Bedrijven dreigen banken met Kok Zalm: wal moet het schip keren Wapenindustrie volgt oorlog met argusogen Nederlanders kopen meer lijfrentepolissen Noodvoorraden olie komen in de handel Dienstenbond FNV vierdaagse in banken Olieprijzen in vrije val VRIJDAG 18 JANUARI 1991 ECONOMIE PAGINA 5 Ook ABN Ainro rekent kosten betalingsverkeer AMSTERDAM (ANP) Het bedrijfsleven eist dat de banken het voornemen ongedaan maken om zakelijke klanten voortaan te laten betalen voor automatische incasso's en giro betaalkaarten. Gisteren heeft de ABN Amro, na de eerder deze week NMB Postbank, aan gekondigd dat kosten te gaan berekenen voor het betalingsverkeer. De ondernemers hebben gedreigd minister Kok (financiën) te vragen om in te grijpen. Als de tarieven toch op 1 april worden ingevoerd, zoals de Postbank wil, zullen de on dernemersorganisaties het overleg met de banken over het betalings verkeer alsnog afbreken. De ABN Amro voert de kostenberekening in de loop van dit jaar in. ABN Amro zegt met de tarieven de grote verliezèn op het betalings verkeer wat te willen terugdringen. Het Kleingebruikersplatform, waarvan ook de Consumentenbond deel uitmaakt, is niet overtuigd van de grote verliezen van de banken. Door de hoge rentestand van de laatste tijd zou er zelfs nu op het be talingsverkeer worden verdiend. Voorzitter Kamminga van de on dernemers-organisatie KNOV zei gisteren na afloop van overleg met de Nederlandse Vereniging van Banken (NVB) te verwachten dat de beide banken vrijwillig de omstre den maatregel intrekken. De ban ken konden gisteren echter nog geen toezegging doen, ook al staat het plan van de banken volgens Kamminga op gespannen voet staat met de concurrentie-regels van de met debanken in de NVB op initia tief van minister Kok (financiën) en staatssecretaris Van Rooy (econo mische zaken). De bewindslieden geweer gekomen, vinden dat alle partijen in onderling overleg moeten komen tot goede af spraken over een efficiënt beta lingsverkeer en het verdelen van de kosten daarvan. De organisaties van ondernemers hadden eerder al gezegd dat ze aller eerst inzicht eisen van de banken in de kosten. Dat is hun toegezegd. Werkgroepen met vertegenwoordi gers van banken en ondernemers gaan zich hierover buigen. In een nieuw gesprek tussen de betrokke nen, op 15 mei, moeten vervolgens afspraken worden gemaakt. Volgende week praat de NVB met vertegenwoordigers van onder megr Consumentenbond en nutsbe drijven. De Consumentenbond drong er eerder deze week al bij mi nister Kok en staatssecretaris Van Rooy op aan de banken ertoe te brengen in afwachting van de uit komsten van het overleg geen tarie- te ken over de kosten van het beta lingsverkeer. Ook ondernemersor ganisaties zijn onmiddellijk in het DEN HAAG Zoals bij alle oorlo gen, maar zeker ook bij een dergelij ke elektronica-oorlog als die in de Golf. spint de wapenindustrie er het meeste garen bij. Wat er aan wapens en systemen verloren gaat moet worden vervangen. De grote fabri kanten van geavanceerde appara tuur zullen echter ook zeer geïnte resseerd zijn in de werking van hun produkten, die deze dagen voor het eerst operationeel waren. Hans Binnendijk, adjunct-direc teur van het International Institute for Strategie Studies in Londen denkt echter dat de wapenindustrie met meer geweten als voorheen haar produkten zal leveren aan dic taturen van landen in de Derde We reld. zoals Irak. De controle van westerse regeringen zal strenger zijn, de industrie zal zich de komen de jaren zeer terughoudend opstel len, is zijn mening. J-Star Paul Rusman van het Instituut voor Internationale Studiën van de missile' en de speciale kleine raket- Rijksuniversiteit Leiden weet zeker ten die computergestuurd met dat de wapenindustrie met grote be- grote doeltreffendheid