Frans EMU-plan
negeert tegenstand
üLL li
Beleggers Nationale lijken
eieren voor geld te kiezen
Beurs mag Postbankleeuw
niet in zijn hemd laten staan
Kleine landen tegen superregering EG
Energiebureau
houdt vast aan
noodplan voor
olievoorziening
EG leent Griekenland
ruim 5 miljard gulden
Kruistocht Gorbatsjov
doodsteek vrije markt
ONS
GOEIE
GELD
DINSDAG 29 JANUARI 1991
ECONOMIE
PAGINA 5
BRUSSEL (GPD) - Nederland blijft zich verzetten tegen de Franse ideeën over hoe de
EG moet worden omgevormd tot een economische en monetaire unie (EMU). De Franse
minister van financiën Beregovoy presenteerde gisteren een ontwerp-verdragstekst voor
die EMU op tafel. Tegen enkele hoofdpunten heeft Nederland grote bezwaren.
Het Franse plan bevat nog geen
concrete ideeën over de rol van de
ecu, de ene Europese munt die het
einddoel van de monetaire unie
moet worden. Spanje, dat gisteren
ook een ontwerp-verdrag indiende,
doet dat wel. Het wil, net zoals
Groot-Brittannië, de ecu voorlopig
samen met de bestaande munten
handhaven. Maar uiteindelijk moe
ten die dan verdwijnen.
Dit jaar moeten de twaalf het eens
Economische en Monetaire Unie brug te slaan tussen de Britten, die
moet onderhandelen. De ministers liefst helemaal geen EMU hebben,
spraken vooral over de wijze van en de rest van de EG. Ook zij stellen
totstandkoming en minder over de een ecu voor die naast de huidige
inhoud. Die komt in de komende munten gebruikt wordt, maar stel-
bijeenkomsten aan bod. Dan wor- len wel dat op den duur de ecu de
den ook de ontwerp-teksten be
sproken.
Nederland zal geen eigen teksten
indienen, zei thesauriër-generaal dr.
C. Maas, de Nederlandse vertegen-
enige munt moet worden. Hoe lang
die termijn moet duren, is niet dui
delijk.
Spanje wil wel dat de ecu (die nu
woordiger in deze conferentie. "Er bestaat uit een 'mand' waarin alle
worden over de economische en is al grote overeenstemming over huidige Europese munten meewe-
monetaire unie, maar ook over de
politieke unie. Inmiddels hebben
de Europese Commissie, Groot-
Brittannië en nu ook Frankrijk en
Spanje ontwerp-teksten op tafel ge
legd. Daar lijkt het bij te blijven,
maar de verdeeldheid over deze vier
voorstellen is binnen de twaalf al
groot genoeg.
De Nederlandse bezwaren, die
door andere kleine landen worden
gedeeld, richten zich vooral op de
rol die de Fransen toekennen aan de
Europese Raad, de top van de EG-
regeringsleiders. Zij willen die bo
ven alle andere EG-instellingen
plaatsen, zeker waar het gaat om het
vaststellen van de hoofdlijnen van
het economische en Financiële be
leid in de EG.
Europese regering
De Fransen willen ook dat de EG-
ministers van financiën straks een
soort 'Europese economische rege
ring' vormen, die samen met de op
te richten Europese centrale bank
het economisch en monetair beleid
voert. Maar diverse landen, waaron
der Nederland, willen dat die bank
volledig onafhankelijk wordt en
niet onder controle komt te staan
van de ministerraad.
Het was overigens pas de eerste
bijeenkomst van de zogenaamde
'intergouvernementele conferentie'
van de Twaalf, die dit jaar over de
PARIJS (KRF/ANP) - Het Interna
tionale Energiebureau (IEA) heeft
besloten haar besluit van eerder
deze maand niet in te trekken om
2,5 miljoen vaten (van 159 liter) per
dag op de markt te brengen.
Op 17 januari besloot het IEA een
eerder opgesteld plan uit de kast te
halen dat inhoudt flat de 21 aange
sloten industrielanden plus Frank
rijk, Finland en IJsland, per dag
twee miljoen vaten uit hun strategi
sche olievoorraden beschikbaar
stellen. Verder moet beperking van
het olieverbruik 400.000 vaten ople
veren. De resterende 100.000 vaten
olie moeten komen uit de overscha
keling op andere brandstoffen en de
vergroting van de produktie van de
elektrische centrales.
