Bemiddeling tussen
PvdA en 'loyalisten'
Familiecomité uit felle
kritiek op Vd Broek
'Te weinig gedaan voor gijzelaars^
KLM past ook
dienstregeling
naar VS aan
Contact met
Marokkanen
verslechterd
Gewest Rotterdam praat met Moor en De Visser
Spitsbus loopt
'als een trein'
Gemeenten 'misbruiken'
arbeidsplaatsen jongeren
Cocaïnevangst
'Die-in' tijdens congres
VRIJDAG 1 FEBRUARI 1991
OORLOG IN DE GOLF
PAGINA 11
AMSTERDAM (ANP) - Het familie-comité 'Gijzelaars Vrij' heeft geen goed woord over voor minis
ter Van den Broek (buitenlandse zaken). In scherpe bewoordingen keurt het comité het beleid van
de minister rond de kwestie van de ex-gijzelaars af. Dat gebeurt in het verslag "Drie keer startklaar,
nooit vertrokkendat het familie-comité heeft uitgegeven.
KHAFJI (UPI) Twee Amerikaan
se verkenningsteams, elk bestaan
de uit zes mariniers, zijn gisteren
door geallieerde troepen gered na
bijna twee dagen te hebben vastge
zeten in de tijdelijk door Irak bezet
te Saudische grensplaats Khafji.
De Amerikaanse kolonel John
Admire, die betrokken was bij de
herovering van Khafji, vertelde aan
verslaggevers dat de verkennings
teams dinsdag een routinemissie
uitvoerden in de omgeving van de
Saudische stad. Zij signaleerden de
oprukkende Iraakse troepen en be
sloten vanuit Khafji informatie
door te seinen naar de geallieerde
troepen.
"Op het moment dat zij wilden
vertrekken merkten ze te zijn om
ringd door Irakezen. Het was toen te
laat om er vandoor te gaan", aldus
Admire. Door zich te verschuilen in
enkele gebouwen en dankzij gealli-
Verkenningsteams
zaten in Khafji
bij Iraakse aanval
deerde documenten hadden ver
brand voor het geval ze zouden wor
den gepakt en dat ze bovendien be
knopte aanwijzingen aan de gealli
eerden wisten door te spelen over
de posities van de Iraki's. "Ze deden
hun werk. En zo Ivoren ze het ook te
t Admire.
eerde artilleriebeschietingen, kon
den de verkenners aan ontdekking
ontsnappen.
Volgens Admire zouden de Iraak
se militairen twee keer de beneden
verdiepingen hebben betreden
de gebouw
zich schuilhielden. "De
werden niet ontdekt omdat ze zich
muisstil hielden op de bovenste ver
diepingen", aldus Admire. "Ze kon
den de voetstappen van de Iraki's
horen."
De kolonel vertelde dat de ver
kenners uit voorzorg enkele geco-
De teams werden, nadat Khafj
weer in geallieerde handen was, ir
de loop van donderdag door Saudi
sche en Qatarese militairen naar eer
Amerikaanse militaire post ge
bracht voor het uitbrengen van ver
de "Amerikanen sla8 Volgens een van de chauffeurs
die de mariniers wegbracht maak
ten ze "een vermoeide maar opge
luchte indruk". Kolonel Admire
vertelde nog dat slechts een man
nier door een granaatscherf een ver
wonding aan een dij had opgelopen.
"Ze hebben ook wel geluk gehad",
aldus Admire.
