Ziekenhuizen weinig
ervaring met rampen
'Rijk moet ons niet teveel betuttelen'
Streekvervoer krijgt minder strippengeld
Gebit buitenlandse kinderen
bevat overmatig veel gaatjes
Dichtbevolkt Zuid-Holland
krijgt geen hogere uitkering
Vredesactivisten krijgen
boete voor vernielingen
ZATERDAG 26 JANUARI 1991
REGIO
PAGINA 15
Voorzitter Regionaal Bestuur Arbeidsvoorziening Rijnstreek:
Van onze redacteur
Erna Straatsma
LEIDEN/REGIO- Arbeidsbu
reaus worden sinds 1 januari
niet meer door bêsluiten van
het ministerie van sociale za
ken geregeerd. Met ingang
van dit jaar zijn er 28 RBA's,
regionale besturen voor de ar
beidsvoorziening, die een gro
te zelfstandigheid hebben.
"De rijksoverheid moet op
houden ons te veel te betutte
len", zegt de kersverse voor
zitter van het RBA in de Rijn
streek, Th.F.B. Terhorst, 18
jaar lang directeur van de
Haagse sociale dienst en
thans met vut.
Jarenlang is er op het ministerie
van sociale zaken gediscussieerd
over het nut en de werkwijze van
arbeidsbureaus. Is het wel een
taak van de rijksoverheid om te
bemiddelen tussen werkgever en
werknemer, vroeg men zich on
der meer af. Tot opheffing van de
arbeidsbureaus is het niet geko
men. Op het ministerie is een tus
senoplossing bedacht. Arbeids
voorziening wordt nu regionaal
aangepakt.
De RBA's, met daarboven een
centraal bestuur voor de arbeids
voorziening, zijn het resultaat van
die reorganisatie. Het bestuur van
de regionale afdelingen bestaat
uit tien leden: drie regionale ver
tegenwoordigers van werkge
vers, drie van werknemers en drie
van gemeenten. Ook de provincie
heeft een - zij het adviserend - lid
in het bestuur. Naast deze tien be
stuurders heeft het RBA een on
afhankelijke voorzitter.
Met de instelling van RBA's
hoopt het ministerie de arbeids
voorziening (scholing en bemid
deling) beter te kunnen afstem
men op de situatie in de regio.
Terhorst hoopt dat de drie ar
beidsbureaus in de Rijnstreek -
Leiden, Alphen en Gouda - nu
niet langer worden bestookt met
'allerlei ingewikkelde circulai
res'. "Ik heb echt moeite met de
papierwinkel en de opdrachten
van het ministerie van sociale za
ken. Een tijdje geleden kwam er
weer het bericht dat de arbeids
bureaus binnen een paar jaar
60.000 allochtonen aan het werk
moeten helpen. Prachtige doel
stelling natuurlijk, maar als het
RBA alles moet doen wat Den
Haag voorschrijft, dan kunnen
we ons beleid niet aan de regio
aanpassen".
Als specifieke Rijnstreek-pro
blemen noemt Terhorst onder
meer het hiaat tussen vraag en
aanbod in de metaalsector,
bloembollenteelt en detailhandel.
"In deze regio is het overigens he
lemaal niet zo slecht gesteld met
de werkgelegenheid", stelt de
voorzitter. "Maar we moeten het
wel in de gaten houden. Er wor
den nu opleidingen gevolgd waar
helemaal geen vraag naar is. Dat
zie je bij voorbeeld bij academici.
Ik kan me voorstellen dat wij als
RBA de universiteit daar op wij
zen. De RBA's willen niet rege
lend optreden, maar regisse
rend".
Het RBA Rijnstreek bestrijkt
een gebied van 35 gemeenten aan
de 'bovenkant van Zuid-Holland'.
In dat gebied wonen 700.000 men
sen van wie er 330.000 een betaal
de baan hebben. Ruim 100.000
mensen werken buiten de regio
Rijnstreek, veelal in de steden
Amsterdam en Den Haag of op
Schiphol. Bij de drie arbeidsbu
reaus staan in totaal 165.500 men
sen als werkzoekende ingeschre
ven.