radarsyste langstelling naar de operaties Golf kijkt. Hij denkt echter dat de nu met groot succes gebruikte nieu we systemen zich de komende jaren doelen die erg in grote belangstelling zullen mo gen verheugen. "Voor het eerst zijn bijvoorbeeld 'J-Star-systemen' ge bruikt, een gloednieuw systeem dat in de toekomst de grondradar kan vervangen. Het werkt veel preciezer en ook commandanten te velde kunnen er alles mee zien wat zich in een straal van honderden kilome ters om hen heen afspeelt". heeft bij het verkopen van moderne wapensystemen aan landen in de Derde Wereld, die ze zouden kun nen misbruiken". Verandering Rusman: "Elektronica wordt heel erg belangrijk in de toekomst. Een oorlog als deze heeft een verande ring van denken binnen het militair apparaat ten gevolge. Het denken zal vanaf nu steeds meer in de rich ting van de elektronica gaan". Europa heeft een zeer bloeiende industrie van tactische raketten en enkele belangrijke industrieën voor elektronische wapensystemen, zoals Siemens in Duitsland, steem waarbij je geen Thomson m Frankrijk en General Electric in Groot Brittannie. Bedrij ven die jaarlijks voor vele honder den miljoenen guldens omzetten. kunnen uitschakelen. Het zijn precieze raketten die van sche pen kunnen worden afgevuurd op weg liggen. "Een vliegtuigen hoeft in te zetten geen risico loopt mensen te verlie zen. De wapenindustrie in een land als Frankrijk zal er denk ik met gro te belangstelling naar kijken. Ik zou er niet van opkijken als dat land na de Golfoorlog dergelijke raketten ten. die in samenwerking zijn ont- zelf gaat produceren en op de we- wikkeld door bedrijven in de Ver- reldmarkt aanbiedt. En Frankrijk enigde Staten. Engeland en Israel heeft in het verleden wel meer ge- binnen afzienbare tijd op de wereld- toond dat het weinig scrupules markt te koop zullen zijn. De Postbank wil per blauwe ac ceptgiro 0,45 gulden en voor auto matische incasso's 0,15 gulden gaan EG. vragen. De maatregel van de Post bank lokte al direct forse kritiek uit. erkgeversorganisaties De Consumentenbond stelde dat de maatregel een zware hypotheek legt KNOV en NCOV en de Raad ATHENE Een werknemer van een Griekse kistenfabrikant legt de laatste hand- aan een kist, die deel uitmaakt van een bestelling van 10.000 kisten uit Saudi-Arabië. AMSTERDAM (ANP) - Nederlan ders hebben in 1990 flink geïnves teerd in verzekeringen, waarbij veel geld wordt gespaard. Dat blijkt uit een enquête die de Nederlandse Vereniging in Assurantiën en Assu rantieadviseurs NVA onder haar le den heeft gehouden. Volgens NVA- directeur mr. H. Scheffer wordt de verhoogde belangstelling voor lijf rentepolissen voornamelijk veroor zaakt door de discussie over de Bre de Herwaardering. Economie kort Pompstations De ministeries van economische za ken en van sociale zaken willen be veiligingsmaatregelen voor pomp stations wettelijk vastleggen. De werkgeversorganisatie Bovag en de vakbonden krijgen de gelegenheid over deze maatregelen onderling overeenstemming te bereiken, maar ook zonder een akkoord kan de branche rekenen op wettelijk vastgestelde maatregelen. Het aan tal overvallen op pompstations is het afgelopen bijna verdubbeld tot 206. Air Holland Het Zwitserse luchtvaartbedrijf Aircraft Leasing and Trading (ALT) wil dat het chartermaatschappij Air Holland wordt verboden betalingen te doen aan Kenya Flamingo Air ways. De Zwitserse onderneming, die beslag heeft laten leggen op alle schulden aan de moedermaatschap pij Kenya Airways, heeft dat giste ren geëist in een kort geding voor de president van de rechtbank in Haar lem. Air Holland en Kenya Flamin go Airways (KFA) hebben een sa menwerkingsovereenkomst. Proef vierdaagse De provincie Noord-Holland wil 1 april starten met de invoering van vierdaagse