Geen extra troepen
Nederland naar Golf
Het is een investering in de toekomst
Onzekerheid is voorbij, we gaan nu
Bewaking op scherp, 100
procent veiligheid kan niet
Boeing tijdens
aanval boven
Saucli-Arabië
Den Haag geschokt
door oorlog in Golf
Toeristen geëvacueerd
uit gespannen Tunesië
Op ambassade Kuwayt
heerst gepaste vreugde
Nog geen voorlichtingscentnun
DONDERDAG 17 JANUARI 1991
V BINNENLAND
PAGINA 11
Grotere militaire bijdrage niet aan orde'
DEN HAAG (ANP/GPD) De ministers Van den Broek (buitenlandse zaken) en Ter Beek
(defensie) hebben vanochtend gezegd dat uitbreiding van de Nederlandse militaire bijdra
ge aan de internationale strijdmacht in de Golf voorlopig niet aan de orde is. Beide minis
ters zeiden dat vlak voordat zij vertrokken naar Parijs, waar een vergadering van de West-
europese Unie wordt gehouden.
Van onze correspondent
Bert van den Hoed
SOESTERBERG - Niemand
van het militair medisch team of
zijn familieleden reageert op de
opmerkelijke verspreking van
minister ter Beek (defensie). Ach
ter het spreekgestoelte in een
hangar van de vliegbasis Soester-
berg spreekt de minister plechtig
over de resolutie van de Veilig
heidsraad die de lidstaten zou
machtigen "Irak te ontruimen
Een Freudiaanse vergissing of
gewoon een verschrijving van de
ministeriele tekstschrijver"1 Het
zal de toegesprokenen, 53 militai
ren die op het punt staan te ver
trekken naar de Verenigde Arabi
sche Emiraten, een zorg zijn. Het
is doodstil in de hangar als Ter
Beek spreekt en zijn korte, wat
formele speech besluit met de
aanwezigen een goede vlucht toe
te wensen "en in het bijzonder
een behouden terugkeer'. "Het
oog van velen is op u gericht",
zegt Ter Beek alvorens hij zonder
een woord te wisselen met een
van de Golfgangers weer ver
trekt.
Gisteren vertrok de groep me
dici. bestaande uit een chirur
gisch team, drie algemene artsen,
drie operatieverpleegkundigen,
vijftien ziekenverplegers, een
aantal gewondendragers en an
der marinierspersoneel (onder
andere voor de bewaking) rich
ting Jebal Ali waar een Neder
lands noodhospitaal zal worden
ingericht. De medische ploeg is
inmiddels gestrand in Cairo. De
tussenstop 's nachts in de Egypti
sche hoofdstad was gepland,
maar door het uitbreken van de
oorlog is het onzeker wanneer de
reis kan worden vervolgd.
Op het Egyptische vliegveld
was de medische groep vanmor
gen druk bezig uit te zoeken hoe
de reis kan worden vervolgd. Het
noodhospitaal is maandag al
overgebracht naar de Verenigde
Arabische Emiraten. Het zieken
huis - vier tenten van tien bij drie
meter - moet nog ingericht wor
den. Het noodhospitaal is in prin
cipe bedoeld voor de zeshonderd
opvarenden van de Nederlandse
fregatten Jacob van Heemskerck
en Philips van Almonde en het
bevoorradingsschip De Zuider
kruis. "Maar de conventie van Ge
neve gebiedt ons open te staan
voor iedereen die gewond is".
Afscheid nemen is moeilijk. De ouders van een verpleger uit Den Helder konden gisteren hun emoties niet be
dwingen toen ze hun zoon uitzwaaiden bij zijn vertrek naar het Golfgebied. <fotn epai
zegt een marine-arts.
