Ik zit liever op een boot in de Golf
Irakezen willen niet bang zijn
Bush naar de helsterf niet voor Shell
Crisis EH voorbij
I REPORTAGE i
Nederlandse luchtafweer hals over kop naar Turks-Irakese grens
Leidse kerken praten
met moslims over Golf
MAANDAG 14 JANUARI 1991
GEESTELIJK LEVEN
BAGHDAD - In de wijk Nidal in
Baghdad geeft een man zijn tuinhek
een verfje. In de buurt Jadriya
wordt het huisvuil opgehaald. Een
vrouw schrobt haar stoep, jongens
voetballen in het park en op de vrij
dagse markt, waar tweedehands
meubel en elektrische apparaten
worden verkocht, is het alledaags
druk. In Baghdad dringt zich op ie
dere straathoek de gedachte op of
de Irakees zich er wel van bewust is
dat één van de meest vernietigende
oorlogen van deze eeuw voor de
deur staat.
De jongens en mannen in het
park, die een balletje trappend hun
vrije middag doorkomen, tonen
zich zelfbewust: ze zijn niet bang, zo
zeggen ze. Bovendien is hun leger
sterker dan dat van de Amerikanen,
zo geloven ze. Dat moeten ze ook
wel geloven, want ze hebben al ja
ren geen enkele toegang tot buiten
landse media. Als ze al zouden twij
felen aan eigen kracht, wie moet die
twijfel dan voeden? Een westerse
diplomaat: "De mensen willen niet
bang zijn. Ze houden zichzelf graag
voor de gek en klampen zich vast
aan hun leider. Het dringt niet tot
hun door dat deze oorlog hen veel
harder zal raken dan de vorige".
De vorige oorlog kostte Irak meer
dan 100.000 zonen aan het front en
een veelvoud aan gewonden. Een
man van middelbare leeftijd,
Hamid, vertelt dat hij drie kinderen
verloor tijdens de achtjarige oorlog
tegen Iran. Hij en enkele andere
Irakezen zeggen dat ze moe zijn van
die oorlog. "We willen niet weer
strijden", zegt een anonieme Ira
kees. Wat een verschil met de Pale-
stijnen in Jordanié en de bezette ge
bieden: zij staan klaar voor het ge
vecht, volledig bereid de vernieti
ging in te gaan.
Volgens een diplomaat is de
steun voor de Iraakse president niet
zo groot als het lijkt. Ook hij wijst
erop dat men de oorlog zat is. "In
Baghdad vind je niet het beeld van
een volk dat als één man achter zijn
leider staat". Maar niemand permit
teert zich ook maar enige kritiek op
de grote leider. Kritiek leidt tot de
galg.
paar maanden. In oktober, drie
maanden na het begin van het em
bargo, was er wat meer verkeer. Nu
staan er sinds twee dagen soms lan
ge rijen voor dê benzinepompen.
Saddam Husayn heeft de bevolking
opgeroepen benzine te sparen voor
het leger. Westerse bronnen spre
ken over een onregelmatige toevoer
van benzine. Brandstof die trou
wens de laatste maanden van steeds
slechtere kwaliteit is geworden om
dat Irak niet meer de benodigde
chemicaliën kan importeren.
Gesloten deuren
In Baghdad gaat het leger, meer dan
enkele maanden geleden, steeds va
ker letterlijk voor: meer en meer
worden doorgaande wegen afgeslo
ten omdat er sprake is van een mili
tair transport. Maar een vesting is
de stad nog altijd niet. Wat afweer
geschut hier en daar; nauwelijks
militairen op straat, bij een gesloten
overweg passeren een tank en een
houwitser in woestijnkleuren, maar
verder maakt alles een uitermate ci
viele indruk.
Acht jaar oorlog hebben de vier
miljoen inwoners van Baghdad
vooral de indruk gegeven dat de
strijd ver van hen vandaan wordt
gevoerd. Een diplomaat: "Ze heb
ben verhalen gehoord van frontsol
daten, maar waarschijnlijk hebben
mensen zich heel moeilijk een beeld
kunnen vormen. Kun jij je hier een
oorlog voorstellen? In deze stad"?
