Hussein maakt eind
van oorlog niet mee'
Zorgen over ongefilterde tv-beelden oorlog
Weinig ervaring
Israël met inzet
Patriot-raketten
Opperrabbijn
kritiseert paus
Oorlog kost
VS per dag
500 miljoen
ZATERDAG 19 JANUARI 1991
:H.?di?i.]jeMua
Artsen zonder
Grenzen helpen
vluchtelingen
Grenzen (AzG) stuurt n
en materieel naar het Golfgebied.
Ze doet dit om meer hulp te kunnen
bieden aan de talloze mensen die
het het strijdtoneel ontvluchten.
AzG heeft dat gisteren in Brussel
bekendgemaakt.
Op dit moment heeft Artsen zon
der Grensen elf hulpverleners in Is
raël, Libanon, Syrië, Jordanië en op
Cyprus. De komende dagen wordt
dat aantal uitgebreid tot twintig.
Een vlucht met een team van vijf
artsen en een lading hulpgoederen
zijn gisteren al in de Jordaanse
hoofdstad Amman aangekomen.
AzG heeft gisteren dertig ton mate
riaal (tenten, dekens, watertanks,
medicamenten) met een gecharterd
vliegtuig naar Syrië verstuurd.
De organisatie richt daarmee
waarschijnlijk een vluchtelingen
kamp in bij Abu Kamal, in Oost-Sy-
rië aan de grens met Irak. In dat
kamp kunnen ongeveer 50.000
vluchtelingen worden opvangen.
AzG houdt dertig artsen en verple
gers achter de hand in Europa. De
laatsten kunnen snel worden inge
zet om vluchtelingen aan de Iraaks-
Jordaanse grens vluchtelingen op
te vangen.
Perscensuur in
Israël uitgebreid
TEL AVIV (DPA) - Het Israëlische
leger heeft gisteren de perscensuur
aangescherpt. De maatregel volgt
op een Iraakse raketaanval op de
joodse staat in nacht van donderdag
op vrijdag. Alle materiaal dat be
trekking heeft op aanvallen Israël,
moet voor publicatie aan de censor
worden voorgelegd, aldus een me
dedeling aan de binnen- en buiten
landse media in de joodse staat. De
maatregel geldt alleen voor berich
ten over militaire en politieke on
derwerpen.
LONDEN/BRUSSEL (GPD) Israël is niet bij machte ge
weest om de inkomende Scud-raketten onschadelijk te ma
ken. Het land heeft nog te kort de beschikking over de gea
vanceerde Amerikaanse Patriot-raketten, die vijandelijke
projectielen onschadelijk kunnen maken. Die conclusie
trekt kolonel Michael Dewar van het Londense Internatio
nale Instituut voor Strategische Studies (IISS).
De Patriot-raket werd donderdagnacht in Saudi-Arabië voor het eerst in- zijn manschappen een binnenkomende Iraakse Scud-raket. Israël heeft nog
gezet. De Amerikaanse captain James Spangier (links) onderschepte met geen ervaring met dit nieuwe wapen. (foto ad
JERUZALEM (AP) - De Israëli
sche minister van religieuze za
ken Avner Shaki heeft gezegd dat
orthodoxe joden op de sabbat, de
joodse rustdag, hun radio harder
mogen zetten in verband met een
dreigende raketaanval door Irak.
De joodse religieuze wet ver
biedt zelfs de eenvoudigste licha
melijke handelingen, zoals het
aanzetten van de radio, maar de
Orthodoxe joden Israël mogen
op sabbat radio harder zetten
voorschriften mogen worden gestaan is de radio op een laag vo-
overtreden om levens te redden. lume aan te hebben staan op de
De belangrijkste rabbijnen van sabbat. Volgens Shaki mag het
Israël hebben gezegd dat het toe- toestel met een stok of een elle
boog hader worden gezet in een
noodsituatie. "Door het op een
andere manier bedienen van de
radio wordt nog steeds aangege
ven dat de sabbat verschilt van de
rest van de week", aldus de minis
ter.