werkweek. Het col- Particulieren zijn momenteel eer der geneigd een lijfrenteverzeke ring te sluiten, omdat zij zich daar mee voor een langere periode verze keren van een gegarandeerde jaar lijkse belastingaftrek (momenteel maximaal 10.000 gulden). Bij een koopsompolis moet het te verzeke ren bedrag elk jaar opnieuw worden vastgesteld. De maximale aftrek voor deze contracten bedraagt nu nog 17.459 gulden. Als het aan mi nister Kok van financiën ligt, zal dat in de loop van 1991 flink worden verlaagd. De NVA-bemiddelaars geza menlijk marktaandeel 35 procent verkochten vorig jaar 45 procent meer lijfrentepolissen. De belan genvereniging schat de totale inleg op lijfrenteverzekeringen in Neder land op 500 miljoen gulden tegen over 300 miljoen in 1989. Bij de koopsompolissen was die stijging minder explosief. NV A-assuradeu ren kwamen tot een stijging van de premiebetalingen in 1990 met 12,5 procent. Dat komt volgens de tus senpersonen overeen met een totale premie-inleg op koopsompolissen van 1,4 miljard gulden (voorgaand jaar 1,3 miljard gulden. Hagen: snel zaken doen met Nedlloyd ROTTERDAM (GPD) - De Noorse reder Torstein Hagen hoopt zo snel mogelijk met het Nedlloyd-bestuur te kunnen spreken over reorganisatie en daarna spoedig tot daden te kunnen komen. Nedlloyd be raadt zich momenteel op de te nemen stappen. Volgens woord voerder Knottenbelt van de raad van bestuur valt binnen kort een beslissing. Hagen zegt dat hij tot het aller laatste moment heeft gewach' met zijn aanval op het bestuur van Nedlloyd. De maritieme miljonair wil met steun van 45 procent van de aandelen dat Nedlloyd sneller reorganiseert en zich concentreert op de zee vaart en het wegtransport. Hij zegt te zijn verrast als hij op dit moment niet over nog meer steun van aandeelhouders zal beschikken. PARIJS (Rtr/KRF) Het Interna tionale Energiebureau (IEA) heeft de aangesloten industrielanden gis teren laten weten dat zij het vorige week opgestelde noodplan voor waarborging van de olievoorziening in werking moeten stellen. Hiertoe is besloten wegens het uitbreken van vijandelijkheden in de Perzi sche Golf, zo heeft de instelling meegedeeld. Het besluit betekent dat voor het eerst in het zestienjari ge bestaan wordt gegeven tot het aanspreken van de overheidsvoorraden. Afgelopen vrijdag besloten de in dustrielanden op een IEA-vergade- ring in Parijs om de oliemarkt bij het uitbreken van oorlog in de Golf staten zo nodig te verruimen met 2,5 mil joen vaten (van 159 liter) per dag. Het IEA oordeelt het nu kennelijk noodzakelijk dat dat daadwerkelijk gebeurt. Een dagelijkse hoeveel heid van twee miljoen vaten moet komen uit de voorraden. Beperking van het olieverbruik moet 400.000 vaten per dag opleveren, terwijl 100.000 vaten moeten komen van overschakeling op andere brand stoffen en vergroting van de pro- duktie van elektrische centrales. De maatregelen dienen binnen vijftien dagen van kracht te zijn. Het IEA maakte duidelijk dat het gaat om een voorzorgsmaatregel. Er is vol gens de instelling geen reden voor bezorgdheid over het feitelijke olie aanbod. De markten worden ruim rullende raffi- i grootscheepse enque- het uitbreken UTRECHT (ANP) De Diensten- Noten put ook moed uit de resul- nagecapaciteit beschikbaar. j'Maar bond FNV wil bij de komende on- taten derhandelingen over een nieuwe cao in het bankbedrijf (115.000 werknemers) afspraken maken bedrijf (leden ten de industrielanden zorgen voor extra olie om een eventueel tijdelijk tekort op te vangen", aldus een ver klaring van het IEA. De eerste berichten over de situa tie op de oliemarkt na het uitbreken van de oorlog duiden er inderdaad op dat er weinig aan de hand is. Er waren gisteren in het Golfgebied geen belangrijke olie-installaties beschadigd en tankers