Van den Broek wordt vooral verwe- van de Nederlandse media. "Wij re
ten dat hij te weinig heeft gedaan aliseren ons dat de pers ons heeft
om de gijzelaars, die tegen hun wil geholpen om heel Nederland duide-
in maanden in Baghdad moesten lijk te maken dat de Nederlandse
verblijven, uit Irak weg te krijgen. gijzelaars in Baghdad niet aan hun
"Waarom baseerde de minister lot mochten worden overgelaten,
zich zo eenzijdig op de handhaving Daar zijn we de pers dankbaar voor.
van de regels van het internationaal Het is evenwel onaanvaardbaar dat
recht. Deed hij daarmee de mensen bij terugkeer de eerste omhelzing
die al het slachtoffer waren van het en de spontane tranen door de ca-
overtreden van de internationale mera's werden vastgelegd in het fel-
rechtsorde niet te kort", zo vraagt le licht van de schijnwerpers dat de
het familie-comité zich in het ver- mensen in verlegenheid bracht",
slag af. "Handhaving van de rechts- Het familie-comité 'Gijzelaars
orde is op zichzelf heilzaam, maar Vrij', opgericht op 29 oktober vorig
wordt wreed als niet tegelijkertijd jaar, wordt morgen opgeheven,
in het oog wordt gehouden dat er
ook een andere pijler is waarop de
samenleving rust: welzijn", meent
het familie-comité.
De gegijzelden en hun familiele
den nemen het de minister ook
kwalijk dat het ministerie van bui
tenlandse zaken geen enkele maal
enige blijk van belangstelling gaf
bij de gespreide terugkeer van de
Nederlandse gijzelaars. "Sommi
gen hadden er vast op gerekend dat
de minister zelf de gijzelaars wel
kom zou heten. Geen enkele verte
genwoordiger van het ministerie
nam echter de moeite aanwezig te
zijn bij de terugkeer. Zelfs een bloe
metje kon er niet af'.
Ook het ministerie van welzijn,
volksgezondheid en cultuur krijgt
veel kritiek van de ex-gijzelaars en
hun familieleden. De hulpverlening
kwam pas veel te laat op gang. Met
name de vrouwen en kinderen
kampten bij terugkeer in Neder
land met traumatische ervaringen.
"Pas nadat op 9 november de gij
zelaars die met Willy Brandt mee
kwamen in ons land arriveerden,
kwam de hulpverlening op gang.
Aan de vrouwen en kinderen die al
eerder waren teruggekomen en die
hun man in Kuwayt of Irak hadden
moeten achterlaten, werd geen en
kele aandacht besteed. En dat ter
wijl zij in sommige gevallen toch
ooggetuige waren geweest van de
wreedheden die werden begaan tij
dens de inval van Irak in Kuwayt",
aldus het verslag van het familie-co
mité.
Tenslotte plaatst het familie-co
mité in het verslag ook kritische
kanttekeningen bij de opstelling
AMSTELVEEN (ANP) - Behalve de
diensten van en naar bestemmin
gen in Europa zal de KLM de ko
mende week ook haar diensten van
en naar de Verenigde Staten vol
gens een aangepast schema uitvoe
ren. Van de in totaal 49 retourvluch
ten die de KLM volgens de dienstre
geling op Amerika had moeten uit
voeren, worden er vijf geannuleerd,
zo meldde de luchtvaartmaatschap
pij gisteren.
Het betreft volgens een woord
voerder vluchten naar New York,
Atlanta, Baltimore, Washington en
Chicago. Het aangepaste schema is
een gevolg van verminderd passa
giersaanbod als gevolg v
oorlog.
de Golf-
Net als deze week worden vluch
ten met bestemmingen binnen Eu
ropa, waarop meerdere malen per
dag vanaf Schiphol gevlogen wordt,
samengevoegd. Andere bestem
mingen, die anders apart worden
aangedaan, worden gecombineerd
en soms zullen kleinere vliegtuigen
worden ingezet. De capaciteitsbe-
perkende maatregelen gelden voor
28 diensten van de in totaal 69 Eu
ropese bestemmingen van de KLM.
TURKIJE
Diyarbakir
Donderdag, vrijdag
Israëlische veiligheidszone in Libanon
opnieuw door PLO bestookt.
Israël beschiet Palestijnse dorpen en
kampen
Kaspische
SOVJETUNIE
]->
Teheran
IRAN
Baghdad
Donderdagmiddag
Iraakse Scudraket komt
neer op Westelijke
Jordaanoever
Donderdagavond
Hercules C130 transportvliegtuig stort
achter Iraakse linies neer:
20 Amerikanen vermist
Vrijdag
Een Iraakse pantserkolonne met ongeveer
1000 voertuigen, die oprukt naar de Saudische grens,
wordt aangevallen door de Amerikaanse luchtmacht.