De minister heeft de sirenes die
het begin van de rustdag aange
ven gisteren niet laten klinken
om verwarring met de luchta
larm-sirenes te voorkomen.
Volgens Dewar duurt het geruime
tijd voordat het systeem gebruiks
klaar is en geïntegreerd in de be
staande luchtverdediging. "De Is
raëliërs hebben de Patriots nog
maar kort geleden gekregen", aldus
de kolonel. Volgens Dewar is een
andere mogelijkheid ook niet hele
maal uit te sluiten. "Het is denkbaar
dat er meer dan acht Scud-raketten
door de Irakezen zijn gelanceerd en
dat de resterende door Israël on
schadelijk zijn gemaakt. Om rede
nen van militaire aard zouden de Is
raëliërs dit feit kunnen verzwijgen".
Dat de Scud-raketten niet waren
voorzien van conventionele kop
pen, duidt er volgens de meeste mi
litaire deskundigen op dat Irak een
voudig niet bij machte is om er che
mische koppen op te zetten. "Het
was altijd al de vraag of de Irakezen
over die technologie beschikken",
aldus Dewar. "Ze hebben van de
Sovjets de raketten gekregen, maar
nooit de chemische koppen. En het
is tamelijk moeilijk om die erop te
zetten. Je moet er de raket voor om
bouwen, iets waartoe ze waarschijn
lijk niet in staat zijn".
Nu de Iraakse dreigementen van
een aanval met chemische wapens
op Israël waarschijnlijk loos zijn ge
bleken, resten Irak weinig midde
len om de joodse natie grote schade
toe te brengen. Zelfs als Irak nog
een aantal mobiele lanceerinrich-
tingen over heeft, kunnen de Scuds
volgens Dewar niet veel meer scha-
Ambassadeur Israël twijfelt niet aan goede afloop
Van onze correspondent Ruud Buurman
DEN HAAG Het gezicht van Israëls ambassadeur in Nederland is vrijdag getekend door
de zware nacht, waarin acht Iraakse Scud-raketten grote schade aanrichtten in Tel Aviv en
omgeving. Michael Bawly, sinds oktober de officiële vertegenwoordiger van zijn land in
Den Haag, mag dan vermoeid zijn, in zijn stem klinkt geen enkele twijfel als hij zegt: "De
Iraakse leider Saddam Hussein zal het einde van deze oorlog niet meer levend meema
ken".
Hij kijkt daarop even uit het raam
van zijn werkkamer aan het Haagse
Buitenhof, waar* op dat moment
twee politiewagens langzaam voor
bij rijden. De ambassadeur wacht
een moment geroutineerd op de
vraag om uitleg, maar ziet aan de
opgetrokken wenkbrauwen van
zijn gesprekspartner dat zijn bewe
ring de juiste uitwerking heeft.
"Nee, u hoorde mij zojuist niet
een dreigement van Israëlische zij
de uiten. U weet toch wel dat Israël
geen partij is in dit conflict? Maar
het einde van een dictator die zijn
volk in een oorlog' stort, is altijd
voorspelbaar. Hussein komt recht
streeks om het leven als gevolg van
de huidige oorlogshandelingen of,
als hij er in slaagt zichzelf te redden,
door een binnenlandse revolutie".
Ono verwinnelij k
Daarmee heeft ambassadeur Bawly
volgens hem afdoende afgerekend
met de speculatie als zou de Iraakse
leider allang weten dat hij de oorlog
om Kuwayt verliest, maar dat hij
daarna de grote overwinnaar zal zijn
als de vrede eenmaal daar is. Hij zou
dan immers de Arabische massa's
het bewijs hebben gegeven dat hij,
Saddam Hussein van Irak, onover
winnelijk is en dat hij de aanslag
van het machtige Amerika kan
weerstaan.