Aan de lange tafels in de
hangar, nog op z'n Hollands voor
zien van koffie, cake en soep met
rookworst, wachtten mariniers,
familie en vrienden gisteren op
hun vertrek. Ziekenverpleger
Hein van Cuijk (30) en automon
teur George Schouten (31). KW-
ers uit Doorn, behoren tot de 'vrij
willigers', zoals ze door de mari
nestaf worden genoemd.
„Vrijwillig verplicht, zal je be
doelen", zegt Hein van Cuijk.
„Ons is niets gevraagd. Op 2 janu
ari stonden we op de lijst om mee
te gaan. Hoewel je natuurlijk al
tijd weet dat het risico erin zit.
had ik dit niet bedacht toen ik
dertien jaar geleden tekende. Vo
rig jaar, toen de Berlijnse muur
viel, dacht ik nog mijn baan te
verliezen. En nu stroomt er dus
echt adrenaline door je bloed".
Hein van Cuijk venvacht vooral
ingezet te worden bij het gewon-
denven'oer. Van een uitgebreide
voorbereiding is wat hem betreft
geen sprake geweest. „We heb
ben een herhalingsdagje gehad
en hebben nog i
op het gebruik
gaspakken. Dat
n keer geoefend
i gasmaskers en
as het"
Ziekenverpleegster Marjolein
Kroes (22) uit Coevorden draait
met het zweet in haar handen het
ene na het andere shagje. Uit de
rugzak naast haar stoel steekt de
fel oranje snavel van haar knuffel,
het vogelbekdier Pluizenbol. Die
was haar cadeau gedaan toen haar
marinemaatje Peter op haar ver
jaardag op 19 november met de
Zuiderkruis naar de Perzische
Golf afreisde.
Ook haar vriend zit in de Golf.
op de Philips van Almonde. ..Ik
moet toch wat te knuffelen heb
ben". zegt ze monter. „Ik hoop ze
daar te kunnen ontmoeten, allen
liever niet als professioneel hulp
verlener. Soms heb ik wel visoe
nen van China-beach toestanden.
In elk geval is de onzekerheid
over wel of niet gaan nu voorbij.
We gaan nu".
De 40-jarige marine-chirurg
Paul Liqui Lung, normaal werk
zaam in het Militair Hospitaal in
Utrecht en in het Utrechtse AZU.
heeft zich ingesteld op het ergste.
„Uiteraard heb ik geen ervaring
in de oorlogschirurgie". zegt hij.
„Maar in zekere zin is dat te verge
lijken met behandeling van ern
stig gewonde verkeersslachtof
fers." De chirurg heeft thuis al af
scheid genomen van zijn echtge
note en 8-jarig zoontje. „Afscheid
nemen is zo'n persoonlijke ge
beurtenis. dat wilden we niet en
plein public doen. Mijn werk is
nu al begonnen", zegt hij.
De meeste anderen wachten tot
het allerlaatste moment met af
scheid nemen van hun dierbaren.
Als er aanstalten wordt gemaakt
naar het gereedstaande Hercules-
vliegtuig te lopen, wordt aan een
van de tafels nog een fles Cham-
pagnoise opengeknald Vaders
nemen afscheid van hun zonen,
kinderen klampen zich vast aan
hun vaders. Dikke kelen, rode
ogen. Honderden mensen zwaai
en naar de buikige vliegmachien.
aan een zijde slechts voorzien van
vier kleine raampjes. Er wordt ge
zwaaid totdat de Hercules een
flauwe bocht maakt en uit het oog
verdwijnt.
Minister Ter Beek zei vanmorgen
dat de bemanningen van de drie
schepen "weten waar ze aan toe
zijn. Ze waren erop voorbereid. Zij
zijn klaar voor hun taak". Die hel
derheid is volgens Ter Beek te dan
ken aan de voorbereidende beslui
ten van het kabinet. Ook de twee
Nederlandse Patriot-squadrongs
die gisteren in het oosten van Tur
kije zijn aangekomen om te helpen
een eventuele Iraakse aanval af te
slaan, zijn nog niet ingezet.
