Nederland laconiek
onder dreiging Irak
Chevènement: oorlog voert van VN-doel af
5Golfoorlog was met wijsheid te voorkomen geweest
Iran kondigt massaproduktie raketten
aan en laat nieuwe onderzeeër te water
vvnuvu ii» uc uuLr
Volgens regering geen aanwijzingen voor terrorisme
DEN HAAG (GPD/ANP) De Nederlandse regering piekert er voorlopig niet over om het
leger in te zetten voor de bewaking wat genoemd wordt 'strategische objecten'. De politie
kan de beveiliging tegen eventuele terroristische acties makkelijk aan, zei het ministerie
van binnenlandse zaken gisteren. Volgens Binnenlandse Zaken zijn er geen concrete aan
wijzingen voor terroristische acties.
Uitgebrande auto's staan voor de deur van het Franse consulaat in de Turkse stad Izmir. Bij het consulaat is
gisteren een bom ontploft. (foto epa>
Gisteren werd op de Iraakse radio
voor de tweede maal een oproep ge
daan om "de belangen aan te vallen
van de VS, Nederland, Groot-Brit-
tannië en Frankrijk", waarmee Ne
derland doordrong tot de zogeheten
'hitlist' van Irak. Kenners van inter
nationale verhoudingen, diploma
ten, Arabisten, breken zich allemaal
het hoofd over de vraag hoe het
komt dat Nederland op die lijst
staat. Er zijn slechts drie Neder
landse oorlogsbodems in de Perzi
sche Golf en de Patriot-raketten zijn
niet eens door Israël zijn geaccep
teerd.
Nederland werd gisteren welis
waar niet als eerste genoemd door
het 'Nationale en Pan-Arabische
Strijdfront van het Arabisch Schier
eiland', maar met de VS, Groot-Brit-
tannie en Frankrijk moet ons land
toch rekening houden met terroris
tische aanslagen door 'Arabieren'.
Italië, dat toch veel meer militaire
inspanning verricht tegen Irak,
Aanslagen op
Amerikaanse en
Britse doelen
ANKARA (AP) Op verscheidene
Amerikaanse doelen en vestigin
gen, alsmede de consulaten van
Frankrijk en Italië in Turkije, zijn
gisteren bomaanslagen gepleegd.
Bij één van de jongste incidenten
werden molotovcocktails gegooid
naar twee auto's van Amerikaans
militair personeel bij de Bal^at-ba-
sis, niet ver van Ankara. De auto's
liepen schade op, maar er vielen
geen slachtoffers.
In Istanbul explodeerde een bom
bij de Amerikaanse Bond van Ker
ken. Ontploffingen vonden ook
plaats buiten kantoren van de Ame
rican Union Company en bij het Ita
liaanse consulaat in Istanbul.
Eerder op de dag werden aansla
gen gepleegd op het Franse consu
laat en de gebouwen van twee Ame
rikaanse organisaties in de Turkse
stad Izmir. De ondergrondse
marxistische organisatie Dev Sol
zei in telefoontjes aan verschillende
kranten in Izmir de aanslagen te
hebben gepleegd. Afgelopen week
ontploften er bommen in Ankara,
Istanbul en Adana.
De politie van Mexico Stad heeft
gisteren de veiligheidsmaatregelen
bij ambassades, buitenlandse scho
len, bedrijven, vliegvelden, trein- en
busstations opgevoerd, nadat een
brandbom was gegooid naar een
vestiging van American Express.
Onbekenden hebben gisteren een
kleine raket afgevuurd op een kan
toor van de Britse oliemaatschappij
BP in een buitenwijk van Athene.
De aanslag veroorzaakte wel scha
de, maar er vielen geen slachtoffers.
Arabische zeelui
in Rotterdamse
haven gescreend
ROTTERDAM (GPD) - De Rotter
damse rivierpolitie controleert alle
zeelieden uit Irak, Iran, Jordanië,
Syrië en Libië, die met zeeschepen
de haven binnenkomen voordat ze
aan wal mogen. Aan de hand van
een namenregister van vreemdelin
genzaken worden de zeelieden aan
de tand gevoeld. Enkele tientallen
mensen zijn inmiddels op deze ma
nier 'gescreend'. Niemand werd
aangehouden.