Volgens het IEA zijn de olievoor
raden in de westerse landen nog
groot genoeg en is er zonodig extra
raffinagecapaciteit voorhanden.
Het gevaar dat door de gevechten in
het Golfgebied de olieleveringen
zullen haperen is volgens het bu
reau echter nog steeds aanwezig.
Looneis 4 procent
Industriebond FNV blijft bij zijn
looneis van 4 procent. De verwachte
prijsontwikkeling en de feitelijke
prijsstijging geven geen aanleiding
om de looneis te verhogen, zo advi
seert het bondsbestuur aan de le
denvertegenwoordiging (bonds
raad).
Hervormingen Egypte
Egypte gaat zijn economie hervor
men. Het land wil overschakelen
van een centraal geleide economie
op een markteconomie. Egypte
geeft hiermee gehoor aan de hervor-
mingseis van het Internationale
Monetaire Fonds (IMF) om in aan
merking te komen voor schuldver
mindering en nieuwe leningen. Om
dat Egypte een forse bijdrage levert
aan de geallieerde strijdmachten in
het Midden-Oosten, gaat Cairo er nu
van uit dat het met de schuldver
mindering wel snor zit. Westerse
landen hebben inmiddels laten we
ten dat zij een deel van de 36 miljard
dollar buitenlandse schuld zullen
kwijtschelden.
Goodman gered
Het Hooggerechtshof in Dublin
heeft gisteren groen licht gegeven
aan het reddingsplan voor het Ierse
vleesconcern van Larry Goodman,
dat sinds de zomer van vorig jaar
zwaar in problemen zit. Had de
rechter negatief beschikt, dan was
het concern failliet verklaard.
De redding van het Goodman-
concern is van grote betekenis voor
de Ierse economie.
tachtig procent van de EMU". De gen) in de overgangsfase tot er een
discussies zullen dan ook vooral ecu is, wordt gekoppeld aan de
over die resterende twintig procent sterkste Europese munt (dat zal de
gaan. De paragrafen over de besluit- D-mark zijn). Daarmee wordt voor
vorming in de EMU vormen daar- komen dat een zwakke munt de
van de hoofdmoot. waarde van de ecu omlaag trekt,
De Spaanse regering probeerde wat haar voor beleggers minder in-
gisteren met haar voorstellen een teressant maakt.
BRUSSEL (ANP) De Europese Gemeenschap (EG) gaat Griekenland
een lening geven van 2,2 miljard ecu (ruim vijf miljard gulden). Dat hebben
de EG-ministers van financiën gisteren in Brussel, in principe besloten.
Het geld moet de Grieken helpen, hun betalingsbalansproblemen te over
winnen.
Nu de regering in Athene de door de Gemeenschap gegarandeerde le
ning krijgt kan ze erop vertrouwen dat ook de privé-sector meer kapitaal
ter beschikking stelt. Griekenland kreeg vorig jaar een brandbrief van de
EG-commissie omdat het van zijn economie een flinke chaos had gemaakt.
Een saneringsplan, dat het vorig jaar november ontwikkelde, werd door de
EG-commissie afgekeurd.
Pas nadat Athene de plannen flink heeft aangescherpt is de Gemeen
schap bereid met geld over de brug te komen. Maar het economische be
leidsprogramma moet strikt worden uitgevoerd. Het land moet zijn beta
lingsbalanstekort fors verminderen, tien procent van zijn ambtenaren af
danken en nog heel wat andere saneringsmaatregelen uitvoeren.
Ai eerder hebben de Grieken een beroep op de "Europese solidariteit"
moeten doen. In 1985 kreeg het land al eens de beschikking over een lening
van de Gemeenschap van 1,75 miljard ecu (ruim vier miljard gulden).
MOSKOU - Artjom Tarasov is
'roebel-miljonair'. Zelfs in een
land waar de dollar de koers aan
geeft, telt zo'n kwalificatie. Als
privé-ondernemer in een plan
economie vocht Tarasov de afge
lopenjaren voor zijn coöperatieve
handel, van elektronica tot dro
gisterij-waren. In de progressieve
Sovjet-media gold Tarasov als het
prototype van de moderne mana
ger. President Gorbatsjov noem
de hem echter 'een speculant'.
