TAD LEIDEN
Ouders beklagen zich
over vieze klaslokalen
Pieterskerk centraal in videofilm over Leiden
'Nieuwe bezuinigingen onaanvaardbaar'
Pancras-West wil de auto
niet kwijt uit binnenstad
'De magazijnbeheerder is allang niet
meer de man ia de blauwe stofjas'
Turkse films van Güney in rijksmuseum Volkenkunde
LEIDSCH m DAGBLAD
MAANDAG 21 JANUARI 1991
i inmm*im«||B» f,1,'/1 ü'Ll".1,1 VU I"1 '""Mjffl,111
'Deze stad is het waard om een videotheekje voor aan te leggen'
Van onze redacteur
Jan Rijsdam
LEIDEN - Twee Leidenaren heb
ben een videofilm gemaakt over
de Pieterskerk en de ontstaansge
schiedenis van Leiden. De film
bevat unieke beelden van leden
van het koninklijk huis en Sir
Winston Churchill, op bezoek in
Leiden. En, uiteraard ontbreekt
ook het bezoek van de Ameri
kaanse president Bush aan deze
stad niet.
Fotograaf Kees van den Burg
en journalist Willem Buyteweg
liepen al een paar jaar rond met
het idee om de historie van Lei
den op video vast te leggen. "In
heel Leiden is er geen film over de
ontstaansgeschiedenis van de
stad te vinden", weet het tweetal.
"Het gemeente-archief beschikt
voornamelijk over boeken en
prenten. En wat er aan filmmate
riaal bestaat geeft geen volledig
beeld". Van der Burg en Buyte
weg menen dan ook dat hun film
in een leemte voorziet.
Enkele jaren geleden maakten
het tweetal al, in opdracht van de
100-jarige 3 Oktobervereniging,
een videofilm over de historie van
3 Oktober en hoe Leidenaren het
feest door de jaren heen hebben
beleefd. "Daarna bleef het broei
en", vertelt Buyteweg. "Wat ons
tegenhield waren de kosten. Het
maken van een professionele tape
is erg duur. Uiteindelijk vonden
we twee sponsors, die een bijdra
ge wilde leveren, en besloten we
aan de slag te gaan".
Boerendorp
"Toen stonden we voor de inhou
delijke kant van de zaak: het ver
haal van de stad Leiden, zoals we
dat wilden vastleggen. Leiden be
gon als een landelijke nederzet
ting aan de oevers van de Vliet.
Het was de residentie van de gra
ven van Holland. Nadat de graven
naar Den Haag vertrokken, en
daar Het Binnenhof creëerden,
groeide Leiden van een eenvou
dig boerendorp uit tot een flore
rende stad".
De graven woonden destijds in
het Huis Lokhorst en bouwden
een verdedigingswerk en gevan
genis aan de Vliet (het Graven
steen annex Gerecht) en een ka
pel, de latere Pieterskerk. Van
den Burg en Buyteweg grepen
het verhaal van de Pieterskerk
aan om de historie van Leiden op
videoband vast te leggen. Die
kerk is door de eeuwen heen de
spil van de Leidse gemeenschap
geweest, zo blijkt uit de film. De
gildes hingen er hun gildeborden
en de rijke burgerij werd er begra
ven. De sporen van die historie
zijn nog steeds in de kerk zicht
baar.
In de omgeving van de Pieters
kerk woonden ooit de Pilgrim
Fathers. Deze grondleggers van
ae Verenigde Staten ontleenden,
toen ze in 1620 naar Amerika ver
trokken, hun visie op de staatsor
ganisatie aan de Hollandse sa
menleving. Naast de Pieterskerk
is er het Gravensteen en het Ge
recht waar in 1856 voor het laatst
de doodstraf werd voltrokken. Op
een steenworp afstand ligt de La
tijnse School waar eens Rem
brandt onderricht kreeg.
Vorstin
Voor het vastleggen van de vroeg
ste geschiedenis moesten Van
den Burg en Buyteweg zich verla
ten op kaarten en prenten of beel
den van de historische bebou
wing die nog steeds aanwezig is.
Vanaf 1924 bestaan er ook bewe
gende beelden die Van den Burg
opdook uit het Polygoon Archief.
