Jordanië: Staakt het vuren 'Saddam krijgt me hier niet weg' Duitse politie rolt terroristen-netwerk op Egypte legt laatste restje toerisme stil Politieke rel België na vrijlating van terrorist GOLFOORLOG 3 Van onze speciale verslaggever Wiebe Pennewaard CAIRO. De raketten die Irak in de nacht van donder dag op vrijdag op Israël en Saudi-Arabië afschoot, hebben de spanning ook in Israëls buurland Egypte verder doen toenemen. De overheid trof een aantal maatregelen, waar van de sluiting van de meeste toeristische attracties wel licht de opmerkelijkste is. Voor het eerst in de geschie denis houdt politie bezoekers tegen bij de ingang van alle mu sea, pyramides, graftombes en andere ruimten, waar zich kost bare historische voorwerpen bevinden. De angst voor aan slagen op deze onvervangbare kunstschatten is de voornaam ste reden tot de ingreep, zo werd gisteren in de Egyptische kranten en in radio- en tv-uit- zendingen meegedeeld. Het aantal toeristen ligt in ja nuari aanmerkelijk onder de topdrukte in de zomermaanden, maar toch bevindt zich ook nu een aanmerkelijke groep bui tenlanders in Egypte. Het be treft vooral reisgezelschappen en echtparen zonder kinderen, uit West-Europa en de Verenig de Staten. Dat niet iedereen het nieuws even scherp volgt bleek op tal van plaatsen, waar het bordje Closed - Fermé en het Arabi sche woord nogal wat dig einde a tekent. Bij de pyramides Giza, even buiten de hoofdstad Cairo, leverde dat geen echte problemen op - er mocht nog wel over het terrein worden ge wandeld, zodat de drie wereld beroemde bouwwerken en de naastgelegen Sphinx alsnog konden worden bewonderd. Een bezoek aan het museum op het terrein was evenwel on mogelijk, en ook de dagelijkse shows met licht en geluid - een publiekstrekker van de eerste orde - zijn geschrapt. Pijnlijker nog bleek de sluiting van het fameuze Egyptische Museum, waar onder veel meer de schat ten uit het graf van koning Tu- tankhamon zijn te bewonderen. Al vroeg in de ochtend vorm den zich daar groepjes mensen bij de gesloten toegang. Ze gin gen prompt in discussie met de vele, tijdelijk werkloze rondlei ders. Dat gebeurde ook bij de gesloten voortij- dagje uit be- drukbezochte pyramides van Saqqara, ruim twintig kilome ter ten zuiden van Cairo. Tegen betaling van de normale en treeprijs mocht iedereen daar wel het terrein op om daar ver volgens te ontdekken dat de be langwekkende tombes waren gesloten. Voor de Egyptenaren is het vragen van een entreeprijs voor niets echter bittere noodzaak, want sluiting van de attracties betekent voor duizenden men sen pure broodroof. Gidsen, verhuurders van kamelen, taxi chauffeurs, eigenaren van cafe etjes en bazars nabij de gesloten objecten zagen hun inkomsten in één klap wegvallen. Daarbij is de vrees gerecht vaardigd, dat steeds minder toeristen zich naar het Midden Oosten begeven. De zeer zicht bare aanwezigheid van politie en particuliere bewakers i rond de grote hotels in Cairo draagt ook niet echt bij tot ver hoging van de vakantievreugde. Het vliegveld van Cairo is tol i toe i of i gebruik. Het wegvallen van aantal lijnvluchten (waaronder de KLM), door een geringer aanbod van passagiers en forse extra verzekeringskosten, is toi nu toe opgevangen door toestel len op te vangen uit andere lan den in het Midden-Oosten. Zo i« Cairo de tijdelijke thuisbasis geworden van de maatschappij en, die normaal op de steden ir Saudie-Arabië en Jordanië vlie gen. De op een aantal punten ver scherpte controle kan overigens met een korrel Egyptisch zout worden genomen. Het afgekon digde 'strenge toezicht' op het verkeer over de vijf