'Betrek bedrijven
bij jeugdwerkplan'
25
PvdA vreest politieke zelfmoord op congres
Ziektekostenverzekering voor
studenten tot 1992 uitgesteld
Kamer wil dat ook marktsector banen schept
Meer ruimte rituelen
bij teraardebestelling
Alders wil meer
milieiilieffingen
teintratu:
DONDERDAG 31 JANUARI 1991
DEN HAAG (ANP/GPD) De Tweede Kamer wil dat het bedrijfsleven alsnog wordt be
trokken bij de bestrijding van de jeugdwerkloosheid, zo bleek gisteren bij de behandeling
van het jeugdwerkgarantieplan. In het ontwerpvoorstel kwam in eerste instantie alleen
een bepaling voor dat overheidsinstanties - met name gemeentes - de banen voor werkloze
jongeren zouden moeten creëren. De wet moet in juni in werking treden. Een meerderheid
in de Tweede Kamer vindt nu dat ook bedrijven arbeidsgaraatieplaatsen moeten schep
pen. Alleen daardoor zouden de plaatsingsmogelijkheden voor de doelgroep voldoende
zijn. Het zou bovendien de doorstroming naar reguliere en vaste banen in de marktsector
bevorderen. De fracties verschillen echter van mening over de wijze waarop dit moet wor
den geregeld.
De regeringspartijen CDA en PvdA
willen regelingen met het bedrijfs
leven over garantieplaatsen overla
ten aan de besturen van regionale
arbeidsvoorzieningsorganisaties
(RBA's). Daarin hebben bedrijfsle
ven, vakbeweging en overheid zit
ting. De Kamerleden Huibers
(CDA) en Vliegenthart (PvdA) leg
den dit vast in een wijzigingsvoor
stel.
De WD-fractie vindt evenals
Groen Links en D66 dat de "markt
sector meteen en voluit bij de JWG-
wet" moet worden betrokken. Des
noods moeten er sancties - bijvoor
beeld geldboetes - in de wet worden
opgenomen in het geval het be
drijfsleven medewerking weigert,
verklaarde WD-kamerlid Frans-
sen.
Minister De Vries (sociale zaken
en werkgelegenheid) is niet princi
pieel tegen de deelname van het be
drijfsleven aan de jeugdwerkgaran-
tiewet. Maar hij stelt zich tot nu toe
terughoudend op omdat het be
drijfsleven er grote bezwaren tegen
heeft.
Een kamermeerderheid wil overi
gens ook dat de werking van de wet
wordt uitgebreid naar gedeeltelijk
arbeidsongeschikte jongeren. Die
moeten eenzelfde principieel recht
krijgen op een garantieplaats als
hun werkloze valide leeftijdgeno
ten, aldus Vliegenthart (PvdA), die
hierover een wijzigingsvoorstel in
diende.
De Jeugdgarantiewet heet een
sluitende aanpak te zijn van de
jeugdwerkloosheid. Het komt er op
neer dat jongeren tot 21 jaar (en la
ter uiteindelijk tot 27 jaar) recht
hebben op een gegarandeerde baan
en inkomen of in ieder geval op een
scholings- of werkervaringsplaats
terecht kunnen, als zij na uiterlijk
een jaar geen werk hebben gevon
den. Jongeren die tot drie keer toe
een garantieplaats weigeren, kun
nen worden gestraft met het stop
zetten van hun werkloosheidsuitke
ring voor dertien weken.
Het wetsvoorstel is het sluitstuk
van vijfjaar van discussies in de Ka
mer en met de de gemeenten en so
ciale partners. De grondslag vormt
een plan van oud-minister De Ko
ning van sociale zaken. In de Kamer
bestaat een ruime meerderheid, zo
bleek gisteren, die instemt met het
wetsvoorstel. Inclusief het sanctie
beleid, een heikel punt in de discus
sies de afgelopen jaren.
De WD-fractie vindt het sanctie
beleid niet streng genoeg. In eerste
instantie wilde het kabinet bij wei
gering de uitkering geheel schrap
pen maar koos uiteindelijk voor een
mildere straf onder druk van de so
ciale partners en een kamermeer
derheid. De WD'er Franssen ver
weet het kabinet op dit punt "slap
heid". Groen Links vindt de uitein
delijk gekozen sanctie te ver gaan.