DEN HAAG (GPD) - In politiek
Den Haag is geschokt gereageerd
op het uitbreken van de oorlog in de
Golf. Het kabinet is vanmorgen om
negen uur bijeen gekomen om de si
tuatie te bespreken. Vanmiddag
praat de Tweede Kamer over de
nieuwe situatie.
Minister Ter Beek (defensie) zei
in een eerste reactie dat zijn gedach
ten uitgaan naar de militairen in de
Golfregio. Hij zei te hopen dat zo
spoedig mogelijk en met zo weinig
mogelijk bloedvergieten de terug
trekking van Irak uit Kuwayt kan
worden bewerkstelligd.
"Ik ben bedroefd dat het zover
heeft moeten komen, dat de daad
bij het woord moest worden ge
voegd", aldus CDA-fractievoorzit-
ter Brinkman in een eerste reactie.
"We hopen dat de strijd snel be
slecht zal zijn met een minimum
aantal slachtoffers. Onze eerste ge
dachten gaan uit naar hen die nu
strijd leveren en hun familieleden
en vrienden die thuis in spanning
afwachten".
Volgens PvdA-fractievoorzitter
Woltgens zal 17 januari 1991 de ge
schiedenis in gaan als een noodlotti
ge en tragische dag. "Het gebruik
van geweld is onontkoombaar ge
worden om de internationale
rechtsorde te herstellen", aldus
Wóltgens. "De onbegrijpelijke en
starre houding van Irak heeft helaas
de wereldgemeenschap geen ande
re mogelijkheid gelaten dan het af
dwingen langs militaire weg van be
sluiten van de Verenigde Naties".
Woltgens hoopte dat deze oorlog
"geen tweede Vietnam zal worden,
SCHIPHOL (GPD) - Martin Air en
Transavia zijn vanochtend vroeg in
allerijl begonnen om 959 Neder
landse toeristen uit Tunesië terug te
vliegen naar Nederland. Tot de eva-
cutie werd besloten op advies van
het ministerie van buitenlandse za
ken. Volgens het ministerie is de po
litieke situatie in het land uiterst ge
spannen na de moord op drie lei
ders van de PLO. De evacuatie ge
beurt met vijf toestellen.
Aanvankelijk concentreerden de
onlusten in Tunesie zich in de
hoofdstad. Volgens directeur Bak
ker van Transavia sloegen de onlus
ten de laatste dagen over naar de be
kende vakantieoorden rond Monas-
tir. "Naar ik heb begrepen, hadden
de toeristen de laatste dagen zich
verschanst in hun hotel. Er zou ook
een bus met Nederlanders zijn be
kogeld". Buitenlandse Zaken advi
seert toeristen en zakenlieden vanaf
nu Tunesie helemaal te mijden.
De ambassade in Marokko heeft
vanmorgen ook daar Nederlanders
aangeraden zich gereed te houden
voor vertrek. De Nederlandse Ge
meenschap in Marokko telt onge
veer 400 mensen, van wie 200 in Ca
sablanca en omgeving en 100 in en
om Rabat.
De ambassade in Algerije, waar
nauwelijks Nederlanders wonen,
heeft geen bijzondere maatregelen
genomen. Er zijn een paar zakenlie
den, enkele mensen die er min of
meer permanent wonen, en Neder
landse vrouwe/i die met Algerijnen
zijn gehuwd. Overigens was het vol
gens ambassade-woordvoerders in
Algiers, Tunis en Rabat vanochtend
volmaakt rustig. In Egypte was het
zelfs "rustiger dan normaal", zo
meldt een woordvoerdster van de
Nederlandse ambassade.