De Israëlische ambassadeur
maakt een resoluut armgebaar: "Zó
loopt het niet. Dictators denken al
tijd dat alles oorzaak en gevolg van
hun optreden is. Hitier dacht dat
ook en u weet hoe die aan zijn einde
is gekomen".
De aanval van Irak op Israël was
voor Michael Bawly niet verras
send. "Ik was al bang dat dit zou ge
beuren sinds de uitspraak van Iraks
minister van buitenlandse zaken
JERUZALEM (KNA) - De Israëli
sche opperrabbijn Mordechai Eli-
ahu heeft kritiek geuit op de verkla
ring van paus Johannes Paulus II
over de Golfoorlog. De paus had de
geallieerde strijdkrachten niet met
"de krachten van het kwaad", Irak,
mogen vergelijken. Het is veel meer
op zijn plaats voor een snelle over
winning van de bondgenoten te bid
den, aldus de opperrabbijn voor de
Israëlische radio. Ook minister Ze-
vulun Hammer vah onderwijs be
kritiseerde de paus omdat die "de
agressor en zijn slachtoffers" op de
zelfde lijn had gesteld.
Aziz, vorige week in Genève. Ik heb
me grote zorgen gemaakt om de eu
forie in Israël op de eerste dag v^n
de gevechtshandelingen. Deze aan
val bewijst dat we nooit te vroeg
moeten juichen". Dat het kon ge
beuren dat acht van de 23 afgevuur
de raketten zomaar Israëlisch
grondgebied konden raken, daar
over is de ambassadeur niet ver
wonderd. Wel dat er daarbij zo wei
nig slachtoffers zijn gevallen.
Wat nu de reactie van zijn land zal
zijn op deze agressie, daarover blijft
Bawly wat vaag. "De Verenigde
Staten hebben heel snel gezegd dat
zij deze aanval namens ons zullen
wreken. Maar op wraak zitten wij
niet te wachten. Israël zal zich altijd
verdedigen en zal deze taak nooit
aan een ander overlaten. Dat is niet
nodig. We zijn sterk en we zullen
met ons hele hart ons volk bescher-
Belang
Bawly wuift vervolgens de sugges
tie weg dat zijn land niets zal doen
omdat de Arabische partners van de
Verenigde Staten dan zullen beslui
ten de coalitie te verlaten om zich
daarop tegen Israël te keren. "Na
tuurlijk houden we rekening met de
behoeften van president Bush.
Maar ons belang is niet om Syrië,
Egypte en Saudi-Arabië blij te ma
ken door niet op deze raketaanval te
reageren. Wij willen dat onze bur
gers veilig kunnen leven".
De aanval van deze nacht ziet de
ambassadeur als een provocatie aan
Israëls adres. "En Hussein zal het
zeker nog een keer doen en mis
schien wel vaker. Ik verwacht dat
hij een chemische aanval zal probe
ren. Maar er komt een moment dat
hij niet meer in staat zal zijn ons aan
te vallen".
Het dilemma waarvoor het land
nu staat, is volgens Michael Bawly
erg groot. "Moeten we de Arabische
volkeren nu ineens de indruk geven
dat we niets willen doen na deze
aanval? Dan krijgen we de komen
de tijd nieuwe aanvallen. Moeten
we de indruk wekken dat we de
hulp van de Verenigde Staten nodig
hebben om onszelf te bescher-
"En als we zelf terugslaan, hoe zal
de publieke opinie in de Verenigde
Staten dan zijn. Zal daar dan niet de
indruk worden gewekt dat de VS de
hulp van Israël nodig hebben gehad
om Irak te verslaan. Er zijn talrijke
elementen, die allemaal moeten
Ambassadeur Michael Bawly: "Er komt
worden afgewogen. Maar het be
langrijkste blijft, net als in al die ja
ren dat Israël bestaat, dat ons land
altijd de aanvallen op Israël met alle
middelen zal blijven ontmoedigen".