De westerling kan dat maar met
moeite, en waarom zou het voorstel
lingsvermogen van de Irakees gro
ter zijn. Hij ziet de winkels open,
mensen lachen, zich ontspannen op
de vrije vrijdag. Er is geen oorlogs
invalide te zien, terwijl er toch tien
duizenden moeten zijn. De persoon
lijke drama's van de vorige oorlog
blijven zorgvuldig binnen gesloten
deuren. En de schade van een paar
raketten die Iran afvuurde, is allang
hersteld.
Smokkel
Het VN-handelsembargo doet in
middels ruim vijf maanden zijn ver
woestende werk. Maar nog steeds i
veel te koop, zij het tegen prijzen die
iedere maand verder stijgen. Vlees,
in oktober nog volop verkrijgbaar
en tegen nauwelijks verhoogde prij
zen, wordt nu plotseling schaars.
Verse groenten en fruit zijn te koop,
maar inmiddels veel te duur voor de
gemiddelde Irakees. Een westerse
vrouw, getrouwd met een Iraakse
man: "We moeten het doen met de
rantsoenen die we krijgen van de
overheid". Op de vraag of dat vol
doende is, zegt ze: "Het kan niet an
ders. De rest is duur". De meeste
restaurants in de stad zijn intussen
gesloten. Ze kunnen onvoldoende
verse produkten krijgen.
Het hardst komen de klappen aart
in de industrie, maar hierover doen
de Irakezen al sinds augustus geen
mededelingen. De smokkel vanuit
Iran en Jordanië, die ongetwijfeld
enig soelaas biedt, kan echter bij
lange na geen economie overeind
houden. Een westers diplomaat
geeft een voorbeeld: "Als er voed
selvoorraden zijn die moeten wor
den gekoeld, wat doe je dan als het
koelsysteem defect raakt? Overal in
bedrijven en de industrie is een
steeds groter gebrek aan zeer speci
fieke reserveonderdelen, zoals voor
koelinstallaties. Dat zijn onderde
len die je niet zomaar via een berg
pad van Iran naar Irak bij elkaar
smokkelt".
STOLZENAU Het gezicht van
luchtmachtkolonel Tecs,
commandant van de Vijfde Groep
Geleide Wapens, spreekt
boekdelen. Hij heeft eigenlijk
wel wat anders te doen dan het te
woord staan van een groepje
journalisten in het normaal op
zaterdag gesloten Katholiek
Militair Tehuis in het Duitse
Stolzenau. Nog geen 24 uur eerder
heeft hij te horen gekregen dat
twee van zijn vier squadrons naar
Turkije moeten om dat land te
beschermen tegen mogelijke
luchtaanvallen van Irak. Met man
en macht wordt gewerkt om de
Patriot-raketten reisklaar te
maken.
Op veel vragen moet de
commandant het antwoord
schuldig blijven. Het tekent de
haast die is geboden met de
uitvoering van het
kabinetsbesluit om zo snel
mogelijk twee squadrons naar
Oost-Turkije te sturen. "We
hebben nog geen idee wat ons
daar te wachten staat. Ik ben
opgehangen aan een NAVO-
commandant en wacht op verdere
informatie. Ik weet alleen dat we
in de buurt van een aantal
vliegvelden worden gelegerd, op
200 kilometer van de Irakese
grens. Nee, het tijdstip van
vertrek is nog niet bekend. Ik
weet ook niet of we per vliegtuig
of per schip gaan".
Aan het beschermende leventje van
de Nederlandse kolonie in Stolzen
au is plotseling een einde gekomen.
De verkeersdrempels die de Neder
landers in hun wijkje willen hebben
en waarover regelmatig met het ge
meentebestuur wordt overlegd, zijn
opeens niet meer belangrijk. De
vrouwen van de militairen hebben
nu wel andere dingen aan hun
hoofd dan dat leuke, Hollandse
kleuterschooltje dat door koningin
Beatrix is geopend. Heel Stolzenau
(6000 inwoners, onder wie 2500 Ne
derlanders) praat sinds vrijdag al
leen nog maar over het naderende
vertrek van de soldaten.