De Nederlandse ambassade in de
Iraanse hoofdstad Teheran heeft al
enkele dagen geleden de Nederlan
ders die rond de Perzische Golf wo
nen. aangeraden tijdelijk meer
landinwaarts te trekken als de strijd
zou losbarsten. Het gaat slechts om
enkele tientallen werknemers van
Nederlandse bedrijven. Vanoch
tend had de Nederlandse zaakgelas
tigde Van der Goes de indruk dat
zijn advies werd opgevolgd.
Ook in Teheran viel vanmorgen
de rust op. Veel Iraniers zaten ge
spannen aan de radio gekluisterd,
Onder het thuisfront van de opva
renden van de drie Nederlandse
schepen is geen sprake van paniek
of ernstige verontrusting, zo zei een
woordvoerder van de marine van
morgen. Aanvankelijk had de mari
ne vannacht een crisiscentrum wil
len inrichten voor de opvang van
het thuisfront maar aan dat voorne
men wordt voorlopig geen uitvoe
ring gegeven. "Niemand van het
thuisfront heeft er om verzocht", al
dus de woordvoerder.
zowel qua duur als met betrekking
tot het aantal slachtoffers. Ik hoop
dat de oorlog op zodanige wijze ver
loopt. dat de leiding van Irak zal in-
sien dat ze deze oorlog niet kan win
nen", aldus de PvdA-fractieleider.
WD-leider Bolkestein sprak van
een 'verschrikkelijke gebeurtenis'.
"Vanwege de halstarrige houding
van Irak was het helaas al eerder te
verwachten", aldus Bolkestein. Hij
zei te hopen dat de oorlog snel voor
bij zal zijn. „Ik heb een intens mede
lijden met die arme Irakezen die
moeten lijden onder deze vreselijke
leider".
D66-leider Van Mierlo vindt dat
gebrek aan uitzicht op een vreedza
me oplossing onvermijdelijk moest
leiden tot deze eerste fase van de
oorlog. "Ik hoop dat Saddam Hus
sein tot het inzcht komt dat alleen
terugtrekking uit Kuwayt een vol
gende fase van de oorlog kan voor
komen. Het lijkt erop dat de eerste
doelstelling van de militaire actie
geslaagd is".
De PvdA had er gisteravond vlak
voor het uitbreken van de oorlog
nog de grootste moeite mee om een
eensgezind standpunt in te nemen
ten opzicht van het optreden met
geweld. Na een langdurige vergade
ring noemde een meerderheid van
de PvdA een oorlog met Irak onver
mijdelijk, omdat Hussein weigerde
zich neer te leggen bij het VN-ul-
timatum om Kuwayt te ontruimen.
Slechts twee PvdA'ers, Josephine
Verspaget en Bram Stemerdink
keerden zich tijdens de fractiever
gadering tegen Nederlandse deel
name aan een gewapend treffen.
aldus Van der Goes. Hij zei geen an
ti-westerse gevoelens onder de Ira-
niërs te verwachten. "Ik geloof dat
de Iraniërs het best vinden dat Sad
dam Hussein een klap op het hoofd
krijgt", aldus Van der Goes.
DEN HAAG (ANP/GPD) - Op de
ambassade van Kuwayt in Den
Haag heerste vanochtend gepaste
vreugde. De woordvoerder van am
bassadeur Khaled Abdulaziz Al-Du-
waisan verklaarde in een officiële
reactie op de aanval op Irak: "Wij
steunen de internationale coalitie.
Wij hopen dat een snelle overwin
ning wordt behaald en dat Kuwayt
zo snel mogelijk wordt bevrijd. We
hopen tevens dat het aantal slacht
offers aan beide kanten zo beperkt
mogelijk zal zijn".
De Kuwaytse ambassade staat in
nauw contact met de regering-in-
ballingschap. De verbinding met
het land zelf is echter al geruime tijd
niet meer mogelijk, zodat men ook
op de ambassade vanochtend niet
wist hoe de situatie in hun land mo
menteel is. Het aantal Kuwayti's in
ons land is op de vinger van een
hand te tellen. De ambassade is dan
RIJSWIJK (ANP/GPD) - Het mi
nisterie van wvc heeft nog geen
voorlichtingscentrum voor de be
volking ingericht. Dat is alleen no
dig als er zoveel vragen binnenko
men dat de ministeries in Den Haag
het op de gewone manier niet meer
aankunnen, aldus een woordvoer
der Het centrum wordt in dat geval
gehuisvest bij WVC, omdat dat over
voldoende faciliteiten (ruimte, tele
foons, computers) beschikt. Er is al
ervaring mee opgedaan bij inciden
ten met voedsel of geneesmiddelen
en na de ramp met de kerncentrale
in Tsiernobvl.
Bij WVC zijn tot dusver nog maar
enkele telefoontjes binnengeko
men. Zij informeerden onder meer
Volgens hem is voor velen duide
lijk dat de gezamenlijke strijdmacht
het militair apparaat van Irak een
zware klap heeft toegebracht en dat
de Nederlandse schepen voorlopig
geen gevaar te duchten hebben.
De WEU-vergadering was al enige
tijd geleden gepland. Mogelijk volgt
in Parijs vandaag ook nog overleg in
EG-verband. Minister Van den
Broek zei vanmorgen dat zijn Ame
rikaanse collega Baker hem nog
vóór middernacht telefonisch op de
hoogte heeft gesteld van het besluit
van het Witte Huis om operatie 'De
sert Storm' te beginnen.
Van den Broek waarschuwde Ter
Beek, die de drie Nederlandse oor
logsschepen in de Golf - de fregat
ten Jacob van Heemskerck en Phi
lips van Almonde en het marine-be
voorradingsschip Zuiderkruis - on
der Amerikaans uitvoerend com
mando plaatste. Tot nu toe zijn de
marineschepen echter nog niet bij
de strijd betrokken. Het Ameri
kaanse vliegkampschip dat zij zou
den moeten beschermen is zelfs nog
niet gearriveerd in de Golf, aldus
een woordvoerder van de Rijks
voorlichtingsdienst. Het gaat daar
bij om het Amerikaanse vliegkamp
schip de Midway.
SCHIPHOL (GPD) - Op het mo
ment dat de aanval op Irak werd in
gezet, vloog een toestel van de KLM
boven het luchtruim van Saudi-
Arabiè. Het toestel, de KL 888. was
afkomstig uit Hongkong en werd
door de luchtverkeersleiding aan
vankelijk verzocht onmiddellijk te
landen in Jedda.
Op verzoek van gezagvoerder J.
Plesman stemden de Saudische au
toriteiten er in toe dat het toestel via
Egypte koers zou zetten naar Am
sterdam. Daar landde het vanoch
tend om half acht. De Boeing 747-
300 was vlak voor het verzoek van
de Saudische luchtverkeersleiding
opgestegen uit Oman waar een tus
senstop was gemaakt.
Er is geen moment sprake ge
weest van paniek bij de 165 passa
giers, verklaarde Plesman vanmor
gen. Hij meldde dat hij in Oman een
aantal militaire vliegtuigen heeft
zien opstijgen. Of die iets met de
aanval door de geallieerden op Irak
te maken hebben gehad, wist hij
niet. Een ander KLM-toestel, de KL
843 met bestemming Karachi, kreeg
vannacht boven Joegoslavië op
dracht om terug te keren. Dit vlieg
tuig zou via Saudie-Arabie naar zijn
eindbestemming vliegen.
De KLM maakte vanochtend be
kend dat de vlucht vandaag naar
Jedda niet verder gaat dan Cairo.
De vlucht morgen naar Muscat in
Oman gaat gewoon door; wel zal de
route worden verlegd zodat niet bo
ven Saudi-Arabie gevlogen hoeft te
worden.
ook niet overspoeld met telefoon
tjes van verontruste landgenoten.