Ook twee vluchtelingen uit Irak
zijn door de politie ondervraagd.
Die wilde niet zeggen wat de aanlei
ding was om met deze mensen 'een
praatje te maken.' De gesprekken
hadden geen gevolgen voor de Irak
ezen. Vorige week al kondigde de
politie aan mogelijke aanhangers
van de Iraakse leider Saddam Hus
sein 'met belangstelling' te volgen.
Verdeeldheid over
doodsoorzaak
leider al-Fatah
TUNIS/CAIRO (AFP/DPA) - Een
vooraanstaand vertegenwoordiger
van de al-Fatah de belangrijkste
groepering binnen PLO is giste
ren in Kuwayt om het leven geko
men. De wijze waarop Rafik Chafik
Kiblaui, die opereerde onder zijn
verzetsnaam Abu Ziad, aan zijn ein
de is gekomen is onduidelijk.
De 55-jarige Abu Ziad was een
van de naaste medewerkers van Sa-
lim Zaanun, vertegenwoordiger van
al-Fatah in Kuwayt en een van de
twee vice-voorzitters van de Natio
nale Raad van Palestina (het parle
ment in ballingschap van de PLO).
staat niet op de lijst. Ook ontbreken
landen als Duitsland en Japan, die
toch miljarden meebetalen aan de
oorlog tegen Saddam Hussein.
De Iraakse ambassade in Den
Haag, die inmiddels nog maar door
twee diplomaten wordt bevolkt,
kon gisteren geen antwoord geven
op de vraag waarom uitgerekend
Nederland voor de tweede maal zo
duidelijk is aangewezen als terroris
tisch doel. De Kuwaytse ambassade
produceerde een groot vraagteken
en verwees diplomatiek door naar
de Iraakse ambtgenoten. Een
woordvoerster van het ministerie
van buitenlandse zaken verwees
simpelweg naar Saddam Hussein:
"Vraag het hem."
Irak-specialist Robert Soeterik,
verbonden aan het instituut Middle
East Research Associates, wil zich
wel wagen aan enig giswerk en wijst
erop dat de Nederlandse betrok
kenheid aan de geallieerde strijd te
gen Irak de laatste dagen weer iets
is toegenomen: "Er worden nu me
dische troepen gestuurd, er vliegen
Orion verkenningstoestellen naar
de Middellandse Zee. Het is niet
veel, maar toch". Het kan volgens
hem echter niet afdoende verklaren
waarom Nederland wel en andere
landen niet voorkomen op de lijst
van het Pan-Arabische Strijdfront.
Soeterik denkt ook dat de Irakezen
een signaal hebben willen uitzen
den aan ons land, dat over enkele
maanden een belangrijkere rol zal
spelen binnen de Europese Ge
meenschap. In juni lost Nederland
Luxemburg af als voorzitter van de
EG.
De meest gehoorde verklaring be
treft echter de speciale relatie die
Nederland met Israël onderhoudt.
In de afgelopen twee weken zamel-
Toch nog doden
door Iraakse aanval
TEL AVIV (DPA) Als gevolg van
de Iraakse raketaanval op Israël
maandagavond zijn twee mensen in
paniek geraakt en om het leven ge
komen. Volgens meldingen in de Is
raëlische pers overleed in de stad
Petach Tikwa een 16-jarige jongen
aan een hartaanval na in paniek te
zijn geraakt. In dezelfde plaats stik
te een 51-jarige man omdat hij de
beschermkap van zijn gasmasker
niet had verwijderd.
NICOSIA (AP) Irak heeft giste
ren laten weten dat geallieerde
krijgsgevangenen doelwit zijn ge
worden van geallieerde bombar
dementen op strategische doelen
in het land. Het Iraakse persbu
reau INA berichtte dat daarbij
minstens een krijgsgevangene de
dood heeft gevonden.