Zelfvertrouwen
De ambassadeur vindt het huidige
conflict waarin zijn land betrokken
dreigt te worden, niet te vergelijken
met de oorlogen die de afgelopen
veertig jaar zijn gevoerd. "Het is
voor ons nieuw dat er een chemi
sche aanval dreigt. Met een soort
man als Saddam Hussein hebben
we ook nog niet eerder te maken ge
had. Maar toch is deze situatie voor
ons minder dreigend dan bijvoor
beeld de Zesdaagse oorlog in 1967.
Dat was een oorlog om ons bestaan.
Die mag je niet verliezen, want an
ders zou er geen Israël meer zijn ge
weest. Mochten wij verder in dit
conflict betrokken raken, dan be
dreigt dat ons bestaan niet. Want we
zijn een sterke natie geworden, met
veel zelfvertrouwen. Wat er de ko
mende tijd ook zal gebeuren, er zal
altijd een Israël zijn".
Voor de nabije toekomst, na be
ëindiging van de vijandelijkheden,
is Israël volgens Bawly niet bang.
"Saddam Hussein zal geen kandi
daat zijn om vrede mee te sluiten.
Zijn opvolger? Ik weet het niet.
Maar een vredesverdrag zie ik wel
met Syrië, Jordanië en Saudi-Ara
bië. Voor hun leiders zal het gemak
kelijker zijn, zeker omdat Israël al
vrede heeft met Egypte. Het princi
pe van één schaap over de dam,
weet u wel. En al is de vrede met
Egypte wat broos, Israël verkiest al
tijd nog een 'koude vrede' boven
een warme oorlog".
De ambassadeur is zo moe, dat hij
enkele keren een geeuw nauwelijks
kan onderdrukken. "U moet mij ex
cuseren. Ik heb niet alleen bezorgd
heid over Israël, maar ik heb het
vannacht vooral ook te kwaad ge
had toen ik aan mijn drie kinderen
dacht. Twee van hen zitten in het le
ger, een ander woont in Jeruzalem.
Toen ik eindelijk hoorde dat de ra
ketten weinig hadden uitgericht,
ben ik even gaan slapen, maar kort
daarna begonnen hier op de ambas
sade de telefoons te rinkelen".
"Sympathiebetuigingen, aanbie
dingen om als vrijwilliger naar Is
rael te gaan om te helpen, bezorgde
Israëliërs. En een reactie van de Ne
derlandse regering, die mij vroeg
het gevoel van medeleven van de
Nederlandse bevolking over te
brengen aan mijn regering".
"In mijn eerste column over de
Golfoorlog schreef ik over de rol
van de media. Een oorlog die
rechtstreeks de huiskamers bin
nenkomt laat iedereen op het
puntje van de stoel zitten. De aan
val op Israël, die gisteravond om
streeks acht uur door zowel CNN
als de NOS werd gebracht, bleek
een vals alarm. Maar het had ook
echt kunnen zijn. Zoals een assis
tent-cameraman van CNN in Je
ruzalem, die zonder gasmasker
zijn werk deed, ook dood had
kunnen zijn bij een aanval met
bijvoorbeeld zenuwgas. Dat had
den we dan thuis live kunnen
Ik wil daarbij de vraag opwer
pen of de grenzen van de ethische
normen in de tv-journalistiek nu
niet zijn bereikt. Ik begin me
daarover echt zorgen te maken.
Het is goed dat er tv is; dat er beel
den komen uit het Midden-Oos
ten, maar moet dat dan zo ongefil
terd de wereld over?
Die beelden roepen voor tal van
joodse mensen verschrikkelijke
herinneringen op. Mensen die de
Tweede Wereldoorlog hebben
meegemaakt of familie en vrien
den in Israël hebben, maken zich
bijzonder ongerust. Ik zeg dat
niet als militair, maar als mens.