In dat jaar bezochten de toenmali
ge koningin Wilhelmina en Prins
Hendrik Leiden om het 350-jarig
bestaan van Leidens ontzet mee
te vieren. De hele stad was uitge
lopen om de vorstin en prins te
Het Koninklijk Huis is altijd
een frequent bezoeker geweest
van de stad Leiden. Op de video
film zien we beelden van konin
gin-moeder Emma, de promotie
van koningin Wilhelmina en van
een redevoering, in de Pieters
kerk, van koningin Juliana. Ook
is er uitgebreide aandacht voor de
promotie tot doctor Honorus
Causa van Sir Winston Churchill
in 1946. Op deze beelden zien we
verder professor Cleveringa die
het woord voert als promotor.
Uiteraard ontbreekt ook het be
zoek niet dat de Amerikaanse pre
sident Bush in 1989 aan Leiden
bracht. Met Bush, op zoek naar de
wortels van de Amerikaanse sa
menleving, is het verhaal over de
historie van Leiden voorlopig
rond en de spilfunctie van de Pie
terskerk bewezen: "Een ontmoe
tingscentrum bij uitstek in verle
den, heden en toekomst".
Bahama's
De videofilm, eigenlijk een soort
extra lange aflevering van 'Ont
dek je plekje' met Leiden in de
hoofdrol, is vanaf heden te koop.
"Voor een zacht prijsje", bena
drukken de makers (f 46,75). "In
elk geval niet duurder dan een
boekje over Leiden". Van den
Burg denkt dat de liefhebbers
van de Leidse boekjes ook deze
film zeer op prijs zullen stellen.
Buyteweg: "Het is geen com-
rpercieel produkt. Het enige dat
wij willen is uit de kosten komen.
Als we door de eerste oplage heen
zijn (500 stuks) kunnen we echt
geen paar weken naar de Baha
ma's. Dat willen we ook niet. Als
het een groot succes wordt, gaat
een deel van de opbrengst naar de
Stichting Pieterskerk".
"Onze grootste wens is om een
vervolg te kunnen maken", ver
klaren de filmmakers. "Er zijn
items genoeg. Denk maar aan de
universiteit of aan de blauwe
tram. Het zou toch heel aardig
zijn als we de geschiedenis daar
van op professionele wijze op film
kunnen vastleggen. Leiden is het
waard om een klein videotheekje
voor aan te leggen. De eerste tape
is er. Wij hopen dat er nog een
flink aantal banden naast komt te
staan"
(Dc videofilm 'Pieterskerk in per
spectief' is verkrijgbaar bij de VW-
Leiden, in dc Pieterskerk (zaterdag
en zondag van 14.00 tot 16.30 uur), bij
Fotiek Van der Horst (Vijf Mciplein
9) en bij Van den Burg Video Editing
LEIDEN - Het oudercomité
Leiden heeft in een brief aan
de Tweede Kamer haar be
zorgdheid uitgesproken
over het plan om opnieuw,
een bedrag van circa 20 mil
joen, te bezuinigen op de
schoonmaakvergoedingen
voor scholen. Volgens het
oudercomité is het huidige
schoonmaakniveau al vol
strekt onder de maat. Het co
mité vindt het onverteerbaar
dat nu weer nieuwe bezuini
gingen op stapel staan.
Uit een onderzoek dat in 1989, in op-
dracht van het ministerie van on
derwijs, werd uitgevoerd bleek al
dat bij 21 geselecteerde scholen in
meer dan 60% van de gevallen het
schoonmaakniveau onvoldoende
is. Volgens het Oudercomité Leiden
is er door de politiek niet adequaat
op dit onderzoek gereageerd en zou
de staatssecretaris van onderwijs
ten onrechte de conclusie hebben
getrokken dat het wel meevalt met
de vervuiling van de scholen.
Carnaval voor
bejaarden
LEIDEN - In het Antoniusclubhuis
(Lange Mare) wordt zaterdagmid
dag 2 februari (vanaf 13.00 uur) het
jaarlijkse carnavalsfeest v'oor be
jaarden gehouden. Het feest wordt
georganiseerd door carnavalsvere
niging De Hutspotten.
Optredens worden verzorgd door
huiskapel de Dorstvlegels, de Leid
se zanger George Julien en Patrick
de Ridder met thema's uit musicals
als Evita en West Side Story.