Volgens INA werd bij een van
de luchtaanvallen een gebouw
van het ministerie van industrie
getroffen. "Een van de gevangen
buitenlandse piloten die naar dat
departement was geëvacueerd,
kwam daarbij om," meldde INA.
De nationaliteit van de piloot is
niet bekendgemaakt.
Eerder meldde het persbureau
dat een aantal gevangenen bij de
voortgaande bombardementen
van maandag en gisteren gewond
was geraakt. Vorige week liet Irak
PARIJS (GPD/AFP/Rtr) - In zijn
overweging na zijn ontslag als mi
nister van defensie van Frankrijk
stelt Jean-Pierre Chevènement on
der meer dat "de ontwikkeling van
de oorlog in de Golf ons steeds ver
der weg voert van de doelen die
door de Verenigde Naties waren ge
steld". In feite was de minister al
vanaf het eerste uur tegen een oor
log in de Golf geweest als middel
om Irak uit het bezette Kuwayt te
verdrijven.
Terwijl binnen zijn eigen Socia
listische Partij een ongemakkelijk
stilzwijgen heerst over het aftreden
van Chevènement, is er in de recht
se oppositiepartijen een zucht van
verlichting op gegaan. Tegelijker
tijd worden ernstige verwijten ge
hoord aan het adres van Chevène
ment, wiens aftreden "te vroeg zo
wel als te laat gekomen is". Te vroeg
omdat het "zo midden in de oorlog
op desertie lijkt". En te laat omdat
Chevènement al vanaf de Iraakse
invasie in Kuwayt en de nasleep
daarvan talloze malen had kunnen
verdwijnen zonder daarmee de
Franse troepen in de Golf in een ri
dicule positie te plaatsen.
Terughoudend
De grootste moeilijkheden rond Ch
evènement waren ontstaan toen de
Franse luchtmacht meteen na het
uitbreken van de geallieerde vijan
delijkheden tegen Irak uiterst te-
den Nederlanders plakband in voor
de bedreigde Joodse staat, minister
Dales riep om humanitaire steun
voor Israel, premier Lubbers bood
Patriot-raketten aan en minister
d'Ancona stelde Joodse organisa
ties in ons land bijstand in het voor
uitzicht.
ROME (GPD) In Italië is grote
politieke beroering ontstaan door
uitspraken van de commandant
van de Italiaanse marineschepen
in het Golfgebied. In het katholie
ke weekblad 'Famiglia Christia
na' verklaart vice-admiraal Mario
Buracchia ondermeer dat "een
oorlog met iets meer wijsheid
wellicht te voorkomen was ge
weest". Buracchia verklaarde af-
Irak meldt dood
krijgsgevangene
bij geallieerd
bombardement
weten dat het een aantal van de 20
krijgsgevangenen zou gaan ge
bruiken als menselijk schild bij
strategische doelen.
Het militaire commando meld
de gisteren via radio Baghdad dat
sinds maandag opnieuw zes geal
lieerde vliegtuigen en raketten
zijn neergehaald. De Amerikaan
se marine bevestigde maandag
het verlies van een AV-8 Harrier.
rughoudend bleef en uitsluitend
doelen binnen Kuwayt bombar
deerde. Minister Chevènement in
terpreteerde verklaringen van pre
sident Mitterrand in die zin dat
"met de Amerikanen afgesproken
was dat Frankrijk uitsluitend doe
len in Kuwayt zou aanvallen". Dit
Franse standpunt zou hebben be
rust op de redenering dat "volgens
de VN-resoluties Kuwayt diende te
worden bevrijd zonder dat Iraaks
grondgebied geschonden werd".
Midden vorige week keerde Ch
evènement al na een dag terug van
een bezoek aan de troepen in Saudi-
Arabië. Tijdens een tv-interview in
het Franse kampement in Dahran
had hij zijn zelfbeheersing verloren
en was vervolgens vervallen in een
lang en verward betoog.
