Essentiële rol voor Britse Tornado's Wereldwijde protesten tegen oorlog f Strijdkrachten 1 in het Golfgebied HHHTIiHrVI-W Bombardement diep in Irak Nederlandse Patriot kern van geallieerde luchtverdediging B-52 bommenwerpers: oudjes doen het nog best OD E3 IS DONDERDAG 17 JANUARI 1991 PAGINA 9 LONDEN Britse Tornado GR1 gevechtsbommenwerpers hebben vannacht een vitale rol gespeeld in het geallieerde bombardement. De Tornado's voerden aanvallen uit op vliegvelden, raketinstallaties en communicatiecentra. Oih aanvallen diep in Irak mogelijk te maken werden de jagers, die een actieradius hebben van 770 kilometer, vergezeld door Victor en VC10 tankvliegtuigen. BRUSSEL (GPD) - 01" in de Gol- foorlog kernwapens zullen worden ingezet, wordt door de hele wereld met angst en vrees afgewacht. Maar dat wil niet zeggen dat de 'gewone' bommen die de beide partijen tot hun beschikking hebben veel min der erg zijn. De nieuwse conventio nele bommen hebben een vernieti gingskracht die die van kleine kern bommen benadert. Zo staat vast dat zowel de Ameri kanen als Irak beschikken over fuel-air-explosives', de zogenoem de FAE-bommen. Op kleine schaal werden zij al gebruikt in Vietnam en door Israel in de Yom Kippoer oorlog. Maar nu zullen zij naar ver wachting voor het eerst op grote schaal worden gebruikt. De ver woesting zal enorm zijn. Zij kunnen een gebied van enkele vierkante kilometers volledig met de grond gelijk maken. De bommen Nieuwste bom op proef gesteld in Golfoorlog hebben geen vaste lading, i gev enkele seconden verast, net zoals bij een atoombom. Door de enorme vuurbal wordt ook alle zuurstof uit de omgeving weggezogen. Mensen die buiten het vuur weten te blijven krijgen ge woon geen lucht meer en stikken. De enorme schokgolf zorgt er bo vendien voor dat landmijnen tot ozijn diep onaer de grond tot ontploffing uld met 250 kilo ethyieenoxyde komen. De bom wordt dan ook ge- propaan. Zodra de bom door een bruikt tegen tankeenheden die zich vliegtuig of via een kruisraket bo- achter mijnenvelden verschuilen, ven het doel is afgeworpen, zorgt De Amerikanen gebruikten de een kleine ontsteker ervoor dat die bom kleine schaal om in de jungle stoffen vrijkomen. van Vietnam landingsplaatsen te maken. Er is bijna geen verdediging Daardoor vormt zich een hoogst tegen mogelijk. Door het wegzui- explosieve gaswolk. Die wordt door gen van de lucht helpt alleen schui- weer een ontsteker tot ontploffing ien m luchtdichte bunkers. Boven gebracht. Er ontstaat een enorme dien zorgt de explosie net als bij explosie, die zorgt voor een vuur- atoomwapens voor een elektromag- storm in een gebied van twee bij netische puls. die alle radioverbin- twee kilometer. Alles wat zich daar dingen tot in de wijde omtrek bevindt vliegt in brand of wordt in stoort. Congresleden VS hopen op een korte oorlog WASHINGTON (AP) - Terwijl de Verenigde Staten vannacht hun vuurkracht inzetten tegen Irak. zei den Congresleden te hopen dat het conflict van korte duur zal zijn en met zo weinig mogelijk slachtoffers aan Amerikaanse zijde zal aflopen. "Wij kunnen alleen hopen dat dit militaire optreden snel en succesvol zal zijn en dat er een minimum aan Amerikaanse slachtoffers zal vallen en dat Saddam Hussein van het aardse toneel zal worden wegge vaagd," zei senator Alfonse D'Ama- to kort na het begin van het offen sief. De Tornado GR1 wordt beschouwd als de beste laagvliegende bom menwerper ter wereld. Het vlieg