TAD LEIDEN
'Laat jacht op de zeehond aan de gelen over'
Merenwijk vreest
overlast Schiphol
LEIDSCH DAGBLAD
'Beruchte' druppel Witte
Singel weer teruggeplaatst
'Wij luisteren naar de mensen en tonen begrip9
s
DINSDAG 29 JANUARI 1991
Bezwaar tegen uitbreidingsplannen
LEIDEN - De vereniging van
eigenaren van de Karper- en Fo-
rellenwijk in de Merenwijk
maakt bezwaar tegen het plan
van aanpak Schiphol en omge
ving. Ze vreest nog meer ge
luidsoverlast van de Kaagbaan
en eist strengere regels voor de
aanvliegroutes, de minimale
vlieghoogte en de controle daar
op. Voorts wil ze dat in de Mere-
nijk het geluidsniveau wordt
gemeten.
De bezwaren van de Leidenaars zijn
gisteren ingebracht tijdens de hoor
zitting over het plan van aanpak in
Amstelveen. De vereniging van ei
genaren weerlegt de bewering in
het milieubeleidsplan Schiphol dat
de Kaagbaan naar dunbevolkt ge
bied leidt.
"De zuidwestelijke aanvliegroute
loopt precies over de Merenwijk.
We praten dan over een stadswijk
van circa 6000 woningen en zo'n
20.000 inwoners", aldus woordvoer
der H. Roodenburg van de bewo-
Dieven slaan slag
in tuinhuisjes
bij Ons Buiten
LEIDEN Onbekenden hebben
het afgelopen weekeinde hun slag
geslagen in twee tuinhuisjes op het
complex van Ons Buiten aan de Wil
lem de Zwijgerlaan.
Uit een van de huisjes werd een
complete inventaris weggenomen.
Vermist worden een koelkast, gas
stel, gereedschapskist met inhoud,
een wekker, een lamp, lepelrek, gas
fles, enkele schilderijtjes, bedde-
goed en een 130-delig bestek. De da
ders vernielden het slot van een
raam om binnen te kunnen komen.
Van het dak van een ander tuin
huisje werd een zonnecollector ter
waarde van 995 gulden gestolen. De
racefiets die met een slot aan een
hek was verbonden, werd ook ont
vreemd.
Volgens het beleidsplan krijgt de
Kaagbaan niet alleen overdag meer
vluchten te verwerken, maar wordt
ook het overgrote deel van het
steeds groeiende nachtverkeer over
die baan geleid. Roodenburg meent
dat dit in strijd is met het in het be
leidsplan geformuleerde doel om de
geluidshinder in aaneengesloten
woongebieden te beperken.
Volgens de vereniging van eige
naren bestaat er trouwens nu ook al
geluidsoverlast. Ze neemt aan dat
die wordt veroorzaakt door vliegtui
gen die lager aanvliegen dan ze mo
gen.
Gezien de huidige herrie vinden
de Merenwijkers het vreemd dat de
provincie Zuid-Holland noch de ge
meente Leiden betrokken zijn bij
de samenstelling van het plan van
aanpak. De Merenwijk wil daarom
alsnog deelnemen aan het overleg.
Een woordvoerster van de Com
missie Geluidshinder Schiphol wist
vanochtend te melden dat er nu nog
amper klachten komen uit de Me
renwijk. "Zo'n drie of vier per
maand, het is te verwaarlozen".
Exacte cijfers zijn volgens de me
dewerkster niet te geven omdat de
klachten uit de Merenwijk niet
apart worden geturfd. "Het aantal
telefoontjes is zo klein dat we ze
rangschikken onder de noemer
'klachten uit overige gebieden', bij
alle andere incidentele meldingen
van geluidshinder".
Het verkeer op de Witte Singel wordt vlak voor de Vreewijkbrug yloteseling weer geconfronteerd met de druppel.