De Kuwaytse woordvoerder zei
ervan overtuigd te zijn dat zijn land
genoten in Nederland nu „blij zijn
dat de vrijheid snel komt", ondanks
het gevaar dat de 300.000 mensen in
Kuwayt lopen. Kuwayt, aldus de
woordvoerder, was door Irak toch
al vernietigd, dus "veel meer kwaad
kan er door de operatie van de inter
nationale troepenmacht niet aange
richt worden".
De ambassade van Irak in Den
Haag zwijgt nog steeds in alle talen.
Een officieel commentaar op de
ontwikkelingen in de Golf wordt
niet gegeven de ambassadeur was
vanmorgen onvindbaar. Het ambas
sade-personeel wist niet eens waar
hij zich bevond. De Haagse politie
heeft inmiddels de veiligheidsmaat
regelen rond de ambassade ver
scherpt.
naar de mogelijkheid dat het drink
water besmet raakt en naar adres
sen waar gasmaskers te koop zijn.
Een enkele beller gaat verder en in
formeert eens voorzichtig bij een
ambtenaar "of u nog een bedrijf
weet die gespecialiseerd is in het
bouwen van atoomschuilkelders".
Het kantoor van de Nederlandse
ambassade in de Israëlische hoofd
stad Tel Aviv is uit veiligheidsover
wegingen gesloten. De ambassade
functioneert vanuit de ambtswo
ning van ambassadeur Horak in
Herzlia. een plaatsje enige kilome
ters ten noorden van Tel Aviv, zo
deelde Buitenlandse Zaken van
morgen mee.
Van onze correspondent
Jos Heymans
DEN HAAG De verscherpte be
waking van ambassades, vliegvel
den, havens en luchtvaartmaat
schappijen in Nederland mag in
drukwekkend lijken, het zal een ge
plande terroristische aanslag nooit
kunnen voorkomen. "Want hon
derd procent beveiliging is nu een
maal uitgesloten", zegt voorzitter
Wegstapel van de Vereniging van
Particuliere Beveiligingsorganisa
ties. "Het gaat om openbare gebou
wen, waar iedereen binnen kan
stappen. Je moet dus heel goed op
letten. Maar als iemand kwaad wil,
is daar vaak weinig tegen te doen".
Sinds enkele dagen worden ge
voelige objecten in Nederland per
manent bewaakt uit angst voor ter
reuraanslagen, waarmee de Iraakse
president Saddam Hussein heeft
gedreigd. Op Schiphol staan extra
pantserwagens van de Koninklijke
Marechaussee en krijgen de balies
van Amerikaanse luchtvaartmaat
schappijen bijzondere aandacht.
Die maatregelen verkleinen
weliswaar de kans op een terreurac
tie, maar sluiten het risico niet uit.
Wie per se wil, kan het 'veld' van
Schiphol (de start- en landingsba
nen) altijd bereiken. Het terrein is
zo groot, dat men altijd wel ergens
over een hek kan klimmen of over
een sloot kan springen. "Maar je
kunt moeilijk het hele terrein afzet
ten met militairen", zegt Wegstapel.
Als oud-directeur van de luchtha
ven Schiphol weet hij waar hij over
praat.
Toch noemt Wegstapel de maat
regelen niet zinloos. "De bewaking
heeft ook een preventief effect. Een
gebouw dat zichtbaar goed wordt
bewaakt, kan een terrorist doen af
zien van een aanslag. Want ook voor
een terrorist geldt, dat hij niet ge
pakt wil worden. Hij zal dan op zoek
gaan naar doelen, die minder goed
zijn beveiligd".