tuig kan midden in de nacht met grote snelheid vlak boven de grond scheren, zodat het nauwelijk opge merkt wordt door de radar. De Britten hadden 45 Tornado's in de Golf, die waren gestationeerd in Dahran en Tabuk (Saudi-Arabië) en in Bahrayn. Alle toestellen ste gen gisteravond tegelijkertijd op voor hun missie in Irak. De andere Britse vliegtuigen in het gebied, de Jaguars, bleven aan de grond. Deze toestellen kunnen niet 's nachts vliegen en zijn bovendien meer ge schikt voor aanvallen op tank-for maties. Het belangrijkste wapen van de Tornado's is de JP233-bom, die drie miljoen gulden per stuk kost. Elk van deze JP233-bommen bestaat uit een dertigtal kleinere bommen en 215 mijnen. Met zijn wapens kan een enkele Tornado een landings baan van een vliegveld onbruikbaar maken. De 30 bommen slaan grote gaten in het asfalt terwijl de 215 mij nen herstelwerkzaamheden nage noeg onmogelijk maken. Raketinstallaties Behalve om vliegvelden te bombar deren is de Tornado ook uitermate geschikt voor aanvallen op radarin stallaties. Aangenomen wordt dat de vliegtuigen vannacht hun aller nieuwste anti-radar wapen, zoge naamde ALARM-raketten, hebben gebruikt om Iraakse communicatie- centra te vernietigen. Eenmaal ge lanceerd, gebruikt een ALARM-ra- ket zijn eigen radar-geleidingssys teem om het doelwit te 'vinden'. Het wapen is zo nieuw dat het eigenlijk nog beproefd moest worden toen de Tornado's naar de Golf werden ge dirigeerd. Het feit dat de Tornado's verge zeld werden door tank-vliegtuigen, duidt erop dat zij wellicht zijn inge zet voor aanvallen op de Iraakse ra ket-installaties bij Rutbah, De grote vraag in het Britse kamp doen dan bidden dat ze alle veilig en was vanmorgen hoeveel van de Tor- wel terugkeren", zo zei een hoge of- nado's waren teruggekeerd op hun ficier van de Britse luchtmacht in bases. "We kunnen weinig anders het gebied. Radio-amateurs DEN HAAG (ANP) Radiocom municatie tussen het Amerikaan se golfcommando en de aanval lende luchteenheden is in Neder land op te pikken via de korte golf. Dat meldt een radio-amateur uit Bergen. Hij zegt te hebben gehoord dat een beperkt aantal vliegtuigen tij dens de operatie schade heeft op gelopen. Uit de radio-informatie is niet op te maken of de toestel len zijn neergehaald of slechts be schadigd. De Britse Tor nadobommen werpers icaren vóór dat zij wer den ingezet bij de bombarde menten op Baghdad gesta tioneerd in het Golfstaatje Bahrayn. Van nacht rond mid dernacht zetten zij koers naar de Irakese hoofd stad voor een buitengewoon effectieve actie. (foto EPA) Meer tijd voor economische sancties geëist WASHINGTON/MADRID/TUNIS (DPA/Rtr/AFP) In verschillende landen is vandaag al gedemon- westen van het land. Deze installa- streerd tegen het uitbreken van de ties baarden het Amerikaanse op perbevel grote zorgen, omdat van- daaruit een aanval op Israel zou kunnen worden gedaan. Andere doelwitten van de Torna do's zijn waarschijnlijk de commu nicatiecentra in Baghdad en in Bas- ra geweest. In de omgeving van deze zuidelijke Iraakse stad liggen verder zes luchthavens, die even eens zijn gebombardeerd. Golfoorlog. Met demonstraties, sta kingen en gebedsdiensten is werd gisteren en dinsdag ook al wereld wijd geprotesteerd de (toen nog) dreigende oorlog. De protesten richtten zich op 'de oorlogszuchtige politiek' van beide partijen en het starre vasthouden aan de datum van 15 januari waarop Irak het grondgebied van Kuwayt moest