(foto Win» Dijkman)
LEIDEN - De inmiddels beruchte
druppel op de Witte Singel is weer
terug. Nadat de auto's sinds de re
constructie van het wegdek enige
maanden ongehinderd konden
doorrijden, worden ze nu weer ge
confronteerd met het obstakel op
de toch al niet al te brede wegdek.
De druppel is enige meters opge
schoven richting de Vreewijkbrug
tussen de Witte Singel en de Kaïser-
straat. Het vorige obstakel leidde
met name in de eerste maanden na
de aanleg tot verscheidene ver
keersongevallen.
De herplaatsing van de druppel is
onderdeel van de herinrichting van
de Zoeterwoudse en Witte Singel.
Dit werk neemt twee maanden in
beslag.
Het gedeelte van de Zoeter-
woudsesingel tussen de Heren
straat en de Lammerschansweg
wordt geasfalteerd. Door met lijnen
fietspaden te suggereren wordt de
rijbaan versmald voor auto's. Au
to's gaan hierdoor langzamer rijden,
denkt de gemeente.
Verdere snelheidsbeperkende
maatregelen zijn volgens de directie
verkeer niet haalbaar door de be
langrijke verkeersfunctie van de
Zoeterwoudsesingel.
Het gedeelte van de Witte Singel
tussen de Jan van Goyenkade en de
Haagweg wordt opnieuw geasfal
teerd. Ook hier worden met lijnen
Telefonische Hulpdienst Leiden merkt gevolgen van golfoorlog
Oorzaak storing
aan Ylietweg
LEIDEN - Een storing in een kabel
aan de Vlietweg is de oorzaak ge
weest van een stroomonderbreking
dit weekeinde in de Leidse regio.
Door de storing raakte een transfor
matorhuisje in Voorschoten over
belast.
Dat heeft de Energie- en Water
voorziening Rijnland bekend ge
maakt. Ten gevolge van de storing
heeft een deel van de Vlietweg zon
dagavond tussen vijf en negen uur
zonder stroom gezeten.
of vrienden in de buurt van het oor- en discussiëren absoluut helpt. Het hun angsten of twijfels kunnen bel-
logsgebied en die zich daardoor ex- is een manier om de spanning te len. Veel mensen weten nog niet
ontladen. Mensen die alleen zijn waarvoor de telefonische hulp
met onverwerkte herrineringen aan dienst is. Wij luisteren naar de men-
tra betrokken voelen bij de oorlog.
Voor sommige mensen geldt dat zij
zich grote zorgen maken over de de vorige oorlog en of met traumati- sen en tonen begrip voor hun ang-
LEIDEN - Ook Telefonische Hulp
dienst Leiden merkt de gevolgen
van de golfoorlog. De instelling
krijgt dagelijks telefoontjes van
mensen voor wie de golfoorlog ge-
voelens losmaakt, waar ze geen raad toekomst. Ze hebben zoiets van: sche ervaringen uit hun kinderja-
mee weten. J. Herrebout, coördina
tor van de Stichting Telefonische
Hulpdienst, geeft aan dat van de on
geveer 20 telefoontjes die er dage
lijks binnenkomen, er zo'n vijf over lens van machteloosheid en kwaad
waar moet het naar toe met deze ren, hebben het nodig dat mensen
wereld'. De vloedgolf van informa-
sten. Een echte oplossing voor de
problemen die de oorlog oproept,
tie die via de media over de mensen verdwijnt een stukje van de mach
wordt uitgestort versterkt de gevoe- teloosheid".
naar hen luisteren. Door te praten kunnen we natuurlijk niet bieden.
We adviseren mensen om niet de
de oorlog gaan.