VS zeggen vele tientallen tanks te hebben vernietigd
j
w Jeddah
i Mekka
Donderdag, vrijdag
Saudische en Amerikaanse troepen heroveren
Khafji. Gevechten gaan door ten noorden
van de stad
donderdag 31 januari
vrijdag 1 februari
Khamis Mushayt
J£L
UTRECHT (ANP) - De speciale in
formatielijn voor de Islamitische en
Arabische gemeenschap van het
Nederlands Centrum Buitenlan
ders heeft sinds de opening afgelo
pen dinsdag al honderden telefoon
tjes verwerkt. Voornaamste conclu
sie na twee dagen is volgens het
NCB dat met name Marokkanen in
Nederland zich in toenemende ma
te geïsoleerd voelen.
"Klachten betreffen met name
verstoorde relaties in de woonom
geving". aldus een woordvoerder
"Buren die sinds het uitbreken van
de oorlog geen woord meer wisse
len terwijl het contact daarvoor nor
maal was." Marokkanen hebben
meer last van onrustgevoelens dan
Turken. Waarschijnlijk omdat Tur
kije duidelijk tot de coalitie be
hoort, aldus het NCB.
Bedreigingen hebben zich niet
voorgedaan Het gaat er vooral om.
dat Marokkaanse ingezetenen vaak
gedwongen worden zich uit te spre
ken tegen of voor Hussem. "Dat
geldt niet alleen voor ouderen op
werk. maar ook jonge leerlingen op
school."
De informatielijn van het NCB is
dagelijks bereikbaar tussen 19.00 en
21.00 uur via nummer 030-342.999.
Nederland erkent
Kuwayt nog als
zelfstandige staat
DEN HAAG (ANP) - De Neder
landse regering erkent Kuwayt nog
steeds als staat, hoewel het land.
wegens verlies van het grondgebied
en een daarover effectief gezag uit
oefenende regering, strikt genomen
niet meer aan de vereisten die het
volkenrecht in het algemeen aan
een staat stelt.
Er mag worden aangenomen dat
een staat niet onmiddellijk ophoudt
te bestaan, zodra zijn gebied door
een vijandelijke mogendheid wordt
bezet. Zo n staat wordt vooralsnog
geacht voort te bestaan, zolang
maatregelen om de oude situatie te
herstellen nog actief worden onder
nomen, zo schrijft minister Van den
Broek (buitenlandse zaken) in een
brief aan de Tweede Kamer. De mi
nister wijst erop dat Nederland in
1940 ook niet onmiddellijk ophield
te bestaan. Hij voegt eraan toe dat
het VN-handvest Irak verbiedt het
grondgebied van Kuwayt te an
nexeren. Andere staten mogen zo'n
onrechtmatige gebiedsverwerving
ook niet erkennen.
DEN HAAG - Het bestuur van het PvdA-gewest Rotterdam gaat bemiddelen tussen de
Tweede Kamer-fractie en de met de fractie overhoop liggende kamerleden Moor en De
Visser. Het gaat volgend week afzonderlijk met Moor en De Visser praten. Daarna volgen
nieuwe gesprekken met alle betrokkenen, aldus bestuurslid mevrouw De Bresser.
"Daar is ook de kamerfractie toe be
reid. Deze situatie moet zo snel mo
gelijk beëindigd worden. Dit moet
zo niet", zei zij. Een echt inhoude
lijk commentaar op de affaires wil
de het bestuur van het PvdA-ge
west gisteren nog niet geven. Daar
voor wil men eerst nadere informa
tie van Moor en De Visser zelf.