Als voorzitter van de Pensioen
en Uitkeringsraad, die opkomt
voor de materiële nood van oor
logsslachtoffers, weet ik hoe
joodse mensen zich op dit mo
ment voelen.
Een bericht in een krant of via
de radio maakt veel minder emo
ties los dan die indrukwekkende
beelden.
Omgang met de pers is iets
waarvoor de hogere legerleiding
wordt getraind. Dat heb ik zelf
ook meegemaakt. Maar oefening
en praktijk verschillen nogal. Wat
de reden is dat de Amerikaanse
legerleiding beelden laat zien van
succesvolle acties tegen Irak weet
ik niet. Als het intimidatie van de
vijand is, dan vraag ik me af of het
iets uitmaakt of een raket via een
deur een silo binnengaat. Het
Dat de multinationale troepen
macht nu ook via Turkse vliegvel
den acties onderneemt tegen Irak
wil niet zeggen dat de Nederland
se troepen in oost-Turkije een ex
tra risico lopen. De luchtmacht
van Irak is door de luchtaanvallen
vrijwel gedecimeerd. Zo er nog
vliegtuigen over zouden zijn,
kunnen ze niet opstijgen, want de
landingsbanen zijn vernietigd.
Met vliegtuigen kan Irak zeker
niets meer uitrichten tegen de Pa
triot-squadrons in Turkije.
De weinige mobiele Scud-ra
ketten waarover Saddam Hus
sein nog beschikt, zullen zeker
niet op Turkije worden gericht.
Doelen in Israel en Saudi-Arabië
zijn voor hem belangrijker.
Hoeveel Scuds er nog over zijn
is mij niet bekend. Geklassifi-
ceerde aantallen ontbreken. On-
geklassificeerde gegevens spre
ken van 30 mobiele en 30 vaste
Scud raketten. Erg veel kunnen
er na de recente luchtaanvallen
niet meer over zijn.
Het feit dat de Irakezen erin
zijn geslaagd om nog Scuds af te
vuren op Israël en Saudi-Arabie
moet betekenen dat nog steeds
een vorm van verbinding bestaat
tussen de legerleiding en de troe
pen in het veld. Er moet immers
een opdracht zijn gegeven. Als er
geen communicatiemiddelen
meer functioneren, dan zou die
opdracht per geschreven bericht
met een motor-ordonnans of een
auto kunnen zijn overgebracht.
Aan een voorspelling over de
ontwikkelingen in de Golfoorlog
durf ik me niet te wagen. Feit is
wel, dat als actie wordt onderno
men, dat 's nachts tussen twee en
vijf gebeurt. In de kleine uurtjes
is een verdedigende partij altijd
wat minder alert. De aanvaller is
fris, want die heeft immers het
moment bepaald waarop de aan
val wordt ingezet.
J.C.L. HUYSER
Vleratcrrcn-Kcncraal b.d. J.C.L.
de aanrichten dan die van donder
dagmorgen vroeg.
"De Sovjets hebben de Scud-ra-
ket ontworpen voor het afschieten
van kernkoppen", aldus Dewar.
"Daarom hoefde de raket niet al te
nauwkeurig te zijn. Ze landt binnen
vier kilometer van het doelwit en
kan daarom hooguit steden treffen,
geen militaire installaties. Omdat ze
echter buitengewoon snel is, boort
ze zich diep in de grond. Daar komt
ook de explosieve lading van 150 ki
lo tot ontploffing, zodat de schade
gering is".
Onderdelen
Voor de Golfoorlog begon, zou Irak
de beschikking hebben gehad over
rond ongeveer 150 Scud-raketten,
waarvoor niet meer dan 35 lanceer-
inrichtingen beschikbaar zouden
zijn geweest. De Sovjetunie heeft
Irak in de jaren zeventigen tachtig
totaal bijna duizend Scuds gele
verd. Daarvan zouden er in de acht
jaar durende 'stedenoorlog' tegen
Iran zeshonderd zijn afgevuurd op
Teheran, de meeste overigens zon
der veel schade aan te richten.