"Vaak gaat het om wat oudere
mensen die de Tweede Wereldoor-
hele dag voor de tv en de radio te zit-
Volgen Herrebout kan de telefo- ten, maar wat afleiding te zoeken,
heid nog eens. Er over praten helpt nische hulpdienst de telefoontjes Als alleen praten niet genoeg is dan
dan". zonder problemen verwerken, kunnen wij mensen aan de hand
Deze bewering wordt volgens
log hebben meegemaakt. Zij zijn Herrebout volmondig bevestigd
bang dat Nederland ook bij de oor- door prof. Dr. J. Bastiaans, expert
log betrokken raakt. Ouders met op het gebied van behandeling van
een zoon in dienst die wellicht mee mensen met trauma's over de Twee-
moet vechten als Nederland betrok- de Wereldoorlog. "Wij hebben con-
ken raakt, delen die angst. Natuur- tact opgenomen met professor Bas-
lijk zijn er ook mensen met familie tiaans en hij gaf aan dat het praten
"Veel van de mensen die nu over de van een sociale kaart doorverwijzen
oorlog bellen zijn mensen die het naar andere hulpdiensten",
normaal al moeilijk hebben en dan De telefonische hulpdiens is dag
wellicht toch al belden. Wij hebben en nacht bereikbaar voor mensen
in Leiden 75 vrijwilligers waar we die behoefte hebben aan een ge
dag en nacht een beroep op kunnen sprek. Het telefoonnummer vindt
doen. Het gaat ons er om de mensen men achterop de telefoongids bij de
er nog eens op te wijzen dat ze met alarmnummers (071-125202).
Groenlandkenner Gerti Nooter (60) weg bij Volkenkunde
Officieel heeft cultureel antropoloog Gerti Nooter sinds 1 januari
afscheid genomen van het Rijksmuseum voor Volkenkunde.
Twintig jaar stond hij daar aan het hoofd van de afdeling Noord-
Amerika en Arctische gebieden. Zijn verre reizen moet hij
voortaan zelf betalen, zo merkt hij nuchter op. Nooter (60) raakte
vooral bekend als de man die met zijn jonge gezin ruim twintig
jaar geleden in de Oostgroenlandse nederzetting Tiniteqilaaq
(uitgesproken als 'Tiderida') overwinterde. "Dat hebben we toen
nooit als iets bijzonders aangevoeld, maar nu we achterom
kijken, denken we wel eens: hoe hebben we het geflikt?". Uit
Van onze redacteur
Emiel Fangmann
LEIDEN In zijn column in deze
krant schreef columnist Gerrit Jan
Zwier, ook cultureel antropoloog,
dat het hem niet zou yerbazen als
Gerti Nooter tot ereburger van Ti
derida zou worden benoemd. "Maar
dat is een practical joke van Gerrit
Jan", lacht Nooter (60). Het is nog
maar de vraag of een gemeenschap
als Tiderida met het begrip 'erebur
gerschap' bekend is.
Onmogelijk is dit echter niet. De
verwesterlijking heeft ook daar toe
geslagen. "Al zijn de ontwikkelin
gen tussen de jaren zestig en nu veel
sneller gegaan dan tussen de jaren
dertig en de jaren zestig", weet de
antropoloog. De nederzetting bleef
in aantal constant: tweehonderd
zielen. "Maar in 1965 was 70% van
de bewoners jonger dan 15. Nu ge
bruiken vrouwen massaal het spi
raaltje en worden mensen ouder. De
petroleumlamp is vervangen door
elektrisch licht en de houten huizen
zijn met glaswol geïsoleerd. Je hebt
buitenboordmotoren. Kinderen
gaan in Denemarken beschaving le
ren, want Groenland is een soort
provincie van Denemarken met
zelfbestuur. Maar als ze terugkeren,
vergeten ze weer snel wat ze in De
nemarken geleerd hebben".
Nooter kan er als geen ander van
meepraten, want hij bezocht Tider
ida zo'n vijftien keer. Verleden jaar,
net van Leiden naar Amsterdam
verhuisd, verbleef hij nog een half
jaar op Groenland om er aan de uni
versiteit van de hoofdstad Nük te
doceren.