Het feest is bedoeld voor 55-plus-
sers. Op tal van adressen zijn kaar
ten in de voorverkoop verkrijgbaar.
Inlichtingen hierover via tel. 173225
of 224610. De toegangsprijs be
draagt 3 gulden.
"Wij constateren dat de scholen
niet schoon zijn", aldus H. Bosscher
van het oudercomité. Eén en ander
blijkt ook uit het toenemend aantal
klachten over de reinheid van
schoolgebouwen en de daarmee sa
menhangende ademhalingsmoei
lijkheden en andere klachten over
de luchtwegen (CARA).
Het Astma Fonds meldde al eer
der dat het tal van reakties van ou
ders, leerkrachten en schoolbestu
ren kreeg over het schoonhouden
van schoolokalen. Ouders van kin-
Bejaarde vrouw
breekt been en
wacht uren op
hulp
LEIDEN Een 79-jarige vrouw
heeft in de,nacht van zaterdag
op zondag enkele uren op hulp
moeten wachten met een open
beenbreuk. Zij was in haar wo
ning aan deTitus Brandsmalaan
van de trap gevallen. Zij sleepte
zich naar een stoel in de huiska
mer, waar zij herhaalde malen
om hulp heeft geroepen.
Pas na enkele uren hoorden
de buren haar hulpgeroep. De
gewaarschuwde politie moest
een raampje forceren om de wo
ning binnen te komen. De
vrouw is overgebracht naar het
Academisch Ziekenhuis.
deren met CARA klaagden dat de
lokalen waarin hun kinderen moe
ten vertoeven vaak vies en stoffig
zijn. De huisstofmijt krijgt zo meer
kans en daarmee stijgt de kans op
allergische aandoeningen.
Onaanvaardbaar
Op het verzoek van het Oudercomi
té Leiden heeft de Wetenschaps
winkel van de rijksuniversiteit het
onderzoek van het ministerie nog
eens onder de loep genomen. De
Wetenschapswinkel meent dat dit
onderzoek maar op een deel van de
gesignaleerde problemen in gaat.
De reactie van de staatsecretaris
zou getuigen van onderschatting
van de problematiek. Gevreesd
wordt dat het realiseren van schone
scholen door de politiek op de lange
baan wordt geschoven.
Het Oudercomité Leiden schrijft
in een brief aan de Tweede Kamer
leden dat nieuwe bezuinigingen op
het schoonmaakbudget onaan
vaardbaar zijn. Volgens Bosscher is
het de hoogste tijd dat kamerleden
de staatssecretaris hierover eens
aan zijn jasje trekken.
GEKRAAKT Een woning aan de
Haarlemmerstraat (70, 70a en 72) is
afgelopen zaterdag gekraakt. De po
litie is daarvan zondag op de hoogte
gesteld, toen buren een brandlucht
roken. Het bleek dat de nieuwe be
woners de open haard hadden aan
gestoken. Vandaag is het onderzoek
gestart of de groep van zes krakers
nog langer in de woning mag blij-
LEIDEN - Bijna iedereen heeft
wel eens meegemaakt dat de was
machine van het verkeerde type
drie dagen te laat wordt afgeleverd.
Een goede organisatie van het voor
raadbeheer en het transport is een
vak apart. De Leidse school De
Nieuwe Vaart begint daarom ko
mend cursusjaar met een vooroplei
ding op het gebied van transport en
logistiek. "Want de magazijnbe
heerder van tegenwoordig is allang
niet meer de de man in de blauwe
stofjas maar moet ook met een com
puter om kunnen gaan", zegt direc
teur J.W. Snik van de school in het
Lammenschanspark.
Dat er een opleiding op het ge
bied van tarnsport en logistiek zou
beginnen, was een uitdrukkelijke
wens van werkgevers- en werkne
mersorganisaties. "In 1992 neemt
de concurrentie in de veroerssector
toe. Er is echter te weinig goed op
geleid personeel. De werkgevers
hebben daarom de noodklok ge
luid Er moest snel iets op dit gebied
op poten worden gezet".
De Nieuwe Vaart meldde zich aan
als kandidaat voor de opleiding en
werd met vijf andere scholen in
Boxtel, Bolsward, Coevorden, 01-
derzaal en Veendam uitverkoren.