Moor gaf gisteren zelf te kennen
geen initiatief met Wöltgens of de
fractietop te ondernemen. De
PvdA-fractieleider had hem daar
woensdagavond wel toe opgeroe
pen. De Visser gaf al eerder te ken
nen pas na het PvdA-congres van
UTRECHT (ANP) - De spitsbus is
een succes. De 19 speciale spitsbus-
lijnen waarmee het streekvervoer in
september 1989 van start ging. heb
ben in een jaar tijd een reizigers
groei van twintig procent geboekt,
zo blijkt uit onderzoek van Streek
vervoer Nederland (SN).
Het spitsbussennet is inmiddels
fors uitgedijd tot circa zestig lijnen,
vooral in de Randstad. Een verdere
uitbreiding van het lijnennet lig in
het verschiet. "Waar het mogelijk is
komen spitsbussen. Voorwaarde is
wel dat de bus bijvoorbeeld via vrije
busbanen en dergelijke voorrang
krijgt boven het particulier ver
voer", aldus een woordvoerder van
SN.
De spitsbus moet volgens hem
ongeveer een derde maal sneller
zijn dan de gewone bus maar mag
over een bepaalde route maximaal
vijftig procent langer doen dan de
auto. Als de bus nog langzamer
wordt is hij geen aantrekkelijk al
ternatief meer en laat de automobli-
list de bus links liggen. De klandizie
van de spitsbussen bestaat afhanke
lijk van de lijn voor 7 tot 37 procent
uit ex-automobilisten. SN verwacht
dat dit percentage nog toeneemt.
dit weekeinde een positie te willen
bepalen.
Tekst
Gisteren lekte de letterlijke tekst uit
van de brief die fractiesecretaris
Buurmeijer, De Visser op 24 januari
zond. Aanleiding vormden uitspra
ken die De Visser in de media had
gedaan over de besluitvorming bin
nen de fractie over de betrokken
heid van ons land bij de Golfoorlog.
De brief begeleidde kopiën van de
citaten die de fractietop in het ver
keerde keelgat waren geschoten.
De brief werd verzonden nadat een
eerste gesprek tussen Wöltgens en
De Visser op woensdag 23 januari
geen klaarheid bracht.
In de brief staat letterlijk: "Jou is
in het gesprek meegedeeld dat de
fractieleiding uit de diverse teksten
de conclusie trekt dat jij je daarmee
buiten het verband van de collegia
le verhoudingen der fractie plaatst.
Aan jou is vervolgens de vraag voor
gelegd, hoe jij in de hierdoor gecre-
eerde situatie verder denkt te kun
nen functioneren". De brief bracht
De Visser ertoe zijn werk binnen de
fractie op te schorten.
Over de brief zei De Visser giste
ren: "Ik vond het een overspannen
reactie, buiten alle proporties. Van
sommige uitlatingen die ik heb ge
daan kun je misschien achteraf zeg
gen 'dat had ik beter niet kunnen
zeggen'. Ik ben ook bereid daarvoor
SCHOLEN - Schoolbesturen en ge
meenten krijgen minder last van
overheidsbemoeienis bij regelge
ving. Het kabinet wil toe naar meer
autonomie voor beiden. De minis
terraad heeft gisteren het groene
licht gegeven voor een aanpassing
daartoe van de Wet op het basison
derwijs en de Interimwet op het
speciaal onderwijs en voortgezet
speciaal onderwijs van staatssecre
taris Wallage. Zo verdwijnt de rol
van een bewindspersoon van het
departement bij een geschil tussen
de inspecteur en het schoolbestuur.
mijn excuses aan te bieden. Maar
zo'n reactie met een brief pik ik
niet".
Excuses
De Jonge Socialisten hebben bij
monde van voorzitter Mark de Ko
ning aangekondigd dat zij bij het
PvdA-congres van Wöltgens excu
ses zullen eisen. Tevens moet de
PvdA-fractieleider de brief aan De
Visser intrekken en de schorsing
van Moor als woordvoerder onge
daan maken. De Jonge Socialisten
lieten in een verklaring weten "diep
verontwaardigd" te zijn over de wij
ze waarop Wöltgens de discussie
binnen de PvdA "met kadaverdisci
pline" meent te kunnen stroomlij
nen. De Jonge Socialisten scharen
zich openlijk achter De Visser en
Moor.