Nijlbruggen is tot nu toe beperkt tot enkele slaperige politiemannen, die de nachtelijke uren alleen op de drukke Brug van de 6e Oktober een korte blik in de passerende voertuigen werpen. door GPD-verslaggever Hans de Bruijn BRUSSEL. Naar nu pas bekend is geworden, heeft de politie van Brussel een paar uur voor het begin van de Gol foorlog een leider van de Palestijnse terreurgroep van Abu Nidal aangehouden, maar hem later op gezag van het mi nisterie van buitenlandse zaken weer laten gaan. De man bleek in bezit van een geldig toeristenvisum. In de Belgische politiek heeft deze handelwijze tot een politieke rel geleid Walid Khaled, woordvoerder van Abu Nidal, werd door op lettende politiemensen aange houden vlakbij het Brusselse hoofdcommissariaat van poli tie. Door de dreiging van terro ristische aanslagen was men extra waakzaam. Maar minister Mark Eyskens (buitenlandse zaken) wist dat Khaled zou ko- beval zijn onmiddellijke e organisatie van Abu Nidal is onder meer verantwoordelijk voor de gijzeling van een groep Belgen en Fransen. Acht men sen, vier Fransen en vier Bel gen, werden ruim vier jaar gele den gekidnapt door de groep toen zij met een bootje voor de Israëlische kust voeren. Vier van hen werden vorig jaar vrij gelaten, de laatste vier pas vo rig weekeinde, na ampele on derhandelingen door de Belgi sche regering waarbij ook Libië bemiddelde. In ruil daarvoor liet België een tot levenslang veroordeelde Palestijnse terro ristgaan. Khaled blijkt zijn toeristenvi sum twee weken geleden gekre gen te hebben op de Belgische ambassade in Bayrut. Men durfde het hem niet te weigeren uit vrees dat dan de vrijlating van de vier gijzelaars gevaar zou lopen. Khaled zou naar Brussel zijn gekomen voor een 'eindgesprek' over de gijzeling met topdiplomaat Jan Hollants van Loocke, de Belgische on derhandelaar in de gijzelings zaak. Buitenlandse Zaken had van- "tevoren bepaald dat Khaled niet meer dan een paar uur in Belgie mocht blijven, dat aan zijn bezoek geen ruchtbaarheid mocht worden gegeven en dat hij direct weer moest verdwij nen. Maar Eyskens verzuimde het ministerie van binnenlandse zaken, verantwoordelijk voor de politie en de terreurbestrij ding, in te lichten. Minister Louis Tobback (bin nenlandse zaken) was gisteren woedend over "deze waanzin" Ook de Waalse socialistische vice-premier Philippe Mou- reaux en de liberale oppositie leider Guy Verhofstadt spraken schande van de opsteling van Buitenlandse Zaken. Moureaux wees erop dat Abu Nidal de kant van Irak heeft gekozen. „Dit gebeurde op het moment dat Saddam Husayn en zijn bondgenoten openlijk oproepen tot het zaaien van terreur jn het westen", aldus Moureaux. Verhofstadt ging zelfs zo dat hij de verantwoordelijke ministers opriep af te treden. Opmerkelijk genoeg echter stel de Tobback „er geen persoonlij ke zaak van te willen maken". Wel prees hij de politie voor haar oplettendheid. Khaled kwam trouwens gewoon binnen via vliegveld Zaventem en werd ook daar niet gesignaleerd. De Brusselse politie is dend. „Wij moeten terroristen opsporen. Anderen laten hen het land in en zorgen ervoor wij dat niet weten. Was bang dat we Khaled gingen schaduwen en en zouden dat hij hier nog het een en der kwam innen dat verband hield met de gijzelingszaak?", schamperde een woordvoerder. Khaled zou nu volgens de laatste berichten in Libië zit ten. Gematigde taal koning Hussayn op persconferentie door GPD-verslaggever Taco Slagter AMMAN. De Jordaanse koning Hussayn heeft gisteren gesmeekt om een staakt-het-vuren in de Gol foorlog. Op welgemeende toon en met duidelijke be zorgdheid af de vorst gisteravond