Naarmate zijn uitlatingen voor
steeds grotere verwarring zorgden,
stelde Chevènement vast dat hem
de feitelijke leiding iedere dag meer
uit handen genomen werd. Presi
dent Mitterrand had bovendien in
een tv-optreden en na de terugkeer
van Chevènement uit Dahran met
zoveel woorden verklaard dat in de
afspraken met de Amerikanèn wel
degelijk plannen waren voor Franse
aanvallen op en boven Iraaks
grondgebied. Kort daarop namen
Franse Jaquars ook voor het eerst
aan 'sorties' op Irak deel.
gelopen nacht dat zijn woorden
zijn verdraaid, maar het blad
houdt vol ze letterlijk te hebben
weergegeven.
In het interview zegt Buracchia
dat een vreedzame oplossing van
het conflict misschien mogelijk
was geweest als het VN-embargo
meer tijd was gegund. Minister
van defensie Rognoni, die eerder
Het Britse ministerie van bui
tenlandse zaken ontbood gisteren
de Iraakse ambassadeur, Azmi
Sjiafiq Al-Salihi, om opheldering
te bieden over de vermeende ver
wondingen die de krijgsgevange
nen in Irak bij de bombardemen
ten zouden hebben opgelopen.
Na afloop van het onderhoud be
toogde onderminister Douglas
Hogg dat de Iraakse gezant een
"buitengewoon onwetende" in
druk had achtergelaten. "Ik heb
hem gezegd dat we van hem ver
wachten dat hij onmiddellijk de
Conventies van Genève onder
schrijft," aldus Hogg.
Tien Britse bemanningsleden
van Tornado GR1 gevechtsbom
menwerpers die in Irak zijn neer
gehaald zijn als vermist opgege
ven. Irak zegt drie Britse piloten
te hebben gevangen genomen.
Minister Chevènement.
(archieffoto)
Voor de reden waarom president
Mitterrand zich al niet in een vroe
ger stadium van zijn lastige minis
ter van defensie had ontdaan, wor
den verschillende verklaringen ge
geven. De meeste gehoorde is dat de
president meende Chevènement
beter onder controle te hebben bin
nen de regering dan er buiten. Daar
hoeft hij zichzelf immers geen be
perkingen meer op te leggen.
Als andere reden wordt we) ge-
gisteravond verklaarde "zeer ver
baasd" te zijn over de uitspraken
van Buracchia, zal in overleg tre
den met de operbevelhebber van
de Italiaanse marine.
De Italiaanse politiek reageer
de onmiddellijk. De republikein
La Malfa, wiens partij deeluit-
maakt van de regeringscoalitie,
eiste het onmiddellijk ontslag van
NICOSIA (AP) Iran begint spoe
dig op grote schaal met de produk-
tie van lange-afstandsraketten en
zal binnenkort zijn tweede onder
zeeboot te water laten, zo heeft het
Iraanse persbureau IRNA gisteren
bekendgemaakt.
Volgens een woordvoerder van
het ministerie van defensie en de
strijdkrachten, Hojatoleslam Alawi,
begint de produktie van de raketten
op 4 februari. Het gaat om grond-
grond-raketten, die volgens het mi
nisterie "grote vernietigende
kracht" hebben.
Buracchia als het weekblad hem
juist heeft geciteerd. Zelfde gelui
den klonken uit de mond van veel
christendemocratische politici.
De communist Corcini daarente
gen noemde de uitlatingen van de
vice-admiraal "volstrekt legi
tiem". De Italiaanse communis
ten zijn voorstanders van een on-
middelijk staakt-het-vuren.
