LEIDSCH
DAGBLAD
Iraakse luchtmacht vernietigd
NODIG!
Vitale rol voor Britse Tornado's sg
President Bush: 'We zullen niet falen
Luchtafweer kan aanvalsgolf niet keren
Golfoorlog begon vannacht om half een met gigantische bommenregen
Spoedberaad
NAVO en EG
OPGERICHT 1 MAART 1860
DONDERDAG 17 JANUARI 1991
WASHINGTON (AFP/RTR) - De
Amerikaanse president George
Bush heeft vannacht verklaard
dat de Verenigde Staten vastbe
sloten zijn de nucleaire en chemi
sche dreiging van Irak te elimine
ren. In een toespraak tot het Ame
rikaanse volk om 3.00 uur onze
tijd zei de president dat de lucht
aanvallen op Irak worden voort
gezet, maar dat de grondtroepen
er tot nu toe niet bij betrokken
"Kuwayt zal opnieuw vrij zijn",
zei Bush. "We zullen niet falen".
Bush verklaarde dat de geallieer
de strijdkrachten de chemische
en nucleaire wapens van Irak zul
len vernietigen. Hij zei dat de coa
litie van 28 landen „zich had uit
geput in alle redelijke pogingen"
om een diplomatieke oplossing in
de Golfcrisis te bereiken, een cri
sis die het gevolg was van de
Iraakse invasie van Kuwayt op 2
augustus 1990. Maar de Iraakse
leider Saddam Husayn ging iede
re vredespoging „met openlijke
verachting" tegemoet, aldus
Bush.
Hij zei te hopen dat de oorlog
niet lang zou duren en dat het
aantal slachtoffers minimaal zou
zijn. Hij verklaarde dat hij de mili
taire bevelhebbers opdracht had
gegeven om zo snel mogelijk te
zegevieren.
"Terwijl ik u toespreek zijn
luchtaanvallen op militaire doe
len in Irak op komst", zei Bush.
"We zijn vastbesloten om Sad
dam Husayns potentieel voor het
maken van kernbommen uit te
schakelen. We zullen ook zijn fa
ciliteiten voor chemische wapens
vernietigen", aldus Bush.
Hij zei dat de coalitie van wes
terse en Arabische landen 'geen
andere keus had als met geweld
Saddam uit Kuwayt te verdrij
ven'. "We zullen niet falen".
In zijn toespraak die twaalf mi
nuten duurde zei een kalme Bush
ervan overtuigd te zijn dat „we
niet alleen zullen zegevieren,
maar dat uit dit verschrikkelijke
conflict ook de erkenning zal ko
men dat geen enkele natie het kan
opnemen tegen een verenigde
wereld..."
Bush zei dat de eerste rappor
ten van generaal Norman
Schwarzkopf, bevelhebber van
de geallieerde strijdkrachten in
de Golf, erop wezen dat „onze
operaties volgens plan verlopen".
De president verklaarde dat de
VS wensen dat Irak als een vreed
zaam land zal leven als Kuwayt
bevrijd is. „Ons doel is duidelijk.
Saddam Husayns strijdkrachten
zullen Kuwayt verlaten. De legi
tieme regering van Kuwayt zal
opnieuw zijn plaats innemen en
Kuwayt zal weer vrij zijn", aldus
Bush.
„Irak moet gevolg geven aan al
le resoluties van de Verenigde
Naties en als de vrede eenmaal is
hersteld, hopen we dat Irak zich
als een vreedzaam en coöperatief
lid van de familie van landen zal
opstellen ten behoeve van de vei
ligheid en stabiliteit in de Golf',
zei Bush.
Hij noemde de eerste stappen
in de strijd „een historisch mo
ment" bedoeld om het kleine olie
emiraat te bevrijden en niet om
Irak te veroveren. Hij zei dat de
militaire actie noodzakelijk was
omdat „de wereld niet langer kon
wachten" en de economische
sancties hun doel niet leken te be
reiken.
Volgens Bush zal na de aanval
„een nieuwe wereldorde" ont
staan die vrij is van angst die door
de oorlogszuchtige Iraakse leider
werd veroorzaakt.