tijdens een pers conferentie in Amman zowel Washington als Bagh dad het dringende advies de gevechten op te schorsen en een dialoog te beginnen. „In vergelijking met de voor- ning Hussayn, die zorgvuldig bereidingen op deze oorlog is vermeed partij te trekken voor een minimum gedaan om langs Irak of de Verenigde Staten, stille diplomatie een compromis Slechts één keer prees de ko- in het Golfconflict te bereiken", ning de 'heldhaftigheid' waar- aldus een geëmotioneerde ko- mee de Iraki's hun land verde digen. Verder herhaalde hij de waarschuwing dat geen enkele schending van het Jordaanse territorium wordt geduld. Hier mee richtte hij zich tot Israël dat bij een wraakactie op Irak voor de raketaanvallen op Tel Aviv en Haifa van het Jordaan se luchtruim gebruik zou kun nen maken. Toen was nog onbe kend dat Israël voorlopig van represaillemaatregelen zou af zien. In minder directe bewoor dingen gaf Hussayn echter ook Irak te verstaan het grondge bied van Jordanië niet te ge bruiken. Het was opmerkelijk dat Hussayn de buitenlandse media de gelegenheid gaf hem aan een spervuur van kritische vragen te onderwerpen. Zeker na de harde, compromisloze taal die het Jordaanse parlement vrij dagavond had gebruikt om het Amerikaanse militaire optreden in de Golf te veroordelen. Op vallend was dat Hussayn op de persconferentie hierop nauwe lijks inging. Hij stelde zich op als een constitutioneel vorst die het niet past kritiek op de geko zen volksvertegenwoordiging te leveren. Maar Jordanië is geen grondwettelijke monarchie. Husayn heeft praktisch de be voegdheden van een absoluut vorst. De vraag blijft natuurlijk of de huidige ingenomen, zeer ge matigde posities van Jordanië standhoudt. In het land wonen veel Palestijnen, die zich zeer pro-Iraaks opstellen. Het voor stel van koning Hussayn om op klassieke manier langs diplo matieke weg een wapenstil stand te bewerkstelligen, is wat dat betreft interessant. Want zoals het er nu uitziet, moet er buitenproportioneel en waar schijnlijk langdurig geweld aan te pas komen om Irak op de knieën te krijgen. Incasseren raketten werkt op zenuwen inwoners Tel Aviv 'j SbHmM ifi, Reddingswerkers kijken naar de krater die een van de Iraakse Scud-raketten veroorzaakte in Tel Aviv. De bedoeling was dat de getroffen kelder als schuilplaats zou hebben gediendmaar - terecht naar later bleek - de inwoners van Tel Aviv vonden de schuilkelder al bij voorbaat niet veilig genoeg. TEL AVIV. „Eigenlijk redt Saddam een heleboel Israëlische mensenlevens. We moeten de hele dag thuisblijven en dus kunnen we elkaar niet doodrijden op de weg". Waarschijnlijk het meest optimisti sche commentaar van toekijkers bij een van de plaatsen in Tel Aviv, waar gisteren een Scud-raket explo deerde. Er stond zelfs een ijscoman, die overigens slecht zaken deed om dat de doorgaans nieuwsgierige be volking dit keer nauwelijks belang stelling toonde. door GPD-verslaggever Ad Bloemendaal Sinds het uitbreken van de Golfoorlog zitten de Israëli's het grootste deel van de dag thuis. Tien minuten naar de su permarkt of een vluchtig bezoek bij vrienden of familie in de buurt, dat kan. Maar de gasmaskers gaan altijd mee. De Scud die gisteren ergens in het noorden van Tel Aviv terechtkwam trok op de laatste meters van z'n vlucht een electrische leiding aan flarden en explo deerde op een onbebouwd stuk land. Buurtbewoners weten te melden dat de raket eerst al in de lucht in tweeen was gebroken en dat een deel in zee terecht moet zijn gekomen. Iedereen blijkt vanuit zijn gesloten kamer met dichtge plakte ramen toch een uitstekend over zicht te hebben