Ondanks (of dankzij) die kwalifi
catie bereikte Tarasov de ge
meenteraad van Moskou en werd
ook gekozen in het parlement van
de grootste deelrepubliek, de
Russische Federatie.
Gorbatsjovs kruistocht tegen
de 'mafiosi', anarchie en chaos
lijkt op één punt onmiddellijk re
sultaat te boeken. De 40-jarige Ta
rasov raakt moedeloos. "Wat Gor
batsjov nu doet, betekent de
doodsteek voor de prille vrije
markt in de Sovjetunie", zei hij
gisteren. Tarasov sprak over de
jongste twee presidentiele decre
ten: eerst de burgerschrik veroor
zakende oekaze over inlevering,
binnen drie dagen, van alle bank
biljetten van vijftig en honderd
roebel. Daarna, afgelopen zater
dag, het besluit om KGB en mi
nisterie van binnenlandse zaken
vrijwel volledige controle over
het bedrijfsleven te schenken.
Ruilhandel
Beide maatregelen zijn de publie
ke opinie verkocht als uiterst
noodzakelijk in de strijd tegen de
alom heersende corruptie. Maar
Tarasov en zijn collega's van de
meer dan tweehonderdduizend
coöperatieven, lease-bedrijven en
verzelfstandigde staatsonderne
mingen eufemismen voor wat
bij ons het midden- en kleinbe
drijf heet weten beter. Zij spre
ken over een 'ernstige bedreiging
voor het privé-bedrijf, of, zoals
Vladimir Tichonov van de Unie
van Coöperatieven, "het schep-
Het bedrijfsleven hing novem
ber vorig jaar al in de gordijnen
over een ander besluit van Gor
batsjov. Dat verplichtte onderne
mingen veertig procent van hun
valuta-inkomsten te verkopen
aan de staatsbank voor buiten
lands-economische betrekkin
gen. Daarmee zou het bedrijfsle
ven een bijdrage leveren aan leni
ging van de buitenlandse schuld
van de staat, geschat op ongeveer
57 miljard dollar.
Die maatregel werd bekriti
seerd als ontmoediging van de ex-
port-importhandel en aansporing
tot (primitieve) ruilhandel. Nu
vrezen de debutanten van de vrije
markt erger: de onverwachte
klop op de deur, van KGB en mi-
De plannen van Gorbatsjov betekenen het einde van de vrije handel in de Sovjetunie. «oio Dirk Krttiai)
nisteriele rechercheteams. En dit
keer geldt de oekaze alle onderne
mingen, dus ook de Sovjet-bui
tenlandse. Niets wordt de speur
neuzen in de weg gelegd. Banken
zijn verplicht gegevens over hun
clienten te verstrekken, bedrij
ven kunnen worden doorzocht,
de boekhouding geïnspecteerd.
Mafiosi
Geen óndernemer, zo bleek giste
ren tijdens een persbijeenkomst
waar Tarasov en Tichonov spra
ken. voelt zich veilig. En verwon
derlijk is dat niet. Want welke za
kenman neemt, gevangen in een
stelsel van beperkende voor
schriften en bureaucratische bar
rières. nooit eens een loopje met
de regels om een concurrent te
vlug af te zijn en sneller succes te
boeken? En welke zakenman
weet precies waar hij zich aan
heeft te houden in de doolhof van
steeds veranderende wetten en
voorschriften? Een overtreding is
gauw gemaakt
Voor de echte mafiosi is dat
geen probleem, die storen zich
nergens aan en hebben zo hun
contacten, meent de bonafide za
kenwereld. Zo weet men in die
kringen zeker dat, wat de officiële
corruptie-bestrijders ook mogen
beweren, er in de financiële on
derwereld voorkennis was van de
bankbiljetten-maatregel.
Gepensioneerde
Natuurlijk pakken de oekazes
van Gorbatsjov wel degelijk een
bestaand probleem aan. Niemand
ontkent de zuigkracht van de
zwarte markt, die wel degelijk be
schikbare produkten, inclusief
vlees, fruit, groenten, voor de ge
wone man onbetaalbaar maakt.