In totaal gaan 177 militairen, on
der wie één vrouw, naar Turkije. Er
zijn in principe geen dienstplichti
gen bij, stelt majoor Oppers, hoofd
van het bureau Actieve Luchtver
dediging en belast met de samen
stelling van de groep. "Het zou nog
kunnen dat er één dienstplichtige
meegaat, maar dat gebeurt dan vol
ledig op basis van vrijwilligheid. We
gaan met twee squadrons, bewa
kingstroepen en een verzorgingsde
tachement".
Paraat
De Vijfde Groep Geleide Wapens
(vier squadrons, duizend man per
soneel) is al 25 jaar gelegerd in Stol
zenau aan de rivier de Weser, zo'n
180 kilometer ten oosten van En
schede, en verkeert in voortduren
de staat van paraatheid. Tijdens de
Koude Oorlog was de groep 24 uur
per dag paraat om vijandelijke
vliegtuigen uit de lucht te halen. De
groep doet recht aan haar wapen
spreuk 'Vigila ne tuam libertatum
deseras' ('waak opdat gij uw vrij
heid niet verliest'). Twee van de vier
squadrons beschikken over Hawk-
raketten voor de bestrijding van vij
andelijke doelen op lage en middel
bare hoogte. Sinds de komst van de
Patriot-raketten in 1986 kunnen
ook vliegtuigen tot een hoogte van
twintig kilometer worden neerge
haald.
Een uiterst modern radarsysteem
kan de vijandelijke doelen op 140
kilometer waarnemen. De Patriot
raket, waarvan de lanceerinrichting
op een vrachtauto is gemonteerd,
heeft een bereik van 90 kilometer.
Het doel is, dank zij de moderne
elektronica, niet te missen. De raket
wordt gestuurd door de radar, die
het doelwit opspoort, identificeert
en volgt. Bovendien is de raket be
veiligd tegen elektronische storin
gen. De aanschaf van het systeem
ons land was destijds de eerste in
Europa heeft eén miljard gulden
gekost. Een raket kost ongeveer een
miljoen.
In het dorpje is het uitgestorven.
Van de normale zaterdagdrukte is
geen sprake. Alle militairen zijn op
de basis om zich voor vertrek ge
reed te maken. De radar, de lanceer-
inrichtingen, de raketten, maar ook
de keuken, het toiletpapier, de ten
ten moeten worden ingepakt. "We
hebben nog geen idee hoe we wor
den gehuisvest", vertelt majoor
Snoek, commandant van het 502-
squadron. "Misschien dat we ge
bruik kunnen maken van de gebou
wen op het vliegveld. We nemen in
ieder geval tenten mee".
De militairen zijn hals-over-kop
geïnformeerd over de omstandighe
den, die ze in Turkije mogen ver
wachten. In het bergachtig gebied
waar ze worden gelegerd, heerst een
landklimaat. Het kan er. door de
hoogte, in deze tijd van het jaar tien -
tot twintig graden vriezen. Boven
dien sneeuwt het er veel. Hoewel de
militairen deze extreme weersom
standigheden niet gewend zijn, ver
wachten de commandanten geen
problemen.
"We gaan in Turkije doen wat we
in Stolzenau al jaren doen. Tot juli
hadden we hier te maken met de
dreiging uit het oosten en daar wa
ren we voortdurend op voorbe
reid", zegt majoor Oppers. "In Tur
kije zal de dreiging groter zijn. Ik zit
liever op een boot in de Golf dan aan
de Turks-Irakese grens. Natuurlijk
gaan we niet graag, maar we hebben
nu eenmaal voor dit pak gekozen.
Het zij zo. Ik hoop dat we voor niks
gaan, want dat zou betekenen dat er
geen oorlog komt".