Voordeel van de reorganisatie
binnen de arbeidsvoorziening is
volgens Terhorst ook dat de ver
strekking van subsidies voor bij
scholing van 'achterstandsgroe
pen' overzichtelijker wordt. Het
is nu een gekkenhuis", stelt Ter-
horst. "Er is een onoverzichtelijk
woud van allerlei instellingen en
gemeenten die van het rijk subsi
dies krijgen. In het vervolg moe
ten die instellingen bij ons een
aanvraag voor subsidie indienen.
Wij krijgen van de minister jaar
lijks 17 miljoen gulden voor bij
scholingsprogramma's".
Terhorst beschouwt de instel
ling van de RBA's als een 'laatste
kans' om de arbeidsvoorziening
met tussenkomst van de overheid
in goede banen te leiden. "We
moeten er hard tegenaan. Sommi
ge mensen zijn sceptisch over de
resultaten van de RBA's, maar ik
denk dat het bestuur in de vier
jaar tijd die we hebben een krach
tige arbeidsvoorziening op poten
kan zetten".
Voorzitter Terhorst, voormalig directeur van de Haagse sociale dienst: "In deze regio is het niet zo slecht ge
steld met de werkgelegenheid". (foto wim Dijkman»
DEN HAAG (GPD) - Het provin
ciefonds wordt voorlopig niet an
ders verdeeld door het rijk. De
dichtbevolkte provincies Zuid-Hol
land, Noord-Holland en Noord-Bra
bant krijgen net zo veel als de ande
re provincies. Dat heeft staatssecre
taris mevrouw De Graaff-Nauta in
de Kamer meegedeeld tijdens een
overleg over de verdeling van het
provinciefonds.
Wel zal er op korte termijn een
diepgaand onderzoek worden be
gonnen naar de verdeling van het
provinciefonds. Daarom is ge
vraagd door de provincies. De Ka
mer heeft de staatssecretaris groen
licht geven om aan zo'n fundamen
teel onderzoek naar een rechtvaar
digere verdeling van het provincie
fonds mee te werken.
Op een herijking van de verdeling
van het provinciefonds is de laatste
jaren herhaaldelijk aangedrongen
door de provincies Noord-en Zuid-
Holland en Noord-Brabant. Deze
meest volkrijke provincies vinden
Wel onderzoek naar verdeling provinciefonds
dat ze naar verhouding te weinig
krijgen in vergelijking met andere,
meer landelijke, provincies.
Op aandrang van de Kamer heeft
De Graaff-Nauta zich oktober vorig
jaar bereid verklaard tot een be
perkte herijking van de verdeling.
Maar onlangs hebben de gezamen
lijke provincies hun standpunt her
zien en vastgesteld dat vooraleerst
een fundamenteel onderzoek naar
de verdeling de voorkeur verdient.
mogen opsteken", merkte de staats
secretaris enigszins schamper op.
"Maar wanneer er een duidelijk ver
zoek van de provincies komt om de
beperkte tussentijdse herijking
achterwege te laten, ben ik uiter
aard bereid mijn aanvankelijke
standpunt te herzien".
Geen argument
Overigens vindt de staatssecretaris
dat de volkrijkste provincies hun
verwachtingen ten aanzien van ho
gere uitkeringen uit het provincie
fonds beter wat kunnen temperen.
Volgens De Graaff-Nauta kan het
criterium van de bevolkingsdicht
heid niet het doorslaggevende argu
ment zijn voor een herijking.
In de provincies Noord- en Zuid-
Holland en Utrecht hebben de pro
vincies de laatste jaren in het kader
van de decentralisatie van taken
aanzienlijk minder bemoeienis ge
kregen met de vier grote steden.
Vanuit de Kamer is er op aange
drongen om in het onderzoek ook
de gevolgen van de agglomeratie-
vorming rond de grote steden, de
uitbreiding van vooral de milieuta
ken en de samenwerking tussen
provincies mee te nemen.
Het onderzoek moet nieuwe crite
ria opleveren voor de verdeling van
het provinciefonds. De staatssecre
taris verwacht dat een nieuw ver-
deelsysteem niet eerder dan per 1
januari 1995 kan ingaan. Op extra
geld hoeven de provincies niet te re
kenen. De totale omvang van het
provinciefonds zal mogelijk een
niet geringe korting ondergaan in
het kader van de tussenbalans-ope
ratie.