(zie verder pagina 3)
WASHINGTON/DEN HAAG (GPD) Amerikaanse,
Britse, Saudische en Kuwaytse troepen hebben van
nacht de totale Iraakse luchtmacht en de Republikeinse
Garde, de elite-eenheid van de landmacht, vernietigd.
Over het aantal slachtoffers onder de Iraakse militairen
is niets bekend. Aan de kant van de multinationale
strijdmacht zijn in het geheel geen verliezen geleden.
De gevechtsvliegtuigen keerden allemaal ongeschonden
op hun bases terug. Dat heeft het Pentagon, het Ameri
kaanse ministerie van defensie, vanochtend meege
deeld.
De oorlog brak vannacht om half
één Nederlandse tijd uit met een
aanval op chemische en nucleaire
doelen in Irak. De multinationale
strijdmacht begon met hevige bom
bardementen op de luchthaven van
Baghdad en andere strategische
plaatsen in Irak. Allereerst werden
de Iraakse Scud-raketten, gericht
op Israël, uitgeschakeld. Ook in Ku
wayt werd de aanval ingezet. Ruim
een half uur later bevestigde de
woordvoerder van het Witte Huis
"dat de bevrijding van Kuwayt is
begonnen".
Saudische militairen spraken van
een reusachtige luchtaanval op
Iraakse stellingen. Vanaf schepen
in de Perzische Golf en de Rode Zee
werden kruisraketten op Baghdad
afgevuurd. Irak leek aanvankelijk
niet in staat een tegenaanval in te
zetten.
Voor het Iraakse leger kwam de
aanval als een volslagen verrassing.
Pas na enkele urert slaagden de mi
litairen van Saddam Hussein erin
eentegenaanval te plaatsen. Er wer
den tenminste vijf Scud-raketten
afgevuurd op Saudi-Arabië en
Bahrayn. Een van de raketten zou
volgens de eerste berichten op een
buitenwijk van de Saudische
hoofdstad Riyad terecht gekomen.
De raketten die op Bahrayn zijn af
gevuurd, hebben hun doel volgens
de autoriteiten niet gehaald.
De Amerikaanse president Bush
bevond zich aan het begin van de
aanval in zijn werkkamer, de Oval
Office. Hij telefoneerde van daaruit
met Congres-leiders om hen op de
hoogte van de aanval te brengen,
zoals hij ook beloofd had. Voor VN-
secretaris-generaal Perez de Cuellar
was het tijdstip van de aanval een
verrassing. De Veiligheidsraad
komt vandaag bijeen om door de
Amerikanen op de hoogte te wor
den gebracht van het eerste verloop
van Operatie Desert Storm. Cuba
kondigde aan de Raad te zullen vra
gen om de Amerikanen op te dragen
de vijandelijkheden te staken. Maar
dat verzoek kan geen enkele kans
maken.
Het Amerikaanse tv -station CBS
berichtte rond middernacht dat een
'gestage stroom van F-15 jachtbom
menwerpers vanaf luchthavens in
het midden en oosten van Saudi-
Arabiè waren opgestegen'. Tegelij
kertijd vertrok een squadron van de
Britse luchtmacht uit Bahrayn. Per
soneel op de militaire bases kreeg
de opdracht gasmaskers op te zet
ten. Volgens de woordvoerder van
het Witte Huis „hebben de VS sa
men met de troepen van de deelne
mers in onze coalitie onder de code
naam Desert Storm gehandeld om
het mandaat van de Veiligheidsraad
van de Verenigde Naties ten uitvoer
te brengen". De Sovjet-Unie heeft
s zonder commentaar aan
stationneerd op de grootste Ameri
kaanse basis in Saudi-Arabië. Oog
getuigen meldden dat de Irakezen
nauwelijks weerstand boden. Het
licht in de hoofdstad brandde nog
normaal en het afweergeschut van
het Iraakse leger reageerde in eerste
instantie niet. Pas na een kwartier
werd het licht in de hoofdstad ge
doofd. Enkele minuten later viel
ook de staatsradio uit. Ook het
Iraakse persbureau INA zwijgt in
alle talen.
Volgens Fitzwater begon de aan
val 'precies op tijd, zoals het in het
draaiboek stond'. Het begin van de
oorlog werd gemeld door verslagge
vers van het Amerikaanse televisie
station CNN vanuit hun hotel in
Baghdad. Zij hoorden de bommen
vallen en zagen overal lichtflitsen.