Nu wordt de zwarte markt aan
gepakt en de geldmarkt afge
roomd. Maar de winkels raken
niet voller en er zijn nog geen te
kenen dat de inflatie, officieel 18
procent, een halt is toegeroepen.
Met de economie als geheel gaat
het steeds sneller bergafwaarts
over 1990 een daling met 3 pro
cent van het nationale inkomen,
de industriële produktie 2 pet la
ger, het bruto nationaal produkt
1,5 pet.
Het enige wat met de inflatie
constant stijgt, is het wantrouwen
in de politieke motieven van het
Kremlin en zijn voornaamste be
woner. Dat brengt de neveneffec
ten van de presidentiele decreten
op de voorgrond: de bankbiljet-
ten-oekaze treft de gewone man.
de gepensioneerde, die bij de
bank in de rij moet staan en daar
te horen krijgt dat de directie he
laas niet tevoren was ingelicht en
onvoldoende kleingeld ter com
pensatie in huis heeft.
De NMB Postbank en Nationale Nederlanden presenteerden gisteren hun definitieve fusieplannen. De nieuwe
financiële combinatie krijgt de naam Internationale Nederlanden en het logo van de oude Postgiro (zie inzetje).
«oto ANP)
AMSTERDAM (GPD) - Met inge
houden adem wachten aandeelhou
ders, analisten en beurshandelaren
de komende vier weken af. Daarin
zal immers blijken of de fusie tus
sen Nationale-Nederlanden en de
NMB Postbank, de grootste finan
ciële fusie in de Nederlandse ge
schiedenis, wel of niet een succes
wordt. Wat kan er nog gebeuren
vóór 1 maart, de laatste dag waarop
de bezitters van aandelen Nationale
en NMB Postbank hun stukken
kunnen aanmelden?
Analisten schatten de kans dat de
fusie niet doorgaat niet groot. Om te
beginnen omdat Nationale-Neder
landen en de NMB Postbank er zelf
allebei erg op zijn gebrand de fusie
te laten slagen. Zelfs voor het geval
dat maar iets meer dan de helft van
de aandelen wordt aangemeld, hou
den de partijen de mogelijkheid
open om toch gewoon samen te
gaan.
Theoretisch is de fusie daarmee
eigenlijk al een feit: het aandeel van
de staat in de NMB Postbank (23
procent) en het belang van Nationa
le in de bankpartner (dat geschat
wordt op zo'n dertig procent), sa
men met de aandelen van een enke
le bevriende onderneming die de
fusie een warm hart toedraagt in de
hoop er zelf beter van te worden,
zijn al voldoende om het huwelijk te
voltrekken.
De aandeelhouders op hun beurt
zijn in de laatste fase van de zenuw
oorlog met Nationale erg voorzich
tig. Sommige beleggers, met grote
belangen in de verzekeraar, zullen
niet het risico willen lopen met hun
oude stukken te blijven zitten als de
fusie uiteindelijk toch doorgaat.
Financiële analisten wijzen verder
op het psychologische effect van
het feit dat de 6,50 gulden per aan
deel extra voor aandeelhouders Na
tionale iets meer is dan de helft van
wat de groep institutionele beleg
gers rond Robeco had gevraagd.
Deze had een tientje extra geëist.
Misschien is dat voor de beleg
gers die zich al anderhalf jaar erge
ren aan de lage beurskoers en de ge
ringe winstverwachting van Natio
nale, voldoende genoegdoening.
Voor veel beleggers wogen emo
tionele redenen om zich tegen de fu
sie te verzetten van begin af zwaar
der dan hun zakelijke belangen, al
dus een marktanalist. "Wat is nu
een tientje?" Vers in het geheugen
van de aandeelhouders ligt de opti
mistische winstprognose van Natio
nale over 1990. Het werkelijke resul
taat bleef daarbij achter, door aller
lei incidentele oorzaken. Maar daar
om was het leed niet minder groot.
Daarbij komt, meent de analist,
dat Nationale zich in de aanloop
naar de fusie erg hooghartig heeft
opgesteld. "Waarom vond het con
cern het anders niet nodig om eerst
eens bij de grootste aandeelhouders
te polsen wat ze van de fusie en de
voorgestelde omruilverhouding
vonden"?