Twintig procent oefent wel eens in opvang slachtoffers
UTRECHT/REGIO - De
streekvervoerders in Neder
land krijgen dit jaar een kleiner
deel van de opbrengst van de
verkoop van strippenkaarten.
Streekvervoer Nederland, het
moederbedrijf van de streek-
vervoerondernemingen, krijgt
31 miljoen gulden minder. Tot
nu toe kregen de streekvervoer^
ders 429 miljoen gulden. De Ne
derlandse Spoorwegen gaan er
in de nieuwe verdeling iets op
vooruit: van 21 naar 24 miljoen
gulden. Het stadsvervoer gaat
aanzienlijk meer ontvangen:
434 miljoen in plaats van 406
miljoen.
De streekvervoerders komen echter
niet in de financiële problemen om
dat de verminderde opbrengsten
uit de 'strippenpot' wordt opgevan
gen door een verhoging van de di
recte rijksbijdrage aan het streek
vervoer.
De nieuwe verdeelsleutel is het
uitvloeisel van een onderzoek naar
de verdeling van het geld dat de
strippenkaart landelijk opbrengt,
uitgevoerd in opdracht van het mi
nisterie van verkeer en waterstaat
en de openbaar vervoer-bedrijven.
De huidige verdeling dateert uit
1984 en sedertdien is nogal wat ver
anderd in het reisgedrag van de Ne
derlanders.
Zoetermeerlijn
De NS hebben meer lijnen waarop
de strippenkaart mag worden ge
bruikt zoals in de grote steden en op
de Zoetermeerlijn. Bovendien ver
vangt de Flevo-spoorlijn sinds 1984
een groot deel van het busvervoer
op het traject Almere-Amsterdam
en is de metro in Amsterdam door
getrokken.
De exacte bedragen zijn overi
gens afgeleid van de totale op
brengst van verleden jaar, zijnde
856 miljoen gulden. De inkomsten
uit strippenkaarten is dit jaar echter
vermoedelijk lager omdat door de
invoering van de OV-jaarkaart aan
zienlijk minder strippenkaarten aan
studenten zijn verkocht.
DEN HAAG/LEIDEN -
Zo'n tachtig procent van alle
ziekenhuizen heeft nooit ge
oefend in het snel en accu
raat behandelen van slacht
offers van een ramp. Van de
170 Nederlandse ziekenhui
zen oefenen er 31 wel eens in
de opvang en behandeling
gewonden van een ramp.
Staatssecretaris Simons van
volksgezondheid heeft dat
in de Tweede Kamer gezegd.
Simons hield de Kamer evenwel
voor dat zij zich geen zorgen hoeft te
maken over de kwaliteit van de
hulp die de ziekenhuizen kunnen
bieden in een rampsituatie. Simons
vindt wel, net als de Kamer, dat
meer ziekenhuizen regelmatig oefe
ningen moeten houden alsof het
een echte ramp betreft.
Het Academisch Ziekenhuis in
Leiden heeft een geactualiseerd
rampendraaiboek en oefent dit af
en toe op onderdelen. De oefenin
gen zijn ongeregeld. Vorig jaar janu
ari kon het rampenplan gedeeltelijk
in praktijk worden gebracht bij de
opvang van het grote aantal storm-
slachtoffers.
Ook het St. Eli^abeth-ziekenhuis
Van onzfe redacteur
Jan Westerlaken
LEIDEN Turkse en Marok
kaanse kinderen hebben twee
keer zoveel gaatjes in de tanden
en kiezen als hun Nederlandse
leeftijdsgenoten. TNO-onder-
zoek toont aan dat de oorzaak
vooral moet worden gezocht in
het poetsen van de tanden, dat
de ouders van buitenlandse kin
deren in de eerste levensjaren
praktisch achterwege laten.
