Opruimen olievlek
in Golf begonnen
vluchtelingen gaan
Britten willen van EG-landen geld voor oorlog
Top van Gorbatsjov en Bush uitgesteld
Irak laat klein deel
'Oorlogsmisdadigers voor tribunaal'
Uitstroom vrijwel tot stilstand gebracht
Gewonden
nar
eeks
aanslagen
OORLOG IN DE GOLF
RUWEISHED (AP) - Nu Irak de
grens met Jordanië weer heeft
opengesteld zijn gisteren honder
den vluchtelingen in Jordanië aan
gekomen. Onder de vluchtelingen
waren veel Jordaniërs, Palestijnen,
Kuwayters, Afrikanen en Aziaten.
Twee Jordaanse vluchtelingen zei
den gezien te hebben dat geallieer
de vliegtuigen boven Iraaks grond
gebied bombardementen uitvoer
den op konvooien personenauto's
met vluchtende burgers.
Oppositie Irak
vecht samen met
Saddam tegen VS
NICOSIA (Rtr) Een door Iran ge
steunde Iraakse oppositieleider
heeft gisteren aangekondigd dat
zijn organisatie zal strijden aan de
zijde van Saddam Hussein tegen de
multinationale troepenmacht onder
leiding van de Verenigde Staten.
Volgens het Iraanse persbureau
IRNA zei Mohammad Baqir al-Ha-
kim dat hij zijn "strijdkrachten in
Irak had opgedragen te vechten aan
de zijde van het Iraakse volk zodra
de landoorlog van start gaat". Ha-
kim is de leider van de Opperste
Raad van de Iraakse Islamitische
Revolutie die streeft naar de oprich
ting van een islamitische republiek
in Irak.
Marokko staakt
tegen Golfoorlog
CASABLANCA/TUNIS (IPS) - In
Marokko is gisteren gehoor gege
ven aan de oproep tot een staking
tegen de Golfoorlog en- voor Irak.
Duizenden Marokkanen marcheer
den gisteren door de straten met fo
to's van Saddam Hussein en borden
met anti-Amerikaanse leuzen.
Tot de staking in Marokko was
opgeroepen door de oppositiepartij
en en vakbonden. Nadat de rege
ring twee dagen lang pogingen had
gedaan om de staking tegen te hou
den, schaarde zij zich zondagavond
achter de oproep, die grote weer
klank vond onder de bevolking.
Koning Hassan van Marokko
heeft de Iraakse invasie van Ku-
wayt afkeurd en enige militairen ge
stuurd als Marokkaanse bijdrage
aan de multinationale strijdmacht.
Onder druk van de bevolking lijkt
de regering haar koers echter steeds
meer te wijzigen.
Zondag ging de grens voor het
eerst sinds vijf dagen weer open.
Gisterochtend stonden rijen perso
nenauto's, volgestouwd met passa
giers en hun bezittingen, te wachten
bij de Jordaanse grenspost Ru-
weished. Deze mensen hadden al
dagenlang aan de oostkant van de
grens, bij het Iraakse Trebil gebi
vakkeerd, in de hoop uiteindelijk
naar Jordanië te mogen uitwijken.
Volgens functionarissen van de
Jordaanse douane zijn rond de 700
vluchtelingen de grens gepasseerd.
Van de vluchtelingen die gisteren
in Jordanië aankwamen zeiden ve
len dat het leven in Irak sinds het
begin van de vijandelijkheden op 17
januari vrijwel onhoudbaar was ge
worden. "De situatie is daar ver
schrikkelijk, er wordt dag en nacht
gebombardeerd", zei Jamal Khalid,
een Jordaanse chauffeur die Bagh
dad zaterdag verliet. "Er is geen
voedsel, geen water, geen elektrici
teit en er zijn geen medicijnen en
artsen", zei hij.
Na de Iraakse invasie in Kuwayt
op 2 augustus vorig jaar namen al
800.000 mensen uit Irak de wijk
naar Jordanië. Kroonprins Hassan
zei door het uitbreken van de oorlog
nog eens 750.000 vluchtelingen te
verwachten. Tot nu toe zijn slechts
enkele duizenden vluchtelingen
naar Jordanië gereisd.