konden aan terminals in de Perzische Golf het IEA opdracht normaal inladen. De noteringen van ruwe olie op de internationale markten gingen scherp omlaag. Wat dat betreft is er dus weinig aanlei ding om het aanbod te vergroten. Het noodplan geldt voor de 21 lid- het IEA plus Frankrijk. Finland en IJsland. De hoeveelheid van 2,5 miljoen vaten per dag komt overeen met ongeveer 6.6 procent van het verbruik van deze landen. Nederland moet zorgen voor een bijdrage van 32.000 vaten per dag op een verbruik van ongeveer 500.000 vaten. Daarvan moet een hoeveel heid van 25.000 vaten komen uit de strategische voorraden. Minister Andriessen van econo mische zaken maakte donderdag middag bekend dat het noodplan van het IEA in ons land wordt inge vuld door twee maatregelen. De Stichting Centraal Orgaan Voor- raadvorming Aardolieprodukten zal als beheerder van de strategi sche olievoorraad op korte termijn in staat worden gesteld olie op de markt te brengen "met een effect van 25.000 vaten per dag", hetgeen ongeveer vijf pro- dagelijkse oliever bruik. niet-leden). Blij- of vier) in deze sector. daagse in de vorm van vier keer 8,5 Als er met de bankwerkgevers uur. Onder meer wegens de hoge geen zaken over de vierdaagse en wwerkdruk zien de bankwerkne- andere werkgelegenheidsverlan- mers, die nu nog 38 uur per week gens kunnen worden gedaan, komt werken, de vierdaagse wel zitten, de bond met een loone Opmerkelijk genoeg afspraken te maken zijn, beperkt de procent). Die resultaten noemde de FNV-bond zich tot het claimen van Noten opmerkelijk en bemoedi- LONDEN (KRF/Rtr/ANP) - De prijzen van ruwe olie zijn gisteren volledig ingestort. De notering van New York meest verhandelde vergoeding de gestegen gend. prijzen (ongeveer 2,8 procent). Werkgelegenheid staat bovenaan maar de bond is niet van plan loon ruimte te laten zitten, aldus be stuurder H. Noten van de diensten bond gisteren in Utrecht bij de pre sentatie van bankbedrijf. Werkgeversonderhandelaar J. Crijns plaatste gisteren bij het ei senpakket van de FNV-bond de kanttekening dat invoering van een vierdaagse werkweek "buiten de re aliteit is". Bovendien wilde hij kwijt het dat het eisenpakket van de FNV- bond veel te duur is. Directeur Planbureau niet opgeweld over economie DEN HAAG (ANP) - Na een nacht en een halve dag oorlog stelt hij vast dat geen vernietiging van olievel den en installaties dreigt in Saudi- Arabië en er geen vrees hoeft te zijn voor een explosieve stijging van de olieprijs. Sterker nog, de oliemarkt lijkt eerder gerustgesteld en men zou zelfs een verdere daling van de olieprijs mogen verwachten. Toch maakt GerritZalm.de directeur van lege van Gedeputeerde Staten heeft Centraal Planbureau (CPB) hiertoe besloten. Iedere provincie ambtenaar die minstens 32 week werkt kan op vrijwillige basis aan de proef meedoen. Mosselkwekers geen opgewekte indruk. Daarv per 6eeft de economische toestand land nog steeds geen aanlei ding. "Je kunt nu alleen nog hopen dat de wal het schip zal gaan keren", zegt hij. Daarmee doelt hij op de ontwik- i de gedupeerde 'mosselkwë- telingen aan het loonfront. In de op - - - Prinsjesdag gepresenteerde i kers in de Waddenzee uit de proble- men te helpen. Directeur Draaisma economische verkenning werd uit- van de Directie Visserijen van het ministerie noemt verplaatsing van de mosselkwekerij naar de Ooster- schelde als een mogelijke om te ontkomen aai van de eidereenden. Korting jongeren loonstijging 3,25 procent. Nu 30 procent van de cao's is afgesloten, blijkt men daar een half procent boven te zitten, de'vraatzucht Echte hoop dat de resterende 70 procent een ander beeld te zien zal geven, heeft de directeur van het planbureau niet. Hij zegt slechts te kunnen hopen dat de ontwikkeling de werkgelegenheid tot