Souplesse
De liefde voor vreemde volkeren
kwam bij Gerti Nooter naar eigen
zeggen pas laat. "Nee, ik was geen
jongen voor Karl May", zegt hij met
zijn lichte ondertoon van spot. "Ik
was van het Amsterdam lyceum af
getrapt - 'slecht gedrag', 'het mo
reel van de groep aantastend', dat
soort dingen. en heb toen HBS-A
gedaan. Ik had een late roeping voor
de studie en ben sociale geografie
gaan studeren. Culturele antropolo
gie was toen nog geen hoofdvak. De
souplesse waarmee in andere cultu
ren voorwerpen gemaakt werden,
daar raakte ik van onder de indruk".
Nooter kwam na zijn studie in
1962 te werken op het museum voor
het onderwijs in Den Haag (Muse-
on). Een museum, dat in het bezit
was van de zogenaamde Tinbergen-
collectie. De latere Nobelprijswin
naar Niko Tinbergen had tijdens
een expeditie in 1931-32 een com
plete collectie voorwerpen uit
Groenland meegenomen, maar was
niet in Tiderida geweest.
In 1965 kwam Nooter voor er voor
het eerst. "Eigenlijk per toeval. We
arriveerden in Tassilaq en de eerste
boot die we namen had Tiderida als
bestemming. Ik reiède als adviseur
met VARA-regisseur Jan Veenman
voor een documentaire naar Groen
land. Een aantal voorwerpen uit de
Tinbergencollectie hadden we naar
Groenland meegenomen om veran
deringsprocessen te bestuderen".
Van 1967 tot 1968 bezocht Nooter
opnieuw Tiderida - "op de Poolcir
kel, 66 graden, 30 minuten" - op
nieuw. In gezelschap van zijn
vrouw, kleuterleidster van beroep,
en drie zoons, vijf, acht en elf jaar
oud. Zij zouden er allen het Oost
groenlandse dialect leren spreken.
Op een foto uit die tijd is Nooter
stevig ingepakt, steviger dan de oor
spronkelijke bewoners. "Je huid is
er niet op berekend". Het kan in Ti
derida dertig graden onder nul wor
den.
Nooter vervolgt: "Ik vond dat je
als antropoloog participerend on
derzoek moest doen. Als je nooit de
eindeloze sneeuwvlakten hebt ge
zien... En voor een onderzoeker had
ik het ideale gezin. Een man, zijn
iets jongere vrouw, oudste zoon al
op de middelbare-schoolleeftijd,
jongste nog een pop. Eigenlijk had
ik nog een dochter van zestien moe
ten hebben, dan was het helemaal
perfect geweest".
Greenpeace
Nooter 'zakte ook in' in nederzettin
gen in Canada en Alaska, maar be
zocht nimmer de 'Lower 48 States',
de 48 lager gelegen staten, zoals hij
de U.S.A. minus Alaska spottend
noemt. Nooter beschouwt zichzelf
overigens niet als een avonturier.
Ook zijn kinderen zijn volgens hem
geen mensen geworden die het ris
kante opzoeken. "Nee, ik zag ons
verblijf op Tiderida toen niet als iets
bijzonders, maar achteraf denk ik
wel eens: hoe hebben we het ge
flikt", zo reageert hij. "Bergbeklim
mers vind ik bijvoorbeeld idioten.
Wat heb je op zo'n berg te zoeken,
daar vind je niets. Wat ik wel heb ge
leerd is dat gevaar plotseling komt.
Als je in het ijs vast komt te zitten en
niet weet of het uren of dagen duurt
voor je verder kunt".
Het vangen van vis kent voor hem
geen geheimen meer. En dat geldt
een man die zelf niet kan zwemmen.
"Nee, ik kon het in mijn jeugd niet
leren, vanwege een verstopping aan
mijn oor. Maar ik heb me er nooit
onveilig bij gevoeld". Dan zegt hij
enigszins onderkoeld: "Ach, op
Groenland zijn geen openbare
zwembaden. In water ben je binnen
twee minuten bevroren".