Overheidsfunctionarissen den
ken dat het geringe aantal komt
door het verbod in Irak benzine aan
particulieren te verkopen. Ook zou
den velen reeds voor het uitbreken
van de oorlog zijn vertrokken, ter
wijl anderen op het platteland ver
blijven, waar ze relatief weinig hin
der ondervinden van de oorlog.
Weer anderen zou de moed om te
vluchten ontnomen zijn door het
nieuws van de gesloten grenzen.
Een groep van 580 Vietnamezen
die vrijdag Irak verliet kwam maan
dag in de Egyptische havenstad Nu-
weiba aan, de eersten van de vluch
telingenstroom die Japan beloofd
heeft naar huis te vliegen. De Ram
penbestrijdingsorganisatie van de
VN (UNDRO) schat dat mogelijk
80.000 mensen Irak zullen ontvluch
ten om aan de bombardementen te
ontkomen.
Het heeft er alle schijn van, dat de
Iraakse regering de Jordaniërs vrij
waart van de verplichting dat ieder
een die het land uitwil eerst een uit
reisvisum haalt in het door bombar-
demeneten geteisterde Baghdad.
Duizenden vluchtelingen zitten nog
vast bij de grens ter hoogte van Ru-
weished. Of behalve Jordaniërs ook
andere nationaliteiten toestemming
zullen krijgen Irak te verlaten is on
duidelijk.
ANKARA (AP) - Een Turkse recht
bank heeft wegens een commentaar
tegen de Golfoorlog de versprei
ding van het linkse weekblad 2000'e
Dogru verboden en een onderzoek
ingesteld naar de redactieleden, zo
heeft een redactielid gisteren ge
zegd.
Volgens de rechters had"het com-
- mentaar "mensen aangemoedigd
om in strijd met de et te han i'n
J en de
isBÊHEBUEÊBÊÊBBBSSÈSBSSiaÊÊbXÈBL. j^ÊKÊi coiummst
I dat arbeiders een algemene Staking
'Y y ?v.
q^^BhÉb 1 ttÉsisjr j&pt' 1
Pt fjjjlprV, -Y** men. Vrijdag verbood de Turkse
WÊÊÈÈÊÊm gering in verband met de nationale
I veiligheid voor de komende twee
1
f l J Y' i: Y
-**" de Golfoorlog bijwoonde De politie
aresteerde in totaal vijftien mensen.
TEL AV1V - Het leven in Tel Aviv gaat gewoon door. Deze familie geniet van een ontbijt in het zonnetje naast haar door een Scud-raket getroffen onder wie een onbekend aantal an-
huis. (foto EPA) dere journalisten.
'Duitsland de schurk van de vrede, het muurbloempje van de oorlog'
Van onze correspondenten
Hans de Bruijn
en Cees van Zweedcn
BRUSSEL/LONDEN - Groot-
Brittannië wil dat de andere EG-
landen geld geven voor de bekosti
ging van de Britse militaire opera
ties in de Golfoorlog. De Britse mi
nister Lamont (financiën) kwam
gisteren in de EG-ministerraad nog
niet met een concreet verzoek, maar
hij maakte wel duidelijk dat Groot-
Brittannië van alle Europese landen
veruit de zwaarste last in de Golf
oorlog draagt.
De Britten zijn momenteel elke
dag twaalf miljoen gulden aan de
oorlog kwijt. Daarbij is nog geen re
kening gehouden met het verlies
van inmiddels al zeven Tornado-
bommenwerpers. Die kosten elk
tachtig miljoen gulden. Inclusief de
vaste kosten (zoals loon en voedsel
voor de soldaten) schatten de Brit
ten in deze eerste fase van de Golf
oorlog al meer dan drie miljard gul
den kwijt te zijn.