Snik: "Onze school kent al opleidin
gen op het gebied van administratie
en motorvoertuigentechniek. Het
ministerie vond dat de nieuwe op
leiding goed in ons pakket past.
Ook speelt de goede ligging van on
ze school mee. Op hetzelfde terrein
als het onze bevindt zich een meao
en ook de streekschool waar een op
leiding tot vrachtwagenchauffeur
wordt gegeven".
Rotklusjes
De opleiding aan de school voor
voorbereidend beroepsonderwijs
aan het Lammenschanspark duurt
in het totaal vier jaar. De eerste twee
jaar worden de brugklassen doorlo
pen waarbij er ook ruimte is voor in
dividuele les voor jongeren met een
leerachterstand. Vervolgens kun
nen de jongeren de opleiding logis
tiek en transport kiezen die nog
eens twee jaar vergt. Daarna is het
de bedoeling dat zij doorstromen
naar de meao of naar een opleiding
tot vrachtwagenchauffeur.
LEIDEN De wijkvereniging Pan
cras-West is tegen het auto-vrij ma
ken van de binnenstad. Het wordt
bovendien tijd dat de gemeente
eens duidelijk maakt welke kant
het op moet met het verkeer in de
stad. Dat schrijft de wijkvereniging
in het laatste nummer van haar pe
riodiek.
Bestrijding van het autoverkeer
is niet het overdag afsluiten van
sommige straten met paaltjes zoals
de PvdA voorstelt, aldus de wijk
vereniging. "Dat leidt tot een onbe
zonnen afwisseling van autoluwe
straten en autostormen daar tussen
door en omheen. Het leidt tot ge
vaarlijke verstoppingen op de grens
tussen toegankelijke en autovrije
stukken".
De vereniging wijst er bovendien
op dat de gemeente jarenlang de be
woning in de binnenstad heeft ge
stimuleerd. "Nu die autobezitters er
wonen wordt het bezitten van een
auto steeds moeilijker gemaakt".
"Het is bovendien de vraag of ie
dereen nu wel zo gecharmeerd is
van Anton Pieck-achtige autovrije
stadsgezichtjes. De aanwezigheid
van autoverkeer heeft ook duidelijk
preventieve effecten ter voorko
ming van vandalisme en sociale on
veiligheid".
Pancras-West geeft de voorkeur
aan de 'autoluwe' binnenstad. De
buurtvereniging denkt dan aan
'vermindering van het aantal auto
bewegingen in de binnenstad, lage
re snelheden en ontmoediging van
het autogebruik waardoor dat be-
CNV-jongeren delen
spoorboekjes uit
LEIDEN - De CNV-jongerenorga-
nisatie deelt van 21 tot en met 25 ja
nuari gratis alternatieve spoorboek
jes uit aan studenten en scholieren.
Dit gebeurt naar aanleiding van de
invoering van de OV-jaarkaart.
In de boekjes staat veel informa
tie over de studiefinanciering. Met
name is er veel aandacht voor de be
dragen die studenten mogen bijver
dienen zonder dat op hun beurs
wordt gekort.
perkt wordt tot het noodzakelijke'
Om dit te realiseren doet de wijk
vereniging een aantal voorstellen.
Zo wordt gevraagd om gratis par
keergarages in de winkelcentra en
kort en duur parkeren op straat met
effectieve controle en sancties. Ook
wil Pancras-West de stad binnen de
singels tot woonerf te te benoemen.
Daarin bestaat voorrang voor voet
gangers en is de maximumsnelheid
30 kilometer per uur. Pancras-West,
dat zich tegen verruiming van de
horeca-sluitingstijden keert, pleit
eveneens voor alcoholcontrole's in
het centrum.'
De wijkvereniging vraagt de ge
meente om duidelijkheid over het
verkeersbeleid in de binnenstad.
Om een aanzet tot deze discussie te
geven houdt de wijkvereniging
woensdag in het Koetshuis bij de
Burcht een buurtavond (20.15)
waarop ook het auto-beleid in het
centrum ter sprake komt.
Inbreker laat
paspoort achter
LEIDEN - Bij een inbraak in
een woning aan de Niek Engel-
schmanstraat afgelopen zater
dag heeft de dader zijn paspoort
achtergelaten. De politie kan de
man vervolgens enkele uren la
ter inrekenen. De 31-jarige Lei-
denaar is volgens politiewoord
voerder Graveland 'een buiten
gewoon goede bekende' van de
politie.