"Ik zie dikke rookpluimen in de
stad", aldus verslaggever Holliman.
Een olieraffinaderij zou geraakt.
Ook zouden aanvallen zijn uitge
voerd op het telecommunicatiecen-
trum in de hoofdstad. De eerste aan
vallen duurden ongeveer een half
uur, maar werden onmiddellijk
daarna weer voortgezet. Ooggetui
gen spraken van een 'tapijt van
bommen'.
De Israëlische regering is vooraf
door de VS op de hoogte gesteld. In
Israël, Syrië en Jordanië werd de
noodtoestand afgekondigd.
De Amerikaanse president Bush
DEN HAAG (GPD) - De ministers
van buitenlandse zaken van de
NAVO komen om half tien in Brus
sel in spoedzitting bijeen om de si
tuatie in de Golf te bespreken. De
Amerikaanse minister James Baker
laat overigens verstek gaan; hij ver
blijft in Washington.
Ook de ministers van buitenland
se zaken van de twaalf EG-landen
vergaderen vanmiddag. Dat ge
beurt om vijf uur in Parijs, waar eer
der op de dag de ministers van bui
tenlandse zaken en defensie van de
Westeuropese Unie samenkomen
voor een al weken geplande verga
dering. Van de WEU maken de Be-
nelux-landen, Frankrijk, Duitsland,
Italië, Engeland, Spanje en Por
tugal deel uit.
De ambassadeurs van de zestien
NAVO-landen hebben zich van
nacht in Brussel al door Amerikaan
se en Britse legerofficieren laten
voorlichten over het verloop van de
aanval op Irak.
Olieprijzen en
dollar reageren
scherp op oorlog
DEN HAAG/NEW YORK
(AP/ANP) - Vrijwel meteen na het
uitbreken van de Golfoorlog zijn de
olieprijzen bij de handel achter ge
sloten deuren 3,46 dollar per vat ge
stegen. De prijs voor een barrel
West Texas Intermediate liep op tot
33,75 dollar, nadat de beurs in New
York gistermiddag was afgesloten
op 32 dollar.
De Nederlandse en Westeuropese
oliemarkten zullen pas in de loop
van de ochtend reageren op de Gol
foorlog. Dat heeft een woordvoer
der van Shell meegedeeld. De Rot
terdamse markt, een telefooncircuit
van handelaren, gaat om 09.00 uur
open.
In Tokyo opende de dollar scherp
tegen de Japanse yen, enkele minu
ten nadat het nieuws van de oorlog
bekend was geworden. De dollar
opende op 137.95 yen, 1.60 yen ho
ger dan woensdag op 136.35 yen.
De dollar zakte tot 136.40 yen. na
dat handelaren dollars gingen ver
kopen om een snelle winst te ma
ken. Op de beurs raakten de koer
sen aanvankelijk in een vrije val.
maar naderhand trad enig herstel
in. De Nikkei-index ging van
22.099,52 nar 22.305.41 punten. In
Hong Kong stegen de goudprijzen 5
tot 6 dollar per ounce.
Irak roept op tot verzet
TEHERAN/NICOSIA (AFP/Rtr) -
Radio-Baghdad heeft vanochtend
een beroep op de Iraakse bevolking
gedaan, in verzet te komen tegen de
aanval door buitenlandse vliegtui
gen. Volgens de Iraanse radio zei de
presentator van radio-Baghdad dat
"Irak zich nooit zal overgeven".
F-15 bommenwerpers
bombarderen
de stad
BRUSSEL (GPD) - De grote verras
sing was vannacht dat Irak door de
Amerikaanse aanval nauwelijks
kans heeft gekregen om zijn ge
vreesde Scud-raketten (waaronder
die met chemische ladingen) af te
vuren op doelen in Saudi-Arabië of
Israel. Ook de Iraakse luchtafweer
heeft de Amerikaanse aanvalsgol
ven in de eerste uren niet kunnen
hinderen.
De aanval begon om half eer
derlandse tijd met massale aanval
len door enkele honderden vliegtui
gen van de Verenigde Staten
Groot-Brittannie en Saudi-Arabie,
en door enkele direct na de Iraakse
invasie uitgeweken Kuwaytse
vliegtuigen. De Amerikanen maak
ten gebruikt van F-15, F-16, A-6 en
F-117A-toestellen, en van Toma
hawk-kruisraketten vanaf oorlogs
schepen. Saudi-Arabië zette F-15's
en Tornado's in, de Britten ook Tor
nado's en Kuwayt enkele Mirage F-
Voor zover vannacht bekend
werd de eerste aanvalsgolf op Bag
hdad uitgevoerd door Amerikaanse
McDonnell Douglas F-15 Eagle-toe-
stellen, zonder twijfel het machtig
ste en meest veelzijdige gevechts
vliegtuig ter wereld. Eerst joeg een
tiental F-15's over Baghdad om de
Iraakse luchtafweer af te leiden.
Daarna volgden de vliegtuigen voor
het precisiebombardement op de
stad.
Daarbij werd gebruik gemaakt
van laser-geleide bommen, die doe
len tot op minder dan tien meter
nauwkeurig kunnen raken, tenein
de zo weinig mogelijk burgerslacht
offers te maken. De doelen van deze
toestellen waren het vliegveld van
Baghdad, kazernes, ministeries en
andere overheidsgebouwen. Ook de
luchtafweerraketten rond de stad
wefden getroffen. Vanuit de stad
werd wel met luchtafweerkanon-
nen op de vliegtuigen geschoten.
Tegelijk met de aanval op de stad
voerden de voor radar vrijwel on
zichtbare hypermoderne Lockheed
F-117A 'Stealth'-vliegtuigen, F-16A-
aanvalstoestellen, Saoedische F-
15's, en Britse en Saudische Torna
do's aanvallen uit op Iraakse lucht
machtbases en militaire installaties
in heel Irak, maar ook in Kuwayt.
Daarbij zouden zij de meeste Scud-
raketten (alsmede de Iraakse ver
sies daarvan, de Al Hussayn en Al
Abbas) hebben weten uit te schake
len, en zou ook een groot deel van
de Iraakse vliegtuigen nog op de
grond zijn vernietigd.
Vanaf de slagschepen Missouri
en Iowa, die in de Perzische Golf
liggen, zijn Tomahawk-kruisraket-
ten afgevuurd op Iraakse militaire
installaties. Er vielen bommen op
de Iraakse nucleaire installatie in
Mosul, waar Irak kernbommen zou
ontwikkelen, en op de chemische
fabrieken in Samara, Falluyah, Ras-
hid en Hilah waar chemische wa
pens gemaakt zouden worden. Vol
gens de Amerikaanse defensiemi
nister Dick Cheney was er nauwe
lijks luchtafweer.
De Britse Tornado's vlogen vanaf
de Saudische bases in Dahran en
Tabuk. De Tornado's Gr.l hebben
een veel korter bereik dan de F-15's
en moesten dus in de lucht worden
bijgetankt door Britse VC-10 tank
ervliegtuigen. De Amerikanen heb
ben in het Golfgebied 96 F-15's, ter
wijl ook de Saoedi's 60 van die toe
stellen bezitten. Het aantal F-117's
is onbekend. Er waren 24 Britse en
60 Saoedische Tornado's in het ge
bied.
Aan de aanvallen hebben ook F-
16's en A-6 Intruders van de Ameri
kaanse vliegdekschepen deelgeno
men. De vliegtuigen werden naar
hun doel geleid door Amerikaanse
en Britse radarvliegtuigen van het
type E-3 AWACS en Nimrod. Ame
rikaanse en Britse jachtvliegtuigen
zorgden voor de verdediging van de
aanvalseenheden.
de bevolking gemeld. De VN-,
bassadeur van Kuwayt verwelkom
de de aanval: "We wensen de zege
van deze operatie".
De eerste aanval op de Iraakse
hoofdstad Baghdad werd uitge
voerd door een squadron van de
Amerikaanse luchtmacht, dat is ge-
Koud en vrij zonnig
Zonnig. In de loop van de middag
vanuit het zuidwesten wolkenvel
den maar droog. Middagtempera-
tuur rond 3 graden. Wind draaiend
van zuidoost naar zuid, matig, aan
de kust later toenemend tot
krachtig.
De vooruitzichten voor vrijdag
tot en met maandag: Over het al
gemeen veel bewolking en kans
op regen. Middagtemperatuur on
geveer 5 graden en vrijwel geen
vorst meer in de nacht.
8 PAGINA'S
LONDEN (GPD) - Britse Tornado
GR1 gevechtsbommenwerpers
hebben vannacht een vitale rol ge
speeld in het geallieerde bombarde
ment. De Tornado's voerden aan
vallen uit op vliegvelden, raketin
stallaties en communicatiecentra.
Om aanvallen diep in Irak mogelijk
te maken werden de jagers, die een
actieradius hebben van 770 kilome
ter, vergezeld door Victor en VC10
tankvliegtuigen.
De Tornado GR1 wordt be
schouwd als de beste laagvliegende
bommenwerper ter wereld. Het
vliegtuig kan midden in de nacht
met grote snelheid vlak boven de
grond scheren, zodat het nauwelijk
opgemerkt wordt door de radar.
De Britten hadden 45 Tornado's
in de Golf, die gestationeerd waren
in Dahran en Tabuk (Saudi-Arabië)
en in Bahrayn. Alle toestellen ste
gen gisteravond tegelijkertijd op
voor hun missie in Irak.
De andere Britse vliegtuigen in
het gebied, de Jaguars, bleven aan
de grond. Deze toestellen kunnen
niet 's nachts vliegen en zijn boven
dien meer geschikt voor aanvallen
op tank-formaties.
Het belangrijkste wapen van de
Tornado's is de JP233-bom, die drie
miljoen gulden per stuk kost. Elk
van deze JP233-bommen.bestaat uit
een dertigtal kleinere bommen en
215 mijnen. Met zijn wapens kan
een enkele Tornado een landings
baan van een vliegveld onbruikbaar
maken. De 30 bommen slaan grote
gaten in het asfalt terwijl de 215 mij
nen herstelwerkzaamheden nage
noeg onmogelijk maken.
Behalve vliegvelden is de Torna
do ook uitermate geschikt voor aan
vallen op radarinstallaties. Aange
nomen wordt dat de vliegtuigen
vannacht hun allernieuwste anti-ra
dar wapen, zogenaamde ALARM-
raketten, hebben gebruikt om
Iraakse communicatiecentra te ver
nietigen. Eenmaal gelanceerd, ge
bruikt een ALARM-raket zijn eigen
radar-geleidingssysteem om het
doelwit te 'vinden'. Het wapen is zo
nieuw dat het eigenlijk nog be
proefd moest worden toen de Tor
nado's naar de Golf werden gediri
geerd.
Het feit dat de Tornado's verge
zeld werden door tank-vliegtuigen,
duidt erop dat zij wellicht zijn inge
zet voor aanvallen op de Iraakse ra
ket-installaties bij Rutbah,
westen van het land. Deze installa
ties baarden het Amerikaanse op
perbevel grote zorgen, omdat van-
daaruit een aanval op Israel zou
kunnen worden gedaan.
Andere doelwitten van de Torna
do's zijn waarschijnlijk de commu
nicatiecentra in Baghdad en in Bas-
ra geweest. In de omgeving van
deze zuidelijke Iraakse stad liggen
verder zes luchthavens, die ook zijn
gebombardeerd.
De grote vraag in het Britse kamp
was vanmorgen hoeveel van de Tor
nado's waren teruggekeerd op hun
bases. "We kunnen weinig anders
doen dan bidden dat ze alle veilig en
wel terugkeren", zo zei een hoge of
ficier van de Britse luchtmacht in
het gebied.
óók voor een
blik over onze
grenzen
Zes dagen per week
kompleet nieuws, tips en
trends Dat willen we niet missen'
Wi| nemen een proelabonnemen! voor
7 weken en betaal slechts 28.75
Wij nemen een kwartaalabonnement 76.75*
Wi| nemen een jaarabonnement 298.60"
Voor het abonnement ingaat ontvangen wij de krant twee weken gratis'
(aankruisen wat van toepassing is)
Naam
Deze bon in een envelop, zonder postzegel, sturen naar
Leidsch Dagblad, Antwoordnummer 10050.
2300 VB Leiden U kunt ook bellen 071-161400