Het was staatssecretaris Alan
Clark (defensie) die de gevoelens
van miljoen Britten vertolkte. "Een
van de argumenten voor Europese
eenwording was altijd dat we een
gemeenschappelijk buitenlands be
leid, een gemeenschappelijk defen
siebeleid en een gemeenschappe
lijk monetair beleid zouden krij
gen", zei hij. "Maar bij de eerste be
langrijke test rennen ze allemaal
naar hun (schuil)kelders".
In Britse ogen is Duitsland
een economische reus maar een po-
Raad van Europa wil Saddam Hussein voor de rechter slepen
STRAATSBURG (GPD) - De
Raad van Europa wil dat de oor
logsmisdadigers in Irak onmid
dellijk na het beëindigen van de
Golfoorlog voor een tribunaal
worden berecht. Rechters uit alle
landen, die aan de geallieerde mi
litaire acties deelnemen, moeten
zitting hebben in zo'n tribunaal.
De Assemblee van de Raad vap
Europa heeft vandaag voor dat
tribunaal een resolutie aangeno
men over de oorlog in de Golf. De
Assemblee van de Raad van Eu
ropa bestaat uit parlementariërs
uit 24 democratische landen. Po
len, Joegoslavië en Tsjechoslowa-
kije zitten in de wachtkamer voor
het lidmaatschap. Israel is waar
nemer net als de Sovjetunie.
Het geallieerde oorlogstribu
naal moet volgens de volksverte
genwoordigers worden opgezet
naar het voorbeeld van het tribu
naal van Neurenberg. Toen werd
direct na de Tweede Wereldoor
log het nog overgebleven nazi-ge-
broed tot de strop veroordeeld.
De Iraakse autoriteiten, die ver
antwoordelijk zijn voor de mis
drijven tegen de mensenrechten,
zouden in de eerste plaats terecht
moeten staan.
De Raad van Europa wees erop
dat niet alleen Saddam Hussein
en zijn ministers en andere naaste
medewerkers voor het oorlogstri
bunaal moeten worden gesleept.
Tijdens de inval van Kuwayt en
de maandenlange bezetting daar
na hebben de Iraakse militairen
ontelbare gruweldaden gepleegd.
Ook deze oorlogsmisdadigers
zouden voor het tribunaal moeten
worden gedaagd.
litieke dwerg - kortzichtig en in
zichzelf gekeerd. "In Duitsland is
politiek iets provinciaals", schreef
een columnist. "Herr Kohl zelfheeft
een typische provinciale achter
grond. Elke Europese natie is nog
altijd verbonden met haar eigen
pre-industriele geschiedenis. De
Duitse geschiedenis is er een van
leuke hertogdommetjes, elk met
zijn eigen universiteit, opera-ge
bouw en paleis".
Dat de Duitse bedrijven Saddam
Hussein hadden geholpen met zijn
chemische wapens, was nog tot
daar aan toe De Fransen hadden
hem voor vijftien tot dertig miljard
gulden aan wapens verkocht'en zelf
hadden de Engelsen zijn vliegtuig-
bunkers ontworpen. Maar dat hon
derd Duitse bedrijven (volgens Is
rael) waren doorgegaan met hun
steun aan Irak nadat de Verenigde
Naties hun sancties hadden inge
steld. gold als onbegrijpelijk. Op
nieuw werd het joodse volk be
dreigd door Duits gas.
De Duitsers hadden nog veel van
de woede kunnen afkopen als zij be
reid waren geweest de Britse oor
logsinspanning te financieren. Dat
zij geen troepen wilden sturen
hun grondwet verbood het. Dat zij
de levering van onderdelen voor de
Britse Tornado's hadden tegenge
houden - het ware zo. Maar kon
Duitsland niet op zijn minst even
veel betalen als Japan?