gehad. De meeste raketten zijn tot nu toe op open plaaten in de stad gevallen. Een paar ontploften in armere buurten, dichtbevolkt door joodse immigranten uit Arabische landen. „Mensen die spre ken met de tongval van Saddam Hus sayn", zoals de beroemde dirigent Zubin Mehta het uitdrukt. De uit India afkom stige Mehta heeft zijn lot al voor de Zes daagse Oorlog verbonden met het joodse volk. Iedere oorlog onderbrak hij zijn concerttoernee om door zijn aanwezig heid in Israël zijn solidariteit te tonen. Toen de Golfoorlog uitbrak stond hij op het punt in Parijs op een vliegtuig te stappen naar New York. Op het laatste moment zegde hij zijn concertafspraken af. Zijn bagage vloog door de Verenigde Staten, maar Mehta logeert nu in een hotel in Tel Aviv, waar hij bij luchta larm van kamer naar kamer rent om gasten te helpen bij het opzetten van hun gasmasker. Hetzelfde hotel fungeert in deze crisis als perscentrum. Het televisiestation CNN, dat de rechten van de Golfoorlog heeft gekocht, heeft iedere nacht een ca meraploeg op het dak, om de wereld de aankomst van een nieuw salvo Iraakse raketten te laten zien. Thuis voor de buis is dat wellicht een spectaculair gezicht, maar de Israëli's beleven het anders. Meer dan met gewonden van de raket- aanvallen hebben ziekenhuizen te ma ken met slachtoffers van spanning. Kortademigheid, diatree en hartklach ten zijn hard op weg volkskwalen te worden. Traumatisch Het meest traumatisch is dat Tel Aviv wordt bestookt met raketten terwijl Is raël niet bij de oorlog betrokken is. Bij vorige conflicten zaten de Israëli's in hun schuilkelders, onder spanning weliswaar maar niet onder de dreiging van raketten en in de wetenschap dat het leger er alles aan deed om het volk weer zo snel mogelijk boven de grond te krijgen. Ditmaal is het een kwestie van dom incasseren, althans voor zo lang het duurt. Bewoners van een flatgebouw in een arme buurt in Tel Aviv, die gisteroch tend vroeg een Scud-raket op hun bin nenplaats kregen, smeken om een actie van hun luchtmacht, waarvan ze zeker weten dat die de beste ter wereld is. „Bruut geweld is het enige wat Saddam begrijpt", zegt een uit Irak afkomstige bewoner. "Laat hem goed weten dat ik hem voor geen cent vertrouw. Ik hou mijn gasmasker op, zelfs als ik naar de wc ga". Kom ze daar, in de volksbuurten van Tel Aviv, niet aan met het gevoelige karakter van de Westers-Arabische alli antie. De eis wordt in klare taal gesteld: „Moge onze luchtmacht de hel over Sad dam doen losbarsten". De Amerikanen hebben Stealth-bommenwerpers, 'smart weapons' en Tomahawk kruisraketten, maar ze vechten niet voor het voortbe staan van hun land. Motivatie, daar komt het op aan, weet de volksmond. De halve gevel van hun flatgebouw is weggeblazen, de overgebleven ramen hangen uit de sponningen. Toch zijn maar een paar mensen licht gewond ge raakt. „Een sabbatswonder", weet een buurtbewoner, „daar kan zelfs de groot ste atheïst niet omheen". Het is nog te vroeg om te spreken van een traumatische situatie. Maar de angst voor chemische wapens, de onzekerheid over het verdere verloop van de crisis er de gedwongen onmacht van de Israëli sche strijdkrachten eisen hun tol. Een moeder van drie kleine kinderen, opgeroepen in het leger, heeft al dagen niet geslapen Iedere keer als het luchta larm gaat moet ze de kinderen wakker maken, de baby in de plastic zuurstof tent leggen en verzorgen, en de oudere, soms tegenstribbelende kinderen hun gasmaskers opzetten. Soda-oplossing Tegen de tijd dat de volgens schrift in een soda-oplossing gedrenkte dweil onder de deur moet heeft ze haar handen nog vol aan