Beurs
Handelaren op de beurs durfden
gisteren geen zinnig woord te zeg
gen over hoe het feuilleton zal aflo
pen nadat het bod is verhoogd. Het
koersenbord bood in dit opzicht
ook weinig houvast. Net voor het
middaguur werd de handel in beide
fondsen, die donderdag was stilge
legd, weer hervat. De koersen van
zowel 'Middenbank' als 'Natte Ne
derlanden' gingen 's middags met
enkele guldens omhoog.
In beide fondsen was de omzet
niet groot; er kwam geen massale
reactie van beleggers. De ene han
delaar trok daaruit de conclusie, dat
men ervan uitgaat dat de fusie nu
definitief doorgaat, de ander hield
het er op dat "niemand kan zien
welke deals intussen door profes
sionele beleggers achter de scher
men worden gemaakt".
Het is nog steeds heel goed moge
lijk, menen sommige handelaren,
dat een buitenlands concern een
bod zal doen op Nationale-Neder
landen voordat de fusie met NMB
Postbank tot stand komt. "Alle pu
bliciteit rond de fusie van Nationale
heeft buitenlandse bedrijven heel
hard wakker geschud met het besef
dat Nederlandse verzekeraars zo
goedkoop zijn".
Bescherming
Er is echter één probleem: een bod
op Nationale moet wel een groot
bod zijn, bijvoorbeeld twee keer de
beurswaarde van het concern. Ai-
leen in dat geval, heeft Nationale-
topman Van Rijn eens laten door
schemeren, is het bestuur genegen
de beschermingsconstructie op te
heffen en de nieuwe eigenaar ook
inspraak te geven in de onderne
ming. Vanwege diezelfde bescher
mingsconstructie ligt het ook niet
voor de hand dat iemand een par
tieel bod zal uitbrengen op een ge
deelte van de aandelen Nationale.
De verzekeraar heeft voor alle aan
delen certificaten zonder stemrecht
uitgegeven, zodat zelfs een groot
aandeelhouder geen zeggenschap
heeft over zijn bezit.
Verzekeraars en bankiers blijken
de tekenen des tijds goed te ver
staan. Twee fusies zijn daarvan
sprekende voorbeelden: ABN en
Amro Bank alsmede Nationale
Nederland (NN) en NMB Post
bank Groep, die tezamen de In
ternationale Nederlanden Groep
willen vormen. De steeds sterke
re concentratie in beide branches
kan ook worden afgelezen uit het
feit, dat al de genoemde financië
le instellingen zelf weer het pro
dukt van fusies zijn geweest. Ik
noem slechts de Amsterdamsche
Bank en de Rotterdamsche Bank-
vereeniging, die tezamen de Am
ro Bank vormden en de Neder-
landsche Handel-Maatschappij
en de Twentsche Bank die opgin
gen in de ABN Bank. Dat is al ze
ker 25 jaar geleden zodat niemand
zich daarvan ook maar iets herin
nert.
Iets korter geleden zagen wij
Slavenburg's Bank met enig tu
mult verdwijnen in Credit Lyon-
nais Bank Nederland, waarin ook
de Nederlandse Credietbank met
de Direkt Bank is opgegaan. Aar
dig in dit verband is nog te weten,
dat de voorzitter van de raad van
bestuur van de Nederlandse Cre
dietbank, G. J. A. van der Lugt,
destijds overstapte naar de Post
bank en thans deel uitmaakt van
de raad van bestuur van de NMB
Postbank Groep en nu dus, als al
les althans goed gaat, in de raad
van bestuur van de Internationale
Nederlanden Groep zitting
neemt.
Ook de spaarbanken slaan in
toenemende mate de handen in
een. De kleinere provinciale
spaarbankjes gaan in steeds gro
tere getale op in de VSB (Verenig
de Spaarbank) Groep en de SNS
Groep. Ook hier ziet u overigens
weer dat banken en verzekerings
concerns eikaars gezelschap pret
tig vinden - de VSB Groep is sa
mengegaan met de AMEV verze
keringsmaatschappij, die op haar
beurt weer samengegaan is met
de Belgische AG verzekerings
groep.