In CDA-kring is gisteren met
leedvermaak op de situatie binnen
de PvdA-fractie gereageerd. "Nu
hebben zij hun eigen loyalisten", al
dus een CDA'er, onder meer verwij
zend naar de periode toen het CDX
met de dissidente fractieleden Jan-
Nico Scholten en Stef Dijkman
kampte. "Ik benijd ze niet. Den Uyl
verweet ons toen kadaverdiscipline
maar kijk nu eens naar wat zij doen.
Ik wil wel eens zien hoe zij daar nu
uit komen".
DEN HAAG (GPD) Gemeenten
hebben bij het ministerie van soci
ale zaken en werkgelegenheid gel
den voor arbeidsplaatsen ten be
hoeve van werklozen jongeren ge
claimd, zonder dat zij de arbeids
plaatsen hebben bezet. Minister De
Vries (sociale zaken) heeft dit giste
ren in de Kamer bekendgemaakt.
De bewindsman probeert nu de
gelden, ruim 13 miljoen, van de ge
meenten terug te krijgen. Door het
gedrag van de betrokken gemeen
ten zijn andere gemeenten die even
eens om een bijdrage vroegen, en
ook jongeren hadden om die ar
beidsplaatsen te bezetten, afgewe-
De situatie doet zich voor bij de
sinds 1987 bestaande Tijdelijke
voorziening jeugdwerkgarantie-
plan. Op basis van die regeling kon
den gemeenten zich vrijwillig aan
melden om jongeren die een jaar na
dat zij van school kwamen nog
werkloos waren, werk te bieden.
Voor elke plaats kreeg de gemeente
een vergoeding van 1800 gulden van
Sociale Zaken.
Op papier werken er nu 13.000
jongeren onder de Tijdelijke voor
ziening. De Vries moest gisteren
echter erkennen dat het hierbij gaat
om het aantal plaatsen waarvoor hij
een goedkeurende verklaring heeft
De Tweede Kamer stemde giste
ren in meerderheid in met harde
sancties tegen werkloze jongeren
die een aangeboden baan op basis
van de Jeugdwerkgarantiewet
(JWG) afslaan. De betrokken jonge
ren kunnen, nadat zij tot drie maal
toe de baan hebben geweigerd, voor
maximaal 13 weken hun uitkering
verliezen. Ook wordt hen geen nie-
we JWG-baan meer aangeboden.
Alleen de VVD. Groen Links en
het PvdA-kamerlid Moor zijn tegen
het sanctiebeleid in de JWG. In de
JWG gaat het om jongeren onder 21
jaar die een jaar nadat zij van school
zijn gekomen nog .geen werk heb
ben gevonden. Hen wordt dan een
baan aangeboden bij de overheid,
met name gemeenten.
Onder zware druk van de Kamer
bleek De Vries bereid om de JWG
niet alleen tot de overheidssector te
beperken. Indien werkgevers in het
bedrijfsleven ook JWG-banen aan
willen bieden mag dat, aldus de be
windsman. Datzelfde geldt voor in
stellingen en organisaties die niet
op het maken van winst zijn gericht
Afspraken zullen echter binnen de
regionale besturen arbeidsvoorzie
ning gemaakt moeten worden. Van
dwang mag geen sprake zijn.
AMSTERDAM - Voorlichter Cees
Rameau van de Amsterdamse poli
tie toonde gisteren een partij van
dertig kilo cocaïne die in december
werd onderschept. De cocaïne
kwam uit Suriname en werd via
Schiphol overgedragen naar koe
riers. De straatwaarde van de
drugs is ruim twee miljoen gulden.
AMSTERDAM (ANP) Vredesac
tivisten houden morgenochtend in
Amsterdam een protest-actie -,
zogenoemde 'die-in' - voor de
gang van de RAI. Daar houdt de
PvdA haar partijcongres. De die-in
moet de weerzin voor het beleid van
de PvdA in de Golfoorlog duidelijk
maken. De anti-oorlogsactivisten
roepen iedereen op "voor lijk te
gaan liggen", zodat de PvdA-gede-
legeerden "over lijken zullen moe
ten lopen" om het congrescentrum
binnen te komen.