hebben ontruimd. Duitse firma's: geen materiaal aan Irak geleverd sen gingen de prijzen van levens middelen in Italië en Spanje flink omhoog. In de Spaanse hoofdstad Madrid gingen ongeveer 20.000 studenten en scholieren de straat op om te age ren tegen het dreigende oorlogsge vaar. De demonstranten eisten de .terugtrekking van de drie Spaanse oorlogsschepen uit het Golfgebied. De protestmars liep uit de hand toen tientallen gemaskerde jonge ren ruiten van auto's, winkels en bankgebouwen kapot gooiden waardoor de politie moest ingrij pen. Volgens lokale autoriteiten in Barcelona namen ongeveer 50.000 demonstranten in die stad aan een protestmars deel. De Franse politie verbood dins dag een vredesmars die gisteren in Parijs zou worden gehouden. Het is het eerst dat dat gebeurt sinds Saddam Husayn gerichte leuzen als BRUSSEL Oorlogen zijn de beste proef voor nieuwe wapensystemen. Dat geldt ook voorde Patriot- luchtdoelraketten. waarmee gisteren de twee Nederlandse luchtmachteenheden naar Oost-Turkije zijn vertrokken. De Patriot is nog nooit in een echte oorlog getest. Of hij zo goed is als gehoopt, moet maar worden afgewacht. Zo hebben de Nederlandse squadrons eind vorig jaar voor het eerst in de Amerikaanse woestijn zelf'echt' een raket mogen afvuren. Geen wonder: elk schot kost een miljoen dollar. Ook de Amerikanen zijn zuinig. Van de nieuwste versie van de Patriot-raket zijn er tot nog toe pas dertien afgevuurd. Ze waren wel alle dertien raak. mel den de Amerikanen. Die nieuwe versie, de PAC-2. hebben de Neder landers in Turkije niet. Zij doen het met de oudere PAC-1. Het verschil is dat de nieuwste versie ook ge schikt zou zijn voor de verdediging tegen raketten. De PAC-1 is vooral bruikbaar tegen vliegtuigen. De Patriots vormen in de Golf de kern van de luchtverdediging vanaf de grond. Ook zijn er oude Hawk-ra- ketten voor de korte afstand. De VS hebben in Saudi-Arabie zestig lan De Patriot-installatie bestaat uit drie eenheden: een vrachtwagen met het bemande controlecentrum, een oplegger met de grote radar en de lanceerinrichting, die vier raket ten bevat. Elke raket is 5.3 meter lang. meet 40 centimeter in door snee. is 900 kilo zwaar en heeft een met-nucleaire lading. De naam Patriot heeft niets met vaderlandslievendheid te i Het is de afkorting van ray Tracking to Intercept On Tar get, wat in feite de werkwijze van de radar weergeeft. De Patriot kan na melijk zo goed als 'op eigen houtje' vijandelijke vliegtuigen opsporen, volgen en vernietigen. De radar geen draaiende scho tel maar een grote ronde plaat met honderden heel kleine mini-radar- tjes zoekt de lucht af over een breedte van 120 graden en tot 140 ki lometer ver. De radar herkent vlieg tuigen en kan meteen vaststellen of zij vijandelijk zijn of van 'de goede kant'. Is het eerste het geval, dan meet hij richting, snelheid en baan. be paalt of en wanneer het vliegtuig een bedreiging vormt en vuurt een raket af. Al die handelingen kunnen overigens ook door de man achter de computerschermen in de -racht- wagen gedaan worden, maar dat hoeft niet. stranten liepen dinsdag door de straten van de hoofdstad van Ye- Sanaa. Zij scandeerden tot ceennrichtingen opgesteld. Met de wordt gevreesd dat de betoging de waarop onder meer stond te lezen. Anti-oorlogsdemonstranten hiel den een nachtelijke optocht in Frankfurt, Duitsland, en in Mel bourne (Australië) werd tijdens een 'sit-in' het verkeer geblokkeerd. Honderden Pakistaanse politie mannen hebben in Islamabad mili tante islamitische demonstranten uiteen gedreven, die optrokken naar de Amerikaanse ambassade. In de Verenigde Staten hebben werd bekend dat de Amerikaanse de tegenstanders van de oorlog specia- regering 16.000 lijkgewaden heeft openbare orde zal verstoren. Zater dag liepen acht politie-agenten bij een demonstratie in Parij: dingen op. In Tunis gers deel aan een mars wa steun betuigden aan Irak ei van de VS en de Arabische chieën in het Golfconflict deelden. Ongeveer 70.000 demon- kamp Ain al-Helweh. tien Nederlandse installaties luchtverdedigingscapaciteit in Golfgebied dus fors uitgebreid. Tegen vliegtuigen Hoge snelheid Als de raket eenmaal is afgevuurd hij breekt door het deksel van de lanceerbuis heen en met een snel heid van 5000 kilometer per uur op de weg is naar zijn doel, kan hij ond* 'We zi jn bereid te vechten, Saddam'. Duizenden Palestijnen betuigden de Amerikaanse firma Raytheon onder het roepen "Ja tegen Sad- maakte ding voluit heet. het we£ nof» door de computer of door de man aan de knoppen worden bij gestuurd in de richting van het doel, of plots naar een ander doel worden De MIM-104 Patriot, zoals het door Êe]e>d- •on ge- De raket wordt tegen of vlakbij eerste hct doel tot ontploffing gebracht 6000 beto- dam. dood aan Bush, dood aan Is- instantie ontworpen voor verdedi- M'st hij het doel dan waarin zij raël" in het zuiden van Libanon hun ging tegen vliegtuigen. Pas vorig Patriot zicnzeit, ue n de rol steun aan Irak. De betogers trokken Jaar 's men begonnen met het verbe- nonar- door de straten van de havenstad teren van het wapen om het ook uuui ue siiditNi oil utr iidveiiMdu Sidon en door het vluchtelingen- bruikbaar te maken tegen veel snel- V °IK Ier vliegende raketten. NEU-ISENBURG/BONN (DPA/Rtr) Twee firma": __o buurt van het Duitse Frankfurt heb- le°wakes gehouden tot diep ben gisteren tegengesproken dat materiaal voor het maken van v Lijkgewaden Een macabere actie ondernamen Canadezen in Vancouver: zij hul den zich in lijkgewaden. Onlangs pens aan Irak geleverd hebben. De monstranten Duitse justitie heeft zeven zaken i onderzoek, terwijl de autoriteiten nagaan of niet minder dan 80 Duitse bedrijven het VN-embargo tegen Irak geschonden hebben. "Er is nooit oorlogsmateriaal ge leverd", zo hebben de ondernemin gen Havert Industrie-Haridels-Ge- sellschaft en Havert Consult Pro- jekt in een communiqué laten we ten. Sinds de afkondiging van het handelsembargo tegen Irak als reactie op de invasie in Kuwayt op 2 augustus zou er niets meer gele verd zijn, en de embargoregels heb ben de firma's in Neu-Isenburg strikt in acht genomen. De Duitse regering werkt met grote spoed aan maatregelen om ontduiking van de sanctiewetge ving ongedaan te maken, zo heeft de coördinator van de Duitse inlichtin gendiensten binnen de regering, Lutz Stavenhagen, meegedeeld. "In ettelijke gevallen hebben wij pogin gen kunnen verijdelen nog voordat er sprake was van feitelijke leverin gen". Stavenhagen bevestigde berich ten in de media dat douanefunctio narissen op het vliegveld van Frankfurt vorige Week componen ten in beslag hebben genomen van een vacuum-spectrometer, die ge bruikt wordt bij het maken van che mische en nucleaire wapens. Ze wa ren op de hoogte gesteld door Ame rikaanse functionarissen. Het in de Verenigde Staten ge maakte apparaat zou door een Zwit sers bedrijf naar Jordanië vervoerd worden en moest vandaar naar Irak worden gesmokkeld, aldus Staven hagen. Er is in het verleden herhaaldelijk onderzoek gedaan naar de vraag of Duitse bedrijven de hand gelicht hebben met beperkingen die de re gering in Bonn had gesteld op de verkoop van wapens naar het Mid den-Oosten en andere spanningsge- bieden. In juni is de directeur van de chemische firma Imhausen, ver oordeeld omdat zijn bedrijf aan Li bië materiaal had geleverd voor de produktie van zenuwgas. besteld ten behoeve van gesneuvel- Was- de soldaten. Voor de gebouwen van :er 5000 de- het Canadese parlement in Ottawa kerkdienst betoogden demonstranten tegen deelname van Canada aan een mo- het Witte gelijke oorlog. In de hoofdsteden van Denemar ken en Noorwegen, Kopenhagen en In Italië vond dinsdag op aandrin- Oslo, hielden demonstranten onder bijeen. Daarna trok de menigte de Iraakse ambassade Huis. Manschappen: 150.000; kan uitgroeien tot 250.000 Schepen: 12 in de Perzische Golf, 18 in de Arabische Zee en de Golt van Oman, 5 in de Golf van Aden, 8 in de Rode Zee, meer dan 15 in de Middellandse Zee Vliegtuigen: diverse types waaronder 22 Stealth gevechtsbommenwerpers gen van de vakbonden een algeme ne staking van vijf minuten plaats. Door hamsterwoede van veel men- het motto 'meer tijd sche sancties' pleidooien voor handhaving van de huidige situatie. BRUSSEL - Sinds de Tweede Wereldoorlog is er geen conflict geweest waarbij zo'n breed scala aan gevechtsvliegtuigen is inge zet als nu in de Golfcrisis. De Amerikanen hebben 1300 vlieg tuigen in het gebied, meer dan tij dens de Vietnam-oorlog, van ruim vijftien verschillende typen. Daarnaast hebben ook de ande re geallieerden (Frankrijk, Groot- Brittannië, Canada, Duitsland, België, Italië, Turkije en Saudi- Arabie) nog eens 600 vliegtuigen operationeel. Irak heeft ongeveer 550 gevechtsvliegtuigen. Ruim zestig Franse Mirages, en verder MiGs, Sukhois en Tupolevs van Sovjet-herkomst. De luchtmacht van de 'coalitie', zoals de Amerikanen zeggen, telt zowel de allernieuwste, superge heime Amerikaanse F-117A 'Stealth' vliegtuigen, die vrijwel onzichtbaar voor radar zijn, als stokoude Belgische Mirages. Ita liaanse Starfighters en Duitse Alpha-jets. Tot de alleroudste toestellen behoren de Amerikaanse Boeing B-52-bommenwerpers, die giste ren vanaf de Amerikaanse mari nebasis op het eiland Diego Gar cia in de Indische Oceaan naar het Golfgebied zijn overgebracht. Maar zo oud als zij zijn, nog steeds de kern van de Ameri kaanse strategische luchtmacht. De toestellen dateren al uit de jaren 50, maar doen nog steeds dienst. Zij zouden door de nieuwe Boeing B-l vervangen worden, maar dat toestel werd zo duur dat er maar 90 van zijn gemaakt. De VS hebben nog 187 B-52's in ver schillende typen, maar alle uitge rust met twintig hypermoderne kruisraketten, al dan niet met atoomkop. Die kunnen al van ver worden afgevuurd, wat nodig is omdat de trage en 200 ton zware toestellen een gemakkelijk doel wit voor de luchtverdediging vor- In het Golfconflict zullen zij dan worden ingezet als de andere bommenwerpers de vijandige luchtverdediging uitgeschakeld hebben. Dat moet gebeuren door de A-6-vliegtuigen van de Ameri kaanse vliegdekschepen en F- 111-bommenwerpers, die ook al tot de oudjes beginnen te beho- Dat geldt ook voor de trage A- 10-vliegtuigen, die speciaal zijn gebouwd voor aanvallen tegen tanks. De modernste vliegtuigen worden vooral gebruikt in de luchtverdediging. Zij moeten de bommenwerpers beschermen en vijandelijke vliegtuigen uitscha kelen. Gr. Brittannië Manschappen: 6.000 onderweg Schepen: 6, kan aan gevuld worden tot 10 Vliegtuigen: 39-51 (3 squadrons) Tanks: 120 onderweg Canada Manschappen: 1.250 ond. Schepen3 onderweg Vliegtuigen: 12 onderweg Italië Schepen:4 Vliegtuigen: 8 onderweg (één squadron) Schepen: 3 onderweg Spanje Schepen: 3 onderweg Egypte Manschappen: 4.000, 11.000 onderweg EHSSS Griekenland Schepen: 1 Marokko Manschappen: 1.200 Frankrijk Manschappen: 6.000 ond. Schepen:9 Vliegtuigen: 30 Tanks: 48 onderweg Syrië Manschappen: 4.000, 11.000 onderweg Tanks: 300 onderweg Schepen: 3 België Nederland Schepen:2 Leger van de gezamenlijke Golfstaten Manschappen: 10.000 Vliegtuigen: 150 Bahrayn Oman V.A.E. Qatar Kuwayt Saudiarabië Manschappen: 55.000 Vliegtuigen: 200 Tanks: 500" verder zijn er van de Sovjetunie: 2 schepen, Argentinië: 2 schepen onderweg, Bangladesh: 1.200 manschappen en 3.000 onderweg Afghanistan: 2.000 manschappen onderweg leger van Irak Manschappen: 555.000 paraat en 480.000 reserve Tanks: 5.500 Schepen: 15 Vliegtuigen: 500 zelfs doelen op tientallen meters van de raket getroffen kunnen wor den. Tot nog toe beschikken alleen de Verenigde Staten. Nederland en Duitsland over inzetbare Patriots Zowel Saudi-Arabie als Israel krij gen echter zeer binnenkort ook Pa triots van de VS. Israëlische solda ten krijgen momenteel in Fort Bliss in Texas een stoomcursus om de Patriot te leren gebruiken. Ongekend Het transport van de Patriots wordt een 'ongekende operatie voor de Koninklijke Luchtmacht'. ge noemd door de woordvoerder van de luchtmacht. Vanaf de vliegvel den Hannover en Wunstorf is giste ren begonnen met het oven-liegen van de ongeveer 80 voertuigen, lan- ceerinrichtingen en Patriot-raket ten. De Koninklijke Luchtmacht (KLU) moest het vertrek in zeer kor te tijd voorbereiden, want pas vori ge week vrijdag besliste het kabinet tot de inzet van beide legeronderde len. Nog tijdens het weekeinde slaagden de militairen erin het ma terieel vertrekklaar te krijgen. De Nederlandse luchtmacht be schikt zelf niet over transporttoe stellen. Die waren ook nooit nodig, omdat de taken van Nederland in NAVO-verband heel duidelijk vast lagen. De verdediging van de Duit se laagvlakte was onze voornaamste taak. Daarvoor waren de peperdure, maar uiterst betrouwbare Patriots ook aangeschaft. Het vinden van het benodigde vervoer was niet eenvoudig doordat de VS geen vliegtuigen voor dit doel beschikbaar hadden. Er moesten daarom elders toestellen worden gehuurd. Zo komen uit Zwitserland twee vliegtuigen van het type II- ïoetsjin 76 (met Sovjet-registratie) en uit Luxemburg komt een Anton- ov 124 Naast de Antonov en de Iljoesins zijn voor het vervoer van de 70 grtte en 30 kleine voertuigen ook Hercu les-toestellen van de Belgische luchtmacht en Transaal-machines van de Duitse luchtmacht ingescha keld. De verwachting is dat tiental len vluchten moeten worden ge maakt. voordat alle materieel is overgebracht. Desondanks kan de eerste raketeenheid nog deze week worden gebruikt. Het grootste deel van de ongeveer 150 soldaten is gisteren overigens zonder problemen vertrokken. Ruim 100 gingen mee met een Boeing 727 van de Belgische lucht macht Een klein aantal is al vooruit gevlogen met een Fokker F-27 en de overige manschappen vergezellen de transportvliegtuigen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1991 | | pagina 9