het geruststellen de kinderen, die buiten de eerste Scuds horen inslaan. En dan is het afwachten of Saddam misschien ditmaal voor che mische wapens heeft gekozen. De afge lopen nachten is er drie of vier maa luchtalarm gegeven. De legerleiding en de ministers in Je ruzalem geven de bevolking voortdu rend schouderklopjes wegens goed ge drag. De Israëli's verdienen dat. wan algemene paniek is er niet Toch begin nen steeds meer inwoners zich af te vra gen" of Tel Aviv nog wel veilig is vooi hun kinderen. De hotels in de landin waarts gelegen steden Jeruzalem en Ei lat, onwaarschijnlijke doelwitten voor Saddams raketten, tellen steeds gezinnen uit het kustgebied onder hun gasten. Niettemin houdt een grote r derheid stand. „Ik woon hier. ik heb hier mijn huis en Saddam krijgt me hier niet weg", is in deze omstandigheden dc standaardverklaring van patriottisme PLO roept op tot aanslagen BAGHDAD. Abul Abbas, se cretaris-generaal van de PLO, heeft gisteren opgeroepen tot terrorisme. „De Verenigde Sta ten en hun bondgenoten zijn een verraderlijke aanval tegen het edele Irak en de Arabische natie begonnen," zei Abbas. Hij riep Palestijnen en „vrije men-- sen van de wereld" op om „de belangen van Amerikaanse im perialisten en hun bondgenoten te vernietigen". Het Algerijnse dagblad Al- Chaab, krant van de regerende FLN, riep Arabische landen gisteren op samen met Irak te' strijden. Arabische landen zou den volgens de krant „hun poli tieke, militaire en economische potentieel ten dienste van pre sident Saddam Hussayn" moe ten stellen. (API 'Aanslagen in opdracht Hussayn' BERLIJN Met de aanhouding van vier Palestijnen in de Duitse hoofdstad Berlijn, heeft de politie vorige week naar alle waarschijnlijkheid een Palestijns terroristisch net werk opgerold, dat aanslagen voorbereidde op Amerikaan se en Britse doelen in Europa. De veiligheidsmaatregelen op de Europese vliegvelden zijn de laatste dagen strenger geworden om terroristische aanslagen te voorkomen. Bij de inval in zo'n twaalf huizen in Berlijn, werden gede tailleerde plannen ontdekt voor aanslagen op verschillende ge allieerde doelen. De opdracht voor die plannen zou zijn gege ven door de Iraakse president Saddam Hussayn. Na de inval in Berlijn werden ook in een an dere Europese landen aanhou dingen verricht van mensen die tot hetzelfde terroristische net werk zouden behoren. In Lon den werden afgelopen vrijdag zeven mensen aangehouden, die banden zouden hebben met de Al Fatah Revolutionaire Raad van Abu Nidal die zijn toe vluchtsoord heeft in de Iraakse hoofdstad Baghdad Volgens verschillende Eu ropese veiligheidsdiensten pro beert Irak terroristische groe peringen overal te wereld over te halen aanslagen te plegen op geallieerde doelen. Ex-leden van de Duitse Baader Meinhof- groep (RAF) hebben tegenover de autoriteiten toegegeven dat ze door Baghdad zijn benaderd. Ook zouden terroristische groe peringen in Venezuela en Japan Kort nieuws Doden Irak Irak heeft gisteren gemeld dat de geallieerde bombarde menten van de afgelopen drie dagen in totaal 70 mensen het leven heeft gekost. Volgens Ra dio Baghdad zijn in die dagen 142 geallieerde vliegtuigen neergehaald. De geallieerden zelf zeggen 9 vliegtuigen te heb ben verloren. In totaal zijn nu zo'n 4.000 vluchten uitgevoerd door de geallieerden. Tien Iraakse toestellen zijn daarbij neergehaald. PLO wil vrede De Palestijnse bevrijdingsor ganisatie PLO heeft gisteren de Amerikaanse president Bush gevraagd om de vrede „een kans" te geven. Hij zou direct de „agressie tegen Irak" moeten stoppen en een mogelijkheid moeten scheppen voor het vin den