Van onze correspondent
Bert van den Hoed
UTRECHT (GPD) De nieuwe
Wet op de Lijkbezorging wordt ook
wel de wet van de lange adem ge
noemd. Bijna twintig jaar heeft be
handeling van de wet op zich laten
wachten, maar nu ziet het er dan
toch naar uit dat hij nog dit jaar van
kracht wordt. Op 19 februari wordt
de wet in de Eerste Kamer behan
deld en als de senatoren geen roet in
het eten gooien, zullen vanaf medio
dit jaar beheerders van begraaf
plaatsen en crematoria, uitvaarton
dernemingen en andere betrokke
nen minder last hebben van overbo
dige procedures en beter in staat
zijn te voldoen aan wensen van hun
clientèle.
Voor de consumenten, en dan
vooral die bevolkingsgroepen die
behoren tot de etnische minderhe
den, biedt de nieuwe wet eindelijk
de mogelijkheden de laatste eer te
bewijzen op een wijze die overeen
komt met m hun cultuur gangbare
rituelen. Zo is het straks wettelijk
toegestaan dat moslims hun doden
zonder kist begraven of cremeren.
Ook mag na aanvaarding van de wet
de bus met as thuis worden be
waard.
De oorspronkelijke wet dateert
uit 1869, is tussentijds wel gewijzigd
maar nooit vervangen door een
nieuwe. En toen in 1971 het huidige
wetsvoorstel bij het parlement
werd ingediend, bleef het twintig
jaar in procedure. "Een gebrek aan
politieke belangstelling", meent
G.J.A. Korte, oud-hoofd van de Ge
meentelijke Begraafplaatsen Den
Haag en een van de sprekers op een
symposium over de nieuwe wet dat
vandaag in Utrecht wordt gehou
den.
Oogje dicht
Volgens Korte heeft de politiek de
besluitvorming voor zich uitge
schoven omdat in Nederland 'nu
eenmaal niemand graag over de
dood praat'. Korte: "Om dezelfde
redenen is het wetsvoorstel over eu
thanasie ook in de wachtkamer te
rechtgekomen. Voor alle betrokke
nen was het uitblijven van de nieu
we wet vervelend, omdat er veel on
duidelijkheden bestonden over wat
nu wel en niet was toegestaan".
Dat laatste bevestigt R. van Alde-
ren van de Unie van Uitvaartonder
nemers (NUVU). "We kregen steeds
vaker te maken met wensen die niet
overeenstemden met de wet, zoals
het begraven zonder kist". Veel uit
vaartondernemers waren op die
manier gedwongen 'op een creatie
ve manier om te gaan' met de moge
lijkheden en onmogelijkheden van
de wet. "Bijvoorbeeld door een
groot gat te maken in de kist, zodat
deze toch nog enigszins open was.
Ik sluit ook niet uit dat in sommige
gemeenten al een oogje dicht werd
gedaan bij het begraven zonder kist.
Maar wij hebben de ondernemers
altijd geadviseerd zich aan de letter
van de wet te houden", aldus Van
Alderen.
Op dit moment kunnen beheers-
verordeningen van begraafplaatsen
per gemeente sterk verschillen. Op
sommige begraafplaatsen is tot in
details geregeld welke soorten en
maten grafsteen, tot aan de belette
ring toe, moeten worden gebruikt.
In de nieuwe wet is dan ook een mo
del beheersverordenig opgenomen
die voorziet in ruimere dienstverle
ning en nieuwe taken.
G.J.A. Korte: "Het probleem is
DEN HAAG Koningin
Beatrix is vandaag 53 jaar ge
worden. Ze vierde haar verjaar
dag in besloten kring in paleis
Huis ten Bosch. De nationale
viering is op 30 april in de Gel
derse plaatsen Buren en Culem-
borg. Ze gaat dan haar twaalfde
jaar in als staatshoofd. Op 10
maart vieren koningin Beatrix
en prins Claus echter eerst nog
hun 25-jarig huwelijksfeest, (foto
Brandstichting
De politie heeft een 24-jarige man
uit Deurne aangehouden die heeft
bekend dat hij in de nacht van zon
dag op maandag brand heeft ge
sticht in snackfabriek Beckers in
zijn woonplaats. De man heeft de
brand (schade: 7 miljoen gulden)
gesticht om aandacht te vragen
voor een aantal persoonlijke proble
men, aldus de politie.