Chemische wapens
Eerste luitenant Patrick van Tent
hoopt dat de squadrons zo snel mo
gelijk kunnen vertrekken. Niet dat
hij staat te trappelen om te gaan,
"maar als je het eenmaal weet, kun
je maar zo gauw mogelijk wegwe
zen". Hij is niet bang, hoewel de
vrees voor het gebruik van chemi
sche wapens door Irak aan hem
knaagt. Zijn ouders reageerden ta
melijk gelaten. "Mijn vader heeft bij
de mariniers gezeten, die weet wat
zoiets betekent". Bij zijn verloofde
kwam de mededeling hard aan. "Ze
woont hier in Stolzenau. Voor de
tijd dat we weg zijn, gaat ze terug
naar haar moeder in Nederland".
Korporaal Bouman zat vrijdag
ochtend in alle rust thuis te ontbij
ten, toen de telefoon ging. "Ik had
een vrije dag maar moest meteen
naar de basis komen voor de
briefing over het vertrek van de
twee squadrons naar Turkije. Ik
had thuis al afscheid genomen. Op
de basis hoorde ik dat ik met mee
hoefde. Dat was een pak van m'n
hart", zegt hij, nog steeds opge
lucht. "Niemand staat te springen
om daarheen te gaan. Natuurlijk oe
fen je voortdurend met die Patriot-
raketten, maar je hoopt toch altijd
dat je ze nooit hoeft te gebruiken".
Informatiecentrum
Nog geen half etmaal na het tele
foontje uit Den Haag is in Stolzenau
een informatiecentrum ingericht.
Daar kunnen de achterblijvers 24
uur per dag terecht met hun vragen,
angsten en problemen. "Er is een
groep van tien mensen samenge
steld", vertelt Jolanda Wubben van
het bureau voorlichting. "Daar zit
ten mensen in van personeelszaken,
voorlichting en de militaire sociale
dienst. Ook een dominee, een aal
moezenier en een humanistisch
raadsman maken deel uit van het
team".
Vóór het vertrek is het informa
tiecentrum vooral bezig de militai
ren en hun gezinnen te begeleiden.
"Er moesten nog gasmaskers ko
men uit Nederland. Dat is inmid
dels geregeld. Maar er kunnen ook
financiële problemen ontstaan door
het plotselinge vertrek", illustreert
Wubben haar activiteiten. Als de
squadrons eenmaal weg zijn, wil het
team een brugfunctie vervullen tus
sen de manschappen in Turkije en
de achterblijvers.
"We gaan zorgen voor telefoon-,
telex- en faxverbindingen met Tur
kije. We willen elke dag een nieuws
brief maken, niet alleen over de mi
litaire ontwikkelingen maar ook
over de^ewone huis-, tuin- en keu
kendingen. We zullen de achterblij
vers daarbij heel nadrukkelijk be
trekken. De vrouwen moeten actief
deelnemen. Ook denken we aan het
oprichten van een comité, die uit
stapjes organiseert en voor kinder
opvang zorgt, zodat de vrouwen ook
eens naar buiten kunnen. De squa
drons blijven twee tot drie maanden
weg. Zo'n lange tijd zijn we bij de
luchtmacht niet gewend".
De Madeleine-kerk in Parijs was zaterdag hel toneel van een demonstra- ten willen onder het motto 'Geen bloed voor olie' niet dat de Verenigde
tie van Amerikanen tegen een dreigende oorlog in de Golf. De demonstran- Staten een aanval doen op Irak of Koeweit. (foto epai
BERLI.TN-LONDEN-PARIJS
BRUSSEL-ROME (GPD) Hon
derdduizenden mensen hebben
afgelopen weekeinde in diverse
Westeuropese steden en in de VS
gedemonstreerd tegen de drei
gende oorlog bij de ontruiming
van Kuwayt door de multinatio
nale vredesmacht. Deze lijkt op
nieuw een stap dichterbij geko
men nu het Amerikaanse congres
president Bush zaterdag toestem
ming heeft verleend na het verlo
pen van het door de Veiligheids
raad gestelde ultimatum van 15
januari gewapende actie te on
dernemen.