van een vreedzame oplos sing van de crisis. Heilige steden Volgens Radio Baghdad heb ben geallieerde vliegtuigen de heilige steden Najaf en Karbala in Irak gebombardeerd. In die steden bevinden zich graven die voor sji'itische islamieten heilig zijn. Nogal wat Iraki's zijn de laatste tijd naar Najaf en Kar bala gevlucht omdat ze menen dat heilige plaatsen niet wor den aangevallen. Iraki's uitgewezen Griekenland heeft vrijdag 23 Iraakse diplomaten uitgewezen. Ook vier andere mensen met een Iraaks paspoort worden uitgewezen „om veiligheidsre denen". In Italië zijn zeven Ira ki's uitgewezen. Twee Palestij nen werden in Italië gearres teerd „op een luchthaven" om dat ze betrokken zouden zijn bij terroristische activiteiten. Gadafhi's protest De Libische leici<9 QmU heeft gisteren een massale de monstratie aangevoerd in zijn land die was gericht tegen de bombardementen op Baghdad èn tegen de bezetting van Ku- wayt. In totaal zouden een mil joen mensen aan de verschillen de demonstraties in Libië heb ben deelgenomen. Gifgaspantser Het Duitse leger heeft ren twee gifgaspantser-voertui- gen naar de militaire vliegbasis Erhac in Turkije gezonden. Met de twee tanks kunnen de Duitse soldaten op de basis worden be schermd tegen een aanval met gifgas. Bovendien kunnen che mische strijdmiddelen snel worden opgespoord en geïden tificeerd. Journalisten Irak Irak heeft aiic, ongtvw der tig buitenlandse journalisten gisteren opdracht gegeven „voor een aantal dagen" Bagh dad te verlaten. Volgens dc au toriteiten zijn hun werkomstan digheden niet meer optimaal. Een BBC-verslaggever ver wachtte gisteren dat de journa listen zich richting Jordanië zouden begeven. Een journalist van The Independent meldde gisteren dat de schade in Bagh dad, ondanks de bombarde menten, enorm meemviel. Carnaval afgelast In verschillende Europese landen gaat een aantal carna valsvieringen en andere grote evenementen niet door in ver band met de Golfoorlog. In We nen wordt het Operabal afge last, in de Italiaanse steden Ve netië en Viareggio zijn de car navalsvieringen geschrapt. In Rome zullen de presentaties van de nieuwe collecties van de Italiaanse mode-ontwerpers volgende week een sober karak ter hebben Ook München en tal van andere Duitse steden heb ben hun carnavalsbals afgelast. Extra legers zijn aangezocht Volgens Ame rikaanse inlichtingendiensten bereidden verschillende Pales tijnse groeperingen aanslagen voor vanuit Syrië. De bekendste groep is het Volksfront voor de Bevrijding van Palestina (PFLP) van Abu Abbas. die al lang voor de Golfoorlog dreigde Amerikaanse doelen overal ter wereld aan te pakken Volgens veiligheidsexperts bestaat het meeste gevaar voor aanslagen op vliegtuigen. Op veel vliegvelden in Europa zijn extra veiligheidsmaatregelen genomen. Ome bij strategische Amerikaanse en Bntse (militai re) doelen is de controle aan merkelijk verscherpt. (The In dependent) Groot-Brittanië gaat meer manschappen naar de Golf stu ren. Een extra legerbataljon van vijfhonderd man van het elitekorps Coldstream Guards gaat leiding geven aan de krijgsgevangenenkampen die de komende tijd worden opge zet De 206 burgers van het luchtmachteskader dat naar de tolf gaat, tullen helpen mei hel vervoer van voorraden en mate rieel. Evacuatie staf Het personeel van de Ameri kaanse ambassade in de Liba nese hoofdstad Bayrut is vrij dagavond uit veiligheidsover wegingen per helicopter geëva cueerd naar Cyprus. Dat is gis teren in Bayrut meegedeeld. Onbekend is hoeveel diploma ten bij de operatie waren be trokken.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1991 | | pagina 3