Relschoppers
Officier van justitie mr. E. Harder
wijk heeft gisteren bij de rechtbank
in Den Haag gevangenisstraffen
van 21 en 24 maanden geëist tegen
een 28-jarige en 27-jarige man uit
Den Haag. Het tweetal wordt ervan
verdacht in de nacht voorafgaand
aan de oudejaarsnacht in Den Haag
enkele jongens te hebben mishan
deld en met een auto op hen te zijn
ingereden.
Amsterdam in trek
Amsterdam is in trek bij het Azia
tisch bedrijfsleven. Naast het Ko
reaanse handelscentrum waarvoor
in maart of april de eerste paal
wordt geslagen, krijgt de hoofdstad
er mogelijk ook een Japans busi
ness center bij met 20.000 tot 25.000
vierkante meter kantooroppervlak
te. De plannen daarvoor worden
half februari officieel aan de ge
meente gepresenteerd.
Om het leven gebracht
Een 48-jarige Papendrechtse wedu
we is op gewelddadige wijze in haar
woning in de H. Polakstraat om het
leven gebracht, zo heeft sectie uit
gewezen. De politie had de avond
daarvoor de alleenstaande vrouw
levenloos aangetroffen.
DEN HAAG (ANP) - Minister Al
ders van milieubeheer ziet moge
lijkheden om milieusubsidies te
vervangen door milieuheffingen.
Dat zou leiden tot een milieuvrien
delijker gedrag bij burgers en be
drijven. Alders wijst er daarbij op
dat heffingen op energie (benzine,
elektriciteit) alleen effect hebben
als ze fors zijn. De lastenverhoging
die de heffingen teweeg brengt, zou
elders moeten worden gecompen
seerd.
Alders schrijft dit een notitie die
hij aan het kabinet heeft aangebo
den in het kader van de tussenba
lans, de bezuinigingsoperatie die
volgens minister Kok (financien) 17
miljard gulden moet opleveren. Al
ders borduurt in zijn notitie •voort'
op een advies van topambtenaren.
Die zijn van mening dat het bestraf
fen van milieu-onvriendelijk gedrag
door heffingen veel meer resultaat
heeft dan het belonen van milieu
vriendelijk gedrag door subsidies.
Volgens een woordvoerster van
Alders maakt de minister in zijn no
titie geen keuzes, maar zet hij
slechts de mogelijkheden op een rij
tje. Pas als het kabinet met zijn
plannen heeft ingestemd, zullen
dergelijke keuzes worden gemaakt.
Bij het vervangen van milieusub
sidies door milieu-heffingen is ove
rigens met de bezuiniging die dit
voor het rijk oplevert het uitgangs
punt, maar het milieu, aldus de
woordvoerster van de minister. Het
extra geld dat via de heffingen bin
nenkomt, moet dan ook zoveel mo
gelijk ten goede komen aan milieu
doeleinden.
Ook de lastenverlaging voor bur
gers en bedrijfsleven moet waar dat
kan worden gezocht in de sfeer van
het milieu, bijvoorbeeld een verla
ging van de reinigingsrechten.
Scholieres uit Londen spelen voor Iraakse VN-delegatieleden tijdens de
'Model Jeugd United Nations' in Den Haag. Ze protesteren tegen aantijgin
gen over de rol van Irak in de Golfoorlog. Tijdens de Model United Nations
vaak dat er op het gebied van be
heer van begraafplaatsen zo weinig
specialisten bestaan. Vaak is dat on
dergebracht bij de Plantsoenen
dienst of Openbare Werken waar
men het er een beetje bij doet. Ge
lukkig wijst de praktijk uit dat juist
om die reden een modelverorde
ning door gemeenten vaak worden
overgenomen".