Nooters fotocollectie hij maakte in 25 jaar zo'n 16.000 zwart-wit
opnamen in de nederzetting aan het Sermilikfjord hebben
medewerkers van het museum een foto-tentoonstelling
samengesteld, die nog tot half februari te zien is.
lijk. En de Inuït jagen niet op ba
by's, maar op volwassen dieren die
al op zee zijn", zo luidt zin argumen
tatie. Hij geeft een ander voorbeeld:
"Als je de olifanten niet redt, zijn ze
weg, dat begrijp ik ook. Maar dat
geeft dierenbeschermers toch nog
niet het recht om vanuit helikopters
op stropers te schieten".
Nooters beste herinnering is met
de jacht op de zeehond verbonden
geweest. "Toen ik mijn eerste ge
vangen had en Tiderida binnen
kwam, waar de oudsten mij op
wachten. 'Pilluarit', gefeliciteerd, zo
begroetten ze mij. En de oudjes leg
den hun hand op dat deel van de
zeehond dat ze wilden hebben.
Voor mij bleef de schedel over".
Opvolging
Gerti Nooter blijft als publicist ac
tief. Hij is nog regelmatig op zijn ge-
zellig-rommelige werkkamer te vin
den; temidden van diadozen, boe
ken, landkaarten en vooral vele uit
heemse voorwerpen. Tijdens zijn
conservatorperiode verdubbelde
het aantal. "Ik moet in de praktijk
mijn rotzooi nog opruimen. Hoe
wel, het zag er hier altijd zo uit als
nu".
Pas na 1 april treedt Nooters op
volger aan. Volkenkunde blijft
enigszins in de familie, want de op
volger is zijn schoondóchter Cunera
Buys, nu met zwangerschapsverlof.
Zij verrichtte onderzoek op Groen
land en in Siberie. Volgens Nooter
gaat er na haar aantreden op de af
deling Noord-Amerika en Arctische
gebieden, die nu grotendeels geslo
ten is, een en ander veranderen. "Ja,
alleen al omdat zij vrouw is. Een
vrouw heeft oog voor andere dingen
dan een man. Zo als wij in onze cul
tuur de naaimachine hebben, zo zijn
er ook in andere culturen voorwer
pen, waar speciaal een vrouw op
let".
Kijk op Oost-Groenland. Foto's
van Gerti Nooter. Tot half februa
ri in het Rijksmusuem voor Vol
kenkunde.
Tiderida was en is een gemeen
schap, waar de Mongoolse bevol
king - liever geen Eskimo's te noe
men, maar Inuit ('mensen, 'volk') -
leeft van de jacht en de visvangst.
En daarom is Nooter het niet eens
met de acties van Greenpeace tegen
de zeehondenjacht. "Wat dat betreft
is Greenpeace een vreselijk zooitje.
Zij willen niet naar ons luisteren. Ik
zeg altijd: sluit de blanken uit van
de jacht op de zeehonden en laat het
over aan de gelen. De zeehonden-
jacht is hun middel van bestaan en
zij gebruiken alles van het dier.
Mensen gaan in dat geval vóór. Het
beest levert voedsel en kleding, de
lever is bijvoorbeeld heel smake
fietspaden aangegeven. Verkeer op
de singel krijgt voorrang op verkeer
uit de zijstraten (Jan van Goyenka
de en Schelpenkade). De uitgang
van de Herenstraat wordt verbreed
van 5 naar 5.80 meter, zodat auto's
meer ruimte krijgen om elkaar te
passeren.
Paaltjes op Kort
Rapenburg voldoen
LEIDEN - De paaltjes op de rij
baan van het Kort Rapenburg wer
pen hun vruchten af. Dat is de eer
ste voorzichtige conclusie van ge
meente. politie en de busmaat
schappijen nu het experiment en
kele weken loopt.