De bekendmaking is opnieuw
een teken dat Iran tijdens de Golf
crisis geneigd is zijn militaire spier
ballen te laten zien om zijn neutrale
status te verdedigen. De afgelopen
weken maakte Teheran al bekend
dat van de Sovjetunie een eskader
MiG-29 onderscheppingsjagers en
een onbekend aantal lange-af-
stands-luchtdoelraketten van het
type SA-6 werden aangekocht. Ver
der heeft het Iraanse leger groot
scheepse oefenmanoeuvres uitge
voerd aan de grens met Irak. Vol
gens functionarissen waren die be-
Bush bedankt
Nederland voor
rol in coalitie
WASHINGTON (GPD) - De Ame
rikaanse president Bush heeft giste
ren behalve Egypte ook minis
ter Van den Broek (buitenlandse za
ken) bedankt voor de Nederlandse
bijdrage aan de geallieerde militaire
inspanning in de Golf.
De minister sprak in het Witte
Huis een klein half uur met de presi
dent. Het gesprek was het resultaat
van een onverwachte uitnodiging
aan Van den Broek, die in Washing
ton is voor het 'geregeld overleg" dat
hij met zijn Amerikaanse collega
Baker heeft.
Van den Broek "Ik heb de indruk
dat er van meer sprake was dan uit
sluitend een hoffelijk gebaar. De
Amerikanen wilden Nederland uit
drukkelijk hun dank betuigen voor
de wijze waarop ook wij een bijdra
ge leveren".
De minister sprak gisteren ook
met defensieminister Cheney. Hij
zei over dit gesprek dat de Amerika
nen een "zelfverzekerde indruk ma
ken, omdat de militaire operatie
volgens plan verloopt. Ze hopen
ook dat een landoorlog binnen af
zienbare tijd kan worden beëin
digd".
Volgens minister Van den Broek
zijn van Amerikaanse kant geen
nieuwe verzoeken gedaan aan Ne
derland voor bijdragen aan de Golf
oorlog, niet op militair en niet op fi
nancieel gebied. Wel zei hij dat er
nog aanvragen bij de NAVO liggen.
"Daarover zal mijn collega van de
fensie binnenkort mededelingen
doen", aldus Van den Broek, die
gisteren tevens met de Sovjet-mi
nister van buitenlandse zaken Bes-
smertnych sprak.
Het is ongebruikelijk dat een mi
nister van buitenlandse zaken die
op gewoon werkbezoek in Washing
ton is, door de president wordt uit
genodigd voor een gesprek. Uit de
uitnodiging blijkt niet alleen waar
dering voor de Nederlandse bijdra
ge aan de Golfoorlog. Nederland is
vanaf 1 juli van dit jaar ook voorzit
ter van de EG en kan dan een be
langrijke rol spelen bij de Europese
opstelling met betrekking tot de
Golf.
Saddam nodigt
15 journalisten
uit Europa uit
WASHINGTON (AFP) - De Iraak
se president Saddam Hussein heeft
vijftien Europese journalisten uit
genodigd vandaag naar Baghdad te
komen. Peter Arnett, de correspon
dent van het Amerikaanse televisie
station CNN, deelde dit gisteren
mee tijdens een rechtstreeks ver
slag van bombardementen op
Baghdad.
Arnett zei de indruk te hebben ge
kregen dat Saddam met hem. met
CNN en misschien zelfs wel met het
Westen wilde communiceren. "Hij
deed zich aardig, vriendelijk voor",
verklaarde Arnett over een eerder
interview met de Iraakse leider.
doeld om de "militaire paraatheid"
van Iran te demonstreren en te
voorkomen dat de strijdende partij
en de oorlog tot over de Iraanse
grens zouden exporteren.
De spoedige tewaterlating van
een tweede Iraanse onderzeeer
werd in een apart persbericht door
IRNA gemeld. Iran beweerde tot nu
toe in 1989 zijn eerste in eigen land
gebouwde onderzeeer in de vaart te
hebben genomen. Volgens westerse
militaire deskundigen ging het ech
ter om een Noordkoreaanse mini-
onderzeeer die in Iran was geassem
bleerd.