De psycholoog G. Verrips
deed zijn onderzoek onder een
groep kinderen van vijf jaar en
een groep van elf jaar. TNO-
Lciden benaderde Amsterdam
se basisscholen om de kinderen
te selecteren. Elke groep telde
500 kinderen van Marokkaanse
en Turkse ouderparen. De uit
komst van het onderzoek lever
de frappante verschillen op.
Niet meer dan 26 procent van de
Turkse en Marokkaanse vijfja
rigen heeft een gaaf gebit, ter
wijl 55 procent van de Neder
landse kleuters geen gaatjes
heeft.
Om er achter te komen wat de
oorzaak is van dit grote verschil
zijn de moeders van de buiten
landse kinderen in hun eigen
taal ondervraagd. Verrips zegt
dat dit een 'enorme klus' was.
Over de uitkomst van die vraag
gesprekken: "Hoe lager de ou
ders waren opgeleid, hoe slech
ter de tanden van de kleuters
waren onderhouden. Zo kwa
men we er onder meer achter
dat 60 procent van de moeders
geen enkele schoolopleiding
had genoten en dat de helft van
hen nauwelijks of helemaal
geen woord Nederlands sprak.
De kinderen van die moeders
hadden de meeste gaatjes".
Snoep
Eten en tussendoor snoepen
doen de buitenlandse kinderen
in dezelfde mate als hun Neder
landse leeftijdsgenootjes. Rela
tief gezien nemen de Hollandse
kleuters zelfs nog wat meer zoe
tigheid in de vorm van limona
de. Een beeld, dat zich voortzet
bij de elfjarigen. Maar dit is niet
hét grote struikelblok. Dat moet
worden gezocht in de tanden
borstel. H'ant poetsen is veelal
een onbekend begrip.
Verrips: "Hoe later de ouders
met poetsen beginnen, hoe meer
gaatjes de kinderen hebben.
TNO-Leiden: Twee keer zoveel cariës als Nederlandse jeugd
Van de Turkse en Marokkaanse
moeders die w.ij hebben onder
vraagd had dertig procent nog
nooit de tanden van hun kroost
gepoetst. Wc hebben naast de
gebitten van deze kinderen ook
naar de tanden en kiezen van
enkele andere nationaliteiten
gekeken. Daar kwam bij voor
beeld uit, dat alle ondervraagde
Surinamer» de tanden van hun
kindertjes poetsen. Honderd
procent. Er is een duidelijk ver
band te leggen met, de leeftijd
waarop het poetsen begint en de
hoeveelheid gaatjes. De consta
tering is dan ook dat er gewoon
beter moet worden gepoetst".
Een oorzaak voor dat minder
goed of helemaal niet poetsen?
De psycholoog van TNO: "Wel
licht is het poetsen van tanden
in het thuisland minder noodza
kelijk. Wij hebben het vermoe
den dat het drinkwater 'thuis'
vanuit de natuur fluoride bevat.
Denk maar aan bronwater. In
ontwikkelingslanden is dat ook
zo. Je ziet er weinig gaatjes. Dit
is. denken wij, de oorzaak van
het feit dat de Turkse en Marok
kaanse moeders de tanden van
hun kinderen op jonge leeftijd
niet poetsen. Gewoon omdat ze
het zelf thuis niet gewend wa
ren. Maar nu wreekt zich dat bij
hun kroost".
Merkwaardig
Verrips durft die veronderstel
ling te uiten omdat er feiten op
tafel liggen. Een ander onder
zoek onder 17- en 22-jarige Tur
ken en Marokkanen, die in eigen
land opgroeiden en later naar
Nederland kwamen, Iaat zien.
dat deze jongeren juist twee
keer zo weinig gaatjes hebben
als Hollanders van die leeftijd.
De TNO-psvcholoog zegt dat
men zich best zorgen mag ma
ken over de huidige situatie.
"Een slecht gebit is ongezond.
Je loopt de kans op ontstekin
gen in de mond en misschien
nog allerlei andere vervelende
kwaaltjes. Bovendien zijn je
tanden je visitekaartje: in je
jeugd en op latere leeftijd".
De TNO-ondcrzocker beveelt
aan om de ouders van jonge
Turkse en Marokkaanse kinde
ren persoonlijk te benaderen en
hen wijzen op het belang van
tanden poetsen. Een folder, zegt
Verrips, heeft geen zin, omdat
ze dc tekst toch niet kunnen le
zen. "Je moet ze mondeling en
in hun moedertaal aanspreken.
De boodschap moet zijn om zo
vroeg mogelijk met poetsen te
beginnen. Het liefst al in het
eerste levensjaar. Twee keer
per dag poetsen en fluoride ge
bruiken".
Een rol voor de tandarts? Het
TNO-onderzoek toont aan dat
de buitenlandse kinderen,
evenais hun ouders, maar zeer
mondjesmaat op het spreekuur
van de tandarts verseInjn* n
Verrips: "Zodra de schooltand-
arts voor de deur staat gaan ze
daar wel naar toe. Zeker 70 tot
80 procent bezoekt hem, maar
komt verder nooit bij een tand
arts. De cijfers liggen precies
andersom voor dc Nederlandse
kinderen".
Na de basisschool Is die tand
heelkundige hulp afgelopen.
Verrips: "Daarom loopt er thans
in Amsterdam een proef waar
bij de tandarts leerlingen van
het voortgezet onderwijs be
zoekt. Of dat een blijvende
kwestie wordt? Ik weet het niet.
Zeker als je over uitbreiden van
die zorg denkt moet er veel geld
op tafel komen".
in Leiderdorp is volgens directeur
patiëntenzorg A. Boesten voorbe
reid op een ramp. De ziekenhuizen
in de regio hebben onderling af
spraken gemaakt over de opvang
van slachtoffers. "Bij een ramp is
het meer de kwantiteit dan de kwa
liteit die telt". Er zijn afspraken ge
maakt over de verspreiding van de
slachtoffers over de verschillende
ziekenhuizen. Het AZL vervult in
dat rampenplan een spilfunctie.
De staatssecretaris zegt dat de
helft van alle ziekenhuizen een
'rampenopvangplan' in de kast
heeft staan. Daarin staat wat ieder
een moet doen als zith in de wyde
omgeving van het ziekenhuis een
ramp voltrekt. Simons benadrukte
dat de aanwezigheid van zo'n plan
geen garantie is voor een goede
gang van zaken bij een ramp. Daar
voor zijn oefeningen nodig, aldus de
bewindsman.
Simons zei verder dat de capaci
teit van de eerste hulp en het ver
voer van de plaats van een ramp
naar ziekenhuizen tweemaal zo
groot is als de capaciteit van de zie
kenhuizen.
'Straffen gezien de oorlog erg cynisch*
DEN HAAG - Zeven vredesactivis
ten zijn gistermiddag veroordeeld
tot boetes variërend van 750 tot 1500
gulden voor vernielingen aan het
vliegkamp Valkenburg. Daarnaast
kregen zij door de Haagse politie
rechter voorwaardelijke gevange
nisstraffen van twee tot vier weken
opgelegd.
Slechts drie leden van de vredes-
club North-Atlantic De-Fence, ofte
wel de Onthekkers. stonden 'diep
bedroefd' voor rechter mr. B. Punt.
De anderen waren druk bezigmet
voorbereidingen voor de anti-Golf
oorlog demonstratie die bij de
Navo-basis in Brunsum wordt ge
houden.
De gebeurtenissen in het Golfge-
bied overheersten gisteren de te
rechtzitting en zorgde voor emotio
nele verklaringen van de kant van
de vredesactivisten. Het zevental
had samen met de bekende actie
voerder Kees Koning op 17 juli van
het vorig jaar het vliegkamp Val
kenburg betreden door een gat in
het hek te knippen. Koning, die vo
rig jaar al tot zes maanden gevange
nisstraf is veroordeeld en nu weer
actie voert in Irak. probeerde toen
een Orion-vliegtuig te beschadigen.
De actie was juist gericht tegen
dit type vliegtuig dat op Valken
burg is gestationeerd, omdat dit toe
stel kerntaken binnen de Navo
heeft. Volgens de officier van justi
tie is het doel van de acties nog wel
redelijk en te begrijpen. Dat gaat
niet op voor de middelen die zijn ge
bruikt. zo stelde hij. "Dit middel
was niet onontkoombaar, er zijn
nog andere manieren om aandacht
te vragen en publiciteit te krijgen",
zo zei officier van justitie mr. Van
Eek.
Een van de actievoersters vond
het 'absurd' om nu te worden aange
merkt als 'lid van een misdadige or
ganisatie', zoals de juridische con
structie luidde waarvoor de officier
VSO lufltltie had gekozen. Veel be
denkelijker vond de vrouw de uit
spraken van minister-president
Lubbers die het vlak na de aanvang
van de oorlog had over een 'investe
ring in de toekomst'. "Dat een
staatsman zoiets kan zeggen', zei de
actievoerster, "terwijl het grote do
den van onschuldige mensen net is
begonnen, getuigt van een bijzon
der cynisme. Daar krijg ik een onge
lofelijk triest gevoel van".
Een andere actievoerder zei heel
veel spijt te hebben gehad van zijn
actie. "Spijt dat ik de Orions niet di
rect met de grond gelijk heb ge
maakt. Spijt dat ik ze niet tot recy
clebaar schroot heb gemaakt. Nu
worden de Orions gebruikt in de
oorlog met het doel om mensen te
vermoorden".
Raadsvrouw mr. Boelen haakte
ook m op de Golf oorlog Enkele
jaren geleden protesteerden deze
mensen tegen wapenleverancies
aan Irak. Zij vonden het een mis
daad te leveren aan een levensge
vaarlijke dictator die werk maakte
van de vernietiging van de Koerden
en die zijn eigen volk op ernstige
manier onderdrukte. Nu blijkt hoe
groot hun geluk toen was De leve-
ranties waren legaal, de protesten
werden als irritant, de acties als on
wettig van de hand gewezen".
De zaak diende al vorig jaar maar
werd toen aangehouden omdat een
van de mededaders, een 50-jarige
man uit Tiel, een BVD-agent bleek
te zijn. De man had de actievoerdèrs
naar het vliegveld gebracht en opde
uitkijk gestaan. Raadsman Hum
mels wilde toen weten of deze man,
beter bekend als Joop Tiel. zich
schuldig had gemaakt aan uitlok
king.
0uö/hrutos
- Honderd jaar geleden stond er
in de krant:
- Ondanks den krachtxgen dooi,
welke in geheel Frankrijk is in
getreden. is de Seine bij Parijs
nog met open. De genie is echter
ijverig aan den arbeid om de ge
vaarlijke ijsdammen op te rui
men, welke bu aanhoudende
dooi te vrezen zijn, te voorko
men. De bijdragen van particu
lieren ten behoeve van de Parij-
sche armen worden nog steeds
met milde hand gegei>en. Tot
dusver is alleen door den Parxj-
schen journalistenkring. die
eene inschrijving ten behoeve
van noodlijdenden heeft ge
opend, reeds 275,000 franken tot
dit doel ontvangen. Te Toulouse
heeft het ijs in de Garonne, dat
door den dooi is losgeraakt,
groote verwoestingen aange
richt. Behalve een badhuis en
eene waschinrichting, werden
zes visschersbooten meegesleurd
en vernield. Overigens is in
Frankrijk de sneeuw reeds
grootendeels verdwenen, zoodat
sfx>edtg weer geregeld voortzet
ting van den spoorwegdienst
wordt verwacht.
- HH SLAGERS'
Een net jongmensch, 22 jaar,
bekend met de ossen- en varkens
slachterij, buiten schuld buiten
betrekking gerakende, zoekt
plaatsing Deugdelijke bewijzen
van eerlijkheid enz. ten dienste.
Reflecteerenden adresseer cn
zich onder letter S Advertentie
bureau P. FAUTH, te Bodegra-
Vijfentwintig jaar geleden
- Morgen ts het voor mevrouw
Goossens-Woronowa uit Geer-
truidenberg een heel bijzondere
dag waarop zij reeds 23 jaar
heeft gewacht. Haar moeder, die
in een klein dorpje aan de Zee
van Azow tn zuid-rusland
woont, kan zij dan weer einde
lijk in de armen sluiten. Moeder
en dochter zijn in de oorlog van
elkaar gescheiden.