In meer dan 70 Duitse steden, ook
in de voormalige DDR, werd op
vreedzame wijze gedemonstreerd
tegen de dreigende oorlog bij de
ontruiming van Kuwayt door de
multinationale strijdmacht. Tot de
manifestatie was opgeroepen door
vredesgroepen, kerken en de linkse
partijen onder het motto 'Vijf voor
twaalf Geen bloed voor olie'.
Het Londense Trafalgar Square
veranderde zaterdag in een immen
se zee van mensen wier boodschap
aan duidelijkheid niets te wensen
overliet: 'Bush and Major go to hell
- We won't die for Shell' (Ga naar
de hel - sterf niet voor Shell). De
Britse politie schatte het aantal de
monstranten op 42.000, waarna de
organisatoren van de mars dit getal
op 'ruim 200.000' stelden. De links-
radicale Labour-parlementariër To
ny Benn: "Deze oorlog gaat niet
over rechtvaardigheid; dit is een
oorlog over olie. En als de oorlog
uitbreekt, zullen honderdduizen
den mensen worden afgeslacht met
de modernste wapens die de wa
penindustrie aan beide partijen
heeft verkocht".
Parijs
In de Franse hoofdstad alsmede in
Marseille, Lyon en Bordeaux heb
ben in totaal naar schatting 100.000
mensen hun afkeer van een oorlog
in het Golfgebied laten blijken. Tot
de betoging, die in Parijs in twee de
len werd gehouden, was opgeroe
pen door communisten, groenen en
links-radicale groeperingen. De
voor- en tegenstanders van Franse
diplomatieke initiatieven leken
even de rijen te hebben gesloten. De
communistenleider Georges Mar-
chais liep vooraan bij een van de
twee stoeten.
In het centrum van Brussel de-
'Duitse bedrijven ontduiken embargo'
BONN Meer dan 100 Duitse bedrijven worden ervan verdacht het VN-
embargo tegen Irak te ontduiken. Volgens het weekblad Der Spiegel
neemt Duitsland de tweede plaats in op de zwarte lijst, die de Amerikaanse
inlichtingendienst heeft samengesteld. Alleen Jordanië zou op nog grotere
schaal het embargo schenden.
De Amerikaanse minister Baker (buitenlandse zaken) heeft vorige week
bij zijn bezoek aan Bonn gedetailleerde informatie gegeven over verdachte
bedrijven. Volgens Der Spiegel luistert de Amerikaanse geheime dienst
niet alleen het totale telefoon- en faxverkeer in de Arabische wereld af,
maar worden ook alle gesprekken van verdachte Duitse bedrijven opgeno-
De Amerikaanse ambassade in Bonn is volgens het weekblad vooral be
zorgd over mogelijke hulp die Duitse chemische experts Irak verlenen.
Het Hessische bedrijf Karl Kolb, dat. naar de mening van de VS, nauw be
trokken is bij de bouw van een gifgasfabriek in Irak. zou zich bereid heb
ben verklaard vervangende onderdelen te leveren. De Duitse justitie vond
geen bewijzen voor deze verdenking.
monstreerden zondagmiddag onge
veer 15.000 mensen, vooral Vlamin
gen, tegen een mogelijke Golfoor
log. Volgens de organisatoren ging
het om 40.000 betogers. Onder hen
waren parlementariërs van de soci
alistische partijen, de groene partij
en en de Vlaamse Volksunie. De de
monstratie onder het motto 'Geen
oorlog voor olie' was georganiseerd
door de vredesbewegingen uit
Vlaanderen en Wallonië.
In Rome waren zaterdagmiddag
zeker 150.000 demonstranten op de
been. De officiële slogan was 'Italië
verwerpt de oorlog', maar ook vie
len tal van anti-Amerikaanse en
pro-Palestijnse leuzen te horen. Een
groep 'Autonomen' bekogelde aan
het einde van de manifestatie de po
litie met stenen en stak afvalcontai
ners in brand. De politie greep in
met traangas.
De vredeskring Rotterdam heeft
de Nederlanders opgeroepen van
zondagmorgen tot en met vanavond
een kaars voor het raam te laten
branden uit protest tegen een moge
lijke oorlog in de Perzische Golf. In
de vredeskring werken onder meer
de Rotterdamse afdelingen van het
IKV en het industriepastoraat
DISK samen. De kring hield op Eer
ste Kerstdag een "Kerstvredes
wacht" onder de leuze "Herodes,
bezin je: Golfoorlog=r
dermoord".