Het ergste zijn echter de Belgen,
die weigerden om de Britse strijd
krachten de noodzakelijke ammu
nitie te verkopen. De hoofdredac
teur van The Independent, een ge
matigde kwaliteitskrant, schreef
nog net niet dat Belgie weinig meer
is dan een stukje autoweg tussen
Nederland en Frankrijk. Maar aan
Wilfried Martens, premier der Bel
gen, zou hij graag de volgende be
spiegeling in overweging willen ge
ven. "Voordat hij uiteindelijk be
slist hoe het beste gereageerd kan
worden op verzoeken van hen die
voor de internationale orde vech
ten. doet hij er goed aan om de over
eenkomsten te onderzoeken tussen
de geschiedenis van zijn eigen land
en toestand in Kuwayt".
De Britse regering meent dat de
landen die straks de lusten hebben
van haar oorlogsinspanning (lagere
olieprijzen), nu ook de lasten moe
ten dragen. Maar de Duitsers, die 37
procent van hun energiebehoefte
dekken met geïmporteerde olie,
hebben in eer\ half jaar tijds nog
geen 900 miljoen gulden gefour
neerd. Dat is wat de armere Britten
in een tijdsbestek van negen dagen
uitgeven aan de oorlog.
"Duitsland is de schurk van de
vrede", zo schreef de Sunday Ti
mes. "Nog maar enkele maanden
geleden spraken zijn leiders over
hun rol als leiders van een verenigd
Europa bij het tot stand brengen
van een nieuwe wereldorde, terwijl
de rest van de wereld lui
Maar nu is Duitsland het muur
bloempje van de
RIYAD/DEN HAAG (Rtr/AFP/GPD/ANP/AP) Regeringen van verschillende landen,
waaronder Nederland, alsmede een aantal oliemaatschappijen zijn met de bestrijding van
de enorme olievervuiling van de Perzische Golf begonnen of hebben hulp aangeboden.
De oliestroom uit een Kuwaytse
olieterminal in de Perzische Golf is
nagenoeg tot stilstand gebracht.
David Herrington, een Amerikaans
deskundige op het gebied van in
lichtingen, verklaarde dat de olie
vlek in de Golf 56 kilometer lang en
16 kilometer breed is en de Saudi-
sche kust nog niet heeft bereikt. Hij
verklaarde dat het geallieerde bom
bardement op de olieterminal ertoe
heeft geleid dat de uitstoot van olie
tot een minimum is teruggebracht.
Volgens de Saudische olieminis
ter is er ruim 11 miljoen barrel (1,75
miljard liter) ruwe olie in zee te
rechtgekomen. Hij zei dat alles in
het werk wordt gesteld om te ver
hinderen dat de olievlek, die 56 bij
16 kilometer meet en aankoerst op
de Saudische kust, de drinkwater
winning in gevaar brengt.
Van den Broek
praat met Bush
WASHINGTON (GPD) - Minister
Van den Broek (buitenlandse za
ken) wordt vandaag op het Witte
Huis verwacht voor een gesprek
met president Bush. Daarvoor praat
hij in het Pentagon met minister
Cheney (defensie). Verder staan be
sprekingen met de Egyptische en
Sovjet-ministers van buitenlandse
zaken op het programma, dat door
gebeurtenissen in de Golf nog kan
worden veranderd.
Van den Broek praat morgen met
zijn ambtgenoot Baker. Dat Van
den Broek in Washington door de
president zelf wordt ontvangen, is^
ongebruikelijk. Er zijn daarvoor
twee redenen denkbaar. Nederland
heeft zich, naast Engeland, van alle
EG-landen in de Golf-crisis het dui
delijkst geprofileerd als pro-Ameri
kaans en Nederland bekleedt bo
vendien in de tweede helft van dit
jaar het roulerend voorzitterschap
van de EG.
De olie drijft met een snelheid
van vijf kilometer per dag naar het
zuiden. Een verbouwde Noorse tan
ker is inmiddels begonnen met het
wegzuigen van de olie. Televisie
beelden van door olie vervuilde
stranden hebben volgens het Ame
rikaanse ministerie van defensie
niets te maken met de olievlek,
maar met de beschieting van een
Saudische raffinaderij die anderhal
ve week geleden plaatsvond. Daar
bij kwam ook enige olie vrij.