bezin- kwijt dat voorkomen moet worden dat de bezuinigingen de infrastruc tuur (wegen, verbindingen) kwaliteit van het onderwijs zullen treffen. Als er bezuinigd wordt op onderwijs moet men het vooral gaan zoeken in meer efficiency en eigen bijdragen van ouders. oliesoort West Texas Intermediate voor levering in februari daalde van 32 dollar woensdag met 10,70 dollar tot 21,30 dollar. Bij het begin van de handel in Londen werd nog maar 23,25 dollar betaald. Toen het Internationale Energiebureau (IEA) aan het begin van de middag bekendmaakte dat de industrielanden extra olie op de markt gaan brengen, ging het ver der omlaag naar 20,95 dollar. De olieprijzen liggen nu weer op het peil van begin augustus vorig jaar, vlak vóór de Iraakse invasie van Kuwayt. Nu die oorlog daad werkelijk is uitgebroken, zakken de noteringen terug naar het oude ni- Beurzen De verwachting dat de oorlog in het Golfgebied van korte duur zal zijn. ■Jjk heeft op de Europese effectenbeur zen geleid tot een enorme stijging van de aandelenkoersen. Van pa niek was geen sprake, wel was de handel uitermate druk. De koers stijgingen werden mede ingegeven door de olieprijzen die alleen maar omlaag leken te gaan. De toon werd donderdag gezet door de beurs van Tokyo, waar de Nikkei-index van de 225 fondsen met maar liefst 1004,11 punten (4.47 procent) om hoog ging tot 23.446,81 punten. Zalm: "Als gevolg van de te hoge loonstijging dreigt de daling van de werkloosheid tot staan te komen. Zij kan zelfs omslaan in een stijging". (archieffoto GPD) Met tegenzin Ook een ander heet hangijzer, de koppeling van lonen en uitkerin gen, pakt Zalm in het vraaggesprek met enige tegenzin aan. "Het kabi net hecht zeer aan de koppeling", stelt hij vast. Mede daarom moet het verminderen van de uitgaven voor sociale zekerheid vooral gezocht worden in het terugdringen van het aantal uitkeringsgerechtigden in plaats van het verlagen van de uit keringen. "Iedere keer opnieuw zijn de ramingen over die aantallen te laag gebleken", stelt Zalm vast. Hij acht de tijd rijp voor 'fundamentele herzieningen'. "Er is een breed scala denkbaar." Alleen die mensen recht geven op ARMONK (ANP/Rtr/KRF) De Amsterdamse effectenbeurs was gisteren de enige beurs in Euro pa die een speciale maatregel nam om heftige koersschommelingen te Winst IBM stijgt tot 6 miljard De )-uitkering die door hun Amerikaanse computergigant In- i volgende week vrijdag in kort ninë leidt. "Zodra voelbaar wordt dat de HlPUrkgelegenheid zich ongunstig gulden op werkgelegenheidsgelden ontwikkelt, zal hopelijk de wal het r jongeren ongedaan wordt ge- schip gaan keren", aldus Zalm. Een werkloosheid tot staan dreigt te ko men en zelfs zou kunnen omslaan in een stijging. "De werkgelegen- heidsgevolgen van de te hoge loon- rkgelegenheid zich ongunstig stijging tekenen zich langzaam af', zegt Zalm. De gevolgen voor de col lectieve lastendruk (belastingen Volvo Car De Zweedse Volvo Car Corpora tion. een volledige dochteronderne ming van Volvo AB, ontslaat 1550 werknemers wegens de aanhouden de problemen op de automarkt. De meeste ontslagen vallen bij de vesti ging in het Zweedse Torslanda, zo heeft het bedrijf gisteren meege deeld. eerste teken diende zich eerder deze sociale premies) week al aan, toen het Centraal Bu reau voor de Statistiek een daling van het aantal vacatures bekend maakte. "Dat spoort met onze ver wachtingen", stelt Zalm vreugde loos vast. stijgingen beperkt te blijven tot an derhalf procent. De CPB-directeur acht in princi pe een economische groei van 2 tot 2,5 procent per jaar ook in de jaren na 1991 mogelijk. Dit jaar is een moeilijk jaar, want ons land onder- het financie- vindt daarin de i van-twee tot tweeeneenhalf procent per jaar zijn de bezuinigingen van liljard