Een paar jaar geleden is Irak be
gonnen met het ontwikkelen van
twee eigen versies van de Scud. de
Al-Abbas en de Al-Hussein, met een
groter bereik dan de oorspronkelij
ke versie. Daartoe moesten de
Scuds worden verlengd. Volgens
defensiedeskundigen zouden de
Iraakse technici de onderdelen van
drie oude Scuds nodig hebben ge
had om éën tot twee nieuwe te ma
ken. Daardoor zouden zij er nog
maar 150 tot 200 hebben overgehou-
Hoeveel van de 35 lanceerinrich-
tingen mobiel waren, is niet be
kend. De Amerikaanse luchtmacht
heeft tijdens de bombardementen
van donderdag alle vaste Scud-lan-
ceerinrichtingen verwoest. In de
loop van vrijdag deelde de bevel
hebber van de Amerikaanse eenhe
den, generaal Norman Schwarz
kopf, mee dat nog eens vijf tot acht
mobiele inrichtingen waren vernie
tigd. Irak zou gisteravond nog
slechts een klein aantal raketten
(zo'n twintig) hebben gehad.
WASHINGTON (GPD) - Eén en
kele dag van de luchtoorlog zoals
die tot nu toe is gevoerd, kost de
Amerikanen naar schatting 500 mil
joen dollar. Het grootste deel van
dat bedrag, 350 miljoen, gaat op aan
bommen en raketten. Volgens een
berekening van William Ward, een
Amerikaanse defensiespecialist die
heeft gewerkt voor de presidenten
Ford en Nixon, kunnen de volgende
cijfers worden gebruikt voor de eer
ste dag van Operatie Desert Storm
100 Tomahawk kruisraketten
werden gelanceerd, die elk een mil
joen dollar kosten. Totaal: 100 mil
joen dollar
500 Harm en Strike anti-radar ra
ketten werden afgevuurd, die elk
100.000 dollar kosten. Totaal dus: 50
mihoen dollar
20.000 ton aan bommen werden
gelost, voor een bedrag van gemid
deld 10.000 dollar per ton. Kosten
200 miljoen dollar
de schade aan een aantal van de
Amerikaanse straaljagers beloopt
een bedrag van circa 80 miljoen dol
lar. Eén F-18 straaljager werd neer
gehaald, en die kost 27 miljoen
tenslotte is er door de 1000 inge
zette vliegtuigen voor 50 miljoen
dollar aan brandstof verbruikt. To
taal dus: iets meer dan 150 mihoen
Grondaanval
Die bedragen zijn al gigantisch,
maar de kosten van de huidige
luchtopèratie vallen nog mee verge
leken bij de kosten van een grond
aanval. Want dan hebben WQ he'
over een miljard dollar per dag.
De Congressional Budget Office,
dat voor het Amerikaanse Congres
als rekenmeester optreedt, heeft de
totale kosten van Operation Desert
Storm begroot op een bedrag tus
sen 28 en 86 miljard dollar. De grote
ruimte tussen bodem en plafond
heeft te maken met de onzekerheid
over verloop en duur van de oorlog.
Een oorlog die minder dan een
maand duurt en 3000 Amerikaanse
doden en gewonden ten gevolge
heeft, kost 28 miljard dollar
Maar als de oorlog zes maanden
zou duren, voor 45.000 Amerikaan
se doden en gewonden zou zorgen.
900 tanks zou uitschakelen en 600
vliegtuigen, dan hebben we het vol
gens de Congressional Budget Offi
ce over 86 miljard dollar.
Het Congres heeft inmiddels uit
gesproken. dat de n grnng |Qb
mag uitgeven dat nodig wordt ge
acht om de oorlog tegen Irak te win-