Het Nederlandse ministerie van
verkeer en waterstaat heeft Saudi-
Arabië gisteren tien veegarmen
aangeboden voor het bestrijden van
de olieramp. De veegarmen, die op
schepen moeten worden gemon
teerd kunnen direct worden overge
vlogen, aldus een woordvoerder
van het ministerie. Zowel de EG als
de IMO (Internationale Maritieme
Organisatie) bespreken internatio
nale samenwerking bij het oprui
men van de olievlekken.
Oliemaatschappijen zijn begon
nen met het overvliegen van mate
rieel uit Groot-Brittannië naar de
Golf om de vervuiling te bestrijden.
Het materieel is afkomstig van het
in Groot-Brittannië gevestigde cen
trum voor olierampenbestrijding.
Dit centrum is ingesteld door multi
nationale oliemaatschappijen en
beschikt over een grote hoeveel
heid apparatuur voor het bestrijden
en indammen van olievervuiling.
beneden, dan zal schade ontstaan
aan de uitgestrekte zeegrasvelden,
waar de zeekoe, de karetschildpad
en de soepschildpad alle reeds
bedreigd hun voedsel zoeken. De
twee schildpadsoorten lopen daar
bij een dubbel gevaar, omdat ze hun
eieren leggen op de stranden, die
■straks waarschijnlijk met olie be
smeurd zullen zijn. Tenslotte leven
in de Golf ook drie bedreigde dol
fijnsoorten, die onder de olie lijden.
Een Saudiër onderzoekt in Khafji in het oosten van Saudi-Arabië de olievervuiling.
WASHINGTON - De top in Mos
kou tussen de presidenten Bush en
Gorbatsjov. gepland voor 11 tot 13
februari, is als gevolg van de Golf
oorlog uitgesteld tot "een latere da
tum in de eerste helft van dit jaar",
aldus een bekendmaking van de
Amerikaanse en Russische minis
ters van büitenlandse zaken. Tot het
uitstel werd besloten tijdens ge
sprekken tussen de nieuwe Russi
sche minister van buitenlandse za
ken, Aleksander Bessmertnych. en
diens Amerikaanse ambtsgenoot
Baker, alsmede president Bush.
Volgens de bekendmaking is het
uitstel het resultaat van een ge
meenschappelijk besluit. "Er is
daarom geen sprake van teleurstel
ling aan een van beide kanten", al
dus Bessmertnych.
Als argument voor het uitstel
wordt gesteld dat het onjuist voor
Bush zou zijn om Washington te
verlaten zolang de Golfoorlog nog
voortwoedt. Bovendien, aldus de
bekendmaking, zijn de onderhan
delingen over het Start-akkoord
nog niet afgerond. Bush heeft
steeds gezegd dat hij alleen naar
Moskou wil, als hij daar het Start-
akkoord, dat het aantal strategische
(intercontinentale) raketten met
dertig procent zou verminderen,
kan ondertekenen.
Baker zei gisteren dat er onder
meer nog onenigheid is over de
vraag hoe kan worden nagegaan of
Amerikaanse en Russische raket-
tenfabrieken zich aan het akkoord
houden. Ook moet verder worden
gepraat over Sovjet-eisen om Ame
rikaanse bommenwerpers te mogen
inspecteren.
In de gemeenschappelijke verkla
ring wordt met geen woord gerept
over de Baltische republieken.
Maar het Witte Huis heeft de afgelo
pen dagen herhaaldelijk de hint ge
geven de top van Moskou te willen
uitstellen uit ongenoegen over het
Sovjet-ingrijpen in die republieken.
Gevraagd waarom over dat onge
noegen niets in de gemeenschappe
lijke verklaring is terug te vinden,
zei minister Baker: "De verklaring
spreekt voor zichzelf. Wij hebben
onze bezorgdheid over de Baltische
kwestie duidelijk gemaakt".
De Sovjets van hun kant hebben
het afgelopen weekeinde laten mer
ken niet gelukkig te zijn met het
Amerikaanse optreden tegen Irak.
Hoewel de Sovjetunie achter de be
vrijding van Kuwayt staat, zei Bes
smertnych voor zijn vertrek naar
Washington dat de Sovjetunie be
zorgd is dat de oorlog verder gaat en
tot de vernietiging van Irak. alsme
de grote aantallen burgerslachtof
fers leidt.
Het is zeer ongebruikelijk dat een
al overeengekomen top tussen de
leiders van de Sovjetunie en de Ver
enigde Staten niet volgens plan
doorgaat. De laatste keer dat dat ge
beurde, was in 1959 toen Sovjet-lei
der Chroesjtsjov een bezoek van
president Eisenhower schrapte uit
woede over Amerikaanse spionage-
vluchten boven de Sovjetunie.
Genadeklap
De olievervuiling in de Golf kan
voor verschillende bedreigde dier
soorten de genadeklap betekenen
en tot uitsterven leiden, zegt direc
teur Woldhek van het Wereldna-
tuurfonds (WNF). Door de oorlog
tussen Iran en Irak en de grote ver
vuiling van tankers was de ondiepe
Perzische Golf toch al zwaar belast.
De olievervuiling levert op de op
pervlakte van de Golf onder meer
gevaar op voor bedreigde vogels als
de kroeskop-pelikaan en de so-
cotra-aalscholver. Zinkt de olie naar
DEN HAAG AP AFP/UPI/Rtr) -
Aanslagen gisteren en vanochtend
in Turkije. Griekenland en de F1I1-
pijnen hebben twee gewonden tot
gevolg gehad en soms aanzienlijke
materiele schade veroorzaakt. Een
islamitische organisatie heeft ge
dreigd in Duitsland aanslagen te
plegen op Amerikaanse bases en
Thailand vreest aanslagen van de
zijde van pro-Iraakse moslims.
In Izmir in het westen van Turkije
zijn vanochtend drie bommen ont
ploft bij het Franse consulaat, de
Turks-Amerikaanse culturele ver
eniging en een Amerikaanse op
slagplaats. Bij de aanslagen, waar
voor de verantwoordelijkheid nog
niet is opgeëist, is écn gewonde ge
vallen.
De afgelopen week ontploften
bommen in Ankara, Istanbul en
Adana. In de meeste gevallen werd
de aanslag opgeëist door de linkse
ondergrondse organisatie Dev Sol,
die zei dat ze bedoeld waren als pro
test tegen de rol van Turkije in de
Golfoorlog.
Vanochtend is ook een aanslag
gepleegd op een kantoorpand van
British Petroleum in een buiten
wijk van de Griekse hoofdstad
Athene. De tweede verdieping van
het gebouw liep aanzienlijke scha
de op. maar er zijn geen slachtoffers
gemeld. Een politiewoordvoerder
zei niet te weten of het hierbij ging
om een bom of een anti-tankgranaat
zoals gisterochtend werd gebruikt
bij een aanslag op een vestiging van
American Express in het centrum
van Athene. Geen enkele groep
heeft zich tot nu toe voor de aansla
gen verantwoordelijk gesteld
Gistermorgen had ook een explo
sie plaats bij de kantoren van In-
teramerican. een Griekse verzeke
ringsmaatschappij en gisteravond
was de Israëlische ambassade in de
Griekse hoofdstad doelwit van een
aanslag.
De daders van een bomaanslag
gisteren op het radiostation DZRC
in Legazpi City op de Filipijnen.
waarbij een persoon licht gewond
raakte, hebben een plakkaat achter
gelaten waarin ze hun steun betui
gen aan de Iraakse leider Saddam
Hussein.
Een in Jordanië gevestigde isla
mitische terreur-organisatie heeft
gedreigd aanslagen te plegen op
Amerikaanse bases in Duitsland uit
wraak voor de aanvallen van de
multinationale troepenmacht op
Irak. "Wij denken bijvoorbeeld aan
een Amerikaanse installatie bij
Frankfurt", zo zei een woordvoer
der van de organisatie Islamitische
Jihad Beit al-Maqdess.
Turkije verbiedt
linies weekblad