In deze modelverordening wordt
onder andere geadviseerd een spe
ciale adviescommissie in de ge
meenten in te stellen die zich bezig
houdt met cultuur-historische en
recreatieve waarden die begraaf
plaatsen kunnen hebben. Daarin
kunnen mensen zitting nemen als
kunsthistorici, rouwdeskundigen.
uitvaartondernemers. steenhou
wers en dergelijke. Zij kunnen van
gedachten wisselen en de beheer
ders advies verstrekken.
Ook zou een lijst van gedenk
waardige monumenten moeten
worden opgesteld, zodat historisch
waardevolle graven niet terstond
worden geruimd op het moment dat
de grafrechten aflopen Korte: "In
Den Haag is bij voorbeeld zo'n twin
tig jaar geleden het graf van Aagje
Deken en Betje Wolff geruimd zon
der dat iemand ernaar omkeek. Er
zijn zelfs voorbeelden dat complete
begraafplaatsen zijn verdwenen.
Dat doe je niet. net zo min als de py-
ramiden of de hunebedden worden
gesloopt".
Scholen geven 43
miljoen te veel uit
DEN HAAG (ANP) - De uitgaven
van de basisscholen in de jaren
1985-1989 vallen nog hoger uit dan
tot dusverre werd gedacht. Staats
secretaris Wallage (onderwijs) hield
al rekening met een overschrijding
van 350 miljoen gulden, maar nieu
we berekeningen van zijn departe
ment laten zien dat dit bedrag met
minstens 43 miljoen gulden tot 393
miljoen moet worden verhoogd.
De nieuwste schatting is geba
seerd op de gegevens zoals die zijn
geleverd door 98 procent van alle
8400 basisscholen. Wallage
weet nog niet hoe groot de over
schrijdingen over 1990 en volgende
jaren worden, schrijft hij.
Wallis de Vries
vreest komst van
commerciëel net
HILVERSUM (GPD) - AVRO-
voorzitter Wallis de Vries vreest dat
minister d'Ancona van WVC één
van de drie bestaande televisienet
ten alsnog vrij wil maken voor com
merciële omroep. Hij wil van de mi
nister weten of zij inderdaad afstapt
van haar oorspronkelijke wetsvoor
stel tot wijziging van de Mediawet.
Daarin wordt ervan uitgegaan dat
de drie huidige ethernetten voor te
levisie voor de publieke omroep in
gebruik blijven en de commerciële
omroep slechts van de kabel ge
bruik mag maken.
Er circuleren in de Haagse wan
delgangen al geruime tyd geruch
ten dat er op het ministerie van
WVC een verandering op til is met
betrekking tot de toekomst van de
publieke omroep. Wallis de Vries
laat in zijn brief aan minister d'An
cona weten 'bijzonder verbaasd' te
zijn door deze mogelijke ommme-
zwaai in het denken. Hij wijst erop
dat de AVRO op basis van het re
geerakkoord 1986 zich in principe
bereid heeft verklaard om samen
met TROS en Veronica en vier uit
gevers een commerciële te stichten.
spelen zo'n tweeduizend scholieren uit 140 landen de vergaderingen van de Dit plan is overigens nooit van de
Verenigde Naties na. grond gekomen omdat de voor-
uoto anp) waarden - te vinden in het regeerac-
coord - te onaantrekkelijk waren.
ADVERTENTIE
Een sprankelende
waterval van kleine
bonte blaadjes. ja pa
Grote Tradescantia- KI I
hangplant voor een I
kleine prijs
HET GROENE WARENHUIS
voorschoten Leidseweg 518, tel. 071-763748
DEN HAAG (GPD/ANP) - Minis- staatssecretaris Simons met het mensgroepen krijgen de premie
ter Ritzen (onderwijs) heeft de in- KLOZ en de studentenverzekeraar straks via de studiefinanciering te-
voering van een ziektekostenverze- SSGZ zal overleggen over de deflni- rug. Datzelfde geldt voor de studen-
kering voorstudenten uitgesteld tot tieve hoogte van de premie Boven- ten uit de lagere inkomensgroepen
1992. De verzekeraars willen niet dien zal het kabinet de Verzeke- die (meestal via hun ouders) bij een
aan een collectieve ziektekosten- ringskamer vragen wat volgens ziekenfonds of een ambtenarenver-
verzekering voor deze groep tegen deze toezichthouder op het verzeke- zekering zijn aangesloten. In dat
een premie van 455 tot 475 gulden ringsbedrijf een redelijk bedrag zou laatste geval bedraagt de vergoe-
i het kabinet is dat
zijn.