gulden, waartoe minister Lagere winsten Al in december waarschuwde het planbureau dat de daling van de vooruitlopend op een rapportage van het CPB in maart, niet noemen. Wel zegt hij: "De winstgevend heid van het bedrijfsleven zal afne men". Als we die winstgevendheid op peil willen houden, en hij is het met de Sociaal-Economische Raad eens dat dat de doelstelling moet zijn, dienen volgens Zalm de loon- ken zich liever niet uit. Wel wil hij werk arbeidsongeschikt zijn gewor den, zoals premier Lubbers al suggereerde. Zalm. Zelf noemt hij de ziektewet. Differentiatie van premie (de pre mies varieren per bedrijf of per be drijfstak naar gelang de ontwikke- taa' ling van het ziekteverzuim) noemt 2>46 de CPB-directeur omslachtig. Een betere financiële prikkel het verzuim terug te dringen kunnen zijn het in de cao overt gekomen bovenwettelijke deel Kok van financiën inmiddels bereid dertig procent van de uitkering ge is,broodnodig. heel voor rekening van de werkge- waarop het kabi- ver te brengen. Een andere prikkel ternational Business Machines (IBM) heeft over 1990 een winst van beaamt 6-02 miljard dollar behaald tegen 3.76 miljard dollar het jaar ervoor, zo heeft het concern gemeld. IBM behaalde in het vierde kwar- an vorig jaar een winst van ifjard dollar tegen 591 miljoen dollar in dezelfde periode van 1989. In het vierde kwartaal van 1989 werd wel een groot bedrag (2.4 mil jard dollar) opzij gelegd voor reor ganisatiekosten. Wordt dat bedrag meegerekend dan is de winst in het vierde kwartaal van 1990 gedaald. Over geheel 1990 zette IBM kunnen zijn de eerste weken miljard dollar, negen procent i voorkomen. Bij noteringen die meer dan twee gulden afweken van de laatst genoteerde of geadviseer de koers, moest een korte adempau ze worden ingelast om de beleggers van nieuwe koersadviezen te voor- Door zo'n maatregel, voor het laatst toegepast t; i krach in oktober 1987, wordt de handel in onrustige fondsen iets vertraagd, met de bedoeling over haaste stappen van beleggers te voorkomen. Opwinding zou de koersen immers onnodig kunnen drukken of opdrijven. De beurs van Frankfurt liet een veel grotere koersstijging zien. De DAX-index van veertig fondsen klom met 99,99 punten of 7,2 pro cent tot 1422,67 punten. De index van de Duitse beurs bereikte daar mee het hoogste peil tot nu toe dit jaar. De effectenbeurs van Londen deed het betrekkelijk rustig aan. maar de aandelenkoersen stegen wel. De stemming leek daar wat ge drukt te zijn door het verlies van een Brits gevechtsvliegtuig bij de aanvallen op Baghdad. De Financi al Times-index van de honderd fondsen steeg met 49,8 punten tot 2104,6 punten. Nederland telde in 1990 gemiddeld 346.000 werklozen DEN HAAG (ANP) - Nederland telde vorig jaar gemiddeld 346.000 werklozen, wat neerkwam op 4.9 procent van de beroepsbevolking. Dat waren er 44 000 minder d.m m 1989 en 87.000 minder dan in 1088 Dat blijkt uit cijfers van de geregi streerde werkloosheid van het CBS die gisteren zijn gepubliceerd. In de laatste drie maanden van vorig jaar bedroeg de werkloosheid gemid deld 330.000 personen. 197.000 man nen en 133.000 vrouwen. De werkloosheid onder mannen liep terug van 278 000 in 1988. via 241.000 in 1989 tot 209.000 vorig jaar. Die onder vrouwen zakte van 155 000 in 1988, via 149.000 in 1989 tot 137 000 vorig jaar. Het werkloos heidspercentage onder jongeren van 16-24 jaar was enkele jaren gele den verhoudingsgewijs nog hoog. maar daalde sindsdien snel. In 1988 was het gemiddeld 8.9 procent, te- fan 5,9 in 1990 Het aantal leden van de beroeps bevolking dat geen werk had. daal de met 40.000. De totale beroepsbe volking was daarmee 160.000 groter dan in 1989 en telde bijna 7 miljoen personen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1991 | | pagina 5