Voor het beveiligen van een ob
ject wordt eerst een inventarisatie
van de sterke en zwakke plekken
gemaakt, vertelt marketing-mana
ger Van Hasselt van Random Bevei
liging. Het bedrijf heeft ruime erva
ring met het beveiligen van gebou
wen. "Je kijkt naar de risico's en be
paalt dan welke voorzieningen
daarbij het beste passen. Die kun
nen zowel in de materiele als in de
persoonlijke sfeer liggen", zegt Van
Hasselt. Zo heeft de Amerikaanse
ambassade in Den Haag beginjaren
tachtig betonnen bloembakken om
het gebouw laten zetten om te voor
komen dat vrachtauto's vol met ex
plosieven, tegen de gevel zouden
aanrijden.
Het gebruik van moderne elek
tronica speelt een grote rol bij de be
waking. "Maar ook dat hangt af van
de risico's", zegt Wegstapel. 'Bevei
liging varieert van persoonlijke be
waking tot het gebruik van de
meest geavanceerde apparatuur
Hoewel hij het niet weet. zou het 'm
niet verbazen als de Amerikaanse
ambassade is uitgerust met came
ra's, infrarood-apparatuur en zwaar
bewapende politiemensen.
"Voor een goede beveiliging, ook
de elektronische, ben je afhankelijk
van het personeel. Als dat niet be
trouwbaar is, kun je geen successen
boeken", zegt Wegstapel. "Maar
ook los daarvan blijft beveiliging
mensenwerk. Er kunnen fouten
worden gemaakt". Dat bleek enkele
jaren terug op Schiphol. Om de be
veiliging op de proef te stellen, trok
een verslaggever een KLM-overall
aan. Bij de controle werd niet ge
vraagd naar een pasje. De man kon
overal terecht, tot in de cockpit van
de vliegtuigen in de hangars.
Het mag met, maar het kan altijd,
meent ook woordvoerder Schaap
man van de Haagse politie. Ambas
sades. zoals de Amerikaanse en Is
raëlische. worden extra bewaakt, de
surveillance IS verscherpt. Niette
min slaagde een activist er onlangs
in een verfbom tegen de Ameri
kaanse ambassade te gooien. "En
dan wordt meteen getWQfl ld MD dl
doelmatigheid van de bewaking
Dat begrijp ik niet. De ambassade
ligt aan een drukke weg. met tram
rails, fietspaden en veel voetgan
gers. Je kunt toch nu-t elk. pa ml
op voorhand aanhouden"
Volledige tekst verklaring Lubbers:
"Het ongelooflijke is dan toch gebeurd. De wa
pens spreken; de wapens spreken. Het begon al
lemaal op 2 augustus vorig jaar. Bij ons toen een
prachtige vakantiedag. Ginds de inval, de over
val waarbij Irak het buurland Kuwayt over
meesterde. Een brute schending van het inter
nationale recht. De knechting van een land en
volk. Sinds die 2e augustus vorig jaar zijn vijf en
een halve maand, zijn 24 weken verstreken.
Sindsdien is veel gebeurd, veel gedaan. De
Verenigde Naties kwamen samen; de Veilig
heidsraad. In grote eensgezindheid besloot de
volkerengemeenschap zich niet bij de brute fei
ten neer te leggen; niet de kop in het zand te ste
ken; maar luid en helder te verklaren dat dit niet
kon; dat dit niet kon; om zo paal en perk te stel
len aan agressie. Zo kwam het tot resoluties van
de Veiligheidsraad die Saddam Hussayn oprie
pen zijn troepen uit Kuwayt terug te trekken; en
het niet nog erger te maken.
Het werden bange maanden. Wij herinneren
ons allemaal nog het mee-leven met de gijze
laars, met de gijzelaars en hun verwanten. Span
ning, veel spanning tot zij dan eindelijk naar
huis terug konden keren. God zij dank. En toen
leek het even dat er wat licht in de duisfernis be
gon door te breken. Zo werd het eind november
en kwam de Veiligheidsraad, de Verenigde Na
ties - nu al weer ruim zes weken geleden - tot zijn
laatste oproep; zijn laatste oproep aan Saddam
Hussayn om uiterlijk 15 januari zijn troepen te
rug te trekken. Dat was toen goed nieuws. Im
mers. opnieuw werd zo zes weken gegund, zes
weken genomen om langs vreedzame weg tot
een oplossing, tot een herstel van de internatio
nale rechtsorde te komen.
