging verstuurd is.
Hoewel de situatie bij de Spaanse
post het hele jaar rampzalig is.
lijken alle stmcturele problemen
waarmee de post te maken heeft
wanbeheer, stakingen, ziektes en
ontslagen rond de feestdagen
samen te komen. Ik ben eens gaan
kijken op het postkantoor van
Pozuelo, waar mijn post verzameld
wordt. De chef liet me de
sorteerruimte zien, die tot aan de
nok gevuld was met postzakken.
Tussen de honderden postzakken
stond zegge en schrijven één
persoon iets te doen dat op sorteren
leek. Het was dan ook een wonder,
dat ik de volgende dag toch een
flinke zak met achterstallige post
thuis bezorgd kreeg.
Vanwege het slechte functioneren
van de posterijen zijn vele Spaanse
bedrijven ertoe overgegaan zelf de
bezorging ter hand te nemen.
Particuliere postbedrijfjes en
koeriersdiensten doen gouden
zaken, als tenminste hun personeel
niet ook in staking is. Daarnaast
worden uitnodigingen voor
recepties en persconferenties altijd
telefonisch bevestigd om te
voorkomen dat er niemand op het
geplande tijdstip komt opdagen.
Maar de overbelasting van de
particuliere koeriers als gevolg
hiervan kan ook weer problemen
met zich meebrengen. De promotie
afdeling van de Canarische
Eilanden bijvoorbeeld nodigde
begin januari haar relaties uit voor
een nieuwjaarsreceptie. Deze
uitnodiging natuurlijk
verstuurd met een koeriersdienst
ging vergezeld met een
relatiegeschenk.
Omdat ik niet thuis was. werd het
Canarische pakketje door de
portier van het complex waar ik
woon, in ontvangst genomen. De
koerier vergat in zijn haast te
vertellen wie het pakketje had
verstuurd en wat er inzat. De alerte
portier vertrouwde het zaakje niet
en dacht aan een bompakket. Niet
helemaal vreemd in een land, waar
de Baskische terreurorganisatie
ETA wekelijks zulke pakketten
rondstuurt. Misschien dacht hij ook
wel aan een aanslag van een pro-
Iraakse groepering.
Ik heb het van de portier vernomen,
maar het moet een kostelijk
schouwspel zijn geweest. De door
hem ingeschakelde politie stuurde
onmiddellijk met sirene-geloei de
anti-terreurbrigade, die zich met
verve over het verdachte
Canarische blik ontfermde.
Met de nodige omzichtigheid en
deskundigheid werd het blik
uiteindelijk toch met een ordinaire
blikopener geopend en tot
opluchting en hilariteit van
iedereen zat er alleen maar een
'promotievideo' in. Eerlijk is
eerlijk: de Spaanse posterijen
verwaarlozen misschien hun taak,
maar dat kan beslist niet gezegd
worden van mijn 'portero'.
GEESTELIJK LEVEN
Speciale vredesdienst in St. Jeroen
NOORDWIJK - De carna
valsmis, die dit jaar voor óe
derde maal in de St. Jeroen in
Noordwijk zou plaatsvinden,
gaat niet door, doch wordt
vervangen door een vredes
dienst. Prins Apollo I en de
Raad van Elf zullen wel aan
wezigen zijn, maar dit keer
zonder "alle toeters en bel
len", aldus pastoor W. J.
Kleijn.
Volgens de Noordwijkse pastoor
is hiertoe besloten met het oog op
de Golfoorlog, de situatie in Afri
ka en "het onrecht dat de volken
in de wereld wordt aangedaan".
Kleijn: "Laten we dat vooral niet
vergeten". In de dienst, die nu op
10 februari, de zondag voor carna
val, wordt gehouden, zal het the
ma vrede centraal staan.
Zo zal de Jeugdprins voorbede
doen. "Dat zal ongeveer gaan van:
God, u weet dat ik de prins ben,
wat hebben we er met z'n allen
een zootje van gemaakt. Toch wil
len we het feest van de verbroede
ring vieren...Prins Apollo I zal,
zonder zijn feestkledij, na afloop
van de dienst toelichten waarom
het feest is aangepast.
Volgens Kleijn kon carnavals
vereniging 'de Noortukkers' zich
goed vinden in deze wijziging. De
vereniging besloot zelf alle bui
tenactiviteiten als de optocht en
kroegentocht af te lasten. De
dienst houdt wel het karakter van
een gezinsmis: het kinderkoor zal
zingen en de 'Hofkapel' zorgt en
kele malen voor een "gepast mu
zikaal intermezzo".
Pastoor Kleijn toont zich zeer
enthousiast over de carnavals-
mis, die de laatste twee jaar in de
St. Jeroen is gevierd. In het begin
was er in de parochie "heel veel
tegenstand", maar die verdween
toen de mensen ontdekten dat het
een "heel stijlvolle viering" be
trof.