ROME - Paus Johannes Paulus II heeft gisteren tijdens de jaarli jkse
ontvangst van de diplomaten zich onomwonden uitgesproken tegen een
oorlog in het Golfgebied en voor een vredesconferentie in het Midden-
Oosten. Hij riep allen op daaraan mee te werken. Foto: de paus schudt
de hand van Tarek Razzouqi, ambassadeur van Kuwayt aan het Vati-
'Zeer moeilijke taaie' nieuw bestuur
AMERSFOORT - Met het
vertrek van het bestuur en de
Raad van toezicht en advies is
wel de crisis aan de Evangeli
sche Hogeschool in Amers
foort opgelost, maar zijn de
interne problemen nog lang
niet voorbij. Het kleine, tijde
lijke zakenbestuur staat vol
gens drs. H. J. beens voor een
"zeer moeilijke taak".
Beens (68), directeur van een in
vesteringsmaatschappij in Zeist,
kreeg dit weekeinde van het EH-
bestuur de opdracht bestuur ad
interim van minstens drie perso
nen te formeren. Dit bestuur
moet vóór aanvang van het nieu
we schooljaar herstel van onge
stoord onderwijs waarborgen, het
bestuurlijk systeem van de hoge
school reoganiseren, een beleids
plan voor de komende jaren op
stellen en een nieuwe bestuur
zoeken.
Tot het zakenbestuur in functie
treedt, zullen de huidige be
stuursvoorzitter, dr.ir. C. Roos, en
de voorzitter van de Raad van toe
zicht en advies, dr. R. Seldenrijk,
het bestuur waarnemen. Het be
stuur, waarvoor naar eigen zeg
gen het voortbestaan van de EH
de enige drijfveer is geweest,
hoopt dat "het enthousiasme en
elan van de EH-gemeenschap de
diepe kloof in het EH-bestaan
spoedig zullen overbruggen".
Beens was tot nu toe als contri
buant en bestuurslid van het
steunfonds bij het werk van de
hogeschool betrokken. Het be
stuur was hem volgens Roos op
het spoor gekomen, nadat deze
een voorstel voor een uitweg uit
het conflict had gedaan. Beens
had de EH eerder op materiële
wijze geholpen, door het nieuwe
schoolgebouw te kopen.
Vorig weekeinde escaleerde
het conflict aan de Hogeschool
tussen het bestuur en een groep
van tien opposanten, die de steun
had van de meeste docenten en
studenten. Het bestuur schorste
de tien opposanten, onder wie
drie directeuren en een docent.
Allen werd verweten, dat zij het
bestuur van "wanbeheer, wanbe
leid en woordbreuk" hadden be
schuldigd en voortdurend met
een kort geding hadden gedreigd.
Daardoor werd de giftenstroom
van de EH en dus ook het voort
bestaan van de niet-gesubsidieer-
de instelling in gevaar gebracht,
aldus het bestuur. Het bestuur
stelde zich achter dr. M. Oudkerk,
directeur van de lerarenoplei
ding, wiens "onbijbelse" opvat
tingen voor de oppositie onaan
vaardbaar waren. Oudkerk be
houdt eveneens zijn directiefunc
tie.
Volgens Beens is het niet alleen
"psychologisch erg moeilijk" om
alle meningen binnen de hoge
school weer op een lijn te krijgen,
maar ook is de bestuursstructuur
niet meegegroeid met de ontwik
kelingen binnen de school. Het
bestuur had vólgens Beens daar
door te veel macht en de docen
ten, studenten, ouders en andere
betrokkenen hadden geen zegen
schap. In het nieuwe beleidsplan
komt dit probleem zeker aan de
orde.