En toen kort daarna - begin december presi
dent Bush Irak uitnodigde voor gesprekken in
Washington en Baghdad, leek er uitzicht. He
laas. helaas het is anders gegaan. Er bleek bij
Irak geen bereidheid echt te spreken. Niet met
Amerika, niet met wie dan ook. Tot op de laatste
dag werd geprobeerd te praten. Velen gingen
zeven maal zeven mijl om tot een vreedzame op
lossing te komen; velen vanuit Europa en daar
buiten. Maar zij die wilden praten kregen een
simpel nul op rekest.
Dit gold wel heel bijzonder voor de heer Perez
de Cuellar. secretaris generaal van de Verenig
de Naties. Van het begin tot het eind spande hij
Lubbers wordt opgemaakt voorafgaande c
zijn toespraak voor de televisie en radio vanc
tend om acht uur.
zich in. De apostel van de vrede, zelfs met al zijn
inzet, al zijn beminnelijkheid en sprekend na
mens de gehele volkerengemeenschap, mocht
niet slagen. Na teruggewezen te zijn door Sad
dam Husayn sprak hij alleen God weet of het
tot een oorlog komt; zo in feite een bede uitspre
kend daar waar de mens tekort schoot. En zo
hebben met hemvelën gehoopt en gebeden dat
dit niet hoefde te gebeuren. Maar nu. maar nu
spreken dan toch de wapens.
Nederland, ons land, ons volk. heeft van het
begin af aan. van 2 augustus tot vandaag, de lijn
van de Verenigde Naties, de lijn van de interna
tionale volkerengemeenschap gekozen. In die
rechte lijn hebben wij ons aandeel genomen in
de politieke inspanningen, in het embargo, ja
ook in de militaire middelen. Materiaal en men
sen. Onze gedachten gaan nu natuurlijk in het
bijzonder uit naar al degenen die ginds hun
plicht doen; naar de bemanning ook van onze
schepenin de Perzische Golf en van de Patriot
eenheden in Turkije De regering, ons land. ons
volk. staat achter hen.
De wapens spreken. Er bleek helaas geen an
dere weg. Ja, ook onze mensen leveren ginds,
uitgerust met het modernste materieel, een bij
drage aan het herstel van de internationale
rechtsorde. Niet wijkend voor agressie en inti
midatie. Weloverwogen werd besloten hen uit te
zenden. Vrijwillig, alleen zij die ook zelf wilden;
uitgezonden om recht en vrede te dienen De re
gering heeft inderdaad bewust gekozen ook
vanuit Nederland een concrete bijdrage te leve
ren; mee te doen. In ons parlement, in Tweede
en Eerste Kamer, is hier brede steun aan gege
ven. Dat is belangrijk. Laten wij elkaar vasthou
den; en in het bijzonder achter on?e mensen
ginds staan.
Het is nu te vroeg om te oordelen over hoe het
precies zal gaan. straks, morgen en overmorgen.
Maar een ding staat vast hoe droevig ook dat
vandaag de wapens moeten spreken, het is ook
een investering in de toekomst. Nederland doet
mee aan de internationale inspanning. Wij staan
achter president Bush die nu in lijn met de uit
spraken van de Verenigde Naties (die nu ge
machtigd door) leiding geeft aan de helaas
noodzakelijke militaire operatie; leiding geeft
ook r
En wat ons eigen land hier betreft, laten wij
aardig zijn; elkaar steunen m de wens van al
en om te komen tot herstel van recht; in de
vens van allen ook dat het geweld niet van lan
je duur hoeft te zijn; dat er zo min mogelijk
uvelen. zo min mogelijk ook in het
volk van Irak".