Een vraag van geheel andere
aard is: hoeveel banken zal Ne
derland nog overhouden als de
huidige fusietrend doorzet. Wie
een lijst van Nederlandse banken
van vijftig of zestig jaar geleden
doorneemt, kan zijn ogen nauwe
lijks geloven. Grote namen van
toen, zoals bijvoorbeeld de Incas-
sobank, zijn geheel verdwenen
behoudens dan in een bushalte in
Amstelveen.
De Nationale-Nederlanden zelf
is ontstaan uit een fusie van de
Nationale Levensverzekerings
bank en de Nederlanden van
1845. O.h. Ja, en de bij de füsie
van NN en NMB Postbank Groep
enigszins dwarsliggende Aegon
door
Wim van der Meulen
is weer het resultaat van de fusie
van Ennia en AGO.
Terug nu naar NN en NMB
Postbank Groep. Vooral de men
sen van de NMB Postbank Groep
moeten van de ene verbazing in
de andere vallen. Nog niet zo lang
geleden vormden zij onder de
naam Postcheque- en Girodienst
een rustig ambtelijk, maar effi
ciënt werkend staatsbedrijf. Na
een fusie met de even rustige,
ambtelijke Rijkspostspaarbank
ontstond de Postbank, die later
samenging met de Nederland-
sche Middenstandsbank onder
de naam NMB Postbank Groep.
De Staat stootte zijn belang in de
Postbank grotendeels af en zal bij
de komende fusie denkelijk wel
meegaan omdat de minister van
financien Kok tegen deze grote
operatie hoegenaamd geen be
zwaar blijkt te hebben.
De volgende fase in het bestaan
van de Postbank heeft zich thans
aangediend. Via de fusie met de
verzekeraar Nationale-Nederlan
den zal een nieuwe combinatie
ontstaan, die te zijnertijd de naam
Internationale Nederlanden
Bank zal krijgen. Dat is een fraaie
naam, die ook de ABN Amro Hol
ding keurig had gestaan. Een
pluspunt daarbij is dat de komen
de nieuwe naam gemakkelijk in
het Duits, Engels en Frans kan
worden vertaald.
Overigens is in het nieuwe logo
van de Internationale Nederlan
den Groep alleen de vriendelijke
Postbankleeuw overgebleven.
Het zal mg benieuwen of de be
leggers dat aardige beest met in
z'n hempie laten staan.
Op de persconferentie van
maandagmorgen is ook uitvoerig
gesproken over de functie van
tussenpersoon in de verzeke
ringsbranche. Mr. Van Rijn ver
klaarde dat de professionele tus
senpersoon een zeer belangrijke
funcie bekleedt tussen de consu
ment en de verzekeraar. Ondanks
alle acties, die in een andere rich
ting wezen, verklaarde hij dat het
overgrote deel van de tussenper
sonen voor de Nationale-Neder
landen normaal heeft doorge
werkt. Hij constateerde, dat er
ook tussenpersonen zijn geweest
die uit ergernis over de actie meer
produktie dan normaal hebben
aangebracht. En in het algemeen
"ondanks de boycot hebben wij
meer zaken gedaan". Samenge
vat: ondanks alle openheid op de
jongste persconferentie, zijn ver
zekeraars en bankiers financiële
dienstverleners met allerlei on
doorgrondelijke en onbegrijpelij
ke aspecten.
In het algemeen zou ik willen
zeggen, dat de fusie van NN en
NMB Postbank Groep uit het
oogpunt van de komende grote
Europese markt een goede zaak
is. Nederland zal alle zeilen moe
ten bijzetten om het hoofd boven
water te houden Wat nu. zoals
NN, als een groot concern oogt,
zal in die Europese markt, die
eind 1992 een feit moet zijn, een
kleine onderneming weinig meer
dan provinciale omvang zijn. Het
enige waarvoor flisiekandidaten
zich moeten hoeden zijn te krap
pe fusievoorwaarden, die lastige
aandeelhouders in het harnas ja
gen. Lastige aandeelhouders heb
ben NN gedwongen het aanvan
kelijke bod te verhogen Ik ben er
niet zo zeker van dat het komende
concern in de eerste jaren niet op
veel te hoge lasten komt te zitten.
Maar dat moet afgewacht wor
den.