Directeur drs. N.C. van Velzen
zou vandaag tegenover de docen
ten namens de drie met ontslag
bedreigde directeuren een ver
klaring voorlezen, waarin zij hun
visie op de gebeurtenissen van de
afgelopen weken geven. Sommi
ge docenten hebben zich volgens
Van Velzen "heel oncollegiaal"
tegenover de drie directeuren ge
dragen. Van Velzen denkt, dat het
veel tijd zal kosten de relatie met
deze. docenten te herstellen. Di
recteur drs. J.A. van Delden is
iets optimistischer. "Het conflict
lag niet op persoonlijk, maar op
zakelijk vlak. Je moet vergeven
wat vergeven moet worden".
Initiatief, plaatselijke Raad van Kerken
LEIDEN - Een delegatie van de
Marokkaanse moskee zal van
avond een gesprek voeren met
vertegenwoordigers van de Leid
se Raad van Kerken in de Luther
se Kerk, waar onder auspiciën
van de Raad een wake voor de
Golfcrisis plaatsvindt. Diverse
Leidse kerken zullen vanavond
de (nood)klok luiden.
Drs. H. E. Schouten, voorzitter
van de Raad, verwacht geen eigen
bijdrage van de moslims, maar
"op zich is het heel belangrijk dat
ook zij er behoefte aan hebben
om tot een gesprek te komen".
Dominee Schouten heeft eind
vorige week in de Marokkaanse
en Turkse moskeeën opgezocht
om de moslims te vragen of zij
iets voelden voor een gezamenlij
ke activiteit. Volgens Schouten
moet duidelijk worden gemaakt
dat het in de Golfcrisis niet gaat
om een godsdienstoorlog.
Zulks is ook benadrukt in een
verklaring die vrijdag in de Turk
se moskeeën is voorgelezen, zo
bleek Schouten bij het bezoek
aan de Turkse moskee. Hoewel de
Turken "erg gelukkig waren met
mijn komst" bleek het op korte
termijn om praktische redenen
niet mogelijk om iets samen te
ondernemen.
Schouten is verheugd over de
weerklank die hij van moslimzij
de heeft ontvangen, hoewel hij
zich realiseert dat "we nog niet
zover zijn" als gistermiddag in de
Amsterdamse Mozes en en Aar-
onkerkerk mogelijk was. De
dienst, georganiseerd door onder
meer de Raad van Kerken in Ne
derland, werd geleid door christe
lijke, joodse en islamitische voor
gangers.
Iedereen voelt zich machteloos,
zei dr. Dick Mulder, voorzitter
van de Raad van Kerken. "Ande
ren beschikken over ons lot".
Mëer dan ooit is er daarom nu de
behoefte om als joden, christenen
en moslims samen te bidden en te
waken. Volgens Jan Ruijter, coör
dinator van het Mozeshuis in Am
sterdam, zal een van de gevolgen
van een Golfoorlog zijn dat "de
beginnende dialoog tussen aan
hangers van verschillende gods
diensten wordt lamgeslagen".
Zo'n 1300 mensen bezochten
zaterdag in Amersfoort de door
Agapè (het voormalige instituut
voor Evangelisatie) georganiseer
de nationale gebed. Deze jaarlijk
se dag stond allang gepland, maar
werd toegespitst op de Golfcrisis.
De oecumenische gebedsdienst
voor de vrede in de Lutherse
Kerk (Hooglandsekerkgracht)
duurt van zeven tot acht uur.
Door verschillende voorgangers
zal een gebed worden gesproken,
waarin ook andere brandhaarden
in de wereld niet vergeten zullen
worden. Ook wordt gehoor gege
ven aan de oproep van het Ojec
(Overlegorgaan van joden en
christenen) om de solidariteit met
Israël te onderstrepen. Tegelij
kertijd vindt er een samenkomst
plaats in de rk Antonius.
Het regelmatige oecumenische
vondgebed in de Oud-Katholie
ke Kerk (Cronesteinkade) staat
morgen ook in het licht van de
Golfcrisis. De samenkomst duurt
van zeven tot acht uur.
In Leimuiden vindt vanavond
in de gereformeerde kerk een oe
cumenische gebedsdienst plaats
voor de Gof en Afrika. Aanvang
half acht.