Wapendeskundigen hebben zich
enigszins verbaasd uitgelaten over
het bericht dat Iran in staat zou zijn
een eigen lange-afstandsraket in
produktie te nemen. Charles Bic
kers, medewerker van het Britse de
fensieweekblad Jane's Defense
Weekly, moet de claim dat het om
een lange-afstandsraket gaat, wor
den gerelativeerd. Lange afstand is
volgens hem een rekbaar begrip en
kan gezien de regionale strategi
sche belangen van Iran voor Tehe
ran iets heel anders betekenen dan
voor bijvoorbeeld een supermacht
als de Verenigde Staten
Tsjechen vinden
'restje' zenuwgas
in Saudi-Arabie
RIYAD (AP) Een Tsjechisch
team scheikundigen heeft enkele
dagen geleden 'sporen' van zenuw
gas aangetroffen in de noordelyke
woestijn van Saudi-Arabie. Dat
hebben bronnen in Riyad, die ano
niem willen blijven, gisteren be
kend gemaakt.
De sporen kunnen afkomstig zijn
van gebombardeerde chemische fa
brieken in Irak. Het zenuwgas zou
in dat geval door de wind naar het
zuiden zijn geblazen. De hoeveel
heid zenuwgas was te gering om ge
vaar op te leveren voor de gezond
heid.
noemd dat Mitterrand altijd een
grote solidariteit heeft betracht te
genover zijn vrienden van het eerste
uur. Jean-Pierre Chevèmenent be
hoort tot die selecte groep.
Het was ook dankzij hem dat de
partijloze Mitterrand zich in '71 tot
leider kon laten bombarderen van
de bij diezelfde gelegenheid opge
richte Socialistische Partij op het la
ter zo beroemd geworden partijcon
gres van Epinay. Het waren de be
scheiden stemmen van de toen door
Chevènement aangevoerde kleine
linkervleugel die Mitterrand over
de eindstreep hielpen.
Patriottisme
Als minister van onderwijs verbaas
de Chevènement vriend en vijand
toen hij op de scholen het zingen
van het volkslied de 'Marseillaise'
verplicht stelde. Zijn 'patriottisme'
ging nog verder toen hij als minister
van defensie zich als een leeuw (en
opnieuw) tegen bezuinigingen ver
zette. Het is waar dat zowel hy als
zijn voorganger Hernu (die ook al
diende af te treden: als gevolg van
de bomaanslag op het Greenpeace-
schip Rainbow Warrior) kans zagen
de oude garde in de partij te verzoe
nen met de gaullische Force de
Frappe', dat is het Franse atoomwa
pen waartegen ook Mitterrand als
socialistisch partijleider heel wat
kruistochten geleid had.
Het meest opgelucht van allen
door het vertrek van Chevènement
is premier Rocard. Al tweemaal had
deze het aftreden van zijn dwarslig
gende minister van defensie geeist.
De vraag is nu inhoeverre Chevène
ment als vrij man zal pogen de paci
fisten, anti-Amerikanisten en vrien
den van 'Arabie' rond zich te verza
melen om in die nieuwe positie de
regering die hy verlaten heefl aan te
vallen.
Getrouwe
Chevènements opvolger Pierre
Joxe (56) tot gisteren minister
van binnenlandse zaken behoort
tot de 'getrouwen' van Mitterand.
Joxe, zoon van een ambassadeur en
Gaullistische minister, staat be
kend om zijn humeur en wordt door
ontevreden partijgenoten 'Ayatol
lah' genoemd. "Zijn slechte humeur
en ongeduld zyn berucht Zijn
stormachtige verhouding met de
voormalige premier Mauroy zorgde
voor heel wat roddels", schreef
Alain Duhamel. eens Frankryks be
kendste politieke commentator.
Joxe was minister van industrie
gedurende een turbulente maand in
1981 onder premier Mauroy, waarna
de twee snel uit elkaar gingen. Mit
terand prees Joxe echter voor zyn
toewijding en benoemde hem tot
minister van binnenlandse zaken
na zijn eigen herverkiezing tot pre
sident in mei 1988.
RUWEISHED, JORDANIE - Een groep Bengalezen zit berustend in een desh gebruiken dekens als bescherming tegen de koude woestijnwind, «oio
tentenkamp nabij de Jordaans-lraakse grens. De inwoners van Bangla- ap>