Geen puntmuts
"De Prins is er. en de Raad van
Scenario voor priesters. Het
bisdom Rotterdam publiceert
binnenkort een 'scenario' voor de
verdeling van priesters en pasto
raal werk(st)ers over de veertien
dekenaten. Het bisdom verwacht
dat het aantal priesters in de 205
parochies in 1995 zal zijn gedaald
tot 135 en dat er dan ongeveer 50
pastoraal werk(st)ers zijn.
Het plan, dat wordt opgesteld
door de benoemingenafdeling
van het bisdom, verdeelt de pries
ters op basis van objectieve gege
vens of criteria, zoals het aantal
parochies en gelovigen, de onker
kelijkheid, de oppervlakte van
het dekenaat en de mogelijkhe
den om vrijwilligers in het pasto
rale werk in te schakelen. De
priesterraad vraagt zich af of het
wel verstandig is om het aantal
priesters per dekenaat vast te leg
gen.
Intrede ds. Van der Bom. Ds.
G. H. van der Bom wordt zondag
als predikant verbonden aan de
Gereformeerde Kerk van Leiden.
Bevestiging en intrede vinden
plaats in een dienst in 'De Regen
boog' (Watermolen 1), die om tien
uur begint en mede geleid wordt
door ds. A. Alblas.
Jubileum Schlatmann. Zon
dag wordt in de Meerburgparo
chie in Zouterwoude het 35-jarig
priesterfeest van pastoor J. M.
Schlatmann gevierd met een
plechtige hoogmis, die om half elf
begint. De andere diensten en die
op zaterdagavond vervallen.
Elf, maar ik loop natuurlijk niet
zelf met een puntmuts op. Het
heeft iets uitbundigs, maar we
maken er geen gekke boel van".
Hoewel het oorspronkelijke ka
rakter van carnaval als voorberei
ding op de vastentijd verloren is
gegaan, hecht hij nog steeds grote
waarde aan het feest. "Het is het
feest van de verbroedering, van
het er voor elkaar zijn".
Kleijn hoopt naast veel paro
chianen ook op veel gasten in de
dienst. De pastoor heeft geen en
kel bezwaar tegen deze zoge
noemde 'dagjesmensen'. Kleijn:
"Nee. waarom zou ik? Ik hoop dat
ze na afloop zullen zeggen: God,
het is toch niet zo gek in de kerk.
Blijkbaar voelen een heleboel
mensen zich daar thuis".
Overigens blijkt volgens Kleijn
ook een vredesdienst door velen
gewaardeerd te worden. De spe
ciale dienst, die op 14 januari
de dag voor het VN-ultimatum
aan Irak afliep - plaatsvond,
werd door zeker duizend mensen
bezocht.
De vredesdienst in de St. Jeroen
in Noordwijk op 10 februari be
gint om elf uur.
Kerkelijkheid
heeft nauweli jks
invloed op seks
DEN HAAG (ANP) - Kerkelijke
betrokkenheid beïnvloedt bij de
meeste Nederlandse rooms-ka-
tholieken nauwelijks de manier
waarop zij met hun relatie en met
seksualiteit omgaan. Dit blijkt uit
een onderzoek van het onder
zoeksbureau KASKI, dat mede
op verzoek van de bisschoppen
conferentie is uitgevoerd.
"Men is niet ongelovig, men is
niet onkerkelijk, men permitteert
zich niet alle vrijheid op het ge
bied van relaties en seksualiteit,
maar wat God en kerk ermee te
maken hebben blijft in het vage",
concludeert het KASKI. "Alleen
als er nadrukkelijk naar gevraagd
wordt, stemmen gelovigen vaker
dan anderen in met voorgelegde
religieus geladen uitsprakeh over
relaties en seksualiteit".
Het KASKI benaderde in totaal
1.038 katholieken, die via een
steekproef waren verkregen uit
adressenbestanden van katholie
ke vrouwenorganisaties. Via pas
tores werden ook pas gehuwden,
ongehuwd samenwonenden en
homofielen geselecteerd. Het
KASKI kreeg 569 ingevulde en
quêteformulieren retour.
Voor het overgrote deel van de
respondenten is het geloof in God
geen bron van kerkelijk gedrag.
Zij nemen deel aan kerkelijke ac
tiviteiten, omdat ze zich ervan be
wust zijn katholiek te zijn, of om
dat ze het geloof van groot belang
vinden.
Het duidelijkst wordt dit zicht
baar bij de groep 'kerkelijk hu
wenden'. "Zij hebben weliswaar
een band met het instituut kerk.
maar niet omdat ze gelovig zijn".
TIRANA Duizenden jeugdige
en oudere moslims verdrongen
zich gisteren bij de grootste mos
kee van Tirana, de hoofdstad van
Albanië. Het is voor het eerst sinds
lang, dat het communistische re
gime in Albanië toestaat dat de
godshuizen de deuren weer ope
nen.' ('®to AP>
Madrid
Ruud de Wit