De man was de woning bin
nengekomen door het open
schuiven van een raam. Hij nam
een geldbedrag mee en een
boormachine. Hij liet echter zijn
paspoort achter. Vermoedelijk
heeft de man dit document ver
loren.
Bij zijn aanhouding beweerde
de dader de boormachine te
hebben verkocht. De polit.e gaf
de man echter een half uur om
de machine terug te bezorgen,
anders zou hij worden opgeslo
ten. Ongeveer 25 minuten later
stond de Leidenaar met het ap
paraat in het politiebureau.
De Nieuwe Vaart start opleiding transport en logistiek
Bij de opleiding hoort ook een
stage. De Nieuwe Vaart heeft in
middels contact gelegd met de
Stichting Vakopleiding Wegver
voer voor het regelen van stage
plaatsen. "Het is vaak moeilijk om
geschikte adressen te vinden voor
stages. Het probleem is dat er bij
veel bedrijven eigenlijk te weinig
tijd is om de stagairs goed te bege
leiden. De leerlingen moeten tij
dens hun verblijf bij een bedrijf na
tuurlijk wel wat leren en niet wor
den gebruikt voor rotklusjes".
Snik verwacht dat zijn leerlingen
uiteindelijk aan de slag kunnen als
bijvoorbeeld chauffeur, kraanma
chinist, magazijnbediende maar
ook als vervoerplannen "Iemand
die een goede planning kan maken,
is goud waard voor een bedrijf',
stelt de directeur van de Nieqwe
Vaart. Hij verwacht overigens dat
de meeste mensen die een opleiding
op dit vakgebied volgen straks zon
der al te veel problemen aan de slag
komen. "Het bedrni iff n hflflfi
grote behoefte aan werknemers in
deze sector".
Volgens Snik ziet ook het be
drijfsleven in dat een goede organi
satie van het vervoer veel geld kan
besparen. "Bovendien vinden klan
ten het snel afleveren van het be
stelde produkt erg belangrijk. Het is
vaak nog belangrijker dan de prijs".
LEIDEN - Het Rijksmuseum voor
Volkenkunde vertoont op een aan
tal maandagavonden een serie
speelfilms uit Turkije. Aanleiding
voor de filmcyclus is de foto-exposi
tie 'Istanbul, mensen en emoties' in
het museum. In totaal worden er ze
ven films vertoond, waarvan er vijf
zijn gemaakt door de Turkse regi-
seur Yilmaz Güney.
Güney is lange tijd de centrale fi-
guur binnen de Tukse film geweest.
Zijn films kenmerken zich door een
sterk engagement, maar er zijn ei
genlijk geen helden die overwinnen
en de films hebben geen happy end.
Güney accentueert vooral de
schurkachtigheid en domheid van
mensen. Voor het Turkije van de De sterk linkse politieke denk-
oude machts- en familiestructuren beelden van Güney, hebben hem de
is in de films van Güney geen toe- nodige problemen opgeleverd. Na
komst meer: het gaat roemloos ten een veroordeling wist hij in 1981 uit
onder, dramatisch weergegeven te- de gevangenis te ontsnappen en
gen de achtergrond van een schitte- leefde daarna, tot zijn dood in 1934,
'rend landschap. in ballingschap.
De volgende films zijn in het mu
seum te zien. 21 januari, Umut-
/Hoop. Guney 1970, 28 januari, Agit-
/De Klaagzang. Guney 1971; 4 febru
ari. Gelin/De Bruid. Lutfu Akad
1972; 18 februari. Firatin Cinlen/De
boze geestèn van de Eufraat, Kor-
han Yurtsever 1978; 25 februari,
Dusman/De vijand, Zeki Okten
Guney 1979; 18 maart. Ynl. Si ril
Goren Guney 1982
De voorstellingen beginnen om
20.00 uur. De toegangsprijs be
draagt 7,50 gulden. Een passe-par
tout kost 30 gulden. Een folder met
beschrijvingen van de films is ver
krijgbaar bij de portiers van het
Rijksmuseum voor Volkenkunde.
Directeur J. Snik: "Een goede planner is goud waard".
LOON- EN
lhsoneels-
ADMINISTRA
STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN
