Ook (dhz-)behanger kan
niet zonder gereedschap
'Dat hele eind fietsen zeker'
Multimediale markt bestormd
met nieuwe mogelijkheden
@113
iMfim»— T ii P j i
Beschermkoker
voor waterpas
Kruiwagen uit een doosje
Binnenhuis-
architecte
bouwt
interieur op
computer
Atari met meer computers 1991 in
VRIJDAG 18 JANUARI 1991
Het is eigenlijk een beetje
vreemd: dhz-ers kopen zonder
blikken of blozen de mooiste
en duurste gereedschappen
voor timmeren en andere
houtbewerkingsklussen aan,
maar een behoorlijke
uitrusting voor behangen
schijnt niet interessant
genoeg te zijn om er aandacht
(en dus zeker geen geld) aan te
besteden. Toch is behangen
één van de top-tien als het om
dhz-klussen gaat. Ruim meer
dan de helft van alle nieuwe
behangetjes (en ander
wandbekledingsmateriaal)
wordt zélf geplakt.
Wie zuinig is op zijn gereedschap
zorgt er wel voor dat het geen (of zo
weinig mogelijk) schade oploopt.
Het ene ding is gevoeliger dan het
andere. Een waterpas moetje in elk
geval ontzien. Het kan wel tegen
een stootje, vooral als de libellen an-
ti-cock uitgevoerd zijn, maar aange
bakken vuil kan tot meetfouten lei
den.
Stanley, fabrikant van een uitge
breid waterpassen-assortiment,
brengt nu een beschermkoker voor
waterpassen. Gemaakt van ver
sterkt polytheen, voorzien van een
ophangoog en gaatjes in de koker
bodem om condensvocht af te voe
ren. De draaidop aan de bovenkant
kan niet per ongeluk open gaan en
houdt vuil buiten. De waterpasko
ker kost ongeveer 20 gulden.
Behangen doe je weliswaar niet elk
jaar, maar het is toch een vaak ge
noeg voorkomend karwei om er een
redelijke gereedschappenuitrus-
ting voor in huis te hebben. Nee,
een behangplaktafel hoefje niet per
se te kopen; zo'n ding huur je bij de
behangleverancier. Een schaar
heeft iedereen wel in huis. net als
een kwast om het plaksel op de ba
nen te smeren. Vaak wordt met zo'n
uiterst minimum aan gereedschap
gewerkt. Dit hoeft zeker niet tot ge
volg te hebben dat het behangkar-
wei een duidelijk herkenbaar ama
teuristisch karakter krijgt, maar je
werkt toch heel wat makkelijker en
secuurder als je over een compleet
arsenaal(tje) aan gereedschappen
beschikt.
Behang-afkrabben
Enkele fabrikanten leveren sets die
de meest noodzakelijke dingen be
vatten. Je kunt ze ook 'los' kopen.
Zoals al gezegd: een plaktafel is in
de meeste gevallen geen noodzaak.
Dat geldt ook voor het afstoomap-
paraat, waarmee je het oude behang
van de wand haalt. Ook dat ding
kun je tegen een redelijke vergoe
ding huren. Misschien is dat de re
den waarom een toch zo handig
ding als de elektrische behangstrip-
per van Black Decker weinig be
langstelling krijgt. Je werkt er stuk
ken gemakkelijker mee dan met het
professionele (huur)apparaat.
Een goedkoop alternatief is de be-
hang-afkrabber, die in verschillen
de uitvoeringen te koop is. Werken
hiermee kost alleen veel meer tijd
en je loopt bovendien het risico dat
je de pleisterlaag van de wand be
schadigt. Voor het verwijderen van
oud behang wordt vaak ook een pla-
muurmes gebruikt: eerst inweken
of stomen en dan dat mes erop. Echt
geschikt is zo'n mes niet voor deze
Een kruiwagen neemt veel plaats in als hij niet in gebruik is. Een oplos
sing voor dat probleem was onlangs te zien op een Duitse tuinvak-
beurs: kruiwagens in een platte-doos, gemakkelijk mee te nemen en in
de kofferbak van de auto te vervoeren.
Thuis zetje de kar in elkaar. Heb je hem lange tijd niet nodig (winter
tijd) dan kun je hem ook weer demonteren en 'plat' in een hoekje in de
schuur of garage opbergen.
De 75 liter grote bak is uit één stuk staal geperst en gegalvaniseerd,
dus roestbestendig. Geen verf erop, want die slijt er op den duur toch
maar af. Het plaatstaal van de bak is zo stevig dat het frame er geen deu
ken in kan veroorzaken. De Haemmerlin kruiwagen uit een doos is
voor een adviesprijs van ongeveer 95 gulden in Nederland te koop.
Voor meer informatie: Itecc, Schiedam. 010 - 4736033.
klus omdat het stalen blad te veel
veert. Wil je het op deze manier
doen, koop dan een afsteekmes. Het
lijkt als twee druppels water op een
plamuurmes maar het blad is dik
ker en dus 'taaier'.
Nadenroller
Om behangbanen tegen de wand
aan te brengen zie je menige dhz-be-
hanger wel met een stoffer wer
ken... zo'n ding heb je immers toch
in huis. Maar dit leidt vaak tot be
schadiging van het (natte, dus
kwetsbare) behangpapier. Een 'ech
te' vledder is een heel wat beter
ding. omdat het vrijwel uitgesloten
is dat je met het houten handvat het
behang raakt.
Ook kun je als dhz-behanger ei
genlijk ook geen nadenroller mis
sen. Vooral bij het verwerken van
zwaardere wandbekledingsmateri-
alen is dat het ideale gereedschap
om de tegen elkaar stotende banen
perfect tegen elkaar aan te sluiten.
Er bestaan ook speciale rollers
waarmee je in een hoek weggeplak-
te baanstroken aandrukt; ook heel
geschikt om de 'overlap' van de ba
nen langs plint en plafond van een
duidelijk zichtbare kerf te voorzien,
waarlangs je dan met de schaar het
strookje afknipt.
Lange schaar
Over scharen gesproken: gebruik
voor behangwerk liever niet de ge
wone huishoudschaar. De speciale
behangersschaar heeft geen spitse,
maar ronde punten. En een type
met bladen bekleedt met teflon
werkt heel plezierig omdat het plak
sel er minder snel aankleeft. Een
goede behangersschaar moet ook
bladen van voldoende lengte heb
ben: minstens 20 cm, liever nog iets
langer.
Hoewel de moderne behangplak-
middelen heel gemakkelijk in water
oplossen, kan een simpel stukje
techniek het aanmaken van het
plaksel heel wat vlotter en beter
doen verlopen: de verfmenger. Dat
is een metalen staaf met een uitein
de als van een keukenmixer. Je
steekt het in de boormachine en ter
wijl je het behangpoeder (of het ge
concentreerde vloeibare behang-
plaksel) in het water strooit laat je
de menger lekker draaien. Van
klonters in het plaksel heb je dan
geen last.
Goed gesorteerde verf- en be-
hangzaken, bouwmarkten e.d. heb
ben een compleet assortiment be-
hanggereedschap in huis, hetzij in
sets, hetzij los.
'Handboek Fiets'
geeft
richtlijnen
voor
fietsbeleid
"En jij denkt zeker dat ik dat hele
eind ga fietsen". Een veelgehoord
excuus om niet de fiets te hoeven
pakken. Bedenkers van maatrege
len om het fietsgebruik te stimule
ren hebben eens de andere kant op
geredeneerd en zijn gaan inventari
seren waarom mensen niet fietsen.
De uitkomsten van het onderzoek
staan in het Handboek Fiets Am
sterdam dat in februari verschijnt.
Het is een uitgave van de verkeers-
commissie in de hoofdstad en geeft
richtlijnen voor fietsbeleid, ontwer
pen voor verkeerssituaties en fiets-
voorzieningen. Het handboek is
ook voor andere gemeenten uitste
kend te gebruiken.
De bezwaren die tegen het fietsen
bestaan zullen in de grote stad an
ders klinken dan in een polderge
meente. maar het is toch aardig om
er kennis van te nemen.
"Mijn fiets is al vijf keer gesto
len", zeggen veel stedelingen.
Angst voor fietsendiefstal en vor
men van vandalisme blijken voor 23
procent van de ondervraagden een
reden om niet in het zadel te stijgen.
Doe iets fundamenteels tegen fiet-
"Ik fiets niet graag in andermans
stank", is ook een aardige vrijbrief
van niet-fietsers, maar kon niet in
percentages worden uitgedrukt.
Het handboek heeft als antwoord:
maak fietsroutes die drukke auto
wegen mijden.
Dan is er het veiligheidsaspect.
"Fietsen is veel te gevaarlijk", vindt
14 procent van de ondervraagden.
Veilige fietroutes over fietspaden,
zegt het handboek. "In m'n eentje
zeker, dank je lekker", voeren men
sen aan als argument om niet 's
avonds of 's nachts de fiets te ne
men. ook een veiligheidsaspect dat
niet valt weg te cijferen.
Dan is er natuurlijk altijd het
weer als excuus. Niemand zal bewe
ren dat regen en wind leuk is op de
fiets. Het handboek suggereert
schuilplaatsen langs fietsroutes. En
ten gerieve van boven genoemde
niet-fietsers van lange afstanden
stelt het handboek voor recht
streekse fietsroutes voor zonder
omwegen.
Om de percentages compleet te
maken: 32 procent van de onder
Tip voor trips
AMSTERDAM - Het persmuse
um in Amsterdam laat tot en
met 28 februari de tentoonstel
ling 'Paljassen van de pers' zien.
Deze expositie toont satirische
tijdschriften uit de periode 1848-
1940. Het geeft een impressie
van de aard en inhoud van deze
geïllustreerde satirische tijd
schriften. Het museum is ge
opend van maandag tot en met
vrijdag van 10.00 tot 17.00 uur en
zaterdag van 10.00 tot 13.00 uur.
De toegang is gratis. Voor meer
informatie: 020-668566.
BAARN - Tot en met 11 februari
laat het kasteel Groeneveld in
Baarn de fototentoonstelling
'Het land in de krant' zien. Hu-r
presenteren zes fotografen van
het NRC Handelsblad een foto
beeld van van het afgelopen
jaar. Het kasteel is geopend van
dinsdag tot en met vrijdag van
10.00 tot 17.00 uur, zaterdag en
zondag van 12.00 tot 17.00 uur.
De toegangsprijs is ƒ3,- voor
pas
nfor-
vraagde niet-fietsers vindt zichzelf
te oud of te slecht van gezondheid
om te fietsen; 32 procent zegt een
ander vervoermiddel te gebruiken,
dat zijn zowel automobilisten als ge
bruikers van het openbaar vervoer:
2.6 procent vindt fietsen vervelend
of te vermoeiend en tenslotte voert
7.7 procent andere redenen aan.
Daar zijn nogal wat mensen onder
die zeggen: 'fietsen doe je niet als je
een auto hebt'.
Het Handboek Fiets Amsterdam
verschijnt als losbladige uitgave.
Het is een weerslag van tien jaar na
denken. onderhandelen en plannen
uitvoeren door bewoners, winke
liers. belangenorganisaties en amb
tenaren. Uiteindelijk heeft Amster
dam nu voor dertig miljoen gulden
fietspaden in de stad liggen.
Hoe steil mag een helling voor de
fiets zijn, hoe worden auto's van
fietpaden geweerd en wat is een
fietsvriendelijk verkeerslicht Op
dit soort vragen geeft het handboek
een antwoord. Ook niet puur tech
nische kwesties worden behandeld,
zoals: 'Kan een snelle en comforta
bele fietsroute door een park in het
donker ook sociaal veilig zijn?'
DEN HAAG - In het Haags Ge
meentemuseum in Den Haag
wordt tot en met 1 april een ex
positie gehouden van werken
van Karei Appel. Onder de titel
'Ik wou dat ik een vogel was'
laat Appel sculpturen en recen
te schilderijen zien. Het Haags
Gemeentemuseum is geopend
van dinsdag tot en met zondag
van 11.00 tot 17.00 uur. Meer in
formatie: 070-3381230
LAREN - Het Singer Museum in
Laren laat van 13 januari tot en
met 10 maart de tentoonstelling
zien "Maris - een kunstenaarsfa
milie". Deze tentoonstelling
geeft een beeld van de werken
van de zeven kunstenaars uit
deze familie, zoals landschap
pen en stadsgezichten, portret
ten. sculpturen van paarden en
landschappen in aquarel. Het
museum is geopend van dins
dag tot en met zaterdag van
11.00 tot 17.00 uur en zondag van
12.00 tot 17.00 uur. De toegangs
prijs is 4.50 voor volwassenen
en voor pas 65-houders ƒ3.
Voor meer informatie: 02153-
15656.
ROOSENDAAL - Van 18 tot en
met 20 januari wordt in de
schouwburg De Kring in
Roosendaal een kunst- en an
tiekbeurs gehouden. De beurs is
vrijdag geopend van 19.00 tot
21.00 uur. zaterdag en zondag
van 11.00 tot 18.00 uur. De toe
gangsprijs is 7.- voor volwasse
nen en pas 65-houders hebben
gratis toegang. Voor meer infor
matie: 01650-54400.
Digital video interactive van Intel beschikbaar
De Multi-mediale markt staat
op het punt bestormd te
worden. De combinatie van
bewegende (film)beelden of
kleurige dia's en de computer
vormt de sleutel tot alle
toekomstige onderwijs en
training. De deskundigen zijn
het daar wel over eens. Alleen
hoe de techniek in elkaar zal
steken, daar is men nog lang
niet uit. En de vraag is of het
antwoord daarop al in 1991 zal
worden gegeven.
door Hugo van der Heem
Leren wordt in de nabije toekomst
een pleziertje. Gezeten voor een
computerscherm kun je interactief
de hele wereld verkennen. Op het
kleurige beeldscherm trekt alles
watje moet leren, in geluid en beeld
aan je voorbij. En zo vaak als je wilt.
Of zoveel verschillende beelden als
je maar wilt. Het hele leren wordt
een grote quiz.
Op deze manier kun je^voor je ple
zier een encyclopedie uit je hoofd
leren. Geen kenner van media en
onderwijs twijfelt eraan of klassi
kaal onderwijs is verleden tijd als de
'interactieve leerstations' of'onder-
wijscabines' klaar zijn. waar je heen
gaat met je ceedeetje algebra, schei
kunde of topografie. Als het aan
Philips ligt zal het inderdaad een
speciale cd zijn, de cd-i (Interacti
ve). De laserdisc (de beeldplaat) zal
vermoedelijk het stokje gauw moe
ten overgeven.
Duidelijke visie
Maar er zijn ook andere fabrikanten
met een duidelijke visie. Een be
langrijke is Intel, een van de groot
ste chipsbakkers ter wereld, die wel
een visie móet hebben omdat de fir
ma het hart van elke pc, de proces
sor bedenkt. Intel heeft halverwege
afgelopen jaar een multimediale
chipset aangekondigd die in 1991
voluit op de markt moet komen en
toe te passen is in al bestaande com
puters.
Natuurlijk geeft ook Intel toe dat
de cd het toekomstmedium is voor
multimediaal gebruik. Alleen wil
men niet wachten - zoals o.m. Phi
lips - totdat er rondom dit medium
complete nieuwe huiskamer-appa
raten zijn ontwikkeld. Philips
denkt aan een soort uitgebreide cd-
speler met toetsenbord en scherm:
een geïntegreerde computer, ge-
luid- en beeldunit. Intel daarente
gen vindt dat de miljoenen pe's die
over de hele wereld staan opgesteld
best kunnen worden aangepast.
De aanpassing die de Amerikaan
se reuzenfirma voorstaat is de com
puter - zoals nu ook al gebeurt - uit
te rusten met een extra cd-rom-spe-
ler (ook V&D's Headstart heeft zo'n
ding al standaard). Daarnaast rust
men de snelle personal computer
uit met een of twee speciale uitbrei
dingskaarten en kan men meteen
multimediaal aan de gang.
Intel noemt zijn oplossing voor de
onderwijs- en zakenwereld: dvi. Dat
staat voor digital video interactive,
beeld (en geluid) uit de computers
dus. Voor dvi heeft men twee uit
breidingskaarten voor de pc ont
worpen: een afspeel- en opneem-
kaart. Ze zijn ontwikkeld rond de
speciale multimediale processor
chip i750. Middels deze chip kan ge
luid. grafiek, tekst, still-video en be
wegend videobeeld afgespeeld wor
den op de beeldbuis en luidspre
kers.
Beeldbewerking
Helemaal bijzonder is het als men
de tweede kaart gebruikt. Dat is de
opneem-kaart. Beelden van een
still- of gewone videocamera kun
nen daarmee binnengehaald en op
geslagen worden. Ze zijn dan direct
voor de gebruiker beschikbaar en
kunnen worden opgenomen in een
computer- voorlichtings-, verkoop-,
of onderwijsproject. Met geavan
ceerde tekenprogramma's, zoals
'superpaint' en dergelijke kan men
de beelden ook eerst bewerken voor
men ze - aangepast - vastlegt.
Intel biedt daarmee dus veel meer
dan de consumenten-oplossing,
zoals Philips die voor ogen heeft. De
Een Sony-werkstation
oplossing is ook gedacht voor een
grotere en vooral bredere markt.
Grappig is dat Philips zich bij de
ontwikkeling van die huiskamer-
apparatuur van de toekomst heeft
gewend tot de grote concurrent van
mm
Videoprinter maakt afdrukken van archiefbeelden op laserdisc of van het computerscherm.
Intel, Motorola. Motorola is die an
dere processor fabrikant...
De multimediale kaarten van In
tel zijn nu beschikbaar. De prijs ligt
rond de 4000.- Dit jaar wil men de
media-unit terugbrengen tot een
pc-kaart. Een probleem is nog de
veeleisende videobeelden, die ge
weldig omvangrijk zijn en veel pro-
cessing-tijd eisen, te comprimeren.
Een standaardscherm van 512 bij
480 beeldpunten vraagt in digitale
vorm al gauw 750 kilobyte. Bij tv
wordt 25 tot 30 maal per seconde
van beeld gewisseld. Daarmee on-
staat een enorme datastroom, waar
een computer bepaald moeite mee
heeft.
Op dit moment kan de i750-pro-
cessor de kwaliteit van ntsc-tv beel
den aan, maar in de nabije toekomst
moeten de bitstromen door com-
pre&sie-technieken zo beheersbaar
worden, dat men met een gewone
pc 25-30 volledige tv-beelden op het
scherm kan vertonen met een nor
male Europese pal-kwaliteit. In de
periode 92-94 hoopt men de zaak zo
te verbeteren dat dvi klaar is voor
high definition tv. Voor die tijd kun
nen echter al heel wat zakelijke en
specialistische markten met betrek
kelijk eenvoudige middelen fraaie
produkties maken. Intel heeft daar
ook de 'media-taal' voor de compu
ter voor geschreven, waarmee men
de multimedia presentaties op
bouwt: de toolbox
Kant en klaar
Wie liever een kant-en-klaar station
voor multi-mediaal gebruik aan
schaft. kan terecht bij Sony Indus
trial. Daar heeft men complete sta
tions gebaseerd op een vga-compu-
ter/monitor en een gekoppelde
beeldplatenspeler - laserdisc - met
onder andere een scanner. De spe
ciale, maar vrij dure spelers, kun
nen geheel vanuit de computer be
stuurd worden, maar ook afzonder
lijk interactief gebruikt worden
voor zowel de Amerikaanse ntsc-
als de Europese pal-norm.