udenten uit de lagere inko-
Van onze correspondent
Henri Kruithof
DEN HAAG Het is of de duvel er
mee speelt. Keek menig sociaal-de
mocraat al met angst en beven uit
naar het PvdA-congres dat komend
weekeinde in Amsterdam wordt ge
houden, de laatste dagen hebben
het er voor de partijleiding niet
makkelijker op gemaakt. Zo op het
eerste gezicht zijn er krachten bezig
die de partij bewust kapot willen
maken.
Toen vele maanden geleden op
het PvdA-bureau aan de Amster
damse Nicolaas Witsenkade werd
afgesproken dat op 1 en 2 februari
een congres zou worden gehouden,
dachten de organisatoren dat het
over het in de partij weinig omstre
den onderwerp 'milieu' zou kunnen
gaan. Officieel staat het nog steeds
op de agenda, zij het dat de tijd in
middels van twee naar één dag is
beperkt.
En het is nog maar de vraag of het
zover komt. De afdeling Eindhoven
van de PvdA heeft inmiddels voor
gesteld het milieu-onderwerp maar
helemaal van de agenda te schrap
pen. Als argument voert deze afde
ling aan dat de concept-resolutie,
die het PvdA-bestuur heeft opge
steld, zo weinig toevoegt aan het
verkiezingsprogramma van de
PvdA, dat een discussie erover zin
loos is.
Door de problemen die zich de af
gelopen tijd in de politiek hebben
voorgedaan (Golfoorlog en tussen
balans) is het niet uitgesloten dat de
motie-Eindhoven het nog gaat ha
len ook. Die kans is des te groter ge
worden nu ook nog twee PvdA-Ka-
merleden in aanvaring zijn geko
men met het fractiebestuur.
Piet de Visser, bekend van de pas
poort-affaire, heeft zich deze week
scherp afgezet tegen fractievoorzit
ter Thijs Wöltgens en buitenland
specialist Ad Melkert. Zij zouden de
fractie hebben gemanipuleerd, toen
een standpunt over deelname aan
de Golfoorlog moest worden gefor
muleerd. Dat kwam hem op een bo
ze brief van de fractievoorzitter te
staan, waarin deze De Visser vroeg
zich te bezinnen op zijn positie in de
fractie. Met andere woorden: als l^et
zo moet, kun je maar beter vertrek
ken.
Nu wil het lot dat De Visser kan
didaat staat om vice-voorzitter van
de PvdA te worden, de rechterhand
van Maijanne Sint. De Visser heeft
zijn antwoord aan Woltgens dan
ook maar even uitgesteld. Hij denkt
veel sterker te staan als hij wordt ge
kozen tot vice-voorzitter. Die kans
lijkt echter niet groot. De voor
dracht zal worden gepresenteerd
als een keuze voor of tegen Wölt
gens, en dan is het voor het congres
niet moeilijk. Die kiest vermoede
lijk voor het einde van De Visser.
Gisteren kwam ook de notoire
dissident Frans Moor, net als De
Visser afkomstig uit Rotterdam,
nog met een aanval op de fractietop.
Zonder de fractie er tevoren in te
kennen liet hij zich op de sprekers
lijst zetten bij de bespreking van de
Jeugdwerkgarantiewet. Hij haalde
daar fel uit naar de rest van de frac
tie. Die was laaiend en reageerde
snel: Moor mag niet meer namens
de fractie spreken. Het leek wel of
er een epidemie van politieke zelf
moordneigingen in de PvdA-fractie
was uitgebroken.
Hoe de partijtop het congres tot
rust moet brengen is nog volstrekt
onduidelijk. Zonder de beide dissi
denten waren er al problemen ge
noeg. Veel partijleden vinden dat de
PvdA-fractie veel te gemakkelijk
akkoord is gegaan met de Neder
landse deelname aan de Golfoorlog.