"Het is geen schone en ook geen
rechtvaardige oorlog die
PvdACDA regering in onze r
voert", menen de activisten.
De
PydA heeft zich, op een enkeling
na, tot nu toe met volle overgave in
de oorlog gestort. Dit in schrille te
genstelling tot bij voorbeeld de
Duitse SPD en vakbonden, die juist
actief mee doen aan acties tegen de
oorlog. Met haar houding is de
PvdA medeverantwoordelijk voor
de massale verwoesting die in het
Midden-Oosten wordt aangericht.
De PvdA gaat letterlijk over lijken
in het Midden Oosten".
ROTTERDAM (ANP) - "Mensen
met een lagere opleiding, een la
ger inkomen of een beroep met
minder status zijn ongezonder.
Daarover is geen misverstand
meer mogelijk". Staatssecretaris
Simons (volksgezondheid) zei dit
vandaag in Rotterdam op een
congres over de eerste resultaten
van het begin 1989 gestarte vijfja
rige onderzoekprogramma naar
sociaal-economische gezond-
heidsverschillen.
Hij voegde hieraan toe dat de
achterliggende oorzaken van die
verschillen nog helemaal niet dui
delijk zijn. Ze hebben onder meer
te maken met een ongezondere
leefwijze, arbeidsomstandighe
den en de organisatie van de ge
zondheidszorg. Maar of en in hoe
verre het sociaal-economisch be
leid rechtstreeks inwerkt op ge-
zondheidsverschillen staat nog
niet vast.
Dat maakt het ook moeilijk om
een efficiente integrale aanpak
voor te stellen, al valt al wel te
voorspellen dat er een langdurige
inspanning van vele betrokkenen
voor nodig zal zijn.
Simons heeft om te beginnen
de belangrijkste maatschappelij-
Aandacht voor
invloed sociale
factoren op
de gezondheid
ke organisaties die bij het terug
dringen van sociaal-economische
gezondheidsverschillen een rol
zouden kunnen spelen uitgeno
digd voor een gesprek, zo deelde
hij mee. Aan dat gesprek zal ook
worden deelgenomen door de
Wetenschappelijke Raad voor het
Regeringsbeleid.
Aan de organisaties zal worden
gevraagd hoe zij hun rol zien bij
het verkleinen van de verschillen.
Ook zal de vraag aan de orde ko
men welke verschillen in princi
pe onaanvaardbaar zyn. Simons
zei dat hu er daarom ook de we
tenschappelijke bureaus van de
politieke partijen bij heeft betrok
ken.
De al bekende onderzoeksre
sultaten bieden volgens hem al
wel aanknopingspunten voor be
leid. Als voorbeeld noemde hy
het gegeven dat in sommige wij
ken van grote steden een opeen
hoping voorkomt van factoren
die een rol spelen by ongezond
heid: slechte woon- of arbeidsom
standigheden. het ontbreken van
werk. het voorkomen van ge
welddaden en dergelyke.
Simons is van plan om, vooruit
lopend op de definitieve onder
zoeksresultaten. een aantal proef
projecten te starten die duidelyk
moeten maken dat maatregelen
niet onmogelijk zyn.
Zo heeft hij de Jeugdgezond
heidszorg gevraagd in samenwer
king met onder andere scholen
een project te UlilWpU NMlfB
wordt geprobeerd jongeren als ze
de school verlaten, ongeacht het
schooltype, een zo gelykwaardig
mogelijke start te geven. Hy
denkt daarby aan rook- en drink
gewoonten, het deelnemen aan
sport- en clubactiviteiten en
schoolverzuim.
Dit voorjaar komt de staatsse
cretaris met een Nota Gezond
heidsbeleid. Hu zei dat hij daarin
uitgebreid aandacht zal besteden
aan achterstandsgroepen en be
leidsevaluatie.