Binnenkort wordt het resultaat
van de proef opgemaakt. Indien die
positief uitvalt, wordt een midden
geleider aangebracht op de plaats
waar nu de rood-witte paaltjes
staan.
Eind vorig jaar plaatste de ge
meentelijke directie verkeer en ver
voer de paaltjes. Het betreft een po
ging om te vermijden dat auto's
vanuit deze richting de Breestraat
in rijden. "Het moet als uiterst on
natuurlijk overkomen om komende
vanuit de richting Blauwpoorts-
brug linksaf de winkelstraat in te
rijden", verklaarde woordvoerder
M. Kuzee van de directie verkeer de
ingreep.
Onlangs werd het verkeersgedrag
op het kruispunt vastgelegd op een
video-band. Ofschoon de film nog
niet helemaal is bekeken, is Kuzee
geneigd de eerste resultaten bemoe
digend te noemen. "Alles gaat er
wat gestructureerder aan toe". Ook
de eerste reacties zijn binnen. Ku
zee heeft van de politie en de bus
maatschappijen begrepen dat zij
eveneens redelijk tevreden zijn
over het resultaat.
Rookschade in
'De Burcht'
LEIDEN Een groot gedeelte van
het gebouw van sociëteit De Burcht
heeft gisteren rookschade opgelo
pen. De oorzaak was een smeulende
mechanische handdroger in het da
mestoilet van het cafe aan de Burg-
steeg.
In de nacht van zondag op maan
dag was al ontdekt dat de droger
rookte. Met een brandblusser is het
apparaat geblust en vervolgens ver
liet het personeel het pand.
Rond elf uur gisterochtend kwam
de schoonmaakster. Die rook een
brandlucht en ontdekte dat de dro
ger weer smeulde. Ze belde iemand
van de sociëteit die zei dat ze met de
brandblusser aan de slag moest. Dat
deed ze en daarna ging ze naar huis.
Een medewerker van de sociëteit
arriveerde rond een uur gistermid
dag. Hij kon door de enorme rook
ontwikkeling niet naar binnen en
schakelde de brandweer in.
Appartementen
aan Galgewater
LEIDEN - Aan het Galgewater ko
men nieuwe appartementen. Het
plan voor de drie nu nog dichtge
timmerde panden, die vroeger ei
gendom waren van de Leidse on
dernemer N. Blonk, wordt binnen
kort gepresenteerd.
Het plan gaat uit van 10 apparte
menten met een parkeergarage
voor de bewoners. De woningen ko
men om een binnenplaats heen te
liggen. Het complex van vrije-sec-
torwoningen is ontworpen door de
architect Paul de Ley.
Striptekenaars
signeren boeken
LEIDEN - Tien striptekenaars zijn
zondag 10 maart in buurthuis 't
Spoortje om hun boeken te signe
ren. Ze zijn uitgenodigd in verband
met de regionale stripdag, die is ge
organiseerd door de Leidse Strip
shop en De Zevensprong.
Onder de aanwezige tekenaars
zijn onder anderen Robert van der
Kroft (Sjors en Sjimmie) en Eric
Schrcurs (Joop Klepzeiker).
Tijdens de stripdag in 't Spoortje
wordt omstreeks 11.00 uur een vei
ling gehouden van albums en strip
curiosa. De veilingstukken kunnen
vanaf vandaag tot en met donder
dag 7 maart worden ingalflVOd bfy
het buurthuis aan de Bernhardkade
40.
In overleg wordt een minimum
prijs vastgesteld. De organisatie
houdt overigens tien procent in van
de opbrengst
Scheidend conservator bij het Rijksmuseum voor Volkenkunde Gerti Nooter: 'Ik vond datje als antropoloog par
ticiperend onderzoek moest doen. Als je nooit de eindeloze sneeuwvlakten hebt gezien... (foto Lock zuydcrduin)
STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN
