Japan: 9 miljard bijdrage Golfoorlog Angst voor luchtmacht Irak maar ten dele gegrond Irak vraagt missie VN EG in therapie na falend optreden in de Golfcrisis DONDERDAG 24 JANUARI 1991 OORLOG IN PE GOLF PAGINA 9 Na felle kritiek geallieerden op lakse houding Kaihi SINGAPORE (GPD) Na hevige discussies heeft de Japanse regering vanochtend beslo ten om negen miljard dollar bij te dragen aan de kosten van de militaire operaties in de Golfoorlog. Het kabinet heeft ook het voorstel goedgekeurd om vliegtuigen van de Japan se luchtmacht naar Jordanië te sturen om te helpen bij de evacuatie van 1.000 vluchtelin gen. Kabinetchef Sakamoto heeft dit vanochtend in Tokyo bekendgemaakt. Premier Kaifu zou de bijdrage aan vankelijk gisteren op een perscon ferentie doen, maar de bijeenkomst werd te elfder ure afgelast omdat binnen de regerende LDP-partij on enigheid bestond over de samen stelling van het financiële hulpppa- ket. Het kabinet heeft tot laat in de nacht onder leiding van Kaifu en de top van de LDP vergaderd, voordat overeenstemming werd bereikt. De bijdrage komt na forse kritiek van de VS en de westerse landen op de lakse houding van Japan, dat de VS en de westerse landen de kas tanjes uit het vuur laat halen. De ge allieerden wezen erop dat Japan tot nu toe niets heeft gedaan terwijl het, meer dan de andere landen die in de Golf vechten, afhankelijk is van de olie uit het Midden-Oosten. Het is de eerste keer dat Japan deelneemt aan dergelijke operaties sinds de Tweede Wereldoorlog. De kosten van de oorlog in de Golf worden geschat op ruim een half miljard per dag. De negen mil jard dollar betekent twintig procent van de totale oorlogskosten over de komende drie maanden. Verwacht wordt dat Japan dit bedrag bij el kaar zal brengen door middel van uitgifte van kortlopende obligaties en door verhoging van accijnzen op benzine en sigaretten. De socialistische oppositiepartij heeft de plannen van de regering van premier Kaifu al krachtig ver oordeeld, die volgens haar in strijd zijn met de geest van Japans anti- oorlogsgrondwet. Maar de partij van Takako Doi beschikt niet over voldoende parlementaire meerder heid om de plannen te torpederen. De Japanse regering overweegt verder om een miljard dollar aan fi nanciële hulp te geven aan de drie frontstaten Egypte, Jordanië en Turkije. Vorig jaar gaf Japan deze frontstaten 2 miljard aan hulp en een gelijk bedrag aan de multinatio nale strijdkrachten. Japan zal in to taal vijf militaire Lockheed vliegtui- NEW YORK (Rtr) Irak heeft de VN gevraagd een humanitaire mis sie te sturen om tekorten aan medi cijnen en voedsel te bevestigen. Het land beweert dat 4244 kinderen en ouden van dagen zijn overleden als gevolg van een gebrek aan voedsel en medicijnen. Dit blijkt uit een te legram van het ministerie van volksgezondheid in Baghdad, dat dateert van 14 januari, twee daggn voor het uitbreken van de oorlog, dat pas nu bekend is geworden. Met het telegram reageert Irak na maanden van het VN-handelsem- 'Olievelden van Saudi-Arabië niet te vernietigen' BERN (AP) De voormalige Saudische minister van oliezaken, sjeik Ahmed Zaki Yamani, heeft gisteren verklaard dat Irak niet in staat is om de olievelden van Saudi- Arabie te vernietigen. Deze zouden 'optimaal beveiligd' zijn' tegen ter roristische aanslagen. Yamani deed deze uitspraken in een interview met de Zwitserse krant Berner Zei- tung. "Het is onmogelijk de Saudische oliebronnen eft -installaties te ver nietigen. Misschien kunnen ze de bovengrondse installaties vernieti gen, maar de belangrijkste ningen liggen onder de grond i blijven onbeschadigd". bargo op een verzoek tot toelaten van een humanitaire missie dat de sanctiecommissie van de Veilig heidsraad der VN al in november deed na talrijke berichten van parti culiere groepen dat kinderen als ge volg van het embargo lijden onder een tekort aan voedsel en andere es sentiële produkten. In het telegram zegt het ministe rie: "het economisch embargo te gen Iraakse kinderen en het Iraakse volk, een embargo waardoor ook de aanvoer van medicijnen, medische benodigdheden, voedsel en baby melk werd afgesneden, heeft geleid "Daar uw organisatie zich bezig houdt met humanitaire aangelegen heden verzoeken wij uw vertegen woordigers ons land te bezoeken om zelf het tekort aan medicijnen, medische benodigdheden, voedsel en melk vast te stellen". Volgens de resoluties van de Vei ligheidsraad tegen Irak mogen wel medicijnen en medische benodigd heden naar het land. Maar voedsel- levering is verboden, uitgezonderd onder humanitaire omstandighe den, waarvoor dan eerst nog het oordeel nodig is van organisaties, zoals de Verenigde Naties of het Ro de Kruis. Naar diplomaten echter zeiden over het Iraakse verzoek, zieji de Verenigde Naties, die geen nood hulpstaf meer hebben in Irak er nu onder de huidige gevaarlijke situa tie in het land geen heil in daar ie mand naar toe te zenden. Dev Sol (Revolutionair Links), dat sinds de jaren '70 aanslagen pleegt in Turkije, heeft ook de ver antwoordelijkheid opgeëist voor de bomaanslag die dinsdag werd ge pleegd op een NAVO-gebouw in Is tanbul. De organisatie belde giste ren een aantal kranten om te eisen dat de VS hun handen van het Mid den-Oosten aftrekken. De eerste ontploffing deed zich gistermorgen voor bij de American Board, een religieuze organisatie die sinds de vorige eeuw een aantal scholen en een uitgeverij in Turkije drijft. Vlak daarna explodeerde een tweede bom in het kantoor van de Turkse scheepsagent van een Ame rikaanse rederij. In een voorstad van Izmir hebben elf leden van de Turkse Socialisti sche Partij gisteren een Amerikaan se vlag verbrand uit protest tegen een incident waarbij kort geleden Turkse soldaten schoten op twee mensen die te dicht in de buurt wa ren gekomen van een NAVO-instal- latie. In de Libanese stad Baalbek werd gistermorgen de Frans/Libanese Fransabank getroffen door een krachtige bom. Een bewaker kwam om het leven. Even later werd een bom tot ontploffing gebracht bij de Bayrut-Riyad-bank in Bayrut. Daar vielen geen slachtoffers. De Franse minister Dumas (buitenlandse za ken) ontkent dat ook de Franse am bassade in Bayrut gisteren doelwit was van een bomaanslag. Eerder was gemeld dat daar een bom tot ontploffing was gekomen. In de Peruaanse kustplaats Chi- clayo is gisteren vanuit een rijdende auto een staaf dynamiet gegooid naar het Noordamerikaanse Cultu rele Instituut. Niemand raakte ge wond. De politie verdenkt guerrilla beweging Tupac Amaru. de campus van de Un Operatie Desert Storm was nog maar een paar uur oud, of het Pentagon melddé de vernietiging van vrijwel "de totale Iraakse luchtmacht". Nu lijkt het er op dat de geallieerde legers, ondanks precisiebombardementen, slechts een fractie van Saddam Husseins luchtmacht hebben uitgeschakeld. De door Engelse ingenieurs uitgedachte ondergrondse bunkers in Irak bewijzen hun nut. De vraag is echter: waartoe zijn de Mig's en Mirages van de Iraakse Luchtmacht (nog) in staat als ze hun schuilplaatsen verlaten? Van onze correspondent Maarten Penncwaard LEEUWARDEN - De Iraakse luchtmacht is, zolang ze zich ver borgen houdt, bedreigender voor de geallieerden dan in de lucht, luidt de opvatting bij het gezagheb bende Britse defensieblad Jane's Defence Weekly. Een analyse van de gevechtskracht van de Iraakse luchtmacht brengt Joris Janssen Lok snel tot deze conclusie: de Rus sische Mig's-29 en de Franse Mira ges F-l zijn weliswaar zeer moderne vliegtuigen, maar ze beschikken niet over voldoende 'geavanceerde apparatuur voor elektronische oor logsvoering zoals die nu wordt ge voerd. Onschadelijk "Ik denk niet dat de Iraakse lucht macht een wezenlijke bedreiging vormt. Maar zolang ze aan de grond staan, moeten de geallieerden er steeds rekening mee houden. Ik verwacht echter dat de toestellen vrij eenvoudig onschadelijk ge maakt kunnen worden, als ze uit hun schuilplaatsen tevoorschijn ko men", aldus Janssen Lok. marine- en luchtmachtdeskundige bij het Britse defensieblad. "Zelfs als Irak alle vliegtuigen in een keer in de lucht brengt voor een massale aanval, dan nog moeten de Amerikanen en hun bondgenoten in staat zijn daar korte metten mee te maken", meent hij. De overmacht in aantallen, betere training van de geallieerde piloten en de hoeveel heid technische snufjes waarover de Amerikanen en hun bondgeno ten beschikken zouden het pleit snel in het nadeel van de Iraakse luchtmacht moeten beslechten. Janssen Lok voegt er aan toe dat "zo'n aanval natuurlijk wel inciden teel grote schade zou kunnen ver oorzaken". Volgens een opgave van het Pen tagon beschikken de geallieerde strijdkrachten in de Golf over een vloot van ongeveer 1500 vliegtui gen, terwijl Irak daar op grond van NAVO-gegevens bij het uitbreken van de oorlog 689 toestellen tegen over kon stellen: aanvalsjagers, bommenwerpers, tankers, trans gen naar Jordanië te sturen voor het transport van vluchtelingen van Amman naar Cairo, waarvan zij door verscheidene luchtvaartmaat schappijen naar hun land zullen worden teruggevlogen. Reeks bommen bij Westerse instellingen ISTANBUL (AP) Bomexplosies hebben gistermorgen zware schade aangericht aan de gebouwen van twee Amerikaanse organisaties in de Turkse stad Istanbul. Bij een van de explosies raakte een vrouw licht gewond. De verantwoordelijkheid voor de aanslagen is opgeeist door de extreem-linkse organisatie Dev Sol. port- en verkenningsvliegtuigen. Slechts een beperkt deel daarvan kan zich meten met de Amerikaan se vliegtuigen. Tot nu toe is onduidelijk hoeveel Iraakse vliegtuigen nu werkelijk buiten gevecht zijn gesteld en om welke types het gaat. De schattin gen varieren van 50 tot enkele hon derden. Maar er zijn meer onduide lijkheden. Zo heeft Irak volgens Ja ne's Defence maximaal 108 Franse Mirages F-l, terwijl de NAVO Uit gaat van 30 stuks. Over de aantallen Migs-29, van Russische makelij, zijn de deskundigen het wel eens: Irak heeft er bijna 50. Volgens een wapenexpert van de Koninklijke Luchtmacht zyn deze Mirages F-l en Migs-29 de parade- paardjes van de Iraakse luchtstrijd- STRAATSBURG (AP) - De Eu ropese gemeenschap heeft nog een lange weg te gaan voor de politieke eenwording van Europa realiteit is. De sterk uiteenlopende opvattin gen van de lidstaten in de Golfcrisis hebben dit haarscherp duidelijk ge maakt. "Om het recht voor zijn raap te stellen, de publieke opinie voelde aan dat Europa nogal vruchteloos was", oordeelde voorzitter van de Europese Commissie Jacques Del- ors gisteren. "We zullen daar lering uit moeten trekken". "Hel legde geen werkelijk ge wicht in de schaal", vatte de Luxemburgse minister Jacques Poos (buitenlandse zaken), voorzit ter van de Europese ministerraad de EG-rol in de Golf gisteren samen in het Europees parlement. Feit is dat de EG sinds de Iraakse invasie in Kuwayt geen rol van bete kenis heeft gespeeld. Groot-Britta- nie en Frankrijk vervulden hoofd rollen. maar de EG kreeg in het ge heel geen voet aan de grond. Irak RIO DE JANEIRO (GPD) - De middellange afstandsraketten en de tanks van Sovjet-makelij zijn de belangrijkste wapens die Irak kan inzetten in de oorlog. Dat is de mening van Hugo de Oliveira Piva, een voormalige brigadier- generaal van de Braziliaanse luchtmacht. Piva weet waarover hij spreekt. De ingenieur was de afgelopen jaren kind aan huis in het Iraakse ministerie van oor logsindustrie en leidde een raket- tenprogramma in Irak. De middellange afstandsraket ten zijn volgens hem zo gevaarlijk omdat zij gifgas kunnen transpor teren en met grote nauwkeurig heid kunnen worden gelanceerd. Deze raketten hebben een bereik van 600 tot 1000 kilometer. Piva, die bevriend is met verschillende Iraakse generaals, gelooft overi gens niet dat Irak chemische wa- krachten. De toestellen zijn te ver gelijken met de Amerikaanse F-15 en F-16, die ook in Nederland wor den gebruikt. De toestellen zijn goed inzetbaar in gevechten tegen vijandelijke vliegtuigen, maar ook geduchte aanvallers van gronddoe len. Irak heeft voor de bewapening van de Mirages de beschikking over zowel radar- als infraroodgeleide ra ketten, de R-530 en de Magie. De in- fraroodgeleide Magic is goed te ver gelijken met de Sidewinder, waar mee de Nederlandse F-16 is uitge rust. De Mig-straaljagers zijn voor zien van Sovjet-raketten, die een vergelijking met de Amerikaanse wapensystemen goed kunnen door staan. Een probleem voor Irak is dat de zag kort voor het aflopen van het VN-ultimatum zelfs geen heil in een gesprek met de EG-troika van mi nisters van buitenlandse zaken, om dat het besefte dat de hoofdrolspe lers anderen waren. Tijdens het debat in Straatsburg noemde Europarlementariër en ex- premier van Belgie Leo Tmdemans gisteren het gebrek aan samenhang "vernederend voor Europa". Poos en Delors onderstreepten de nood zaak om de EG grotere bevoegdhe den te geven op de terreinen van de fensie en buitenlandse politiek. Dat kan alleen, wanneer de regeringen van de twaalf lidstaten een deel van hun soevereiniteit inleveren. Dit pens zal gebruiken tegen Israël. Dat komt de hele wereld in op stand. Maar gebruik op een ande re manier om de geallieerde troepen angst aan te jagen sluit hij niet uit. Ex-brigadier-generaal Hugo de Oliveira Piva leidde een ploeg van 21 Braziliaanse ingenieurs die sinds 1989 in Irak werkten aan de ontwikkeling van een lucht- luchtraket met een bereik van zes tot tien kilometer die drie keer zo snel als het geluid zou gaan. Een lucht-luchtraket kan uit een zeer snel vliegtuig kan worden afge vuurd naar een vijandig toestel dat probeert te ontsnappen. De kosten van dit raketten pro ject werden geschat op 40 miljoen dollar. De Golfcrisis betekende een voortijdig einde van het pro- Een bedoeine hoedt zijn scha pen. terwijl een schier eindeloos konvooi Ameri kaanse leger voertuigen pas seert in Saudi- Arable. Met het grondoffensief tegen Irak wordt nog even gewacht. De kans dat de Iraakse lucht macht daarvoor nog weerstand van betekenis biedt, is aanwe zig, maar niet al te groot volgens deskundigen. Koto EPA» Mig's en de Mirages weinig gehei men kennen voor de geallieerde luchtmacht. De Franse toestellen waren al bekend, de Mig's werden dat na de val van de Berlijnse Muur. De Oostduitse luchtmacht had de Mig-29 in gebruik en F-16's en Tor nado's hebben in schijngevechten de zwakke plekken van het Russi sche vliegtuig kunnen opzoeken. Janssen Lok acht het bovendien "erg onwaarschijnlijk" dat de Iraak se radar- en infraroodgeleide raket ten veel schade kunnen aanrichten onder de geallieerde luchtvloot. Die toestellen beschikken over veel au tomatische waarschuwings- en af weersystemen, als een vijandelijke raket is afgeschoten. Zo kan een F- 16 bijvoorbeeld flairs afschieten als zo'n warmtezoekende infraroodra- stuit echter* vooral bij Groot-Bnt- tannie op onoverkomenlijke bezwa- "De EG heeft helaas nog geen ge meenschappelijk buitenlands be leid. Daar moeten we nu aan gaan werken. Alleen dan kan de gemeen schap haar eigen bestemming meester worden", meent Poos. "Als we werkelijk een zelfde mening zijn toegedaan, moeten we die in de we reldpolitiek krachtiger uitdragen". Ondanks de soms goede bedoe lingen wees de Golfcrisis uit, dat en kele lidstaten liever op eigen houtje opereren. Volgens Tindemans deed de Golfcrisis de EG uiteenvallen tot "zuiver nationale gezichtspunten". gramma, dat bijna klaar was om te testen. Maar het belang van het Braziliaanse programma moet niet worden overschat, zo onder streept Piva. "Irak heeft honder den soortgelijke raketten in voor raad, die het in de Verenigde Sta ten heeft gekocht". Waarom wilde Irak dan zelf deze raket ontwikkelen? Piva: "De lucht-lucht raket is gecom pliceerd en daarom een soort ba sis voor ontwikkeling van allerlei andere rakettenIn het Brazi liaanse project bijvoorbeeld werd gewerkt met een zeer gevoelige infrarode sensor, die de automa tisch werkende raket in staat zou stellen vliegtuigen van voren te onderscheppen. In het 'ouder wetse' systeem was de aanval al leen van achteren. Daar is de hitte van de motoren het grootst is en daarop reageert de sensor. ket nadert. Die flairs zijn in feite niet meer dan vuurballetjes, met een hogere temperatuur als de F-16- motor, waardoor de raket wordt 'weggelokt' en zijn doel mist. De Iraakse luchtmacht heeft ver der veel Mig's, die in de lucht een grotere bedreiging vormen voor de piloot dan voor de vijand: zo'n 75 uit de jaren zestig daterende Migs-21, vooral bedoeld voor de aanval van gronddoelen, evenals de Mig-23 (on geveer 90 stuks) en de Mig-25 (28). Een grote dreiging gaat wel uit van de tien tot twintig Sukhoi-24's (Fen cers), moderne bommenwerpers voor de lange afstand. Ze zijn vergelijkbaar met de Ame rikaanse F-l 11 en zouden vooral ge bruikt kunnen worden om doelen diep in Saudi-Arabie aan te vallen. Vermeldenswaard is tot slot ook de Su-25, waarvan Irak er 24 heeft. "Een tankkiller", aldus Janssen Lok. Irak beschikt ook over lasergelei- de raketten, die zoals Amerikaanse beelden de afgelopen dagen hebben getoond, met uiterste precisie op doelen kunnen worden afgevuurd. De Amerikaanse luchtmacht gooi de er onder meer het gebouw van de Iraakse luchtmachtstaf mee plat. De Iraakse raketten zijn van Franse makelij, bestemd voor de Mirages. Ze kunnen alleen op gronddoelen worden afgevuurd. Zolang Saddam Hussein kan drei gen met de inzet van deze lucht macht, blijft de massale inzet van grondtroepen door de geallieerden een hachelijke zaak. Toch betwijfelt Janssen Lok of de Iraakse lucht macht bij een verrassingsaanval haar taak naar behoren kan uitvoe ren. "De militaire vluchtleidings- centra zijn uitgeschakeld. Dat bete kent dat de piloten vanaf de grond geen belangrijke informatie kun nen krijgen. Een vliegtuig beschikt natuurlijk zelf ook over een radar, maar het bereik daarvan is veel be perkter dan dat van de grondsta tions Het totaaloverzicht ontbreekt zo volkomen In feite is de Iraakse luchtmacht blind". Hij wees er nog eens op dat bijna el ke lidstaat afzonderlijk "onder vaak smadelijke omstandigheden" afge zanten naar Baghdad heeft stuurde om zijn burgers daar vrij te praten. Vooral de politiek van Frankrijk en Groot-Bnttannie, beide voorma lige koloniale mogendheden met specifiek eigen belangen in het Mid den-Oosten. gooide roet in de ge meenschappelijke EG-politiek. Bei de landen beschouwden zichzelf vooral als een van de grote vijf in de VN-Veiligheidsraad en veel minder als een van de twaalf. Dat werd vooral geïllustreerd door de wijze waarop Frankrijk na de Europese ministerraad zijn laatste vredes voorstel presenteerde. "Het Franse voorstel was niet eens doorgeno men met andere lidstaten." klaagde Tindemans. "We vertegenwoordi gen 340 miljoen mensen en zijn niet in staat om tot belangrtjke gemeen schappelijke standpunten te ko men, als er aan onze achterdeur een oorlog woedt". Gezin Hussein wellicht naar Zambia gebracht LONDEN (AP/Rtr) - De Britse krant Daily Telegraph meldt van daag dat het gezin van de Iraakse president Saddam Hussein onder dak heeft gekregen in het Afrikaan se land Zambia. Volgens het dag blad, dat zich beroept op diploma tieke bronnen, verblijven Saddams vrouw Sagida en zijn kinderen in een zwaar bewaakte bungalow van de Zambiaanse president Kenneth Kaunda. Het gezin is kort na de eer ste geallieerde luchtaanval op Bag hdad van 17 januari in een vliegtuig van Air Mauritania uit Irak vertrok ken, aldus de bronnen. In Nouakchott, hoofdstad van Mauritanië, zou het gezelschap zijn overgestapt op een vliegtuig van Air Zambia, dat hen naar de Zambiaan se hoofdstad Lusaka bracht. Van daar werden zij met een presiden tiele escorte naar de bungalow in het noordoosten van het land ge bracht. De Daily Telegraph zei dat Kaun da gedurende de Golfcrisis nauw contact heeft onderhouden met Saddam Husayn. Ondanks het ver schil in geloof - Kaunda if een over tuigd christen - zouden de twee pre sidenten goed met elkaar overweg kunnen. Zambia heeft van Irak in het verleden flinke economische steun ontvangen. Kaunda was het laatste staats hoofd dat voor het uitbreken van de Golfoorlog een bezoek bracht aan Baghdad Hij heeft bij die gelegen heid acht uur met Saddam Hussein gesproken. Na afloop van het ge sprek waarschuwde Kaunda de Amerikaanse president George Bush in een brief dat eventuele vij andelijkheden zouden leiden tot een jihad, een heilige oorlog. Geen EG-hulp voor Mauritanië dat Irak 81011111' BRUSSEL OPS) EM A (Hl n t land Mauritanië moet wegens zijn pro-Iraakse opstelling worden uit gesloten van deelname aan een con ferentie over hulpverlening door de Europese Gemeenschap De Franse Europarlementariër Henry Saby (socialisten), heeft hier bij de EG op aangedrongen. Binnenkort zal in de Ugandcse hoofdstad Kampala een bijeen komst plaatsvinden van Europarle mentariërs en de zogenaamde ACP- n. MO groep van 69 landen in Afrika, het Carïbisch. en het Stille- Oceaangebied Deze landen ontvan gen volgens de Lome-Akkoorden Europese handelssteun. Het bestuur van de gemeenschap, de Europese Commissie, is met van plan op Saby's suggestie in te gaan Volgens een EG-woordvoerdcr 1$ het echter goed mogelijk de deelna me van Mauritanië te heroverwegen als de EG-ministers van buitenland se zaken daarop aandringen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1991 | | pagina 9