Sony Industrial beschikt zelfs
over een laserdisc-recorder waar
mee tussen de 24 en 36 minuten be
wegend beeld op een zijde van de
plaat kan worden geschreven. Ook
is er nog ruimte voor een computer-
besturingsprogramma. Kiest men
voor de opslag van dia's, dan kan
men op een zijde van de (dubbelzij
dige) beeldplaat tussen de 36.000 en
54.000 kleurenafbeeldingen kwijt.
Geen wonder dat de fabrikant bij
dit archiverings-medium ook een
kleurenprinter aanbiedt die kleu
renafdrukken kan maken van de ve
le opgeslagen beelden.
Binnenhuis-architecte Barbara
zit voor haar computerscherm.
Haar klanten kijken gespannen
toe hoe zij met de muis manipu
leert. Met afbeeldingen van be
stelde meubels wordt gescho
ven in de huiskamer van een
bungalow, die alleen nog op het
scherm bestaat. Alles is precies
op schaal. De deuren en ramen
zijn via de computer precies
aangebracht op de plaats waar
ze straks komen in het huis.
Als de meubels op de platte
grond zijn geplaatst, waar de
klanten ze willen hebben, laat
de architecte de computer een
3d-perspectief tekenen: zoals de
kamer eruit zal komen te zien als
men via de kamerdeur binnen
komt. Ook laat ze zien hoe het
licht door het raam valt.
Hoe zit het met de kleuren0
Moet die wand niet zachtgroen0
De computer vult de gewenste
kleuren in. Nee, dat is niet zo'n
succes. Als we meubels iets ver
schuiven en we geven de linker
wand een aubergine-kleur? Via
het 3d-tekenprogramma maakt
men kennis met het toekomsti
ge interieur, uit elke willekeuri
ge hoek, met de gewenste bouw
stenen.
Later, als men de bungalow
echt betreedt krijgt men een de-
ja-vu effect. Dat alles is - onder
meer - mogelijk met digital vi
deo interactive (dvi).
Atari wil door prijsverlaging en het introduceren van nieuwe modellen de
aandacht van het publiek vast houden. De st-serie is uitgebreid naar boven
met de mega ste. Dit apparaat biedt op basis van de Motorola 68000-proces-
sor een uitgebreide machine voor een redelijke prijs. In de minder om
vangrijke tt-behuizing is nu een 16 megahertz uitvoering van de 68000 ge
stopt, met 16 kb extra-snel cache geheugen. Aan boord zijn voorts een aan
sluiting voor een netwerk, een vme-bus en een midi-interface voor muziek
Hierbij hoort ook de Yamaha-soundchip voor rechtstreeks hoorbaar ma
ken van (stereo)muziek of tonen.
De tt-reeks van Atari beschikt over 68030-processor en is daarmee de
snelste computer die Atari heeft. De reeks is uitgebreid met een 'instap
model' dat rond de 4450,- (incl) kost. Daarvoor krijgt men een echte 32-
bits computer met harde schijf van 48 mb en 68882-coprocessor. De klok-
snelheid van de goedkopere tt is 32 megahertz. Aan boord zijn alle zaken
die ook in de ste aanwezig zijn, met daarnaast vier serieele poorten, in
plaats van twee. Ook is de machine uitgerust met een scsi-aansluiting