Om die partijgangers in toom te
houden heeft fractievoorzitter Wölt
gens al moeten grijpen naar het be
trekkelijk ongebruikelijke middel
van een uitgebreid verhaal in de
partijkrant om het optreden van de
fractie te rechtvaardigen. Of het
veel zal helpen is de vraag.
Maar de politieke top zit met nog
een probleem. Het kabinet praat al
weken, zonder veel succes overi
gens. over de zogeheten tussenba
lans. Voor vele miljarden guldens
zal er moeten worden bezuinigd.
Veel actieve partijleden van de
PvdA zien dat helemaal niet zitten.
Zij waren juist zo blij dat de PvdA
weer aan de regering kon deelne
men in een tijd van economische
vooruitgang. Ze konden weer 'leu
ke dingen' voor de mensen gaan
doen.
De vrolijkheid zakte echter al snel
\yeg. En nu er dramatisch moet wor
den bezuinigd, zal het congres wil
len voorkomen, dat dat gebeurt op
sociaal-democratische stokpaard
jes. Moties over de koppeling tus
sen lonen en uitkeringen, ontwik
kelingssamenwerking. sociale ze
kerheid, de tarieven voor het open
baar vervoer en nog een handvol an
dere onderwerpen, zullen de fractie
met handen en voeten binden.
Als politiek leider Wim Kok en
fractievoorzitter Thijs Woltgens dat
niet weten te voorkomen, ligt een
kabinetscrisis in het verschiet. Het
CDA zal het nooit accepteren dat op
'linkse' onderwerpen niet mag wor
den bezuinigd en op 'rechtse' wel.
Om nog maar te zwijgen van een
drastische belastingverhoging,
zoals veel sociaal-democraten wil
len. Het is dan ook maar de vraag of
de tactiek van Kok en de zijnen om
de discussies over de tussenbalans
te rekken tot na het PvdA-congres
zo verstandig is geweest. De partij
leden krijgen nu de kans vooraf alle
invloed uit te oefenen op de besluit
vorming die ze maar willen.
De PvdA-ministers hoeven zich
daar formeel niet zoveel van aan te
trekken, maar echt negeren kunnen
ze de congresbesluiten ook niet. De
PvdA-fractie heeft het wat dat be
treft nog moeilijker. Bij de beoorde
ling van de besluiten die het kabinet
uiteindelijk neemt zijn de kami rle-
den sowieso moreel met handen en
voeten aan de congresuitspraken
gebonden
De PvdA gaat een ouderwets roe
rig congres tegemoet. Het zal alles
van de stuurmanskunst van Kok,
Woltgens. Sint en de congresleiding
vergen, om de partijleden in de
hand te houden Alleen dan is de
rust weer voor even hersteld, tenzij
de provinciale verkiezingen in
maart desastreus verlopen
ding het landelijke gemiddelde van
de premies die door de ouders wor
den betaald. Studenten uit de hoge
re inkomensgroepen krijgen, net als
nu, geen premie vergoed. Het kabi
net gaat er vanuit dat de verzeke
ring in dat geval door de ouders
wordt betaald.
Met de invoering van een collec
tieve ziektekostenverzekering voor
alle studenten hoopt het kabinet het
aantal studenten dat zich niet verze
kert. te verminderen. Volgens een
schatting van minister Ritzen lopen
op dit moment ongeveer 24.000 van
600 000 studenten onverzekerd
rond.
Volgens berekeningen van de
Landelijke Studentenvakbond (LS-
VB) hangt de studenten een verze-
kerinfspremia bovan M hoofd
"die enkele honderden guldens
duurder gaat uitvallen" De LSVB
zegt teleurgesteld te zijn in Ritzen
en voorspelt dat studenten met al
leen een basisbeurs de "onverzeker
de studenten van de toekomst"
worden.
LAAGVLIEGEN (ANP) - Vanaf 1
februari zullen 's vrijdags geen laag-
vhegenoefemngen boven Neder
land meer worden gehouden. Het
jaarlijkse aantal vluchten op de
laagvliegroutes in Noordoost-Ne
derland zal voorlopig worden terug
gebracht van 3.000 tot 2.000. Dit
heeft de staatssecretaris van defen
sie, Van Voorst tot Voorst, meege
deeld.
